(Tiểu luận FTU) các đại dịch trong lịch sử thế giới hiện đại, tác động của nó tới nền kinh tế và bài học cho việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA KINH TẾ QUỐC TẾ

----------***----------

TIỂU LUẬN
TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
ĐỀ TÀI: CÁC ĐẠI DỊCH TRONG LỊCH SỬ THẾ GIỚI
HIỆN ĐẠI, TÁC ĐỘNG CỦA NÓ TỚI NỀN KINH TẾ VÀ
BÀI HỌC CHO VIỆT NAM
NHÓM 11
1 Đào Thị Ánh
2 Trần Thị Linh Giang
3 Mai Thanh Hoa
4 Hoàng Thị Linh
5 Hoàng Thị Phương Nga
6 Trần Thu Phương
7 Đặng Thị Bích Thủy
8 Vũ Thu Trang

1714420007
1714420023
1714420040
1714420051
1714420064
1714410190
1714420092
1714420103

Lớp tín chỉ: KTE410(2-1920).1
Giảng viên hướng dẫn: Ths. Phạm Xuân Trường

Hà Nội, tháng 03 năm 2020

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH SÁCH TÊN THÀNH VIÊN
1 Đào Thị Ánh
2 Trần Thị Linh Giang
3 Mai Thanh Hoa
4 Hoàng Thị Linh
5 Hoàng Thị Phương Nga
6 Trần Thu Phương
7 Đặng Thị Bích Thủy
8 Vũ Thu Trang

1714420007
1714420023
1714420040
1714420051
1714420064
1714410190
1714420092
1714420103

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐẠI DỊCH TRÊN THẾ GIỚI ........................................... 3

1.1 Khái niệm đại dịch ..................................................................................................... 3
1.2 Các đại dịch trên thế giới trong thời kỳ hiện đại ........................................................ 3
1.2.1 Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 ................................................................... 3
1.2.2 Dịch viêm đường hô hấp cấp SARS ....................................................................... 5
1.2.3 Hội chứng hô hấp Trung Đông - MERS ................................................................. 6
1.2.4 Dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 ............................................................... 9
1.3 Giải pháp chung của chính phủ các nước trước các đại dịch ................................... 10
CHƯƠNG 2: TÁC ĐỘNG CỦA MỘT SỐ ĐẠI DỊCH LỚN ĐẾN NỀN KINH TẾ
THẾ GIỚI ....................................................................................................................... 15
2.1 Dịch cúm Tây Ban Nha ............................................................................................ 15
2.1.1 Diễn biến ............................................................................................................... 15
2.1.2 Tác động tới nền kinh tế thế giới .......................................................................... 17
2.1.3 Chính sách các nước và sự hồi phục sau đại dịch ................................................. 20
2.2 SARS ........................................................................................................................ 21
2.2.1 Diễn biến ............................................................................................................... 21
2.2.2 Tác động đến các nền kinh tế trên thế giới ........................................................... 24
2.2.3 Chính sách các nước và sự phục hồi sau đại dịch ................................................. 34
2.3 Hội chứng hô hấp cấp Trung Đông MERS .............................................................. 35
2.3.1 Diễn biến ............................................................................................................... 35
2.3.2 Tác động đến nền kinh tế Hàn Quốc ..................................................................... 37
2.3.3 Chính sách các nước và sự hồi phục sau dịch ....................................................... 40
2.4 Dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 ................................................................... 42
2.4.1 Diễn biến ............................................................................................................... 42
2.4.2 Tác động đến nền kinh tế ...................................................................................... 50

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


CHƯƠNG 3: BÀI HỌC CHO VIỆT NAM TỪ NHỮNG ĐẠI DỊCH TRONG QUÁ
KHỨ VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI PHÓ VỚI DỊCH COVID 19 HIỆN TẠI .......................... 67

3.1 Trước dịch ................................................................................................................ 67
3.2 Trong dịch ................................................................................................................ 68
3.3 Sau dịch .................................................................................................................... 73
KẾT LUẬN .................................................................................................................... 75

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC BIỀU ĐỒ VÀ BẢNG
Hình 1.1 Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918-1919 được xem như một thảm họa tồn
cầu. ................................................................................................................................... 4
Hình 1.2 Coronavirus gây bệnh MERS với các protein hình vương miện trên bề mặt ... 7
Hình 1.3 Sơ đồ nghiên cứu chế tạo vắc-xin phòng ngừa MERS-CoV ............................ 8
Hình 2.1. Tác động thực sự của sốc SARS tạm thời và liên tục lên GDP thực ............. 25
Hình 2.2 Tác động dịng chảy thương mại của cú sốc SARS tạm thời và liên tục ........ 26
Hình 2.3 Thu nhập du lịch nội địa Trung Quốc ............................................................. 27
Hình 2.4 Khu vực nhà hàng Hồng Kơng........................................................................ 28
Hình 2.5. Tổng doanh số bán lẻ của Trung Quốc năm 2003 ......................................... 29
Hình 2.6 Đại dịch SARS ảnh hưởng đến hoạt động thương mại của Trung Quốc năm
2003 ................................................................................................................................ 30
Bảng 2.1 Tỷ lệ phần trăm thay đổi trong GDP năm 2003 do SARS ............................. 31
Hình 2.7 Du lịch Malaysia ............................................................................................ 32
Hình 2.8 Doanh thu của khách sạn Singapore được công bố ........................................ 33
Hình 2.9 Khu nhà ở và dịch vụ thực phẩm Canada ....................................................... 34
Hình 2.10 GDP Trung Quốc 2003 và 2018 ................................................................... 34
Hình 2.11 Tốc độ lây nhiễm và tỷ lệ số ca tử vong do MERS trên toàn thế giới .......... 36
Hình 2.12 Lượng khách du lịch đến Hàn Quốc trong năm 2015 ................................... 38
Hình 2.13 : Dịng thời gian các sự kiện diễn ra tại Hồ Bắc ........................................... 43
Hình 2.14 : Tổng số ca nhiễm Covid-19 trên thế giới ................................................... 47
Hình 2.15: Cổ phiếu S&P 500 trong cuối tháng 2- đầu tháng 3 năm 2020 ................... 51

Hình 2.16: Tốc độ tăng trưởng trong ngành du lịch của thế giới ................................... 54
Hình 2.17: Lượng khách du lịch quốc tế ........................................................................ 55
Hình 2.18: Lượng khách đến Việt Nam, Thái Lan ........................................................ 57

