Thực trạng an ninh truyền thông tại việt nam

I.Thực trạng an ninh truyền thông tại Việt Nam
Internet hiện nay là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Con người đã bước qua kỉ
nguyên của công nghệ và giờ là kỉ nguyên về công nghệ số. Ở đó tồn bộ thơng tin đều dưới dạng mã
nguồn mở, tài nguyên công cộng. Những thông tin này rất hữu ích cho những người làm nghiên cứu
khoa học, những người muốn tìm tịi và học hỏi. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích thiết thực mà
Internet mang lại, kho tài nguyên mở này cũng mang lại rất nhiều những phiền tối và khó khăn trong
cơng tác quản lý, kiểm sốt nội dung thơng tin truyền thơng. Những kẻ xấu lợi dụng quyền tự do của
mạng Internet đã tuyên truyền và cơng bố những thơng tin khơng chính xác gây mất lịng tin, bơi nhọ
danh dự và gây hoang mang trong dư luận xã hội. Chính vì vậy, việc quản lý và giám sát được những
thông tin trên mạng Internet là một vấn đề hết sức quan trọng và cũng rất khó khăn, địi hỏi sự chung
tay và giúp sức của tồn xã hội.
Việt Nam là nước có tốc độ phát triển Internet nhanh, Nhà nước đã tạo môi trường tự do thơng
thống cho Internet. Cho đến nay, Việt Nam đã có hơn 33 triệu người sử dụng Internet và khoảng 100
triệu thuê bao điện thoại di động trên khắp cả nước. Nhà nước, Chính phủ, các bộ ngành liên quan
cũng đã kịp thời ban hành luật và những văn bản dưới luật để quản lý, như Nghị định số 72/2013/NĐCP và Thông tư số 09 /2014/TT-BTTTT quy định về hoạt động, quản lý cung cấp sử dụng thông tin trên
trang thông tin điện tử và mạng xã hội, Luật An tồn thơng tin,...
Ở Việt Nam, kể từ 2005, khi mà Internet băng thông rộng được triển khai mạnh và xã hội Internet
Việt Nam phát triển bùng nổ, thì các hoạt động truyền thông xã hội cũng trở nên rất sơi động. Đến
nay, có thể nhận diện các khu vực hoạt động chính của truyền thơng xã hội ở Việt Nam mà nhiều cá
nhân đang tham gia thường xuyên, cụ thể như:
- Các cuộc thảo luận trên các diễn đàn trực tuyến, trên chức năng phản hồi (comment) của các bản
tin điện tử (tin trên báo điện tử, tin trên các website, status hoặc entry mạng xã hội).
- Các hoạt động đưa tin và xuất bản của cá nhân trên Internet, chẳng hạn như đăng bài trên website
cá nhân, viết blog entry, đăng tải video clip lên YouTube, viết status và note Facebook, đăng tải hình
ảnh trên Internet (Facebook, Insagram…)
- Các hoạt động kết nối và phát tán thông tin trên môi trường mạng điện tử, chẳng hạn như tag các
mục nội dung cho bạn bè trên mạng, chia sẻ các mục nội dung, chia sẻ tài liệu trên dịch vụ đám mây…
Theo số liệu của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến hết năm 2014, Việt Nam là một trong những quốc
gia phát triển internet nhanh trên thế giới với hơn 32 triệu người sử dụng internet, tương đương tỷ lệ
35% số dân. Cùng với đó, thơng tin điện tử trên mạng internet, bao gồm báo chí điện tử và truyền
thơng xã hội cũng có sự phát triển rất nhanh chóng. Tính đến cuối năm 2014, nước ta có hơn 300

mạng xã hội đã đăng ký hoạt động. Bên cạnh đó, một số lượng rất lớn các blog cá nhân cũng góp
phần đáng kể phát triển truyền thơng xã hội. Kết quả nghiên cứu của một công ty chuyên về điều tra
xã hội học trong lĩnh vực internet cho thấy, hơn 95% số người truy cập internet để đọc thông tin, chủ
yếu thông qua các website tổng hợp và các mạng xã hội. Theo đó, nhu cầu tìm kiếm và sử dụng thông
tin là nhu cầu chủ đạo của người dùng internet. Hơn nữa, những số liệu thống kê khơng chính thức
cũng cho thấy các website truyền thơng xã hội chiếm đến 80% số lượng người sử dụng thường xuyên
trong số 10 website lớn nhất ở Việt Nam.
Facebook mới đây đã đưa ra một số thống kê về thói quen và hành vi sử dụng Facebook của người
Việt. Theo đó, có 20 triệu người Việt Nam sử dụng Facebook mỗi ngày và trung bình mỗi người dành
ra tới 2,5 giờ "lang thang" trên mạng xã hội lớn nhất hành tinh.


