Đề thi THPTQG năm 2022 (9)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT

HƯNG YÊN

NĂM HỌC 2021 – 2022
Môn thi: Ngữ văn

ĐỀ CHÍNH THỨC

Thời gian làm bài: 120 phút, khơng kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm).
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Quê hương tơi có con sơng xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lịng sơng lấp lống
Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng
Giữ bao nhiêu kỉ niệm của dịng trơi?
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
Tôi giữ mãi một mối tình mới mẻ
Sơng của q hương, sơng của tuổi trẻ
Sơng của miền Nam nước Việt thân u.
(Trích Nhớ con sơng q hương, Tế Hanh,
Lịng miền Nam, NXB Văn nghệ, 1956).
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2 (0,5 điểm): Chỉ ra hai từ láy có trong đoạn trích.
Câu 3 (0,5 điểm) Tìm những từ ngữ, hình ảnh nói về vẻ đẹp của con sơng trong bốn
dịng thơ đầu.

Câu 4 (0,5 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu: “Tơi giữ mãi một mối tình mới
mẻ” và cho biết nó thuộc kiểu câu gì?
Câu 5 (1,0 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai
dịng thơ sau:
Tâm hồn tơi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lịng sơng lấp lống
Câu 6 (1,0 điểm): Qua đoạn trích trên, anh/chị cảm nhận gì về tình cảm của nhà thơ
đối với quê hương?
II. LÀM VĂN (6,0 điểm).
Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn diễn dịch (từ 8 đến 10 câu, trong đó có một câu sử dụng thành phần
biệt lập cảm thán, gạch chân thành phần cảm thán) với câu chủ đề:
Tình yêu quê hương đất nước là điều không thể thiếu trong mỗi con người.
Câu 2 (4,0 điểm):
Phân tích nhân vật Vũ Nương trong Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ.
Từ đó, nhận xét về tình cảm của tác giả dành cho người phụ nữ trong xã hội phong kiến.


---------------------------HẾT--------------------------


HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT TỈNH HƯNG YÊN NĂM HỌC 2021 - 2022
MÔN NGỮ VĂN
A. HƯỚNG DẪN CHUNG.
- Bài làm chỉ được điểm tối đa khi đảm bảo tốt các yêu cầu về nội dung; kĩ năng làm bài
thuần thục, có dấu ấn sáng tạo và thể hiện sự am hiểu sâu sắc về các vấn đề, các nội dung
được đề cập đến.
- Khuyến khích những bài viết sáng tạo, có cách trình bày khoa học, chữ viết sạch đẹp.
- Điểm toàn bài là tổng điểm thành phần của từng câu, cho điểm lẻ đến 0,25.

B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ.
Câu
Câu 1
Câu 2
Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 1

Nội dung
Phần đọc hiểu
Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm
Hai từ láy: lấp lống, mới mẻ
Những từ ngữ, hình ảnh nói về vẻ đẹp của con sơng: con sơng
xanh biếc, nước gương trong, lịng sơng lấp lống...
(Học sinh tìm được 01 hình ảnh cho 0,25 điểm; tìm được 02
hình ảnh trở lên cho 0,5 điểm).
Phân tích cấu tạo ngữ pháp: Chủ ngữ: “Tơi”; vị ngữ: “giữ mãi
một mối tình mới mẻ”. Đây là câu đơn (Hoặc câu trần thuật
đơn).
- Biện pháp tu từ: So sánh: Tâm hồn tôi - buổi trưa hè.
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời thơ
+ Khắc họa đậm nét tình cảm trong sáng, ấm áp
- Tác dụng: và mãnh liệt của tác giả với dịng sơng và khát
vọng được hịa mình vào vẻ đẹp của dịng sơng

nói riêng, của q hương nói chung.
Qua đoạn thơ, ta cảm nhận được tình cảm thiết tha, sâu sắc của
tác giả với q hương. Đó là tình u và niềm tự hào về vẻ đẹp
của quê hương. Đó cịn là nỗi nhớ thương da diết và tình cảm
thủy chung, gắn bó thiết tha với quê hương xứ sở.
Phần làm văn
Về kĩ năng: Đảm bảo cấu trúc đoạn diễn dịch và số câu quy
định; có câu văn sử dụng thành phần biệt lập cảm thán và gạch
chân thành phần cảm thán đó; diễn đạt trơi chảy, chữ viết rõ
ràng, khơng mắc lỗi chính tả và ngữ pháp.
Về nội dung: Học sinh có thể trình bày và lí giải theo nhiều hướng
khác nhau, miễn là hợp lí. Giáo viên có thể tham khảo theo hướng sau:

- Giới thiệu vấn đề (sử dụng câu chủ đề trong đề bài), giải thích
vấn đề (Tình yêu quê hương đất nước là thứ tình cảm thiêng liêng,

Điểm
0,5 điểm
0,5 điểm
0,5 điểm

0,5 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,5 điểm

1,0 điểm

0,5 điểm

0,25 điểm


là sự gắn bó sâu sắc của mỗi người với q hương, đất nước mình).

