Đề cương lý luận chung về CTTN

Chương I. Những vấn đề chung về môn học lý luận chung về Công tác
thanh niên.
1. Chủ nghĩa Mác-Lênin là gì:
- Chủ nghĩa Mác-Leenin là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học của
C.Mác, Ph.Ăngghen xây dựng, V.I.Lênin bảo vệ và phát triển trên cơ sở tổng kết
thực tiễn và kế thừa những giá trị tư tưởng của nhân loại;
- Là thế giới quan, phương pháp luận chung nhất của nhận thức khoa học và
thực tiễn cách mạng;
- Là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vơ sản, giải phóng nhân dân lao
động khỏi mọi chế độ áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con người;
Chủ nghĩa Mác Lênin gồm 3 bộ phận liên quan mật thiết với nhau:
- Triết học Mác – Lênin;
- Kinh tế học chính trị Mác – Lênin;
- Chủ nghĩa xã hội khoa học.
2.Tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?
- Tư tưởng HCM là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn
đề cơ bản của cách mạng Việt Nam;
- Là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mắc – Lênin vào
điều kiện cụ thể của nước ta;
- Là sự kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu
tinh hoa văn hóa nhân loại;
- Là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi
soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.
(Theo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI)
3. Thanh niên?
- Theo Luật Thanh niên năm 2005: Thah niên là công dân Việt Nam từ đủ 16
tuổi đến 30 tuổi
- Theo Điều lệ Đoàn TNCS HCM hiện hành thì tuổi của người thanh niên đủ
điều kiện kết nạp vào Đoàn là từ 16 đến 30 tuổi.
- Theo Văn kiện của Đảng: (Nghị quyết 25-NQ/TW ngày 28/8/2008 của Ban
Chấp hànhTrung ương khóa X)

Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng
quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh
vực, đảm nhiệm những cơng việc địi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng
tạo.
Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, ln năng
động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình
Thanh niên là rường cột nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực
lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố

1


quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
hội nhập quốc tế và xây dựng Chủ nghĩa xã hội.
Tùy thuộc vào nội dung tiếp cận góc độ nhìn nhận hoặc cấp độ đánh giá khác
nhau mà người ta sẽ đưa ra các định nghĩa khác nhau về thanh niên.
4. Công tác Thanh niên (CTTN) là gì?
- CTTN là những hoạt động của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể xã hội nhằm
giáo dục, bồi dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phấn đấu và trưởng
thành, đồng thời phát huy vai trò xung kích, sức sáng tạo và tiềm năng to lớn
của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Đặc điểm cơ bản của CTTN:
Thứ nhất, CTTN có bản chất là vận động, đồn kết, tập hợp các tầng lớp thanh
niên đi theo Đảng, phấn đấu vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì
mục tiêu xây dựng đất nước Việt Nam: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh.
Thứ hai, CTTN bao gồm hoạt động của Đảng, Nhà nước mặt trận tổ quốc Việt
Nam, các đồn thể xã hội như: Cơng tác của Đoàn TNCS HCM; Hội liên hiệp
thanh niên Việt Nam Nam cả hệ thống chính trị và của tồn xã hội.
Thứ ba, bản chất và nội dung cơ bản của CTTN bao gồm một hệ thống quan

điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước các nghị quyết
chương trình kế hoạch của Đồn TNCS Hồ Chí Minh và các chủ thể xã hội khác
nhằm tạo ra những tác động tích cực trong q trình tổ chức đào tạo bồi dưỡng
phát huy và phát triển thanh niên.
5. Cơng tác Đồn (CTĐ) là gì?
- CTĐ là tồn bộ các cơng việc mà Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
cần phải làm để thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình.
- Đối tượng của CTĐ là đồn viên thanh niên
*So sánh sự giống, khác nhau giữa CTTN và CTĐ:
Tiêu chí
CTTN
CTĐ
Đảng, Nhà nước, Mặt
Chủ thể
trận TQVN, các đồn thể Đoàn TNCS HCM
Khác nhau: thực hiện
xã hội và toàn xã hội.
Đối tượng Mọi tầng lớp TN
Mọi Đoàn viên TN
Giống nhau: Đều hướng tới mục tiêu là đoàn kết, tập hợp thanh niên.
6. Phong trào thanh niên là gì?
- Phong trào là hoạt động lôi cuốn, thu hút được đông đảo quần chúng tự
nguyện, tự giác tham gia hướng vào mục tiêu, nhiệm vụ nhất định.
- Phong trào thanh niên là một phương thức hoạt động của Đồn TNCS Hồ Chí
Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam… nhằm
đoàn kết, tập hợp thanh niên vào hoạt động tập thể. Từ đó, phát huy vị trí, vai
2


trò của thanh niên, giáo dục, rèn luyện thanh niên trở thành người lao động mới,

gấp phần xây dựng Đoàn, Hội vững mạnh.
Chương 2. Chủ nghĩa Mác Lênin về thanh niên và cơng tác thanh niên
1. Về vị trí, vai trò của thanh niên trong đời sống XH
1.1. Tương lai của xã hội loài người tuỳ thuộc vào giáo dục thế hệ trẻ và tương
lai thuộc về thanh niên
Luận điểm của Mác:
−
−

Mác coi thanh niên là cội nguồn sự sống của dân tộc và giai cấp công nhân
là bộ xương của mỗi cơ thể dân tộc.
Cần phải bảo vệ trẻ em và thiếu niên lao động khỏi sự tác có tính chất huỷ
hoại của chế độ tư bản:

Mác đã nhấn mạnh: “…Dù sao những người công dân tiên tiến nhất cũng hoàn
toàn nhận thức được rằng tương lai của giai cấp họ…, của cả loài người, hoàn
toàn tuỳ thuộc vào việc giáo dục thế hệ công dân đang lớn lên”.
Luận điểm của Ăng ghen:
−
−
−

Trong đảng CM, TN chiếm ưu thế;
Đảng của tương lai, mà tương lai thuộc về TN;
Đảng của những người cách tân, mà TN lại ln thích đi theo những người

cách tân;
−

Đảng đấu tranh quên mình chống lại chế độ cũ thối nát, mà TN lại luôn đi

đầu trong cuộc đấu tranh quên mình.
Luận điểm của Lê nin: Thanh niên, đồn viên Đồn TNCS có vai trị lớn đấu
tranh với ba kẻ thù chính: Tính kiêu ngạo CS; Nạn mù chữ, Nạn hối lộ.
Các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác Lênin: Tương lai thuộc về TN và đảng CM
luôn luôn là đảng của thanh niên và giai cấp tiền phong. Do đó, đảng CS phải
đồn kết, tập hợp, tổ chức, lãnh đạo, định hướng chính trị cho thế hệ trẻ.
1.2. Thanh niên là đội quân xung kích cách mạng, là đội dự bị của
Đảng cộng sản
−
−

Theo Mác: Để phát huy sức mạnh của TN, đảng cần tổ chức TN lại mà giác
ngộ, giáo dục, rèn luyện và phát huy.
Theo Ăng ghen: TN là đội quân xung kích quyết định của đạo quân vô sản
QT, TN là đội hậu bị của đảng.
3


Theo Lê nin:
+ Những người vô sản trẻ tuổi là đội quân hậu bị hùng mạnh của CM,
nguồn sinh lực chiến đấu của sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng
XH mới.
+ Thế hệ đang lớn lên là những người bạn đồng mình đáng tin cậy của
giai cấp cơng nhân.
+ TN có khả năng hồn thành xuất sắc những nhiệm vụ của CM mà các
thế hệ trước chưa kịp hoàn thành.
=> Đoàn TNCS phải được củng cố và xây dựng tổ chức vững mạnh để trở thành
đội quân xung kích CM
2. Về giáo dục thế hệ trẻ nhằm phát triển toàn diện con người

2.1. Quan tâm giáo dục kiến thức tổng hợp, toàn diện cho thanh niên
− Chủ thể giáo dục: Đảng CS chân chính, Đồn TNCS và tồn xã hội.
− Mục đích giáo dục:
+ Giúp thanh niên có khả năng sử dụng một cách toàn diện năng lực, tiềm
năng của mình.
+ Bồi dưỡng, giáo dục thanh niên trở thành con người XHCN, những
người lao động mới có ý thức, đạo đức XHCN, có trình độ văn hố và
khoa học tiên tiến, có kỹ năng lao động cần thiết, có óc thẩm mỹ, có sức
khoẻ tốt.
− Nội dung cơ bản về giáo dục cho TN:
+ Giáo dục khoa học tự nhiên và ngoại ngữ để nâng cao trình độ học vấn,
phát triển năng lực tư duy sáng tạo.
+ Giáo dục thể chất, kỹ năng quân sự để phát triển tầm vóc và thể lực,
tham gia bảo vệ đất nước, phát triển nòi giống.
+ Giáo dục TN về quản lý kinh tế, KHCN, kiến thức bách khoa để sẵn
sàng làm chủ quá trình CNH của XH tương lai.
+ Giáo dục về XH và nhân văn để góp phần phát triển nhân cách cho TN
− Nguyên lý, phương châm giáo dục:
+ Gắn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành
+ Giáo dục nhà trường gắn với gia đình và xã hội
+ Dạy học phải lấy người học làm trung tâm
+ Dạy học phải phát huy tối đa tính độc lập, sáng tạo và tích cực của
người học
+ Giáo dục phải kết hợp với tự giáo dục
+ Đa dạng hoá các hình thức giáo dục
+ Học tập thường xuyên và học tập suốt đời.
− Phương pháp giáo dục:
+ Dạy phải đảm bảo đi từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp
+ Kết hợp giữa học tập và vui chơi
+ Dạy và học diễn ra mọi lúc, mọi nơi: Học ở trường, ở sách vở, học tập

lẫn nhau, học tập ở nhân dân, trong lao động…
−

4


2.2. Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức cộng sản cho thanh niên; thanh niên
phải học CNCS để xây dựng xã hội cộng sản
− Chủ thể GD: Đảng CS chân chính, Đồn TNCS và tồn xã hội.
− Mục đích: Định hướng cho TN con đường đi đến lý tưởng CS, đạo đức lối
sống CM, có tri thức CM, hành động và ý chí CM.
− Nội dung GD:
+ Giáo dục lý luận cơ bản về CN Mác (Thế giới quan KH, nhân
sinh quan CM, PP luận biện chứng; Xác định mục đích, lý
tưởng cao đẹp và động cơ đúng đắn; Phương hướng hành
động chính xác).
+ Nghiên cứu quán triệt đường lối, chính sách của Đảng, những
nhiệm vụ phát triển KT – XH của đất nước.
− Phương thức GD:
+ Kết hợp chặt chẽ giữa trường học và trường đời để GD
CNCS cho thanh niên
+ Thanh niên tự giáo dục để trở thành những người CS.
2.3. Gắn nhiệm vụ giáo dục của Đồn TNCS với cuộc đấu tranh của những
người vơ sản và nhân dân lao động
− Gắn liền học tập, giáo dục và rèn luyện với cuộc đấu tranh của những người
vô sản và những người lao động chống lại chế độ bóc lột.
− Việc rèn luyện, giáo dục và học tập khơng đóng khung trong nhà trường và
tách rời cuộc sống sôi nổi.
− Phải làm cho TN, trong khi học tập, trở thành những người tham gia cuộc
đấu tranh giải phịng những người bị bóc lột.

