Bệnh viêm phổi ở trẻ em mùa nóng doc

Bệnh viêm phổi ở trẻ em mùa nóng
Mọi người thường nghĩ cứ đến mùa đông rét mướt khi nhắc tới viêm phổi, nhưng sự
thật là vào những ngày nóng, trẻ viêm phổi vẫn nhập viện ùn ùn. Vậy tại sao trời
nóng trẻ em vẫn viêm phổi? Đâu là dấu hiệu cấp cứu?
Các thống kê cho thấy mỗi năm, trung bình một đứa trẻ dưới 5 tuổi bị nhiễm khuẩn hô
hấp cấp 3 – 8 lần, khoảng 1/3 số trẻ đó có diễn tiến thành viêm phổi, nguyên nhân gây ra
cái chết của hơn 4 triệu đứa trẻ mỗi năm (chiếm 1/3 tổng số ca tử vong ở độ tuổi đó). Ở
Việt Nam, mỗi năm có khoảng 20.000 trẻ em dưới 5 tuổi chết vì bệnh này. Viêm phổi
được cho là một trong 3 kẻ thù lớn nhất của trẻ em các nước đang phát triển, bên cạnh
tiêu chảy và suy dinh dưỡng. Không căn bệnh nào gây tử vong cho trẻ em nhiều đến vậy.

Mùa nắng, trẻ em nhập việm ùn ùn vì viêm phổi.
Tại sao trời nóng vẫn viêm phổi?
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Lộc, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, trong rất
nhiều trường hợp, viêm phổi ở trẻ bắt nguồn từ chứng bệnh rất “vớ vẩn” là viêm họng
hoặc cảm lạnh. Trẻ vẫn có thể cảm lạnh ngay giữa mùa hè bởi thói quen để máy điều hòa
ở nhiệt độ quá thấp. Có khi ngoài trời nóng đến 38 độ C nhưng trong phòng vẫn chỉ hơn
20 độ C, sự chênh lệch quá lớn khiến cơ thể trẻ khó thích nghi khi di chuyển giữa hai môi
trường. Đó là chưa kể khi ở trong phòng điều hòa quá lâu, trẻ bị khô họng, khô da. Tất cả
những điều đó đều dễ gây viêm họng. Vào ban đêm, điều hòa bật lạnh buốt khiến trẻ có
thể cảm lạnh.
Mùa nóng, trẻ ra rất nhiều mồ hôi, nếu không bốc hơi nhanh hoặc được lau khô thì trẻ có
thể bị nhiễm lạnh, viêm đường hô hấp. Ngoài ra, thói quen uống nước đá, ăn kem, trái
cây để lạnh trong mùa hè cũng dẫn đến viêm họng.
Trẻ mắc cảm lạnh và viêm họng nếu không được chăm sóc tốt sẽ dễ dàng tiến triển thành
viêm phổi, với các triệu chứng sốt, ho (thường có đờm), người rất mệt, nhịp tim nhanh,
đau ngực…
Đâu là dấu hiệu cấp cứu?
Viêm phổi diễn tiến cực nhanh và có thể gây tử vong trong một thời gian ngắn, nên việc
phát hiện sớm là chuyện sống còn. Vậy đâu là dấu hiệu? Sớm nhất là thở nhanh, hậu quả
của tình trạng thiếu ôxy do phổi không còn hoạt động hiệu quả như trước. Trẻ được coi là

thở nhanh nếu thở mỗi phút trên 60 lần với trẻ dưới 2 tháng, 50 lần trở lên với trẻ 2 – 11
tháng và 40 lần trở lên với trẻ 12 – 60 tháng. Nên đếm nhịp thở khi trẻ ngủ hoặc nằm im,
thay vì lúc trẻ bú hay quấy khóc.
Con của bạn đã bị viêm phổi nặng nếu phần dưới lồng ngực lõm xuống khi trẻ hít vào,
bởi trẻ phải gắng sức rất nhiều mới thở được. Nếu thấy dấu hiệu này khi trẻ vẫn nằm yên
thì hãy biết rằng, nhập viện ngay là cách tốt nhất để cứu sống bé.
Còn nếu trẻ ngủ li bì khó đánh thức, co giật, không uống được, thở có tiếng rít thì hãy
biết rằng tính mạng con bạn đang bị đe dọa nghiêm trọng, nếu không cấp cứu ngay lập
tức sẽ khó sống. Với trẻ dưới 2 tháng, dấu hiệu nguy kịch là bỏ bú, co giật, ngủ li bì, thở
khò khè, người nóng rẫy hoặc rất lạnh.

Món kém khoái khẩu cũng là nguyên nhân khiến trẻ em bị viêm họng giữa ngày hè nóng.

Kháng sinh – đã dùng là phải đủ liều
Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc cho biết những năm gần đây, tỷ lệ trẻ dưới 3 tuổi mắc viêm phổi
ở Hà Nội đã tăng gấp 3 lần mà nguyên nhân ngoài sự thay đổi khí hậu và môi trường còn
do thói quen dùng kháng sinh tùy tiện. Vì vậy việc sử dụng thuốc kháng sinh nhất thiết
phải có sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ, không nên tự mua uống theo kinh nghiệm
hay đơn thuốc của người khác. Một khi bác sĩ đã kê kháng sinh thì phải uống đủ liều, đủ
ngày, không nên vì thấy đỡ mà dừng lại. Nếu không, vi khuẩn đang “ngắc ngoải” sẽ hồi
sinh và khi đó, liều kháng sinh cũ sẽ không tiêu diệt được nó nữa.
Các bác sĩ khuyến cáo, trẻ bị viêm phổi vẫn cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng (ăn
uống, bú mẹ) thay vì ăn kiêng như tập quán sai lầm ở nhiều địa phương. Đặc biệt, cần
cho trẻ uống nhiều nước để làm loãng đờm, giảm ho, cơ thể dễ chịu.
Đặc biệt, bác sĩ Nguyễn Văn Lộc khuyên không lạm dụng thuốc chống ho, vì ho là một
phản xạ cần thiết để tống xuất đờm dãi, giúp đường thở thông thoáng. Nếu dùng thuốc
ngăn ho tùy tiện, đờm không được tống ra ngoài, bệnh càng khó khỏi. Đó là chưa kể
nhiều loại thuốc ho có thể gây ngộ độc cho trẻ. Để giảm ho, các bài thuốc dân gian như
dùng quất chưng mật ong, húng chanh… được khuyến khích sử dụng.