Đề thi THPTQG năm 2022 (1)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH YÊN BÁI
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi có 03 câu)

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
NĂM HỌC 2021 – 2022
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian: 120 phút (khơng kể thời gian giao đề)
Khóa thi ngày: 10/6/2021

Câu 1. (3,0 điểm)
Đọc đoạn thơ và thực hiện các yêu cầu ở dưới:
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chơng chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
(Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.132)
a. Đoạn thơ trên được trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai?
b. Xác định một từ láy được sử dụng trong đoạn thơ và đặt câu với từ đó.
c. Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ trong đoạn thơ.
Câu 2. (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở Câu 1, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình
bày suy nghĩ của em về sức mạnh của tinh thần lạc quan trong cuộc sống.
Câu 3. (5,0 điểm)
Phân tích tình nghĩa cha con sâu nặng và cao đẹp của nhân vật anh Sáu trong
đoạn trích truyện Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng).
________Hết________

Thí sinh khơng sử dụng tài liệu, cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.
Họ tên thí sinh:………………………………………… ……………………………Số báo danh:………………………………

Cán bộ coi thi thứ nhất:………………………………………………………. Kí tên:………………………………………….
Cán bộ coi thi thứ hai:…………………………… …………………………… Kí tên:………………………………………….


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH YÊN BÁI

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
NĂM HỌC 2021 - 2022

ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM
Bài thi: NGỮ VĂN

Câu
1

Ý
a
b

c

2

3

Nội dung
Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu

- Đoạn thơ được trích trong tác phẩm: Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
- Tác giả: Phạm Tiến Duật.
- Từ láy: chơng chênh.
- Thí sinh đặt được một câu có ý nghĩa, đúng chính tả, đúng ngữ pháp
trong đó có sử dụng từ láy vừa tìm.
Thí sinh cần chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ (gọi tên: 0,25
điểm; phương tiện ngôn ngữ: 0,25 điểm; nêu tác dụng: 0,5 điểm).
Gợi ý:
- Điệp ngữ “lại đi”; tạo giọng điệu nhịp nhàng cho lời thơ, đồng thời nhấn
mạnh hình ảnh những chiếc xe nối tiếp nhau ra trận với tinh thần lạc quan,
tràn đầy tin tưởng.
- Ẩn dụ “trời xanh”: biểu tượng cho niềm tin, hi vọng, qua đó thể hiện tinh
thần lạc quan của những người lính về một ngày mai chiến thắng.
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về sức mạnh
của tinh thần lạc quan trong cuộc sống.
a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, qui nạp, tổngphân-hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Sức mạnh của tinh thần lạc quan trong cuộc sống.
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề
nghị luận theo nhiều cách, nhưng cần nêu được các ý cơ bản sau:
- Tinh thần lạc quan là luôn hướng về những điều tốt đẹp, nhìn nhận cuộc
sống theo hướng tích cực...
- Lạc quan là nguồn sức mạnh tinh thần, giúp con người có động lực vượt
qua những khó khăn, trở ngại, sống khỏe mạnh, vui tươi hơn; cảm nhận
được sâu sắc hơn những giá trị của cuộc sống... Người sống lạc quan sẽ có
cách nhìn sáng suốt và hành động đúng đắn; luôn làm chủ bản thân trong
mọi hồn cảnh; có thể truyền cho người khác sự tự tin, được mọi người tin
yêu, quý trọng...

- Con người cần rèn luyện để có cách suy nghĩ tích cực, có ý chí phấn đấu
vươn lên trong mọi hồn cảnh...
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Phân tích tình nghĩa cha con sâu nặng và cao đẹp của nhân vật anh Sáu
trong đoạn trích truyện Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái
quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận
Tình nghĩa cha con sâu nặng và cao đẹp của nhân vật anh Sáu trong đoạn
trích truyện Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng).

Điểm
3,0
0,5
0,5
0,5
0,5

1,0

2,0
0,25
0,25

1,0

0,25
0,25
5,0
0,25
0,25


Câu

Ý

Nội dung
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các
thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu
cầu cơ bản sau:
* Giới thiệu khái quát: Giới thiệu tác giả Nguyễn Quang Sáng, tác phẩm
Chiếc lược ngà, nhân vật anh Sáu với tình nghĩa cha con sâu nặng và cao đẹp.
* Tình nghĩa cha con sâu nặng và cao đẹp của nhân vật anh Sáu:
- Lúc mới trở về sau tám năm xa cách:
+ Khi nhìn thấy con: anh vơ cùng xúc động (khơng chờ xuồng cập bến, nhảy
thót lên, vội vàng bước tới, kêu to gọi tên con...)
+ Khi bé Thu sợ hãi bỏ chạy: anh rất đau đớn (đứng sững lại, nhìn theo con,
gương mặt sầm lại, hai tay buông xuống như bị gãy...)
- Trong ba ngày ở nhà:
+ Anh khao khát được gần gũi vỗ về con, mong được nghe một tiếng “ba”
nhưng bé Thu nhất định không chịu gọi. Anh cảm thấy bất lực, đau khổ trước
phản ứng quyết liệt pha lẫn sự bướng bỉnh, cứng đầu của con bé.
+ Khi con vô lễ, anh không kiềm chế được nóng giận đã đánh con để rồi sau
này ân hận day dứt mãi...

- Lúc chia tay: tiếng gọi “ba” của bé Thu đã khiến anh khơng ghìm được xúc
động (một tay ôm con, một tay lau nước mắt, hơn lên mái tóc con...). Anh
khơng nỡ rời xa con nhưng đành gác tình yêu thương để trở lại chiến trường
với lời hứa ngày thống nhất trở về sẽ mua cho con một cây lược.
- Khi ở nơi căn cứ:
+ Anh dồn hết tình thương nhớ và cả nỗi ân hận day dứt để làm chiếc lược
ngà cho con (thận trọng, tỉ mỉ cưa từng chiếc răng lược; tẩn mẩn khắc từng
nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”...)
+ Khi bị thương nặng: “không đủ sức trăng trối điều gì” nhưng “chỉ có tình
cha con là khơng thể chết được”, anh gửi đồng đội mang cây lược về cho
con rồi “mới nhắm mắt đi xuôi”.
* Nghệ thuật: Diễn tả tâm lí nhân vật rất tinh tế, sâu sắc qua tình huống
truyện éo le, cảm động; lối kể chuyện tự nhiên, giàu cảm xúc, ngôn ngữ
mang đậm chất Nam Bộ; lựa chọn hình ảnh, chi tiết giản dị, chân thực…
* Đánh giá chung:
- Đoạn trích cho thấy tình nghĩa cha con thật sâu nặng và cao đẹp trong độ
cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
- Bom đạn kẻ thù có thể tàn phá tất cả nhưng tình phụ tử thiêng liêng thì
khơng gì có thể hủy diệt.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
TỔNG ĐIỂM

____________Hết____________

Điểm

0,5

3,0

0,5

0,25
0,25
10