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


1

LỜI MỞ ĐẦU
Theo thông tin từ Hệ thống giám sát dịch bệnh của Việt Nam, tính đến 11giờ50
ngày 26/3/2020, thế giới đã ghi nhận 471.200 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp
cấp do COVID-19 tại 198 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 21.286 trường hợp tử
vong. Tại Trung Quốc ghi nhận 81.285 trường hợp mắc tại 31/31 tỉnh, thành phố. Số
mắc tại các quốc gia khác ghi là 74.386 trường hợp mắc tại Ý với 7.503 trường hợp tử
vong, cịn tại Tây Ban Nha có 49.515 trường hợp nhiễm bệnh và 3.647 trường hợp tử
vong và rất nhiều trường hợp mắc và tử vong ở nhiều quốc gia và lãnh thổ khác . Dịch
bệnh Covid-19 đã và đang bùng phát ở nhiều nơi trên thế giới và ảnh hưởng không nhỏ
đến mọi mặt kinh tế - xã hội trên tồn thế giới. Trên thực tế, tình hình tăng trưởng kinh
tế thế giới hiện đang giảm tốc, giờ lại bị bồi tiếp dịch Covid- 19, nên mức độ giảm tốc
có thể cao hơn và tác động mạnh mẽ đến tổng cầu kinh tế thế giới, các đối tác thương
mại và đầu tư của Việt Nam. Sau đó, Covid-19 làm gián đoạn các chuỗi giá trị, nhất là
trong lĩnh vực công nghiệp chế biến do các công ty, nhà máy sản xuất không chỉ ở Vũ
Hán, mà ở tồn Trung Quốc đang trong tình trạng ngưng trệ. Mặt khác, các chuỗi sản
xuất bị chặn bởi những kết nối, giao thương để tạm thời chống dịch. Trong khi đó, rất
nhiều lĩnh vực của Việt Nam đều phụ thuộc đầu vào trong chuỗi cung ứng đó. Quan
trọng hơn là sự gián đoạn, lo ngại của người tiêu dùng, điều này sẽ tác động lớn đến lĩnh
vực du lịch – dịch vụ. Có thể thấy nền kinh tế thế giới và đặc biệt là Việt Nam đã và
đang phải đối mặt với tác động lớn mà đại dịch Covid – 19 gây ra.
Đại dịch là kịch bản đen tối nhất có thể xảy ra của những căn bệnh truyền nhiễm,

và thế giới của chúng ta đã từng trải qua rất nhiều cuộc đại dịch khủng khiếp, khi mà
những căn bệnh vượt qua biên giới để lây lan toàn cầu và giết đi rất nhiều người. Trước
đó, dịch tả, dịch hạch, dịch cúm như đại dịch cúm Tây Ban Nha (1918), dịch SARS, dịch
MERS, cúm H5N1,... cũng ảnh hưởng đến toàn thế giới, gây ra những hậu quả nghiêm
trọng và tác động không hề nhỏ đến nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên những đại dịch đó
đã đi qua và bài học mà chúng để lại cho tồn thế giới vơ cùng quý giá và đáng để học
hỏi đặc biệt là trong nền kinh tế - một lĩnh vực nhạy cảm dễ bị ảnh hưởng khi có tác
động.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


2
Chính vì thế nhóm 11 xin phép được chọn đề tài: “Các đại dịch trong lịch sử thế
giới hiện đại, tác động của nó tới nền kinh tế và bài học cho Việt Nam” để phân tích
những tác động mà một số đại dịch lớn đã xảy ra trong quá khứ và những giải pháp mà
các quốc gia đã thực hiện để hạn chế và khắc phục những thiệt hại mà các đại dịch gây
ra từ đó đề xuất những giải pháp kinh tế cho Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Trong
q trình nghiên cứu và hồn thành vẫn cịn rất nhiều thiếu sót, nhóm mong nhận được
sự góp ý của thầy để tiểu luận này được hoàn chỉnh hơn.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


3

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐẠI DỊCH TRÊN THẾ GIỚI
1.1 Khái niệm đại dịch
Đại dịch có thể được định nghĩa "là dịch bệnh xuất hiện trên toàn cầu hoặc trên một
khu vực rộng lớn xuyên qua biên giới quốc gia và thường ảnh hưởng đến rất nhiều

người."
WHO chia đại dịch thành 6 giai đoạn miêu tả quá trình một loại virus cúm mới
nhiễm trùng vài người đầu tiên rồi phát triển thành dịch. Điều này bắt đầu chủ yếu là sự
lây nhiễm ở động vật với một vài ca động vật lây nhiễm qua người, sau đó đến giai đoạn
virus bắt đầu phát tán trực tiếp giữa người sang người, và cuối cùng là dịch bệnh khi sự
lây nhiễm phân bố trên toàn cầu.
Một số đại dịch trong lịch sử: Dịch tả, dịch cúm, sởi, đậu mùa, lao, bệnh sốt rét,
trong đó dịch cúm Tây Ban Nha, SARS, MERS đều được coi là những đại dịch có tác
động mạnh mẽ đến toàn cầu.
1.2 Các đại dịch trên thế giới trong thời kỳ hiện đại
1.2.1 Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918
1.2.1.1 Nguyên nhân xuất hiện bệnh dịch và cách thức lây lan
Không phải bắt nguồn từ Tây Ban Nha như cái tên của nó, người ta gọi nó là cúm
Tây Ban Nha bởi đây là một quốc gia trung lập trong thế chiến, nơi các báo cáo về dịch
bệnh được công khai đầu tiên. (Ở các nước thuộc 2 phe tham chiến, thông tin về dịch
bệnh bị giấu nhẹm do lo ngại bị đối phương lợi dụng).
Vào đầu tháng 3/1918, một người lính bị sốt đã được báo cáo với bệnh xá. Trong
vòng vài giờ, hơn một trăm binh sĩ khác gặp phải tình trạng tương tự, nhiều người ngã
bệnh trong những tuần tiếp theo. Vào tháng 4, nhiều lính Mỹ đã đến châu Âu và mang
theo virus. Làn sóng đầu tiên của đại dịch bắt đầu.
Đại dịch 1918 - 1919 do virus cúm A có tên là H1N1 gây ra. Virus H1N1 gây ra
cúm Tây Ban Nha cực kỳ độc hại, nó có thể nhân bản ra một lượng virus gấp 39.000 lần
các chủng cúm ngày nay. Một khi lây nhiễm thành công, virus sẽ sinh sống trong nhiều
loại tế bào bao gồm tế bào phổi và phế quản, dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp và gây bệnh.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


4
Mặc dù được gọi là cúm Tây Ban Nha, những trường hợp được ghi nhận đầu tiên là ở

Mỹ trong năm cuối của Thế chiến thứ nhất,
Hình 1.1 Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918-1919 được xem như một thảm họa
toàn cầu.