Thống kê cũng cho thấy tại Việt Nam mỗi tháng có tới 30 triệu người dùng Facebook, trong đó có 27
triệu người có sử dụng các thiết bị di động để truy cập mạng xã hội này. Nếu tính trên phạm vi hàng
ngày, số người truy cập Facebook nói chung và số người truy cập Facebook qua di động nói riêng lần
lượt là 20 triệu và 17 triệu người.
Qua những con số trên có thể thấy, truyền thơng xã hội đang cạnh tranh với các phương tiện truyền
thông đại chúng khác về số lượng người xem và quảng cáo. Tuy nhiên, kết quả các khảo sát cho thấy
số người xem truyền hình, đọc báo, tạp chí, báo mạng, nghe đài, băng, đĩa lớn hơn số người viết, xem
truyền thông xã hội. Cụ thể:
- Số người trẻ tuổi viết, xem truyền thông xã hội tăng nhanh, tập trung chủ yếu ở các khu đơ thị lớn.
Số người lớn tuổi cũng có xu hướng sử dụng mạng xã hội để giao tiếp.
- Truyền thông xã hội là kênh thông tin mà báo chí tham khảo như một nguồn tin, doanh nghiệp
hướng tới để quảng bá sản phẩm.
- Các nhóm lợi ích, nhóm công chúng cũng tận dụng truyền thông xã hội cho mục tiêu của mình.
- Xu hướng phát triển đan xen giữa tích cực và tiêu cực nhưng trên bình diện chung thì cái tích cực
đang được phát huy, cái tiêu cực đang bị kìm chế.
- Truyền thơng xã hội ở Việt Nam tiếp tục thu hút đông đảo người dùng và số lượng người xem. Tuy
nhiên, khoảng cách lượt người xem các trang truyền thông xã hội của Việt Nam ngày càng xa so với
mạng xã hội Facebook.

Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay là tội phạm không gian ảo hoạt động xuyên biên giới, nó nằm ở
những trang mạng không thuộc quyền cấp phép và quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước Việt Nam.
Tội phạm không gian ảo là nhóm tội phạm có thể bị xếp vào nhóm những nguy cơ đe dọa an ninh lớn
nhất cho đất nước, ngang hàng với tấn công khủng bố, vũ khí hố học và thảm hoạ hạt nhân. Mục
đích của bọn phản động là chống phá nhà nước. Chúng thường xuyên tập trung tuyên truyền bôi nhọ
cá nhân các lãnh đạo, bơi xấu chế độ, gây mất đồn kết nội bộ, chia rẽ lòng dân… trong những dịp
trọng đại của đất nước như bầu cử Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Đại hội Đảng các cấp. Thời
gian gần đây, tội phạm không gian ảo liên tục đưa nhiều thông tin bịa đặt về Đảng và Nhà nước, bôi
nhọ cá nhân nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tấn cơng trực diện vào hệ thống chính trị
của Việt Nam. Khơng ít thơng tin trên mạng đã gây hồi nghi, hoang mang. Đây là loại tội phạm hình
sự đối với nhà nước Việt Nam nhưng chính sách của các công ty công nghệ của Mỹ và các quốc gia
khác có sự khác biệt với luật pháp Việt Nam nên việc ngăn chặn rất khó.
Một số trang Web hoặc blogker thường xuyên đăng tin, bài viết và hình ảnh sai sự thật như: Các trang
web phản động tại Hải Ngoại; “Quan làm báo”; “Chân dung quyền lực”; “Hội nhà báo độc lập”; “Anh
Ba Sàm”; “Quê Choa”; “Bauxite Việt Nam”…
Trung tâm VNCERT cho biết mỗi tuần đã phát hiện 2 triệu sự kiện an tồn thơng tin cần xử lý, trong
đó thường xuyên có 40.000-50.000 sự kiện nguy hiểm cần phân tích và có phương án giải quyết tức
thì.
Trong điều phối ứng cứu, năm 2015, Trung tâm đã ghi nhận 31.585 sự cố, gồm sự cố Phishing (lừa
đảo), Deface (thay đổi giao diện trang web) và Malware (tấn công bằng mã độc). Ngồi ra, có tới


1.451.997 lượt địa chỉ IP của Việt Nam nằm trong mạng botnet (mạng lưới những máy tính bị điều
khiển từ xa). So với năm 2014, số lượng sự cố xảy ra năm 2015 tăng 159,6%.
Cịn chỉ tính riêng sáu tháng đầu năm nay, con số này đã tăng gấp ba lên thành 127.630 vụ, trong đó
Phishing là 8.758, Deface là 77.160 và Malware là 41.712 vụ, cho thấy mối đe dọa tới an ninh mạng
Việt Nam đã ở mức báo động.là vụ tấn công của các tin tặc (hacker) vào chiều 29 tháng 7 năm
2016vào một số màn hình hiển thị thông tin chuyến bay tại khu vực làm thủ tục chuyến bay của các
Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Sân bay quốc tế Nội Bài, Sân bay quốc tế Đà Nẵng, Sân bay Phú Quốc.
Các màn hình của sân bay đã bị chèn những hình ảnh và nội dung câu chữ xúc phạm Việt Nam và