Câu 2

- Vai trị, ý nghĩa của tình yêu quê hương trong đời sống
tâm hồn của mỗi con người:
+ Quê hương, đất nước đã cho ta biết bao điều, yêu quê hương
đất nước không chỉ là tình cảm tự nhiên mà cịn là biểu hiện của
đạo lí sống ân nghĩa, thủy chung.
+ Tình u q hướng đất nước giúp chúng ta sống tốt đẹp hơn,
không lãng quên nguồn cội, là động lực để mỗi chúng ta nỗ lực
phấn đấu trong cuộc sống.
+ Tình yêu quê hương đất nước còn sợi dây gắn kết người với
người tạo nên cộng đồng gắn bó đầy tình u thương.
- Phê phán nhận thức và lối sống lệch lạc: Ngày nay, một số
bạn trẻ do chạy theo lối sống thực dụng và có xu hướng “sính
ngoại” nên có biểu hiện lãng quên tình cảm này. Nhận thức và
lối sống lệch lạc đó đáng bị phê phán.
- Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người cần thể hiện
tình yêu quê hương đất nước bằng những việc làm cụ thể. Là
học sinh, chúng ta phải học tập thật tốt để sau này chung tay xây
dựng quê hương, đất nước đẹp giàu.
A. Về kĩ năng:
- Đảm bảo đặc trưng kiểu bài nghị luận về một tác phẩm truyện
hoặc đoạn trích (cụ thể là nghị luận về một nhân vật trong tác
phẩm truyện).
- Đảm bảo kiến thức chính xác về tác phẩm “Chuyện người con

gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ và nhân vật Vũ Nương.
- Văn viết có cảm xúc, hình ảnh; bố cục rõ ràng, kết cấu chặt
chẽ; không mắc lỗi về dùng từ, chính tả, diễn đạt, kiến thức và
ngữ pháp.
- Có cách diễn đạt, trình bày sáng tạo, thể hiện sự am hiểu sâu
sắc về tác phẩm và kiểu bài nghị luận.
B. Về nội dung:
*Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật và nêu rõ được
vấn đề nghị luận: Vũ Nương là một người phụ nữ đẹp người,
đẹp nết nhưng số phận lại bất hạnh, oan trái.

0,75 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm

0,25 điểm
0,25 điểm


Lưu ý

*Thân bài:
- Phân tích được các dẫn chứng tiêu biểu để làm rõ vẻ đẹp
của nhân vật Vũ Nương:

+ Là người con gái thuỳ mị, nết na có tư dung tốt đẹp.
+ Là người phụ nữ luôn trân trọng, thiết tha với hạnh phúc gia
đình: Biết chồng đa nghi, nàng “giữ gìn khn phép”, bị nghi
oan, nàng hết lời thanh minh để níu kéo, gìn giữ hạnh phúc gia
đình.
+ Là người vợ hết lòng yêu thương, thuỷ chung với chồng: Biết
chồng đa nghi hay ghen nên nàng luôn giữ gìn khn phép; khi 1,25 điểm
tiễn chồng đi lính quyến luyến bịn rịn; khi chồng vắng nhà thì
ngày đêm mong ngóng, nhớ nhung và giữ gìn, ln thấy hình
bóng chồng bên mình...
+ Là người con dâu đảm đang, hiếu thảo: Khi chồng đi xa thì
chăm sóc hiếu thuận với mẹ chồng; khi mẹ chồng ốm thì lo
thuốc thang, lễ bái, dùng lời ngọt ngào an ủi; khi mẹ chồng mất
thì thương xót, làm ma chay chu đáo như với cha mẹ đẻ...
+ Là người mẹ hiền, hết lịng vì con: u thương chăm sóc con;
chỉ cái bóng mình trên tường để dỗ dành con...
- Phân tích được các dẫn chứng tiêu biểu để làm rõ số phận
bất hạnh, oan trái của Vũ Nương.
+ Từ câu chuyện cái bóng do bé Đản nói ra, Vũ Nương bị chồng
0,75 điểm
nghi oan thất tiết, ruồng rẫy, đánh đuổi.
+ Nàng đã hết lời thanh minh biện bạch nhưng vô hiệu.
+ Vũ Nương buộc phải dùng đến cái chết để chứng minh cho sự
trong sạch của mình.
- Nhận xét tình cảm của tác giả: Qua nhân vật Vũ Nương,
Nguyễn Dữ bày tỏ niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt
0,25 điểm
của người phụ nữ VN dưới chế độ PK, đồng thời khẳng định,
ngợi ca vẻ đẹp truyền thống của họ.
0,25 điểm

- Khái quát thành công nghệ thuật xây dựng nhân vật
*Kết bài:
0,25 điểm
- Khắng định vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương.
- Mở rộng, liên hệ.
- Học sinh có thể có nhiều cách trình bày nhưng bài viết cần đảm bảo những
ý cơ bản trong Hướng dẫn chấm.
- Những bài làm có hướng đi khác nhưng phù hợp, thuyết phục (ví dụ: phân
tích vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương qua các tình huống truyện, …) vẫn được
điểm tối đa.