− Sự tách rời giữa lý thuyết và thực tiễn là “một đặc điểm độc hại nhất của xã
hội tư bản cũ”.
− Học tập và làm việc, học tập và đấu tranh CM, học tập suốt đời, cống hiến
sức lực, trí tuệ để xây dựng xã hội mới.
− Tri thức là vũ khí kỳ diệu để quần chúng tự giải phóng mình và phát triển
tồn diện mọi khả năng của mình.
3. Về xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản vững mạnh nhằm đoàn kết,
tập hợp thanh niên
3.1. Xây dựng tổ chức thanh niên cách mạng thành một tổ chức độc lập
− Đảng CM cần tổ chức TN trong một tổ chức để giác ngộ, giáo dục, rèn
luyện và phát huy họ trong đấu tranh CM.
− Khơng chỉ giác ngộ phát triển mà cịn là để bảo vệ, chống lại âm mưu lôi
kéo TN.
− Khơng để TN đứng ngồi chính trị, cần tập hợp họ lại trong tổ chức, đặt
dưới sự lãnh đạo, dẫn dắt của đảng.
− Thế hệ trẻ sẽ là lực lượng bổ sung dồi dào nguồn nhân lực cho đảng.
− Thanh niên ln là lực lượng xung kích, dự bị đối với Đảng.
5


Cần phải tập hợp TN lại thành những tổ chức độc lập dưới sự lãnh đạo của
Đảng CS.
3.2. Xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên vững mạnh về tư tưởng, chính trị và tổ
chức
− Theo Lê nin: “Đồn TNCS phải xây dựng về tư tưởng, chính trị và tổ chức
vững mạnh, để trở thành đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản”.
− Đoàn TNCS phải vững mạnh và được tổ chức ở khắp các địa bàn, trên mọi
lĩnh vực để tập hợp, đoàn kết TN học tập, giáo dục CNCS.
− Đoàn TNCS phải là trường học CNCS cho thanh niên.
− Đồn TNCS phải là Người bảo vệ lợi ích và quyền làm chủ chính đáng của

thanh niên, phù hợp với pháp luật của Nhà nước.
− Đoàn phải gắn nhiệm vụ của Đoàn với cuộc đấu tranh của những người vơ
sản và nhân dân lao động.
− Phải củng cố tính độc lập về tổ chức của thanh niên để thanh niên học tập
CNCS trong một trường học riêng của mình.
4. Về mối quan hệ giữa Đảng CS với Đoàn TNCS
4.1. Đoàn TNCS phải đạt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
− Sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác TN phải nhìn nhận nó khơng chỉ như
một khoa học mà còn như một nghệ thuật
− Độc lập về tổ chức khơng có nghĩa là sự đối lập giữa các thế hệ, giữa các
đảng CM và các đoàn TN. Phải có sự lãnh đạo của đảng đối với đồn TN.
− Đoàn TNCS cần phải tuân thủ theo những chỉ thị chung của Đảng, nếu Đoàn
thực sự muốn trở thành CS.
− Đảng CS là tổ chức chính trị cao nhất của giai cấp công nhân, là Đảng của
thanh niên và giai cấp tiền phong.
− Đảng CS là Đảng có sự tiên phong về lý luận và hành động:
+ Về lý luận: Sự lãnh đạo của Đảng bắt nguồn từ học thuyết của Lênin
với tư cách là hình thức tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân.
+ Về hành động: Sự lãnh đạo của Đảng đảm bảo cho phong trào thanh
niên phát triển trên cơ sở cách mạng, cơ sở của chủ nghĩa quốc tế.
4.2. Chăm lo đào tạo đội ngũ cán bộ của Đảng bắt đầu từ thanh niên và Đảng
phải gương mẫu về mọi mặt để làm gương cho thanh niên
− Các cấp uỷ đảng và toàn thể đảng viên phải phát hiện, giới thiệu, tiến cử
những người ưu tú từ phong trào thực tiễn của quần chúng.
− Đảng CS phải đào tạo, bồi dưỡng những người trẻ tuổi thành những lãnh tụ
chính trị để lãnh đạo và tổ chức phong trào.
− Các cấp uỷ đảng và đảng viên phải làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, rèn
luyện, giáo dục thế hệ trẻ.
− Đoàn TNCS phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, giáo dục lý tưởng CM, đạo
đức CS phải được tiến hành nghiêm túc, bền bỉ, lâu dài.