Nguồn: BBC
1.2.1.2 Thống kê số ca nhiễm trên thế giới
Cúm Tây Ban Nha năm 1918 (102 năm trước) đã lây nhiễm 500 triệu người trên
toàn thế giới và giết chết từ 50 đến 100 triệu người, tức là 3% đến 5% dân số thế giới tại
thời điểm đó.
Ở Hoa Kỳ, 28% dân số bị nhiễm bệnh và 675.000 người chết. Các bộ lạc người Mỹ
bản địa và các bộ lạc thổ dân Inuit và Alaska bị ảnh hưởng đặc biệt, với tồn bộ một số
ngơi làng bị xóa sổ. 50.000 người Canada đã chết, trong khi ở Brazil, 300.000 người
chết, bao gồm cả chủ tịch nước Coleus Alves thời ấy.
Ở Anh, 250.000 người chết và ở Pháp hơn 400.000 người chết. Có tới 17 triệu
người chết ở Ấn Độ, chiếm khoảng 5% tổng dân số của quốc gia này. Tại Nhật Bản,
390.000 người đã chết và ở Indonesia, ước tính có 1,5 triệu người chết.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


5
Iran có tỷ lệ tử vong đặc biệt cao, với khoảng từ 902.400 đến 2.431.000 người chết.
Con số này nằm trong khoảng từ 8,0% đến 21,7% tổng dân số cả nước Iran tại thời điểm
đó.
Ngay cả ở những nơi bị cô lập như Tahiti, Samoa, Úc và New Zealand, số người
chết cũng rất lớn. Ở Tahiti, 13% dân số đã chết chỉ sau một tháng. Ở Samoa, 38.000
người chết, chiếm 22% toàn bộ dân số. Tại Úc, 12.000 người đã chết, trong khi ở New
Zealand, cúm đã giết chết 6.400 người châu Âu và 2.500 người Maori bản địa chỉ trong
sáu tuần.
1.2.2 Dịch viêm đường hô hấp cấp SARS

1.2.2.1 Nguyên nhân xuất hiện bệnh dịch và cách thức lây lan
SARS (viết tắt của từ Severe acute respiratory syndrome) - hội chứng suy hô hấp
cấp nặng là một dạng viêm phổi nặng, là một bệnh truyền nhiễm đường hô hấp do một
loại virus được cơng nhận là mối đe dọa tồn cầu vào tháng 3/2003, sau khi xuất hiện
lần đầu tiên ở miền Nam Trung Quốc vào tháng 11/2002. Trong 6 tháng, SARS đã ảnh
hưởng đến khoảng 30 quốc gia và lây nhiễm cho 8.400 ca đã qua kiểm tra.
Nguyên nhân gây bệnh là virus corona hay coronavirus SARS. Đây là loại virus có
đường kính từ 60 - 130nm, bề mặt của virus có các gai glycoprotein giống hình vương
miện.
Virus corona có thể sống ở bên ngồi cơ thể trong nhiều giờ, tồn tại trong phân và
nước tiểu ở nhiệt độ phịng trong tối thiểu 1 - 2 ngày, thậm chí tới 4 ngày. Ở nhiệt độ
0°C, virus này có thể tồn tại tới 3 tuần. Đặc tính này khiến virus corona có khả năng lây
lan mạnh từ người này sang người khác và dễ phát triển thành dịch. Tuy nhiên, chúng bị
bất hoạt bởi các hoạt chất ức chế của clo trong 5 phút, mất hoạt tính gây nhiễm nếu tiếp
xúc với các chất diệt khuẩn thơng thường và có thể bị chết ở nhiệt độ 56°C. Nguồn lây
bệnh trong tự nhiên là loại dơi tai to ở Trung Quốc. Con đường lây bệnh là đường hô
hấp (từ các giọt chất tiết qua hắt hơi, nói, thở), đường tiếp xúc trực tiếp (điện thoại, tay
nắm cửa), các dụng cụ khí dung, nội soi phế quản và từ chất thải, rác thải của bệnh nhân
nhiễm SARS.
SARS là một loại virus có khả năng lây truyền qua 3 con đường:

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


6
•

Đường tiếp xúc với các dịch tiết từ đường hơ hấp có chứa virus bắn ra và bám
dính vào mơi trường bề mặt (giường, bàn ghế, tủ đầu giường, máy móc) xung
quanh người bệnh, qua dụng cụ chăm sóc đường hơ hấp cho người bệnh (mask

khí dung, dây máy thở, dây nối oxy,…)

•

Lây qua đường giọt bắn khi người bệnh ho và hắt hơi bắn dịch tiết có chứa virus
trong khoảng cách dưới 1m, người tiếp xúc gần dưới 1m có nguy cơ nuốt phải
những giọt bắn này.

•

Lây qua đường khơng khí khi những người bệnh này phải làm thủ thuật trên
đường thở như phun khí dung, thở máy,… trên những người nhiễm SARS có suy
hơ hấp phải hỗ trợ hô hấp.

1.2.2.2 Thống kê số ca nhiễm trên thế giới
Theo thông tin ghi nhận từ tổ chức Y tế thế giới (WHO), đã có 8.422 người mắc
bệnh SARS trong thời gian diễn ra đại dịch vào năm 2003. Trong số đó, 916 người chết
chiếm hơn 10,8% tổng số ca mắc bệnh. Các nước bị có số ca nhiễm và tử vong nhiều
nhất gồm Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Canada, tại Singapore ghi nhận 33 người
tử vong và Việt Nam. Tại Việt Nam, số ca nhiễm là 63 và số ca tử vong là 5. Vào ngày
28/4/2003, Việt Nam đưa ra thơng báo kiểm sốt được dịch SARS và khơng ghi nhận ca
nhiễm mới nào thêm tính từ ngày 14/4/2003. Dịch sau đó được ghi nhận kết thúc trên
tồn thế giới vào tháng 7/2003.
1.2.3 Hội chứng hô hấp Trung Đông - MERS
1.2.3.1 Nguyên nhân xuất hiện bệnh dịch và cách thức lây lan
MERS là chữ viết tắt của cụm từ Middle East Respiratory Syndrome, tạm dịch là
“Hội chứng hô hấp Trung Đông” xảy ra vào năm 2012, gây ra suy hô hấp cấp dẫn tới tử
vong ở nhiều nước trên thế giới. MERS có thể lây từ người sang người, đặc biệt tại vùng
dịch, trong môi trường bệnh viện và các cơ sở chăm sóc sức khỏe khác.
Đặc tính virus, nguồn gốc, độc lực: Virus MERS-CoV, thuộc họ Coronaviridae,

có khả năng lây nhiễm và gây bệnh cho người, động vật có vú và một số lồi chim.
MERS-CoV được xác định là khác tất cả các chủng coronavirus đã được tìm thấy ở
người, và cũng khác so với chủng SARS-CoV gây dịch SARS năm 2002-2003. Tuy

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


7
nhiên, tương tự như SARS-CoV, MERS-CoV cũng có nguồn gốc từ dơi lây nhiễm sang
người qua động vật trung gian là lạc đà.
Hình 1.2 Coronavirus gây bệnh MERS với các protein hình vương miện trên bề
mặt

