Thịt trâu trong ẩm thực ngày tết của người H''''rê docx

Thịt trâu trong ẩm thực
ngày tết của người H'rê

Với người H'rê, các món thịt trâu không chỉ mang những hương vị đặc trưng của
ẩm thực dân tộc mà đó còn là lòng thành kính dân lên các đấng thần linh trong mỗi
dịp tết đến xuân về.
Thịt trâu xá bần là món ăn quan trọng trong
ngày tết
Vào những ngày đầu năm khi một mùa lúa mới bắt đầu thì các buôn làng H'rê lại
rộn ràng trong tiếng chiêng, tiếng trống, tiếng kèn rộn rã. Người ta tổ chức lễ hội
vui chơi, cúng thần linh cầu cho một năm mới nhiều may mắn, vụ mùa tốt tươi.
Trong dịp này, ngoài lễ vật dâng cúng cho thần linh thì các món ăn cũng được bà
con H're chuẩn bịchu đáo. Đặc biệt là những món ăn truyền thống được làm từ thịt
trâu.
Trong cuộc sống hàng ngày, người H'rê không chỉ xem "con trâu là đầu cơ nghiệp"
mà còn xem trâu là tài sản quyết định thứ bậc về kinh tế trong cộng đồng làng.
Điều quan trọng hơn là người H’rê đã xem “trâu” có một “linh hồn” đặc biệt, là vật
hiến tế các vị thần linh. Vì thế, người H'rê ở các huyện miền núi Ba Tơ, Minh
Long, Sơn Hà không chỉ nuôi trâu để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp lúa nước
mà còn nuôi trâu để cúng Giàng trong ngày tết. Để từ đó, những món ăn chế biến
từ thịt trâu như: thịt trâu xá bần, thịt trâu cuốn lá lốt đã trở thành món đặt trưng
mang đậm hương vị ẩm thực người H'rê.
Thịt trâu xá bần là món ăn quan trọng trong ngày tết. Người H'rê chỉ làm món ăn
này để đãi những người khách quý hoặc những người thân thiết trong dòng họ của
mình. Để nấu món ăn này, người ta chọn thịt, huyết, gan, bào tử, lá lách cắt miếng
to bằng hai đốt ngón tay giữa. Sau đó, cho tất cả vào nồi đồng và đổ nước xâm xấp
để nấu. Với thịt trâu non thì mất khoảng 30 phút để nấu chín. Khi thịt chín, người
H'rê thái mỏng lá sưng (còn gọi là lá poot) và trái sả (trái m’du) để món xà bần

thơm hơn, ngon hơn.
Ngày xưa, khi nồi xà bần đã chín, mọi người ngồi xung quanh dùng mo cau quấn
thành cái gáo để múc thịt cho mình. Giờ đây, cách ăn của người H'rê đã thay đổi.
Họ dùng tô bát khi ăn món thịt trâu nấu xà bần.
Cùng với món thịt trâu xá bần, người H'rê còn làm món nướng thịt trâu cuốn lá
lốt.Muốn làm món thịt trâu cuốn lá lốt nướng, người ta chọn những miếng thịt đùi
có thớ thịt khá dày đem cắt nhỏ thành hình chữ nhật to bằng hai đốt của ngón tay
giữa. Sau đó, dùng xiên tre xiên thành lụi rồi đem nướng qua lửa than hồng chứ
không tẩm bất kỳ một gia vị nào. Người H'rê gọi đó là thịt trâu nướng trần. Một
cách chế biến khác là thịt trâu cũng cắt như vậy. Sau khi bỏ một ít muốt và bột
ngọt thì đem quấn lá lốt. Tiếp theo là lấy xiên tre để xiên từng cái lại với nhau.
Để thịt chín đều và lá lốt không bị cháy, người nướng phải liên tục để thịt không
cháy. Khi lá lốt chuyển sang màu vàng và mùi thơm của thịt bay lên cũng là lúc
thịt trâu lá lốt đã được hoàn thành. Cách ăn món này của đồng bào nơi đây cũng vô
cùng thú vị, trước lúc nướng, người ta lấy muối hột giã với ớt hiểm để sẵn. Thịt
vừa nướng xong được bày ra lá chuối rồi cứ vậy chấm ăn ngay với muối ớt.
Trong ngày tết, sau khi ăn thịt trâu, uống rượu cần và trong khi đã chếnh choáng
men say đồng bào dân tộc H’rê thường nhảy múa quanh đống lửa hồng (trước đó
dùng để nướng thịt) trong tiếng đàn dịu dặt, tình tứ của đàn Bờ- Rot, đánh chiêng,
hát điệu Xà Ru.
Có thể nói, thịt trâu xá bần, thịt trâu cuốn lá lốt không chỉ là niềm tự hào của người
H'rê mà còn góp phần làm phong phú thêm ẩm thưc dân tộc này.