Đề tài báo cáo
Những giải pháp nhằm nâng
cao nhằm đẩy mạnh xuất khẩu
mặt hàng thủy sản của Việt
Nam sang EU
lời nói đầu
Trong i u ki n to n c u hóa v khu v c hóa c a i s ng kinh t th gi iđề ệ à ầ à ự ủ đờ ố ế ế ớ
c a th k 21, không m t qu c gia n o có th phát tri n n n kinh t c a mìnhủ ế ỷ ộ ố à ể ể ề ế ủ
m không tham gia v o quá trình h i nh p qu c t v khu v c. i u ó khôngà à ộ ậ ố ế à ự Đề đ
ngo i tr i v i Vi t Nam, th c hi n nhi m v tr ng tâm l xây d ng n nạ ừ đố ớ ệ để ự ệ ệ ụ ọ à ự ề
kinh t , i h i ng C ng S n Vi t Nam l n th VIII ti p t c kh ng nh ngế Đạ ộ Đả ộ ả ệ ầ ứ ế ụ ẳ đị đườ
l i i m i v m c a n n kinh t , th c hi n chi n l c CNH-H H h ng m nhố đổ ớ à ở ử ề ế ự ệ ế ượ Đ ướ ạ
v o xu t kh u.à ấ ẩ
t ng xu t kh u trong th i gian t i, Vi t nam ch tr ng k t h p xu tĐể ă ấ ẩ ờ ớ ệ ủ ươ ế ợ ấ
kh u nh ng m t h ng m t n c có l i th t ng i (nh ng m t h ng xu tẩ ữ ặ à à đấ ướ ợ ế ươ đố ữ ặ à ấ
kh u truy n th ng: h ng nông lâm th y s n, khoáng s n, h ng gi y dép v d tẩ ề ố à ủ ả ả à ầ à ệ
may) v m t s m t h ng có h m l ng k thu t công ngh cao bao g m: ôtô, xeà ộ ố ặ à à ượ ỹ ậ ệ ồ
máy, h ng i n t v d ch v ph n m m à đệ ử à ị ụ ầ ề
H ng th y s n l m t h ng xu t kh u truy n th ng c a Vi t Nam trongà ủ ả à ặ à ấ ẩ ề ố ủ ệ
th i gian qua ã g t hái c s th nh công r c r . T m c kim ng ch xu t kh uờ đ ặ đượ ự à ự ỡ ừ ứ ạ ấ ẩ
l 550,6 tri u USD v o n m 1995, ã t ng lên m c 971,12 USD v o n m 1999,à ệ à ă đ ă ứ à ă
trung bình m i n m t ng g n 100 tri u USD, chi m kho ng 10% t ng kim ng chỗ ă ă ầ ệ ế ả ổ ạ
xu t kh u c a Vi t Nam v l m t h ng có kim ng ch xu t kh u l n trong cácấ ẩ ủ ệ à à ặ à ạ ấ ẩ ớ
m t h ng xu t kh u ch l c c a n c ta trong nhi u n m v a qua. Th tr ngặ à ấ ẩ ủ ự ủ ướ ề ă ừ ị ườ
xu t kh u th y s n ã v ang c m r ng áng k , th y s n c a Vi t Nam ãấ ẩ ủ ả đ àđ đượ ở ộ đ ể ủ ả ủ ệ đ
chi m c v trí quan tr ng trong th tr ng nh p kh u thu s n c a th gi i.ế đượ ị ọ ị ườ ậ ẩ ỷ ả ủ ế ớ
Liên minh Châu u (EU), m t th tr ng nh p kh u th y s n y ti m n ng ộ ị ườ ậ ẩ ủ ả đầ ề ă
trong th i gian qua ã có nh ng tác ng r t tích c c n vi c xu t kh u th yờ đ ữ độ ấ ự đế ệ ấ ẩ ủ
s n c a Vi t Nam. Bên c nh nh ng th nh t u to l n c a xu t kh u th y s n sangả ủ ệ ạ ữ à ự ớ ủ ấ ẩ ủ ả
EU, v n còn nhi u h n ch , t n t i òi h i Vi t Nam ph i n l c, c g ng trongẫ ề ạ ế ồ ạ đ ỏ ệ ả ỗ ự ố ắ
th i gian t i y m nh xu t kh u v o th tr ng n y, nh m t ng nhanh kimờ ớ để đẩ ạ ấ ẩ à ị ườ à ằ ă
ng ch xu t kh u, t ng ngu n thu ngo i t v cho t n c.ạ ấ ẩ ă ồ ạ ệ ề đấ ướ
Xu t phát t nh n th c trên ây, c ng nh vai trò to l n c a xu t kh uấ ừ ậ ứ đ ũ ư ớ ủ ấ ẩ
th y s n trong c c u xu t kh u c a n c ta, tôi ã ch n t i ủ ả ơ ấ ấ ẩ ủ ướ đ ọ đề à “ Nh ng gi iữ ả
pháp y m nh xu t kh u m t h ng th y s n c a Vi t Nam sang th tr ngđẩ ạ ấ ẩ ặ à ủ ả ủ ệ ị ườ
EU trong nh ng n m t i ữ ă ớ vi t án môn h c. Vi c nghiên c u t i n y“ để ế đề ọ ệ ứ đề à à
có ý ngh a r t l n i v i b n thân tôi, nh m c ng c v nâng cao lý lu n, v nĩ ấ ớ đố ớ ả ằ ủ ố à ậ ậ
d ng m t cách linh ho t, sáng t o nh ng ki n th c ã h c v o th c ti n. ngụ ộ ạ ạ ữ ế ứ đ ọ à ự ễ Đồ
th i qua phân tích th c tr ng ho t ng xu t kh u th y s n sang EU c a n cờ ự ạ ạ độ ấ ẩ ủ ả ủ ướ
ta nh ng n m g n ây, có th m nh d n xu t m t s gi i pháp nh m yữ ă ầ đ ể ạ ạ đề ấ ộ ố ả ằ đẩ
m nh xu t kh u th y s n trong t ng lai.ạ ấ ẩ ủ ả ươ
Ph ng pháp nghiên c u m tôi s d ng trong quá trình xây d ng ánươ ứ à ử ụ ự đề
n y l : k t h p nh ng ki n th c ã tích l y trong quá trình h c t p v i nh ngà à ế ợ ữ ế ứ đ ũ ọ ậ ớ ữ
quan sát ã thu th p trong th c t , k t h p t ng h p t i li u, sách báo v i vi c iđ ậ ự ế ế ợ ổ ợ à ệ ớ ệ đ
sâu phân tích tình hình th c t nh m tìm ra h ng i h p lý nh t gi i quy tự ế ằ ướ đ ợ ấ để ả ế
nh ng v n t ra trong án.ữ ấ đềđặ đề
án k t c u g m có 3 ch ng:Đề ế ấ ồ ươ
Ch ng 1ươ : C s lý lu n v ho t ng kinh doanh xu t kh u.ơ ở ậ ề ạ độ ấ ẩ
Ch ng 2ươ : Th c tr ng xu t kh u th y s n c a Vi t Nam sang EUự ạ ấ ẩ ủ ả ủ ệ
trong nh ng n m qua.ữ ă
Ch ng 3ươ : Nh ng gi i pháp nh m y m nh xu t kh u th y s n c aữ ả ằ đẩ ạ ấ ẩ ủ ả ủ
Vi t Nam sang EU trong nh ng n m t i.ệ ữ ă ớ
Do trình có h n, th i gian nghiên c u b h n ch , nên án khó tránhđộ ạ ờ ứ ị ạ ế đề
kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong có c s óng góp c a các th y cô giáoỏ ữ ế ấ đượ ự đ ủ ầ
cùng b n c án c ho n thi n h n.ạ đọ đểđề đượ à ệ ơ
Tôi xin b y t s c m n sâu s c t i à ỏ ự ả ơ ắ ớ PGS-TS:Nguy n Duy B t- Tr ngễ ộ ưở
Khoa Th ng m I ã giúp tôI ho n th nh án n y.ươ ạ đ đỡ à à đề à
H n i, ng y 26 tháng 1 n m 2002à ộ à ă
ch ng i ươ
cơ sở lý luận về hoạt động
kinh doanh xuất khẩu
I. Quy trình ho t ng kinh doanh xu t kh uạ độ ấ ẩ
Xu t kh u l ho t ng trao i h ng hóa v d ch v cho (ra) n c ngo iấ ẩ à ạ độ đổ à à ị ụ ướ à
d i hình th c mua bán thông qua quan h h ng hóa - ti n t , quan h th tr ngướ ứ ệ à ề ệ ệ ị ườ
nh m m c ích l i nhu n.ằ ụ đ ợ ậ
Vai trò c a xu t kh u i v i n n kinh t th hi n nh ng i m sau:ủ ấ ẩ đố ớ ề ế ể ệ ở ữ để
-Xu t kh u t o ngu n v n ch y u cho nh p kh u, ph c v quá trìnhấ ẩ ạ ồ ố ủ ế ậ ẩ ụ ụ
công nghi p hóa, hi n i hóa t n c.ệ ệ đạ đấ ướ
-Xu t kh u góp ph n chuy n d ch c c u kinh t sang n n kinh t h ngấ ẩ ầ ể ị ơ ấ ế ề ế ướ
ngo i .ạ
-Xu t kh u t o thêm công n vi c l m v c i thi n i s ng dân c .ấ ẩ ạ ă ệ à à ả ệ đờ ố ư
-Xu t kh u l c s m r ng v thúc y các quan h kinh t i ngo iấ ẩ à ơ ởđể ở ộ à đẩ ệ ếđố ạ
c a n c ta.ủ ướ
Ho t ng kinh doanh xu t kh u c t ch c, th c hi n v i nhi u nghi pạ độ ấ ẩ đượ ổ ứ ự ệ ớ ề ệ
v , nhi u khâu, nh ng quy t l i ho t ng n y g m các b c sau.ụ ề ư ụ ạ ạ độ à ồ ướ
1. Ho t ng Marketingạ độ
N i dung ch y u c a giai o n n y l : i u tra xem nên buôn bán gì,ộ ủ ế ủ đ ạ à à đề
b ng ph ng pháp n o, quy t nh ph ng châm buôn bán ( i u tra th tr ng,ằ ươ à ế đị ươ đề ị ườ
ch n b n h ng). ọ ạ à
V n nghiên c u th tr ng l m t vi c l m c n thi t u tiên i v iấ đề ứ ị ườ à ộ ệ à ầ ế đầ đố ớ
