Luận văn:Phát triển nguồn nhân lực cho Citenco đến năm 2020 pdf

PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CHO CITENCO ð N NĂM 2020
HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT FOR CITENCO TO 2020
NGUY N VĂN SƠN, TS.TRƯƠNG QUANG DŨNG
Khoa Qu n tr kinh doanh, ð i h c K thu t Công ngh TP. H Chí Minh

TĨM T T
Lu n văn t p trung nghiên c u cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c và chi n lư c trong doanh
nghi p, ñ ng th i xác ñ nh rõ m i quan h v các chính sách phát tri n ngu n nhân v i chi n lư c kinh
doanh trong doanh nghi p. Lu n văn đã phân tích th c tr ng mơi trư ng bên trong t i Công ty trách nhi m
h u h n m t thành viên môi trư ng đơ th TP. H Chí Minh (CITENCO) đ th y đư c quy trình, các ngu n

C
H

l c và năng l c chính. T đó rút ra nh ng ñi m m nh c n phát huy, ñi m y u c a CITENCO. Lu n văn
cũng ti n hành phân tích và d báo các y u t bên ngồi nh hư ng đ n ho t đ ng c a CITENCO ñ rút ra
nh ng cơ h i c n t n d ng và nh ng nguy cơ, thách th c c n né tránh.

Trên cơ s ñi m m nh, ñi m y u, cơ h i và thách th c, lu n văn ñã phân tích SWOT đ hình thành và xây

H
U
TE

d ng chi n lư c kinh doanh cho CITENCO ñ n năm 2020, t đó đ ra 5 nhóm chính sách phát tri n ngu n
nhân l c. ðó là: Phát tri n s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c ñ ñáp ng k ho ch phát tri n; Nâng cao
trình đ chun mơn k thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây d ng ch ñ và ñi u ki n làm vi c ñ m
b o s c kh e cho nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c c a nhân viên.

ABSTRACT

The thesis focused study on the problems of theory on the basis of human resource development and
business strategy, and determine the relationship of the human resource development policies with business
strategy in the enterprise. Thesis analyzed the internal factors to see the process, the key resources and
capabilities. Since then draw the strength needed to promote and weaknesses for CITENCO. Thesis also
analyzes and forecasts the external factors affecting the management of CITENCO drawn to the need to
take advantage of opportunities and risks, challenges need to avoid.
Based on the strengths, weaknesses, opportunities and challenges, the thesis used the SWOT analysis to
form bussiness strategy and develop 5 groups policies for the development of human resources to achieve
the objective of development and business strategy of CITENCO. That is: To develop the number and
structure sufficient to meet the human resource development plan; Upgrading of technical expertise;
improve career skills, building regulations and working conditions to ensure the health employees;
Advanced work attitude of employees.
1


V nhà cung c p, trong môi trư ng kinh doanh m

1. GI I THI U
d ng hơn

c a hi n nay, CITENCO có th l a ch n các nhà

1.500 lao ñ ng nhưng cho ñ n nay v n chưa có

cung c p dây chuy n cơng ngh hóa ch t x lý ch t

chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c mang tính

th i trong nư c cũng như ngoài nư c v i ch t

dài h n. Vì v y tác gi ch n v n ñ “Phát tri n

lư ng và công ngh tiên ti n nh t. Tuy nhiên các

ngu n nhân l c cho CITENCO đ n năm 2020”

cơng ngh tiên ti n trên th gi i thư ng có giá cao

làm đ tài lu n văn th c s .

và chưa kh ng ñ nh ñư c s phù h p v i tính ch t

M c tiêu nghiên c u c a ñ tài là ñ xu t chi n

và thành ph n rác th i t i Vi t Nam.

lư c và nh ng chính sách phát tri n ngu n nhân

V ñ i th ti m năng, hi n nay trên th gi i, t i các

l c cho CITENCO ñ n năm 2020 m t cách t ng

nư c công nghi p phát tri n cơng ngh x lý rác

qt đáp ng m c tiêu và chi n lư c phát tri n

phát tri n r t m nh. N u các công ty x lý ch t th i

chung c a CITENCO.

nư c ngồi đ u tư vào Vi t Nam, v i ngu n v n

CITENCO là m t doanh nghi p s

cho ho t ñ ng kinh doanh c a CITENCO.

2. N I DUNG
2.1 Cơ s

lý lu n v chi n lư c phát tri n

Qua phân tích ma tr n các y u t bên ngoài cho
th y t ng th mơi trư ng bên ngồi có nhi u cơ h i

ngu n nhân l c

hơn m i ñe d a. Các cơ h i và m i ñe d a ñáng

H
U
TE

2.1.1. Lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c

Ngu n nhân l c ñư c xem xét trên giác ñ s

lư ng và ch t lư ng. S lư ng ngu n nhân l c

ñư c bi u hi n thông qua quy mô, t c ñ tăng
trư ng và cơ c u ngu n nhân l c. V ch t lư ng,

ngu n nhân l c đư c xem xét v trình đ văn hóa,
s c kh e, trình đ

chun mơn nghi p v , k

năng, kinh nghi m và thái ñ , ph m ch t c a
ngư i lao ñ ng.

C
H

m nh và cơng ngh cao s là m t đe d a r t l n

Qu n tr ngu n nhân l c là thi t k các chính sách
và th c hi n các lĩnh v c ho t ñ ng nh m làm cho
con ngư i đóng góp giá tr h u hi u nh t cho t
ch c, bao g m các lĩnh v c ho ch ñ nh ngu n
nhân l c, phân tích thi t k cơng vi c, chiêu m
và l a ch n, đào t o và phát tri n, đánh giá thành
tích và thù lao, s c kh e và an toàn lao ñ ng …
Phát tri n ngu n nhân l c là q trình t o ra s
bi n đ i v s lư ng và ch t lư ng ngu n nhân
l c nh m góp ph n hồn thành m c tiêu s m nh

chú ý như sau:

- Các cơ h i: dân s đơng và tăng nhanh, kinh t
tăng trư ng cao, s

phát tri n c a công nghi p,

chính quy n quan tâm đ n b o v môi trư ng,

nhi u khách hàng hi n t i và ti m năng.

- Các ñe d a: l m phát tăng cao; M c c nh tranh
lĩnh v c x lý rác đơ th khá cao; ð i th c nh
tranh có cơng ngh và khá năng đ ng; u c u v

kinh phí đ u tư cơng ngh hi n ñ i r t cao.

2.3 Ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n ngu n
nhân l c cho CITENCO ñ n năm 2020
2.3.1. Ho ch ñ nh chi n lư c kinh doanh
Qua ma tr n SWOT, có 03 chi n lư c chính ñ
xem xét l a ch n là: 1) Chi n lư c chi phí th p; 2)
Chi n lư c khác bi t hóa ; 3) Chi n lư c phát tri n
ngu n nhân l c ñ kh c ph c ñi m y u, ñáp ng
yêu c u phát tri n cũng như chi n lư c chi phí

2


c a doanh nghi p và cũng là phát tri n b n thân
ngư i lao ñ ng trong ngu n nhân l c đó.
N i dung c a phát tri n ngu n nhân l c: Phát tri n

th p và chi n lư c khác bi t hóa.

s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c đ đáp ng k

Chi n lư c chi phí th p và chi n lư c khác bi t

ho ch phát tri n; Nâng cao trình đ chun mơn

hóa. Bên c nh đó, Cơng ty ph i th c hi n chi n

k thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây

lư c phát tri n ngu n nhân l c ñ kh c ph c ñi m

d ng ch ñ và ñi u ki n làm vi c ñ m b o s c

y u ñáp

kh e cho nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c

lư c chi phí th p và chi n lư c khác bi t hóa.

c a nhân viên.

