wap và thiết bị hỗ trợ di động doc

LI CM N


Trc khi trình bày ni dung nghiên cu ca lun vn, chúng em xin dành
nhng dòng đu tiên đ gi li cm n chân thành đn:
Cô Hunh Thy Bo Trân, ngi đã tn tình hng dn và to mi điu kin
tt nht cho chúng em trong sut thi gian thc hin lun vn.
Chúng em xin gi li cm n chân thành đn quý Thy Cô trong Khoa Công
ngh thông tin, trng i hc Khoa hc T
nhiên Thành ph H Chí Minh đã
ging dy, hng dn và giúp đ chúng em thc hin tt lun vn này.
Chúng con cng xin gi li cm n sâu sc đn ba m và gia đình đã luôn
chm sóc và đng viên trong sut quá trình hc tp, nghiên cu đ chúng con có th
đt đc kt qu nh ngày hôm nay.
Và cng xin chân thành cm n s giúp đ ht sc nhit tình ca các bn H
Ph
m Thái Vinh, Chu Hoàng Nam, ng Xuân Hu và Nguyn Quc Bo đã h tr
thit b giúp chúng tôi hoàn thành tt đ tài này.
Tp.H Chí Minh, ngày 12 tháng 6 nm 2005
Nhóm sinh viên thc hin:
Nguyn Thanh Phong - Nguyn Ngc Phng Vi

- 1 -
MC LC

LI NÓI U 9
PHN I.
TÌM HIU CÔNG NGH WAP 12
Chng 1. TNG QUAN V WAP 13

1.1. Gii thiu 13
1.2. Kin trúc ng dng WAP 14
1.2.1. WAP Client 16
1.2.2. WAP Proxy, WAP Gateway và WAP Server 17
1.3. Ngn xp giao thc WAP – WAP Protocol stack 23
1.3.1. Wireless Application Environment – WAE 25
1.3.2. Wireless Session Layer – WSP 26
1.3.3. Wireless Transaction Layer – WTP 27
1.3.3.1. Yêu cu không tin cy – Unreliable request 28
1.3.3.2. Yêu cu có th tin cy – Reliable request 28
1.3.3.3. Yêu cu tin cy vi mt thông đip kt qu 29
1.3.4. Wireless Transprot Layer Security – WTLS 30
1.3.5. Wireless Datagram Protocol – WDP 32
1.4. Vn đ bo mt trên WAP 32
1.4.1. So sánh các mô hình bo mt 32
1.4.1.1. Bo mt trên Internet 32
1.4.1.2. Bo mt trên WAP 34
1.4.2. Vn đ bo mt trên WAP 37
1.4.2.1. Chng thc ngi dùng 37
1.4.2.2. WAP Gateway 38
1.4.2.3. TLS và WTLS 39
Chng 2. S PHÁT TRIN CA CÁC NGÔN NG ÁNH DU PHC
V CHO WAP
43
2.1. Ngôn ng đánh du (Markup-Language) 43
2.2. WAP và WML 45
2.3. XHTML c s 46
2.4. XHTML Mobile Profile 47
2.5. WAP CSS 47
2.6. So sánh XHTML vi HTML, WML 49

2.6.1. S khác nhau gia XHTML và HTML 49
2.6.2. S khác nhau gia XHTML và WML 1.x 51
2.7. Các giao thc chuyn ti WML và XHTML 55
2.8. Cuc cách mng ca trình duyt WAP 57
PHN II.
CÔNG C TÌM KIM 60
SEARCH ENGINE 60
Chng 3. TNG QUAN V MÁY TÌM KIM 61

