Trang phục Yếm người Việt xưa doc

Trang phục Yếm người
Việt xưa

Yếm là một loại áo che trước ngực, được tạo thành từ một
vuông vải, khoét một góc ở phần tiếp giáp với cổ, là đồ lót
mặc sát người của phụ nữ Việt. Nữ giới ở nhà thường chỉ
mặc yếm cho mát và dễ làm việc nhà, kể cả khi lao động.

Yếm có ba loại: yếm cổ tròn, yếm cổ xây, yếm cổ thìa (cổ
xẻ).


Mặc yếm có hai cách thắt yếm

Dải yếm được kéo qua cổ phía sau lưng buông lơi, tết nút
hoa, hai đầu dải yếm như hai giọt lệ so le rủ xuống mông.

Sau khi buộc cổ yếm, phần thân yếm được nối dài thắt chéo
chữ V rồi vòng ra đằng trước, sau đó tết nút buông dải yếm
trước bụng dấu ẩn ở trong yếm. Cách thắt này tạo nét thon
thân hình và kín đáo. Có thể đính một dây xà tích hình quả
đào có chạm trổ hoa văn bằng bạc đựng vôi ăn trầu. Đây là
cách trang phục truyền thống của người Việt cổ rất độc đáo.
Khảo cổ học đã tìm thấy hai hộp xà tích ở khu mộ táng di chỉ
làng Vạc, 2 xà tích còn gắn theo nhạc đồng thuộc Nghệ An,
Thanh Hóa. Dải yếm rất quan trọng được nối khéo léo cùng
màu yếm, khâu lộn trái ra, đuôi dải có hình mái chèo, độ dài
khoảng 50 đến 70cm, rộng 5cm kéo từ phía cổ, qua bờ vai.

Yếm cổ tròn. Là một vuông vải, lấy hình tròn miệng bát úp
xuống một góc, đánh dấu rồi cắt theo. Người ta dùng thêm
một dải vải màu trắng để viền cổ yếm. Đường viền nhỏ, lé
lên một vành tròn màu trắng rộng độ 3 đến 4 ly để tạo thành
một đường trang trí kéo nổi ở cổ yếm, hai đầu vòng tròn nối
với dải yếm dài được khâu lộn đường khâu trốn vào trong,
dải yếm ở phần cuối có hình mái chèo (khi lộn xong có
đường khâu chặn nhỏ xíu).


Yếm cổ xây. Là loại yếm có cổ đã được chế tác sẵn do những
người thợ chuyên nghiệp làm cổ yếm bán sẵn. Cổ yếm được
khâu bằng bốn lớp vải lộn dấu vao trong thành một vành tròn
gấp viền khéo léo có ngoàm sẵn trên dưới. Khi mua về người
may mang vuông vải được khoét vòng tròn, lựa đưa đầu vải
được khoét khớp và nằm vào giữa lớp ngoàm cổ yếm. Sau đó
dùng chỉ tơ khâu đột từng mũi để cổ yếm ngậm chặt vuông
vải, trở thành cổ yếm của vuông vải. Viền yếm cổ xây có bề
rộng chừng 5 ly làm cho chiếc yếm cứng cáp tôn vinh vẻ đẹp
ở phần ngực người mặc.


Yếm cổ thìa. Là loại yếm thường được khoét hình chữ V,
người có tuổi hay mặc kiểu yếm cổ này, yếm cổ thìa có cổ xẻ
nên có độ mở rộng thoáng mát hơn kiểu tròn.