Nguồn: www.intelligenliving.com
Đường lây truyền: Đã có các bằng chứng cho thấy, MERS-CoV có nguồn gốc ban
đầu từ dơi, đã lây nhiễm sang người thông qua lạc đà. Một nhóm các nhà nghiên cứu đa
quốc gia gồm Đức, Anh, Nga và Ả rập Xê-út đã tìm thấy MERS-CoV tồn tại ở gần 23%
nhóm lạc đà nghiên cứu tại Ả rập Xê-út, cho thấy tỉ lệ xuất hiện virus cao và nguy cơ
cao đối với những người chăm sóc lạc đà. Nhóm nghiên cứu cũng tìm ra rằng, MERSCoV xuất hiện nhiều hơn ở nhóm lạc đà có nguồn gốc nội địa Ả rập Xê-út, so với nhóm
lạc đà có nguồn gốc nhập khẩu từ châu Phi (Azhar 2014; El-Kafrawy 2019).
Do vậy, WHO đã đưa ra khuyến cáo về việc lây nhiễm MERS-CoV từ lạc đà sang
người ở bán đảo Ả rập với nguy cơ lây nhiễm từ người sang người, chủ yếu trong bệnh
viện hoặc cơ sở y tế khác, chủ yếu ở Ả rập Xê-út vẫn tiếp tục diễn ra. Ngoài ra, tồn tại
nguy cơ lây lan ra cộng đồng thông qua các hoạt động thông thương, du lịch giữa các
nước trong khu vực và trên thế giới. Chưa có bằng chứng rõ ràng cho việc virus có thể
lây nhiễm từ người bị nhiễm nhưng chưa có biểu hiện bệnh sang cho người lành.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

8
Các triệu chứng được ghi nhận: Rất nhiều trường hợp được xác định dương tính
với MERS-CoV đã tiến triển nhanh thành các bệnh đường hô hấp nghiêm trọng, đặc biệt
gây viêm phổi nặng. Các triệu chứng gồm có sốt, ho và khó thở. Ngồi ra cũng có thể có
nhiều triệu trứng đã được báo ở một vài trường hợp gồm đau và nhức mỏi cơ, tiêu chảy,
nôn mửa.
Ghi nhận một số trường hợp được xác định dương tính, tuy nhiên khơng có biểu
hiện triệu chứng của bệnh do MERS-CoV hoặc chỉ biểu hiện triệu chứng ở mức độ nhẹ.
Các trường hợp này đã được chỉ định kiểm tra do có tiếp xúc gần với các trường hợp
bệnh nặng.
Vắc-xin cho phòng ngừa virus MERS-CoV: Một số thử nghiệm được tiến hành
trong phịng thí nghiệm, trên mơ hình động vật hoặc thậm chí trên quy mơ lâm sàng với
một số loại thuốc và chất ức chế miễn dịch được cho là có khả năng ngăn ngừa MERSCoV hiệu quả.
Hình 1.3 Sơ đồ nghiên cứu chế tạo vắc-xin phòng ngừa MERS-CoV

Nguồn: doi: 10.1586/14760584.2016.1167603

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


9
Tuy nhiên, cho tới thời điểm hiện tại, chưa có bằng chứng cụ thể nào từ các thử
nghiệm lâm sàng cho bất kỳ một loại thuốc kháng MERS-CoV nào được sử dụng cho
người bệnh đã được xác định nhiễm MERS-CoV (báo cáo của WHO năm 2019).
Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy chủ yếu chỉ điều trị triệu chứng, phát hiện
và xử lý kịp thời tình trạng suy hô hấp, suy thận.
1.2.3.2 Thống kê số ca nhiễm trên thế giới
Tính từ tháng 6/2012 tới 30/6/2019 đã có 2449 trường hợp được xác định dương
tính với virus MERS-CoV gây hội chứng hơ hấp Trung Đơng. Trong đó, có tới 84% các
trường hợp được ghi nhận tại Ả rập Xê-út. MERS-CoV đã lây lan ra 27 quốc gia thuộc

khu vực Trung Đông, Bắc Phi, Châu Âu, Châu Á và Mỹ. Tới thời điểm báo cáo tháng
1/2019, trên toàn thế giới đã có tổng số 845 ca tử vong do MERS, chiếm 34,5% số ca
nhiễm bệnh.
1.2.4 Dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19
1.2.4.1. Nguyên nhân xuất hiện và cách thức lây lan
Virus corona là một họ virus lớn, trong đó một số chủng có khả năng gây bệnh
khi lây nhiễm từ động vật sang người. Virus corona nhiều trường hợp có thể lây từ
động vật sang người để tạo thành dịch bệnh như đại dịch MERS hoặc đại dịch SARS.
Hiện tại dịch virus corona ở Vũ Hán (2019 -nCoV) là một chủng mới chưa từng xuất
hiện ở người và có khả năng lây từ người sang người. Cùng với SAR-CoV, MERSCoV, 2019 - nCoV là những chủng coronavirus nguy hiểm. Khi xâm nhập vào cơ thể
người sẽ gây ra hội chứng viêm đường hô hấp cấp, dẫn đến suy hô hấp, thậm chí tử
vong.
Triệu chứng của bệnh ở mỗi người bệnh khác nhau do sức đề kháng khác nhau.
Thời gian ủ bệnh do virus 2019-nCoV trong khoảng từ 2 - 14 ngày. Cơ thể người bệnh
lúc này đã có virus nhưng không xuất hiện dấu hiệu rõ ràng, khi khởi phát, 2019-nCoV
sẽ gây sốt, tổn thương đường hô hấp. Trong trường hợp nặng sẽ khiến bệnh nhân tử
vong, nhất là các trường hợp có bệnh nền.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


10
Theo ước tính, mỗi người mắc bệnh 2019-nCoV có thể lây cho ít nhất 3 hoặc 4 người
khác, hình thức và cơ chế lây nhiễm của virus corona cũng gần giống với H1N1 hay
cúm hơn là SARS.
Virus này có thể lây nhiễm từ người sang người ngay khi các triệu chứng vẫn
cịn nhẹ, thậm chí những người khơng có bất kỳ triệu chứng nào có thể truyền virus
sang cho người khác trước khi phát bệnh, bởi vậy, số ca nhiễm 2019-nCoV cứ liên tục
tăng.
Số lượng lớn những người khơng có triệu chứng nhiễm bệnh Covid-19 hoặc có một số

triệu chứng thứ yếu, ví dụ như cảm lạnh thơng thường, có thể nhiều hơn. Họ chính là
những người phát tán virus.
Theo đó, virus corona có thể lây truyền từ dơi sang người và từ người sang người qua
các con đường chính sau:
•

Lây qua tiếp xúc với dịch cơ thể của người bệnh. Ví dụ như: giọt nước bọt từ
việc ho, hắt hơi, sổ mũi.

•

Lây trực tiếp khi tiếp xúc với người bệnh như bắt tay.

•

Lây truyền gián tiếp: Lây nhiễm khi chúng ta vơ tình chạm vào các bề mặt có
chứa virus , sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng và nhiễm bệnh.

•

Lây nhiễm qua đường phân: Trường hợp này hiếm khi xảy ra. Thường những
người chăm sóc bệnh nhân có tỷ lệ bị phơi nhiễm virus khi xử lý các chất thải
của người bệnh nhiễm virus.

