Cytokinin chất kích thích sinh trưởng

SINH LÝ, SINH HĨA NƠNG SẢN
SAU THU HOẠCH

Giảng viên: Th.S Nguyễn Thị Diễm Hương


Chất kích thích sinh
trưở ng Cytokinin
Adenin

Thành viên nhóm:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Phạm Hồng Quỳnh Diễm
Lê Quý Hãi
2

Dươ ng Viết Hòa
Nguyễn Văn Huỳnh
Trần Thành Long

6-Bezyl adenin

Trần Đặ ng Thị Nhị
Phạm Thị Nhi
Nguyễn Hữu Thanh
Hoàng Thị Ngọc Trâm
Zeatin

Kinetin


Cấu trúc và sinh tổng hợp của Cytokinin

Nội dung chính
1

Cơ chế tác dụng của Cytokinin
3

Vai trị sinh lí của Cytokinin

Ứng dụng


Lịch sử nghiên cứu và phát triển

+ Cytokinin đầu tiên được tìm thấy là một dẫn xuất Adenin

+ Năm 1955 Miller và Skoog phát hiện và chiết xuất từ

(Amino purtine) có tên là Kitenin (6-Furfuly amino

tinh dịch cá thu, một hợp chất có khả năng kích thích

purine), được phân lập như một sản phẩm phân hủy DNA.

sự phân chia tế bào rất mạnh mẽ trong nuôi cấy mô gọi
là kinetin (6-furfurryl-amino purine: C10H9N5O).
4

Cytokinin


Nguồn gốc

+ Cytokinin là nhóm phytohocmon thứ 3 được phát hiện vào năm 1963. Chúng
thuộc nhóm kích thích sinh trưởng thực vật.
+ Được tạo ra trong ngọn rễ và trong hạt đang phát triển, được vận chuyển qua mô
gỗ từ rễ lên thân cây.
5

+ Có vai trị chính trong sự phân cắt tế bào.
+ Cytokinin tác động lên sự tăng trưởng của tế bào trong môi trường nuôi cấy mô
lệ thuộc vào sự có mặt đồng thời của Auxin.


Cấu trúc và sinh tổng hợp
của Cytokinin


1. Cấu trúc

+ Là các dẫn xuất của base Adenin. Có nhiều loại Cytokinin
khác nhau, quan trọng là Kinetin và Zeanin.
+ Zeatin tự do ở dạng trans trong phần lớn thực vật, mặc dù
Một số
Cytokinin điển
hình

cả 2 dạng cis và trans đều có hoạt tính của Cytokinin.
7


2. Sinh tổng hợp và phân loại
+ Mô phân sinh ngọn rễ là nơi tổng
- Phân loại:

hợp chủ yếu Cytokinin tự do cho cơ

+ Cytokinin trong cây: có hai loại thường dùng là

thể thực vật, sau đó được vận chuyển

�Zeatin chủ yếu là 2iP (IPA): 6-(3-methyl-2-butenyl amino) purine.

từ mạch mộc để tới chồi. Các chồi và

�Dihydro zeatin: 6-amino purine.

phôi cũng là nơi tổng hợp được

+ Cytokinin tổng hợp: một số chất tổng hợp

Cytokinin.

� Kinetin: 6-furfuryl amino purine hoặc N-(2-furanyl methyl)-1H-purine-6-amine.
� Benzyl adenin (BA): 6-benzyl amino purine hoặc benzyl adenine.

8


Cytokinin tự nhiên

6-(3-methyl-2-butenyl amino) purine

6-amino purine
9

Cytokinin tổng hợp

benzyl adenine

6-furfuryl amino purine


Nhiệt độ bảo quản

Trọng
Tên chất

Viết tắt

lượng

Dung môi

phân tử

Dạng bột

Dạng
lỏng

ADE

135.1

1.0 HCI

-

o
2-8 C

Benzylamino BAP

225.3

1N NaOH

-

o
2-8 C

ZEA

219.2

1N NaOH

o
0 C

o
0 C

2-iP

203.2

1N NaOH

o
0 C

o
0 C

Adenine
6-

purine
Zeatin
6-(3-methyl2butenylamin

10

thông dụng

o)purine
Kinetin

Tính chất của một số Cytokinin

KIN

215.2

1N NaOH

o
0 C

o
0 C


Cơ chế tác dụng của
Cytokinin

Cơ chế tác dụng
+ Cytokinin có mặt trong axit nucleic
do đó ảnh hưởng đến sự tổng hợp
+ Cytokinin tác động đến q trình phân hóa tế bào và phân hóa mầm, quá trình phát
sinh cơ quan, kìm hãm sự già hóa, có lẽ ở mức độ phân tử.
+ Cytokinin kiểm tra sự tổng hợp protein ở giai đoạn từ mRNA:

protein. Cytokinin xâm nhập nhanh
chóng vào các RNA và giữ một chức
năng điều chỉnh nào đấy cho tRNA
trong quá trình tổng hợp protein.

Phiên mã
DNA

mRNA

Cytokinin

Protein

12


⇨ Tác dụng chủ yếu của Cytokinin là kích thích sự tổng hợp
DNA, RNA trong tế bào. Thông qua cơ chế di truyền
Cytokinin tác động lên quá trình sinh tổng hợp protein, từ đó
ảnh hưởng đến sự tổng hợp protein enzyme cần thiết cho sự
phân chia và sinh trưởng của tế bào.

Hoạt hóa sự phân chia tế bào: khi thiếu Cytokinin thì tế
bào sẽ khơng phân chia mặc dù mRNA vẫn được hình thành
bởi vì Cytokinin tác động vào giai đoạn sau của quá trình
phiên mã.

13


Vai trò sinh lý của Cytokinin


Hoạt hóa sự phân chia tế bào

Hiệu quả ở việc phân hóa giới

Kích thích sự nảy mầm của hạt,
củ

tính cái

Vai trị

Hocmon hình thành chồi

Hocmon hóa trẻ

15


Vai trị của Cytokinin đối với sự hình thành chồi

trong mơ callus 

- Nếu thêm Cytokinin cùng với Auxin thì tế bào
phân chia.
- Chỉ riêng Cytokinin thì mơ khơng sinh trưởng. Tỉ
lệ của Cytokinin với Auxin có tác dụng điều hịa sự
phân hóa tế bào.
16

→ Cytokinin hoạt hóa sự phân hóa phát sinh chồi thêm trong
ni cấy mơ callus dựa vào tác động kích thích phân bào làm
x

tăng số lượng tế bào.


17

Ứng dụng của CYtokinin


Trong sản xuất nông nghiệp

18


Khi sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng trong trồng trọt cần lưu ý các nguyên tắc sau:

Nguyên tắc

Nồng độ sử dụng

Phối hợp

Đối kháng sinh lý

Chọn lọc
19

Hiệu quả tác

+ Dùng để kích thích

Thỏa mãn các điều

dụng các chất

�nồng độ thấp

kiện sinh thái và

phụ thuộc vào

+ Dùng ức chế sinh

các yếu tố dinh

nồng độ

trưởng nồng độ cao

dưỡng cho cây

Chú ý ngun tắc

Các chất diệt trừ

đối kháng giữa các

cỏ có tính độc

nhóm chất

chọn lọc cao


Một số ứng dụng thực tế

+ Tận dụng các nguyên liệu có nhiều Cytokinin.
+ Điều khiển sự phân hóa giới tính hoa.
+ Sự hình thành quả và quả khơng hạt.
+ Điều khiển sự già hóa cây.
+ Tăng thời gian bảo quản nông sản
+ Kéo dài thời gian thu hoạch quả

20


Trong nuôi cấy mô In vitro
Sử dụng Auxin và Cytokinin để điều khiển sự phát sinh cơ

quan (rễ, chồi) trong nuôi cấy mô:

+ Trong giai đoạn đầu cần phải điều khiển mô nuôi cấy phát
sinh thật nhiều chồi để tăng hệ số nhân. Vì vậy tăng nồng độ
Cytokinin trong mơi trường ni cấy.
+ Để tạo cây hồn chỉnh đưa ra đất, tách chồi và cấy vào môi
21

trường ra rễ trong đó hàm lượng Auxin được tăng lên.


Tài liệu tham khảo

1. Giáo trình sinh lý sinh hóa nông sản sau thu hoạch_ ThS Nguyễn Thị Diễm Hương
2. />
22


Thanks for whatching

23