−

6


Xây dựng và gắn tổ chức Đoàn TN với các nhà trường, các cơ sở giáo dục,
nơi có nhiều TN đang học tập và rèn luyện.
− Đoàn tổ chức TN tự quản, sáng tạo, hoạt động thiết thực, độc lập về mặt tổ
chức, dưới sự lãnh đạo của Đảng CS.
− Đảng viên CS phải gương mẫu, nghiêm túc chấp hành kỷ luật của Đảng để
giáo dục, thuyết phục thế hệ trẻ.
5. Về nhu cầu và lợi ích của thanh niên
5.1. Lợi ích là động lực trực tiếp của hành động trong các cuộc cách mạng, cải
biến xã hội, thúc đẩy xã hội phát triển
− Sự thoả mãn được các nhu cầu chính là việc thực hiện lợi ích con người.
− Lợi ích là sản phẩm hoạt động của con người, vừa tồn tại dưới hình thái vật
thể, vừa là quan hệ xã hội.
− Lợi ích là cái liên kết các thành viên trong xã hội, được đặt trong quan hệ
giữa con người với nhau.
− Mọi mâu thuẫn xã hội xét đến cùng đều là mâu thuẫn về lợi ích giữa những
giai cấp, tập đoàn người, giữa các lực lượng, khuynh hướng xã hội.
5.2. Sự thống nhất giữa lợi ích của giai cấp cơng nhân và lợi ích của nhân dân
lao động trong đó có lợi ích của thế hệ trẻ
− Lợi ích của giai cấp CN phù hợp với lợi ích của toàn thể những người lao
động, đặc biệt là thế hệ trẻ đang lớn lên.
− Phong trào vô sản là phong trào độc lập của khối đại đa số, mưu lợi cho
tuyệt đại đa số.
− Cuộc CM XHCN nhằm đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho mỗi
người, trong đó có thế hệ trẻ.
− Những người CS phải đấu tranh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính

đáng của thế hệ trẻ.
− Trong bối cảnh của xã hội TB đương thời, quyền của trẻ em cần được bảo
vệ, nhiệm vụ đó là của tồn xã hội.
6. Về vấn đề kế thừa các thế hệ
6.1. Quan điểm về kế thừa và nội dung kế thừa
− Vấn đề các thế hệ không tách rời vấn đề giai cấp, song ko được đồng nhất
với vấn đề giai cấp.
− Giữa các thế hệ luôn tồn tại sự khác biệt, những mâu thuẫn, nhưng đó khơng
phải là những mâu thuẫn đối kháng.
− Việc giải quyết mâu thuần giữa các thế hệ là mỗi thế hệ tự giác xích lại gần
thế hệ kia, dưới sự lãnh đạo của Đảng CS
− Mỗi thế hệ đều khai thác những vật liệu, những tư bản, những lực lượng sản
xuất do tất cả những thế hệ trước để lại.
− Kế thừa chính là sự học tập, tích luỹ có chọn lọc và phát huy tất cả những tri
thức của nhân loại đã tạo ra để trở thành CS chân chính.
− Nội dung kế thừa các thế hệ
−

7


+ Thế hệ trẻ phải biết lọc bỏ những yếu tố lỗi thời, lạc hậu, tiêu cực, phản
tiến bộ của các thế hệ trước.
+ Thế hệ trẻ phải giữ lại những yếu tố tích cực, tiến bộ của các thế hệ
trước trao truyền lại.
+ Thế hệ trẻ phải biết cải biến những yếu tố tích cực cho phù hợp với điều
kiện hoàn cảnh lịch sử – xã hội mới.
+ Thế hệ trẻ phải góp phần sáng tạo ra những yếu tố hoàn toàn mới mà
các thế hệ cha anh hoặc ko có khả năng, hoặc khơng có điều kiện thực
hiện

6.2. Kế thừa các thế hệ là quy luật của sự vận động XH
− Các thế hệ kế tiếp nhau, liên hệ với nhau hết sức mật thiết, mỗi thế hệ mới
kế thừa phát triển những giá trị vật chất và tinh thần của các thế hệ trước.
− Vấn đề kế thừa các thế hệ là một bộ phận trong chính sách thế hệ trẻ của
Đảng, là phương hướng giáo dục quan trọng của Đồn:
+ Các thế hệ trước có trách nhiệm và tự giác truyền lại cho thế
hệ sau những kinh nghiệm (nhất là kinh nghiệm chính trị – xã hội).
+ Các thế hệ sau có nhu cầu và tự giác tiếp nhận những KN ấy.
− Thế hệ trước có nhiệm vụ lật đổ giai cấp TS. Thế hệ mới có một nhiệm vụ
xây dựng xã hội CSCN.
− Ln tin tưởng ở TN và đặt niềm tin vững chắc vào TN với triết lý “con hơn
cha”.
7. Về đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội trong vấn đề thanh niên
7.1. Đấu tranh chống bọn cơ hội chủ nghĩa – những người bạn giả hiệu của
thanh niên
− Đấu tranh để giành giật thanh niên giữa những người CS chân chính và bọn
chủ nghĩa cơ hội trong phong trào công nhân.
− Thái độ kiên quyết, không khoan nhượng đối với mọi biểu hiện của CNCS
trong vấn đề thanh niên:
+ Lừa phỉnh, cám dỗ thanh niên, mưu toan tước bỏ xu hướng cách mạng của
phong trào thanh niên.
+ Cản trở việc tham gia của thế hệ trẻ vào cuộc đấu tranh chính trị của Đảng
CS, đối lập thanh niên với Đảng CS.
+ Không thu hút “quá sớm” thanh niên vào hoạt động chính trị, đứng ngoài cuộc
đấu tranh CM.
+ Đào tạo thanh niên thành những người theo chủ nghĩa cải lương, ủng hộ và
bảo vệ chế độ TBCN.
7.2. Đảm bảo nguyên tắc tính đảng trong đấu tranh chống chủ
nghĩa cơ hội và tính thoả hiệp trong công tác giáo dục thanh niên
1. Phải quán triệt nghiêm túc chủ nghĩa Mác