1.2.4.2. Thống kê số ca nhiễm trên thế giới
Tính đến ngày 26/3, dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 đã xuất hiện và
lây lan ở khoảng 198 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, với tổng số ca nhiễm
lên tới hơn 491.120 người với hơn 22.165 trường hợp tử vong. Tại Trung Quốc là
nguồn dịch, số lượng người nhiễm là 81.285 người, tử vong 3.287 người và tình hình
đang được dần cải thiện. Đáng kể đến là Italy cho đến nay đã có 74.386 trường hợp

nhiễm bệnh và 7.503 trường hợp tử vong. Các quốc gia và vùng lãnh thổ khác, đặc biệt
là châu Âu đang gặp nhiều khó khăn trong kiểm sốt dịch.
1.3 Giải pháp chung của chính phủ các nước trước các đại dịch

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


11
Tại các thời điểm xảy ra dịch bệnh, hầu hết Chính phủ các nước cũng đã thực hiện
các biện pháp để khống chế dịch bệnh nhất là ở những địa phương đã phát hiện được
người mắc bệnh. Theo dõi hết sức chặt chẽ diễn biến của dịch để có biện pháp phòng
ngừa, ngăn chặn kịp thời. Bộ Y tế tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên
quan tiến hành các hoạt động phòng chống bệnh, khống chế và kiểm sốt hồn tồn được
dịch bệnh .
Đại dịch cúm Tây Ban Nha đã bùng phát khi thế giới vừa bước ra khỏi một cuộc
chiến toàn cầu, ý tưởng thiết lập một hệ thống y tế công cộng đã được triển khai từ thời
kỳ đầu của dịch bệnh tại nhiều khu vực. Trước đó, chỉ có tầng lớp trung lưu hoặc những
người giàu có mới có thể đến đi khám tại các bệnh viện.Tại thời điểm đó, các nhà khoa
học và chính phủ nhận ra đại dịch sẽ lây lan nhanh hơn nếu không thúc đẩy sự phát triển
của các hệ thống y tế công cộng trên khắp thế giới. Không thể điều trị cho tất cả mọi
người khi mọi nguồn lực đều thiếu thốn trầm trọng, để đối phó với đại dịch ở các khu
vực đơ thị, chính phủ đã thực hiện cách ly những người có triệu chứng nhiễm bệnh,
những trường hợp mắc bệnh nghiêm trọng hơn và yêu cầu người dân hạn chế đi lại. Hiện
nay, các biện pháp y tế cộng đồng này vẫn được các quốc gia trên toàn thế giới áp dụng
trong nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của các dịch bệnh. Đây cũng được coi là một trong
những biện pháp có hiệu quả lâu dài nhất trong đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918.
Đối với 2 đại dịch gần đây là MERS và SARS chính phủ các nước đã chỉ đạo Bộ y
tế để chuẩn bị sẵn sàng khu vực cách ly, buồng bệnh cách ly, cơ số thuốc, trang thiết bị
y tế, vật tư, phương tiện phòng hộ cá nhân, hóa chất khử khuẩn để cấp cứu, điều trị khi
có ca bệnh; tăng cường truyền thông trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhằm phát hiện,

phòng chống bệnh. Nhằm hạn chế sự bùng phát của MERS, siết chặt những hạn chế về
kiểm dịch và áp đặt các mức tù giam đối với những đối tượng không tuân thủ các phương
pháp chống lây nhiễm, những người nhiễm virus mà lừa dối các nhà điều tra quốc gia về
phương thức họ tiếp xúc với nguồn bệnh sẽ bị phạt hoặc bị ngồi tù. Bên cạnh đó, văn
bản luật này cũng trao thêm quyền lực cho các quan chức để hạn chế sự di chuyển của
những người nhiễm bệnh cũng như hoạt động tiếp cận các cơ sở nhiễm dịch; những
người phạm tội không tuân thủ các mệnh lệnh của giới quan chức này cũng phải đối mặt

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


12
với 2 năm tù hoặc bị phạt 18.000 USD. Tăng cường phối hợp với các nước trong vùng,
nhất là với các nước bị dịch bệnh để có biện pháp đối phó thống nhất. Có biện pháp
phịng ngừa thích hợp đối với những người nhập cảnh từ các nước đang có bệnh dịch.
Tại Hàn quốc, trong đợt đại dịch mers, Bộ Y tế Hàn Quốc thơng báo một nhóm các
chun gia Mỹ về các bệnh lây nhiễm sẽ tới nước này để phối hợp về mặt kỹ thuật với
các chuyên gia Hàn Quốc nhằm ngăn chặn sự lây lan của MERS. Nhóm gồm bảy chuyên
gia về các bệnh lây nhiễm và nghiên cứu bệnh dịch đến từ Trung tâm Kiểm soát và Ngăn
chặn Dịch bệnh (CDC) của Mỹ này sẽ tiến hành nhiều hoạt động, bao gồm thảo luận,
phân tích trong phịng thí nghiệm và kiểm tra tại các bệnh viện cùng với các chuyên gia
CDC của Hàn Quốc và nhiều chuyên gia khác trong thời gian 10 ngày, bắt đầu từ ngày
22/6/2015, những nỗ lực để thực hiện những nghiên cứu khác nhau về sự bùng phát của
MERS với mục đích chính là hợp tác kỹ thuật, từ đó góp phần vào việc chấm dứt sự lây
lan của MERS tại Hàn Quốc.
Việt Nam là 1 trong 32 quốc gia bị lây lan dịch SARS (vào khoảng năm 2003),
nhiều nhân viên y tế và bệnh nhân, trong đó có một bác sĩ người Ý làm việc tại Việt
Nam, đã tử vong do căn bệnh này. Bộ Y tế Việt Nam đã chỉ đạo việc giám sát chặt chẽ
tình hình dịch bệnh ngay tại cửa khẩu và cộng đồng để chủ động ngăn ngừa các dịch
bệnh xâm nhập nước ta thông qua việc tiếp tục phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới để

cung cấp thêm các thơng tin chính thức, theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh để đưa ra
các biện pháp phòng chống dịch bệnh phù hợp.
Để phục hồi nền kinh tế các nước đã có những chính sách ưu đãi, đãi ngộ cho các
doanh nghiệp, các chính sách với du khách đặc biệt là tại một số nước ảnh hưởng nặng
nề bởi 2 đại dịch MERS và SARS. Tại Hàn Quốc Bộ Tư pháp Hàn Quốc, sau đại dịch
Mers năm 2015 đã quyết định miễn lệ phí làm visa (tương đương 15 USD/khách) đối
với những đoàn khách du lịch khen thưởng được tổ chức bởi công ty du lịch được chỉ
định của Đại sứ quán. Thời gian miễn lệ phí từ ngày 6/7 đến 30/9/2015. Chính phủ Hàn
Quốc đã tăng gấp đôi số nhân lực ngành điều tra dịch tễ học, nâng chức Giám đốc Cơ
quan quản lý dịch bệnh Hàn Quốc lên cấp Thứ trưởng để chuyên trách về phòng dịch
quốc gia, gia tăng quyền hạn về bố trí nhân sự và ngân sách, đồng thời xúc tiến việc