2.3.2. Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c

2.1.2. Lý lu n v chi n lư c

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân nh m ñ m b o

Chi n lư c là nh ng ñ nh hư ng m t cách bài b n
cho nh ng bư c đi c a cơng ty t hi n t i hư ng

t i tương lai, đó t ch c ph i giành ñư c l i th
c nh tranh thông qua vi c k t h p các ngu n l c
trong m t môi trư ng nhi u th thách, nh m th a
mãn t t nh t nhu c u c a th trư ng và ñáp ng
mong mu n c a các tác nhân có liên quan ñ n t
ch c.
Chi n lư c trong các Doanh nghi p l n có th bao
g m 03 c p: (1) Chi n lư c c p cơng ty - xác đ nh
nh ng đ nh hư ng c a t ch c trong dài h n nh m
hồn thành nhi m v , đ t đư c các m c tiêu tăng
trư ng. Nó đ c p ñ n vi c l a ch n và phân b
ngu n l c cho các lĩnh v c v c, ñơn v kinh
doanh. (2) Chi n lư c c p kinh doanh – ð c p
ñ n cách th c mà doanh nghi p kinh doanh và
c nh tranh trong m t ngành kinh doanh hay m t
ch ng lo i s n ph m cũ th . Theo M. Porter có 3
lo i chi n lư c c nh tranh t ng quát là chi n lư c
d n đ u nh phí th p (cost leadership), chi n lư c
khác bi t hóa (differentiation) và chi n lư c t p
trung (focus). (3) Chi n lư c c p ch c năng – Là
nh ng chính sách, gi i pháp v các ch c năng
trong doanh nghi p ñ th c hi n chi n lư c c p
kinh doanh và c p công ty. Các chi n lư c ch c
năng bao g m: chi n lư c marketing, R&D, s n
xu t, ngu n nhân l c, đ u tư tài chính...

cho nhân l c có s lư ng, cơ c u v i ch t lư ng

Qua phân tích ma tr n QSPM, có 2 chi n lư c kinh
doanh mà cơng ty có th th c hi n đ ng th i là:

ng yêu c u phát tri n cũng như chi n

phù h p v i m c tiêu c a Công ty và chi n lư c

C
H

kinh doanh là khác bi t hóa và chi phí th p. ð
th c hi n m c tiêu này, trên cơ s phát huy ñi m
m nh, kh c ph c các ñi m y u ñ t n d ng cơ h i
và h n ch ho c né tránh các nguy cơ, thách th c,

H
U
TE

CITENCO c n th c hi n 5 chính sách phát tri n

ngu n nhân l c cho đ n năm 2020 sau:

Chính sách 1: Phát tri n s

lư ng và cơ c u

ngu n nhân l c.

ð ñ m b o k ho ch, s lao ñ ng c n có ñ n năm
2015 là 2.065 ngư i (146 lao ñ ng gián ti p và

1.919 lao ñ ng tr c ti p), ñ n năm 2020 là 2.656

ngư i (156 lao ñ ng gián ti p và 2.500 lao ñ ng
tr c ti p). Như v y giai ño n t nay ñ n năm 2015

c n b sung 412 ngư i (7 lao ñ ng gián ti p và 395

lao ñ ng tr c ti p), giai ño n 2016-2020 c n b
sung 519 ngư i (10 lao ñ ng gián ti p và 581 lao
đ ng tr c ti p)
Chính sách 2: Nâng cao trình đ chun mơn k
thu t.
V i chi n lư c chi phí th p và khác bi t hóa,
CITENCO ph i chú tr ng đào t o theo hư ng
chuyên sâu.

2.1.3. Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c
3


- Khuy n khích, h tr nhân viên h c t p nâng cao

m t chi n lư c ch c năng trong doanh nghi p, đ

trình đ , nâng s nhân viên có trình đ Th c s lên

c p đ n cách th c, chính sách, gi i pháp cũng như

5 ngư i, kh i ch c năng có 100% trình đ cao

là nh ng k ho ch mà doanh nghi p th c hi n ñ

ñ ng tr lên v môi trư ng và x lý ch t th i ho c

phát tri n ngu n nhân l c góp ph n th c hi n

ngành chuyên môn liên quan.

chi n lư c c p kinh doanh và c p công ty.

- ðào t o nghi p v k thu t môi trư ng, công

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c là m t chi n

ngh x lý ch t th i, ño lư ng và ki m soát ch t

lư c ch c năng, ph i h p v i các chi n lư c ch c

lư ng v sinh môi trư ng. ð c bi t b sung các k

năng khác ñ tri n khai chi n lư c kinh doanh c a

thu t x lý ch t th i nguy h i ñ phát tri n d ch v

doanh nghi p. Các mơ hình th hi n s tích h p

v n chuy n x lý ch t th i nguy h i, ch t th i công

gi a chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c v i

nghi p.

chi n lư c kinh doanh:

- ðào t o k thu t l p ñ t, v n hành, b o dư ng h

- Mơ hình t ng h p: ñưa ra b n phương án xây

th ng x lý ch t th i cho nhân viên k thu t đ t n

d ng chính sách: (1) nh ng nh hư ng t i nhân
s , (2) dòng luân chuy n nhân s , (3) các h
th ng thư ng/ph t, và (4) các h th ng công vi c.

d ng ngu n l c n i b thay vì mua ngồi.

- B i dư ng nghi p v chăm sóc, phát tri n khách
hàng cho nhân viên kinh doanh.
- ðào t o k năng giao ti p cho nhân viên tr c ti p

H
U
TE

Mơ hình t ch c: Nó t p trung vào các m i quan

C
H

Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c th c ch t là

h n i t i gi a nhu c u chi n lư c c a doanh

ti p xúc khách hàng như nhân viên kinh doanh,

nghi p và năm ho t ñ ng nhân s đư c hình thành

nhân viên thu gom v n chuy n.

t năm t ti ng Anh: ’Philosophy’ (quan ñi m),

- T p hu n ki n th c v an tồn lao đ ng cho tồn

’Policies’ (chính sách), ’Programs’ (chương

b nhân viên.

trình), ’Practices’ (ho t đ ng) và ’Process’ (quy

- Nâng cao trình đ c a nhân viên l p k ho ch

trình).

nh m d báo chính xác nhu c u c a khách hàng.

- Mơ hình c th hoá các m i quan h : Chi n

Bên c nh đó, Cơng ty c n chú ý cơng tác tuy n

lư c c nh tranh ñư c chia thành ba lo i: chi n

d ng nh m tìm ki m nh ng nhân viên có tính

lư c tăng cư ng ch t lư ng, chi n lư c gi m giá

chuyên nghi p cao, phù h p v i yêu c u công vi c.

thành và chi n lư c sáng t o. Theo đó đã xây

Chính sách 3: Nâng cao k năng ngh nghi p.

d ng m t mơ hình trong đó có đ c p đ n lo i

Th

chính sách nhân s nào thì phù h p đ khuy n

Cơng ty c n t ch c đào t o n i b trong cơng ty

khích hành vi c n thi t nh m ñ t ñư c m c tiêu ñ

nh m tăng hi u qu và ti t ki m chi phí. Ngồi ra,

ra trong các chi n lư c c nh tranh.

th c hi n luân chuy n các công vi c khác nhau

2.2 Phân tích mơi trư ng ho t đ ng c a

trong cùng m t m ng cơng vi c chính ñ giúp nhân

CITENCO

viên h c h i l n nhau.

2.2.1 Gi i thi u v CITENCO

Th hai, ñ i v i cán b Phòng ð u tư xây d ng cơ

nh t, ñ i v i nhân viên tr c ti p s n xu t,

4


Công ty TNHH m t thành viên môi trư ng ñô th

b n: Công ty c n ph i nâng cao năng l c qu n lý

TP. H Chí Minh, vi t t t là CITENCO, ti n thân

d án ñ có ñ th c hi n nhanh chóng các d án

là S V sinh ðơ thành Sài Gịn đư c hình thành

nâng cơng su t k p đưa vào khai thác vào năm

t trư c năm 1975 tr c thu c Tịa ðơ Chánh Sài

2016.

Gịn. Năm 1975 S V sinh ñư c ti p qu n và ñi

Th ba, Cơng ty c n t o ra m t đ i ngũ nhân viên

vào lao ñ ng,

kinh doanh v a am hi u chun mơn đ tư v n cho

y ban Quân qu n thành ph ban

hành quy t ñ nh thành l p S V sinh là cơ quan

khách hàng, v a thành th o k

qu n lý hành chánh s nghi p. Trong q trình

thương lư ng, đàm phán v i khách hàng đ có th

phát tri n, CITENCO ñã nhi u l n thay ñ i tên và

thuy t ph c ñư c nhi u khách hàng s d ng d ch

cơ ch qu n lý phù h p s phát tri n c a ñ t nư c.

v .