- 2 -
3.1. S lc v máy tìm kim 61
3.2. Phân loi máy tìm kim 61
3.2.1. Máy tìm kim meta 62
3.2.2. Máy tìm kim thông thng 65
3.2.2.1. Nguyên lý hot đng ca mt máy tìm kim 65
3.2.2.2. H thng thu thp d liu (robot, spider,crawler…) 66
3.2.2.3. H thng phân tích và lp ch mc d liu 66
3.2.2.4. H thng tìm kim (truy vn d liu) 67
Chng 4. MÁY TÌM KIM H TR THIT B DI NG 68
4.1. Tìm hiu các dch v tìm kim h tr thit b di đng hin có 68
4.1.1. Google Mobile Search 68
4.1.2. Các máy tìm kim trên WAP hin nay 71
4.2. Chuyn đi các tài liu sn có t chun web sang WAP 71
4.2.1. Nhu cu chuyn đi 71
4.2.2. Hot đng ca các b chuyn đi 73
4.2.3. iu kin quyt đnh kh nng chuyn đi ni dung mt tài liu 74
4.2.4. Các u đim 75
4.2.5. Các nhc đim 76
PHN III.
NG DNG MINH HA 77

Chng 5. PHÂN TÍCH THIT K H THNG “CÔNG C TÌM KIM
H TR THIT B DI NG”
78
5.1. Kho sát hin trng 78
5.2. Phân tích và xác đnh yêu cu 79
5.3. Mô hình hot đng 81
5.3.1. Mô hình chung 81
5.3.2. Mô hình chi tit máy tìm kim 82
5.4. Mô hình Use-case 82
5.4.1. Xác đnh Actor và Use-case 82
5.4.2. Mô hình Use-case 83
5.5. c t Use-case 84
5.5.1. Tìm kim 84
5.5.2. Thay đi thông s hin th kt qu tìm kim 84
5.5.3. Chuyn đi ni dung 85
5.6. Module Máy tìm kim – Search Engine 86
5.6.1. Phn thu thp d liu 86
Ü Thut toán duy trì thông tin cho máy tìm kim 87
5.6.2. Phn thu thp d liu 89
5.6.2.1. Thit k d liu 91
5.6.2.1.1. Bng đnh danh tài liu 91
5.6.2.1.2. Cu trúc t đin ch mc 92
5.6.2.1.3. Cu trúc tp tin ch mc nghch đo 93
5.7. Module nhn và phân tích query t ngi dùng 96
5.7.1. Mô hình hot đng 96

- 3 -
5.7.2. Mô hình x lý 98
5.7.3. Mô t 98
5.7.4. Mô hình sequence 99

5.8. Module chuyn đi trang web 101
5.8.1. Mô hình hot đng 101
5.8.2. Mô t 101
5.8.3. Mô hình sequence 102
Chng 6. CÀI T 104
6.1. H thng c s d liu ch mc 104
6.2. Module chuyn đi trang HTML sang trang WAP 105
6.2.1. Các lp cài đt chính 105
6.2.2. Phn chuyn đi WAP 1.x – Servlet Html2Wml 105
6.2.3. Phn chuyn đi WAP 2.0 – Servlet Html2Xhml 106
6.3. Module nhn và phân tích query t ngi dùng 106
6.3.1. Các lp cài đt chính 106
6.3.2. Phn x lý detect trình duyt 107
6.3.3. Phn x lý query 108
6.3.4. Phn truy vn c s d liu tìm kim kt qu 108
6.3.5. Giao din tìm kim trên thit b di đng 109
6.3.5.1. Giao din cho trình duyt h tr WAP 2.0 109
6.3.5.2. Giao din cho trình duyt h tr WAP 1.x 111
Chng 7. TH NGHIM 112
7.1. Th nghim trên các b gi lp 112
7.2. Th nghim trên môi trng thc t 112
Chng 8. TNG KT 114
8.1. Kt qu đt đc 114
8.2. Hn ch 115
PHN IV.
ÁNH GIÁ – HNG PHÁT TRIN 116
TÀI LIU THAM KHO 118
PH LC A
HNG TRIN KHAI H THNG 119
1. C s d liu 120

a) Cài đt 120
b) ng ký c s d liu vi h thng ODBC 120
2. Web server 123
a) Cài đt 123
b) Thit lp server 124
3. Kt hp ni h thng thông qua b gi lp trình duyt wap ca Nokia 126
4. a trang Web lên internet qua đng truyn ADSL (self-hosting) 127
a) c đim 127
b) Nguyên tc 127
c) Mô hình hot đng 128

