Báo cáo " Bình luận một số nội dung mới trong Luật trọng tài thương mại năm 2010 " pptx

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2011 9




TS. Nguyễn Thị Dung *
Lê H-ơng Giang **
1. Tng quan quỏ trỡnh phỏt trin ca
phỏp lut trng ti thng mi Vit Nam
a. S ra i ca Trung tõm trng ti quc
t Vit Nam v Trung tõm trng ti kinh t
Ti Vit Nam, mụ hỡnh trng ti thng
mi (vi bn cht l hỡnh thc gii quyt
tranh chp do cỏc bờn tranh chp la chn)
bt u hỡnh thnh vo nhng nm 1960, vi
s ra i ca Hi ng trng ti ngoi thng
(1)

v Hi ng trng ti hng hi.
(2)
Nm 1993,
trờn c s hp nht hai hi ng trng ti ny,
Trung tõm trng ti quc t Vit Nam c
thnh lp theo Quyt nh ca Th tng
Chớnh ph s 204/TTg ngy 28/4/1993. Thm
quyn ca Trung tõm trng ti quc t Vit
Nam khi mi thnh lp l gii quyt cỏc tranh
chp kinh t cú yu t nc ngoi.

a dng hoỏ hỡnh thc gii quyt cỏc
chp kinh t trong nc, nm 1994 Chớnh
ph ó ban hnh Ngh nh s 116/CP ngy
05/9/1994 quy nh v t chc v hot ng
ca trng ti kinh t, trong ú xỏc nh trung
tõm trng ti kinh t l t chc xó hi-ngh
nghip. Trung tõm trng ti kinh t H Ni,
Trung tõm trng ti kinh t Thng Long,
Trung tõm trng ti kinh t Si Gũn, Trung
tõm trng ti kinh t Cn Th v Trung tõm
trng ti kinh t Bc Giang l nhng trung
tõm trng ti thnh lp v hot ng theo
loi hỡnh ny. Ngh nh s 116/CP quy nh
thm quyn gii quyt tranh chp ca trung
tõm trng ti kinh t l cỏc tranh chp kinh
t, khụng phõn bit quc tch ca cỏc bờn
tranh chp, bao gm tranh chp kinh t phỏt
sinh t quan h kinh doanh trong nc v
tranh chp kinh t cú yu t nc ngoi.
m bo s thng nht v thm quyn, m
bo cho trung tõm trng ti quc t Vit
Nam v cỏc trung tõm trng ti kinh t cựng
c gii quyt cỏc tranh chp kinh t,
khụng phõn bit quc tch ca cỏc bờn tranh
chp, Quyt nh ca Th tng Chớnh ph
s 114/TTg ngy 16/2/1996 ó quy nh m
rng thm quyn gii quyt tranh chp ca
Trung tõm trng ti quc t, theo ú, trung
tõm ny c b sung thm quyn gii quyt
cỏc tranh chp kinh t gia cỏc t chc, cỏ

nhõn trong nc.
Vi cỏc quy nh v a v phỏp lớ ca t
chc trng ti, trng ti viờn, thm quyn
gii quyt, tho thun trng ti v th tc t
tng trng ti, cỏc vn bn phỏp lut trờn õy
úng vai trũ l nn tng phỏp lớ ban u ca
hot ng gii quyt tranh chp kinh t bng
trng ti - hỡnh thc gii quyt tranh chp t
nguyn, tn ti bờn cnh hỡnh thc gii quyt
tranh chp bng to ỏn. Tuy nhiờn, hn ch
ln nht ca cỏc vn bn quy phm phỏp lut
v trng ti giai on ny l thiu c ch
* Ging viờn chớnh Khoa phỏp lut kinh t
** Ging viờn Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
10 tạp chí luật học số 6/2011
m bo thc thi hiu lc ca phỏn quyt
trng ti. Quy nh: Trong trng hp quyt
nh trng ti khụng c mt bờn chp
hnh thỡ bờn kia cú quyn yờu cu to ỏn
nhõn dõn cú thm quyn xột x theo th tc
gii quyt cỏc v ỏn kinh t
(3)
ó lm cho
hu ht ý nh s dng dch v trng ti ca
thng nhõn phi dng li.
b. Phỏp lnh trng ti thng mi nm 2003

Phỏp lnh trng ti thng mi nm
2003 (gi tt l Phỏp lnh TTTM) l du
mc quan trng trong vic hon thin dn
th tc gii quyt tranh chp bng trng ti
thng mi, ó khc phc nhiu thiu sút,
bt cp t nhng vn bn trc õy. Thnh
cụng ca vic ban hnh Phỏp lnh TTTM
c th hin cỏc im ni bt sau õy:
- Nht th hoỏ phỏp lut iu chnh hot
ng trng ti thng mi;
- a dng hoỏ cỏc loi hỡnh trng ti
bng vic quy nh b sung loi hỡnh trng
ti v vic vi tờn gi l "Hi ng trng ti
do cỏc bờn tho thun thnh lp";
- Quy nh s h tr ca Nh nc i
vi hot ng trng ti thụng qua c quan
to ỏn v c quan thi hnh ỏn;
- Quy tc t tng khỏ c th v c bn
phự hp vi thụng l quc t;
- Quy nh c ch m bo thi hnh phỏn
quyt ca trng ti thng mi, ú l cỏc bờn
cú th yờu cu c quan thi hnh ỏn t chc
cng ch thi hnh phỏn quyt trng ti;
Thc thi Phỏp lnh TTTM, nhiu trung
tõm trng ti kinh t ó tin hnh i tờn
(thnh trng ti thng mi) v mt s trung
tõm trng ti ó c thnh lp mi: Trung
tõm trng ti thng mi H Ni (tin thõn
l trung tõm trng ti kinh t H Ni), Trung
tõm trng ti thng mi thnh ph H Chớ

Minh (tin thõn l Trung tõm trng ti kinh
t Si Gũn), Trung tõm trng ti thng mi
Cn Th (trc õy l Trung tõm trng ti
kinh t Cn Th), Trung tõm trng ti quc
t Vit Nam bờn cnh Phũng thng mi v
cụng nghip Vit Nam, Trung tõm trng ti
thng mi chõu (tin thõn l trung tõm
trng ti kinh t Thng Long), Trung tõm
trng ti quc t chõu - Thỏi Bỡnh Dng,
Trung tõm trng ti thng mi Vin ụng
(thnh lp nm 2006). S phỏt trin c v s
lng ln cht lng ca cỏc trung tõm trng
ti v i ng trng ti viờn chng minh Phỏp
lnh TTTM ó v ang i vo cuc sng.
Mc dự vy, sau nhiu nm thc hin,
Phỏp lnh TTTM bc l nhiu vng mc v
cha thc hin c s mnh l cụng c
phỏp lớ thỳc y phỏt trin dch v trng ti
thng mi Vit Nam. Bờn cnh ú, cỏc
cam kt quc t v thng mi dch v cng
ũi hi phỏp lut trng ti thng mi Vit
Nam cn tip tc c hon thin. Lut v
trng ti thng mi nm 2010 c ban
hnh vi mc tiờu khc phc nhng bt cp
ang tn ti v tip cn hn na vi chun
mc quc t v trng ti thng mi, phự
hp hn vi cỏc cam kt quc t v m ca
th trng dch v ca Vit Nam.
2. Mt s ni dung mi trong Lut
TTTM nm 2010

Ngy 17/06/2010 Lut TTTM s 54/QH
(Lut TTTM) ó c Quc hi khoỏ XII, kỡ
hp th 7 thụng qua, chớnh thc cú hiu lc
vo ngy 01/01/2011. So vi Phỏp lnh
TTTM, Lut TTTM cú khỏ nhiu thay i


nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè 6/2011 11
quan trọng theo hướng "cởi mở" hơn, tạo
điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động trọng
tài thương mại tại Việt Nam.
a. Luật TTTM mở rộng thẩm quyền giải
quyết tranh chấp của trọng tài thương mại
Pháp lệnh TTTM quy định thẩm quyền
của trọng tài thương mại được xác định khi có
đầy đủ ba điều kiện là: Tranh chấp trong lĩnh
vực thương mại, các chủ thể của tranh chấp
phải là tổ chức, cá nhân kinh doanh và các
bên phải có thoả thuận trọng tài có hiệu lực.
Theo quy định này, nhiều tranh chấp phát sinh
từ hoạt động thương mại nhưng chỉ có một
bên là thương nhân hay tranh chấp phát sinh
từ quan hệ đầu tư góp vốn của các tổ chức, cá
nhân không có đăng kí kinh doanh sẽ không
thuộc phạm vi thẩm quyền của trọng tài
thương mại. Luật TTTM đã quy định mở rộng
phạm vi thẩm quyền của trọng tài thương mại.
Theo Điều 2 Luật TTTM, trọng tài thương
mại được giải quyết các loại việc sau:

- Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ
hoạt động thương mại;
- Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong
đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại;
- Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp
luật quy định được giải quyết bằng trọng tài.
Như vậy, có thể nhận thấy tranh chấp
thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của
trọng tài thương mại là tranh chấp phát sinh
từ hoạt động thương mại mà chủ thể của
tranh chấp là thương nhân hoặc có một bên
là thương nhân hoặc các tranh chấp khác mà
pháp luật cho phép các bên được giải quyết
theo thủ tục trọng tài. Phạm vi này rộng hơn
so với quy định trước đây trong Pháp lệnh
TTTM. Tuy nhiên, với quy định trên đây,
việc xác định thẩm quyền của trọng tài
thương mại vẫn sẽ gây tranh luận ở hai điểm:
Một là tranh chấp phát sinh từ "hoạt động
thương mại" được hiểu theo quy định nào?
Nhiều ý kiến tiếp nhận khái niệm "hoạt động
thương mại" theo quy định của Luật thương
mại năm 2005,
(4)
bao gồm các hoạt động
mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư,
xúc tiến thương mại và các hoạt động khác
có mục đích sinh lợi. Cách hiểu này rất hợp
lí song vướng mắc là ở chỗ khái niệm "hoạt
động thương mại" trên đây chỉ được hiểu

trong khuôn khổ của Luật thương mại năm
2005 (Phần giải thích từ ngữ, các luật đều
ghi rõ: Trong luật này, các thuật ngữ sau đây
được hiểu như sau ); Hai là "tranh chấp
khác" được Luật quy định giải quyết theo
thủ tục trọng tài rất khó xác định trong pháp
luật hiện hành của Việt Nam. Các tranh chấp
công ti có thuộc thẩm quyền của trọng tài
thương mại không, thuộc loại việc thứ nhất
hay loại việc thứ ba? Theo quy định tại Điều
2 Luật TTTM thì các thành viên/cổ đông này
không phải thương nhân, tuy họ cũng tham
gia vào công việc đầu tư, quản lí công ti
nhưng bản thân họ không có đăng kí kinh
doanh. Hoạt động của họ có được coi là hoạt
động thương mại hay không? Nếu hiểu hoạt
động thương mại theo Luật thương mại năm
2005 thì việc góp vốn, mua cổ phần là hoạt
động đầu tư, nhằm mục đích sinh lời. Thiết
nghĩ, Luật TTTM cần có văn bản hướng dẫn
về Điều 2 của Luật để có cách hiểu rõ ràng
và chi tiết hơn về thẩm quyền giải quyết
tranh chấp của trọng tài.
b. Luật TTTM quy định rõ về các hình
thức trọng tài và mở rộng phạm vi lĩnh vực
hoạt động của tổ chức trọng tài
Luật TTTM sử dụng thuật ngữ "trọng tài


nghiên cứu - trao đổi

12 tạp chí luật học số 6/2011
quy ch" v "trng ti v vic" ch hai
hỡnh thc trng ti thng mi c tha
nhn Vit Nam thay cho hai khỏi nim c
l "trung tõm trng ti" v "hi ng trng
ti do cỏc bờn tho thun thnh lp". Tờn gi
mi ny th hin rừ v ỳng bn cht ca hai
hỡnh thc trng ti thng mi m Vit Nam
v nhiu nc trờn th gii tha nhn.
V phm vi, lnh vc hot ng ca
Trung tõm trng ti thng mi, Phỏp lnh
TTTM ch quy nh v trung tõm trng ti
c "hot ng trng ti" v "cung cp cỏc
dch v hnh chớnh, vn phũng v cỏc dch
v khỏc cho vic gii quyt tranh chp".
Lut TTTM quy nh ngoi cỏc hot ng
trờn õy, trung tõm trng ti c cung cp
dch v ho gii v cỏc phng thc gii
quyt tranh chp thng mi khỏc theo quy
nh ca phỏp lut. Quy nh ny cú ý ngha
quan trng trong vic khuyn khớch phỏt
trin cỏc hỡnh thc gii quyt tranh chp
ngoi to ỏn Vit Nam, bao gm c trng
ti, thng lng, ho gii. Bờn cnh ú,
"hot ng trng ti" ca trung tõm trng ti
cng c gi ỳng bn cht ca nú, ú l
hot ng "cung cp dch v trng ti".
(5)

c. Lut TTTM quy nh rừ v iu kin

gii quyt tranh chp bng trng ti v
nguyờn tc gii quyt tranh chp theo th
tc trng ti
iu 5 Lut TTTM quy nh tho thun
trng ti l iu kin gii quyt tranh chp
bng trng ti, khỏc vi quy nh trc õy,
coi tho thun trng ti l nguyờn tc gii
quyt tranh chp. Quy nh mi ny phự hp
vi lut trng ti ca nhiu nc trờn th gii,
bi v bn cht, vic cú hay khụng cú tho
thun trng ti ch l iu kin cn thit cho
phộp xỏc nh v vic cú hay khụng thuc
thm quyn gii quyt ca trng ti m thụi.
Ngoi ra, Lut TTTM cng quy nh rừ vic
tha k, tip nhn ngha v ca cỏc cỏ nhõn kớ
kt tho thun trng ti m cht hoc mt
nng lc hnh vi dõn s; t chc chm dt
hot ng, b phỏ sn, gii th, hp nht, sỏp
nhp, chia tỏch, chuyn i. Cỏc s kin phỏp
lớ ny khi xy ra, khụng dn n tho thun
trng ti vụ hiu m vn cú hiu lc thc hin
i vi t chc, cỏ nhõn k tha ngha v.
Ni dung ny c quy nh khỏ tng ng
trong lut ca nhiu nc, vớ d, Lut trng
ti ca Singapore quy nh rng tho thun
trng ti s khụng b hu khi mt bờn cht m
s tip tc cú hiu lc i vi ngi i din
hp phỏp ca bờn ú, thm quyn ca trng
ti ó c cỏc bờn ch nh s khụng b hu
b bi vic qua i ca bt kỡ bờn no.

(6)

Liờn quan n tho thun trng ti, ln
u tiờn phỏp lut v trng ti thng mi
Vit Nam cp vic la chn phng thc
gii quyt tranh chp ca ngi tiờu dựng.
i vi cỏc hp ng cung cp hng hoỏ,
dch v do nh cung cp son sn vi ngi
tiờu dựng cú iu khon v gii quyt tranh
chp bng phng thc trng ti thng
mi; khi tranh chp xy ra, iu khon tho
thun trng ti ú ch cú hiu lc khi c
ngi tiờu dựng chp thun. Mt s nc
khỏc cú cp trng hp ny, tuy nhiờn
cỏch quy nh cng khỏc: Vớ d lut ca
Anh quy nh tho thun trng ti kớ kt vi
ngi tiờu dựng phi phự hp vi quy nh
v phỏp lut bo v ngi tiờu dựng.
(7)
Lut
ca c quy nh tho thun trng ti vi


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2011 13
ngi tiờu dựng phi c lm thnh vn
bn riờng.
(8)
Nh vy, quy nh ca Vit
Nam cựng xu th vi cỏc quc gia ch bo

v quyn li ca ngi tiờu dựng bng cỏch
trao cho h la chn phng thc gii quyt
ngay c khi tho thun trng ti cú hiu lc.
Bi l, ngi tiờu dựng c coi l phớa yu
th hn so vi phớa nh cung cp dch v,
hng hoỏ; hn na, khi mua bỏn hoc s dng
dch v, h cú th khụng chỳ ý nhiu n cỏc
iu khon v tranh chp thng mi, trỡnh
phỏp lớ ca h cng cũn hn ch. Tuy
nhiờn, iu lut quy nh nh vy cng cú
phn "thit thũi" cho phớa nh cung cp hng
hoỏ, dch v khi ngi tiờu dựng khụng chp
thun gii quyt bng con ng trng ti v
kin ra to ỏn. iu ny ng ngha vi vic
nh cung cp khụng th tn dng nhng im
u vit ca phng thc gii quyt tranh chp
bng trng ti, s tn kộm thi gian, chi phớ,
thm chớ l uy tớn ca doanh nghip Mt
khỏc, do quy nh mi cha chi tit, khụng
loi tr trng hp chớnh ngi tiờu dựng ó
ng ý la chn phng thc gii quyt tranh
chp trng ti thng mi nhng n khi
tranh chp xy ra h li tn dng iu khon
ny phn i tho thun ban u, trng
hp ny s gõy thit thũi cho phớa doanh
nghip cung cp hng hoỏ, dch v. Chớnh k
h ny cú th s dn n vic mt s t
chc, cỏ nhõn li dng thc hin hnh vi
cnh tranh khụng lnh mnh.
Nguyờn tc gii quyt tranh chp bng

trng ti c b sung vi hai nguyờn tc
c coi l c trng ca t tng trng ti, ú
l: Gii quyt tranh chp bng trng ti c
tin hnh khụng cụng khai, tr trng hp
cỏc bờn cú tho thun khỏc v nguyờn tc
phỏn quyt trng ti l chung thm (iu 4
Lut TTTM). T tng trng ti theo cỏc quy
nh trc õy cng ỏp dng cỏc nguyờn tc
ny song iu 3 Phỏp lnh TTTM b qua khi
quy nh v nguyờn tc gii quyt tranh chp
bng trng ti, dn n hiu bit thiu y
v u im m bo bớ mt, uy tớn kinh doanh,
kh nng gii quyt v vic nhanh chúng, kp
thi, dt im ca th tc trng ti.
d. Lut TTTM loi b bt cỏc trng
hp tho thun trng ti vụ hiu c coi l
khụng cn thit
Tho thun trng ti l vn bn quan
trng trong th tc t tng trng ti, l iu
kin cn thit v tranh chp c gii
quyt bng trng ti. Lut TTTM ó b mt
trng hp tho thun trng ti b coi l vụ
hiu, ú l trng hp tho thun trng ti
"khụng quy nh hoc quy nh khụng rừ i
tng tranh chp, t chc trng ti cú thm
quyn gii quyt m sau ú cỏc bờn khụng
cú tho thun b sung"
(9)
ng thi quy nh
hng gii quyt khi xut hin tho thun

trng ti thuc din ny. iu 43 Lut
TTTM ó x lớ tho thun trng ti khụng
th thc hin c nh sau: "Trng hp
cỏc bờn ó cú tho thun trng ti nhng
khụng ch rừ hỡnh thc trng ti hoc khụng
th xỏc nh c t chc trng ti c th thỡ
khi cú tranh chp, cỏc bờn phi tho thun
li v hỡnh thc trng ti hoc t chc trng
ti c th gii quyt tranh chp. Nu
khụng tho thun c thỡ vic la chn
hỡnh thc, t chc trng ti gii quyt
tranh chp c thc hin theo yờu cu ca
nguyờn n". Bờn cnh ú, nu cỏc bờn ó


nghiªn cøu - trao ®æi
14 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2011
có thoả thuận giải quyết tranh chấp tại một
trung tâm trọng tài cụ thể nhưng trung tâm
trọng tài này đã chấm dứt hoạt động mà
không có tổ chức trọng tài kế thừa thì các
bên có thể thoả thuận lựa chọn trung tâm
trọng tài khác; nếu không thoả thuận được
thì có quyền khởi kiện ra toà án để giải
quyết. Trường hợp các bên đã có thoả thuận
cụ thể về việc lựa chọn trọng tài viên trọng
tài vụ việc nhưng tại thời điểm xảy ra tranh
chấp, vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại
khách quan mà trọng tài viên không thể tham
gia giải quyết tranh chấp thì các bên có thể

thoả thuận lựa chọn trọng tài viên khác để
thay thế; nếu không thoả thuận được thì có
quyền khởi kiện ra toà án để giải quyết.
Việc giảm bớt các trường hợp thoả thuận
trọng tài vô hiệu, thay bằng giải pháp tháo
gỡ có thể thực hiện được có ý nghĩa mở rộng
phạm vi thẩm quyền của trọng tài thương
mại, nâng cao khả năng thực thi thoả thuận
trọng tài trong thực tế. Tuy nhiên, Luật
TTTM còn chưa tính đến các trường hợp
khó xác định thẩm quyền khác xảy ra khá
nhiều trong thực tế như: Trường hợp các bên
thoả thuận trung tâm trọng tài cụ thể nhưng
lĩnh vực tranh chấp đó không thuộc phạm vi
giải quyết quy định trong quy chế của trung
tâm trọng tài đó; thoả thuận trọng tài chỉ
định một trung tâm trọng tài nhưng lại chọn
quy tắc tố tụng của trung tâm trọng tài khác
mà trung tâm trọng tài được chỉ định từ chối
áp dụng giải quyết; các bên chọn cách thức
giải quyết bằng cả trọng tài lẫn toà án hoặc
chỉ rõ nhiều trung tâm trọng tài và cách thức
giải quyết trọng tài trong cùng một thoả
thuận trọng tài…
e. Luật TTTM mở rộng thẩm quyền của
hội đồng trọng tài trong quá trình tố tụng
Hội đồng trọng tài đóng vai trò quan
trọng trong việc giải quyết tranh chấp giữa
các bên đương sự. Khi các đương sự tìm đến
phương thức giải quyết tranh chấp bằng

trọng tài thương mại, tức là họ đã đặt niềm
tin, sự kì vọng vụ tranh chấp sẽ được giải
quyết nhanh chóng và “êm thấm”. Thẩm
quyền của hội đồng trọng tài trong quá trình
tố tụng được quy định tại Pháp lệnh TTTM
tương đối hẹp và kém thuận lợi cho hội đồng
trọng tài trong quá trình giải quyết tranh
chấp. Tuy nhiên, thẩm quyền của hội đồng
trọng tài đã được Luật TTTM mở rộng và rõ
ràng hơn. Cụ thể là:
- Trước khi phiên họp giải quyết tranh
chấp được diễn ra, hội đồng trọng tài phải
thực hiện việc nghiên cứu vụ việc, tiến hành
xác minh, thu thập chứng cứ… Ngoài quyền
yêu cầu các bên cung cấp thông tin liên quan
đến vụ tranh chấp, hội đồng trọng tài có
quyền trưng cầu giám định, định giá tài sản
trong vụ tranh chấp, có quyền tham vấn ý
kiến các chuyên gia, có quyền triệu tập
người làm chứng hoặc đề nghị toà án ra
quyết định triệu tập người làm chứng
- Hội đồng trọng tài có thẩm quyền áp
dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời. Trước
đây, chỉ có toà án cấp tỉnh nơi hội đồng
trọng tài thụ lí vụ tranh chấp mới có quyền
áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Quy
định này thực sự không đáp ứng được tính
chất "khẩn cấp tạm thời" do toà án khi tiếp
nhận yêu cầu còn phải thực hiện một số thủ
tục tố tụng nhất định. Các biện pháp khẩn

cấp tạm thời do hội đồng trọng tài quyết định


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2011 15
ỏp dng c thc hin theo quy nh ca
phỏp lut v thi hnh ỏn dõn s. Bờn cnh
ú, hi ng trng ti cng cú thm quyn
thay i, b sung v hu b bin phỏp khn
cp tm thi vo bt kỡ thi im no trong
quỏ trỡnh gii quyt tranh chp. Quy nh
mi ny l s tip thu nhng quy nh mu
ca UNCITRAL c thụng qua nm 2006.
g. Lut TTTM ó phõn bit rừ quyt nh
trng ti v phỏn quyt trng ti
Phỏp lnh TTTM quy nh quyt nh
trng ti l quyt nh cui cựng ca hi
ng trng ti sau khi gii quyt v tranh
chp. Tuy nhiờn, trong quỏ trỡnh gii quyt
tranh chp, hi ng trng ti c quyn ra
nhiu quyt nh khỏc nhau nh quyt nh
ỏp dng bin phỏp khn cp tm thi, quyt
nh ỡnh ch gii quyt v vic, quyt nh
ch nh, thay i trng ti viờn Phự hp
vi thc tin thm quyn ca hi ng trng
ti trong quỏ trỡnh t tng v phự hp vi
thụng l quc t
(10)
iu 9, iu 10 Lut
TTTM ó quy nh rừ: Quyt nh trng ti

l quyt nh ca hi ng trng ti trong
quỏ trỡnh gii quyt tranh chp v Phỏn
quyt trng ti l quyt nh ca hi ng
trng ti gii quyt ton b ni dung v
tranh chp v chm dt t tng trng ti.
Ngoi ra, Lut TTTM cng quy nh rừ
v nguyờn tc quyt nh trng ti theo a
s. Tr trng hp hi ng trng ti cú
duy nht mt trng ti viờn, hi ng trng
ti khụng phi lỳc no cng t c s
thng nht ý kin. Lut TTTM quy nh c
th hi ng trng ti phỏn quyt theo a
s, khi biu quyt khụng t c a s thỡ
theo ý kin ca ch tch hi ng trng ti.
Quy nh tng t c ghi nhn trong lut
phỏp quc t, vớ d nh Quy tc t tng
trng ti ca Phũng thng mi quc t
(International Chamber of Commerce -
ICC), Lut trng ti Thu S, Lut trng ti
ca Anh nm 1996
h. Lut TTTM ó ni lut hoỏ cỏc cam
kt quc t v dch v trng ti
Trong Hip nh v thng mi dch v
ca WTO, gii quyt tranh chp bng trng
ti v ho gii c coi l mt trong nhng
loi hỡnh dch v liờn quan n t vn qun
lớ,
(11)
quy nh trong H thng phõn loi sn
phm trung tõm tm thi (Provisional Central

Product Classification - vit tt l PCPC) v
ngnh dch v ca Liờn hp quc.
(12)
Theo
ú, mó 86602 v dch v trng ti v ho gii
l cỏc dch v h tr thụng qua dch v
trng ti v ho gii gii quyt tranh chp
gia ban qun lớ v ngi lao ng, gia cỏc
doanh nghip v cỏ nhõn. Ngoi tr dch v
thay mt mt trong cỏc bờn liờn quan i
din trong cuc tranh chp v dch v t vn
trong lnh vc quan h lao ng v thụng tin
t vn phỏp lut khỏc, dch v do cỏc t chc
doanh nghip v ngi thuờ lao ng, cụng
on cung cp.
(13)
Tuy nhiờn, Biu cam kt
dch v ca Vit Nam quy nh rừ Vit Nam
ch ghi nhn dch v trng ti v ho gii
gm cỏc tranh chp thng mi phỏt sinh
gia cỏc thng nhõn m thụi.
(14)
Theo ú,
Vit Nam cam kt khụng hn ch i vi
phng thc cung cp dch v qua biờn gii
v tiờu dựng nc ngoi. Tc l cỏc t chc
trng ti nc ngoi cú th cung cp dch v
hot ng trng ti i vi ng s ti Vit
Nam m khụng cn di chuyn n lónh th
Vit Nam (vớ d qua internet, in thoi);

nghiên cứu - trao đổi
16 tạp chí luật học số 6/2011
hay h cng cú th gii quyt tranh chp gia
cỏc ng s l ngi Vit Nam khi cỏc
ng s ny di chuyn sang quc gia cú t
chc trng ti ú. Tuy nhiờn, i vi phng
thc hin din thng mi, cỏc trung tõm
trng ti v ho gii ch c phộp thnh lp
chi nhỏnh sau 3 nm k t khi gia nhp;
khụng hn ch i x quc gia, ngoi tr
trng hp trng chi nhỏnh phi l ngi
thng trỳ ti Vit Nam.
(15)

C th hoỏ nhng cam kt ny, Lut
TTTM ó dnh mt chng quy nh v t
chc v hot ng ca trng ti nc ngoi
ti Vit Nam. õy l chng mi hon ton
so vi Phỏp lnh TTTM nhm thc hin cam
kt m ca th trng dch v phỏp lớ, dch
v t vn qun lớ theo biu cam kt dch v
ca Vit Nam khi gia nhp WTO. Lut
TTTM quy nh: T chc trng ti nc
ngoi c phộp thnh lp v hot ng ti
Vit Nam di hỡnh thc chi nhỏnh v vn
phũng i din - l cỏc n v ph thuc ca
t chc trng ti nc ngoi.
Chi nhỏnh ca t chc trng ti nc

ngoi ti Vit Nam cú phm vi hot ng
tng t t chc trng ti thng mi ca
Vit Nam, ú l: Cung cp dch v trng ti,
ho gii v cỏc phng thc gii quyt tranh
chp thng mi khỏc theo quy nh ca phỏp
lut, cung cp cỏc dch v hnh chớnh, vn
phũng v cỏc dch v khỏc cho vic gii quyt
tranh chp ca hi ng trng ti nc
ngoi Khỏc vi chi nhỏnh, vn phũng i
din ca t chc trng ti nc ngoi khụng
c thc hin trc tip cỏc hot ng sinh
li, cỏc hot ng trng ti ti Vit Nam m
ch c tỡm kim, thỳc y c hi hot ng
trng ti ti Vit Nam. Nh vy, phự hp vi
bi cnh hi nhp, Lut TTTM ó c bn to
ra hnh lang phỏp lớ bỡnh ng gia cỏc t
chc trng ti trong nc v nc ngoi.
Cú th thy rng so vi Phỏp lnh TTTM,
Lut TTTM ó cú nhng thay i ỏng k,
ỏp ng tt hn nhu cu cung cp v s dng
dch v trng ti Vit Nam. Mc dự vy,
thc trng phỏp lut trng ti thng mi ó
v ang tip tc t ra nhng ni dung cn
c tip tc lm rừ nhm m bo thc thi
phỏp lut thng nht v hiu qu./.

(1).Xem: Ngh nh ca Hi ng Chớnh ph s
59/CP ngy 30/4/1963 v vic thnh lp Hi ng
trng ti ngoi thng.
(2).Xem: Ngh nh ca Hi ng Chớnh ph s

153/CP ngy 5/10/1964 v vic thnh lp Hi ng
trng ti hng hi.
(3).Xem: iu 31 Ngh nh s 116/CP.
(4).Xem: Khon 1 iu 3 Lut thng mi.
(5).Xem: iu 28 Lut TTTM.
(6).Xem: iu 5 Lut trng ti Singapore.
(7).Xem: iu 89 Lut trng ti ca Anh nm 1996.
(8).Xem: iu 1031(5) Lut trng ti ca c.
(9).Xem: Khon 4 iu 10 Phỏp lnh TTTM.
(10).Xem: Lut mu ca UNCITRAL; iu 33 Lut
trng ti Trung Quc nm 2002; Chng VIII Lut
trng ti Singapore
(11). PCPC 2.0 ó xp dch v trng ti v ho gii
(mó ngnh 82191) thuc loi hỡnh dch v phỏp lớ
821. Tuyờn b chung v dch v phỏp lớ nm 2005
ca WTO cng phõn loi dch v ny l mt trong
nhng phõn ngnh ca dch v phỏp lớ. Hin nay,
phỏp lut Vit Nam cng ghi nhn trng ti v ho
gii l mt trong nhng loi hỡnh dch v phỏp lớ. Tuy
nhiờn, Vit Nam ỏp dng theo PCPC prov.861; vỡ th,
õy, dch v trng ti v ho gii c coi l thuc
loi hỡnh dch v liờn quan n t vn qun lớ.
(12). CPC mó 866.
(13). CPC mó 86602.
(14). Kớ hiu ti Biu cam kt dch v: 86602**
(15). Ngnh F, phõn ngnh (d) Biu cam kt dch v
ca Vit Nam gia nhp WTO.