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


13
thành lập cũng như chỉ định các bệnh viện chuyên chữa bệnh truyền nhiễm. Chính phủ
Hàn Quốc cũng sẽ đưa ra các biện pháp bổ sung trong vài tuần tới để giúp các doanh
nghiệp trong nước chống đỡ với tác động của dịch bệnh đối với nền kinh tế. Các biện
pháp này bao gồm các cơng cụ chính sách để thúc đẩy ngành du lịch trong nước, xuất
khẩu và tiêu dùng tư nhân. KICF đánh giá bức tranh kinh tế Hàn Quốc đã phần nào trở
nên tươi sáng hơn với việc gần đây chính phủ nước này cơng bố sự kết thúc trên thực tế
của dịch MERS và Quốc hội đã thông qua khoản ngân sách bổ sung trị giá 11.600 tỷ
won (10 tỷ USD) để góp phần giảm ảnh hưởng của MERS và thúc đẩy tăng trưởng, ngoài
ra tăng nguồn quỹ tài chính cho những chính quyền địa phương mà dịch MERS lây lan.
Để thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng trở lại, giám sát ngân hàng và bảo hiểm Trung
Quốc cũng khuyến khích thơng qua các hình thức hạ thấp lãi suất cho vay, hồn thiện
chính sách tiếp tục cho vay, tăng cường cho vay tín dụng, cho vay trung và dài hạn để
các doanh nghiệp liên quan chiến thắng ảnh hưởng của thảm họa dịch bệnh. Bên cạnh
đó, trước những đe dọa đà tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc, Ngân hàng Nhân dân

Trung Quốc (PBoC - ngân hàng trung ương) có thể hạ lãi suất cho vay cơ bản (LPR).
Đồng thời, ngân hàng này có thể cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng (RRR).
Đây được coi là nỗ lực của PBoC trong việc khôi phục niềm tin của nhà đầu tư, giữa lúc
thị trường toàn cầu “chao đảo” trước tác động tiềm tàng của dịch bệnh đối với tăng
trưởng thế giới. Trong đợt dịch SARS, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc đã chậm lại
từ mức tăng 11,1% trong quý I/2003 xuống 9,1% trong quý II/2003, trước khi hồi phục
lên 10% vào quý III và kết thúc năm với mức tăng trưởng trung bình là 10%. Trong thời
kỳ dịch SARS, nền kinh tế Trung Quốc được thúc đẩy nhờ sự gia tăng xuất khẩu, việc
gia nhập WTO vào năm 2001 và mơi trường bên ngồi sơi động, trái với nhu cầu bên
ngoài ở mức thấp như hiện nay. Trong giai đoạn 2002-2003, nền kinh tế toàn cầu đang
trên đà hồi phục sau khi vỡ bong bóng Internet, dẫn tới sự tăng trưởng xuất khẩu nhanh
chóng của Trung Quốc (tăng hơn 30% trong năm 2003).
Trong đại dịch SARS, Singapore cũng là quốc gia chịu ảnh hưởng đáng kể, từ khi
dịch bắt đầu bùng phát, người ở Singapore đã tự cách ly. Nhà chức trách cũng thực hiện
kiểm tra đột xuất để đảm bảo mọi người tuân thủ. Những người bị cách ly nhưng không

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


14
ở nhà có thể bị phạt tới 10.000 USD hoặc 6 tháng tù giam. Bên cạnh đó, Singapore hỗ
trợ tài chính cho những người bị cách ly. Người lao động tự do được hỗ trợ 100
USD/ngày, ai không thể ở nhà cách ly có thể ở trong một cơ sở của Chính phủ. Mặc dù
Singapore đề ra khoản phí điều trị với du khách, nhưng các xét nghiệm đều miễn phí.
Trong thời điểm xảy ra 2 địa dịch SARS và MERS, chính phủ Việt Nam đẩy mạnh
tuyên truyền về khả năng khống chế dịch bệnh để tiếp tục thu hút khách du lịch, tăng
cường xuất khẩu lao động... không để ảnh hưởng đến các hoạt động văn hóa thể thao,
giải trí. Chính phủ cũng đã tăng cường tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ lẻ, tầng
lớp thu nhập thấp, lĩnh vực nhà hàng, du lịch, đẩy mạnh tỷ lệ giải ngân để duy trì xu thế
hồi phục kinh tế, lập ngân sách bổ sung, đưa ra các chính sách vực dậy nền kinh tế khi

thấy dấu hiệu đi xuống.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


15

CHƯƠNG 2: TÁC ĐỘNG CỦA MỘT SỐ ĐẠI DỊCH LỚN ĐẾN
NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI
2.1 Dịch cúm Tây Ban Nha
2.1.1 Diễn biến
Đây là diễn biến theo dòng thời gian về cách dịch Cúm Tây Ban Nha diễn ra trên
toàn thế giới.
Tháng 4/1917 - Hoa Kỳ tham gia Thế chiến I với 378.000 người trong lực lượng
vũ trang, điều này đã nhanh chóng làm gia tăng quân số tham gia chiến tranh lên hàng
triệu người.
Tháng 6/1918 - để tăng số lượng người chiến đấu, một dự thảo luật được thiết lập
tại Hoa Kỳ để huy động người cho quân đội. Quân đội Mỹ đã tạo ra 32 trung tâm đào
tạo, mỗi trung tâm có từ 25.000 đến 55.000 người.
Tháng 3/1918 - hơn 100 quân nhân tại Trại Funston ở Fort Riley, Kansas bị cúm.
Một tuần sau, con số đó đã tăng gấp 5 lần. Các ca bệnh cúm lẻ tẻ bắt đầu xuất hiện ở
những nơi khác ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á.
Tháng 4/1918 - lần đầu tiên đề cập đến bệnh cúm xuất hiện trong một báo cáo y tế
công cộng của Mỹ, mô tả 18 trường hợp nghiêm trọng và ba trường hợp tử vong ở
Kansas.
Tháng 5/1918 - Hoa Kỳ bắt đầu chuyển hàng trăm ngàn binh sĩ đến Châu Âu. Vì
chiến tranh, các nhà kiểm duyệt ở Đức, Anh, Pháp và Hoa Kỳ đã ngăn chặn tin tức về sự
bùng phát dịch bệnh, khiến Tây Ban Nha - nước trung lập của cuộc chiến tranh phải báo
cáo về đợt dịch bệnh này. Virus này lây lan từ Châu Âu đến Bắc Mỹ, Châu Á, Châu Phi,
Brazil, các đảo ở Nam Thái Bình Dương và thậm chí các bộ lạc bản địa sống ở Vùng

Bắc Cực.
Tháng 9/1918 - một đợt virus thứ hai xuất hiện có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều so
với đợt đầu tiên. Nó xuất hiện tại một cơ sở của Hải quân Mỹ ở Boston và tại một cơ sở
của Quân đội Mỹ ngay bên ngồi thành phố. Làn sóng này đã tạo ra hầu hết các trường
hợp tử vong do virus, với 12.000 người chết ở Hoa Kỳ chỉ trong tháng Chín. Ủy ban Y

