Ảnh hưởng của phát triển du lịch đến văn hóa người Hmông ở Sapa, Lào Cai

37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

BĨ GI XƠ DỤC

VÀ ĐÀO

FÁO

BỘ VẤN

LRƯỜNG ĐÀI HỌC
+

HÓA,

THẾ

FHAO

Ý Á DỤ LỊCH

VY ŠN HĨA HÀ NỘI

k*+** *+&, »*+w+4+ *

TƠ NGUN BÍCH NGỌC

ẢRH HƯỚNG CUA PHÁI IRIEN DU LỊCH
ĐẾN VĂN HỐ NGƯỜI H?MƠNG Ơ SAPA, LÀO CAI

€C huyền nganh: Y ăn hóa học

Mã sơ

; 60 31 06 40

LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HĨA HỌC

NGŒL ỜI HL ỚNG DÂN KHOA HỌC: TS. TRAN HỮU! SƠN

HÀ NÓI — 2013


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ

d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây la công trinh khoa học cua riêng tôi Các dẫn
luận tai liệu được sư dụng trong luận văn chân thực, đam bao tinh khach
quan, khoa học và co nguồn gốc xt xư
Tơi xí chịu trách nhiệm về lời cam đoan này

Hà Nỗi, tháng 06 năm 2013

Tác giả luận văn

Tơ Nguyễn Bích Ngọc


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm

ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

LỜI CÁM ƠN
Em xin chân thanh cam ơn cac thây cô Ban chu nhiệm khoa Sau Đại
học trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tạo mọi điều kiện cho em được học
tập vả rèn luyện trong 2 năm học vừa qua

Sau quá trình học tập và rèn luyện

tại trường, luận văn tốt nghiệp là kết qua cua q trình tích lũy kiến thức
Em xin chân thành cam ơn Tiên sĩ Trân Hừu Sơn đã giúp đỡ, chì bao
em trong quá trinh lựa chọn đê tai, xây dựng đẻ cường nghiên cứu cũng nhụ
hoan thành luận văn tốt nghiệp này

Xin chân thanh cam ơn phong Dị san, phòng Nghiệp vụ Du lịch Sơ

Văn hoa Thẻ thao va Du lich tịnh Lao Cai, cam ơn LNBD xã San Sa Hồ va
UBND xã Lao Chai huyện Sapa, cam ơn cac trương lang, già lang, ngươi

dân sinh sông tại hai lang Cat Cạt xã San Sa Hỗ va lang Ly Lao Chai đã tạo
moi điều kiên thuận lơi, giúp đỡ đê em thu thập thông tin, tiếp cân những tai
liệu quy bau đề hoan thanh luân văn tốt nghiệp nay
Nhơ co sự giup đỡ quy bau đo, em đã hoan thanh luân văn tốt nghiệp
nay

Tuy nhiên vơi lương kiến thưc con hạn chế, chắc chăn luân văn nay

không tranh khoi con nhiêu thiêu sot chính vì vậy em rất mong nhận được
sự đong gop, chị bao cua cac thầy cô va cac ban
Hà Nội

ngay 28 thang 04 năm 2013
Học viên

Tơ Nguyễn Bích Ngọc


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

DANH MỤC CÁC BÁNG BIÊU
Bảng II

Bang thơng kê trung bình độ tuôt của thôn Cát Cút

30

Bảng I2 Bang thông kê giơi tính cua thơn Cát Cát

3

Bảng l 3 Cư trư của dân tộc H mơng ơ Lào Cai

3ó

Bang l 4

37

Bang 21

7ình hình cư trú cac lang ngươi FÍ móng

Số (hế hệ trong gia đình ở làng Cat Cai và Lý Lao Chat 56

Bang 2 2 Ea trỏ cua các thành viên trong gia đình

sẽ

Bang 2 3 Những san phám thương bản tại hat làng Cat Cai và Ly Lao
Chai

65
Bang 2 4 Loại mặt hang bạn chạy nhát cua người bạn rong tại hai

lang Cát Cat va Ly Lao Chai

66

Bang 2Š

Afue địch sư dung nguôn thu nhấp tư du lịch

Bang 26

Nguyen nhân tre em H mông

67

lang thang ngoai thị trấn

Sapa

79
Bang 27 Đanh gia vai tro thu hut khách du lịch cua người FHÌ Tơng

tạt Cat Cát và Lý Lao Chat
Bang 2§
lịch

Ahững yếu tố can trơ người lÍ mơng

80
tham gia vào du
&1

37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

MỤC LỤC
MƠ ĐẦU
CHƯƠNG

—

_.

1: CƠ SỞ LY LUẬN - TONG QUAéN VE BẢN CÁT CAT, LY

LAO CHẢI
II L Số lv TY eoeeeeeende

Siš9WEìW

Đ

l6
16

1 L1

Ban sắc văn hoa

l6

112

Du lịch va du lịch văn hoa

20

1 13

Du lịch bên vững va phat triên du lịch bên vững

22

1 I 4 Làng và các thanh tỏ cua lang

23

1.2. Lý thuyết vận dụng .........................
121

“

“

Thuyêt tương đôi văn hoa

26

}22 Thuyệt biên đôi văn hoa
1-3. Tông quan về dân tộc H`Mông

26
28

....

l

29

131
132

Khai quat về dân tộc 1` mông
Tên gọi ngôn ngữ va địa ban sinh sông

29
29

1 33

Lich sư phat triển cua dân tộc lÌ*mơng ơ Việt Nam

30

1.4. Tơng quan về bản Cát Cát và ban Lý Lao Chải........................
«<< 35
141
142
43

Đặc điểm về tự nhiên
Sự phân bô va đặc điệm cư dân ơ bạn Caạt Cat va bạn Ly Lao Chai

35
- 39

Đặc điệm về sinh hoạt kinh tế xã hội cụa cac dân tốc sình sơng trong

ban Cat Cat va Ly Lao Chai

4I

CHUƠNG 2: SỰ BIẾN ĐƠI VĂN HĨA I?MƠNG DUỚI TÁC ĐỘNG CUA
DU LỊCH

8

ồ

4?

2.1. Ảnh hưởng của sự phát triển du lịch tới văn hóa một số làng người
Hˆmõng ở Sapa......

sẽ

kỉ

47

2 11 Canh quan va nha ơ

47

2 12 Trang phục va ngôn ngữ

54

213

Gia đình

$7

214

Thiết chẻ va sự vận hanh cua lang

62

215

Kinh tế

66

2 l6 Phong tục tâp quan va lỗi sông

73

2.2. Đánh giá anh hưởng của sự phát triển du lịch tới văn hóa một số làng
người Hˆmông ở Sapa............................

Bà

sã

75

221

Tệ nạn xã hội

719

223

Nguy cơ thương mại hoa

80


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

223 Vắn đẻ tre em lang thang

84

224

&6

Vấn đề những ngươi ban rong

2.3. Nguyên nhân của sự ảnh hương....

:

§8

231 Cơ chẽ chinh sach phat triển du lịch cua Đang va nha nược noi chung
va cua tinh Lao Cai nói rnêng
&§
2 32 Tiêm năng du lịch dôi đao va phong phu cua địa phương
90
234 Tâm ly va thoi quen lam dụ lịch cua ngươi Việt Nam
9%
2 35 Nhu câu du lịch cua khach du lịch trong nược va quốc tế cơ sự thay đơi96

CHƯƠNG 3: BẢO TỊN VĂN HĨA HˆMƠNG TRONG ĐIỀU KIỆN PHÁT
TRIÊN DU LICH ..
98
3.1. Một số giải pháp danh cho đồng bào dân tộc HSy

nói riêng và đồng

bào dân tộc thiếu số ở Sapa nói chung
=
98
311 Khơi phục và phat triển văn hoa truyền thông cua đông bào dán tộc
thiểu số
98
3 12 Hạn chẻ tac động tiểu cực cua thương mại hoa trong cac quan hệ xã hội
va văn hoa cụa đồng bao dân tộc thiêu sô noi chụng va cua dân tốc H mông
nơi nêng
3 3

ọ9

Xây dưng một sô nha nghì homestay mang sắc thai dân tộc tại mốt số

ban lang quanh thị trần Sapa

100

3.2. Mật số giải pháp mang tính cơ chế chính sách của chính quyền địa
phương

X

W

IH

321

Quy hoạch phat triền

101

323

Câp giây phep đi thăm cac ban lang ngươi dân tộc va ngu lại qua dêm

(homestay)

10I

323
đông

Tô chưc quan ly du lịch va xây dựng chinh sach du lịch cộng
I0I

324

Tuyên truyền giao dục về dụ lịch - Đao tạo nguồn nhân lực du lịch

chuyền nghiệp phục vụ địa phương

104

325

Giai quyết vân đề tre em lang thang

105

326

Tô chưc ban hang ơ chơ cho ngươi dân tộc thiểu số

106

KÉT LUẠN

s

:

107

TAI LIỆU THAM KHẢO.........................

s

š

108

PHỤ LỤC

„Error! Bookmark not defined


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào

phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

MỞ ĐẦU
L

linh cạp thịt cua đU tài

I1

Trong thơi đai ngay nay, du lịch đã la môt phần hoat đông không

thê thiếu được cua đa sô ngươi dân, đãc biệt la ngươi dân sông tai cac nược

phat triển Ngoai những lơi ¡ch không thẻ phu nhân đươc cua du lịch như
đem lai nguồn thu nhâp không nho cho ngươi dân tai vung co du lịch, tạo cơ
hội việc lam cho nhiêu lao động

thị sự phat triên nhanh chong cua du lịch

cũng mang đến không 1t những tac động tiêu cực đến đơi sông kinh tế xã hội
Sư tac động nay cang mạnh mẽ đôi vơi cac nược đang phat triên như Việt
Nam, đặc biệt la ơ những tình vung cao biên giơi nơi có nhiêu đơng bao dân
tộc thiêu số sinh sống như tinh Lào Cai
Trong thơi kì hiện đạn, sức lao động cua con ngươi đã được giai phong

Con ngươi co nhiêu thời gian dỗi hơn, nhiêu của cai hơn đê nghĩ đên sự
hương thụ, tai phục hồi lại sực lao động sau một thời gian lao động mệt nhọc

Du lịch chính la cach đề con người lam việc đo Tư khi du lịch ra đơi cho
đên nay co rất nhiều loại hình du lịch mới đã được con ngươi ưu ái sự dụng

như

Du lịch nghị dưỡng, du lịch tham quan, du lịch chữa bênh, du lịch tin

ngưỡng lễ hội, du lịch kham pha

Ngay nay, du lịch đã dần trơ thanh một

hoạt động không thê thiêu cua con ngươi Thông qua du lịch con ngươi được
nâng cao trinh độ nhận thưc

được tiếp xuc vơi cac nên văn hoa, canh quan

thiên nhiên từ đo giúp hình thanh nhân cach cua mỗi con ngươi

Du lịch con

là một ngành cơng nghiệp khơng khói, trợ thành ngn thu chỉnh cua một số
nước

Du lịch có chức năng xã hồi, chức năng kinh tẻ, chức năng chịnh trì
tực la du lịch co vai tro thục đây cac nganh kinh tế xã hội phat triên, la môt
trong những nhân tổ cung có hoa bình, thuc đây cac mơi quan hệ quốc tế
Tuy nhiên bên cạnh đo du lịch cũng co những tac động tiêu cực không nho
tơi đơi sống kinh tê xã hội cua đât nược noi chung va với một tình vung cao


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n

d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

biển giới như Lao Cai noi riêng

Du lịch gần như lam đao lộn cuộc sống

thương nhật cua ngươi dân những vung co tai nguyên du lịch thậm chi co
những hộ gia định, những ca nhân bo ca công việc đông áng, bo ca nghệ

nghiệp đề đô xô vao kinh doanh và tham gia vào hoạt động du lịch khi thây
nganh du lịch phat triên mặc du kiên thúc va hiểu biết vẽ du lịch cịn ít va

kinh nghiệm lam du lịch chưa có Tình trạng này dẫn đến việc lạm đu lịch
theo kiêu “ăn xôi”

12

Việt Nam la một nược nằm ơ vung khi hâu nhiệt đơi ø1o mua vơi

nhiều canh quan va hệ sinh thai điển hình, co hang ngan năm lịch sư dưng
nược va giữ nược vơi nẻn văn hoa đa dang, giau ban săc cua 54 đân tôc Điêu

đo đã tao cho Việt Nam vốn tai nguyên cơ ban đê phat triển kinh tế du lịch
va đăc biệt la phat triền du lịch văn hoa Hương phat triển bền vững cua du
lịch gin giữ cac gia trì tai nguyên nhân văn, một loại hình đang co sực hập
dần va la loại hinh giữ vat tro chủ đạo trong phat triển du lịch Việt Nam trong
tương lai
Nghiên cưu thực tiển về nhu câu cua khach du lịch đên Việt Nam rất
háp dẫn bơi những net văn hoa cua ngươi dân tộc thiêu sơ miên nui Đó chính

là những vung, những khu vực, những làng/ban chưa bị nẻn văn mình cơng
nghiệp tac động đến

Nơi đo cịn lưu giữ nhiều gia trì vơn có như

khung

canh thiên nhiên, cac khu sinh thai đây sưc hấp dẫn, cac lang/ban vơi những
nêp nha cô, cung vơi đo la cac gia trì văn hoa tộc ngươi

tư lôi sông

sông, phong tục tập quan trang phục, âm thực, lễ hội dân gian

nếp

đã thoa mãn

nhu câu tim hiệu tình đa dạng văn hóa cua nhân loại, nhu câu trơ về nguôn
pộc tự nhiên và lịch sự xã hội cua con ngươi

I 3 Kinh nghiệm lịch sự và thực tiễn ơ cac vùng, điểm dụ lịch đã tưng

được đưa vao đê phuc vu hoạt động du lich đã chưng minh được răng Hoạt
động du lịch la động lực đề phat triên kinh tê va phục hưng cac gia trí văn
hoa tộc ngươi nhưng du lịch cũng lam mai một biến dạng văn hoa, gầy ra