CITENCO có ch c năng ho t đ ng cơng ích các

Th tư, nâng cao trình đ c a cán b phịng T

d ch v cơng c ng v v sinh mơi trư ng đơ th và

ch c hành chính đ tăng hi u qu trong cơng tác

ho t ñ ng kinh doanh khác.

ñi u ñ ng nhân l c, phân cơng lao đ ng, b trí s

tuy n ch c năng. ð ng ñ u là Ban giám ñ c. Tr c
thu c Ban giám ñ c có 6 phịng ch c năng (k

d ng lao đ ng ñúng ngư i ñúng vi c ñ phát huy

s trư ng và tinh th n sáng t o c a nhân viên.

Th năm, nâng cao năng l c qu n lý c a lãnh đ o
Cơng ty, bao g m cán b c p trư ng phó phịng tr

H
U
TE

ho ch t ng h p, t ch c hành chính, ki m tra ch t

C
H

Hi n nay CITENCO t ch c theo mơ hình tr c

năng giao ti p,

lư ng, ñ u tư xây d ng cơ b n, tài chính ) và 5

lên nh m đi u hành hi u qu m i ho t ñ ng c a

ñơn v tr c thu c (Xí nghi p v n chuy n s 1, s

Cơng ty. Trong đó vi c rà soát và s d ng hi u qu

2, s 3, Xí nghi p d ch v mơi trư ng, Xí nghi p

hơn các ngu n l c s n có là m t v n đ quan tr ng

x lý ch t th i).

nh m ti t ki m chi phí

CITENCO cung c p 03 d ch v ch y u là d ch v

Chính sách 4: Xây d ng ch ñ và ñi u ki n làm

v sinh môi trư ng, d ch v ph c v tang l và các

vi c ñ m b o s c kh e cho nhân viên.

d ch v khác như s n xu t ñi n t rác, kinh doanh

- Chú ý quan tâm ñ n ñi u ki n làm vi c cũng như

ñi n; san l p xà b n, đ t c n… Trong đó, d ch v

các thi t b phịng ch ng đ c h i, phương ti n b o

v sinh môi trư ng là d ch v ch y u c a Công

h lao ñ ng khi làm vi c c a nhân viên.

ty.

- Trang b h th ng x lý khí th i ho c t n thu khí

2.2.2 ðánh giá mơi trư ng bên trong

th i t rác ñ s n xu t ñi n ñ ñ m b o s c kh e

CITENCO có s lư ng lao đ ng khá ñông ñ o v i

cho nhân viên và ngư i dân xung quanh.

1.663 ngư i. Trong đó đa s lao ñ ng

- Chú ý m c h s ñ c h i đ nhân viên có th b i

Cơng ty

có trình đ th p, ngồi 02 cán b có trình ñ th c

dư ng, ph c h i s c kh e.

s , 140 nhân viên có trình đ đ i h c, 103 nhân

- Phát ñ ng phong trào th d c th thao đ nhân

viên có trình đ cao đ ng-trung c p, cịn l i 1.418

viên rèn luy n s c kh e và cũng là ñ gi i trí sau

nhân viên có trình đ dư i trung c p.

nh ng gi lao ñ ng m t nh c.
5


Cơng ty có tài s n và ngu n v n khá m nh do s

- T ch c khám s c kh e ñ nh kỳ 3 tháng/l n ñ

h tr t ch s h u -

phòng b nh và ch a b nh cho nhân viên.

y ban nhân dân phía TP.

H Chí Minh. Ngu n v n c a Công ty tăng trư ng

- L p t “Qu n lý an toàn – s c kh e – môi trư ng”

5-7% m i năm, t 873 t năm 2008 lên 980 t vào

ñ xây d ng k ho ch, ki m sốt quy trình ho t

năm 2010. Bên c nh đó t c đ tăng doanh thu cao

đ ng, tuyên truy n hu n luy n ki n th c v s c

hơn nhi u so v i t c ñ tăng v n, năm 2009 tăng

kh e môi trư ng.

31% so v i 2008, năm 2010 tăng 13% so v i năm

Chính sách 5: Nâng cao thái ñ làm vi c c a

2009, th hi n s phát tri n m nh các d ch v có

nhân viên.

thu c a Cơng ty.

V đánh giá k t qu th c hi n, c n xây d ng h

V năng l c s n xu t, Cơng ty có năng l c s n

th ng tiêu chu n, chu n m c ñ làm cơ s

xu t v i quy trình khép kín t thu gom đ n x lý

nhân viên hoàn thành nhi m v

rác, m ng lư i r ng kh p, phương ti n và thi t b

V ti n lương, ti n thư ng, trư c h t ch ñ lương

ñ y ñ , hi n đ i. Vì v y, hàng năm Cơng ty ñã x

thư ng ph i ñ m b o tính công b ng , khuy n

th trư ng TP. HCM. Tuy nhiên nhu c u này ngày
m t tăng v i t c đ cao, vì v y c n ph i đ u tư,

hàng. M t khác, cơng ty cũng chưa chú tr ng d ch
v

khích s g n bó c a nhân viên đ i v i Cơng ty,

ñ ng th i cũng ph i xét ñ n trình đ c a nhân viên
V chính sách đ ng viên, các nhà qu n lý c a Công
ty c n phát huy s thân thi n ñ i v i nhân viên,

H
U
TE

liên t c c i ti n ñ ñáp ng yêu c u c a khách

C
H

lý m t lư ng ch t th i l n, ñáp ng nhu c u c a

cho

ñ ng th i quan tâm và tôn tr ng nhân viên.

v n chuy n ch t th i công nghi p cho các

doanh nghi p s n xu t

các khu cơng nghi p, đây

3. K T QU VÀ TH O LU N

là m t lĩnh v c có th đ y m nh khai thác.

1) H th ng cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân

V ch t lư ng d ch v , v i 02 hư ng d ch v l n

l c và chi n lư c trong doanh nghi p, ñ ng th i

là v n chuy n x lý ch t th i và d ch v tang l ,

xác ñ nh rõ m i quan h v các chính sách phát

CITENCO đ u cung c p d ch v ch t lư ng cao

tri n ngu n nhân v i chi n lư c kinh doanh trong

và uy tín nhi u năm. Ch t lư ng ñư c xem là y u

doanh nghi p.

t hàng ñ u v i s theo dõi ch t ch c a 02 phịng

2) Phân tích mơi trư ng CITENCO ñ rút ra ñư c

K thu t v t tư và Giám sát ch t lư ng.

6 ñi m m nh Cơng ty c n phát huy và 5 đi m y u

V ti p th bán hàng, CITENCO chưa ch ñ ng

c n c i thi n, ñ ng th i nh n d ng ñư c 7 cơ h i

tìm ki m khách hàng m i, chưa t ch c b ph n

mà Công ty c n t n d ng và 5 nguy cơ, thách th c

kinh doanh riêng, do v y chưa có s thăm dị ý

mà Công ty c n né tránh.

ki n khách hàng cũng như các chính sách chăm

3) Phân tích SWOT và s d ng ma tr n QSPM. T

sóc khách hàng. V qu ng cáo ti p th , CITENCO

đó th y r ng CITENCO có th đ ng th i th c hi n

có th c hi n qu ng bá d ch v qua trang web

c 2 chi n lư c c nh tranh là chi phí th p và khác

nhưng chưa qu ng báth c s r ng rãi các d ch v

bi t hóa.
6


c a mình đ n các đ i tư ng khách hàng.