b t c doanh nghi p n o mu n tham gia kinh doanh xu t kh u h ng hóa.ấ ứ ệ à ố ấ ẩ à
Nghiên c u th tr ng i v i doanh nghi p kinh doanh xu t kh u, ph i tr l iứ ị ườ đố ớ ệ ấ ẩ ả ả ờ
c các câu h i quan tr ng sau ây:đượ ỏ ọ đ
-N c n o l th tr ng có tri n v ng nh t i v i s n ph m xu t kh uướ à à ị ườ ể ọ ấ đố ớ ả ẩ ấ ẩ
c a doanh nghi p?ủ ệ
-Kh n ng s l ng xu t kh u c bao nhiêu?ả ă ố ượ ấ ẩ đượ
-S n ph m c n có nh ng thích ng gì tr c òi h i c a th tr ng ó?ả ẩ ầ ữ ứ ướ đ ỏ ủ ị ườ đ
-Nên ch n ph ng pháp bán n o cho phù h p? Th ng nhân trong giaoọ ươ à ợ ươ
d ch l ai? Ph ng th c giao d ch xu t kh u?ị à ươ ứ ị ấ ẩ
N i dung c a nghiên c u th tr ng xu t kh u bao g m các v n sau:ộ ủ ứ ị ườ ấ ẩ ồ ấ đề
h ng th ng c ch p nh n l bao nhiêu, h u qu c a c nh tranh nhồ ườ đượ ấ ậ à ậ ả ủ ạ ư
th n o; nó di n bi n ra sao v kh n ng ph n ng c a nó tr c m t i thế à ễ ế à ả ă ả ứ ủ ướ ộ đố ủ
m i.ớ
1.1.3 Phân tích các i u ki n c a th tr ng xu t kh uđề ệ ủ ị ườ ấ ẩ
Trong kinh doanh xu t kh u h ng hóa, doanh nghi p ph i xác nh vấ ẩ à ệ ả đị à
phân tích c n th n các i u ki n sau:ẩ ậ đề ệ
- i u ki n v quy ch v pháp lý:Đề ệ ề ế à
+Quy ch v giá c ;ế ề ả
+Quy ch v nh ng ho t ng th ng m i;ế ề ữ ạ độ ươ ạ
+Hóa n H i quan ho c hóa n lãnh s ;đơ ả ặ đơ ự
+Ki m soát h i oái;ể ố đ
+Chuy n ti n v n c;ể ề ề ướ
+H n ng ch;ạ ạ
+Gi y phép xu t kh u;ấ ấ ẩ
+Gi y ch ng nh n y t , ch ng nh n ph m ch t v.v nh ng i u ghi chúấ ứ ậ ế ứ ậ ẩ ấ ữ đề
riêng trên s n ph m v.v ả ẩ
- i u ki n v t i chínhĐề ệ ề à
+Thu quan;ế
+Chi phí v n chuy n;ậ ể
+B o hi m v n chuy n;ả ể ậ ể
+B o hi m tín d ng;ả ể ụ
+Chi phí có th v th tín d ng;ể ề ư ụ
+C p v n cho xu t kh u;ấ ố ấ ẩ
+Thay i t l h i oái;đổ ỷ ệ ố đ
+Giá th nh xu t kh u;à ấ ẩ
+Hoa h ng cho các trung gian ồ
- i u ki n v k thu tĐề ệ ề ỹ ậ
+V n chuy n: kích th c, tr ng l ng các ki n h ng;ậ ể ướ ọ ượ ệ à
+L u kho: v n khí h u v các v n khác;ư ấ đề ậ à ấ đề
+Tiêu chu n s n ph m;ẩ ả ẩ
+Kh n ng s n xu t c a doanh nghi p.ả ă ả ấ ủ ệ
- i u ki n v con ng i, v tâm lýĐề ệ ề ườ ề
+Kh n ng trình v o t o nhân viên;ả ă độ à đà ạ
+Trình ngo i ng ;độ ạ ữ
+Nh ng cách s d ng v thói quen tiêu dùng;ữ ử ụ à
+Nh ng i u c m k v xã h i v v n hóa;ữ đề ấ ỵ ề ộ à ă
+V n an ninh;ấ đề
+Liên k t không t t gi a các b ph n trong n i b .ế ố ữ ộ ậ ộ ộ
1.2 Nghiên c u v giá c h ng hóa trên th tr ng th gi iứ ề ả à ị ườ ế ớ
Giá c h ng hóa trên th tr ng ph n ánh quan h cung- c u h ng hóaả à ị ườ ả ệ ầ à
trên th tr ng th gi i. V nó có nh h ng i v i hi u qu kinh doanh xu tị ườ ế ớ à ả ưở đố ớ ệ ả ấ
kh u c a doanh nghi p.ẩ ủ ệ
1.2.1 Giá qu c tố ế
Giá qu c t có tính ch t i di n i v i m t lo i h ng hóa nh t nh trênố ế ấ đạ ệ đố ớ ộ ạ à ấ đị
th tr ng th gi i. Giá ó c dùng trong giao d ch th ng m i thông th ng,ị ườ ế ớ đ đượ ị ươ ạ ườ
không kèm theo m t i u ki n c bi t n o v c thanh toán b ng ngo i t tộ đề ệ đặ ệ à àđượ ằ ạ ệ ự
do chuy n i.ể đổ
Trong kinh doanh xu t kh u h ng hóa, có th coi nh ng giá sau ây lấ ẩ à ể ữ đ à
giá qu c t .ố ế
- i v i nh ng h ng hóa không có trung tâm giao d ch truy n th ng trênĐố ớ ữ à ị ề ố
th gi i, thì có th l y giá c a nh ng n c xu t kh u ho c nh ng n c nh pế ớ ể ấ ủ ữ ướ ấ ẩ ặ ữ ướ ậ
kh u ch y u bi u th b ng ngo i t t do chuy n i c.ẩ ủ ế ể ị ằ ạ ệ ự ể đổ đượ
- i v i nh ng h ng hóa thu c i t ng buôn bán các s giao d chĐố ớ ữ à ộ đố ượ ở ở ị
(cao su thiên nhiên, kim lo i m u) ho c các trung tâm bán u giá (chè, thu cạ à ặ ở đấ ố
lá ), thì có th tham kh o giá các trung tâm giao d ch ó.ể ả ở ị đ
- i v i máy móc thi t b r t a d ng, vi c xác nh giá c qu c t t ngĐố ớ ế ị ấ đ ạ ệ đị ả ố ế ươ
i khó. Vì v y, trong th c t ch y u c n c v o giá c các hãng s n xu t vđố ậ ự ế ủ ế ă ứ à ả ả ấ à
m c cung trên th tr ng. ứ ị ườ
1.2.2. D oán xu h ng bi n ng giá cựđ ướ ế độ ả
có th d oán c xu h ng bi n ng c a giá c c a lo i h ng hóaĐể ể ựđ đượ ướ ế độ ủ ả ủ ạ à
m doanh nghi p kinh doanh xu t kh u trên th tr ng th gi i, ph i d a v o k tà ệ ấ ẩ ị ườ ế ớ ả ự à ế
qu nghiên c u v d oán tình hình th tr ng h ng hóa ó, ng th i ánhả ứ à ự đ ị ườ à đ đồ ờ đ
giá chính xác các nhân t tác ng t i xu h ng bi n i giá c .ố độ ớ ướ ế đổ ả
Có nhi u nhân t tác ng n giá c h ng hóa trên th gi i v có thề ố độ đế ả à ế ớ à ể
phân lo i theo nhi u cách khác nhau. Có th nêu ra m t s nhân t ch y u l :ạ ề ể ộ ố ố ủ ế à
-Nhân t chu k : l s v n ng có tính ch t quy lu t c a n n kinh t .ố ỳ à ự ậ độ ấ ậ ủ ề ế
-Nhân t l ng o n v giá c : có nh h ng r t l n i v i vi c hìnhố ũ đ ạ à ả ả ưở ấ ớ đố ớ ệ
th nh v bi n ng giá c .à à ế độ ả
-Nhân t c nh tranh: có th l m cho giá c bi n ng theo các xu h ngố ạ ể à ả ế độ ướ
khác nhau.
1.3. L a ch n th tr ng v m t h ng kinh doanh xu t kh uự ọ ị ườ à ặ à ấ ẩ
1.3.1. L a ch n th tr ngự ọ ị ườ
Tr c h t, c n xác nh nh ng tiêu chu n m các th tr ng ph i áp ngướ ế ầ đị ữ ẩ à ị ườ ả đ ứ
c i v i vi c xu t kh u h ng hóa c a doanh nghi p.đượ đố ớ ệ ấ ẩ à ủ ệ
Tiêu chu n chung ẩ
-V chính trề ị
-V a lýềđị
-V kinh tề ế
-V k thu tề ỹ ậ
-Bi n pháp b o h m u d ch ệ ả ộ ậ ị
-Tình hình ti n tề ệ
Tiêu chu n v th ng m iẩ ề ươ ạ
-Ph n c a s n xu t n i a;ầ ủ ả ấ ộ đị
-S hi n di n c a h ng hóa Vi t Nam trên các th tr ng;ự ệ ệ ủ à ệ ị ườ
-S c nh tranh qu c t trên các th tr ng l a ch n.ự ạ ố ế ị ườ ự ọ
Nh ng tiêu chu n trên ph i c cân nh c, i u ch nh tùy theo m c quanữ ẩ ả đượ ắ đề ỉ ứ
tr ng c a chúng i v i doanh nghi p.ọ ủ đố ớ ệ
2. L a ch n i t ng giao d ch, ph ng th c giao d ch trong ho t ngự ọ đố ượ ị ươ ứ ị ạ độ
kinh doanh xu t kh u h ng hóaấ ẩ à
2.1. L a ch n i t ng giao d chự ọ đố ượ ị
Trong kinh doanh xu t kh u, b n h ng hay khách h ng nói chung lấ ẩ ạ à à à
nh ng ng i hay t ch c có quan h giao d ch v i doanh nghi p nh m th c hi nữ ườ ổ ứ ệ ị ớ ệ ằ ự ệ
các h p ng mua bán h ng hóa hay h p tác k thu t liên quan t i vi c xu tợ đồ à ợ ỹ ậ ớ ệ ấ
kh u h ng hóa c a doanh nghi p. Xét v tính ch t v m c ích ho t ng,ẩ à ủ ệ ề ấ à ụ đ ạ độ
khách h ng trong kinh doanh xu t kh u có th c chia l m ba lo i:à ấ ẩ ểđượ à ạ
-Các hãng hay công ty.
-Các t p o n kinh doanh.ậ đ à
-Các c quan nh n c.ơ à ướ
Vi c l a ch n th ng nhân giao d ch ph i d a trên c s nghiên c uệ ự ọ ươ để ị ả ự ơ ở ứ
các v n sau:ấ đề
-Tình hình kinh doanh c a hãng, l nh v c v ph m vi kinh doanh, khủ ĩ ự à ạ ả
n ng mua h ng th ng xuyên c a hãng.ă à ườ ủ
-Kh n ng v v n, c s v t ch t k thu t.ả ă ề ố ơ ở ậ ấ ỹ ậ
-Thái v quan i m kinh doanh l chi m l nh th tr ng hay c g ngđộ à để à ế ĩ ị ườ ố ắ
gi nh l y c quy n v h ng hóa.à ấ độ ề ề à
-Uy tín c a b n h ng.ủ ạ à
Trong vi c l a ch n th ng nhân giao d ch, t t nh t l nên l a ch n iệ ự ọ ươ ị ố ấ à ự ọ đố
tác tr c ti p, tránh nh ng i tác trung gian, tr tr ng h p doanh nghi p mu nự ế ữ đố ừ ườ ợ ệ ố
thâm nh p v o các th tr ng m i m mình ch a có kinh nghi m.ậ à ị ườ ớ à ư ệ
2.2. Các ph ng th c giao d ch trong kinh doanh xu t kh u h ng hóa ươ ứ ị ấ ẩ à
Trên th tr ng th gi i, ang t n t i nhi u ph ng th c giao d ch trongị ườ ế ớ đ ồ ạ ề ươ ứ ị
ho t ng kinh doanh xu t nh p kh u, m i ph ng th c giao d ch có c i mạ độ ấ ậ ẩ ỗ ươ ứ ị đặ để
v k thu t ti n h nh riêng. C n c v o m t h ng d nh xu t kh u, i t ng,à ỹ ậ ế à ă ứ à ặ à ựđị ấ ẩ đố ượ
th i gian giao d ch v n ng l c c a ng i ti n h nh giao d ch m doanh nghi pờ ị à ă ự ủ ườ ế à ị à ệ
ch n ph ng th c giao d ch phù h p, ch y u l các ph ng th c sau ây:ọ ươ ứ ị ợ ủ ế à ươ ứ đ
-Giao d ch tr c ti p.ị ự ế
-Giao d ch qua trung gian.ị
-Ph ng th c buôn bán i l u.ươ ứ đố ư
- u giá qu c t .Đấ ố ế
- u th u qu c t .Đấ ầ ố ế
-Giao d ch t i s giao d ch h ng hóa.ị ạ ở ị à
-Giao d ch t i h i ch v tri n lãm.ị ạ ộ ợ à ể
-Ph ng th c kinh doanh tái xu t kh u.ươ ứ ấ ẩ
3. Ký k t h p ng xu t nh p kh uế ợ đồ ấ ậ ẩ
3.1. Các i u ki n c b n c a h p ng kinh doanh xu t nh p kh uđề ệ ơ ả ủ ợ đồ ấ ậ ẩ
Giao d ch buôn bán qu c t th ng x y ra nh ng tranh ch p, do các bênị ố ế ườ ả ữ ấ
không th ng v hi u l m n i dung c a h p ng buôn bán. T ó, m t s i uố à ể ầ ộ ủ ợ đồ ừ đ ộ ố đề
ki n c b n c a h p ng ra i nh m th ng nh t quy n l i, ngh a v v tráchệ ơ ả ủ ợ đồ đờ ằ ố ấ ề ợ ĩ ụ à
nhi m c a các bên tham gia ký k t h p ng.ệ ủ ế ợ đồ
Xác nh các i u ki n giao d ch công b ng, h p lý l r t quan tr ng, nóđị đề ệ ị ằ ợ à ấ ọ
m b o quy n l i cho các bên v kh ng nh tính kh thi c a h p ng b ng sđả ả ề ợ à ẳ đị ả ủ ợ đồ ằ ự
r ng bu c ngh a v , trách nhi m c a các bên m t cách h p lý. à ộ ĩ ụ ệ ủ ộ ợ
3.2 Chu n b ký k t h p ng v ph ng th c ký k t h p ngẩ ị ế ợ đồ à ươ ứ ế ợ đồ
3.2.1 Chu n b ký k t h p ngẩ ị ế ợ đồ
Tr c khi ký k t h p ng, ph i chu n b m t s n i dung sau ây:ướ ế ợ đồ ả ẩ ị ộ ố ộ đ
-Nghiên c u tình hình th tr ng các n c v khu v c c ng nh thứ ị ườ ướ à ự ũ ư ị
tr ng c a m t h ng d nh xu t nh p kh u. N u l th tr ng m i, m t h ngườ ủ ặ à ự đị ấ ậ ẩ ế à ị ườ ớ ặ à
l n u tiên ti n h nh kinh doanh xu t nh p kh u ph i chu n b t u v ph iầ đầ ế à ấ ậ ẩ ả ẩ ị ừđầ à ả
n m ch c th tr ng m i n phán.ắ ắ ị ườ ớ đà
-Tìm hình th c v bi n pháp phù h p chu n b m phán giao d ch.ứ à ệ ợ để ẩ ị đà ị
-Xác nh h ng nh m m c ích thu c hi u qu t i a.đị ướ ằ ụ đ đượ ệ ả ố đ
- m phán giao d ch ký h p ng.Đà ị để ợ đồ
-Khi th c hi n h p ng, tranh th i u ki n h p lý t hi u qu caoự ệ ợ đồ ủ đề ệ ợ để đạ ệ ả
nh t.ấ
-Ch p h nh y ngh a v , ki m tra v l m các th t c khi c n ph iấ à đầ đủ ĩ ụ ể à à ủ ụ ầ ả
khi u n i. N u b khi u n i ph i bình t nh gi i quy t t chi phí t i thi u.ế ạ ế ị ế ạ ả ĩ ả ế đểđạ ố ể
3.2.2. Ph ng th c ký k t h p ngươ ứ ế ợ đồ
Vi c ký k t h p ng có th c th c hi n b ng m t s cách sau ây:ệ ế ợ đồ ểđượ ự ệ ằ ộ ố đ
-Hai bên ký k t v o m t h p ng mua- bán (m t v n b n).ế à ộ ợ đồ ộ ă ả
-Ng i mua xác nh nh n th ch o h ng c nh c a ng i bán (b ngườ đị ậ ư à à ố đị ủ ườ ằ
v n b n).ă ả
-Ng i bán xác nh n (b ng v n b n) l ng i mua ã ng ý v i các i uườ ậ ằ ă ả à ườ đ đồ ớ đề
kho n c a th ch o h ng t do, n u ng i mua vi t úng th t c c n thi t vả ủ ư à à ự ế ườ ế đ ủ ụ ầ ế à
g i trong th i h n quy nh cho ng i bán.ử ờ ạ đị ườ
-Ng i bán xác nh n (b ng v n b n) n t h ng c a ng i mua. Tr ngườ ậ ằ ă ả đơ đặ à ủ ườ ườ
h p n y h p ng th hi n b ng hai v n b n, n t h ng c a ng i mua vợ à ợ đồ ể ệ ằ ă ả đơ đặ à ủ ườ à
v n b n xác nh n c a ng i bán.ă ả ậ ủ ườ
-Trao i b ng th xác nh n t c th a thu n tr c ây gi a các bênđổ ằ ư ậ đạ đượ ỏ ậ ướ đ ữ
(nêu rõ các i u kho n ã th a thu n).đề ả đ ỏ ậ
H p ng có th coi nh ã ký k t ch trong tr ng h p c các bên kýợ đồ ể ư đ ế ỉ ườ ợ đượ
v o h p ng. Các bên ó ph i có a ch pháp lý ghi rõ trong h p ng.à ợ đồ đ ả đị ỉ ợ đồ
H p ng c coi nh ký k t ch khi nh ng ng i tham gia ký có ợ đồ đượ ư ế ỉ ữ ườ đủ
th m quy n ký v o các v n b n ó, n u không h p ng không c công nh nẩ ề à ă ả đ ế ợ đồ đượ ậ
l m t v n b n có c s pháp lý.à ộ ă ả ơ ở
4. Th c hi n h p ng trong kinh doanh xu t kh uự ệ ợ đồ ấ ẩ
Sau khi ký k t h p ng c n xác nh rõ trách nhi m, n i dung v trình tế ợ đồ ầ đị ệ ộ à ự
công vi c ph i l m, c g ng không x y ra sai sót, tránh gây nên thi t h i. T tệ ả à ố ắ để ả ệ ạ ấ
c các sai sót l c s phát sinh khi u n i. Ph i yêu c u i ph ng th c hi nả à ơ ở ế ạ ả ầ đố ươ ự ệ
các nhi m v theo h p ng. ệ ụ ợ đồ
Trình t th c hi n h p ng xu t kh u bao g m các b c theo s sau:ự ự ệ ợ đồ ấ ẩ ồ ướ ơđồ
S 1: Trình t th c hi n h p ng xu t kh uơđồ ự ự ệ ợ đồ ấ ẩ
Khi nghiên c u trình t th c hi n h p ng xu t kh u c n l u ý:ứ ự ự ệ ợ đồ ấ ẩ ầ ư
-Tùy thu c v o t ng h p ng m cán b xu t nh p kh u ph i th c hi nộ à ừ ợ đồ à ộ ấ ậ ẩ ả ự ệ
các nghi p v khác nhau. Trình t th c hi n các nghi p v c ng không c nh.ệ ụ ự ự ệ ệ ụ ũ ốđị
Trên c s n m ch c các khâu nghi p v m tìm hi u yêu c u nghi p v c aơ ở ắ ắ ệ ụ à ể ầ ệ ụ ủ
t ng giai o n c th trong quá trình th c hi n h p ng.ừ đ ạ ụ ể ự ệ ợ đồ
-Trong khâu nghi p v c th có th l nghi p v c a ng i bán hayệ ụ ụ ể ể à ệ ụ ủ ườ
ng i mua ph thu c v o cách quy nh i u ki n c s giao h ng ghi trongườ ụ ộ à đị đ ề ệ ơ ở à
h p ng mua bán h ng hóa ã ký k t.ợ đồ à đ ế
Quá trình th c hi n h p ng trong kinh doanh xu t kh u g m:ự ệ ợ đồ ấ ẩ ồ
- Xin gi y phép xu t kh u h ng hóaấ ấ ẩ à
- Chu n b h ng xu t kh uẩ ị à ấ ẩ
- Ki m nghi m v ki m d ch h ng hoá xu t kh uể ệ à ể ị à ấ ẩ
- Thuê t u l u c cà ư ướ
Ký k t h p ngế ợ đồ
xu t kh uấ ẩ
Xin gi y phépấ
(n u có)ế
Ki m tra L/Cể Chu n b h ngẩ ị à
xu t kh uấ ẩ
Th t c h i quanủ ụ ả Ki m tra h ng hóaể à
xu t kh uấ ẩ
Mua b o hi mả ể
(n u c)ế đượ
Thuê t uà
(n u có)ế
Giao h ng choà
t uà
Th t c thanhủ ụ
toán
X lý tranhử
ch p (n u có)ấ ế
- Mua b o hi mả ể
- L m th t c h i quanà ủ ụ ả
- Giao h ng xu t kh uà ấ ẩ
- Th t c thanh toánủ ụ
II. Vai trò c a xu t kh u th y s nủ ấ ẩ ủ ả
1. L i th c a ng nh th y s n n c taợ ế ủ à ủ ả ướ
Vi t Nam có b bi n d i 3260 km, 112 c a sông l ch, vùng c quy nệ ờ ể à ử ạ đặ ề
kinh t r ng kho ng 1tri u kmế ộ ả ệ
2
v i 4000 hòn o l n nh t o nên, nhi u eo,ớ đả ớ ỏ ạ ề
v nh, v ng, m, phá v nhi u ng tr ng, tr l ng h i s n g n 3 tri u t n.ị ụ đầ à ề ư ườ ữ ượ ả ả ầ ệ ấ
Th m l c a n c ta r ng h n 1 tri u kmề ụ đị ướ ộ ơ ệ
2
(g p 3 l n di n tích t li n), di nấ ầ ệ đấ ề ệ
tích m t n c 1tri u kmặ ướ ệ
2
, trong ó di n tích khai thác t 553.000 km, nh ngđ ệ đạ ư
hi n t i m i ch khai thác c kho ng 65% ngu n l c h i s n cho phép.ệ ạ ớ ỉ đượ ả ồ ự ả ả
Ti m n ng phát tri n nuôi tr ng th y s n n c ta r t l n v i 1,4 tri u haề ă ể ồ ủ ả ướ ấ ớ ớ ệ
m t n c n i a, 300.000 ha bãi tri u, 400.000 ha h ch a, sông su i, 600.000ặ ướ ộ đị ề ồ ứ ố
ha ao h nh ru ng tr ng, có th a v o s d ng nuôi tr ng th y s n. N ngồ ỏ ộ ũ ểđư à ử ụ để ồ ủ ả ă
su t nuôi tr ng th y s n m i ch b ng 10%- 25% n ng su t c a các n c trongấ ồ ủ ả ớ ỉ ằ ă ấ ủ ướ
khu v c.ự
Theo B Th y s n, Vi t Nam có trên 2000 lo i cá, trong ó có kho ngộ ủ ả ệ à đ ả
100 lo i có giá tr kinh t cao. B c u ánh giá tr l ng cá bi n trong vùngà ị ế ướ đầ đ ữ ượ ể
th m l c a kho ng trên 4 tri u t n. Kh n ng khai thác h ng n m kho ng 1,67ề ụ đị ả ệ ấ ả ă à ă ả
tri u/n m. Tình hình c th c a các lo i cá:ệ ă ụ ể ủ à
-Cá t ng áy: 856.000 t n, chi m 51,3%.ầ đ ấ ế
-Cá n i nh : 694.000 t n, chi m 41,5%.ổ ỏ ấ ế
-Cá n i i d ng (ch y u l cá ng ): 120.000 t n, chi m 7,2%.ổ đạ ươ ủ ế à ừ ấ ế
Trong ó, phân b tr l ng v kh n ng khai thác gi a các vùng nhđ ố ữ ượ à ả ă ữ ư
sau:
-V nh B c B : tr l ng: 681.166 t n, kh n ng khai thác: 271.467 t nị ắ ộ ữ ượ ấ ả ă ấ
(chi m 16,3%).ế
-Bi n Trung B : tr l ng: 606.399 t n, kh n ng khai thác 242.560ể ộ ữ ượ ấ ả ă
t n(chi m 14,3%).ấ ế
-Bi n ông Nam B : tr l ng: 2.075.889 t n, kh n ng khai thác:ể Đ ộ ữ ượ ấ ả ă
830.456 t n (chi m 49,3%).ấ ế
-Bi n Tây Nam B : tr l ng: 506.679 t n, kh n ng khai thác: 202.272ể ộ ữ ượ ấ ả ă
t n (chi m 12,1%).ấ ế
Vi t Nam tuy có vùng bi n tr i d i kh p c n c nh ng s n l ng khaiệ ể ả à ắ ả ướ ư ả ượ
thác không ng u các vùng. Theo c tính, vùng bi n c quy n kinh tđồ đề ở ướ ể đặ ề ế
c a Vi t Nam có t ng tr l ng trên 3 tri u t n cá, 50.000- 60.000 t n tôm,ủ ệ ổ ữ ượ ệ ấ ấ
30.000- 40.000 t n m c.ấ ự
M c dù v y, v i ngu n t i nguyên thiên nhiên phong phú v a d ng nhặ ậ ớ ồ à àđ ạ ư
ã nêu trên, trong th i gian h n m t th p k qua, ng nh th y s n Vi t Nam,đ ờ ơ ộ ậ ỷ à ủ ả ệ
ng tr c nhu c u m nh m c a th tr ng th gi i c ng nh nhu c u v th cđứ ướ ầ ạ ẽ ủ ị ườ ế ớ ũ ư ầ ề ự
ph m c a t n c ã có nh ng b c phát tri n ngo n m c v tr th nh m tẩ ủ đấ ướ đ ữ ướ ể ạ ụ à ở à ộ
trong nh ng ng nh kinh t then ch t c a t n c.ữ à ế ố ủ đấ ướ
2. Vai trò c a ng nh th y s n trong n n kinh t qu c dânủ à ủ ả ề ế ố
Th y s n l m t ng nh kinh t - k thu t c tr ng g m có các l nh v c:ủ ả à ộ à ế ỹ ậ đặ ư ồ ĩ ự
khai thác, nuôi tr ng, ch bi n, c khí h u c n, d ch v th ng m i, l m tồ ế ế ơ ậ ầ ị ụ ươ ạ à ộ
trong nh ng ng nh kinh t bi n quan tr ng c a t n c. S n xu t kinh doanhữ à ế ể ọ ủ đấ ướ ả ấ
th y s n d a trên khai thác có hi u qu , lâu b n ngu n l i th y sinh, ti m n ngủ ả ự ệ ả ề ồ ợ ủ ề ă
các vùng n c, do v y có m i liên ng nh r t ch t ch v i s n xu t nông nghi p,ướ ậ ố à ấ ặ ẽ ớ ả ấ ệ
v n t i, d u khí, h i quan ậ ả ầ ả
Xu t phát t ti m n ng thiên nhiên to l n, vai trò quan tr ng c a ng nhấ ừ ề ă ớ ọ ủ à
th y s n trong s phát tri n kinh t - xã h i, nh t l trong 20 n m qua, v i t c ủ ả ự ể ế ộ ấ à ă ớ ố độ
phát tri n kinh t nhanh chóng v s n l ng v giá tr xu t kh u. Ng nh kinh tể ế ề ả ượ à ị ấ ẩ à ế
th y s n ng y c ng c xác nh l ng nh kinh t m i nh n v l m t trongủ ả à à đượ đị à à ế ũ ọ à à ộ
nh ng h ng u tiên c a s nghi p công nghi p hóa, hi n i hóa hi n nay.ữ ướ ư ủ ự ệ ệ ệ đạ ệ
Ng nh th y s n c xác nh l gi vai trò quan tr ng trong s phát tri nà ủ ả đượ đị à ữ ọ ự ể
kinh t - xã h i c a t n c, b i vì nó khai thác v phát tri n m t trong nh ngế ộ ủ đấ ướ ở à ể ộ ữ
ngu n t i nguyên có th tái sinh c a t n c.ồ à ể ủ đấ ướ
2.1. óng góp c a ng nh th y s n trong t ng s n ph m qu c dânĐ ủ à ủ ả ổ ả ẩ ố
Theo s li u th ng kê, GDP c a Vi t Nam n m 1998 c tính kho ngố ệ ố ủ ệ ă ướ ả
368.692 t ng. i u n y t ng ng v i m c GDP tính theo u ng i v oỷ đồ Đề à ươ ứ ớ ứ đầ ườ à
kho ng 270 ôla M . ả đ ỹ
-Ngh nuôi tr ng th y s n t t cung t c p ã áp ng c nhu c u choề ồ ủ ả ừ ự ự ấ đ đ ứ đượ ầ
tiêu dùng trong v ngo i n c, áng k l s n l ng tôm nuôi ph c v xu tà à ướ đ ể à ả ượ ụ ụ ấ
kh u c a n c ta ng v o kho ng th 5 trên th gi i; th y s n xu t kh u c ngẩ ủ ướ đứ à ả ứ ế ớ ủ ả ấ ẩ ũ
ã c xác nh l i t ng ch y u phát tri n nuôi tr ng.đ đượ đị àđố ượ ủ ế để ể ồ
-Công nghi p ch bi n th y s n xu t kh u m ch y u l công nghi pệ ế ế ủ ả ấ ẩ à ủ ế à ệ
ông l nh th y s n, v i 164 c s v i t ng công su t l 760 t n/ng y ã óngđ ạ ủ ả ớ ơ ở ớ ổ ấ à ấ à đ đ
vai trò to l n h ng u v công nghi p ch bi n th c ph m trong c n c v thuớ à đầ ề ệ ế ế ự ẩ ả ướ à
hút nguyên li u s n xu t h ng hóa xu t kh u.ệ để ả ấ à ấ ẩ
-S óng góp áng k c a khoa h c công ngh , tr c h t ph i k n kựđ đ ể ủ ọ ệ ướ ế ả ể đế ỹ
thu t sinh s n nhân t o t o ngu n tôm gi ng v o cu i nh ng n m 80, cungậ ả ạ để ạ ồ ố à ố ữ ă
c p h n 1 t tôm gi ng các c . Trong công nghi p ánh cá, d n d n t o ra cácấ ơ ỷ ố ỡ ệ đ ầ ầ ạ
công ngh chuy n d ch c c u ngh khai thác theo h ng hi u qu cao, duệ để ể ị ơ ấ ề ướ ệ ả
nh p ngh m i t n c ngo i có th v n ra khai thác xa b .ậ ề ớ ừ ướ à để ể ươ ờ
-Ho t ng h p tác qu c t trên c ba m t: th tr ng xu t kh u, ngu nạ độ ợ ố ế ả ặ ị ườ ấ ẩ ồ
v n n c ngo i v chuy n giao công ngh u t nh ng k t qu khích l . Tố ướ à à ể ệ đề đạ ữ ế ả ệ ừ
c ch “ l y phát tri n xu t kh u t cân i, t trang tr i, t o v n u t choơ ế ấ ể ấ ẩ để ự đố ự ả ạ ố đầ ư
khai thác v nuôi tr ng “, qua các th i k , Nh n c th c hi n chính sách mà ồ ờ ỳ à ướ ự ệ ở
c a n nay, s n ph m th y s n n c ta ã có m t t i h n 50 n c v vùng lãnhử đế ả ẩ ủ ả ướ đ ặ ạ ơ ướ à
th v i m t s s n ph m b t u có uy tín trên các th tr ng quan tr ng. Traoổ ớ ộ ố ả ẩ ắ đầ ị ườ ọ
i qu c t trên l nh v c công ngh ã góp ph n có k t qu v a nêu. Lđổ ố ế ĩ ự ệ đ ầ để ế ả ừ à
th nh viên c a NACA t n m 1988, c a SEAFDEC t n m 1994, tham gia v oà ủ ừ ă ủ ừ ă à
ho t ng c a ICLARM, quan sát viên c a INFOFISH, c ng nh s hi n di nạ độ ủ ủ ũ ư ự ệ ệ
c a ngh cá th gi i. ó l nh ng nhân t t o ti n cho s phát tri n c aủ ề ế ớ Đ à ữ ố ạ ề đề ự ể ủ
chúng ta.
D tính to n b s óng góp c a ng nh th y s n i v i n n kinh t qu cự à ộ ựđ ủ à ủ ả đố ớ ề ế ố
dân s t ng t m c hi n nay n m 1998 t 18.434,6 t ng lên 40.000 t ngẽ ă ừ ứ ệ ă ừ ỷ đồ ỷđồ
v o n m 2010. T tr ng t ng ng c a ng nh th y s n trong GDP s gi m do cóà ă ỷ ọ ươ ứ ủ à ủ ả ẻ ả
s t ng tr ng m nh trong các ng nh khác c a n n kinh t . Song s óng gópự ă ưở ạ à ủ ề ế ự đ
c a ng nh th y s n i v i n nh xã h i v an to n qu c gia l quan tr ng vìủ à ủ ả đố ớ ổ đị ộ à à ố à ọ
ti m n ng phân ph i thu nh p c a ng nh th y s n các vùng nông thôn. M t bề ă ố ậ ủ à ủ ả ở ộ ộ
ph n dân c nông thôn, th ng l các vùng nghèo v n ti p t c s ng d a v oậ ư ở ườ à ẫ ế ụ ố ự à
ngh cá v nuôi tr ng th y s n, bao g m c thi u s vùng cao.ề à ồ ủ ả ồ ả ể ốở
2.2. Vai trò c a ng nh th y s n i v i ho t ng xu t kh uủ à ủ ả đố ớ ạ độ ấ ẩ
N u trong GDP, ng nh th y s n óng góp t ng i y u thì ng nh ã cóế à ủ ả đ ươ đố ế à đ
s bù p l i b i s óng góp m nh m v o kim ng ch xu t kh u c n c. Kimự đắ ạ ở ựđ ạ ẽ à ạ ấ ẩ ả ướ
ng ch xu t kh u th y s n n c ta qua các n m ã không ng ng t ng lên, i uạ ấ ẩ ủ ả ướ ă đ ừ ă đề
ó th hi n rõ nét qua b ng s li u sau:đ ể ệ ả ố ệ
B ng 2: Kim ng ch xu t kh u th y s n c a Vi t Nam qua m t ả ạ ấ ẩ ủ ả ủ ệ ộ
s n mố ă
N mă
1995 1996 1997 1998 1999
Giá tr xu t kh u cị ấ ẩ ả
n c (tri u USD)ướ ệ
5448,9 7255,9 8900 9356 10930
Giá tr xu t kh u th yị ấ ẩ ủ
s n (tri u USD)ả ệ
550,6 670 776,46 858,68 971,12
T tr ng xu t kh uỷ ọ ấ ẩ
th y s n so v i c n củ ả ớ ả ướ
(%)
10,1 9,23 8,27 9,18 8,9
Ngu n: - B Th y s n.ồ ộ ủ ả
-S li u th ng kê nông, lâm nghi p v th y s n th i k 1990-ố ệ ố ệ à ủ ả ờ ỳ
1998 v d báo n m 2000.à ự ă
Qua b ng s li u trên ây ta th y r ng: kim ng ch xu t kh u th y s nả ố ệ đ ấ ằ ạ ấ ẩ ủ ả
n c ta ã t ng r t áng k qua các n m, trung bình m i n m t ng g n 100ướ đ ă ấ đ ể ă ỗ ă ă ầ
tri u USD. T n m 1995 n 1999, giá tr xu t kh u th y s n t ng 420,52 tri uệ ừ ă đế ị ấ ẩ ủ ả ă ệ
USD, hay t ng 76,37%, óng vai trò l m t trong nh ng m t h ng xu t kh u chă đ à ộ ữ ặ à ấ ẩ ủ
l c c a Vi t Nam trong m t s n m qua v trong nhi u n m ti p theo.ự ủ ệ ộ ố ă à ề ă ế
Giá tr xu t kh u th y s n các n m qua ã óng góp m t ph n không nhị ấ ẩ ủ ả ă đ đ ộ ầ ỏ
v o t ng kim ng ch xu t kh u c n c. T n m 1995 n 1999, n m n o kimà ổ ạ ấ ẩ ả ướ ừ ă đế ă à
ng ch xu t kh u th y s n c ng chi m t tr ng trên d i 10% so v i t ng giá trạ ấ ẩ ủ ả ũ ế ỷ ọ ướ ớ ổ ị
xu t kh u, c bi t n m 1995, t tr ng n y l 10,1%.ấ ẩ đặ ệ ă ỷ ọ à à
Xu t kh u th y s n ch y u l tôm v m t s l ng l n m c nang v m cấ ẩ ủ ả ủ ế à à ộ ố ượ ớ ự à ự
ông. N m 1998, t ng s n l ng th y s n xu t kh u t 193.000 t n (t ngđ ă ổ ả ượ ủ ả ấ ẩ đạ ấ ă
25% so v i n m 1995), kim ng ch xu t kh u t 858,68 tri u USD.ớ ă ạ ấ ẩ đạ ệ
D ki n xu t kh u th y s n c a Vi t Nam s t ng t 971,12 tri u USDự ế ấ ẩ ủ ả ủ ệ ẽ ă ừ ệ
n m 1999 lên 1,1 t USD n m 2000, 2t USD n m 2005 v 2- 2,2 t USD v oă ỷ ă ỷ ă à ỷ à
n m 2010.ă
2.3 Vai trò c a ng nh th y s n trong vi c t o công n vi c l mủ à ủ ả ệ ạ ă ệ à
Công nghi p ánh b t v nuôi tr ng th y s n m b o vi c l m th ngệ đ ắ à ồ ủ ả đả ả ệ à ườ
xuyên cho kho ng 3 tri u lao ng, c bi t l t n m 1995, s lao ng th yả ệ độ đặ ệ à ừ ă ố độ ủ
s n l 3,03 tri u ng i. Kho ng 3,8 tri u ng i s ng trong các h gia ình l mả à ệ ườ ả ệ ườ ố ộ đ à
ngh ánh b t v nuôi tr ng th y s n. Nh v y, kho ng 6,8 tri u ng i chi mề đ ắ à ồ ủ ả ư ậ ả ệ ườ ế
8,7% dân s s ng ph thu c v o ng nh th y s n nh m t ngu n sinh s ng.ố ố ụ ộ à à ủ ả ư ộ ồ ố
T ng s lao ng có thu nh p t ánh b t v nuôi tr ng th y s n c ng nhổ ố độ ậ ừđ ắ à ồ ủ ả ũ ư
t các ng nh v các ho t ng h tr th y s n c tính lên t i 8 tri u ng i.ừ à à ạ độ ỗ ợ ủ ả ướ ớ ệ ườ
Ngo i ra, ánh b t v nuôi tr ng th y s n còn m b o vi c l m không th ngà đ ắ à ồ ủ ả đả ả ệ à ườ
xuyên v thu nh p ph cho h n 20 tri u ng i.à ậ ụ ơ ệ ườ
Theo d tính, s lao ng trong ng nh th y s n n m 2000 s l 3,4 tri uự ố độ à ủ ả ă ẽ à ệ
ng i (trong ó: khai thác h i s n kho ng 420.000 ng i, nuôi tr ng th y s nườ đ ả ả ả ườ ồ ủ ả
kho ng 559.364 ng i, ch bi n th y s n: 58.768 ng i, lao ng d ch v nghả ườ ế ế ủ ả ườ độ ị ụ ề
cá kho ng 1.991.868 ng i). Do v y s ân s d a v o ngh cá s t ng lênả ườ ậ ố đ ố ự à ề ẽ ă
kho ng 8,1 tri u ng i v o n m 2000 v 10 tri u ng i v o n m 2010. H n n a,ả ệ ườ à ă à ệ ườ à ă ơ ữ
thu nh p tr c ti p c a nh ng ng i lao ng th ng xuyên trong ngh cá v nuôiậ ự ế ủ ữ ườ độ ườ ề à
tr ng th y s n d tính s t ng trung bình 16%/n m trong th i gian nêu trên.ồ ủ ả ự ẽ ă ă ờ
Trên 1,2 tri u ng i trong các h gia ình ph thu c v o ngh cá v nuôi tr ngệ ườ ộ đ ụ ộ à ề à ồ
th y s n s có thêm thu nh p v o n m 2000. i u ó có ngh a l s dân củ ả ẽ ậ à ă Đề đ ĩ à ố đượ
ng nh th y s n h tr s t ng 3 tri u ng i.à ủ ả ỗ ợ ẽ ă ệ ườ
III. Nh ng yêu c u v lu t pháp v tiêu chu n ch t l ng s n ph m c a Eu i v i ữ ầ ề ậ à ẩ ấ ượ ả ẩ ủ đố ớ
h ng thu s n c a vi t nam:à ỷ ả ủ ệ
EU l th tr ng khó tính, ch n l c, v i nh ng yêu c u nghiêm ng t v ià ị ườ ọ ọ ớ ữ ầ ặ ớ
tiêu chu n ch t l ng, an to n, v sinh th c ph m cao. Ch th 91/493/EEC banẩ ấ ượ à ệ ự ẩ ỉ ị
h nh tháng 6 n m 1993 quy nh các doanh nghi p t i n c xu t kh u ph i cóà ă đị ệ ạ ướ ấ ẩ ả
i u ki n s n xu t t ng ng nh các doanh nghi p c a n c nh p kh u vđề ệ ả ấ ươ đươ ư ệ ủ ướ ậ ẩ à
ph i c c quan ki m tra ch t l ng c a EU công nh n. i v i h ng th cả đượ ơ ể ấ ượ ủ ậ Đố ớ à ự
ph m óng gói ph i ghi rõ tên s n ph m, th nh ph n, tr ng l ng, th i gian vẩ đ ả ả ẩ à ầ ọ ượ ờ à
cách s d ng s n ph m n i s n xu t, các i u ki n b o qu n v s d ng, mãử ụ ả ẩ ơ ả ấ đề ệ để ả ả à ử ụ
s v mã v ch nh n d ng lô h ng. c bi t c m nh p nh ng s n ph m th yố à ạ để ậ ạ à Đặ ệ ấ ậ ữ ả ẩ ủ
s n b nhi m c do tác ng c a môi tr ng ho c do các ch t ph gia khôngả ị ễ độ độ ủ ườ ặ ấ ụ
c phép s d ng.đượ ử ụ
Do có nh ng khó kh n t c i m c a th tr ng EU: nh l ng h ng cungữ ă ừđặ để ủ ị ườ ư ượ à
c p ph i n nh quanh n m, trong thanh toán qu c t ph i m L/C tr ch m 6ấ ả ổ đị ă ố ế ả ở ả ậ
tháng ho c 1 n m, s khác bi t v lu t l v thói quen mua bán, chi phí v nặ ă ự ệ ề ậ ệ à ậ
chuy n v b o hi m cao Nh ng c n tr l n nh t hi n nay c a các doanhể à ả ể ư ả ở ớ ấ ệ ủ
nghi p Vi t Nam khi xu t kh u h ng th y s n sang EU v n l ch t l ng s nệ ệ ấ ẩ à ủ ả ẫ à ấ ượ ả
ph m. Yêu c u ch t l ng h ng th y s n chia l m hai h ng: ho c l giẩ ầ ấ ượ à ủ ả à ướ ặ à ữ
nguyên tr ng thái ban u (th y s n t i s ng) ho c l ch bi n theo nh ngạ đầ ủ ả ươ ố ặ à ế ế ữ
công ngh nh m duy trì t t ch t l ng nguyên th y v t o ra s n ph m ti n l iệ ằ ố ấ ượ ủ à ạ ả ẩ ệ ợ
cho ng i tiêu dùng.ườ
Hi n nay EU ánh giá ch t l ng s n ph m thu s n theo 3 ch tiêu:ệ đ ấ ượ ả ẩ ỷ ả ỉ
- Ch tiêu c m quan: Tr ng thái t nhiên, mùi v , m u s c c a s n ph m.ỉ ả ạ ự ị à ắ ủ ả ẩ
- Ch tiêu hoá h c: Quy nh h m l ng Nit d i d ng Amoni c, pHỉ ọ đị à ượ ơ ướ ạ ă độ
trong 1 gam s n ph m.ả ẩ
- Ch tiêu vi sinh: Quy nh lo i, l ng, khu n có trong s n ph m nh :ỉ đị ạ ượ ẩ ả ẩ ư
khu n hoá khí, khu n hi m khí, khu n Coliforimen ẩ ẩ ế ẩ
Hi n t i h ng th y s n c a Vi t Nam v n ch a áp ng c yêu c u vệ ạ à ủ ả ủ ệ ẫ ư đ ứ đượ ầ ề
tiêu chu n ch t l ng, tiêu chu n an to n v v sinh th c ph m c a EU.ẩ ấ ượ ẩ à à ệ ự ẩ ủ
Ch ng II.ươ
thực trạng xuất khẩu thủy sản của việt nam sang eu trong những
năm qua
i. khái quát c i m th tr ng euđặ để ị ườ
1. V kinh t - chính trề ế ị
T n m 1968, EU ã l m t th tr ng th ng nh t h i quan, có nh m cừ ă đ à ộ ị ườ ố ấ ả đị ứ
thu h i quan chung cho t t c các n c th nh viên. Ng y 07/02/1992, Hi p cế ả ấ ả ướ à à ệ ướ
Maastricht c ký k t t i H Lan m u cho s th ng nh t chính tr , kinh t ,đượ ế ạ à ở đầ ự ố ấ ị ế
ti n t gi a các n c th nh viên EU. Cho n nay, EU ã l m t th tr ng r ngề ệ ữ ướ à đế đ à ộ ị ườ ộ
l n, bao g m 15 qu c gia v i g n 400 tri u ng i tiêu dùng. Th tr ng EUớ ồ ố ớ ầ ệ ườ ị ườ
th ng nh t cho phép t do l u thông ng i, h ng hóa, d ch v v v n gi a cácố ấ ự ư ườ à ị ụ à ố ữ
n c thu c Hi p h i trao i t do Châu Âu (AELE), t o th nh m t th tr ngướ ộ ệ ộ đổ ự ạ à ộ ị ườ
g m 380 tri u ng i tiêu dùng.ồ ệ ườ
Hi n nay, h ng r o buôn bán gi a 15 n c th nh viên c a EU ã b xóaệ à à ữ ướ à ủ đ ị
b , do v y th tr ng chung Châu Âu l th tr ng l n nh t th gi i. Th tr ngỏ ậ ị ườ à ị ườ ớ ấ ế ớ ị ườ
chung Châu Âu không ch l th tr ng xu t kh u l n nh t th gi i m còn l thỉ à ị ườ ấ ẩ ớ ấ ế ớ à à ị
tr ng nh p kh u h ng u th gi i, ng c ngh a v i “ b c t ng th nh Châu Âuườ ậ ẩ à đầ ế ớ ượ ĩ ớ ứ ườ à
“.
