Chấn thương gan

Chấn thương gan


Đại cương

•
•
•
•
•

Chấn thương gan là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp và nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Thường hay gặp chủ yếu ở nam giới
Nguyên nhân : TNGT là nguyên nhân hàng đầu, TNLĐ, TNSH.
Trước đây phần lớn các chấn thương gan thường được chỉ định phẫu thuật.
Ngày nay nhờ sự tiến bộ vượt bậc của CĐHA và hồi sức ngoại khoa cho phép xác định rõ mức độ tổn thương chấn thương gan qua đó làm
thay đổi cơ bản thái độ điều trị trong chấn thương gan.


Giải phẫu phân chia thùy gan


Phân loại chấn thương gan

•
•

Chấn thương gan là một trong những chấn thương tạng đặc thường gặp nhất trong chấn thương bụng kín
Việc phân độ chấn thương khơng chỉ giúp đánh giá chi tiết mức độ tổn thương gan mà cịn giúp các nhà lâm sàng có cái nhìn tổng quát, tiên
lượng, đưa ra phương pháp điều trị cụ thể phù hợp nhất.

Phân loại theo Moore 1984


Chẩn đốn

• Dựa vào lâm sàng và cận lâm sàng


Triệu chứng lâm sàng

•
•
•
•

Bệnh nhân đau vùng mạn sườn bên phải, đau lan lên phía trên vai, nửa bụng bên phải.
Bụng chướng dần
Có thể gãy các xương sườn 8,9,10 ở cung sườn bên phải
Nếu bệnh nhân vỡ gan ở mức độ nặng sẽ có các biểu hiện sốc do chấn thương như: da, niêm mạc nhợt nhạt, có thể bị ngất hoặc choáng ngất,
mạch nhanh và nhỏ, huyết áp tụt.


Cận lâm sàng

1) XQ bụng khơng chuẩn bị

•
•
•
•
•

Thường ít giá trị có thể thấy các dấu hiệu gián tiếp như :
Bóng gan to ra
Vịm hồnh phải bị đẩy lên cao
Tràn dịch tràn khí màng phổi phải
Gãy các xương sườn cuối bên phải


2) Siêu âm
Trên siêu âm có thể thấy các hình ảnh sau


•

Đường vỡ nhu mơ gan

Thường có hình giảm âm nằm trong vùng nhu mơ gan bị đụng dập
Thường có hình ríc rắc



•

Đụng dập -Tụ máu trong nhu mô gan

Thường biểu hiện là vùng gan có tăng, giảm âm khơng đồng nhất, ranh giới thường không rõ



•

Tụ máu dưới bao gan

Là tổ chức tăng âm dưới bao gan có thể có hình liềm hoặc hình thấu kính phụ thuộc vào mức độ chảy máu.
Thường đè đẩy nhu mô gan nếu khối máu tụ lớn.



•
•

Ngồi ra cịn có thể thấy các hình ảnh khác như :
Gan vỡ thành nhiều mảnh, dịch máu trong ổ bụng, các tổn thương các tạng phối hợp khác trong ổ bụng.


3) CLVT

•
•
•
•

CLVT có tiêm thuốc cản quang giúp xác định chính xác vị trí tổn thương

Phân độ tổn thương
Phát hiện các tổn thương phối hợp khác một cách chính xác
Có thể thấy các hình ảnh sau :


•

Đường rách nhu mô gan:

Là tổn thương làm gián đoạn nhu mơ gan, bao gan
Vết rách có thể đều hoặc khơng đều
Có thể có 1 hoặc nhiều vết rách.
Biểu hiện trên CT là một đường giảm tỷ trọng.
Đường rách có thể liên quan tới mạch máu hoặc đường mật