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


16
tế Thành phố New York yêu cầu tất cả các trường hợp cúm phải được báo cáo cho họ và
bệnh nhân phải được cách ly, tại nhà hoặc trong bệnh viện. Tại Philadelphia, 200.000
người tập trung cho cuộc diễu hành Liberty Bonds (Vì Tự do), và vài ngày sau đó, 635
trường hợp mới bị cúm được báo cáo. Thành phố yêu cầu các trường học, nhà thờ và nhà
hát đóng cửa.
Tháng 10/1918 - 195.000 người Mỹ chết vì cúm trong tháng này. Có một sự thiếu
hụt nghiêm trọng các y tá vì nhiều người đang phục vụ ở nước ngồi. Hội Chữ thập đỏ
Hoa Kỳ Chicago đưa ra lời kêu gọi các tình nguyện viên chăm sóc người bệnh. Chính
quyền Chicago đóng cửa các rạp chiếu phim và trường học, và cấm các cuộc tụ họp công
cộng. Tội phạm ở Chicago giảm 43%. Philadelphia, nơi ghi nhận 289 người chết trong
một ngày, bị buộc phải lưu trữ xác chết trong các cơ sở bảo quản lạnh, và một nhà sản
xuất xe đẩy đã tình nguyện tặng các thùng đóng gói hàng hóa để sử dụng làm quan tài
cho những người chết. San Francisco khuyến nghị tất cả công dân của mình nên đeo
khẩu trang khi ra ngồi nơi cơng cộng và tại thành phố New York, việc đóng tàu giảm
40% do thiếu nguồn nhân lực.
Tháng 11/1918 - sự kết thúc của cuộc chiến tranh lần thứ nhất đưa những người
lính trở về nhà, và làm xuất hiện nhiều trường hợp bị cúm hơn. Các quan chức ở Thành
phố Salt Lake đặt các dấu hiệu kiểm dịch trên cửa của hơn 2.000 cư dân bị cúm.
Ngày 11/11 - năm 1918, hiệp định đình chiến được ký kết tại Pháp kết thúc Chiến
tranh thế giới lần thứ nhất.

Tháng 1/1919 - một làn sóng thứ ba của virus xuất hiện, giết chết nhiều người hơn.
Từ ngày 1 - 5/1, San Francisco ghi nhận 1.800 ca cúm mới và 101 người chết. Thành
phố New York báo cáo 706 trường hợp nhiễm cúm mới và 67 ca tử vong.
Tháng 8/1919 - đại dịch cúm chấm dứt vì những người bị nhiễm bệnh đã chết và
những người khác đã tự phát triển khả năng miễn dịch.
Trong một bài báo ngày 21/3/1997 trên Tạp chí Khoa học, các nhà nghiên cứu tại
Viện Bệnh học của Lực lượng Vũ trang phân tích mơ phổi lấy từ một người lính chết
năm 1918 do cúm. Họ kết luận rằng mặc dù virus cúm là duy nhất, nhưng "gen

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


17
hemagglutinin phù hợp nhất với virus cúm lợn, cho thấy loại virus này phát tán từ lợn
sang người".
Tháng 2/2004 - các nhà nghiên cứu tại Viện Scripps ở La Jolla, California và Hội
đồng Nghiên cứu Y khoa của Anh kết luận rằng virus 1918 có thể đã lây nhiễm trực tiếp
từ chim sang người, bỏ qua lợn hoàn toàn. Điều này có thể giải thích độc lực của nhiễm
trùng.
Tháng 10/2005 - các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu bệnh học sắp xếp bộ gen
hoàn chỉnh của virus bệnh Cúm 1918 bằng cách phân tích các mơ lấy từ cơ thể của một
nạn nhân cúm có cơ thể được bảo quản trong băng vĩnh cửu kể từ khi ông được chôn cất
năm 1918.
2.1.2 Tác động tới nền kinh tế thế giới
Để tìm được tác động của đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 với đầy đủ số liệu
và dữ liệu chính xác là một điều vơ cùng khó và gặp rất nhiều khó khăn vì những năm
1918, 1919 là những năm đánh dấu đỉnh cao sự tham gia của Hoa Kỳ trong Thế chiến I.
Mặc dù tài liệu quan trọng về hậu quả kinh tế của Thế chiến I vẫn tồn tại, nhưng tài liệu
nghiên cứu ảnh hưởng kinh tế của đại dịch cúm năm 1918 là rất ít. Hầu hết các nghiên
cứu đã tập trung vào kết quả kinh tế nói chung và sức khỏe của con cháu của những

người sống sót sau đại dịch và sự khác biệt về tỷ lệ tử vong giữa các tầng lớp kinh tế xã
hội. Bằng chứng và thông tin về ảnh hưởng của đại dịch này đối với nền kinh tế chỉ được
lấy từ các bài báo được in trong đại dịch, với hầu hết các bài báo xuất hiện trên các tờ
báo từ các thành phố Little Rock, Ark., và Memphis, Tenn của Cục Dự trữ Liên bang lần
thứ tám được in vào mùa thu năm 1918 đã được nghiên cứu để biết thông tin về ảnh
hưởng của đại dịch cúm ở các thành phố này. Do đó các dữ liệu kinh tế thời đó như dữ
liệu về thu nhập, việc làm, bán hàng và tiền lương cũng có sự hạn chế và khan hiếm.
Ghép các thông tin giai thoại từ các thành phố riêng lẻ trên các tờ báo có thể cung cấp
một bức tranh tương đối tốt về các tác động chung của đại dịch. Những ảnh hưởng chung
này vào năm 1918 có thể được sử dụng để ngoại suy các ảnh hưởng kinh tế tổng quát do
đại dịch gây ra. Một số bài báo xuất hiện vào mùa thu năm 1918 đã thảo luận về tác động
kinh tế của bệnh cúm được tóm tắt dưới đây.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


18
Cơng báo Arkansas, ngày 19/10/1918, trang 4 có chỉ ra:
• Các thương gia ở Little Rock nói rằng việc kinh doanh của họ đã giảm 40%.
Những người khác ước tính mức giảm ở mức 70%.
• Kinh doanh tạp hóa bán lẻ đã giảm 1/3.
• Một cửa hàng bách hóa có doanh thu trị giá 15.000 USD mỗi ngày (200.265 USD
năm 2006), khơng hoạt động q một nửa.
• Nghỉ ngơi tại giường được chú trọng trong điều trị cúm. Do đó, đã có sự gia tăng
nhu cầu về giường, nệm và lị xo.
• Các doanh nghiệp Little Rock đang mất trung bình 10.000 USD một ngày
(133.500 USD năm 2006). Đây là tổn thất thực tế, không phải là sự sụt giảm trong kinh
doanh mà có thể được bao phủ bởi sự gia tăng doanh số khi lệnh kiểm dịch kết thúc. Một
số mặt hàng khơng thể được bán sau này.
• Doanh nghiệp duy nhất ở Little Rock có hoạt động gia tăng là cửa hàng thuốc.

Còn tờ báo ở Memphis, Tenn chỉ ra rằng : Cúm làm tê liệt ngành công nghiệp
Memphis. Khiếu nại thương mại, ngày 5/10/1918, trang 7.
• Các bác sĩ báo cáo rằng họ quá bận rộn chống lại căn bệnh này để báo cáo số
lượng bệnh nhân của họ và có ít thời gian để dành cho các vấn đề khác.
• Các nhà máy cơng nghiệp đang hoạt động dưới một sự bất lợi lớn. Nhiều người
trong số họ đã thiếu sự giúp đỡ vì dự thảo.
• Công ty Điện thoại Cumberland báo cáo hơn một trăm nhà mạng vắng mặt trong
các bài đăng của họ. Công ty điện thoại yêu cầu loại bỏ các cuộc gọi khơng cần thiết.
Mỏ Tennessee có thể ngừng hoạt động. Khiếu nại thương mại, ngày 18/10/1918, trang
12.
• Giảm 50% trong sản xuất được báo cáo bởi các nhà khai thác mỏ than.
• Các mỏ trên khắp miền đơng Tennessee và miền nam Kentucky đang trên bờ vực
đóng cửa do dịch bệnh đang hồnh hành qua các trại khai thác.
• Coalfield, Tenn., Với dân số 500 người, chỉ có 2% người khỏe.
Một bài báo nghiên cứu xem xét tác động tức thời (ngắn hạn) của tỷ lệ tử vong do
cúm đối với tiền lương sản xuất tại các thành phố và tiểu bang của Hoa Kỳ trong giai

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


19
đoạn 1914 - 1919. Bài báo cho thấy là tỷ lệ tử vong do cúm có tác động trực tiếp đến
mức lương trong sản xuất tại các thành phố và tiểu bang của Hoa Kỳ trong và ngay sau
khi dịch cúm năm 1918. Điều này có liên quan đến một mơ hình kinh tế đơn giản của thị
trường lao động: Nguồn cung của công nhân sản xuất giảm do tử vong do cúm sẽ có tác
động ban đầu là giảm cung lao động sản xuất, tăng sản phẩm cận biên của lao động và
vốn mỗi cơng nhân, và do đó làm tăng tiền lương thực tế. Trong ngắn hạn, tình trạng bất
động lao động giữa các thành phố và tiểu bang có thể đã ngăn cản sự cân bằng tiền lương
giữa các tiểu bang và việc thay thế từ lao động tương đối tốn kém hơn sang vốn khó có
thể xảy ra. Về cơ bản, các bang có tỷ lệ tử vong do cúm cao hơn sẽ có mức tăng vốn lớn

hơn trên mỗi lao động, và do đó, sản lượng trên mỗi lao động và thu nhập cao hơn sau
đại dịch.
Hầu hết các bằng chứng chỉ ra rằng những ảnh hưởng kinh tế của đại dịch cúm
năm 1918 là ngắn hạn. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp trong ngành
dịch vụ và giải trí, chịu tổn thất hai con số về doanh thu. Các doanh nghiệp khác chuyên
về các sản phẩm chăm sóc sức khỏe có kinh nghiệm tăng doanh thu.
Cúm ảnh hưởng đến 28% dân số Mỹ và cướp đi sinh mạng của khoảng 675.000
người. Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết, trong sản xuất công nghiệp của Hoa Kỳ và hoạt
động kinh doanh rộng hơn đã giảm xuống đỉnh điểm của đại dịch vào tháng 10 năm
1918. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu của Bộ Tài chính Canada, những sự sụt giảm này
chỉ ra sự mất mát hàng năm về sản lượng chỉ 0,4%. Các chỉ số khác chỉ ra việc giảm tạm
thời và khiêm tốn trong vận tải hành khách đường sắt và bán lẻ.
Cúm Tây Ban Nha xảy ra khi nền kinh tế Mỹ lâm vào tình trạng chiến tranh. Có
thể đã có áp lực xã hội đáng kể đối với người lao động ở lại làm việc và việc thiếu mạng
lưới an tồn chính thức có thể đe dọa cơng nhân với chi phí tài chính cao trong trường
hợp vắng mặt nơi làm việc."
Mặc dù khơng có dữ liệu và thơng tin cụ thể về ảnh hưởng của đại dịch cúm Tây
Ban Nha đối với nền kinh tế nhưng cũng không thể phủ nhận được những thiệt hại nặng
nề mà cúm gây ra cho con người, quét sạch cả gia đình và để lại vơ số góa phụ và trẻ mồ
cơi. Các nhà tang lễ bị áp đảo và các thi thể chất đống. Nhiều người đã phải đào mộ cho

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


20
chính các thành viên trong gia đình họ. Cúm cũng gây bất lợi cho nền kinh tế. Tại Hoa
Kỳ, các doanh nghiệp đã buộc phải đóng cửa vì rất nhiều nhân viên bị ốm. Các dịch vụ
cơ bản như gửi thư và thu gom rác đã bị cản trở do các cơng nhân bị cúm. Ở một số nơi
khơng có đủ công nhân nông trại để thu hoạch mùa màng. Ngay cả các sở y tế tiểu bang
và địa phương cũng đóng cửa để kinh doanh, cản trở những nỗ lực ghi lại sự lây lan của

bệnh cúm năm 1918 và cung cấp cho công chúng câu trả lời về nó.
2.1.3 Chính sách các nước và sự hồi phục sau đại dịch
2.1.3.1 Chính sách của các nước
Ở Tây Ban Nha, các biện pháp y tế công cộng được các cơ quan chính trị áp dụng
bao gồm khử trùng bằng dầu phenolic hoặc creoline (Zotal, một chất khử trùng rất phổ
biến tại thời điểm đó). Khách du lịch, hành lý của họ, và toa xe lửa, xe điện, nhà hát, nhà
ăn, nhà thờ và ngay cả thư cũng được khử trùng. Ở các quốc gia Châu Âu và Mỹ, các
bác sĩ và các quan chức y tế công cộng đã đề xuất một số biện pháp để ngăn ngừa lây
truyền cúm. Những biện pháp này bao gồm làm sạch và khử trùng miệng và lỗ mũi bằng
hydro peroxide hoặc hỗn hợp dầu và tinh dầu bạc hà, tránh các cuộc họp hoặc tụ tập
trong mơi trường kín, tránh tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, ăn kiêng lành mạnh, đi bộ
thường xun trong khơng khí thống đãng, thơng gió và nghỉ ngơi khi cần thiết. Ngoài
ra, các nhà khoa học khẩn trương điều chế vaccine chống bệnh cúm Tây Ban Nha. Tuy
nhiên, trong điều kiện chiến tranh tàn phá, công việc điều trị cho các bệnh nhân là rất
khó khăn.
Một trong những biện pháp phòng ngừa được áp dụng trong thời kỳ đó là ngăn
chặn giờ mở cửa và đóng cửa của các doanh nghiệp để giảm bớt tắc nghẽn trên giao
thông công cộng, dẫn đến doanh thu cho các công ty vận tải thấp hơn nhưng đảm bảo
việc ngăn chặn sự lây lan của dịch cúm.
Một số quốc gia thực hiện các chính sách đối đối với vận chuyển, thương mại, hệ
thống thanh tốn và các tiện ích lớn để ngăn chặn khả năng lây lan cao của dịch bệnh
mặc dù điều đó khiến một số doanh nghiệp dễ bị tổn thương về tài chính trước nguy cơ
phá sản.
2.1.3.2 Sự hồi phục sau đại dịch

LUAN VAN CHAT LUONG download : add