Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương pot

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương



Qua bài thơ này, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi
truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hưong và dân tộc mình
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Trùng Khánh - Cao Bằng ,thấm nhuần những
tinh hoa, cái đẹp của dân tộc Tày , Y Phương (1948) là một nhà thơ tiêu biểu cho các
dân tộc miền núi ."Thơ Y Phương như một bức tranh thổ cẩm đan dệt nhiều màu sắc
khác nhau ,phong phú và đa dạng ,nhưng trong đó có một màu sắc chủ đạo ,âm điệu
chính là bản sắc dân tộc rất đậm nét và độc đáo .Nét độc đáo đó nằm ở cả nội dung và
hình thức .Với Y Phương ,thơ của dân tộc Tày nói riêng và thơ Việt Nam nói chung có
thêm một giọng điệu mới ,một phong cách mới "( Từ điển tác giả ,tác phẩm văn học
Việt Nam ).
Đi từ đề tài quen thuộc :tình cảm cha con ,phụ tử thiêng liêng ,nhưng với Y
Phương ,trong làng thơ Việt Nam đã có thêm một lối đi ,1 giai điệu mới . Khác với
"Chiếc lược ngà ",tình cha con được đặt trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh ,tình
cha con trong bài thơ được thể hiện qua lời tâm tình của người cha .Người cha đã bộc
lộ lòng yêu thương con qua ước mong con sống xứng đáng ,phát huy truyền thống
của,gia đình , quê hương.
Mượn lời người cha nói với con về tình yêu thương của cha mẹ ,sự đùm bọc
của quê hương với con ,nhà thơ đã gợi về nguồn sinh dưỡng trong mỗi người chúng ta
.Mở đầu bài thơ là khung cảnh gia đình ấm cúng ,đầy ắp tiếng nói cười .Mười một câu
thơ như tràn đầy những đầm ấm ,yên vui của tình cảm gia đình ,tình cảm quê hương :
"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ caì nan hoa
Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ."
Một mái nhà có mẹ có cha và con hạnh phúc vì được sống hạnh phúc trong tình
yêu thương .Cha mẹ đã dìu dắt ,nâng đỡ con từ những bướcđi đầu tiên ,đã tìm thấy
niềm vui từ con .Hơn thế nữa ,con còn được sinh ra ,lớn lên trong tình yêu thương ,vẻ
đẹp của "đồng mình ". "Người đồng mình" yêu lắm con ơi !" Lao động tuy vất vả
nhưng cuộc sống của "người đồng mình"tươi vui, mà rất ngọt ngào . Dáng vẻ tuy thô
sơ , công việc tuy nặng nhọc (đan lờ , ken vách ) nhưng tâm hồn "người đồng mình
"lãng mạn biết bao nhiêu :Họ làm một cách nghệ thuật những công việc của mình (cài
nan hoa ,câu hát ) .Con thật hạnh phúc vì con được sống giữa những con người như
vậy những con người khéo tay ,yêu thiên nhiên ,yêu lao động, lạc quan và nhân hậu.
Thiên nhiên đồng mình cũng rất đẹp : Rừng núi quê hương thơ mộng đã dành
cho con những gì tinh tuý nhất (hoa ) ,đã nuôi dưỡng con về cả tâm hồn ,lối sống
,"tấm lòng ". Và từng ngày ,con đã lớn lên …có cha mẹ nâng đón và mong chờ ,có
thiên nhiên thơ mộng, có cuộc sống lao động gắn bó .Con đã trưởng thành trong nghĩa
tình của quê hương như vậy đó . Nói với con những điều đó ,cha mong cho con hiểu
những tình cảm cội nguồn đã sinh dưỡng con ,để con yêu cuộc sống hơn .
Dặn dò con về quê hương ,về "đồng mình ", cha càng muốn con phải khắc cốt
