GIÁO TRÌNH - Sơn ô tô

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ ĐIỆN HÀ NỘI

GIÁO TRÌNH
KỸ THUẬT SƠN Ơ TƠ

MƠN HỌC/MƠ ĐUN
NGÀNH/NGHỀ
TRÌNH ĐỘ

: MĐ
: CƠNG NGHỆ Ơ TƠ
: CAO ĐẲNG

(Ban hành kèm theo Quyết định số:
/QĐ-CĐCĐ-ĐT ngày…….tháng….năm
................... của Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội)

Hà Nội, năm 2022


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể
được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và
tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

1

MÃ TÀI LIỆU: M34
LỜI GIỚI THIỆU
Trong nhiều năm gần đây tốc độ gia tăng số lượng và chủng loại ô tô
ở nước ta khá nhanh. Đi cùng với sự phát triển về trang thiết bị máy móc
tiện nghi thì nhu cầu về sửa chữa khung vỏ xe cũng đang dần được đặc biệt
quan tâm và chú trọng .
Để phục vụ cho học viên học nghề và thợ sửa chữa ô tô những kiến
thức cơ bản cả về lý thuyết và thực hành về sửa chữa thân vỏ xe . Với mong
muốn đó giáo trình được biên soạn, nội dung giáo trình bao gồm bốn bài:
Bài 1. Kỹ thuật viên sơn
Bài 2: Chuẩn bị bề mặt sơn
Bài 3: Che, chắn bề mặt sơn
Bài 4. Súng phun sơn
Bài 5 Phun sơn lót và đánh bóng bề mặt xe
Kiến thức trong giáo trình được biên soạn theo chương trình Tổng cục
Dạy nghề, sắp xếp logic từ nhiệm vụ, cấu tạo, nguyên lý hoạt động của các
cụm chi tiết trong hệ thống truyền lực, đến cách phân tích các hư hỏng,
phương pháp kiểm tra và quy trình thực hành sửa chữa. Do đó người đọc có
thể hiểu một cách dễ dàng.
Xin chân trọng cảm ơn Tổng cục Dạy nghề, khoa Động lực trường Cao
đẳng Cơ điện Hà Nội cũng như sự giúp đỡ quý báu của đồng nghiệp đã giúp
tác giả hoàn thành giáo trình này.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn khơng tránh khỏi sai sót, tác
giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của người đọc để lần xuất bản sau
giáo trình được hồn thiện hơn.
Hà Nội, ngày…..tháng…. năm
20… Tham gia biên soạn
Chủ biên Nguyễn Văn Dương

MỤC LỤ

BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT SƠN...................................................................5
BÀI 2: SÚNG PHUN SƠN..............................................................................................12
BÀI 3: CHE, CHẮN BỀ MẶT SƠN...............................................................................16
BÀI 4: CHUẨN BỊ BỀ MẶT SƠN.................................................................................24
BÀI 5: PHUN SƠN MÀU VÀ ĐÁNH BÓNG................................................................62


CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN

Tên mơ đun: KỸ THUẬT SƠN Ơ TƠ
Mã mơ đun: MĐ 33
Thời gian thực hiện mơ đun: 40 giờ; (Lý thuyết: 12 giờ; Thực hành, thí nghiệm, thảo luận, bài
tập: 26 giờ; Kiểm tra: 02giờ)
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trị của mơn học/mơ đun:

- Vị trí: Mơ đun được bố trí dạy trong năm học thứ hai
- Tính chất: Là mơ đun chun ngành công nghệ ô tô, trang bị cho sinh
viên về kiến thức, kỹ năng sửa chữa vỏ xe và sơn xe ô tô
- Ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun:
I. Mục tiêu mơ đun:
- Kiến thức:
+ Trình bày được mục đích, u cầu, quy trình sơn trong kỹ thuật sơn ơ tơ.
+ Phân tích đúng cấu tạo, phương thức vận hành các thiết bị trong phịng
sơn và đặc tính của các loại sơn ơ tơ
+ Trình bày được nhiệm vụ,yêu cầu, phân loại của súng phun sơn.
+ Phân tích đúng cấu tạo, nguyên lý làm việc của các loại súng phun sơn và
kỹ thuật phun sơn.
+ Trình bày được mục đích, yêu cầu, các vật liệu và phương pháp che chắn

bề mặt sơn.
+ Trình bày được mục đích, u cầu,vật liệu và quy trình chuẩn bị bề mặt .
- Kỹ năng:
+ Sử dụng quy trình kỹ thuật các thiết bị, dụng cụ trong kỹ thuật sơn ô tô
như : Máy nén khí, đèn sấy, súng phun sơn, dao bả, các vật liệu che chắn bề mặt
sơn, các loại sơn, ma-tít.
+ Thực hành phun sơn, che chắn bề mặt sơn, chuẩn bị bề mặt sơn, bả matít theo đúng quy trình kỹ thuật.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm
+ Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề cơng nghệ ơ tơ
+ Biết tổ chức, làm việc theo nhóm, tổ và chịu trách nhiệm về công
việc đang thực hiện
+ Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học sinh, sinh viên.
II. Nội dung mô đun:


BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT SƠN
Mã bài: 35 - 01
Mục tiêu:
- Giải thích được mục đích, yêu cầu của kỹ thuật sơn ơ tơ.
- Trình bày được quy trình sơn ơ tơ.
- Xác định đúng các thiết bị, các loại sơn sơn ô tô.
- Sử dụng các thiết bị phịng sơn và các loại sơn đúng quy trình kỹ thuật.
- Chấp hành đúng quy trình kỹ thuật trong nghề cơng nghệ ơ tơ.
- Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học sinh, sinh viên.
Nội dung chính:
1. Mục đích, yêu cầu.
Sửa chữa các hư hỏng liên quan đến tấm thân vỏ xe , cải thiện tính
thẩm mỹ của tấm thân vỏ xe .
2. Quy trình sơn ô tô.
Bước 1 : Đánh giá cùng vỏ ô tô cần sơn, tiến hành mài sơn cũ và rỉ sét

đi.
Sử dụng máy mài lắp giấy ráp có độ sần thích hợp để loại bỏ lớp sơn cũ
của những vùng cần sơn giúp sơn lót và matít có thể bám dính tốt nhất. Nếu
có những vùng bị móp méo, vết lõm sâu sẽ được gị lại bằng máy hàn rút tơn
tạo bề mặt phẳng tương đối theo phom xe ban đầu của nhà sản xuất.
Bước 2 : Sơn chống rỉ bảo vệ vỏ thép
Sơn lót sơn chống rỉ giúp tránh bám dính hơi ẩm ngăn ngừa rỉ sét quay
lại phá sơn từ bên trong. Đợi khô lớp sơn chống rỉ, tiếp tục đánh bằng giấy
ráp để tăng cường độ bám dính matit hoặc lớp sơn phủ ngoài.
Bước 3 : Trả lại phom xe chuẩn lấp đầy vết xước vết lõm bằng lớp bả
matit.
Bả một lớp ma tít để lấp đầy bề mặt bị trầy xước, lồi lõm, trả lại Phom
xe chuẩn chính hãng của xe.
Sau đó mài nhẵn chuẩn bị bề mặt cho bước tiếp theo.
Bước 4 : Sơn lót phủ kín bề mặt bả matit.
Sơn lót phủ một lớp sơn lên trên phần matit, ngăn mầu matit khơng lộ
ra ngồi. Sơn lót có tác dụng khác làm nền cho lớp sơn phủ ngồi bóng đẹp
hơn.
Bước 5 : Kĩ thuật pha màu sơn và phun sơn.
Có 2 cách pha sơn chủ yếu: Sơn hai thành phần và sơn phủ bóng.
A - Sơn hai thành phần là sơn có pha kèm dầu bóng, ngồi ra cịn được
gọi là loại 500, phù hợp cho sơn loại xe màu trơn trắng, đen, đỏ.