- 4 -
d) Trình t kt ni t bên ngoài 129
e) Thit lp 129
PH LC B
QUN TR H THNG MOBILE SEARCH ENGINE 137
1. Trang ch 138
a) Cài đt thit lp c s d liu Oracle cho h thng 138
b) Thêm URL và download các trang web 140
c) Kim tra thông tin t đin ca h thng 142
PH LC C
B TOOLKIT CA NOKIA 145
1. Nokia Mobile Internet Toolkit v4.1 146
a) Gii thiu 146
b) Các chc nng 146
2. Nokia WAP Gateway Simulator 150
3. Nokia Browser Simulator 152
PH LC D
B WAP CSS 154
1. Các vn đ đc kim soát bi các dng mu 157

2. Áp dng các kiu đnh dng 157
a. Các bng đnh dng bên ngoài 158
b. Phn t style trong đu đ tài liu 158
c. Phn t style trong thân tài liu 158
d. Lut thác nc cho các phn t mu 158
e. S dng các thuc tính ca XHTML 159
3. Nhng điu cn tránh 162
PH LC E
CÁC NGUYÊN TC THIT K 164
1. Trc khi thit k mt wapsite 165
2. Các nguyên tc chung cho mt thit k tt 165
3. Cn chú ý đn mô hình liên kt 166
4. Thit k h thng phân cp trong liên kt 167
5. Nguyên tc thit k cho màn hình nh 167
6. m bo các tài liu phi có kích thc nh 169
7. To các ng dng trên đin thoi di đng 170
8. m bo các tác v tin hành trôi chy và s dng hp lý các hình nh 170
9. m bo cu trúc wapsite d dùng đi vi ngi mi s dng 171
10. Cung cp va đ thông tin trên mt trang 171
11. Phn ánh đc hành đng ca ngi dùng 172
12. Hn ch s lng và kích thc ca màn hình 173
13. Thit lp các thuc tính chiu cao và chiu rng màn hình 174
14. S dng bng mt cách cn thn 174
15. Cn cân nhc các tu chn 175
16. Loi b các khong trng và các ghi chú trong phn code 175

- 5 -
17. S dng các ch dn trong phn tiêu đ HTTP trong vic lu trang 175
18. S dng mã Unicode cho các ni dung XHTML 176
19. S dng chính xác các kiu MIME và mã XHTML 176

20. Các tiêu đ ch dn và các nhãn phn t 177
21. Thc hin kim tra kh nng s dng ca h thng 178
PH LC F
DANH SÁCH CÁC THUT NG 179


- 6 -
DANH SÁCH HÌNH

Hình 1.1-1: S phát trin ca đin thoai di đng 13
Hình 1.2-1: Kin trúc trên Internet 15
Hình 1.2-2: WAP đc dùng truy cp internet 15
Hình 1.2-3: WAP đc dùng truy cp intranet 15
Hình 1.2-4: WAP Client 16
Hình 1.2-5: Server gc kt ni trc tip vi Internet 18
Hình 1.2-6: Truy cp Internet thông qua proxy server 18
Hình 1.2-7: Gateway server nm gia hai loi mng khác nhau 19
Hình 1.2-8: S dng WAP proxy/gateway 19
Hình 1.2-9: WAP gateway trong mng không dây 20
Hình 1.2-10: Các bc thc hin khi tin hành mt phiên giao dch WAP 21
Hình 1.2-11: Quá trình bên dch các yêu cu ti gateway chuyn đi giao thc 22
Hình 1.2-12: Mô t chc nng mã hoá/gii mã ca WAP gateway 22
Hình 1.3-1: Ngn xp WAP 1.x 23
Hình 1.3-2: Ngn xp WAP 2.0 24
Hình 1.3-3: S k tha ca ngn xp WAP t mô hình OSI 25
Hình 1.3-4: Unreliable request 28
Hình 1.3-5: Reliable request 29
Hình 1.3-6: Reliable request vi thông đip kt qu 29
Hình 1.3-7: WAP gateway điu khin phiên an toàn 31
Hình 1.4-1: Mô hình giao tip c đin trên Internet 33