Philippines, xuyên tạc các nội dung về biển Đông. Hệ thống phát thanh của sân bay cũng phát đi
những thông điệp tương tự. Đồng thời website của Vietnam airlines cũng bị hack với 411.000 dữ liệu
của hành khách đi máy bay đã bị hacker thu thập và phát tán. Cuộc tấn công website và hệ thống
thông tin sân bay này được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay vào hệ thống thông tin hàng không
của Việt Nam.
Vụ tin tặc tấn công các sân bay tại Việt Nam 2016 là vụ tấn công của các tin tặc (hacker) vào chiều 29
tháng 7 năm 2016 vào một số màn hình hiển thị thơng tin chuyến bay tại khu vực làm thủ tục chuyến
bay của các Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Sân bay quốc tế Nội Bài, Sân bay quốc tế Đà Nẵng, Sân bay
Phú Quốc. Các màn hình của sân bay đã bị chèn những hình ảnh và nội dung câu chữ xúc phạm Việt
Nam và Philippines, xuyên tạc các nội dung về biển Đông. Hệ thống phát thanh của sân bay cũng phát
đi những thông điệp tương tự. Đồng thời website của Vietnam Airlines cũng bị hack với 411.000 dữ
liệu của hành khách đi máy bay đã bị hacker thu thập và phát tán. Cuộc tấn công website và hệ thống
thông tin sân bay này được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay vào hệ thống thông tin hàng không
của Việt Nam
II .Giải pháp :
Giải pháp 1: Ngăn chặn thông tin xấu và độc hại.
Để ngăn chặn những thông tin xấu và độc hại trước hết các cơ quan chức năng cần thường xuyên chủ
động cung cấp kịp thời, đầy đủ những thơng tin chính thống để định hướng dư luận, tạo niềm tin cho
nhân dân. Về mặt lâu dài, cần có các biện pháp đồng bộ ngăn chặn, xử lý những trang mạng xấu độc.
Ví dụ, đối với những thông tin vu khống, bịa đặt, xuyên tạc cần được kiểm sốt chặt chẽ và có chế tài
cụ thể bằng pháp luật vì nó vi phạm đến nhân phẩm, uy tín cá nhân, quyền cơng dân của người khác.
Chúng ta tin rằng, người dân trong nước đọc và tin cậy những thơng tin báo chí chính thống. Và, khi
công chúng được đáp ứng đủ nhu cầu thông tin thì họ khơng cần phải tìm kiếm ở bên ngồi. Trong
thời đại công nghệ thông tin như hiện nay, việc áp dụng công nghệ nhằm đảm bảo thông tin cũng
như giúp kiểm sốt thơng tin mạng có thể được thực hiện như sau:
•
Trước hết cơng khai các kênh giao tiếp chính thống của các lãnh đạo và đảng viên qua cổng
thơng tin chính phủ để có thể quản lý và giải trình những vấn đề mà người dân quan tâm.
•
Cần có những đánh giá, kết luận cụ thể, thơng tin rõ ràng về những ý kiến trái chiều từ dư

luận. Các kết luận này cần phải được đưa lên trên mạng, các trang web của từng bộ, ban, ngành.
Giải pháp 2: Kiểm duyệt thông qua nhà mạng
Đây là biện pháp mà các nước trên thế giới thường áp dụng: hiện nay chúng ta chưa có đủ nguồn lực
để kiểm duyệt thông tin trên mạng như ở các nước khác trên thế giới, tuy nhiên việc kiểm duyệt
thơng tin có thể được thực hiện bằng cách thông qua các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) ... Các


trang web và blog thường đưa tin sai sự thật hoặc bơi nhọ danh dự thì bị liệt kê vào các danh sách
đen để không cho phép truy cập. Tuy nhiên, biện pháp này cũng có nhiều hạn chế bởi vì, khi các trang
web hoặc blog khơng thể truy cập thì bọn chúng thường ngay lập tức tạo các trang web hoặc blog
khác thì chúng ta cũng khó kiểm sốt và ngăn chặn được. Chính vì vậy, để hồn thiện hơn trong việc
tìm và liệt các trang này vào danh sách cấm thì cần có đội ngũ kiểm tra và tìm kiếm cũng như theo dõi
luồng thơng tin trên mạng. Có thể áp dụng bằng cách xây dựng các bộ lọc nhằm tìm kiếm nhanh các
từ khóa mang tính chất phản động và bơi nhọ. Bởi vì dù biến hình thế nào đi nữa thì mục đích của
chúng cũng là đưa tin. Chúng ta có thể dựa vào thơng tin đó để tìm ra chủ nhân cũng như các trang
web đó.
Giải pháp 3: Thiết kế và xây dựng mạng xã hội riêng
Đây là một chính sách mà các nước lớn như Nga, Trung Quốc… đang tiến hành. Theo đó, chính phủ
Nga, Trung Quốc dùng một số biện pháp nhằm ngăn chặn và hạn chế sử dụng các mạng xã hội. Nhưng
lại khuyến khích và tạo điều kiện tối đa cho người dân sử dụng các mạng xã hội do nước này cung cấp
như: Vkontakte ở Nga hoặc webchat, Sina Weibo của Trung Quốc. Chính sách này mang lại rất nhiều
lợi ích ngồi việc dễ dàng kiểm sốt các luồng thơng tin mà còn tạo điều kiện cho ngành dịch vụ và
công nghệ thông tin nước này phát triển. Để thực hiện được điều này, trước hết chính phủ cần yêu
cầu các nhà cung cấp dịch vụ mạng đánh thuế hoặc áp dụng chính sách thu tiền với người dùng vào
các trang web như Facebook, Twitter. Sau đó, giao kế hoạch cho các tập đồn cơng nghệ lớn trong
nước nghiên cứu và thiết kế các mạng xã hội thay thế nhằm khuyến khích người dân tham gia, và từ
đó về lâu dài chúng ta sẽ dần loại bỏ được các mạng xã hội nước ngoài và dùng mạng xã hội trong
nước.
Giải pháp 4: Xây dựng hoàn thiện và ban hành các chính sách an tồn thơng tin trên mạng xã hội
Đây là một trong những nhiệm vụ hàng đầu cần phải làm ngay đối với các cơ quan chức năng. Trong

chính sách và văn bản phải nêu rõ sự rằng buộc cũng như các quy định đối với các thông tin trên
mạng và các blog. Về việc này chúng ta có thể áp dụng chính sách về quản lý mạng xã hội của Nga.
Mặt khác bộ luật cũng cần nêu rõ những hành vi phạm pháp phải chịu các mức kỷ luật hình sự như
thế nào. Đồng thời cũng cần nêu căn cứ và yêu cầu các nhà cung cấp mạng cung cấp và trao đổi thông
tin liên quan đến các phần tử cố tình đưa những thơng tin sai sự thật lên mạng, về những yêu cầu này
thì một số nước lớn trên thế giới như Nga, Trung Quốc, Pháp, Mỹ, Anh đã thường xuyên gửi các công
văn yêu cầu các mạng xã hội như Facebook, Twitter cung cấp thông tin và yêu cầu hợp tác.
Giải pháp 5: Xây dựng liên minh các bộ ngành trong đảm bảo an ninh truyền thơng
Đảng, Nhà nước, Chính phủ cần đẩy mạnh hoạt động của các cơ quan báo chí, truyền thơng trên
internet; nâng cao nhận thức và tinh thần chủ động đấu tranh trên mặt trận truyền thông, đồng thời
liên kết các bộ ngành liên quan như: Bộ Thông Tin Truyền Thông, Bộ Quốc phịng, Bộ Cơng an… để
cường cơng tác phối hợp liên ngành nhằm mục đích đẩy nhanh tiến độ xây dựng và hoàn thiện hàng
lang pháp lý làm cơ sở cho việc thực hiện công tác bảo đảm an tồn, an ninh thơng tin cũng như dễ
dàng hơn trong việc phối hợp xử lý, đấu tranh ngăn chặn các nguồn phát tán thông tin vi phạm pháp
luật Việt Nam trên mạng Internet. Bên cạnh đó, sự phối hợp này cịn góp phần đấu tranh phản bác
các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, nhất là trên các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do tín
ngưỡng, tự do ngôn luận.
Giải pháp 6: Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng cho người dân


Cần phải tăng cường giáo dục về chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, vững tin vào lý tưởng mà
Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã chọn. Tuyên truyền để nhân dân hiểu, làm thất bại sự tấn công của
những thế lực thù địch. Về mặt truyền thông, tuyên truyền phải tăng cường định hướng tư tưởng,
vạch rõ âm mưu thủ đoạn bôi nhọ, xuyên tạc của những thế lực xấu. Việc tăng cường giáo dục tư
tưởng chính trị cho giới trẻ cũng rất quan trọng. Cần giúp giới trẻ biết chọn lọc thông tin trên mạng
xã hội, định hướng cho thế hệ trẻ tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào đường lối nói chung, cơng
tác tổ chức cán bộ nói riêng của Đảng.