2. Phải xây dựng thế giới quan triệt để
3. Phải xác lập quan điểm chính trị, quan điểm giai cấp đối với mọi hiện
tượng xã hội
8


4. Việc học tập lý luận hồn tồn khơng phải là việc học tập sách vở, xa rời
cuộc sống đấu tranh
− Chống lại lập trường vơ chính phủ của Bacunin về:
+ Khuyến khích hành động anh hùng cá nhân;
+ Sùng bái sự ngu dốt
− Chống lại bọn CNCH trong QT II, phái Mensevich về:
+ Sách lược khủng bố cá nhân;
+ Gieo rắc tâm lý bi quan, hoài nghi đối với viễn cảnh của CM
+ Phỉnh nịnh thanh niên
− Chống lại chủ nghĩa cơ hội:
+ Coi thường lớp trẻ, không muốn lớp trẻ vượt lên.
+ Kích động TN chống Đảng, chống chế độ.
+ Thiết lập một tổ chức TN độc lập với Đảng, thoát ly sự lãnh đạo của
Đảng
Chương 3: Tư tưởng HCM về thanh niên và công tác thanh niên
I. Về vị trí, vai trị của thế hệ trẻ (THT) trong sự nghiệp cách mạng
1. THT là lực lượng quyết định vận mệnh của dân tộc, sự phát triển của đất
nước
− "Hỡi ĐD đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám TN sớm già của
Người không sớm hồi sinh".
− "Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ TT.TT là mùa xuân
của xã hội".
− "Non sông VN có trở nên vẻ vang hay khơng, dân tộc VN có bước tới đài
vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay khơng, chính là

nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu".
− Nước nhà thịnh hay suy, mạnh hay yếu, một phần lớn là do các TN.
− "TN là người tiếp sức mạnh cho thế hệ TN già, đồng thời là người dìu dắt
thế hệ TN tương lai".
− TT Việt Nam cũng là LL đông đảo nhất, hùng hậu nhất, dũng cảm nhất
chống xâm lăng
− LL gánh vác những công việc nặng nề, khó khăn nhất trong LĐ, SX và
chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt.
2. THT là lực lượng kế tục sự nghiệp CM của dân tộc.
− Mỗi thế hệ chỉ có thể làm được một phần nhất định trong toàn bộ sự nghiệp
CM; Do vậy, CM là sự nghiệp của nhiều thế hệ nối tiếp nhau.
− CM là sự nghiệp của tồn dân. Thế hệ đi trước phải có trách nhiệm chuẩn bị
lực lượng kế tục, đó chính là THT.
− TN – là lực lượng trẻ, khoẻ, chiếm 1/3 dân số, luôn hăng hái xung phong đi
đầu trong mọi lĩnh vực.
− “Việc gì khó có TN, ở đâu khó có TN”.
II. Về đoàn kết tập hợp TN
1. TN phải được tổ chức lại, Đoàn TNCS là lực lượng
9


hậu bị của Đảng.
− Tiềm năng của THT vô cùng to lớn, cần tập hợp họ lại trong một tổ chức
CM.
− “Đoàn TN là cánh tay đắc lực và đội hậu bị của Đảng, là
người phụ trách dìu dắt các cháu nhi đồng”
+ Là lực lượng kế thừa sự nghiệp CM của Đảng, của dân tộc.
+ Là nguồn bổ sung thường xuyên đảng viên cho Đảng.
+ Là người trực tiếp giúp Đảng giáo dục CNCS cho TN, vận động TN đi
theo LT của Đảng

+ Lôi cuốn, tập hợp đông đảo TN xung phong vào những nơi khó khăn,
gian khổ nhất.
+ Là người chịu trách nhiệm chính việc phụ trách, dìu dắt TNNĐ.
− Đồn TN cần thường xun quan tâm cơng tác xây dựng
− Đoàn vững mạnh cả về số lượng và chất lượng
+ Phải được tổ chức chặt chẽ từ TW xuống các cơ sở.
+ Phải chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đồn có đủ phẩm chất và năng
lực.
+ Phải đi sâu vào đời sống, hiểu rõ tâm lý TN, giúp họ giải quyết các vấn
đề một cách thiết thực
+ ĐV phải gương mẫu, giữ vững ĐĐCM, khiêm tốn cần cù, hăng hái,
dũng cảm, tránh kiêu ngạo, công thần, tự tư tự lợi, phải xung phong trong
CT, cố gắng học tập CT, VH, nghề nghiệp.
2. Mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp rộng rãi mọi
tầng lớp TN.
− Tập hợp, đoàn kết TN thuộc nhiều giai cấp, tầng lớp khác nhau tham gia
hoạt động CT-XH.
− Đoàn TNCS phải là hạt nhân chính trị của mặt trận đồn kết tập hợp TN.
− Đoàn viên phải làm “đầu tàu”, “gương mẫu” cuốn hút hướng dẫn đông đảo
TN làm theo.
3. Tập hợp, đồn kết TN thơng qua hành động CM.
− Tạo cho TT cơ hội phát huy mọi tiềm năng thành hành động, làm nên những
điều kỳ diệu.
− Giáo dục TN phải liên hệ chặt chẽ với những cuộc đấu tranh của xã hội
− Tạo điều kiện để cống hiến để khẳng định mình.
− Tạo mơi trường rèn luyện, hình thành những phẩm chất tốt đẹp của con
người.
III. VỀ GIÁO DỤC THT
1. Giáo dục THT có ý nghĩa chiến lược
− Giáo dục hình thành nhân cách con người, góp phần phát triển đất nước.

− Đào tạo TTN trở nên "những công dân hữu ích, phục vụ cơng cuộc giải
phóng DT, xây dựng XH mới.
10


"Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng
người"
− "Bồi dưỡng thế hệ CM cho đời sau là một việc rất quan
trọng và rất cần thiết".
2. Giáo dục THT một cách toàn diện
2.1. Giáo dục đạo đức CM
Bồi dưỡng giáo dục THT trên tất cả các mặt: đức, trí, thể,
mỹ.
− Rèn luyện đạo đức là việc làm suốt đời, rèn luyện bền bỉ, thường xuyên, rèn
ở mọi nơi, mọi lúc.
− Trong công tác giáo dục, coi trọng cả "đức" và "tài", đặt giáo dục đạo đức
lên hàng đầu.
− Đối với thiếu nhiên nhi đồng:
"Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
Học tập tốt, lao động tốt.
Đồn kết tốt, kỷ luật tốt.
Giữ gìn vệ sinh thật tốt.
Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm".
− Đối với TN:
+ Luôn luôn trau dồi đạo đức CM, khiêm tốn và giản dị.
+ Chống kiêu căng, tự mãn.
+ Chống lãng phí, xa hoa.
+ Thực hành TPB và PB giúp nhau cùng tiến bộ.
+ Kết hợp trau dồi những đức tính tốt đẹp với chống sự lười biếng, những
thói hư tật xấu.

+ Nói đi đơi với làm từ việc lớn tới việc nhỏ, kết quả của hành động là
thước đo đạo đức.
2.2. Giáo dục lý tưởng CM
− Phải dạy cho THT biết u nước, thương nịi. Có ý chí tự lập tự cường,
quyết không chịu thua kém ai, quyết không chịu làm nơ lệ.
− Làm cho THT có nhận thức đúng về CNXH và con đường đi lên CNXH ở
Việt Nam, con đường phát triển tất yếu của dân tộc.
− Niềm tin tưởng ở tương lai của đất nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của
Đảng.
− Thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin, trang bị thế giới quan duy vật, phương
pháp luận biện chứng và nhân sinh quan CM.
− Thấm nhuần đường lối quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước.
2.3. Giáo dục nâng cao trình độ chính trị, văn hố, khoa
học kỹ thuật...
− Xây dựng CNXH phải có máy móc, có kỹ thuật, có văn hố... TN phải học
và học cho giỏi.
−

11


Ra sức học tập nâng cao trình độ CT, VH, KHKT và QS để cống hiến cho
Tổ quốc, cho nhân dân.
− Giáo dục THT tình u lao động, có thái độ trân trọng đối với lao động trí
óc cũng như lao động chân tay.
− Giáo dục kỷ luật lao động, ý thức bảo vệ của công, thực hành tiết kiệm, dám
nghĩ dám làm, khơng sợ khó, khơng sợ khổ, cần cù nhẫn nại, sáng tạo trong
lao động
− Giáo dục lao động trong nhà trường là khâu chủ yếu trong toàn bộ sự nghiệp
giáo dục XHCN.

3. Phương châm giáo dục THT
3.1. Học đi đối với hành, giáo dục gắn liền với xã hội
− Học là để "làm người, làm việc, phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân làm
cho dân giàu nước mạnh"
− Học là để tiếp thu kiến thức, vận dụng vào thực tiễn cuộc sống chứ khơng
phải để có tấm bằng "loè" người khác.
− Mục đích của học là để hành, để phát triển, để sống.
− Hành là để củng cố, nâng cao kiến thức, rèn luyện kỹ năng và hình thành
những phẩm chất cần có.
− Hành là vận dụng những điều đã học, là nguồn gốc của tri thức mới, là biện
pháp rèn luyện con người toàn diện.
− Giáo dục gắn liền với xã hội cũng chính là nhằm thực hiện gắn học với
hành.
− Giáo dục phải liên hệ chặt chẽ với những cuộc đấu tranh của xã hội.
3.2. Giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và
giáo dục xã hội
− Trồng người" là sự nghiệp vẻ vang nhưng rất cơng phu, bền bỉ, khó khăn,
phải có sự phối hợp của nhiều lực lượng.
− Giáo dục các em là việc chung của gia đình, trường học và xã hội.
− Phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa NT, GĐ và XH trong việc giáo dục THT.
− "Giáo dục là SN của QC": Các ngành, các cấp uỷ Đảng, CQ, cha mẹ học
sinh và của các LL xã hội
− Gia đình, các ngành, các giới, các cấp uỷ Đảng và CQ phải quan tâm đến
SN giáo dục.
4. Về phương pháp giáo dục THT
4.1. Giáo dục THT là một khoa học
− "Óc những người trẻ tuổi trong sạch như một tấm lụa trắng. Nhuộm xanh thì
nó sẽ xanh. Nhuộm đỏ thì nó sẽ đỏ", vì vậy nội dung GD phải chính xác phù
hợp đặc điểm của lứa tuổi.
− Thầy giáo, cơ giáo nên tìm cách dạy sao cho dễ hiểu, dễ nhớ, nhanh chóng