ghi xương nơi mình đã sống ,đã trưởng thành . Cuộc sống của "người đồng mình " vất
vả ,gian nan "thương lắm con ơi ": "Sống trên đá đá gập ghềnh / Sống trong thung
thung nghèo đói /Lên thác xuống ghềnh cực nhọc " Nhưng tự hào lắm con ơi
,người đồng mình đã,đang và sẽ luôn sống đẹp .Họ có sức sống mạnh mẽ :vất vả
nhưng khoáng đạt ,gắn bó với quê hương .Họ " ko chê ,ko lo "gian khổ, mà vẫn sống
tràn đầy "như sông như suối " .Họ mộc mạc,chân chất nhưng giàu ý chí ,niềm tin
,mong xây dựng quê hương tốt đẹp hơn :
"Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục ".
Sự đối lập giữa bên ngoài :"thô sơ da thịt" nhưng bên trong ko hề nhỏ bé về
tâm hồn ,người đồng mình có ý chí tự làm chủ cuộc sống của mình. Qua "sự liên
tưởng phong phú sáng tạo "tự đục đá kê cao quê hương ",người đồng mình là những
con người lao động cần cù ,có nghị lực ,niềm tin ,mà tầm vóc ,nỗi buồn ,chí hướng
của họ là cái cao ,xa chiều kích của trái đất (Cao đo nỗi buồn /Xa nuôi chí lớn ) .Họ
giữ gìn bản sắc dân tộc mà vẫn làm rạng rỡ quê hương như vậy bởi họ yêu quê hương
sâu nặng và luôn lấy quê hương làm chỗ dựa tinh thần .Người cha muốn con yêu là
yêu những điều đó , yêu những đức tính cao đẹp của người đồng mình .
Cả đoạn thơ như âm vang trong những lời tự hào ,sự gắn bó và tình yêu tha
thiết của người cha về quê hương .Nó như trở thành một hành khúc mạnh mẽ ngợi ca
quê hương .Và ,lời nhắc nhở của người cha với con chính là một nốt nhấn kết lại bản
hành khúc của quê hương :
"Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Ko bao giờ được nhỏ bé
Nghe con ".
Cho con thấy tình yêu thương ,niềm tin tưởng của cha ,người cha mong con
biết sống sao cho tốt ,cho xứng đáng với tình cảm của cha .Cho con hiểu cuộc sống
của người đồng mình ,người cha muốn con cảm thương với những khó khăn ,vất vả để
khao khát đi xây dựng quê hương .Ca ngợi những đức tính cao đẹp của người đồng
mình ,cha đã truyền cho con vẻ đẹp sức mạnh của truyền thống quê hương ,mong con
sống có tình nghĩa ,biết chấp nhận gian khó ,vươn lên bằng ý chí của mình ,vững vàng
trên đường đời.
Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con chính là lòng tự hào với
quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời .Nói với con mà chính là cha đã trao tặng
cho con .Cha đã vun đắp cho con những tình cảm tốt đẹp , cho con một hành trang
quý và đã sẵn sàng tung cánh cho con bay đi khắp mọi nơi .
Bài thơ ko dài với 28 câu thơ tự do ,có câu 2 chữ ,có câu 10 chữ ,tất cả bay theo
cảm xúc tự nhiên ,dạt dào của ý thơ .Giọng thơ tha thiết ,trìu mến . Ngọt ngào làm sao

từng tiếng nhắc nhở ,dặn dò " yêu lắm con ơi ", "thương lắm con ơi " ,"Con ơi nghe
con !" .
Đẹp làm sao các hình ảnh thơ vừa cụ thể, mộc mạc,cô đọng mà vừa phong phú
,sinh động,giàu chất thơ."Rừng cho hoa / Con đương cho những tấm lòng …".Những
đặc sắc về nghệ thuật cộng hưởng hài hoà với những cung bậc tình cảm khác nhau của
cha đã tạo nên dư âm sâu lắng cho bài thơ .Tiếng thơ trong "Nói với con " là tiếng
lòng của Y Phương ,tiếng lòng về tình yêu và niềm tự hào đối với quê hương ,dân tộc .
Tiếng cha nói với con hay chính là lời trao gửi thế hệ vậy !