Hình 1.4-2: Mô hình giao tip trên WAP 35
Hình 1.4-3: Giao thc s dng trên Tng Vn Chuyn ca WAP 2.0 37
Hình 2.1-1: Mi quan h gia các ngôn ng đánh du 45
Hình 2.5-1: Minh ha tham chiu bng đnh dng bên ngoài tài liu 48
Hình 2.7-1: S truyn ti ni dung WML 56
Hình 2.7-2: S truyn ti ni dung XHTML 56
Hình 2.7-3: S truyn ti phi hp WML và XHTML 57
Hình 3.2-1: Mô hình hot đng ca máy tìm kim 66
Hình 4.1-1: Google Mobile Search 68
Hình 4.1-2: Chc nng tìm kim trang web ca Google Mobile Search 69
Hình 4.1-3: Chc nng tìm kim hình nh ca Google Mobile Search 70
Hình 4.2-1: Lc đ mô t quá trình chuyn đi 73
Hình 5.3-1: Mô hình hot đng chung 81
Hình 5.3-2: Mô hình hot đng chi tit 82
Hình 5.4-1: Mô hình Use-case 83
Hình 5.6-1: Lu đ x lý qui trình thu thp thông tin 87
Hình 5.6-2: Lu đ x lý qui trình duy trì thông tin cho máy tìm kim 88
Hình 5.6-3: Lu đ x lý qui trình lp ch mc 90
Hình 5.7-1: Mô hình hot đng module nhn và phân tích query t ngi dùng 97

- 7 -
Hình 5.7-2: Mô hình x lý quá trình nhn và phân tích query ngi dùng 98
Hình 5.7-3: Quá trình nhn và phân tích query t ngi dùng 99
Hình 5.7-4: Mô hình sequence 100
Hình 5.8-1: Mô hình hot đng ca b chuyn đi 101
Hình 5.8-2: Quá trình chuyn đi trang web 102
Hình 5.8-3: Mô hình sequence ca module chuyn đi trang web 103
Hình 6.2-1: Các bc chuyn đi WAP 1.x 105
Hình 6.2-2: Các bc chuyn đi WAP 2.0 106
Hình 8.2-1: Mô hình hot đng quá trình cung cp IP thông qua đng ADSL (selt-

hosting)
128
Hình 8.2-2: Trang web nhà cung cp dch v DynDNS 130
Hình 8.2-3: Giao din kt ni thành công vào ADSL modem/router 131
Hình 8.2-4: Chn chc nng cu hình bng NAT 132
Hình 8.2-5: Bng NAT 133
Hình 8.2-6: ng ký dch v DNS đng vi nhà cung cp dch v 134
Hình 8.2-7: Thc hin unclock các dch v cn thit 135
Hình 8.2-8: Trang showip.com 136
Hình 8.2-1: Các kiu đnh dng khác nhau trên các trình duyt khác nhau 156
Hình 8.2-2: Thay đi kiu bullet s dng mu 157