và thiết thực
−

12


Phải dùng những lời lẽ giản đơn, những ví dụ thiết thực để giải thích để học
sinh dễ tiếp thu.
− Phải có KH, có từng bước, dạy từ dễ đến khó. Việc gì cũng phải từ nhỏ, dần
dần đến to, từ dễ đến khó, từ thấp đến cao. Một chương trình nhỏ mà được
thực hành hẳn hoi cịn hơn một trăm chương trình lớn mà làm khơng được.
4.2. Phải kết hợp học tập với việc chơi, giáo dục gắn liền với thi đua
− TT ln hiếu động, thích khám phá. Cần quan tâm đến nhu cầu vui chơi giải
trí của TT
− Trong vui chơi cũng cần có giáo dục nên cần có những thú vui chơi văn hố
− Phong trào thi đua là trường học thực tiễn rộng lớn để cải tạo con người, xây
dựng con người mới, xã hội mới.
− Giáo dục gắn với thi đua nhằm làm cho TTN thêm hăng hái, nỗ lực phấn
đấu trong học tập, rèn luyện, lao động, sản xuất và chiến đấu
− Thi đua phải có KH tỉ mỉ, thiết thực, rõ ràng, đúng mực, gắn với nhiệm vụ
tăng gia sản xuất, công việc hằng ngày và học tập.
4.3. Phát huy ý thức tự giáo dục, tự rèn luyện
− Tự tu dưỡng ĐĐ, LTCM, nâng cao trình độ VH, nghiệp vụ chun mơn, rèn
luyện ý chí, lịng dũng cảm, rèn luyện thân thể v.v...
− Đối với TNNĐ: "Các em cần rèn luyện cái đức tính thành thật và lịng dũng
cảm".
− Đối với TN: "TN phải rèn luyện và thấm nhuần tư tưởng XHCN"; "Phải trau
dồi ĐĐCM". Gắn chặt "Xây và chống".
− Phải có ý thức tự học tập và phải biết tự động học tập. Kiên trì, bền bỉ, khoa
học, tận dụng mọi hồn cảnh, mọi phương tiện, mọi hình thức để học.

− Phải học tập với thái độ nghiêm túc, khiêm tốn, thật thà, điều gì chưa biết thì
hỏi, khơng dấu dốt.
− Phải học tập một cách thông minh, sáng tạo, độc lập suy nghĩ, đọc tài liệu
phải đào sâu hiểu kỹ, có vấn đề gì chưa thơng suốt thì mạnh dạn đề ra và
thảo luận để làm sáng tỏ.
− Kiêu ngạo, tự phụ, tự mãn là kẻ thù số một của học tập.
− Học tập là công việc suốt đời, muốn tiến bộ thì phải học tập và phấn đấu
khơng ngừng.
4.4. Giáo dục THT phải thực hiện PP nêu gương
− Trong gia đình thì ơng bà, cha mẹ phải làm gương cho con cái, anh chị làm
gương cho em.
− Trong nhà trường, thầy giáo, cô giáo phải làm kiểu mẫu cho học trị.
− Ngồi xã hội thì thế hệ trước phải làm gương cho thế hệ sau, cán bộ đảng
viên làm gương cho quần chúng v.v...
− ĐV, TN: "luôn luôn chú ý dìu dắt và giáo dục TN,NĐ, làm gương tốt về mọi
mặt cho đàn em noi theo"
−

13


Đoàn viên phải gương mẫu, phải giữ vững ĐĐCM, khiêm tốn, cần cù, hăng
hái, dũng cảm, phải xung phong trong mọi công tác để cuốn hút đông đảo
TN.
− Cán bộ, đảng viên phải luôn luôn nêu tấm gương sáng, làm khuôn mẫu cho
THT học tập.
− Cán bộ, đảng viên lâu năm khơng nên có thái độ ích kỷ, gia trưởng đối với
THT, mà ngược lại càng đào tạo TN cho họ làm việc hơn mình.
Chương 4 QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VỀ
THANH NIÊN VÀ CÔNG TÁC THANH NIÊN

1. TN và CTTN luôn luôn là vấn đề chiến lược có tầm quan trọng đặc biệt của
cách mạng Việt Nam.
− TN là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước.
− TN là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
− Đặt CTTN ở vị trí cao trong đấu tranh giải phóng dân tộc và trong công
cuộc xây dựng kiến thiết nước nhà.
− CTTN là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết
định sự thành bại của CM
2. Chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên là trách nhiệm của cả hệ thống
chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng
− Khi Đảng chưa cầm quyền thì CTTN chủ yếu do Đảng và Đoàn TN thực
hiện.
− Khi Đảng cầm quyền thì CTTN do cả Hệ thống chính trị thực hiện.
Công tác thanh niên là nhiệm vụ của:
− Đảng Cộng sản Việt Nam;
− Đồn TNCS Hồ Chí Minh;
− Nhà nước;
− Mặt trận và các đoàn thể;
− Các lực lượng vũ trang;
− Tồn xã hội;
− Gia đình.
3. Xây dựng Đồn vững mạnh là nội dung quan trọng trong cơng tác xây dựng
Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước
− Đoàn phấn đấu, thực hiện thắng lợi mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của Bác
Hồ và nhân dân đã lựa chọn.
− Xây dựng Đồn thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
− Xây dựng và chuẩn bị đội dự bị tin cậy bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng.
4. Nhà nước quản lý thanh niên và cơng tác thanh
niên
− Thể chế hố các quan điểm, chủ trương của Đảng bằng các văn bản pháp

luật, các chính sách;
− Tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên;
−