B - Sơn phủ bóng là sơn một lớp màu, sau đó mới sơn dầu bóng, cịn
được gọi là loại 600, phù hợp cho các loại xe có thành phần màu hạt nhũ.
Bước 6: Che bảo vệ những vùng không sơn trước khi sơn.
Những vùng Sơn còn tốt cần được bọc kỹ để sơn khơng vơ tình gây bẩn
khi tiến hành sơn. Công đoạn này không thể bỏ qua trong quy trình.
Bước 7: Xe được sơn trong phịng SƠN HẤP SẤY.

Sau khi sơn, cần sấy đúng thời gian với nhiệt độ đúng tiêu chuẩn kỹ
thuật sơn quốc tế. Quá trình sấy khô cần được giám sát kỹ càng.
Bước 8 : Đánh bóng tồn bộ vỏ xe ơ tơ.
Đánh bóng tồn bộ bề mặt thân vỏ Ơ Tơ bằng máy chun dụng. Giúp
làm bóng vùng sơn cũ và làm mờ bớt độ bóng vùng Sơn mới, đồng bộ vẻ đẹp
sơn tồn xe. Thợ kỹ thuật dùng các loại Xi phá, Xi đánh bóng 3M và Xi
dưỡng bề mặt sơn trong từng cơng đoạn đánh bóng xe.
Lưu ý: Để giữ được Sơn bền màu và Xe ô tô luôn đẹp như mới:
3. Phòng sơn
Phòng sơn nhanh:
- Dùng cho các trung tâm sửa chữa các vụ va chạm nhỏ, bảo dưỡng
nhanh mà vẫn đảm bảo yêu cầu kỹ thuật về chất lượng của sơn.
- Dùng làm nơi trà khơ ma tít trước khi cho xe vào phịng sơn ơ tơ.
Phịng sơn ơ tơ tiêu chuẩn:
- Là Phòng sơn thiết kế theo 1 tiêu chuẩn đã được các nhà sản xuất
nghiên cứu và tính tốn một các tỉ mỉ để đảm bảo được tính năng, chất lượng
của sơn, tạo ra một môi trương khép kín, lượng khí sạch tuần hồn. Sản phẩm
này là sản phẩm bán chạy nhất trong các loại phòng sơn
Phòng sơn xe tải và xe buýt:
Đối với các đơn vị vận tải lớn việc chiếc xe ô tô bị va quệt là điều
khơng thể tránh khỏi, ngày nay với nhiều dịng xe khách, xe tải có giá trị rất
lớn, việc chăm sóc sẽ cũng trở lên khắt khe hơn, chính vì lẽ đó sản phẩm
phịng sơn xe tải và xe bt ra đời để đáp ứng nhu cầu của các đối tượng
doanh nghiệp này
Phịng sơn ơ tơ phi tiêu chuẩn:
Là phịng sơn được đặt hàng theo nhu cầu của người sử dụng, bất kể
kick thước nào, dùng trong ngành nghề gì, VD: Phòng sơn gỗ, phòng sơn
của cuốn, phòng sơn xe máy...
Đến thời điểm hiện nay công ty cổ phần thiết bị Tân Phát đã trở thành
nhà cung cấp phòng sơn ô tô chất lượng hàng đầu Việt Nam. Là nhà phân