4) ð ra 5 nhóm chính sách phát tri n ngu n nhân

Qua phân tích ma tr n các y u t bên trong cho

l c ñ th c hi n m c tiêu phát tri n cũng như chi n

th y CITENCO có nhi u đi m hơn ñi m y u. Các

lư c kinh doanh c a CITENCO. ðó là: Phát tri n

đi m m nh và ñi m y u ñáng chú ý như sau:

s lư ng và cơ c u ngu n nhân l c ñ ñáp ng k

- ði m m nh: ñ i ngũ lao đ ng m nh, có kh

ho ch phát tri n; Nâng cao trình đ chun mơn k

năng huy ñ ng v n, m ng lư i thu gom và v n

thu t; Nâng cao k năng ngh nghi p; Xây d ng

chuy n ch t th i r ng kh p thành ph , máy móc

ch đ và ñi u ki n làm vi c ñ m b o s c kh e cho

thi t b hi n ñ i công su t cao, ch t lư ng d ch v

nhân viên; Nâng cao thái ñ làm vi c c a nhân

có uy tín, chú tr ng đ u tư phát tri n cơng ngh

viên.

hi n đ i.
4. K T LU N

đ cao đ ti p thu cơng ngh m i, công tác qu ng

Vi c ho ch ñ nh chi n lư c phát tri n ngu n nhân

bá ti p th chưa m nh.

l c cho CITENCO là h t s c c n thi t. B ng các

2.2.3 ðánh giá mơi trư ng bên ngồi
V môi trư ng nhân kh u h c, TP.HCM v i dân
cư đơng đúc và có xu hư ng ngày càng tăng

phương pháp nghiên c u khoa h c, lu n văn ñã h
th ng cơ s lý lu n v chi n lư c phát tri n ngu n
nhân l c, phân tích mơi trư ng ho t đ ng c a
CITENCO và ñ ra chi n lư c phát tri n ngu n

H
U
TE

m nh, các khu dân cư, khu đơ th m i xu t hi n

C
H

- Các ñi m y u: ñ i ngũ nhân viên chưa có trình

ngày càng nhi u. ð ng th i ngư i dân có trình đ

nhân l c phù h p ñáp ng m c tiêu chung và chi n

ngày càng cao, nh n th c ngày càng cao v b o v

lư c kinh doanh c a CITENCO.

môi trư ng, tác h i c a ch t th i công nghi p, có

TÀI LI U THAM KH O

nhu c u ñư c s ng trong m t môi trư ng xanh –

s ch – đ p. Vì v y nhu c u v v sinh môi trư ng

Ti ng Vi t

và làm đ p c nh quan có xu hư ng ngày càng gia

1. Brian Tracy, (2007), “Bí quy t tuy n d ng và
ñãi ng ngư i tài”, NXB t ng h p TP.HCM.

tăng.

V môi trư ng kinh t , sau m t th i gian tăng

2. CITENCO (2009), “Báo cáo t ng k t tình hình

trư ng cao, kinh t Vi t nam b t ñ u tăng trư ng

th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh năm

ch m l i nhưng TP. H Chí Minh v n có m c

2008 và phương hư ng công tác năm 2009”, s

tăng trư ng cao (trên 10%/năm), có s lư ng cơ

672/BC-MTðT ngày 09/02/2009.

s

cơng nghi p (nhà máy) l n nh t Vi t Nam

(10.000-12.000) v i t c đ

tăng trư ng cơng

3. CITENCO (2010), “Báo cáo t ng k t tình hình
th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh và

nghi p kho ng 12-14% năm. ðây là ti n ñ ñ

phương hư ng công tác năm 2010”, s

phát tri n t t c các ngành kinh t , trong đó có

701/BC-MTðT ngày 11/02/2010.

ngành mơi trư ng đơ th .
V mơi trư ng chính tr - pháp lu t, phát lu t c a

4. CITENCO, “Báo cáo t ng k t tình hình th c
hi n k ho ch s n xu t kinh doanh năm 2010
7


Vi t Nam v b o v môi trư ng ngày càng hoàn
ch nh v i Lu t B o v mơi trư ng, các quy đ nh
chu n qu c gia v mơi trư ng, quy đ nh v ch t
th i nguy h i, …. M t khác,

y ban nhân dân TP.

5.
6.

HCM r t quan tâm ñ n vi c c i thi n c nh quan
đơ th .

7.

V môi trư ng công ngh , công ngh x lý nư c
th i trên th gi i ngày càng phát tri n như công

8.

ngh DEWATS, x lý nư c th i b ng công ngh
l c màng MBR, công ngh BIOGAS bi n lư ng
vi khu n gây h i trong phân và ch t th i chăn nuôi

9.

Khách hàng c a CITENCO cũng ngày càng gia
tăng v i ñ i tư ng là các cơ quan, b nh vi n, ch
ñ u m i, siêu th , trư ng h c, khu dân cư, khu đơ
th , khu cơng nghi p, … cho nhóm d ch v v sinh

táng.

10.

Ti ng Anh

11. Birgit Benkhoff, (1996), “Disentangling
organizational commitment”, London School
of Economics
12. Susan Dunn, (2003), “The Top Ten Things
Employees Say They Want & How Managers
Miss the Mark by Low Emotional
Intelligence”, The EQ Coach.
13. Randall S. Schuler, Susan E. Jackson, (1999),
Strategic Human Resource Management,
Blackwell Publishers Ltd.

H
U
TE

môi trư ng và các khách hàng l cho d ch v mai

C
H

b phân h y thành khí gas và nư c.

và phương hư ng cơng tác năm 2011”, s
297/BC-MTðT ngày 25/01/2011
C c
Th ng
kê
TP.HCM,

.
ðoàn Gia Dũng, “Bàn v s tích h p chi n
lư c nhân s v i chi n lư c công ty”.
Fred R.David, (2006), “Khái lu n v qu n tr
chi n lư c”, NXB th ng kê.
Garry D.Smith, Danny R.Arnold, Borby
G.Bizzell (2000), “Chi n lư c và sách lư c
kinh doanh”, NXB th ng kê.
Nguy n H u Dũng, (2003), “S d ng hi u qu
ngu n l c con ngư i Vi t Nam”, NXB Lao
ñ ng Xã h i.
Tr n Th Kim Dung, (2006), Qu n tr ngu n
nhân l c, NXB th ng kê.

V ñ i th c nh tranh, trên đ a bàn TP. HCM

ngồi CITENCO, hi n có 6 cơng ty khác đ u tư
vào lĩnh v c x lý rác đơ th : Cơng ty TNHH x

lý ch t th i r n Vi t Nam (VWS), Công ty CP

Vietstar, Công ty Tâm Sinh Nghĩa, Công ty Thành

Công, Công ty Keppel Seghers Engineering, Công

ty CP Năng lư ng Môi trư ng. Các công ty này
linh ho t, năng đ ng nhưng quy mơ cịn nh ,
chi m th ph n khơng đáng k .

8

i
L I CAM ðOAN

Tôi là Nguy n Văn Sơn. Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên c u
“Gi i Pháp Phát Tri n Ngu n Nhân l c Cho Công ty TNHH M t
Thành Viên Môi Trư ng ðô Th TP. H Chí Minh đ n năm 2020” là
cơng trình nghiên c u c a riêng tôi. Các n i dung và k t qu nghiên c u
trong lu n văn này là trung th c và chưa ñư c ai cơng b trong b t kỳ cơng
trình khoa h c nào.

C
H

TP H Chí Minh, ngày 15 tháng 03 năm 2012

H
U
TE

TÁC GI

NGUY N VĂN SƠN


ii

M CL C

M CL C
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

ii
iiv

VI T T T

DANH M C CÁC B NG
DANH M C CÁC HÌNH V , ð TH
M ð U
Chương 1: CƠ S LÝ LU N V
NGU N NHÂN L C

v
vi
1
CHI N LƯ C PHÁT TRI N
5

C
H

1.1. LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
1.1.1. M t s khái ni m liên quan ñ n phát tri n ngu n nhân l c
1.1.2. S c n thi t ph i xây d ng chi n lư c phát tri n ngu n nhân
l c
1.1.3. N i dung phát tri n ngu n nhân l c
1.2. LÝ LU N V CHI N LƯ C

5
5
8
10
12
12
13

H
U
TE

1.2.1. Khái ni m v chi n lư c
1.2.2. Các lo i chi n lư c

1.2.3. Quy trình xây d ng chi n lư c
1.3. CHI N LƯ C PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C

17
26

1.3.1. B n ch t chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c
1.3.2. Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c v i chi n lư c kinh
doanh