14


Xây dựng quy chế phối hợp giữa cơ quan chính quyền với các tổ chức thanh
niên;
− Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho công tác thanh niên.
5. Phát huy sự nỗ lực học tập, rèn luyện và phấn đấu không ngừng của thanh
niên.
− Rèn luyện đạo đức, lối sống, nếp sống văn minh, giữ gìn truyền thống văn
hóa dân tộc Khơng ngừng học tập, nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn,
tay nghề
− Rèn luyện, phấn đấu, vươn lên trong học tập, lao động và cuộc sống
− Có thái độ và hành vi úng xử cao đẹp trong tình bạn, tình u; u thương
con người
− Tích cực rèn luyên, nâng cao sức khỏe
________________________________________________________________
Thanh niên là 1 tầng lớp xh rộng lớn(khơng có hệ tư tưởng riêng, có mặt trong
các g/c, có độ tuổi nhất định có sự hồn thiện về thể chất và định hình về nhân
cách. Ln xung kích đi đầu trong cơng cuộc xd và bảo vệ tổ quốc.
−

Phong trào thanh niên là 1 phương thức hđ quan trọng của đoàn thanh niên cộng
sản HcM và các tổ chức tn Việt Nam! Yêu nước: hội liên hiệp tn Việt Nam!, hội
sv Việt Nam! .... Nhằm đoàn kết tập hợp tn vào hđ tập thể để gd rèn luyện phát
huy tn
Luận điểm của Mác:

- mác coi tn là nguồn cội sự sống của dt và g/c công nhân là bộ xương của mỗi
cơ thể dân tộc
- Cần bảo vệ trẻ em và thiếu niên lao động khỏi sự tác động có t/c huỷ hoại của
chế độ tư bản
Luận điểm của ăng ghen:
- trong đảng cm thanh niên chiếm ưu thế
- Đảng của tương lai mà tương lai thuộc về thanh niên
- Đảng của những người cách tân mà thanh niên lại luôn đi theo những ng cách
tân
- Đảng đấu tranh quên mk chống chế độ cũ thối nát mà thanh niên lại luôn đi
đâu trong cuộc đấu tranh quên mk.
2. Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức cộng sản cho thanh niên; thanh niên
phải học CNCS để xây dựng xã hội cộng sản
Chủ thể GD: Đảng CS chân chính, Đồn TNCS và tồn xã hội.
Nội dung GD:
-Giáo dục lý luận cơ bản về CN Mác (Thế giới quan KH, nhân sinh quan CM,
PP luận biện chứng; Xác định mục đích, lý tưởng cao đẹp và động cơ đúng đắn;
Phương hướng hành động chính xác).
15


-Nghiên cứu quán triệt đường lối, chính sách của Đảng, những nhiệm vụ phát
triển KT – XH của đất nước.
Phương thức GD:
-Kết hợp chặt chẽ giữa trường học và trường đời để GD CNCS cho thanh niên.
-Thanh niên tự giáo dục để trở thành những người CS.
4.1. Đoàn TNCS phải đạt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản - Sự lãnh đạo
của Đảng đối với công tác TN phải nhìn nhận nó khơng chỉ như một khoa học
mà cịn như một nghệ thuật.
- Độc lập về tổ chức không có nghĩa là sự đối lập giữa các thế hệ, giữa các đảng

CM và các đồn TN. Phải có sự lãnh đạo của đảng đối với đoàn TN.
- Đoàn TNCS cần phải tuân thủ theo những chỉ thị chung của Đảng, nếu Đoàn
thực sự muốn trở thành CS.
- Đảng CS là tổ chức chính trị cao nhất của giai cấp công nhân, là Đảng của
thanh niên và giai cấp tiền phong.
- Đảng CS là Đảng có sự tiên phong về lý luận và hành động:
+ Về lý luận: Sự lãnh đạo của Đảng bắt nguồn từ học thuyết của Lênin với tư
cách là hình thức tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân.
+ Về hành động: Sự lãnh đạo của Đảng đảm bảo cho phong trào thanh niên
phát triển trên cơ sở cách mạng, cơ sở của chủ nghĩa quốc tế.
7.1. Đấu tranh chống bọn cơ hội chủ nghĩa – những người bạn giả hiệu của
thanh niên
- Đấu tranh để giành giật thanh niên giữa những người CS chân chính và bọn
chủ nghĩa cơ hội trong phong trào cơng nhân.
-Thái độ kiên quyết, không khoan nhượng đối với mọi biểu hiện của CNCS
trong vấn đề thanh niên:
+ Lừa phỉnh, cám dỗ thanh niên, mưu toan tước bỏ xu hướng cách mạng của
phong trào thanh niên.
+ Cản trở việc tham gia của thế hệ trẻ vào cuộc đấu tranh chính trị của Đảng
CS, đối lập thanh niên với Đảng CS.
+ Không thu hút “quá sớm” thanh niên vào hoạt động chính trị, đứng ngồi cuộc
đấu tranh CM.
+ Đào tạo thanh niên thành những người theo chủ nghĩa cải lương, ủng hộ và
bảo vệ chế độ TBCN.

16