phối độc quyền của nhiều hãng sản xuất phòng sơn lơn nhất thế giới là: Saima
- Italya, Ritian - Trung quốc....
Tầm quan trọng của phịng sơn ơ tơ:
- Sơn là cơng đoạn cuối cùng có tính quyết định tới hình thức của chiếc
xe đang sửa chữa. Khác với quy trình sơn tĩnh điện thường được thiết lập trên
dây chuyền sản xuất xe mới, trong dịch vụ sửa chữa người ta thường trang bị
hệ thống sơn sấy quy mơ nhỏ, có tính linh hoạt cao.
Do vậy trang bị phịng sơn là một trong những lựa chọn hàng đầu của
các trung tâm dịch vụ và các gara sửa chữa ôtô.
Ưu điểm của các xưởng khi sử dụng phịng sơn ơ tơ:
 Sơn được trong mọi điều kiện thời tiết dù mưa hay độ ẩm cao, nhưng
bề mặt sơn vẫn đẹp không bị ngậm nước...
 Sơn xong khơng cần đánh bóng mà vẫn đảm bảo được độ bóng cao,
bền và sáng mặt sơn...
 Bề mặt sơn ln giữ được độ bóng, cứng bề mặt....trong q trình sử
dụng.
 Khi sơn trong phịng sơn thì do đường gió phân luồng đi trong buồng
sơn tạo ra khả năng bám và tiết kiệm sơn hơn.
 Giảm ô nhiễm mơi trường, an tồn hơn cho thợ sơn.
 Thời gian sấy giảm, hiệu quả hơn.
 Độ cứng đồng đều trên toàn bộ phạm vi bề mặt được sơn.
 Cho phép ta đặt chế độ sấy tự động, không cần giám sát khi sấy.
3.1. Thiết bị phòng sơn
Cấu tạo chung của phịng sơn ơ tơ:


1.Đầu đốt – 2.Tủ điện – 3.Cửa phụ – 4.Cửa chính – 5.Đế phịng sơn –
6.Ram dốc – 7,8.Sàn và lọc sàn – 10.Kính cửa chính – 11.Cổng chào –

12.Máng đèn – 13.Tường – 14.Tơn nóc – 15.Bộ cấp – 16.Ống xả khói –
17.Ống thốt khí – 18.Mơ tơ cấp – 19.Đế bộ cấp hút – 21.Môtơ hút – 22.Bộ
chia gió
Tất cả trang bị được kể đến ở hình bên là các trang bị đầy đủ cho một
phòng sơn sấy và đã bao gồm đầy đủ các lựa chọn. Bộ lọc khí thải đầu ra là
trang bị tuỳ chọn (đặt thêm). Tuỳ theo nhu cầu phát triển và cải tiến sản phẩm
mà nhà sản xuất có thể sửa đổi các trang bị trên.

Ngun lý hoạt động phịng sơn ơ tơ:
Q trình sơn: Trong suốt cơng đoạn sơn, hai quạt gió cấp hút sẽ hoạt
động và đưa khơng khí sạch từ ngồi qua bộ lọc bụi, lọc trần vào trong
phịng. Khơng khí được hút vào và cấp xuống từ phía trần của phịng sơn sấy.
Khơng khí sau khi được lọc sạch nhờ bộ lọc trần sẽ được đẩy xuống từ phía
trên và nó ln duy trì một áp suất lớn hơn áp suất của khơng khí ngồi trời
để tránh bụi bay từ ngồi vào trong phịng gây ảnh hưởng đến chất lượng sơn.


Quá trình sấy: Hệ thống sử dụng một đầu đốt tự động để gia nhiệt và
gia tăng nhiệt độ cho khơng khí trong buồng. Hai quạt hút sẽ hút gió lạnh vào.
Thơng qua bộ trao đổi nhiệt, khơng khí được nung nóng và cấp vào trong
phịng. Đồng thời, cửa hút gió sẽ đóng bớt lại để che bớt lượng gió vào
phịng. Và lượng gió cịn lại sẽ được hút tuần hồn trong phịng để tránh bị
tổn hao nhiệt năng. Q trình được lặp lại liên tục như vậy và khơng khí trong
phịng ln duy trì nhiệt độ đặt trước. Các quạt cấp sẽ ln duy trì một áp suất
để tránh bụi lọt vào trong phịng.

Nền móng và cách bố trí phịng sơn ơ tơ:
Tuỳ theo u cầu và điều kiện nhà xưởng mà ta có thể có các cách bố
trí khác nhau:
 Đặt nổi:Tồn bộ phịng sơn nổi lên trên nền xưởng. Với cách đặt

này khi xe vào phòng sơn cần có ram dốc. Và cần có khơng gian phía trước


rộng cho việc điều chỉnh thẳng xe trước khi vào phòng. Đặt nổi phù hợp với
các xưởng rộng và phòng sơn khơng bị che chắn phía trước
 Đặt chìm: Tồn bộ đế phịng sơn được đặt chìm xuống mặt nền
xưởng. Cách đặt này cho phép xe có thể vào phịng sơn một cách dễ dàng
hơn.
 Bộ cấp hút bố trí bên: Đây là cách bố trí tiêu chuẩn của phịng sơn,
với cách bố trí này sự đồng đều của dịng khí khi lưu thơng trong phịng đạt
được tương đối tốt
 Bộ cấp hút đặt sau: Sử dụng trong trường hợp khơng gian hai bên
khơng đủ rộng, với cách bố trí này độ đồng đều của khơng khí trong phịng
khó đạt được hơn só với cách bố trí bên trên.

Bộ cấp hút đặt sau


Bộ cấp hút đặt bên hôn
BÀI 2: SÚNG PHUN SƠN
Mã bài: 35 - 2
Mục tiêu:
- Trình bày đúng nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại của súng phun sơn.
- Phân tích đúng cấu tạo, nguyên lý làm việc của súng sơn và kỹ thuật phun
sơn
.

- Tháo, lắp, bảo dưỡng được súng phun sơn đúng quy trình kỹ thuật.
- Thực hành phun sơn đúng quy trình kỹ thuật.
- Chấp hành đúng quy trình kỹ thuật trong nghề cơng nghệ ơ tơ.

- Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học sinh, sinh viên.
Nội dung chính
1. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại.
Súng sơn là dụng cụ dùng để kết hợp sơn và khí để phun lớp sơn đã
được tán mỏng vào một bề mặt
2. Cấu tạo, nguyên lí làm việc.
2.1. Súng sơn loại tự chảy


2.1.1. Cấu tạo

A: Nắp khí
B: Vịi phun
C: Ống dẫn sơn
D: Van kim
E: Cò súng


F: Van khí
G: Vít chỉnh khí
H: Vít chỉnh độ xịe
I: Vít chỉnh lượng phun
J: Ống dẫn khí
1.1.2. Nguyên lí làm việc
Khí nén được thổi ra từ các lỗ khí của nắp khí sẽ tạo ra một khu vực có
áp suất âm ở đầu vòi phun, áp suất âm này sẽ hút sơn ra và phun sơn dưới
dạng sương mù
2.2. Súng sơn loại hút sơn
2.2.1. Cấu tạo
Cũng tương tự súng phun sơn loại tự chảy . Chỉ có sự thay đổi về vị trí

lắp đặt cốc sơn

2.2.2. Nguyên lí làm việc
Khí nén được thổi ra từ các lỗ khí của nắp khí sẽ tạo ra một khu vực có
áp suất âm ở đầu vòi phun, áp suất âm này sẽ hút sơn ra và phun sơn dưới
dạng sương mù
2.2.3. Nhận dạng các chi tiết của sung phun sơn
Nắp khí: Khí nén được thổi ra từ cac lỗ khi của nắp khi sẽ tạo ra một
khu vực có áp suất âm ở đầu vòi phun, áp suất âm này sẽ hút sơn ra và phun
sơn dưới dạng sương mù.


Khí nén được thổi ra từ cac lỗ khi của nắp khi sẽ tạo ra một khu vực có
áp suất âm ở đầu vòi phun, áp suất âm này sẽ hút sơn ra và phun sơn dưới
dạng sương mù.
Hướng của vệt sơn có thể thay đổi được bằng cách xoay nắp khí.
Vít chỉnh khí
Dùng để điều chỉnh lượng khí thổi ra
Vít

Lượng khí thổi ra

Độ tán mịn sơn

Mở

Tăng

Tăng

Đóng

Giảm

Giảm

Vít điều chỉnh lượng phun :
Để điều chỉnh lượng phun đi ra ngoài van kim
3. Kỹ thuật phun sơn
3.1. Kỹ thuật cầm súng và quy trình làm sạch súng phun sơn
1. Kỹ thuật cầm sung
Có 4 yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới chất lượng bề mặt sơn:
2.Khoảng cách phun
4.Góc đặt súng sơn
5.Tốc độ di chuyển
6.Độ chồng đè


3.1.2. Quy trình làm sạch sung phun sơn
3.1.3. Thực hành làm sạch sung phun sơn
3.2. Kỹ thuật di chuyển súng phun sơn .
3.2.1. Kỹ thuật di chuyển súng phun sơn
3.2.2. Thực hành kỹ thuật di chuyển súng phun
sơn Quy trình làm sạch súng phun sơn
Nếu không tiến hành vệ sinh súng sơn sau khi dùng, lớp sơn sẽ bị đông
cứng trong súng, lam hỏng súng sơn, hay gây ra các lỗi khi sử dụng súng hoặc
rỏ rỉ sơn. Ngâm súng sơn trong xăng rửa một thời gian dài, sẽ làm cho các
gioăng làm kín bên trong súng sơn bị phồng lên và dẫn tới trục trặc.

BÀI 3: CHE, CHẮN BỀ MẶT SƠN
Mã bài: 35 - 3
Mục tiêu:
- Giải thích đúng mục đích, yêu cầu và các vật liệu che chắn bề mặt sơn.
- Trình bày được phương pháp che chắn bề mặt sơn.
- Thực hành che chắn bề mặt sơn đúng quy trình kỹ thuật.
- Chấp hành đúng quy trình kỹ thuật trong nghề cơng nghệ ơ tơ.
- Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học sinh, sinh viên.
Nội dung chính:
1. Mục đích, yêu cầu
Mục đích việc che chắn: Che chắn là một phương pháp bảo vệ dùng
băng dính hay giấy che lên bề mặt khơng cần sơn và nó được dùng để bảo vệ
các vùng lân cận khi mài, mài bóc lớp sơn cũ và đánh bóng.
• Giá để giấy che.
• Giấy che
• Tấm ni lơng.
• Băng dính.
• Tấm che chun dụng.

Hình 3.1: Vật liệu dung che chắn


Hình 3.2 Vật liệu dung che chắn
Mặc dù phạm vi sơn quá thay đổi theo áp suất khí và cách điều khiển
súng sơn, nó có thể rộng ra từ 1 đến 2 m ngoài vùng cánh cửa nếu cần phun
sơn mầu cửa sau. Để ngăn phun sơn quá khỏi dính vào vùng khác, vì vậy các
vùng đó phải được che chắn hợp lý
2. Vật liệu che, chắn
 Giá để giấy che.
 Giấy che

 Tấm ni lơng.
 Băng dính.
 Tấm che chuyên dụng.

Hình 3.3: Vật liệu dung che chắn


Hình 3.4 Vật liệu dung che chắn
Mặc dù phạm vi sơn quá thay đổi theo áp suất khí và cách điều khiển
súng sơn, nó có thể rộng ra từ 1 đến 2 m ngoài vùng cánh cửa nếu cần phun
sơn mầu cửa sau. Để ngăn phun sơn quá khỏi dính vào vùng khác, vì vậy các
vùng đó phải được che chắn hợp lý
Giấy che
Giấy che có các thuận lợi hơn cả giấy in báo ví nó khơng có bụi và
ngăn cản sơn chảy ra. Nó cũng rất thuận tiện vì có sẵn các kích thước khác
nhau và được làm thành các chiều dầy khác nhau cho các ứng dụng tương
ứng, như giấy dầy ngăn cản sự thấm của chất dung mơi, hay giấy cách nhiệt
có lót một lớp nhơm làm nền.