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

nhiều bắt ôn néu không được giai quyết thoa đang môi quan hệ giữa văn hoa

va phat triên du lịch bên vững Giai phap nao cho cộng đồng cac tộc ngươi
miền nui

những cộng đông ma đơi sông kinh tê con ngheo, trình độ dân trí

thâp vưa có thêm thu nhập đề góp phản vao ơn định cuộc sơng, lại vưa duy
tri và bao nên văn hơa truyền thông cũng như mỗi trường sơng cua họ la một
việc lam co tình cấp thiết
14 Đốt vơi Lao Cai noi riêng va Việt Nam noi chung, du lịch đã được

xac định trơ thanh một nganh dịch vụ mùi nhọn, nganh công nghiệp không
khoi la “con ga đe qua trưng vang”
Việt Nam, một đât nược vơn co truyện thơng văn hóa lâu đơi

lại la

một đât nươc được thiên nhiên ưu đãi nhiêu tai nguyên thiên nhiên phong

phu tư lâu đã trơ thành điểm dưng chân yêu thịch của khách du lịch bên
phương Đình hương phat triển du lịch như một ngành kình tẻ mũi nhọn, xác
định dây chính la “con ga đe trưng vang`

cho nẻn kinh tê, Việt Nam đã cơ

nhưng chinh sach đầu tư đung đẫn vao du lịch Hang loạt khu nghi dưỡng,
trung tâm du lịch, cac điểm du lịch được đâu tư xây dựng

Cac loại hình du

lịch mới cũng dân được Việt Nam áp dụng cho phu hợp vơi tình hình cua

tưng địa phương
trên toan thẻ giơi

Hình anh du lịch Việt Nam đã được quang bá rộng khäp
Du lịch la môi trong những nganh có định hương tài

nguyên rõ rệt Tai nguyên du lịch anh hương trực tiếp tơi tô chức lãnh thô
cua nganh du lịch, đên cấu truc va chuyên môn hoa cua vung du lịch va hiệu
qua kinh tê cua hoạt động du lịch Điêu nay cang tạo cho Việt Nam những lợi

thê rò rệt đê phát trẻn du lịch

Lao Cai là một tình năm chính giữa Tây Bãc và Đông Bắc cua tô quôc,
vơi diện tịch tr nhiên la 6 360 km”, dân sô gần 600 000 nghĩn ngươi vơi 25
dân tộc anh em sinh sống tại 88 huyện va một thanh phố

Lao Cai eo biên

giơi chung vơi tinh Vân Nam, Trung Quốc với cặp cưa khâu quốc tê Lao Cai


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

- Ha Khẩu

Thiên nhiên ưu đãi cho Lao Cai một tiềm năng to lơn vê khi hâu,

đât đai, ta nguyên

đông thơi hệ thống giao thông đương bộ đương sắt,

đương thuy va sắp tơi la hang không gop phân không nho giup cho Lao Cai
có điều kiện khơng nho trong việc giao lưu với các tình, thành phơ cua Việt
nam và tình Vân Nam, Trung Quốc
Sa Pa la một huyện vung cao ơ Lao Cai, co 45 000 ngươi dân

Trong

đo ngươi HMông chiếm 52% dân sơ 5a Pa có 96 lang, thơn, ban trong đo
có ól lang ngươi H'Mơng

Du lịch Sa Pa được hình thanh tư đầu thẻ ky 20

nhưng hơn l§ năm qua, du lịch Sa Pa mơi phat triển kha manh

Năm 1992,

ŠSa Pa don Š 000 lươt khach, đên năm 2005, Sa Pa don 200 000 du khach,

trong đo eo 63 333 khach quốc tế Trong 9 thang đầu năm 2006, co 190 000
lươt khach đên Sa Pa, trong do khach quốc tế co gân 50 000 ngươi cua §]
nược va vụng lãnh thô Sa Pa trơ thanh một trong lŠ trung tâm du lịch trọng
điểm cua ca nước Hậu hệt khach du lịch quốc tê đên Sa Pa đêu đên thăm cac
ban làng Vì vây du lich đã tác đồng mạnh mẻ đên nông thôn Sa Pa, nhât la
cac lang ngươi H"Mông
Trược những thực trạng va thach thực đo, việc cân thiết phai tìm hiệu,

đanh gia các tac động cua du lịch đên văn hoa làng, nhất là các lang ở cac

điểm đu lịch phát triển vơi tốc độ chong mặt nhự tại tính Lao Cai la một vận

đẻ cấp thiệt và thiết thực, đặc biệt là các lang có tì lệ ngươi đân tộc thiêu sơ
cao đến hơn 95 3⁄2 như mốt sô lang ơ huyện Sapa — Trung tâm du lịch cua
vung Tây Bác, Việt Nam lại càng trợ lên đụng đăn Vậy làm thê nao đề dụ
lich phat trên bên vững, tac động tích cực đên ngươi dẫn nơi có tai nguyên
đu lich như tại huyện Sapa tình Lao Cai la một vận đẻ cập bạch

Băng thực

tiễn cập thiết cua vẫn đẻ, tac gia đã lựa chọn đê tải '*Ánh hương cua việc phát
triên du lịch đến văn hoa mội số làng ngươi Hmông ơ Sapa, Lao Cat”
1S

Bản thân tac gia la người con cua địa phương

lại la một ngươi

giao viên giang day bộ môn Du lịch tại Lao Cai lăng ngay tiếp xuc vơi cac


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm

lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

em hoe sinh la ngươi dân tôc thiêu sô hoc cach lam du lịch va co nhiều cơ
hôi đi lam viếc tai cac điểm đu lịch nội tiếng cua địa phương thì hơn at hết
tơi cam nhận thây những thay đơi, những tac động cua du lịch tơi cuộc sống
thương ngay cua cac em hoc sinh cũng như mỏt bộ phận không nho ngươi

đân ơ những khu vực nay
Đề tai “Anh hương cua phát triên du lịch đên văn hoa ngươi H mông
ơ Sapa

Lao Cai (qua nghiên cưu trương hợp ban Cat Cat va ban Ly Lao

Chai)” sẽ hương tơi giai quyết những vấn để cấp thiết đã nêu ra
3 Tong quan tịnh hình nghịch cưu thuoc, lĩnh vực ức tái

Những cơng trình nghiên cưu thuốc lĩnh vưc đề tai bược đâu được lựa
chon gôm cac nhom tai liệu sau đây
2.1. Các cơng trình nghiên cứu về văn hóa tộc người và dân tộc
H mông

Cho đến nay đã co rất nhiêu cơng trình nghiên cưu va khai thac cac
khia canh khac nhau về đân tôc H'mông

Tiêu biểu môt số tac phâm như Dán

tóc H móng ở khiết Nam cua hai tac gia Cư Hoa Vân, Hoang Nam

Cuỗn sach

nay được coi như la cuốn sach đặt vẫn đề ban lề va then chót về việc nghiên

cưu về đân tơc Hmơng tuy nhiên do cuốn sach nay đã xuất ban tư năm 1994
nên nhiều nội dung va thông tin chưa được cập nhật vơi tình hình hiện tại va
sinh hoạt đơi sống cua ngươi H`mông hiện nay
Cuôn lăn hoa H mông cua tac gia Trần Hữu Sơn đã khắc họa rất sâu
säc rõ net về đơi sống, sinh hoat, phương thưc kinh tế va phong tục tập quan
cua đân tôc H mông ơ tinh Lao Cai Cuốn sach nay la cơng trình nghiên cưu
đây đu va rõ net nhất vẻ dân tôc Hmông tại một tinh miền nui phía Bắc như
Lao Cai

Ngoại hat tac phâm trên con một sô tac phâm như Người H ' mơng và
tróng nói cua ho tác gia Phạm Đức Dương, L7 trì mơi quan hệ giữa nhóm
H móng - Dao va cac nhom ngon ngữ Đơng Nam .Í cua tac gia Phạm Đưc


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào

hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Dương,

cuỗn Cac đân tôc ở Ying cao miền nui phĩa Bắc cua tac gia Lã Văn

Lõ hay la cuôn Văn hoa ban lang truyền thống cac dân tốc Thai Äfông vung

Tay Bắc Liẹt Nam cua tác gia Hoang Lương

Cac tac phẩm nay đã nghiên

cưu hầu hết cac net đặc sắc cua đồng bào dân tộc H`mơng như nguồn gưc
tên gọi, lịch sư, văn hóa vật chât và văn hóa tinh thân

Mặc du đây là cac

tác pham nghiền cưu chuyên sâu tuy nhiên các tác phẩm nghiên cứu về đời
sơng thời kì hiện đại cua người Hmơng cịn chưa nhiều, đặc biệt la nghiền
cưu về đời sông hiện đại của ngươi dân tộc Hmơng tại huyện Šapa tình Lao

Cai thì chưa có tac gia nao nghiên cứu
2.2. Các cơng trình nghiên cứu về dâu lịch và du lịch bên vững
Cac công trinh nghiên cưu vệ du lich va du lịch bền vững tương đối
đa dang va nhiều tac gia đê cập đên tiêu biêu như cuỗn Tông quan đu lịch
cua fac gia Trân Văn Thông gôm

l I chương

trong đo chương 6 vơi tiêu để

Tác động cua đu lịch đên cac lĩnh vực kinh tê - xã hột và môi trưởng đã đề
cập đên các tác động cua du lịch đên các lĩnh vục như kinh tê, văn hóa xã

hội va mỗi trương

Đặc biệt trong cn giáo trình nay, tac gia Trân Văn

Thơng đã để cập đến mốt sô giai pháp để hạn chẻ các tác động tiều cực cua
du lich đến cac vân để như kinh tẻ, xã hội va môi trương Tuy nhiên do đây
la mốt giao trình dung đề giang day cho sinh viên cac trương đai học nẻn cac
vấn đề con chưa thưc sự được đề câp một cach sâu săc va cụ thê
Irong cuôn w /ich bên vững cua hai tac gia Nguyễn Đình Hoe va Vũ
Xuân Hiệu đã đê cập đên vân đẻ phát triên du lịch bên vững, giơi thiệu môi
quan hệ giữa du lịch với mơi trường

Qua đo đưa ra cac khai niệm, chính

sach, quy tăc phát triển du lịch bên vững

Đông thời cuôn sách nay cũng đẻ

cập đên việc khai thác phát triển du lịch theo hướng bền xững ở những vùng
sinh thai nhạy cam như du lịch miện nui
Ngoai ra con một sô cuôn sách khác như Àfọt sô kinh nghiệm phát

trien dụ lịch ben vững ơ Sapa cua hai Đỗ Du Băc, Nguyễn ĐÐưc Hoa Cương,

37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

cn sach 7hưc trang va những vấn đề đắt ra đê phat triên đu lịch bên vững
cua Phạm Irung Lương Qua cac công trinh nghiền cưu trên co thê thấy răng,
hiện nay chưa co một công trinh nghiên cưu nao đề cập l cach hê thống va
logic hai vấn đề cơ ban co liên quan

Trươc hẻt cân nhận điện một cach sâu

säc vẽ ban sắc va sư đa đang văn hoa cua cac tốc ngươi ơ Viết Nam, xem xeft
thực trạng phat triên du lịch va tac động cua du lịch tơi văn hoa cua cac tộc

ngươi trên ca hai phương diện tich cưc va tiêu cức Điều căn ban ơ đây la đề
ra cac giải phap nhằm bao tồn sư đa đang văn hoa trong phat triển du lịch bê

vừng ơ Sapa, Lao Cai
2.3. Các cơng trình nghiên cứu sự ảnh hưởng của du lịch đến văn

hóa người H mơng
Tiêu biêu nhất trong cac cơng trình nghiên cứu về đê tải nay co thê kê
đên tac phâm 2w ñch với dân tộc thiêu số ở Sapa cua hai tac gia Phạm Thị
Mộng Hoa, Lâm Thị Mai Lan

Đây la một công trinh nghiên cưu nồi tiêng

co gia trị về mặt khoa học va thực sự co y nghĩa thực tiễn vơi huyện Sapa

tinh Lao Cai

Cuỗn sach này gần như la công trình nghiên cưu mơi nhất, cụ thê va
sâu säc nhật về anh hương cua du lịch đên đơi sống cua người H mông ơ
Sapa, Lao Cai
Trong nội dung cuôn sách này còn đê cập đến thực trạng và đẻ xuât
cac giai pháp hạn chế anh hương cua du lịch đên đời sông cua ngươi Hmỗng
tuy nhiên lại chủ trọng vao đời sông kinh tê và xã hội của họ, it đẻ cập đên
anh hương của du lịch đến văn hóa Hˆmông
Co thê thây răng vân đê ''4nh hương cua phạt trên du lịch đên văn
hóa ngươi HÍ mơng ở Sapa

Lao Cát (qua nghiên cưu trương hợp ban Cát

Cai va Ly Lao Chai)” chưa cơ tac gia nao khai thac, nghiên cưu va ưng dụng
một cach cụ thê va sâu sãc


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n

d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Chinh vì vậy, trên cơ sơ kế thưa những nghiên cưu đã co, nghiên cưu
va phat triên sâu hơn vẻ môt mang vấn đẻ, tôi quyết định chọn đẻ tai nay
{ Mụ( dịch va nhĩcm vụ nẽÌhicn cưu

$.I. Mục đích nghiên cứu

Anh hương cua viếc phat triên du lịch đến văn hoa H'mông môi sô
lang ơ Sapa, Lao Cai (nghiên cưu trương hợp ban Cat Cat và ban Lý Lao
Chat) đề phát triển du lịch Sapa một cách bên vững
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Tìm hiệu về du lịch Việt Nam và sự phát triên du lịch ơ Sapa, Lao Can
- Tim hiểu văn hoa một số lang ngươi H'mông ơ Sapa, Lao Cai
- Xem xét, đánh gia sự tac động cua việc phát triển du lịch tới văn hoa

một sô làng người H`Móng ơ Sapa, [.ào Cai
- Đề xuât giai phạp nhăm phát huy những anh hương tịch cực va hạn
chê, khăc phục những anh hương tiêu cực đên văn hoa một số làng người
H`mông ơ Sapa, Lao Cai

4 Đọoi tượng và phìm vị nghịcn cưu

4.1. Đối tượng nghiên cứu
Văn hoa H'mông
4.2. Phạm vị nghiên cứu
- Làng Cát Cat, xã San Sa Hồ, huyện Sapa, tình Lào Can

- Lang Ly Lao Chai, xã Lao Chat, huyện Sapa, trình Lào Cai
Š Plurơng pháp nghìn cựu

Đề tải sư dụng phương pháp luận Mác — Lê Nm và tư tương Hồ Chí
Minh về văn hoa va ban sắc văn hoa, việc bao tôn và phat huy ban sắc văn
hoa cua cac đân tộc thiêu số Việt Nam


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Đề tai sư dụng 04 phương phap chình đê thu thâp thông tin va điều tra

về hai lang Cat Cat xã San Sa Hô va lang Ly Lao Chai xã Lao Chai
- Phương phap quan sat tham dự

Quan sat anh hương cua sự phát

triển du lịch tơi văn hóa H`mơng cua hai làng này ở các yêu tô như nhà ơ,
canh quan, kinh tế, trang phuc, ngôn ngữ, gia định, thiệt chế xã hội cua
lang va phong tuc lỗi sóng

Sau đo trực tiếp tham dư bằng cach ăn cung,

ơ cung, sông cùng tại nha cua ngươi HÍ'mơng tại hai lang nay trong thơi

gian 01 thang
- Phương pháp phong vần và phong vân sâu

Sư dụng phương pháp

phong vân đối vơi 29 ngươi kinh doanh ban hang tai cac cưa hang, 26 khach
nược ngoai va 28 khach trong nược ơ thị trần Sapa. lang Cat Cat xã San Sa
Hồ va lang Ly Lao Chai xã Lao Chai

Sư dụng phương phap phong vân sâu

đôi vơi 26 trẻ em lang thang ơ thị trân Sapa, 27 ngươi bản hàng rong và 7

hộ gia định tại lang Cát Cat xã San Sa Hỗ và làng Lao Chat xã Lao Chai
- Phương phap điều tra băng bang hoi

Kêt hợp vơi phương phap

phong vấn va phong vấn sâu, tôi kết hợp vơi phương phap điều tra băng bang
hoi vơi những đôi tượng đã được phong vân nhăm thu được những kêt qua
chính xác hơn vả hiệu qua hơn

- Phương pháp thao luận nhom

Vơi hai làng Cát Cát và Ly Lao Chai,

mỗi lang co § ngươi tham dư. Ho đều la chu hơ gia định thực tế hộc la ngươi
co y kiên quan trọng trong gia định
& Đồng gọp dự Kkicn cưa đc tại

6.1. Về phương diện xã hội
- Đê tai đong sop những luận cư khoa học va co những giai phap mang
tinh kha thị nhằm bao tồn sự đa dạng văn hoa cac tộc ngươi
- Sau khi hoan thanh đê tai đóng gop những quan điểm, những mình
chưng cụ thê về thực trạng phat triên du lịch ơ hai ban Cat Cat va Ly Lao


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào

hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Chai, huyền Sapa, tình Lao Cai

Tư đo, đưa ra những giải phaạp, những đẻ

xuất cu thê đê du lịch hai ban nay noi riêng va Sapa noi chung co những
hương phat triên du lịch văn hoa va du lịch tự nhiên sao cho bên vững nhất
6.2. Đối với ngành văn hóa
- Sau khi hoan thanh luận văn tac gia hy vọng sẽ gop một phân nho
công trinh nghiền cưu nay bô sung vao nguôn tai liệu nghiên cưu về dân tộc
H`mông ơ Lao Cai nơi chung va Sapa noi riêng

đặc biệt la mang du lịch,

một trong những yêu tô hiện tại đang tac động mạnh mẽ nhất tơi đơi sông
cua người H`mơng khơng chi riêng tại huyện Sapa ma cịn ơ ca cac huyện

phat triển du lịch khac ơ Lao Cai Qua đo đong gop y tương những giải phaạp
tới những anh hương cua việc phat triển du lịch tơi văn hóa làng H`mơng
nhăm tăng cao những anh hướng tịch cực va hạn chế những anh hương tiêu
cực, gtup bao tôn những nét văn hóa đặc sắc cua dân tộc nảy, tạo điều kiện
cho du lịch bên vững tại Í ào Cai có điệu kiện phát trên mạnh mẽ

7. Câu trúc của luận văn
Ngoài phân mơ đầu, kêt luận va phụ lục luận văn gơm ba phân chính

- Chương l_ Cơ sơ ly luận - Tông quan về ban Cat Cat va Ly Lao Chai

- Chương 2 Sự biên đôi cua văn hoa H mông đươi tác động cua du lịch
- Chương 3 Bao tồn văn hoa H mông trong điêu kiên phat triển du lịch

CHƯUƠNG

I

CƠ SỞ LÝ LUẬN - TỎNG QUAN VỀ BẢN CÁT CÁT, LÝ LAO
CHẢI
LI
11]

Cư sơ hà lưnn
Ban sắc văn hoa
¬

A

Ấ

ˆ

ˆ

^ˆ

2

^ˆ

ˆ

Krên thể giơi, mỗi dân tơc đều co nên văn hoa cua riêng mình bơi bên
cạnh những nhân tơ khac

dân tộc ra đơi cung vơi sư hình thanh nên tang văn


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

hoa chung cua công đồng

dân tộc phat triển nhơ co sư thuc đây cua những

sang tạo văn hoa tiếp theo, dân tộc hương tơi tương lai dươi anh hương cua
ngọn đuôc văn hoa soi đường
Nên văn hoa của dân tộc này khac vơi nên văn hoa cua dân tộc kia la

ơ những nét riêng độc đao cua nó, tạo thành ban sắc cua chính nó
Ban sắc là cai gốc, cai căn ban, cát lỗi, cái hạt nhân cua một vật (hiểu
theo nghĩa rộng bao gôm ca người, động thực vật, đô vật va những khai niệm

biểu tương)

Sắc la cai thể hiện ra bên ngoai cua vật đo Vì thê khi noi đến

ban sãc văn hoa dân tôc tưc la noi đến những gia trị gốc

căn ban, cốt lõi,

những gia trì hạt nhân cua tưng dân tộc được thê hiện qua đơi sơng hiện tại
cua tưng tộc ngươi đo trên mọi kình vực như văn hoa — kinh tế - xã hội (như
trong lĩnh vực văn hoa nghệ thuật, sân khâu, hội họa, điệu khắc, kiến trục, giao

dục, quân sự, ngoại giao, kinh tê, trong sinh hoạt, giao tiếp, ứng xử hàng

ngay )
Vậy ban sắc dân tôc va ban sắc văn hoa đân tốc la gì? Nội dụng và
y nghĩa cua no ra sao? Đây la mỗt vấn đề rất quan trong đã va đang được

nhiều nha văn hoa học trong va ngoai nươc nghiên cưu va ban luận tư
nhiều thập ki qua
Tac gia Hoang Trình trong cơng trình nghiên cưu cua mình về “Vân
đề văn hóa va phat triên”, ơng chu yêu sư dụng thuật ngữ bản sắc dân tộc cua

văn hóa Theo ơng “ban sắc dân tộc cua văn hoa hình thành và phát triền trên
cơ sơ tình thân và phát triển trên cơ sơ tình thân tự lực, tự cường, thường

xuyên thây mọi sự nô dịch và áp đặt cua ngoại lai” Ông đưa ra định nghĩa
“Ban säe dân tơc la tơng thẻ những tình chất, tình cach, đương net, mau sắc
biểu hiển ơ một dân tốc trong lĩnh vưc tồn tai va phat triên, giữ cho đân tộc
đo giữ được tình duy nhật, tinh thơng nhât tinh nhât quan cua ban thân mình
trong qua trinh phat trên Ban sắc dân tộc thê hiện trong tât ca cac lĩnh vực


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

đơi sống

y thưc thuộc về một dân tôc, cach tư duy, cach sống, cach dưng

nược, g1ữ nược, cach sang tạo trong văn hoa, khoa học, nghệ thuật

Ban

sắc dân tộc phat triên theo những điêu kiện xã hội — kinh tê , thê chê va chình

trị, nó cũng phát triên theo qua trình xâm nhập văn hoa, trước hẻt la sự tiếp
nhận tích cực văn hoa từ bên ngồi vào `

Khac vơi cách diễn đạt trên đây cua tac gia Hoang Trình, ngun Bộ
trương Bộ Văn hóa — Thơng tin Nguyễn Khoa Điêm cùng vơi cộng sự cua

mình thị cho răng “có lẽ nên sư dụng thuật ngír ban sắc văn hóa khi nói về
văn hóa cua một dân tộc một đât nước”

Cac tac gia nay định nghĩa như sau

“ban sắc văn hóa dân tộc phat la sự tơng hoa các khuynh hướng cơ ban trong
sang tạo văn hóa cua một dân tộc, vồn được hình thành trong hệ thơng thường
xun với điều kiện kinh tế, môi trường tự nhiên, các thể chẽ, cac hệ tư

tương

trong q trình vận động khơng ngưng cua dân tộc đó Ban sắc văn

hóa con là mỗi liên hệ thường xun, có đình hương cua cài riêng (văn hoa

đân tộc) với cai chung (văn hoa khu vực, văn hóa nhân loại) Mỗi đân tộc

trong q trình giao lưu vặn hóa sẽ cơng hiển những øì đặc sắc cua mình vào
kho tang văn hoa chung, đơng thơi tiếp nhận co chọn lọc ca giá trí văn hoa
khac, nhao nặn thanh gia trí của chính mình”

Từ góc nhịn đa dạng văn hóa và đơi thoại với các nên văn hóa thị tác
giả Phạm Xuân Nam đã đưa ra khái niệm ban sắc văn hóa dân tộc như sau

“Ban sắc văn hóa cua một dân tộc được xem là tơng thẻ những nét đặc sắc
ca vẻ nội dung lẫn hình thưc biêu hiện cua san phầm, các gia trị văn hóa vật

thẻ và phi vật thẻ mà cộng đồng dân tộc ây đã sang tạo ra trong điều kiện về
tự nhiện, xã hội và lịch sự cua mình

Những sang tạo nay đóng vai tro la hệ

quy chiêu và bỏ lọc cho kiêu kết hợp những gia trì văn hoa nội sinh va những
gia trí văn hoa ngoại sinh thơng qua tiếp xuc, giao lưu, đối thoại với vơi các
nên văn hoa khac trong khu vực va thế giơi ”


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Ban sắc văn hoa dân tộc la net riêng biết trong hình thai tồn tại cua
một cơng đơng, hay cộng đơng ây găn kêt vơi một hệ thông những gia trị đắc

thu riêng Như vậy, văn hoa mang ban sắc dân tộc, yêu tô dân tộc la yếu tô
quyết định nhất cua một nền văn hoa

Ban săc văn hoa dân tộc Ìa “quốc hồn `,

la sưc sông nội sinh, la “căn cược cua một dân tộc đê phân biệt dân tộc nay
vơi dân tộc khac, tư đo co thê biêu hiện một cach trọn vẹn nhất sự hiện diện
cua dân tộc mình trong qua trinh giao lưu và hội nhập

Đê mật ban sắc văn

hoa dân tộc trong qua trinh hội nhập la đanh mât những gia trị văn hoa đặc
săc riêng cua nên văn hoa trên hanh tinh nay Ban sắc văn hoa dân tộc có tình
ơn định riêng tình theo thước đo thơi gian lịch sư No không phat la cái gì
“sơm nơ chiêu tàn” đồng thơi cũng khơng phat là cát gì “bât thanh bât biên”
Nó ln ln vận động, thay đôi, dù khi nhanh khi chậm, lục hưng lục thịnh,

luc suy tan găn vớt qua trình phát triên nội tạt cua mỗi dân tộc và giao lưu
quôc tê

Trong q trình vận động và thay đơi, nên văn hóa cua khơng ít cộng

đơng đân tộc đã bị đơng hoa do nhiều nguyễn nhân Song cũng cö nhiều dân
tộc khác phat đâu tranh với những thư thách nghiệt ngã mà vẫn không bị mật
gộc va biến mật

Mặc du không tránh khoi những yếu tổ ngoại lai, nhưng

những yêu tô cơ ban trong “bộ gien văn hoa” dân tộc vẫn được kê thưa va
phat triển tư thế hệ nay sang thẻ hệ khac Đo la kết qua cua vân đông biện

chưng giữa dân tơc va quốc tế trong qua trình bao tôn va phat huy ban sắc
văn hoa cua dân tộc Như vậy giữa cai riêng cua dân tốc va cai chung cua thê
giơi eo mỗi quan hệ khăng khit vơi nhau
Ban săc dân tộc cua văn hoa la cai gia trị đặc trưng tiêu biêu phan anh
diện mạo côt cach phâm chât va ban lĩnh riêng cua mỗi nên văn hoa, la dấu
hiệu cơ ban đê phân biệt nền vấn hoa nay vơi nền văn hoa khac Ban sắc văn
hoa cua dân tộc biêu hiện tập trung trong truyện thống văn hoa cua dân tộc
Truyền thơng văn hoa Ìa cac gia trị văn hoa do lịch sư đê lai, được cac thẻ hệ


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

sau kế thưa va khai thac, phat huy trong thơi đai cua ho, tạo nên sự tiếp nỗi
lich sư văn hoa

Ban sắc văn hoa Việt Nam bao gôm những gia trị bên vững, những
tinh hoa cua công đồng 54 dân tộc được vun đấp qua hang ngan năm lịch sư
đâu tranh dựng nươc và giữ nược

Đo la long yêu nược nông nan, y chị tự

lực, tự cương, y thưc cộng đông, găn kết cộng đông, ca nhân, gia định va xã

hội, sự nhân ai khoan dung, trọng nghĩa trọng tình, cần cu va sang tạo trong
lao động, sự tinh tẾ trong ưng xư, gian dì trong lơi sơng

Ban sắc văn hoa dân

tộc Ìa cơ sở đề liên kết xã hội va liên kêt thê hệ, tạo nên sưc mạng tình thân
dân tộc
112

Du lịch và du lịch văn hoa
Việt Nam

la nược được ghi nhân co thị trương du lịch tốt nhât khu

vực, trong đo co du lịch văn hoa “Du lịch văn hoa bao gôm hoạt động cua
những người co động cơ chu yêu là nghiên cưu, khám pha về văn hoa như
các chương trình nghiên cứu trm hiểu về nghệ thuật biều diễn, về các lễ hội
va các sự kiện văn hóa khac nhau, thăm các dì tich va đến đai, dụ lịch nghiên

cưu thiên nhiên, văn hoa hoặc nghề thuật dân gian va hanh hương”
“Du lịch văn hoa la loại hình du lịch ma mục tiểu la kham pha những

di tịch, dị chỉ

No mang lại những anh hương tích cực băng việc đóng góp

vao việc duy tu và bao tơn

Loại hình nay trên thực tê đã mình chứng cho

những nỗ lực bao tôn va tôn tạo, đạp ứng nhu câu cua cộng đồng vì những
lơi tch văn hóa, kinh tẻ, xã hồi `

Iheo luật du lịch thị

''Du lịch văn hoa la hình thức du lịch dựa vao

ban sắc văn hoa dân tộc vơi sự tham gia cua công đông nhằm bao tồn va phat
huy cac gia trị văn hoa truyền thơng `”

Vì dụ như ơ Ha Nội, tham quan du lịch Hồ Tây kết hợp vơi tham quan
đên Quan Thánh, chùa Trân Quôc chua Kim Liên, phụ Tây Hồ
giao và tin ngưỡng dân gian

đây đu tam

Đi du lịch Lào Cai vưa la lên Sapa, vừa tham


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ

d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

quan đền Thanh Trần ơ sat biên giơi, tham quan chơ Côc Lêu

Bơi vây, theo

tương đôi luân văn hoa mọi ranh giơi phân loại đều mong manh
Lấy văn hoa lam điêm tra, du lịch văn hoa mang sư mệnh tôn vinh va
bao vệ cac gia trị văn hoa tôt đẹp cua con ngươi

Lây du lịch lam cầu nơi,

văn hóa được lam giau thêm thông qua sự tiếp xuc, tiếp biên va giao lưu, lan
tòa, tiếp nhận và hội tụ tinh hoa văn hóa các dân tộc Du lịch văn hóa khơng

ch: đem lạt lợi ¡ch vê kinh tế ma con góp phần giáo dục tính u tơ quốc,
thuc đây tịch cực sư phat triên xã hội
Con ngươi sang fao ra văn hoa v1 vậy mọi san phâm văn hoa đều thuộc
về con người

San phâm văn hoa được sinh ra trược san phâm du lịch, một

san phâm du lịch trược hết phai la một san phảm văn hoa

Nó sẽ trơ thành

san pham du lich khi được sư dụng vao hoạt động du lịch kinh doanh du lịch

nhằm thoa mãn các nhu cầu cua du khach Tật ca cac san phẩm du lịch là san
phâm văn hoa nhưng không phai mọi san phâm văn hoa đều la san phâm du
lịch

Nhiều san phâm văn hoa không được hay không thê khai thac kinh

doanh du lịch được

Xuât xư là san phâm văn hóa nhưng san phâm du lịch

văn hoa mang nhiều, thạm chỉ là phân lớn các đặc trưng cua san phâm du
lich Chung đã trơ thành hàng hoa đề kinh doanh, đem lại lợi nhuận về kinh

tế
Du lịch văn hoa được xem la hương phat triển cua ngành du lịch Việt

Nam, phu hợp vơi bối canh nược ta Cac điệm đu lịch văn hoa ơ nước ta chủ
u la khai thac cac dì tích lịch sư, dì tịch văn hoa, kiến trục nghệ thuật biêu

diễn truyền thông, khu vực tô chực lễ hôi, lang nghề va âm thực truyền thông
Du lịch văn hoa Việt Nam lỗi cuôn khach du lịch quốc tệ đặc biệt la ơ cac

ban lang dân tôc thiểu số, cac khu di san văn hoa thê giới và cac hoạt đông
du lich văn hoa mang tình chất vụng — miền (du lich Điện Biên, con đương

di san miền Trung, lễ hôi Đât phương Nam

)


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Đã co cac tour du lich văn hoa chuyên đê, chu yếu la đưa du khach
đến tham gia va tham quan lễ hội Những tour kêt hợp được nhiêu hoạt động
như vưa tham dự lễ hội vưa tham quan va tim hiểu lôi sông, phong tục cua
khu dân cư, cach thưc tơ chưc du lich cơng đồng, nghiên cưu cac dì tịch lịch
sư văn hoa con 1t, cac san phẩm du lich văn hoa nay con chưa lôi cuốn được
du khach va cũng giơi hạn đối tượng tham gia Một sô tour du lịch đã co
thương hiệu như

Con đương dị san miền Trung, con đương xanh Tây

Ngun, cac có đơ Việt Nam
Với việc xác lập các cơ chè, chê tài phụ hợp, nhà nước và nhân dân

tham gia vao sự nghiệp chơng xng cấp các dị tích lịch sự văn hoa, xây

đựng và phát triên các bao tàng
Cac di tịch lịch sư văn hoa trong nược, cac bao tang, cac di san văn

hoa thể giơi ơ Việt Nam đã đang va sẽ trợ thanh cac địa chì cụ thê cua ngn
lực phat triên kinh tế va đặc biệt la du lịch văn hoa

113 Du lịch ben vững và phát tren dụ lịch bén vừng
Hiện nay định nghĩa du lich bên vững được biết đến nhiều hơn ca la
định nghĩa du lịch bền vững được nêu ra trong ban bao cao cua Bruntbland
"phat triển bên vững chình la có găng đạp ưng nhu câu cua hôm nay ma

không lam tôn hai tơi kha năng thoa mãn nhu cầu cua cac thê hê tương lai ”
Đê không trơ thành một khái niệm suông, khai niệm bền vững yêu câu

thừa nhận vả quan tâm tơi các quan hệ căng thăng không thẻ tranh khoi giữa
ba phạm tru kinh tế, xã hội và môi trường
Tiêu chị cân phat đưa theo định nghĩa phát triên bên vững co liên quan

tơi kha năng tiếp cận
Thực vậy chình tình trạng khơng có kha năng tiếp cận (hay kho khăn

trong kha năng tiếp cận) môt số cua cai nhất đình (mang tình hang hoa hay
khơng mang tình hang hoa, vât thể hay phì vât thê) ma ngheo nan nay sinh


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n

d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

Vì vây trong viễn canh về tình bên vững cua xã hơi thì *ngheo nan vẻ kha
năng tiếp cận” la điều phân biệt đầu tiên cần phai quan tâm
Rút ra ba tiêu chỉ cua tình bên vững

kha năng tiếp cận cua mọi người

vơi tông thê cac dịch vụ, việc cung cô kha năng các loại va trnh cơng mình

trước tơng thẻ các tiêm năng hiện có và có thê chuyên giao được
Về mặt quan lý môi trường một cach bên vững và bao tôn tinh đa dạng
sinh học

môi quan tâm đên cac hiệu biết tự nhiên về địa phương ngay cang

tăng

Từ lâu những hiệu biệt đo đã bị những khoa học chỉnh thơng khính

miệt

Những ứng dụng tương ưng cua chung đã bị coi thương dươi anh mắt

cua những người chu trương kỳ thuật câm quyên và thương bị coi là nguyên
nhân tràm trọng nhât dẫn đên tinh trạng xuông câp

Hiện nay tât ca đã được

phục hôi thâm chị con được đánh gia qua cao

Hiện nay thuật ngữ đì san đã thu được thành công ngay càng lơn, cùng
vơi việc mơ rồng nghĩa, thậm chị con có thê bị dung qua y nghĩa cần có

Thưa nhận quy chê đi san một sơ đối tượng thiên nhiên tức la muôn trao cho
đối tương hai đãc điểm cơ ban

Môt mắt đôi tượng phai được quan ly như

thẻ nao đê đam bao co thê chuyển qua cac thế hê tiếp theo Mãt khae phai
được coi la một nội dụng cua ý thưc dị san nào đó Quy chế khơng phai tự
ban mà la u sach cua một nhom xã hội
1 L4 Lang va các thanh tô cua lãng

Làng la tư Nôm, được dung trong giao tiếp hang ngay đề chỉ đơn vị
tụ cư truyền thông cua người Việt Nam ở nơng thơn, có địa vực riêng (địa
giới xác định), co cơ câu tô chưc, tục lệ, thơ ngữ (thể hiện ơ âm, giọng làng),
có tâm ly, tính cách nêẻng, ưn định và hồn chính qua q trình lịch sư
Văn hóa làng là những u tơ văn hóa cua tộc người Việt được thẻ

hiện và diễn biến trong môi trường lang Ở vùng miện nụi Tây Bắc trước đây,

quy mô làng cua người H`mông nho và phân tán Mỗi làng chỉ có năm, bay
noe nha cư tru rat rac ở cac sườn núi cao Mỗi lang chỉ có một vai chịm, mỗi


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

chom chì co ba đến bơn ngơi nha

Tuy nhiên quy mơ lang của ngươi H mông

mấy chục năm qua đã co sự thay đôi nhanh chong, cac lang đêu phat triên
vơi sô hộ đông hơn trươc rât nhiều Vao nưa cuôi cua thể kì trược, cac lang
cua ngươi H`mơng đều co quy mô tư tư 15 đến 30 hộ co chom co năm đên
bay noc nha Ngoai ra ngươi H`mông con coi trọng u tơ địa ly, địa hình
bơi no liên quan trực tiếp tơi sự cư tru cua lang Đa số cac lang thương tim
mạch nước trên nui, ơ nơi con rưng cao, băc mang liên hoan dẫn nược về

hoặc tim mạch nươc dươi khe, gùi nươc vê nha

Khi quyết định nơi ơ thì

trương họ (cac trương họ) co quyên quyêt định cao nhật

Câu trúc lang cua ngươi H mông gơm 3 thành tơ cơ ban ln chị phơi
hiện hình và hoa quyện vơi nhau

Đó la gia định, dịng họ và tộc người

Mỗi làng Hˆmơng bao gõm một sư hộ gia đình, là thiết chê xã hội, hạt

nhân cua làng, chị phơi diện mạo làng
Trong một gia đình, mơi quan hệ chu u là mơi quan hệ giữa vợ va
chưng, bơ mẹ và con can, trong đó vai trị cua ngươi đan ơng là cực kí quan

trọng Ngươi chu gia định có quyên hành lơn, quyệt định mọi việc trong pia
đình, mọi tài san cua gia đình trên danh nghĩa đều thuộc về người đàn ông
Ngươi đàn ông chu gia đình trực tiếp lo toan cac cơng việc như cươi hoi chờ
con cai, thơ cung tô tiên nhäm câu cho gia định được manh khoe, lam ăn phat
đat

Khi có chuyện gi quan trong xay ra, ngươi chủ giá định thương to ra

sáng st, moi quyết đình cua ơng đêu được cac thanh viên trong gia định
đồng y Co thể noI, ngươi đan ơng la chu gia định co vị trí cao trong gia định
va ca ngoai cộng đồng
Cộng đồng gia định chì phơi cộng đơng lang Dong họ vơi những sư
cô kết trong dong họ la đặc điêm nôi bật cua xã hội H`mông co 2 câp độ khac

nhau cấp độ rộng va câp độ hẹp ỞƠ câp độ rộng, dong họ bao gơm nhiêu gia
đình nhưng khơng nhât thiết phat cư tru gân nhau, thanh viên trong dong họ
dẫu co ơ xa đên mây cùng không bao giơ co quan hệ hôn nhân vơi nhau Ở


37. Địa vị a. Bấp bê nh b. Bập bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 38 . Lửa cháy a. Bấp
bênh b. Bập bùng c. Bậ p bềnh d. Bập bẹ 39. Sóng nước a. Bấ p bên h b. Bập
bùng c. Bập bềnh d. Bậ p bẹ 40 . Tiếng nói a. Bấp bênh b. Bập bùng c. Bậ p bề n
d. Bập bẹ e. 41. Con ngựa a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất hủ d. Bất minh 42. Tá
phẩm a. Bất hảo b. Bất kha m c. Bất h ủ d. Bất minh 43. P hần tử a. Bất hả o b.
Bất kham c. Bất hủ d. Bất mi nh 44 . Qua n hệ a. Bất hảo b. Bất kham c. Bất h ủ
d. Bất mi nh 45. Bàn tay a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm ái d. Ê m đềm 4 6. Dịng sơn
a. Êm ấm b. Êm dị u c. Ê m ái d. Ê m đề m 47. Gia đình a. Êm ấ m b. Ê m dịu c. Êm
ái d. Êm đềm 4 8. Mùi hương a. Ê m ấm b. Êm dịu c. Ê m ái d. Ê m đề m 49 . Tấm
lòng a. Hào hùng b. Hà o hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 0. Khí phách a. Hào
hùng b. Hào hiệ p c. Hà o phóng d. Hà o hoa 5 1. Dáng điệu a. Hào hùng b. Hào
hiệp c. Hà o phóng d. Hào hoa 52. Ăn tiêu a. Hà o hùng b. Hào hiệp c. Hào
phóng d. Hào hoa 53. Ăn nói 54. Bệnh dịch 55. Đá nh bằ ng 56. Tính tình

phạm vi hep, dong họ la một tập thẻ con chau tư 3 đến 6 đơi, gồm vai chuc
hộ gia đình co chung ông tô cụ thể

Đo la một đơn vị cô kết cộng đông theo

hệ cha Cac thanh viên trong dong họ gãn kết vơi nhau theo cung một pha hệ
dong nam va co một ông tô cu thê ma co ngươi con nhơ được

Sự thống nhât

về tư tương cua dong họ biêu hiện chung nhất về kì ực đơi vơi ông tô chung

Đặc điểm nôi bật cua ngươi Hˆmông la cư tru độc lập trong tưng lang,
It xem kẽ vơi cac dân tộc khác chính vị vậy làng H mơng

mang đậm tình

chât khép kin tộc người, điệu nay cũng do nhiều nguyên nhân Trước hết họ
co y thưc bao tôn dân tộc rât cao nên chị quan hệ hôn nhân trong cung tộc
ngươi, không cư tru vơi ngươi khac tốc Mặt khac môi trương sông cua ngươi

H mông xưa kia thương luôn giữ trong cac môi trương biệt lâp vung cao,
diện quan hệ hạn chê, ít co cơ hội tăng cương giao lưu, hòa hợp cư dân khác
tộc với nhau

Vê mặt tỏ chực, mỗi xã đều có một hoặc vai thơn, mỗi thơn có thẻ
được gọi là tốt “lang”, mỗi thôn đều co mỗt trương thôn (trư giao)

Họ la

những ngươi co uy tin, am hiệu về phong tuc tập quan, co trình độ

được

cac thanh viên trong lang họp bâu ra, xã phê duyệt lam ngươi đưng đâu thôn
Trương thôn trong lang co nhiệm vụ thực hiện cac quy ược chung cua làng,
tuyên truyền chính sach phap luật cua Đang va Nhà nước tớ toàn thẻ người

dân trong lang Trương thơn co nhiệm vụ duy trí trật tự chung cua làng như
phân bô quy hoach khu đất chôn ngươi chết, quan ly chì đao vệ sinh mơi
trương đương lang, quy định việc khai thac rưng, chăn tha gia súc bao vệ
trật tự trạan

_giup đỡ ngươi dân về công văn giây tơ như xac minh người co

công vơi cách mạng

Cup việc cho trương thơn con co phó thơn, an ninh

làng, đột bao vệ xung kich cua lang Trương thôn làm tốt rất được lòng người
dân, la ngươi co uy tin, co tiếng noi đối với ba con, luôn la ngươi gương mẫu
đi đầu trong mọi phong trao