26

1.4. TÓM T T CHƯƠNG 1
Chương 2: PHÂN TÍCH MƠI TRƯ NG HO T ð NG C A CÔNG TY

31

TNHH M T THÀNH VIÊN MÔI TRƯ NG ðÔ TH TP. HCM
2.1. GI I THI U V CÔNG TY TNHH M T THÀNH VIÊN MƠI
TRƯ NG ðƠ TH TP. HCM

33

27

33

2.1.1. Q trình hình thành và phát tri n
2.1.2. ð a v pháp lý

33
34

2.1.3. Ngành ngh kinh doanh
2.1.4. Cơ c u t ch c, qu n lý
2.1.5. D ch v cung c p

34
35
37

2.2. ðÁNH GIÁ MÔI TRƯ NG BÊN TRONG – CÁC Y U T
B

N I

41


iii
2.2.1. Phân tích các ngu n l c và năng l c

41

2.2.2. Nh n di n các ñi m m nh, đi m y u
2.3. ðÁNH GIÁ MƠI TRƯ NG BÊN NGỒI
2.3.1. Phân tích và d báo các y u t mơi trư ng bên ngồi

48
51
51

2.3.2. Nh n di n cơ h i và thách th c
2.4. TÓM T T CHƯƠNG 2

57
60

Chương 3: HO CH ð NH CHI N LƯ C PHÁT TRI N NGU N
NHÂN L C CHO CÔNG TY TNHH M T THÀNH VIÊN MÔI
TRƯ NG ðÔ TH TP.HCM ð N NĂM 2020

62
62
62
64

3.2. CHI N LƯ C PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
3.2.1. M c tiêu và yêu c u phát tri n ngu n nhân l c

66
66

C
H

3.1. HO CH ð NH CHI N LƯ C KINH DOANH
3.1.1. Phân tích SWOT đ hình thành chi n lư c kinh doanh
3.1.2. L a ch n chi n lư c

H
U
TE

3.2.2. Ho ch đ nh chính sách phát tri n ngu n nhân l c
3.3. TÓM T T CHƯƠNG 3
K T LU N
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
CÁC PH L C

67
75
76
77
78

iv

DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

C ph n
Ma tr n đánh giá các y u t bên ngồi (External Factor
Evaluation)
GDP:
T ng s n ph m qu c n i (Gross Domestic Product)
IFE:
Ma tr n ñánh giá các y u t bên trong (Internal Factor
Evaluation)
ISO:
T ch c tiêu chu n qu c t (International Organization for
Standardization)
KCN:
Khu công nghi p
KCX:
Khu ch xu t
QSPM :
Ma tr n ho ch ñ nh chi n lư c ñ nh lư ng (Quantitative
Strategic Planning Matrix)
SWOT:
Ma tr n k t h p ñi m m nh và ñi m y u v i cơ h i và m i ñe
d a (Strengths and Weaknesses - Opportunities and Threats)
TCVN:
Tiêu chu n Vi t nam
TNHH:
Trách nhi m h u h n

TP. HCM: Thành ph H Chí Minh

H
U
TE

C
H

CP:
EFE:

VI T T T


v

DANH M C CÁC B NG

H
U
TE

C
H

B ng 1.1: Mơ hình c th hóa m i quan h c a Dowling và
Schuler
B ng 1.2: M i quan h gi a chi n lư c c nh tranh c a M. Poter
v i chính sánh phát tri n ngu n nhân l c

B ng 2.1: S lư ng và cơ c u lao ñ ng
B ng 2.2: M t s ch tiêu tài chính
B ng 2.3: Các d án giai đo n 2010-2015
B ng 2.4: S n lư ng các năm
B ng 2.5: Tóm t t các đi m m nh
B ng 2.6: Tóm t t các đi m y u
B ng 2.7: Ma tr n ñánh giá các y u t bên trong (IFE)
B ng 2.8: Tóm t t các cơ h i t mơi trư ng bên ngồi
B ng 2.9: Tóm t t các nguy cơ t mơi trư ng bên ngồi
B ng 2.10: Ma tr n đánh giá các y u t bên ngồi (EFE) c a Cơng
ty
B ng 3.1: Ma tr n SWOT
B ng 3.2: Tóm t t các y u t nh hư ng ñ n các chi n lư c
B ng 3.3: Ma tr n QSPM
B ng 3.4: D báo th trư ng, s n lư ng và th ph n ñ n 2020
B ng 3.5: Phân tích nhu c u nâng cơng su t đ n 2020
B ng 3.6: S lư ng và cơ c u lao ñ ng ñ n năm 2020

30
31
41
43
43
46
48
49
50
58
59
60

63
64
65
67
67
68


vi

DANH M C CÁC HÌNH V , ð

H
U
TE

Hình 1.7:
Hình 2.1:
Hình 2.2:
Hình 2.3:
Hình 2.4:
Hình 2.5:
Hình 2.6:

M i quan h gi a 3 c p chi n lư c
Các chi n lư c c nh tranh t ng quát c a M. Porter
Ba giai đo n c a q trình qu n tr chi n lư c
Quy trình xây d ng chi n lư c
Mơ hình 5 l c c nh tranh c a M. Porter
Chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c v i chi n công ty

và kinh doanh
S tích h p ngu n nhân l c v i chi n lư c công ty
Cơ c u t ch c
Quy trình v n chuy n – x lý rác sinh ho t
Quy trình v n chuy n – x lý rác y t
Quy trình v n chuy n x lý ch t th i xây d ng
Quy trình v n chuy n, x lý ch t th i cơng nghi p
Quy trình v n chuy n, x lý ch t th i nguy h i

C
H

Hình 1.1:
Hình 1.2:
Hình 1.3:
Hình 1.4:
Hình 1.5:
Hình 1.6:

TH

13
15
17
18
21
26
27
36
38

38
39
39
40


1

M

ð U

1. S c n thi t c a ñ tài

C
H

Nhân l c là m t ngu n l c vô cùng quan tr ng c a qu c gia nói
chung và c a doanh nghi p hay t ch c nói riêng. ð i h i X c a ð ng c ng
s n Vi t nam ñã kh ng ñ nh “ngu n l c con ngư i – y u t cơ b n ñ phát
tri n xã h i, tăng trư ng kinh t nhanh và b n v ng ”, “Con ngư i và
ngu n nhân l c là nhân t quy t ñ nh s phát tri n ñ t nư c trong th i kỳ
cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa”. Trong ph m vi doanh nghi p, nhân l c v a
là m t ngu n l c nhưng cũng l i là m t năng quan tr ng. B vì năng l c
c a doanh nghi p đư c hình thành b i các y u t như tài chính, cơ s v t
ch t, tài s n vơ hình, cơng ngh , con ngư i… trong đó con ngư i s qu n
lý, s d ng và khai thác các y u t còn l i nên y u t con ngư i là ñi u
ki n ñ ñ quy t ñ nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.

H

U
TE

Công ty trách nhi m h u h n (TNHH) m t thành viên mơi trư ng đơ
th Thành ph H Chí Minh (TP. HCM) là m t doanh nghi p s d ng
nhi u lao ñ ng nhưng cho ñ n nay v n chưa có chi n lư c phát tri n ngu n
nhân l c mang tính bao quát và dài h n nên vi c ho ch ñ nh chi n lư c
phát tri n ngu n nhân l c nh m th c hi n m c tiêu chung cũng như các
chi n kinh doanh c a Công ty là h t s c c n thi t. Chính vì v y tác gi
ch n đ tài “Gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c cho Công ty TNHH m t
thành viên môi trư ng đơ th TP. HCM đ n năm 2020” làm ñ tài lu n văn
th c s .
2. M c tiêu và nhi m v nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a ñ tài này là ñ xu t chi n lư c và nh ng
chính sách phát tri n ngu n nhân l c cho Công ty TNHH m t thành viên
mơi trư ng đơ th TP. HCM m t cách t ng quát, sâu, r ng ñ ñáp ng m c
tiêu và chi n lư c phát tri n chung c a Công ty. ð th c hi n m c tiêu
nghiên c u này, các câu h i nghiên c ñư c ñ t ra là:


2

1) Cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c nào s là lý lu n soi
ñư ng cho vi c ho ch ñ nh chi n lư c và nh ng chính sách phát tri n
ngu n nhân l c trong doanh nghi p?
2) Th c tr ng các năng l c và ngu n l c, ñ c bi t là ngu n nhân l c
trong Công ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP. HCM hi n nay
như th nào? Cơng ty có nh ng m nh và đi m y u gì?
3) Mơi bên ngồi nh hư ng đ n ho t đ ng c a Cơng ty TNHH m t
thành viên mơi trư ng đơ th TP. HCM như th nào? ðâu là nh ng cơ h i

và ñâu là nh ng nguy cơ, thách th c mà mơi trư ng đem l i?

C
H

4) Chi n lư c kinh doanh nào Công ty TNHH m t thành viên mơi
trư ng đơ th TP. HCM nên l a ch n và chi n lư c phát tri n ngu n nhân
l c như th nào ñ ñáp ng m c tiêu phát tri n cũng như chi n lư c kinh
doanh c a Công ty?

H
U
TE

T m c tiêu và các câu h i nghiên c u trên ñây, lu n văn ph i th c
hi n các nhi m v nghiên c u sau ñây:
Th nh t, h th ng cơ s lý lu n v chi n lư c nói chung và phát
tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p, cũng như m i quan h v các
chính sách phát tri n ngu n nhân v i chi n lư c kinh doanh trong doanh
nghi p
Th hai, ñánh giá th c tr ng (môi trư ng bên trong) c a Công ty
TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP. HCM, ñ c bi t là các y u t
v phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty. T đó rút ra đư c nh ng đi m
m nh Công ty c n phát huy và nh ng ñi m y u c n c i thi n.
Th ba, đánh giá mơi bên ngồi nh hư ng ñ n ho t ñ ng c a Công
ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP. HCM. T đó nh n d ng
nh ng cơ h i Công ty c n t n d ng và nh ng nguy cơ, thách th c Công ty
c n né tránh.
Th tư, ho ch ñ nh chi n lư c kinh doanh và chi n lư c phát tri n
ngu n nhân l c (m c tiêu, k ho ch, chính sách) đ đáp ng m c tiêu phát

tri n cũng như chi n lư c kinh doanh c a Công ty.


3

3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u c a ñ tài là công tác phát tri n ngu n nhân
l c. Còn ph m vi nghiên c u c a ñ tài ñư c gi i h n v không gian là
trong Công ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP.HCM. Các
chính sách và k ho ch ñ ra ñư c gi i h n v th i gian là ñ n 2020.
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn s d ng phương pháp nghiên c u đ nh tính làm ch đ o,
k t h p v i phương pháp nghiên c u ñ nh lư ng.

H
U
TE

C
H

Phương pháp nghiên c u ñ nh tính trư c h t đư c s d ng ñ h
th ng cơ s lý lu n v chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c b ng vi c phân
tích và h th ng các lý thuy t có liên quan. Ti p theo phương pháp nghiên
c u đ nh tính đư c th c hi n đ phân tích mơi trư ng ho t đ ng c a Cơng
ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP.HCM qua các phương pháp
phân tích, sao sánh và mơ t tính ch t c a môi trư ng. Cu i cùng phương
pháp nghiên c u đ nh tính cịn đư c s d ng đ mơ t chi n lư c và các
chính sách phát tri n ngu n nhân l c. D li u s d ng đ phân tích trong
phương pháp nghiên c u này là d li u sơ c p và d li u th c p, trong đó

d li u th c p là ch y u. Ngu n d li u sơ c p ñư c thu th p t tài li u
c a các nhà nghiên c u trư c ñây, các tài li u, báo cáo c a TP. H Chí
Minh và Cơng ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP.HCM. D
li u sơ c p ñư c thu th p ch y u qua quan sát th c t .
Phương pháp nghiên c u ñ nh lư ng ñư c s d ng nh m h tr cho
nghiên c u đ nh tính thơng qua vi c phân tích các d li u đ nh tính đ
lư ng hóa chúng thành nh ng d li u ñ nh lư ng. Phương pháp ch y u
ñư c s d ng ñ thi t l p ma tr n ñánh giá các y u t bên trong, ma tr n
ñánh giá các y u t bên ngoài và ma tr n ho ch ñ nh chi n lư c ñ nh lư ng
5. B c c c a lu n văn
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ph l c và tài li u tham kh o, lu n văn
ñư c t ch c thành 3 chương sau ñây:
Chương 1: Cơ s lý lu n v chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c


4

Chương 2: Phân tích mơi trư ng ho t đ ng c a công ty tnhh m t
thành viên môi trư ng đơ th TP. HCM

H
U
TE

C
H

Chương 3: Ho ch đ nh chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c cho
Công ty TNHH m t thành viên mơi trư ng đơ th TP.HCM đ n năm 2020.

5

Chương 1: CƠ S

LÝ LU N V CHI N LƯ C PHÁT TRI N
NGU N NHÂN L C

1.1. LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
1.1.1. M t s khái ni m liên quan ñ n phát tri n ngu n nhân l c
1.1.1.1. Ngu n nhân l c
Theo t ñi n thu t ng trong lĩnh v c lao đ ng c a Liên Xơ, ngu n nhân
l c là toàn b nh ng ngư i lao đ ng dư i d ng tích c c ñang tham gia lao ñ ng
và ti m tàng. Như v y ngu n nhân l c bao g m t t c ñang tham gia làm vi c và
s tham gia làm vi c trong tương lai.

H
U
TE

C
H

C th hơn, Stivastava M.P trong quy n “Human resource planing:
Aproach needs assessments and priorities in manpower planing” (NXB Manak
New Delhi 1997) cho r ng, ngu n nhân l c ñư c hi u là toàn b v n nhân l c
bao g m th l c, trí l c, k năng ngh nghi p mà m i cá nhân s h u. V n nhân
l c ñư c hi u là con ngư i dư i d ng m t ngu n v n quan tr ng, có kh năng
sinh ra các ngu n thu nh p trong tương lai, làm tăng s ph n th nh v kinh t .
Ngu n v n này là t p h p nh ng k năng, ki n th c, kinh nghi m tích lũy đư c

nh vào q trình lao đ ng s n xu t.
Vi t Nam, theo Tr n Kim Dung (1999), ngu n nhân l c c a doanh
nghi p đư c hình thành trên cơ s c a các cá nhân có vai trị khác nhau và đư c
liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu nh t ñ nh. Ngu n nhân l c khác v i các
ngu n l c khác c a doanh nghi p do chính b n ch t c a con ngư i. Nhân viên
có các năng l c, đ c đi m cá nhân khác nhau, có ti m năng phát tri n, có kh
năng hình thành các nhóm h i, các t ch c cơng đồn b o v quy n l i c a h ,
có th đánh giá và đ t câu h i ñ i v i ho t ñ ng c a các qu n tr gia, hành vi
c a h có th thay đ i ph thu c vào chính b n thân h ho c s tác ñ ng c a
mơi trư ng xung quanh.
Cùng quan đi m như trên, tác gi Nguy n H u Dũng (2003) trong cơng
trình “S d ng hi u qu ngu n l c con ngư i Vi t Nam” (NXB Lao ñ ng Xã
h i) ñã lu n gi i b n ch t c a ngu n nhân l c là ti m năng con ngư i có th
khai thác cho s phát tri n kinh t xã h i. Ngu n nhân l c là s lư ng và ch t


6

lư ng con ngư i, bao g m c th ch t và tinh th n, s c kh e và trí tu , năng l c,
ph m ch t và kinh nghi m s ng. Ngu n nhân l c là k t h p gi a th l c và trí
l c c a con ngư i trong s n xu t t o ra năng l c sáng t o, ch t lư ng và hi u
qu cho doanh nghi p.

H
U
TE

1.1.1.2. Qu n tr ngu n nhân l c

C

H

Như v y, các cách hi u trên ñ u th ng nh t r ng ngu n nhân l c nói lên
kh năng lao đ ng c a xã h i ho c m t t ch c, ngu n nhân l c c a doanh
nghi p là t ng th nh ng ti m năng c a con ngư i g m th l c, trí l c, nhân
cách đư c huy đ ng trong q trình s n xu t. Tuy nhiên tác gi ng h quan
ñi m c a Nguy n H u Dũng (2003) khi cho r ng ngu n nhân l c ñư c xem xét
trên giác ñ s lư ng và ch t lư ng. S lư ng ngu n nhân l c đư c bi u hi n
thơng qua ch tiêu như quy mơ, t c đ tăng trư ng và cơ c u ngu n nhân l c.
V ch t lư ng, ngu n nhân l c ñư c xem xét v trình đ văn hóa, s c kh e,
trình ñ chuyên môn nghi p v , k năng, kinh nghi m và thái ñ , ph m ch t c a
ngư i lao ñ ng.

Ngu n nhân l c c a m t doanh nghi p không th m nh n u tuy n d ng
nh ng ngư i lao đ ng có năng l c y u kém ho c không phù h p v i yêu c u.
Tuy nhiên cho dù đã có nh ng nhân viên r t gi i nhưng s d ng lao ñ ng không
h p lý cũng làm cho h tr nên th ñ ng, thi u sáng t o d n ñ n hi u qu công
vi c không cao, th m chí c m th y b t mãn và r i b doanh nghi p. Vì v y c n
thi t ph i qu n tr ngu n nhân l c, t c là t o ñi u ki n c n thi t cho ngư i lao
ñ ng ñ m b o v m t th l c và phát huy t i đa m t trí l c nh m th c hi n
nh ng m c tiêu c a t ch c.
Theo Tr n Kim Dung (1999), qu n tr ngu n nhân l c là h th ng các
tri t lý, chính sách và ho t ñ ng ch c năng v thu hút, ñào t o – phát tri n và
duy trì con ngư i c a m t t ch c nh m ñ t ñư c k t qu t i ưu cho c t ch c
l n nhân viên. Qu n tr nhân l c v a là m t khoa h c, v a là m t ngh thu t k t
h p nhu n nhuy n nhi u thành t u c a các ngành khoa h c, t o thành t ng th
các phương ti n nh m:
- S d ng có hi u qu ngu n nhân l c nh m tăng năng su t lao ñ ng và
nâng cao tính hi u qu c a t ch c.

7

- ðáp ng nhu c u ngày càng cao c a nhân viên, t o ñi u ki n cho nhân
viên ñư c phát huy t i ña năng l c cá nhân, đư c kích thích, đ ng viên nhi u
nh t t i nơi làm vi c và trung thành, t n tâm v i doanh nghi p.
Tóm l i, qu n tr ngu n nhân l c là thi t k các chính sách và th c hi n
các lĩnh v c ho t ñ ng nh m làm cho con ngư i đóng góp giá tr h u hi u nh t
cho t ch c, bao g m các lĩnh v c ho ch ñ nh ngu n nhân l c, phân tích thi t
k cơng vi c, chiêu m và l a ch n, ñào t o và phát tri n, đánh giá thành tích và
thù lao, s c kh e và an toàn lao ñ ng … Qu n tr ngu n nhân l c v a là ngh
thu t v a là khoa h c nh m làm cho nh ng mong mu n c a doanh nghi p và
mong mu n c a nhân viên tương h p v i nhau và cùng ñ t ñ n m c tiêu.

C
H

1.1.1.3. Phát tri n ngu n nhân l c

H
U
TE

Trên th gi i có nhi u quan ñi m v phát tri n ngu n nhân l c, nhưng
nhìn chung đ u khá th ng nh t v i nhau:
- Theo quan ñi m s d ng năng l c con ngư i c a T ch c qu c t v lao
ñ ng, phát tri n ngu n nhân l c bao hàm khơng ch s gia tăng trình đ lành
ngh , mà bên c nh s phát tri n năng l c cịn ph i làm cho con ngư i có đư c
vi c làm hi u qu cũng như th a mãn ngh nghi p và cu c s ng cá nhân.
- Theo Swanson (1997), phát tri n ngu n nhân l c là m t quá trình phát

tri n và thúc đ y s tinh thơng c a con ngư i qua vi c phát tri n t ch c, ñào
t o và phát tri n nhân s nh m c i thi n năng su t.
- Theo McLean (2000), phát tri n ngu n nhân l c là quá trình nh m phát
tri n nh ng ki n th c làm vi c cơ b n, s tinh thông, năng su t và s hài lòng
c n cho m t đ i nhóm ho c cá nhân ho c mang l i l i ích cho m t t ch c, c ng
ñ ng, qu c gia….
ð ng trên quan ñi m xem con ngư i là ngu n v n, Yoshihara Kunio cho
r ng phát tri n ngu n nhân l c là các ho t ñ ng ñ u tư nh m t o ra ngu n nhân
l c v i s lư ng và ch t lư ng ñáp ng nhu c u phát tri n kinh t - xã h i c a
ñ t nư c, ñ ng th i ñ m b o s phát tri n c a m i cá nhân. Tác gi ng h quan
đi m này vì đây là khái ni m tồn di n nh t. Theo đó, phát tri n ngu n nhân l c
là quá trình t o ra s bi n ñ i v s lư ng và ch t lư ng ngu n nhân l c nh m
góp ph n hồn thành m c tiêu s m nh c a doanh nghi p và cũng là phát tri n
b n thân ngư i lao ñ ng trong ngu n nhân l c đó. Phát tri n ngu n nhân l c có


8

m c tiêu là làm gia tăng ch t lư ng ngu n nhân l c, ch y u là nâng cao năng
l c và ñ ng cơ c a ngư i lao đ ng đ h đóng góp có hi u qu nh t vào vi c
phát tri n doanh nghi p. Tuy nhiên ñ th c hi n ñư c ñi u ñó, trư c h t doanh
nghi p ph i ch n l a ñư c quy mô h p lý, bao g m s lư ng và cơ c u lao đ ng
thích h p, như là m t ñi u ki n t i ưu ñ ngu n nhân l c phát huy s c m nh c a
mình.
1.1.2. S c n thi t ph i xây d ng chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c

H
U
TE

C
H

Như các phân tích trên, ngu n nhân l c như m t ngu n l c ñ c bi t c a
doanh nghi p, là nhân t quy t ñ nh s thành b i c a doanh nghi p. Trong ñi u
ki n xã h i ñang phát tri n sang n n kinh t tri th c, thì các nhân t cơng ngh ,
v n, nguyên v t li u ñang gi m d n vai trị c a nó trong khi nhân t tri th c c a
con ngư i ngày càng chi n v trí quan tr ng. Ngu n nhân l c ñ m b o m i
ngu n sáng t o trong t ch c. Doanh nghi p c n đ i ngũ nhân viên có năng l c
ñ bám sát nhu c u th trư ng, t o ra l i th c nh tranh trong s n xu t kinh
doanh.
Nghiên c u các lý thuy t v tăng trư ng kinh t , vai trò c a y u t con
ngư i ñư c ñ c p là m t trong nh ng nhân t quy t ñ nh s n xu t. Nhà kinh t
ngư i M N.Gregory Mankiw đã xây d ng mơ hình kinh t Solow đ gi i thích
quy mơ và s c i thi n hi u qu c a lao ñ ng ñ i v i tăng trư ng. Trong mơ
hình này l c lư ng lao đ ng đư c xem như 1 trong 2 nhân t c a quá trình s n
xu t ra s n ph m xã h i. Trong thuy t v tăng trư ng kinh t c a mình,
Mankiw cũng đã đ c p ñ n m t lo i tư b n m i: v n nhân l c, theo ông “V n
nhân l c là ki n th c, tay ngh mà ngư i lao ñ ng ti p thu ñư c thơng qua q
trình giáo d c, đào t o t th i niên thi u cho ñ n khi trư ng thành, cũng như
trong q trình lao đ ng”. Vì v y, m t t ch c ñư c ñánh giá m nh hay y u,
phát tri n hay t t h u ph thu c ph n l n vào ch t lư ng ngu n nhân l c c a t
ch c đó.
Ngu n nhân l c ch t lư ng cao là tài s n c a doanh nghi p, nhưng là đó
là tài s n có tính c nh tranh cao, ln có xu hư ng d ch chuy n trong cơ ch
th trư ng. Tài s n này có th t b doanh nghi p, th m chí có th b “đánh
c p” b t c lúc nào, n u doanh nghi p khơng có m t chính sách phù h p. Vi c
thay đ i nhân s s làm doanh nghi p t n r t nhi u th i gian và ti n b c khi

9

ph i tuy n d ng và ñào t o nhân s m i. ð i v i nh ng nhân s cao c p, bên
c nh m c lương, các nhân s này còn r t chú tr ng ñ n các y u t khác như:
môi trư ng làm vi c, văn hóa doanh nghi p, cơ h i h c h i và l trình thăng
ti n trong tương lai…N u khơng đư c th a mãn các y u t trên, nhân tài c a
doanh nghi p cũng có th b đi.

H
U
TE

C
H

Theo cu c đi u tra m i nh t c a Navigos Group, gi chân ngư i tài
ñư c nh n ñ nh là thách th c l n nh t ñ i v i doanh nghi p trong năm 2010.
M c lương và thư ng cao, t n kém không h n là cách hi u qu đ nhân viên
tài năng khơng thơi vi c. Theo các chuyên gia, trong th c thi chi n lư c nhân
s , ch riêng vi c t o l c hút và gi chân nh ng nhân s c p cao c a doanh
nghi p ñã c n r t nhi u ñi u ki n. Th nh t, doanh nghi p ph i t o ra thương
hi u t t trên th trư ng: ni m t hào, hãnh di n c a nhân l c khi ñư c làm vi c
trong doanh nghi p ñó. Th hai, doanh nghi p ph i có quy trình s d ng minh
b ch: d a trên năng l c th c s c a nhân s ñ b trí và đãi ng . Th ba, có
chi n lư c dài h n v nhân l c: phát tri n ngh nghi p cho ngư i lao ñ ng, có
chi n lư c đào t o v k năng, c n ph i ch ñ ng t o d ng nhân l c cao c p t
chính ngu n nhân l c c a mình. Th tư, chính sách lương b ng h p lý và c nh
tranh, ít nh t là v trí ch ch t. Th năm, môi trư ng làm vi c lành m nh:
ngư i lao ñ ng c m th y ñư c tơn tr ng, đư c tham gia vào q trình ra quy t
ñ nh c a doanh nghi p và có cơ h i đ phát tri n.

Do đó, phát tri n ngu n nhân l c ph i ñư c xem là m t chi n lư c tr ng
tâm c a doanh nghi p. Tuy nhiên, các doanh nghi p Vi t Nam chưa chú tr ng
v n ñ này mà ch m i d ng l i c p ñ ñơn gi n nh t là th c hi n công tác
ti n lương, b o hi m, ch ñ theo quy ñ nh c a pháp lu t. Nhi u doanh nghi p
l n Vi t Nam ñã b qua vi c ho ch ñ nh phát tri n ngu n nhân l c dài h n mà
ch th đ ng trong cơng tác quy ho ch cán b , ch tuy n ngư i khi c n. M t s
doanh nghi p, ñ c bi t trong các doanh nghi p Nhà nư c, tuy có xây d ng
chi n lư c nhân s nhưng vi c th c hi n ch mang tính hình th c. Trên th c
t , xây d ng chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c khơng có nghĩa s tiêu t n
nhi u hơn chi phí cho ngu n nhân l c mà là b n k ho ch t ng th , có tính dài
h n đ s d ng chi phí đó m t cách khôn ngoan và hi u qu hơn.


10

Vì v y, vi c xây d ng chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c là r t c n
thi t cho doanh nghi p vì các lý do sau:
Th nh t, chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c
rõ m c đích và hư ng đi c a mình, g n phát tri n ngu
c a doanh nghi p, t đó xác đ nh quy mơ, cơ c u, ch
cho phù h p v i ñ nh hư ng phát tri n c a doanh nghi

giúp doanh nghi p th y
n nhân l c v i m c tiêu
t lư ng ngu n nhân l c
p.

Th hai là chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c s giúp doanh nghi p
duy trì và phát huy t t nh t năng l c c a nhân viên.

C
H

Th ba, chi n lư c phát tri n ngu n nhân l c giúp doanh nghi p phát
tri n ngu n nhân l c thành m t l i th trong môi trư ng kinh doanh c nh tranh
cũng như góp ph n t o ra nh ng l i th c nh tranh khác v ch t lư ng d ch v ,
công ngh , … cho doanh nghi p.
1.1.3. N i dung phát tri n ngu n nhân l

H
U
TE

1.1.3.1. ð m b o s lư ng và cơ c u phù h p

S gia tăng s lư ng con ngư i trong ngu n nhân l c ph i phù h p v i
nhu c u phát tri n c a doanh nghi p. Xu t phát t m c tiêu c a doanh nghi p,
t yêu c u công vi c, yêu câu nâng cao hi u qu s d ng c a ngu n l c, quy
trình cơng ngh mà doanh nghi p c n chu n b cơ c u ngu n nhân l c cho phù
h p, th hi n s lư ng, cơ c u ñ tu i, cơ c u gi i tính, trình đ và s phân b
c a ngu n nhân l c t i các b ph n trong doanh nghi p. S phát tri n quá nhi u
hay quá ít, t o ra s dư th a hay thi u h t so v i nhu c u ñ u là s phát tri n b t
h p lý, gây tr ng i cho vi c s d ng ngu n nhân l c. Khi có quy mơ và cơ c u
lao ñ ng phù h p, doanh nghi p l i v a s d ng có hi u qu t ng ngư i lao
ñ ng, v a kích thích đư c tính tích c c lao ñ ng c a ngư i lao ñ ng. ði u này
cũng có nghĩa là khi chi n lư c, m c tiêu, ñi u ki n kinh doanh thay ñ i thì cơ
c u ngu n nhân l c ph i thay ñ i tương ng.
1.1.3.2. Phát tri n trình đ chun mơn k thu t
Trình đ chun mơn k thu t là ki n th c t ng h p, ki n th c chuyên
môn, nghi p v k thu t, ki n th c ñ c thù c n thi t ñ ñ m ñương các ch c v

trong qu n lý, kinh doanh và các ho t đ ng khác. Trình đ chun mơn k thu t


11

c a ngu n nhân l c ch có đư c thơng qua đào t o. ð nâng cao trình ñ chuyên
môn nghi p v , doanh nghi p c n th c hi n các k ho ch, chương trình đào t o
ng n h n và dài h n nh m b i dư ng nâng cao và c p nh t ki n th c cho m i
ñ i tư ng nhân viên và nhà qu n tr .
1.1.3.3. Phát tri n k năng ngh nghi p

C
H

K năng ngh nghi p là s thành th o, tinh thơng v các thao tác, đ ng
tác, nghi p v trong q trình hồn thành m t cơng vi c c th nào đó. S rèn
luy n, tích lũy kinh nghi m th c ti n s giúp con ngư i nâng cao trình đ k
năng ngh nghi p. Phát tri n trình đ lành ngh là n i dung căn b n trong phát
tri n ngu n nhân l c t i doanh nghi p, quy t ñ nh hi u qu s d ng ngu n nhân
l c. B i l , cho dù ñ t ñư c m t trình đ chun mơn nghi p v cao nhưng
thi u k năng và s lành ngh c n thi t, ngư i lao đ ng khơng th hồn thành
m t cách có hi u qu q trình lao ñ ng s n xu t c a mình trong th c ti n.

H
U
TE

1.1.3.4. Nâng cao ñ ng l c c a ngư i lao ñ ng

ð ng l c là cái có tác d ng chi ph i, thúc ñ y con ngư i suy nghĩ và

hành ñ ng, đó chính là s c m nh bên trong thúc ñ y con ngư i ho t ñ ng, ch
ñ o hành vi và làm gia tăng lòng quy t tâm b n b giành l y m c tiêu. ð ng cơ
có nh hư ng tr c ti p ñ n ch t lư ng ngu n nhân l c. ð nâng cao ch t lư ng
ngu n nhân l c v m t ñ o ñ c, tác phong c a ngư i lao đ ng, địi h i doanh
nghi p c n xây d ng ñ i ngũ lao đ ng c a mình đ t đư c nh ng ph m ch t tâm
lý xã h i cơ b n như: Có tác phong cơng nghi p; Có ý th c k lu t t giác, h p
tác cao; Có ni m say mê ngh nghi p, chun mơn; Sáng t o, năng đ ng trong
cơng vi c; Có kh năng thích nghi cao. Ngư i lao đ ng c n có đ ng cơ làm vi c
tích c c, xem s phát tri n c a doanh nghi p cũng như s phát tri n c a b n
thân mình, t đó đem h t s c l c và trí tu ra đ hồn thành công vi c.
1.1.3.5. Nâng cao s c kh e cho ngư i lao ñ ng
Ngư i lao ñ ng c n có s c kh e v th l c l n tinh th n đ có s c ch u
ñ ng d o dai ñáp ng nh ng quá trình s n xu t liên t c, kéo dài đ ng th i ln
có s t nh táo, s ng khoái tinh th n nh m phát huy cao ñ năng l c sáng t o. Do
v y, ñ nâng cao th l c c a ngu n nhân l c, doanh nghi p c n nh ng tiêu