- 8 -
DANH SÁCH BNG

Bng 1.4-1: Mt vài đim khác nhau gia TLS và WTLS 40
Bng 2.6-1: Các qui tc XML có trong XHTML nhng không có trong HTML 49
Bng 2.6-2: Nhng khác nhau ph bin gia XHTML MP vi CSS và WML 1.x .55
Bng 2.8-1: Cuc cách mng trình duyt WAP trên các th h đin thoi di đng
ca Nokia
58
Bng 3.2-1: Các công c tìm kim meta dng 1 63
Bng 3.2-2: Các công c tìm kim meta dng 2 64
Bng 4.1-1: Các máy tìm kim h tr WML và WAP 71
Bng 5.2-1: Xác đnh yêu cu 81
Bng 5.6-1: Bng đnh danh tài liu 91
Bng 5.6-2: Bng mc t 93
Bng 5.6-3: Cu trúc trang cho tng mc t trong tp tin ch mc nghch đo 94

- 9 -
LI NÓI U

S phát trin ca h thng mng toàn cu – Internet đã đa vic tip cn
thông tin tr nên d dàng hn bao gi ht. Vi nhng tin b vt bc ca các thit
b phn cng cng nh các chun mng di đng hin nay, vic truy cp thông tin t
Internet thông qua các thit b di đng ngày càng ph bin hn. ó là nh vào h
thng các wapsite đ
ã và đang đc phát trin trên nn tng ca công ngh WAP.
Thm chí các trang web truyn thng cng đã có th đc truy cp t các đin thoi
di đng thông minh có h tr chun HTTP hoc các chun WAP mi nht hin nay.
Nhng vi lng thông tin khng l t Internet, hin nay vn cha có nhiu
dch v tìm kim h tr cho ngi dùng truy cp t thit b c
m tay – vn có nhng
hn ch v kh nng x lý, hin th đ ha và bng thông mng thp. n tháng
6/2005, Google chính thc tham gia th trng dch v tìm kim h tr cho các thit
b di đng có tích hp thêm chc nng tìm kim hình nh và các trang web, dy lên
s cnh tranh vi mt s ít các dch v tìm kim khác hin có.
Mt thc trng khác cng đt ra nhi
u khó khn đó là phn ln thông tin, tài
liu lu hành trên Internet ch có th hin th bng máy tính desktop. Và vn đ là
làm sao tn dng đc nhng thông tin có sn di dng các trang web truyn
thng đ có th hin th trên đin thoi di đng, nhng thit b vn rt hn ch v b
nh, kh nng x lý và đc bit là kh nng hi
n th đ ha.
Xut phát t nhng vn đ trên chúng em đã thc hin đ tài “TÌM HIU
WAP VÀ CÔNG C TÌM KIM H TR THIT B DI NG”. Mc tiêu
ca đ tài là tìm hiu v công ngh WAP và các công ngh b tr, tìm hiu cu trúc
ca máy tìm kim và xây dng th nghim mt h thng tìm kim h tr cho thit

b di đng.

- 10 -
Ni dung ca đ tài đc chia làm 4 phn gm 8 chng:
Phn I. TÌM HIU CÔNG NGH WAP
Chng 1. Tng quan v WAP : gii thiu tng quan công ngh WAP v
kin trúc cng nh ng dng.
Chng 2. S phát trin ca các ngôn ng đánh du phc v cho WAP: gii
thiu các bc phát trin ca các ngôn ng đánh du và so sánh đc đim các ngôn
ng phc v cho công ngh
không dây. ng thi tìm hiu xu hng mi ca các
trình duyt WAP h tr các ngôn ng này.
PHN II. CÔNG C TÌM KIM – SEARCH ENGINE
Chng 3. Tng quan v máy tìm kim: gii thiu tng quan v kin trúc
máy tìm kim, tìm hiu các máy tìm kim ph bin hin nay.
Chng 4. Máy tìm kim h tr thit b di đng: tìm hiu các máy tìm kim
hin có h tr các thit b di đng, các vn đ lin quan v vi
c tn dng và chuyn
đi nhng ni dung sn có trên web.
PHN III. NG DNG MINH HA
Chng 5. Phân tích thit k h thng “Máy tìm kim h tr thit b di
đng”: phân tích, thit k các chc nng ca chng trình, các mô hình, lu đ và
các vn đ liên quan đn vic xây dng ng dng.
Chng 6. Cài đt: Gii thiu môi trng phát trin và cài đt ng dng,
đng th
i thc hin phân tích mt s vn đ v cài đt chng trình v chc nng
x lý cng nh th hin.
Chng 7. Th nghim: Kt qu thc hin trên b gi lp và trên môi trng
thc t.
Chng 8. Trình bày kt qu đt đc cng nh các vn đ còn hn ch.

PHN IV. ÁNH GIÁ – HNG PHÁT TRIN

- 11 -
Thc hin đánh giá nhng kt qu mà đ tài đã đt đc, đng thi đa ra
hng phát trin trong tng lai cho đ tài và ng dng.

- 12 -








PHN I.
TÌM HIU CÔNG NGH WAP

- 13 -
Chng 1. TNG QUAN V WAP

1.1. Gii thiu
Trong nhng nm gn đây, khái nim v thông tin di đng rt đc mi
ngi u chung, ngi ta quan tâm ngày càng nhiu hn đn các thit b nh gn
vi tc đ x lý nhanh.
 th bên di đây đc trích t bài báo có tên WAP Market Strategies ca
Ovum (
)[7]. Bài báo này đã so sánh và d đoán s phát
trin ca các th h đin thoi di đng nói chung, các th h đin thoai di đng h
tr Internet, và các loi đin thoi di đng h tr Internet hin đang đc dùng đ

truy cp thông tin:

Hình 1.1-1: S phát trin ca đin thoai di đng


- 14 -
Chính nhu cu truy cp thông tin t các thit b di đng đã m đng cho các
công ngh không dây phát trin mnh m. Wireless Application Protocol (WAP) là
mt dng đc t theo chun công nghip m cho các ng dng thc thi trên môi
trng mng không dây, chú trng vào các ng dng trên thit b di đng, đc bit
là đin thoi di đng. Các tiêu chun này đc đa ra bi WAP Forum, nhóm này
hình thành vào tháng 6 nm 1997 bi Ericsson, Nokia, Motorola, và Unwired
Planet, và hin ti đã đ
c hàng trm công ty khác tham gia, bao gm IBM, Hewlett
Packard, Visa, và Microsoft. Theo thng kê chính thc ca WAP Forum, nhng
thành viên thuc WAP Forum là đi din cho trên 90% nhà sn xut đin thoi di
đng trên toàn th gii.
WAP đã và s đc h tr trên nhiu loi thit b, t đn gin nh đin thoi
di đng thông thng cho đn nhng thit b th h mi - các đin thoi “thông
minh” vi màn hình rng có th
chy đc nhiu ng dng; thm chí là nhng máy
tr lý cá nhân k thut s (PDA), các palmtop hay các máy tính vi kích thc nh
gn. Tt c các thit b di đng ri s đc áp dng công ngh WAP, trc tip t
nhà sn xut hay là t phiên bn nâng cp nào đó thuc nhóm các công ty th ba
(third-party). Mi mt thit b có mt cách hin th khác nhau và các phng pháp
nhp liu khác nhau. Công vic c
a công ngh WAP là sp xp li “m hn đn” đó
và cung cp mt khung làm vic (framework) chung cho phép các ng dng chy
đc trên c tt h nn khác nhau này.
1.2. Kin trúc ng dng WAP

Các giao thc WAP đc thit k trên nn ca các giao thc web. Mc đích
ca WAP là s dng li cu trúc c s ca web, đ t đó nâng cao quá trình giao
tip gia nhà cung cp và các thit b di đng, giúp quá trình này tr nên hiu qu
và tn ít thi gian hn là s dng chính các giao thc web.
Do kin trúc ca WAP đc thit k gn ging vi Web, nên nó cng k
tha mô hình client-server đc dùng trên Internet c
a Web. im khác nhau chính
đó là s có mt ca WAP gateway dùng cho vic chuyn đi gia HTTP và WAP.

- 15 -

Hình 1.2-1: Kin trúc trên Internet


Hình 1.2-2: WAP đc dùng truy cp internet


Hình 1.2-3: WAP đc dùng truy cp intranet


- 16 -
 truy cp vào mt ng dng trên server, client khi to mt ni kt vi
WAP gateway và gi đi yêu cu ca mình. Gateway s chuyn đi nhng yêu cu
này sang đnh dng đc dùng trên Internet (HTTP), và sau đó chuyn chúng đn
server cung cp dch v. Ni dung tr v đc gi t server đn gateway, ti đây nó
s đc chuyn sang đnh dng WAP, đ sau đó gi v cho thi
t b di đng. Nh
vy, gateway đã giúp Internet có th giao tip vi môi trng mng không dây [9].
1.2.1. WAP Client
Các đc t WAP cho phép nhng nhà sn xut di đng có nhiu la chn cho

riêng mình. Nó không bt buc thit b WAP phi trông nh th nào hay s hin th
ni dung nhn đc t Internet ra sao, mà nó gn lin vi giao din ngi dùng vi
t chc bên trong ca chc nng đin thoi [9].
Yêu cu duy nht cho mt thit b h tr WAP đó là nó phi cung cp mt
tác nhân ngi dùng WAE (WAE User Agent), mt tác nhân ngi dùng WTA
(WTA User Agent) và ngn xp WAP (WAP Stack).

Hình 1.2-4: WAP Client


- 17 -
̇ WAE User Agent (Wireless Application Environment User Agent) là
mt loi trình duyt nh (microbrowser) thc hin hoàn tr ni dung phc
v vic hin th. Nó nhn vào WML, WML Script đã đc biên dch và
các hình nh t WAP gateway, sau đó x lý hoc hin th chúng lên màn
hình. WAE User Agent cng qun lý vic giao tip vi ngi dùng,
chng hn nh nhp liu vn bn, thông báo li hay các thông đip cnh
báo khác.
̇ WTA User Agent (Wireless Telephony Application User Agent) nhn
các t
p tin WTA đc biên dch t WTA server và thc thi chúng. WTA
User Agent bao gm vic truy cp vào giao din đin thoi và các chc
nng mng nh quay s, tr li cuc gi, t chc phonebook, qun lý
thông đip và các dch v đnh v.
̇ WAP Stack cho phép đin thoi ni kt vi WAP gateway s dng các
giao thc WAP.
Các khái nim này s đc mô t chi tit hn trong phn sau.
1.2.2. WAP Proxy, WAP Gateway và WAP Server
Ba thut ng này rt thng đc s dng thay th cho nhau. Th nhng,
trong môi trng mng thì chúng li hoàn toàn khác nhau vi nhng chc nng

cng khác nhau:
̇ Server ni dung/gc/ng dng: đây là phn t trong mng cha thông tin
hoc các ng dng web/WAP.
̇ Proxy: là mt phn t trung gian, hot đng c nh client ln server trên
mng. Nó nm gia các client và các server gc (origin server); các client
gi yêu cu
đn cho proxy, nó s truy xut và lu tr thông tin cn thit
bng cách giao tip vi trình duyt gc.
̇ Gateway: đây là mt thành phn trung gian thng đc dùng đ ni kt
hai loi mng khác nhau. Nó nhn yêu cu trc tip t các client nh th

- 18 -
nó chính là mt server gc mà client mun truy xut thông tin. Các client
này thông thng không nhn ra rng mình đang giao tip vi gateway.
Ba thut ng này đc minh ha trong các hình v sau đây:


Hình 1.2-5: Server gc kt ni trc tip vi Internet




Hình 1.2-6: Truy cp Internet thông qua proxy server



- 19 -


Hình 1.2-7: Gateway server nm gia hai loi mng khác nhau

Trong kin trúc WAP, mt WAP gateway tht ra là mt proxy. Nó đc
dùng đ ni mt vùng mng không dây (wireless domain) vi mng Internet. Tuy
nhiên, nó có thêm chc nng ca gateway chuyn đi giao thc (protocol gateway)
và chc nng mã hoá/gii mã.
Hình 1.2-8 mô t vic s dng mt WAP proxy/gateway:

Hình 1.2-8: S dng WAP proxy/gateway


Còn  Hình 1.2-9 là mt WAP gateway cùng vi các phn t khác trong
mng không dây. Nó mô t cách mà mt WAP gateway cng tác và giao tip vi
tt c các phn t khác đ cung cp mt dch v phù hp:

- 20 -


Hình 1.2-9: WAP gateway trong mng không dây


- 21 -
Mi khi bt đu mt phiên WAP (WAP session) trên đin thoi di đng
chúng ta đu phi thc hin theo các bc nh sau:

Hình 1.2-10: Các bc thc hin khi tin hành mt phiên giao dch WAP


- 22 -

Hình 1.2-11: Quá trình bên dch các yêu cu ti gateway chuyn đi giao thc

Hình 1.2-10 mô t quá trình biên dch ti gateway chuyn đi giao thc các
yêu cu đc gi và nhn v gia thit b di đng và mng Internet.
Chc nng mã hoá/gii mã (CODEC) bên trong gateway đc dùng đ
chuyn đi ni dung dng WML và WML Script thành mt dng phù hp vi các
mng có bng thông thp (thng  dng nh phân). Quá trình này đc mô t trong
Hình 1.2-11 di
đây.

Hình 1.2-12: Mô t chc nng mã hoá/gii mã ca WAP gateway

Mt dch v khác mà chc nng CODEC có th cung cp là biên dch HTML
hay vn bn thành WML/XTHML. Tuy nhiên, vic s dng gateway nh th này
còn rt nhiu gii hn. Mc dù HTML và WML/XHTML đu đc xây dng da
trên các nhng HTML li cho phép hin th các ni dung đng cng nh các dng
d liu đa truyn thông (multimedia) nh hình nh, âm thanh, đ ha, hay các cu
trúc phc tp nh các khung, các bng lng nhau do đ
ó vi nhng gii hn ca

- 23 -
thit b di đng (b nh nh, bng thông thp, đ tr cao) thì vic chuyn đi đn
thun s gây không ít khó khn cho vic hin th.
1.3. Ngn xp giao thc WAP – WAP Protocol stack
Có hai phiên bn WAP đang đc s dng hin nay đó là WAP 1.x và WAP 2.0
[8].


Hình 1.3-1: Ngn xp WAP 1.x

- 24 -

Hình 1.3-2: Ngn xp WAP 2.0

Ngn xp WAP bao gm 5 tng khác nhau:
̇ Tng ng dng (Application Layer): WAE (Wireless Application
Environment) cung cp mt môi trng ng dng vi mc đích phát trin
và thc thi các ng dng cng nh dch v di đng.
̇ Tng phiên (Session Layer): WSP (Wireless Session Protocol) cung cp
các phng thc h tr vic trao đi thông tin mt cách có t chc gia
các ng dng dng client/server.
̇ T
ng tác v (Transaction Layer): WTP (Wireless Transaction Protocol)
cung cp các phng thc khác nhau cho vic thc hin các giao tác.
̇ Tng an ninh (Security Layer): WTLS (Wireless Transport Security
Layer) là tng tùy chn h tr tính bo mt cho ni kt gia các ng
dng.
̇ Tng vn chuyn (Transport Layer): WDP (Wireless Datagram
Protocol) là tng di cùng ca ngn xp WAP, nó đc xem là ch da
cho các tng bên trên.
Hình 1.3-3 cho thy s k tha ca ngn xp WAP t mô hình OSI: