ỨC CHẾ BUỒNG TRỨNG VÀ UNG THƯ VÚ

ỨC CHẾ BUỒNG TRỨNG
VÀ UNG THƯ VÚ
Quyển sách này giải thích các cách thức khác nhau để làm buồng trứng dừng hoạt
động như là một phần của điều trị ung thư vú. Sách thảo luận các lựa chọn và thực
hiện như thế nào.

Người dịch: Hồng Thu Hà
Hiệu đính:

1


Hy vọng rằng quyển sách này trả lời một số câu hỏi và giúp bạn có thể thảo
luận các lựa chọn với bác sĩ. Khuyến nghị bạn đọc quyển này cùng với quyển Điều
trị ung thư vú và Phụ nữ trẻ bị ung thư vú.
Ức chế buồng trứng là gì?
Một số ung thư vú được kích thích phát triển bằng nội tiết được gọi là oestrogen. Khi
điều này xảy ra thì được gọi là ung thư vú dương tính với thụ thể nội tiết hay là ung thư
vú ER+.
Trước khi mãn kinh oestrogen chủ yếu được sản sinh bởi buồng trứng. Nếu buồng trứng
bị loại bỏ, hoặc nếu chúng bị dừng làm việc thì có ít oestrogen hơn trong cơ thể để kích
thích ung thư vú phát triển. Việc này được gọi là ức chế buống trứng. Lượng nhỏ
oestrogen vẫn được sản sinh ra bằng các tế bào mỡ của cơ thể.
Bạn có thể nghe thấy các thuật ngữ khác nhau cho ức chế buống trứng như là ức chế chức
năng buồng trứng và cắt buồng trứng. Tất cả đều có nghĩa là làm buồng trứng dừng sản
sinh ra oestrogen, hoặc tạm thời hoặc vĩnh viễn. Chúng tôi sử dụng thuật ngữ ức chế
buồng trứng trong quyển sách này.
Ai có thể hưởng lợi từ ức chế buồng trứng
Ức chế buồng trứng có thể được khuyến nghị nếu bạn chưa đến tuổi mãn kinh (tiền mãn
kinh) và ung thư vú của bạn là dương tính với thụ thể nội tiết. Ức chế buồng trứng không
dùng cho phụ nữ sau mãn kinh.

Ức chế buồng trứng có thể được dùng để giảm nguy cơ ung thư vú quay trở lại hoặc phát
triển một ung thư vú mới.
Các nghiên cứu gần đây gợi ý rằng một số phụ nữ trẻ hơn (từ 40 tuổi trở xuống) vẫn cịn
tình trạng tiền mãn kinh sau hóa trị có thể hưởng lợi nhiều nhất từ ức chế buồng trứng.
Những phụ nữ tiền mãn kinh lớn tuổi hơn có thể khơng được hưởng lợi nhiều từ ức chế
buồng trứng sau hóa trị.
Ức chế buồng trứng cũng được dùng để cố gắng bảo vệ khả năng sinh sản của bạn trong
khi hóa trị.
Ức chế buồng trứng ít khả năng được dùng cho phụ nữ khơng được khuyến nghị hóa trị,
nhưng có thể là lựa chọn cho một số phụ nữ khơng chọn hóa trị.
Đơi khi ức chế buồng trứng được dùng để điều trị ung thư vú thứ phát (khi ung thư vú lan
tới các bộ phận khác của cơ thể).
2


Bác sĩ cần thảo luận điều trị nào được khuyến nghị cho bạn và tại sao.
Ức chế buồng trứng như thế nào?
Có thể thực hiện ức chế buồng trứng bằng:
• Liệu pháp nội tiết (thuốc)
• Phẫu thuật
• Xạ trị
Bác sĩ cần giúp bạn quyết định loại nào là tốt nhất cho bạn. Sử dụng liệu pháp nội tiết là
cách thức duy nhất đạt ức chế buồng trứng có thể khơng vĩnh viễn. Việc này đôi khi được
xem xét khi đưa ra quyết định, đặc biệt khi bạn muốn có con.
Liệu pháp nội tiết
Một số thuốc dừng buồng trứng sản sinh ra oestrogen. Thuốc can thiệp với các tín hiệu từ
não kiểm soát cách thức buồng trứng làm việc. Một trong những thuốc được sử dụng phổ
biến nhất là goserelin (Zoladex).
Goserelin
Goreselin chứa trong một sơ ranh. Thuốc được tiêm dưới da vào bụng. Bạn có thể được

tiêm như là bệnh nhân ngoại trú tại bệnh viện. Thuốc được tiêm mỗi 28 ngày (4 tuần).
Một số phụ nữ thấy việc tiêm là khơng dễ chịu. Nếu vậy bạn có thể được kê đơn một loại
thuốc dạng kem để làm tê da trước khi tiêm để làm giảm sự khó chịu. Sau khi đã xoa
kem, bạn cần chờ ít nhất một tiếng trước khi khu vực tiêm tê đi, nên điều quan trọng là
hỏi về việc dùng kem trước khi tiêm.
Nếu bạn mắc ung thư vú nguyên phát thì goserelin thường được dùng trong hai tới năm
năm.
Nếu bạn mắc ung thư vú tái phát, bạn có thể được điều trị bằng goreselin miễn là nó vẫn
kiểm sốt được ung thư.
Ức chế buồng trứng bằng goserelin sẽ ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt của tôi?
Goserelin làm cho bạn tạm thời mất kinh. Chu kỳ kinh nguyệt nhiều khả năng dừng sau
mũi tiêm đầu tiên hoặc thứ hai. Hầu hết phụ nữ sẽ bắt đầu có kinh trở lại trong vịng ba
tháng cho tới một năm sau mũi tiêm goserelin cuối cùng. Một số phụ nữ đang tiến tới
mãn kinh tự nhiên trong khi tiêm goserelin có thể thấy chu kỳ kinh nguyệt khơng bắt đầu
lại sau khi hồn thành điều trị.
Tơi có cần dùng biện pháp tránh thai trong khi đang tiêm goserelin khơng?
Mặc dầu bạn có thể khơng thấy kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt trở nên khơng đều, bạn vẫn
có thể có thai trong khi đang được tiêm goserelin. Điều quan trọng là không được mang
3


thai trong khi bạn đang sử dụng goserelin do thuốc có thể gây hại cho q trình phát triển
của em bé.
Nếu bạn có hoạt động tình dục với nam giới thì hãy sử dụng các phương pháp tránh thai
khơng dùng nội tiết hoặc rào chắn như là bao cao su, Femidoms hoặc màng ngăn âm đạo.
Cũng có thể dùng vịng tránh thai. Tuy nhiên bạn cần thảo luận với bác sĩ do không phải
tất cả các biện pháp tránh thai phù hợp cho phụ nữ ung thư vú.
Nếu bạn lo ngại về trải qua mãn kinh sớm hoặc muốn có con sau điều trị, bạn có thể thảo
luận với bác sĩ bạn có thể tiêm goserelin trong bao lâu. Để có thêm thơng tin về thuốc
này, đề nghị đọc quyển Goserelin (Zoladex).

Ức chế buồng trứng kết hợp với tamoxifen hay chất ức chế aromatase
Ức chế buồng trứng bằng geserelin hoặc phẫu thuật (xem ở dưới) thường được kết hợp
với các liệu pháp nội tiết khác được sử dụng để điều trị ung thư vú, như là tamoxifen
hoặc chất ức chế aromatase.
Chất ức chế aromatase thông thường chỉ được khuyến nghị cho phụ nữ sau mãn kinh
nhưng có thể được cho cho phụ nữ tiền mãn kinh cùng với goserelin.
Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn họ khuyến nghị thuốc gì và tại sao.
Phẫu thuật để bỏ buồng trứng
Phẫu thuật cắt buồng trứng thường đồng thời loại bỏ luôn ống dẫn trứng.
Phẫu thuật có thể thường được thực hiện như là phẫu thuật “một lỗ” bằng cách đưa dụng
cụ để soi bụng (một ống nhỏ mềm có các thấu kính camera đính kèm) để phẫu thuật viên
có thể nhìn vào khoang bụng. Thường có ba vết rạch nhỏ: một gần với rốn, một gần với
đường bikini và một ở một bên của bụng. Phẫu thuật được thực hiện có gây mê và thường
là về nhà trong ngày nhưng một số phụ nữ ở lại viện qua đêm.
Đôi khi không thể cắt buồng trứng bằng phẫu thuật “một lỗ”. Thay vào đó buồng trứng
và ống dẫn trứng được cắt bỏ thông qua một vết rạch nhỏ ở dưới đường bikini.
Bất cứ phẫu thuật nào đều có thể có biến chứng, gồm đau, thâm tím, sưng to và nhiễm
trùng. Bác sĩ cần nói với bạn nhiều hơn về các khả năng này và thảo luận bất kỳ mối lo
ngại nào bạn có.
Cắt bỏ buồng trứng nghĩa là mãn kinh ngay lập tức và vĩnh viễn. Hành kinh của bạn sẽ
dừng ngay lập tức.
Xạ trị để buồng trứng dừng làm việc
Phương pháp này ít được dùng để ức chế buồng trứng hơn là phẫu thuật hoặc liệu pháp
nội tiết.
4


Bạn sẽ được xạ trị dưới dạng bệnh nhân ngoại trú trong vài ngày.
Xạ trị gây ra mãn kinh vĩnh viễn nhưng ảnh hưởng tới buồng trứng chậm hơn phẫu thuật
nhiều. Có thể mất tới ba tháng trước khi kinh nguyệt dừng hồn tồn và bạn vẫn có thể có

thai cho đến khi mất kinh hoàn toàn.
Các tác dụng phụ có thể của xạ trị buồng trứng gồm đi ngồi, cảm thấy ốm mệt, khó chịu
vùng bụng và mệt mỏi. Các tác dụng phụ này có thể bắt đầu trong hoặc chỉ sau khi xạ trị
và có thể kéo dài vài tuần.
Các tác dụng phụ của ức chế buồng trứng là gì?
Trong mãn kinh tự nhiên thì buồng trứng dừng sản sinh oestrogen và nhiều phụ nữ có
triệu chứng mãn kinh như là bốc hỏa, ra mồ hôi ban đêm, khơ âm đạo và mất ham muốn
tình dục.
Ức chế buồng trứng bằng liệu pháp nội tiết, phẫu thuật hoặc xạ trị nhiều khả năng gây ra
các triệu chứng mãn kinh hơn là mãn kinh tự nhiên. Các triệu chứng mãn kinh, đặc biệt là
nếu đột ngột và mạnh có thể ảnh hưởng tới cảm giác bản thân bạn là phụ nữ và có thể có
tác động lên cả bạn và bạn đời của bạn. Ngồi các triệu chứng nói ở trên bạn có thể cịn
lên cân, đau khớp và cứng khớp, mệt và buồn nôn.
Không phải tất cả mọi người đều có mọi triệu chứng và có nhiều cách để giảm nhẹ tác
dụng phụ. Bác sĩ sẽ nói với bạn về cách giảm ảnh hưởng của ức chế buồng trứng.
Để có thêm thơng tin bạn cũng có thể xem quyển sách Các triệu chứng mãn kinh và
ung thư vú và Cơ thể bạn, sự gần gũi và sex.
Về dài hạn, có một số lo ngại rằng phụ nữ mãn kinh sớm (tuổi trung bình chừng 52) do
điều trị ung thư vú có thêm nguy cơ mắc bệnh tim và lỗng xương ở phần sau cuộc đời.
Các hướng dẫn khuyến nghị rằng phụ nữ (đặc biệt những người dưới 45) mắc ung thư vú
nguyên phát có điều trị ức chế buồng trứng được đo quét mật độ xương (DEXA scan). Để
có thêm thơng tin đề nghị đọc quyển sách Lỗng xương và điều trị ung thư vú.

5