H n n a, buôn bán c a EU v i các n c ang phát tri n c ng n ng ngơ ữ ủ ớ ướ đ ể ũ ă độ
nh v i các n c công nghi p trên th gi i. Trong th c t , ôngNam á l vùngư ớ ướ ệ ế ớ ự ế Đ à
hi n ang có nh p t ng tr ng buôn bán cao nh t v i EU, c xu t l n nh pệ đ ị độ ă ưở ấ ớ ả ấ ẫ ậ
kh u.ẩ
V chính tr , Liên minh Châu Âu (EU) không ph i l m t t ch c qu cề ị ả à ộ ổ ứ đế ố
v i h t t ng chính tr c ng nh c, s p s n. EU hi n nay g m 15 chính phớ ệ ư ưở ị ứ ắ ắ ẵ ệ ồ ủ
nh ng nh ng chính ph n y không bao gi c b u cùng m t lúc v c ngư ữ ủ à ờ đượ ầ ộ à ũ
không bao gi ch u nh h ng c a các h t t ng chính tr cánh t ho c h u.ờ ị ả ưở ủ ệ ư ưở ị ả ặ ữ
T t c 15 chính ph u tuân theo m t ng l i chung v ân ch . c i mấ ả ủđề ộ đườ ố ề đ ủĐặ để
n i b t c a các n c EU trong th i gian v a qua l kinh t c a các n c uổ ậ ủ ướ ờ ừ à ế ủ ướ đề
t ng tr ng, tuy có cao th p khác nhau, nh ng n nh. i u ó th hi n c thă ưở ấ ư ổ đị Đề đ ể ệ ụ ể
qua b ng s li u sau:ả ố ệ
B ng 3: D báo c a Bundesbank v t ng tr ng GDP t i ả ự ủ ề ă ưở ạ
các n c EU n m 1999 - 2000 (%)ướ ă
Tên n cướ 1998 1999 2000
áo
3,3 2,5 3,0
Bỉ
2,9 2,0 2,3
Anh
2,3 1,0 1,5
cĐứ
2,8 2,0 2,5
Hy L pạ
3,5 3,0 2,8
an M chĐ ạ
2,7 1,5 2,3
Ai-r -lenơ
9,5 7,5 7,5
Tây Ban Nha
3,8 3,4 3,3
Italia
1,4 1,6 2,6
H Lanà
3,7 2,6 3,0
B o NhaồĐà
4,2 3,2 2,5
Ph n Lanầ
5,0 3,0 3,2
Pháp
3,2 2,5 2,8
Th y i nụ Để
2,9 2,2 2,6
Ngu n: T p chí Th ng m i s 26/ 1999ồ ạ ươ ạ ố
2.V m c s ng dân cề ứ ố ư
Liên minh Châu Âu l khu v c có m c GDP bình quân u ng i r t cao,à ự ứ đầ ườ ấ
trong nh ng n m g n ây m c bình quân ó l kho ng 20.000 ô la M . T ngữ ă ầ đ ứ đ à ả đ ỹ ổ
s n ph m qu c n i (GDP) trong m t s n m qua l trên 8000 t USD, chi m g nả ẩ ố ộ ộ ố ă à ỷ ế ầ
30% GDP c a th gi i. Dân s khu v c EU kho ng 375 tri u ng i, chi m 6,5%ủ ế ớ ố ự ả ệ ườ ế
dân s to n th gi i.ố à ế ớ
N u nh n m 1997, m c GDP bình quân u ng i l 21.893 ô la Mế ư ă ứ đầ ườ à đ ỹ
thì n m 1999 l 21.764 ô la M , n m 2000 c d báo l 22.872 ô la Mă à đ ỹ ă đượ ự à đ ỹ
v s t ng lên 29.531 ô la M v o n m 2003.à ẽ ă đ ỹ à ă
EU l th tr ng m ng i dân có m c s ng cao v i s dân ít so v i cácà ị ườ à ườ ứ ố ớ ố ớ
khu v c khác, nên nhu c u EU l r t l n (luôn t m c 2% t ng tr ng).ự ầ ở à ấ ớ đạ ứ ă ưở
H ng n m m t ng i dân EU chi h n m t n a m c GDP cho tiêu dùng cáà ă ộ ườ ơ ộ ử ứ
nhân.
3. V thói quen tiêu dùngề
EU ã thông qua nh ng quy nh b o v quy n c a ng i tiêu dùng v đ ữ đị ả ệ ề ủ ườ ềđộ
an to n chung c a các s n ph m c bán ra. T t c các s n ph m có thà ủ ả ẩ đượ ấ ả ả ẩ để ể
bán c th tr ng n y ph i c m b o trên tiêu chu n chung c a EU.đượ ở ị ườ à ả đượ đả ả ẩ ủ
i v i m t h ng th y s n, h ng n m EU chi m t i 40% nh p kh u to nĐố ớ ặ à ủ ả à ă ế ớ ậ ẩ à
th gi i. M c tiêu th bình quân u ng i l 17 kg/ n m v t ng d n h ngế ớ ứ ụ đầ ườ à ă à ă ầ à
n m kho ng 3%. Trong ó th tr ng chính l Anh, Pháp, c, Tây Ban Nha,ă ả đ ị ườ à Đứ
Italia, H Lan. Do v y nhu c u nh p kh u th y s n c a EU h ng n m l r t l n.à ậ ầ ậ ẩ ủ ả ủ à ă à ấ ớ
ây l th tr ng khó tính v có ch n l c, v i nh ng yêu c u nghiêm ng t vĐ à ị ườ à ọ ọ ớ ữ ầ ặ ề
tiêu chu n ch t l ng v an to n v sinh th c ph m. Ch th 91/493/EEC banẩ ấ ượ à à ệ ự ẩ ỉ ị
h nh tháng 6 n m 1993 quy nh các doanh nghi p t i n c xu t kh u ph i cóà ă đị ệ ạ ướ ấ ẩ ả
i u ki n s n xu t t ng ng nh các doanh nghi p c a n c nh p kh u vđề ệ ả ấ ươ đươ ư ệ ủ ướ ậ ẩ à
ph i c c quan ki m tra ch t l ng c a EU công nh n. i v i h ng th cả đượ ơ ể ấ ượ ủ ậ Đố ớ à ự
ph m óng gói ph i ghi rõ tên s n ph m, th nh ph n, tr ng l ng, th i gian vẩ đ ả ả ẩ à ầ ọ ượ ờ à
cách s d ng s n ph m, n i s n xu t, các i u ki n b o qu n v s d ng, mãử ụ ả ẩ ơ ả ấ đề ệ để ả ả à ử ụ
s , mã v ch nh n d ng lô h ng. c bi t c m nh p nh ng s n ph m th y s nố ạ để ậ ạ à Đặ ệ ấ ậ ữ ả ẩ ủ ả
b nhi m c do tác d ng c a môi tr ng ho c do các ch t ph gia không cị ễ độ ụ ủ ườ ặ ấ ụ đượ
phép s d ng.ử ụ
3.1. Các c tính c a th tr ng th y s n EUđặ ủ ị ườ ủ ả
M c dù có s khác bi t trong tiêu th gi a các n c khác nhau, các nhặ ự ệ ụ ữ ướ à
h ng v d ch v n u ng luôn l m ng th tr ng l n nh t. nhi u n c, m ngà à ị ụ ă ố à ả ị ườ ớ ấ ở ề ướ ả
th tr ng n y chi m t i 3/4 m c tiêu th . Dù th y s n c tiêu th t i nhị ườ à ế ớ ứ ụ ủ ả đượ ụ ạ à
h ng hay gia ình thì u ph i qua v i d ng s ch tr c khi t i tay ng i mua.à đ đề ả à ạ ơ ế ướ ớ ườ
Gi a các n c, thói quen n u ng r t khác nhau. M c tiêu th th y s n theo uữ ướ ă ố ấ ứ ụ ủ ả đầ
ng i dao ng t 15- 17 kg. Vi c thay i l i s ng d n n thay i cách nườ độ ừ ệ đổ ố ố ẫ đế đổ ă
u ng v thói quen mua bán. Nhi u ph n ng y nay i l m ch không nh nênố à ề ụ ữ à đ à ứ ở à
h ánh giá cao s ti n l i c a các th c ph m n li n, th ng l d ng óng góiọđ ự ệ ợ ủ ự ẩ ă ề ườ àở ạ đ
ông l nh. C ng nh v y, m c tiêu th s n ph m ông l nh t i nh h ng v d chđ ạ ũ ư ậ ứ ụ ả ẩ đ ạ ạ à à à ị
v n u ng c ng t ng. Ng i B c Âu không có truy n th ng n th y s n thì nayụă ố à ă ườ ắ ề ố ă ủ ả
ang quen d n v i nó. Chính nh ng chuy n ngh cu i tu n t i các n c khácđ ầ ớ ữ ế ỉ ố ầ ớ ướ
góp ph n cho các thay i trên. Nh ng khuynh h ng trên hy v ng s em nầ đổ ữ ướ ọ ẽ đ đế
nh ng thay i tích c c trong vi c bán th y s n.ữ đổ ự ệ ủ ả
3.2. Các yêu c u c a ng i nh p kh uầ ủ ườ ậ ẩ
Th y s n c nh p kh u ch y u d i d ng ông l nh. H ng nh pủ ả đượ ậ ẩ ủ ế ướ ạ đ ạ à ậ
th ng l kh i ông l nh, do ph n l n các m l i c l m l nh ngay trên t u.ườ à ố đ ạ ầ ớ ẻ ướ đượ à ạ à
Các h i s n ánh b t c l m l nh trên b c kh i ho c l m ông l nh nhanhả ả đ ắ đượ à ạ ờ ả ố ặ à đ ạ
riêng r (IQF). Nhìn chung s n ph m ông l nh trên t u c a chu ng h n vìẽ ả ẩ đ ạ à đượ ư ộ ơ
lý do ch t l ng. Các nh nh p kh u h i s n c l m ông l nh, nói chung,ấ ượ à ậ ẩ ả ả đượ à đ ạ
thích lo i s n ph m c l m l nh theo ph ng pháp IQF h n.ạ ả ẩ đượ à ạ ươ ơ
G n ây, nhu c u nh p kh u th y s n óng gói bán l ang t ng lên, kầ đ ầ ậ ẩ ủ ả đ ẻ đ ă ể
c các th tr ng truy n th ng nh c. Tuy nhiên, ph n l n th y s n óngả ở ị ườ ề ố ư Đứ ầ ớ ủ ả đ
gói bán l trong buôn bán qu c t c th c hi n Tây Âu cho dù xu t x c aẻ ố ế đượ ự ệ ở ấ ứ ủ
h ng thô l t các n c Châu á.à à ừ ướ
Th y s n óng h p c ng có chút ít th tr ng nh Hy L p ho c c. Thủ ả đ ộ ũ ị ườ ưở ạ ặ Đứ ị
tr ng có th m r ng cho lo i rau câu, có l nên óng l th y tinh h n l h pườ ể ở ộ ạ ẽ đ ọ ủ ơ à ộ
thi c h p d n ng i mua.ế để ấ ẫ ườ
3.4. Ti p c n th tr ngế ậ ị ườ
Bi u thu nh p kh u chung c a EU áp d ng cho t t c các n c EU. T tể ế ậ ẩ ủ ụ ấ ả ướ ấ
c vi c nh p kh u cá v các s n ph m cá t các n c ngo i EU u ph i cóả ệ ậ ẩ à ả ẩ ừ ướ à đề ả
gi y phép.ấ
tránh s m t n nh trong th tr ng n i b do nh p kh u, EU ã aĐể ự ấ ổ đị ị ườ ộ ộ ậ ẩ đ đư
ra bi u giá tham kh o cho m t s m t h ng nh t nh nh m c ng v m c th .ể ả ộ ố ặ à ấ đị ư ự ố à ự ẻ
Quy nh v sinh th c ph m trong ch bi n, kinh doanh cá v s n ph m t cá vđị ệ ự ẩ ế ế à ả ẩ ừ à
l m t ph n c a Lu t qu c gia v th c ph m c a các n c th nh viên EU thì chà ộ ầ ủ ậ ố ề ự ẩ ủ ướ à ỉ
các công ty có gi y phép m i c nh p h ng n y.ấ ớ đượ ậ à à
T t c các th c ph m u l i t ng c a B Lu t qu c gia v th cấ ả ự ẩ đề à đố ượ ủ ộ ậ ố ề ự
ph m v có th khác nhau gi a các n c. ẩ à ể ữ ướ
V n c i thi n ch t l ng v óng gói l r t quan tr ng i v i ph n l nấ đề ả ệ ấ ượ àđ à ấ ọ đố ớ ầ ớ
các n c ang phát tri n nh m thâm nh p các th tr ng m i v t ng xu t kh uướ đ ể ằ ậ ị ườ ớ à ă ấ ẩ
các s n ph m có giá tr , phát tri n s n xu t phù h p hóa s n ph m. Mu n thâmả ẩ ị ể ả ấ ợ ả ẩ ố
nh p v o th tr ng EU, c n ph i tính ên s th ng nh t c a th tr ng n y v iậ à ị ườ ầ ả đ ự ố ấ ủ ị ườ à ớ
ng Euro t n m 1999, EU c ng có quy ch u ãi riêng i v i nh p kh u tđồ ừ ă ũ ếư đ đố ớ ậ ẩ ừ
các n c ACP v i vi c mi n ho c gi m thu nh p kh u th y s n theo h th ngướ ớ ệ ễ ặ ả ế ậ ẩ ủ ả ệ ố
thu u ãi ph c p GSP.ếư đ ổ ậ
ii. th c tr ng ho t ng xu t kh u th y s n c a n c ta sang Eu trong th i gian quaự ạ ạ độ ấ ẩ ủ ả ủ ướ ờ
1. C u trúc m u d ch th tr ng th y s n EUấ ậ ị ị ườ ủ ả
Ph n l n th y s n EU l h ng nh p kh u v h u nh không có n c EUầ ớ ủ ả ở à à ậ ẩ à ầ ư ướ
n o có th t cung, t c p m t h ng n y. Th tr ng cá EU c hình th nh b ià ể ự ự ấ ặ à à ị ườ đượ à ở
nhi u nh cung c p. ch bi n v phân ph i. Tuy nhiên, c ng ít ng i tham giaề à ấ ế ế à ố à ườ
th tr ng n y thì th ng m i c ng hi u qu v t p trung hóa cao h n.ị ườ à ươ ạ à ệ ả à ậ ơ
Nh ng ng i tham gia th tr ng th y s n EU th ng có nh ng m c íchữ ườ ị ườ ủ ả ườ ữ ụ đ
v ho t ng t ng t nh nhau. Chính v th m th y s n có th qua nhi uà ạ độ ươ ự ư ề ế à ủ ả ể ề
kênh m u d ch khác nhau tr c khi t i a ch cu i cùng. S l a ch n c a cácậ ị ướ ớ đị ỉ ố ự ự ọ ủ
kênh m u d ch v các b n h ng th ng m i ph thu c v o s n ph m v d ch vậ ị à ạ à ươ ạ ụ ộ à ả ẩ à ị ụ
có th c th c hi n b i các b n h ng th ng m i y ti m n ng. Khi ch nể đượ ự ệ ở ạ à ươ ạ đầ ề ă ọ
m t kênh v b n h ng th ng m i c bi t, các nh xu t kh u có th l a ch nộ à ạ à ươ ạ đặ ệ à ấ ẩ ể ự ọ
nhi u kênh khác nhau trong th tr ng. M t s nh xu t kh u s giao d ch tr cề ị ườ ộ ố à ấ ẩ ẽ ị ự
ti p v i ng i s d ng cu i cùng, còn m t s khác l i bán cho các nh kinhế ớ ườ ử ụ ố ộ ố ạ à
doanh c l p (các nh nh p kh u) ho c qua các i lý bán h ng.độ ậ à ậ ẩ ặ đạ à
Các nh xu t kh u ti m n ng c n liên l c v i các nh nh p kh u Châuà ấ ẩ ề ă ầ ạ ớ à ậ ẩ ở
Âu. Nh ng nh trung gian n y th ng ã thi t l p nh ng quan h l m n lâu d iữ à à ườ đ ế ậ ữ ệ à ă à
v i ng i tiêu th c a h v có v trí t t h n (so v i các nh ch bi n n cớ ườ ụ ủ ọ à ị ố ơ ớ à ế ế ướ
ngo i) bi t c nh ng nhu c u c a th tr ng a ph ng v c a ng i sà để ế đượ ữ ầ ủ ị ườ đị ươ à ủ ườ ử
d ng cu i cùng. H cung c p tr c ti p t i các siêu th , ng nh ch bi n ho c cácụ ố ọ ấ ự ế ớ ị à ế ế ặ
nh s n xu t th nh ph m. H có kh n ng h tr t i chính, m các chi n d chà ả ấ à ẩ ọ ả ă ỗ ợ à ở ế ị
qu ng cáo v ph c v nh ng nhu c u c bi t.ả à ụ ụ ữ ầ đặ ệ
H u h t các m t h ng th y s n dùng cho m c ích công nghi p. Các nhầ ế ặ à ủ ả ụ đ ệ à
s n xu t th nh ph m có th mua c tr c ti p t các nh xu t kh u, t i lý,ả ấ à ẩ ể đượ ự ế ừ à ấ ẩ ừ đạ
nh nh p kh u ho c t ng nh ch bi n.à ậ ẩ ặ ừ à ế ế
Có r t nhi u công ty ho t ng trong l nh v c n y. M t s công ty chấ ề ạ độ ĩ ự à ộ ố ỉ
chuyên ch bi n, ông l nh cá. Các công ty khác, c bi t H Lan v B ,ế ế đ ạ đặ ệ ở à à ỉ
chuyên ho t ng tái xu t kh u th y s n. H nh p kh u các n c ang phátạ độ ấ ẩ ủ ả ọ ậ ẩ ở ướ đ
tri n v xu t kh u sang các n c láng gi ng Châu Âu.ể à ấ ẩ ướ ề ở
Trong tr ng h p mu n xu t kh u th y s n theo ph ng th c ph c v t iườ ợ ố ấ ẩ ủ ả ươ ứ ụ ụ ớ
ng i tiêu dùng ho c bán buôn thì ph i có i lý ho c nh nh p kh u trong thườ ặ ả đạ ặ à ậ ẩ ị
tr ng EU. Các nh bán l ho c bán s r t khó kh n trong vi c nh p kh u tr cườ à ẻ ặ ỉ ấ ă ệ ậ ẩ ự
ti p t n c ngo i, tr m t v i siêu th l n.ế ừ ướ à ừ ộ à ị ớ
Các qu y bán h ng trong siêu th khác h n so v i các s p nh truy nầ à ị ẳ ớ ạ ỏ ề
th ng. Các s p nh th ng bán th y s n t i nóng hay hun khói.ố ạ ỏ ườ ủ ả ươ
2. C c u th tr ng EU nh p kh u th y s n c a Vi t Namơ ấ ị ườ ậ ẩ ủ ả ủ ệ
Th tr ng EU luôn l m t th tr ng h p d n không ch c a các n cị ườ à ộ ị ườ ấ ẫ ỉ ủ ướ
Châu á, trong ó có Vi t Nam m còn l m c tiêu c a nhi u n c châu l cđ ệ à à ụ ủ ề ướ ụ
khác, k c B c M . B i không ch s dân ông trên 350 tri u dân v i m c s ngể ả ắ ỹ ở ỉ ố đ ệ ớ ứ ố
cao, m th c a d ng, v i giá c h p d n, m còn l th tr ng uy tín, xu t kh uẩ ự đ ạ ớ ả ấ ẫ à à ị ườ ấ ẩ
c h ng th y s n v o EU c ng có ngh a nh có trong tay ch ng ch v trìnhđượ à ủ ả à ũ ĩ ư ứ ỉ ề
, ch t l ng s n ph m cao. Tuy v y, EU v n ang s d ng v khí quan thuđộ ấ ượ ả ẩ ậ ẫ đ ử ụ ũ ế
v phi thu quan tr ng ph t, chia nhóm ra h n ch , kh ng ch các n c xu tà ế ừ ạ để ạ ế ố ế ướ ấ
kh u theo nh ng i u ki n có l i nh t cho h . i v i Vi t Nam, th tr ng n yẩ ữ đề ệ ợ ấ ọ Đố ớ ệ ị ườ à
ã có m t m t s c i thi n áng k trong vi c nh p kh u tôm, b ch tu c, cáđ ộ ộ ố ả ệ đ ể ệ ậ ẩ ạ ộ
ng , m c. Trong m t s n m, c c u th tr ng EU nh p kh u th y s n c a n cừ ự ộ ố ă ơ ấ ị ườ ậ ẩ ủ ả ủ ướ
ta không ng ng gia t ng v i giá tr ng y m t cao.ừ ă ớ ị à ộ
B ng 4: Các n c EU nh p kh u th y s n c a Vi t Nam ả ướ ậ ẩ ủ ả ủ ệ
n m 1998-1999ă
N c nh pướ ậ
kh uẩ
N m 1998ă
(USD)
N m1999ă
(USD)
Chênh l chệ
± USD
Anh
14.086.283 9.527.170 -4559.113
áo
293.684 129.385 -164.299
Bỉ
19.076.000 25.466.772 +6.390.772
B o NhaồĐà
92.873 126.189 +33.316
an M chĐ ạ
1.625.599 679.329 -946.270
cĐứ
10.034.280 10.840.216 +805.936
H Lanà
27.675.547 23.187.799 -4.487.748
Italia
7.388.718 9.923.270 +2.534.808
Ph n Lanầ
- 52.268 -
Pháp
8.218.718 5.568.664 -2.650.054
Tây Ban Nha
2.483.196 2.898.832 +415.636
Th y i nụ Để
563.134 713.565 +150.431
T ngổ
91.537.776 89.113.459 -2.424.317
Ngu n : B Th y s nồ ộ ủ ả
Qua b ng s li u trên ây, ta th y r ng không ph i t t c 15 n c th nhả ố ệ đ ấ ằ ả ấ ả ướ à
viên EU u nh p kh u th y s n c a Vi t Nam m ch t p trung v o 12 n c,đề ậ ẩ ủ ả ủ ệ à ỉ ậ à ướ
ngo i tr Lúc-x m-bua, Hy L p v Ai-r -len. Trong s các n c Eu nh p kh uạ ừ ă ạ à ơ ố ướ ậ ẩ
th y s n c a n c ta thì Anh, B , c, H Lan, Pháp, Italia luôn l nh ng n củ ả ủ ướ ỉ Đứ à à ữ ướ
có giá tr nh p kh u th y s n r t l n, có th nói ây l th tr ng chính y u c aị ậ ẩ ủ ả ấ ớ ể đ à ị ườ ế ủ
th y s n Vi t Nam khi xu t sang EU.ủ ả ệ ấ
N m 1997, Vi t Nam xu t sang EU v i giá tr t c l 75.169.809ă ệ ấ ớ ị đạ đượ à
USD (22.629 t n th y s n xu t kh u). Nh ng n n m 1998, con s n y ã t ngấ ủ ả ấ ẩ ư đế ă ố à đ ă
lên r t l n v i giá tr l 91.537.776 USD (23.081 t n th y s n xu t kh u). So v iấ ớ ớ ị à ấ ủ ả ấ ẩ ớ
n m 1997, giá tr kim ng ch xu t kh u th y s n n m 1998 sang th tr ng EUă ị ạ ấ ẩ ủ ả ă ị ườ
ã t ng 16.367.967 USD hay t ng 21,8%. i u n y ch ng t r ng h ng th y s nđ ă ă Đề à ứ ỏ ằ à ủ ả
Vi t Nam ng y c ng có c th ng v ng ch c, c ng i tiêu dùng khóệ à à đượ ế đứ ữ ắ đượ ườ
tính c a EU ch p nh n.ủ ấ ậ
N m 1998, các n c Anh, B , c, H Lan ã nh p kh u th y s n c aă ướ ỉ Đứ à đ ậ ẩ ủ ả ủ
Vi t Nam v i giá tr r t l n (trên 10 tri u USD), c bi t l Anh, B v H Lanệ ớ ị ấ ớ ệ đặ ệ à ỉ à à
(Anh: 14.086.283 USD , B : 19.076.000 USD, H Lan: 27.675.547 USD). Ngo iỉ à à
ra, Pháp v Italia c ng l nh ng n c có giá tr nh p kh u th y s n khá l n c aà ũ à ữ ướ ị ậ ẩ ủ ả ớ ủ
EU.
Nói chung, trong 2 n m 1997-1998, EU l th tr ng có t c t ngă à ị ườ ố độ ă
tr ng n nh, s c mua cao nên xu t kh u th y s n c a n c ta có nhi u thu nưở ổ đị ứ ấ ẩ ủ ả ủ ướ ề ậ
l i.ợ
n n m 1999, giá tr xu t kh u th y s n c a Vi t Nam v o EU ch tĐế ă ị ấ ẩ ủ ả ủ ệ à ỉ đạ
89.113.459 USD, gi m 2.424.317 USD hay gi m 2,65% so v i n m 1998. Cácả ả ớ ă
n c EU có giá tr nh p kh u Vi t Nam r t l n trong n m 1998, thì n m 1999ướ ị ậ ẩ ệ ấ ớ ă ă
ã gi m m nh, trong ó: Anh gi m 32,4%9 (gi m 4.559.113 USD), H Lan:đ ả ạ đ ả ả à
4.487.748 USD (gi m 16,2%), Pháp: 2.650.054 USD (gi m 32,2%), áo gi mả ả ả
55,9%, an M ch gi m 58,2% (gi m 946.270USD). V i giá tr nh p kh u c aĐ ạ ả ả ớ ị ậ ẩ ủ
t ng n c gi m m nh nh v y, t t y u d n n s suy gi m trong t ng giá trừ ướ ả ạ ư ậ ấ ế ẫ đế ự ả ổ ị
mh p kh u th y s n c a c EU. Nh ng n m 1999 c ng ánh d u m c gia t ngậ ẩ ủ ả ủ ả ư ă ũ đ ấ ứ ă
giá tr nh p kh u th y s n t Vi t Nam c a B , B o Nha, c, Italia, Tây Banị ậ ẩ ủ ả ừ ệ ủ ỉ ồĐà Đứ
Nha, Th y i n v Ph n Lan. c bi t l B , giá tr nh p kh u th y s n n mụ Để à ầ Đặ ệ à ỉ ị ậ ẩ ủ ả ă
1999 so v i n m 1998 ã t ng 6.390.772 USD (t ng 25,1%). B o Nha n mớ ă đ ă ă ồ Đà ă
1998, tr giá nh p kh u th y s n Vi t Nam l 92.873 USD, ã t ng lên 126.189ị ậ ẩ ủ ả ệ à đ ă
USD v o n m 1999 (t ng 26,4%); c t ng 7,4% (t ng 805.936 USD). Italia cóà ă ă Đứ ă ă
m c t ng r t l n l 2.534.808 USD (t ng 26%); Tây Ban Nha t ng 14,3% (t ngứ ă ấ ớ à ă ă ă
415.636 USD); Th y i n t m c giá tr nh p kh u l 563.134 USD n m 1998,ụ Để ừ ứ ị ậ ẩ à ă
ã t ng lên 713.565 USD n m 1999 (t ng 21%).đ ă ă ă
V i 5 n c trong t ng s 12 n c nh p kh u th y s n c a Vi t Nam cóớ ướ ổ ố ướ ậ ẩ ủ ả ủ ệ
m c giá tr nh p kh u gi m r t m nh so v i n m 1998, ã tác ng r t l n nứ ị ậ ẩ ả ấ ạ ớ ă đ độ ấ ớ đế
t ng giá tr xu t kh u th y s n c a n c ta sang EU trong n m 1999. M t khác,ổ ị ấ ẩ ủ ả ủ ướ ă ặ
nh ng n c còn l i có t ng m c gia t ng không áng k so v i t ng m c suyữ ướ ạ ổ ứ ă đ ể ớ ổ ứ
gi m c a 5 n c trên.ả ủ ướ
S suy gi m trong t ng giá tr nh p kh u th y s n c a EU n m 1999 ch uự ả ổ ị ậ ẩ ủ ả ủ ă ị
s tác ng m nh m c a t c t ng tr ng kinh t các n c EU. M t khác,ự độ ạ ẽ ủ ố độ ă ưở ế ướ ặ
tiêu chu n ch t l ng cho h ng th y s n m EU áp d ng v n l b i toán nanẩ ấ ượ à ủ ả à ụ ẫ à à
gi i cho th y s n xu t kh u Vi t Nam.ả ủ ả ấ ẩ ệ
3. C c u m t h ng th y s n Vi t Nam xu t kh u v o EUơ ấ ặ à ủ ả ệ ấ ẩ à
N m 1997, Vi t Nam c chính th c xu t kh u th y s n sang th tr ngă ệ đượ ứ ấ ẩ ủ ả ị ườ
EU. Hi n nay EU l th tr ng l n th hai v nh p kh u th y s n c a Vi t Nam.ệ à ị ườ ớ ứ ề ậ ẩ ủ ả ủ ệ
Nh p kh u ch y u l tôm ông, cá ông, cá h p, m c, th t tôm h n h p v cácậ ẩ ủ ế à đ đ ộ ự ị ỗ ợ à
s n ph m th y s n khác. ả ẩ ủ ả
Cho n nay, ph n l n h ng th y s n Vi t Nam xu t i EU u thông quađế ầ ớ à ủ ả ệ ấ đ đề
các công ty c a ASEAN nh Singapore, Thái Lan v H ng Kông.ủ ư à ồ
N m 1997, Vi t Nam xu t sang EU 22.629 t n th y s n các lo i, trongă ệ ấ ấ ủ ả ạ
ó: tôm ông l 11.528 t n, cá ông: 2708 t n, m c ông: 1.650 t n, th y s nđ đ à ấ đ ấ ự đ ấ ủ ả
khác l 6743 t n. C ng trong th i gian n y, EU ã thông qua quy t nh b t uà ấ ũ ờ à đ ế đị ắ đầ
t n m 1997 c m nh p kh u nhuy n th hai m nh v (sò, h n ) t nhi u n cừ ă ấ ậ ẩ ễ ể ả ỏ ế ừ ề ướ
trong ó có Vi t Nam, vì EU ch a ki m tra c i u ki n nuôi, ánh b t vđ ệ ư ể đượ đề ệ đ ắ à
ch bi n các n c xu t kh u. i u n y ã nh h ng r t l n n kh i l ngế ế ở ướ ấ ẩ Đề à đ ả ưở ấ ớ đế ố ượ
th y s n c a Vi t Nam sang EU, do ó tác ng n kim ng ch xu t kh u sangủ ả ủ ệ đ độ đế ạ ấ ẩ
th tr ng n y. ị ườ à
xem xét c th h n v c c u s n ph m th y s n Vi t Nam xu t sangĐể ụ ể ơ ề ơ ấ ả ẩ ủ ả ệ ấ
EU, ta có b ng sau ây:ả đ
B ng 5: C c u s n ph m th y s n Vi t Nam xu t sang ả ơ ấ ả ẩ ủ ả ệ ấ
EU n m 1997-1998ă
N mă
Tôm ôngđ
(t n)ấ
M c ôngự đ
(t n)ấ
Cá ôngđ
(t n)ấ
Th y s nủ ả
khác (t n)ấ
T ngổ
(t nấ )
1997
11.528 1.650 2.708 6.743
22.629
1998
11.849,5 1.685,64 3.432,5 6.113,36 23.081
Ngu n: B Th y s nồ ộ ủ ả
Qua b ng s li u trên ây, ta th y r ng kh i l ng s n ph m th y s nả ố ệ đ ấ ằ ố ượ ả ẩ ủ ả
xu t kh u sang EU n m 1998 so v i n m 1997 có t ng nh ng t ng không ángấ ẩ ă ớ ă ă ư ă đ
k , ch t ng 452 t n hay t ng 1,96%, trong khi giá tr kim ng ch xu t kh u t ngể ỉ ă ấ ă ị ạ ấ ẩ ă
21,8% (t ng 16.367.967 USD). i u ó l do c c u t ng lo i s n ph m ã giaă Đề đ à ơ ấ ừ ạ ả ẩ đ
t ng v kh i l ng v giá tr .ă ề ố ượ à ị
N m 1997, Vi t Nam xu t sang EU c 11.528 t n tôm, nh ng n mă ệ ấ đượ ấ ư ă
1998, kh i l ng n y ã t ng lên l 11.849,5 t n v i kim ng ch tr giá lố ượ à đ ă à ấ ớ ạ ị à
68.585.541 USD. V kh i l ng tôm, thì n m 1998 so v i n m 1997 ch t ngề ố ượ ă ớ ă ỉ ă
321,5 t n hay t ng 2,79%, nh ng v giá tr kim ng ch thì ã t ng 28% hay t ngấ ă ư ề ị ạ đ ă ă
15.003.088 USD. i u n y ch ng t , s n ph m th y s n xu t kh u m nh nh tĐề à ứ ỏ ả ẩ ủ ả ấ ẩ ạ ấ