Hình 3.5:Giấy che


Chỉ khi giấy che được cuốn ra khỏi thiết bị phân phối này, tại thời điểm
đó băng dính mới có thể bám vào giấy che chắn.
Thiết bị phân phối cũng có thể dùng để giữ các cuộn giấy che có chiều
rộng và các loại khác nhau.
(Một số thiết bị phân phối có thể dùng để cất giữ cuộn ni lơng)

Hình 3.6 Thiết bị cuộn giấy che
Tấm nhựa ni lông

Tấm nhựa ni lông là một loại vật liệu vinyl rất mỏng, nhin chung chúng
có bề ngang rộng hơn giấy che. Vì vậy, nó đặc biệt có ích để tránh sơn q
một vùng rộng xung quanh bề mặt làm việc.

Hình 3.7: tấm nhựa ni lơng
Tấm che đặc biệt
Là một tấm che tồn bộ xe, chỉ để lộ ra phần cần sơn. Tấm này được sử
dụng thường xun. Cịn có các loại khác, như loại che lốp.


Hình 3.8: Tấm che lốp
Băng dính che
Đối với băng dính che ôtô, bạn phải dùng một loại vật liệu chịu được
nhiệt, dung mội và bám chắc mà khơng dính lên bề mặt thân xe sau khi bóc.
Trong số các loại băng dính che ơtơ sẵn có trên thị trường loại mà bạn chọn
phải phù hợp với việc dán bằng tay.2
Phân loại theo độ chịu nhiệt
- Đối với loại sơn sấy khơ trong khơng khí (hong khơ):
Sử dụng các sơn gốc Lacquer. Nếu bị nung nóng, băng dính sẽ dính vào
thân xe.
- Đối với loại sơn sấy khô cưỡng bức:
Sử dụng các sơn gốc Urethane.Nó chịu được nhiệt lên từ 60 đến 80oC.
- Đối với loại sơn sấy khô ở nhiệt độ cao. Chịu được nhiệt từ 130 đến
o
140 C.
Thậm chí, nếu sức bền nhiệt của băng dính che phù hợp với nhiệt độ
sấy sơn, nếu lớp sơn có ít dung mơi, nó có thể bị ảnh hưởng bởi dung mơi
chứa trong băng dính. Điều này sẽ để lại dấu vết của băng dính trên bề mặt
được che.
Phân loại theo vật liệu nền (lớp nền)

- Loại bằng giấy
Để ngăn sự phun quá khỏi dính đè lên thân xe và băng dính gắn cứng
trên thân xe.
* Dùng trong khu vực bình thường
- Làm bằng nhựa
Để phun sơn hai tông mầu và các ranh giới vòng tròn.


Bảng 1.2 Chức năng theo vật liệu nền băng dính che
Tên
Chức năng
A
B

Chất
khơng Ngăn cho băng dính khơng dính vào nhau khi
dính
cuộn
Lớp nền
Vật liệu cơ bản của bằng dính (giấy .v.v.)

C

Lớp lót

Cải thiện độ dính với nền, vì vậy tránh dính lại
trên bề mặt làm việc.

D

Lớp dính

Dính với các bề mặt.

* Ranh giới là vùng phân cách giữa các phần được sơn và các phần
khơng nên sơn.
Băng dính khe hở (Băng dính URETHANE)
Băng dính che khe hở là một loại vật liệu che để ngăn thấm sơn qua các
khe hở tại nắp capơ và các cửa. Làm bằng bọt có thể bám dính được. Băng
dính che làm đơn giản hóa q trình che những vùng có khe hở. Dạng hình trụ
của nó ngăn khỏi tạo ra bậc sơn và vì vậy bề mặt được sơn có thể được đánh
bóng dễ dàng.

Hình 3.9: Băng dính khe hở
Vật liệu che tấm ấp cửa
Khó có thể phân cách đúng khi che các cửa sổ vì các tấm ốp cửa vẫn
tiếp xúc với thân xe. Vì vậy sơn sẽ dính lên tấm ốp cửa.
Trong trường hợp này, một dụng cụ đặc biệt có thể chèn vào tấm ốp
cửa để tạo ra khe hở giữa thân xe và ốp cửa. Ví dụ của loại sản phẩm này
được chỉ ra dưới đây.


Hình 3.10: Vật liệu chèn vào tấm ốp cửa
3. Phương pháp che, chắn
3.1.Che, chắn các khe hở
Băng dính khe hở để đơn giản hóa cơng việc và rút ngắn thời gian cần
thiết cho sơn lại. Tuy nhiên, nó có thể tạo ra vấn đề lớn hơn nếu khơng dùng
đúng nó.

Hình: Băng dính khe hở

Hình 3.11: Băng dính khe hở


3.2. Phương pháp che lật ngược.
Vì sơn lót dùng áp suất khí thấp hơn so với áp suất khí cho sơn lớp sơn
mầu (giảm thiểu sự phun quá), quy trình che của bề mặt làm việc có thể được
dơn giản hóa. Phương pháp che lật ngược lại thường được sử dụng để trách
tạo ra bậc phun.
Che lật ngược là một phương pháp mà giấy che được gắn ở phia trong
của nó, sao cho lớp sơn sương mù mỏng dính theo ranh giới. Phương pháp
này được dùng để giảm thiểu việc tạo ra các bậc và làm cho ranh giới khó
nhận thấy hơn. Khi làm việc trên diện tích nhỏ như sơn sửa một vùng trên tấm
thì ranh giới có thể được định rõ trên vỏ xe.

Hình 3.12: Che để sơn lót


BÀI 4: CHUẨN BỊ BỀ MẶT SƠN
Mã bài: 35 - 4
Mục tiêu:
- Giải thích đúng mục đích, yêu cầu của quy trình chuẩn bị bề mặt sơn.
- Xác định đúng các vật liệu sử dụng trong chuẩn bị bề mặt sơn.
- Phân tích đúng quy trình chuẩn bị bề mặt sơn.
- Giải thích được mục đích, yêu cầu và quy trình thực hiện của việc xử
lý ban đầu bề mặt sơn, bả ma-tít, phun sơn lót bề mặt.
- Thực hành xử lý bề mặt ban đầu, bả ma-tít và phun sơn lót bề mặt
đúng quy trình kỹ thuật.
- Chấp hành đúng quy trình kỹ thuật trong nghề cơng nghệ ơ tơ.
- Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học sinh, sinh viên.

Nội dung chính:
1. Mục đích, yêu cầu.
Chuẩn bị bề mặt là một thuật ngữ chung được dùng để mô tả các hoạt
động bao gồm phục hồi hư hỏng hoặc sửa chữa các tấm vỏ xe để tạo ra một
mặt nền cơ bản phù hợp cho lớp sơn trên (sơn màu).
Mục đích chính của sự chuẩn bị bề mặt như sau:
- Bảo vệ kim loại nền: Chống gỉ và rỗ bề mặt kim loại.
- Cải thiện tính bám dính: Tăng tính bám dính giữa các lớp
- Phục hồi hình dạng: Phục hồi hình dạng ban đầu bằng cách làm
phẳng các vết lõm và vết xước.
- Làm kín các bề mặt: Tránh hấp thụ vạt liệu sơn được dùng khi phun
lớp sơn màu.
2. Quy trình chuẩn bị bề mặt
2.1 Các phương pháp chuẩn bị bề mặt
Phương pháp chuẩn bị bề mặt có các qui trình dưới đây: