Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - TS. Bùi Quang Xuân

NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN 

•

TS. BÙI QUANG XUÂN


I. KHÁI LƯỢC VỀ CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN 
§
§

§

§

Hệ thống quan điểm và học thuyết"
Sự  kế  thừa  và  phát  triển  những  giá  trị 
của lịch sử tư tưởng nhân loại
Là  khoa  học  về  sự  nghiệp  giải  phóng 
giai cấp vơ sản, 
Là thế giới quan và phương pháp luận. 


BA BỘ PHẬN LÝ LUẬN CƠ BẢN CẤU THÀNH CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN

1.

Triết học Mác­Lênin

2.

Kinh tế chính trị

3.

Chủ nghĩa xã hội khoa học

§.

Đối  tượng  nghiên  cứu  cụ  thể 
khác nhau nhưng đều nằm trong 
hệ thống lý luận khoa học thống 
nhất 
ü.

Đó  là  khoa  học  về  sự  nghiệp 


CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN 

KHÁI LƯỢC QUÁ 
TRÌNH HÌNH THÀNH 
VÀ PHÁT TRIỂN CHỦ 
NGHĨA MÁC­LÊNIN 

SLIDESMANIA.

TS. BÙI QUANG XUÂN


NHỮNG ĐIỀU KIỆN, TIỀN ĐỀ CỦA SỰ RA ĐỜI CHỦ NGHĨA MÁC 

n

n

n

Điều kiện kinh tế ­ xã hội 
Ø Thực  tiễn  cách  mạng  là  tiền  đề  thực  tiễn  cho  sự  phát  triển  lý  luận  của 
chủ nghĩa Mác. 
Tiền đề lý luận:
Ø Tinh thần nhân đạo và những dự báo của các ơng đã trở thành tiền đề lý 
luận
Tiền đề khoa học tự nhiên 
Ø Sự ra đời của chủ nghĩa Mác là hiện tượng hợp quy luật, nó vừa là sản 
phẩm của tình hình kinh tế xã hội đương thời, của tri thức nhân loại trong 
các lĩnh vực khoa học, vừa là sản phẩm năng lực tư duy và tinh thần nhân 
văn của những người sáng lập ra nó. 



CÁC GIAI ĐOẠN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHỦ NGHĨA MÁC 

Chuyển  biến  tư  tưởng  của  Mac  và  Ph.  Ăng 
hgen
n Hình thành những ngun lý Triết học duy vật 
biện chứng và duy vật lịch sử (1842 – 1843 đến 
1847 – 1848)
n C. Mác và Ăngghen bổ sung, hoàn thiện và phát 
triển sâu sắc lý luận triết học (1849 – 1895)

n Lênin bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác
n


NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC­
LÊNIN 

V.I LÊNIN BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN 
CHỦ NGHĨA MÁC TRONG ĐIỀU KIỆN 
LỊCH SỬ MỚI 
TS. BÙI QUANG XUÂN


BỐI CẢNH LỊCH SỬ VÀ NHU CẦU BẢO VỆ, PHÁT TRIỂN CHỦ NGHĨA MÁC. 

l

l

Cuối  thế  kỷ  XIX,  đầu  thế  kỷ  XX,  chủ  nghĩa  tư  bản  đã 
chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền. 
Ø
Bản chất bóc lột và thống trị ­ được bộc lộ rõ nét, mâu 
thuẫn của chủ nghĩa tư bản trở nên gay gắt. 
Ø
Các nước tư bản chia nhau thị trường thế giới và gây ra 
cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914­1918). 
Tại các nước thuộc địa, cuộc đấu tranh tạo nên sự thống 
nhất giữa cách mạng giải phóng dân tộc với cách mạng 
vơ sản mà trung tâm là Cách mạng Tháng Mười Nga. 

VAI TRỊ CỦA V.I LÊNIN ĐỐI VỚI VIỆC BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN CHỦ NGHĨA 
MÁC 

Q trình bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác chia thành ba thời kỳ: 
n
Giai đoạn 1893­1907, là thời kỳ V.I.Lênin tập trung chống lại phái Dân 
túy. 
n
Giai đoạn 1907­1917  diễn ra cuộc khủng hoảng về thế giới quan, dẫn 
đến sự xuất hiện tư tưởng duy tâm của Makhơ phủ nhận chủ nghĩa Mác. 
n
Giai đoạn sau Cách Mạng Tháng Mười 1917­1924 ­  thời đại q độ 
từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội
Ø
V.I.Lênin tiếp tục bảo vệ phép biện chứng mácxít, chống chủ nghĩa 
chiết trung, và thuyết ngụy biện; 
Ø
Phát  triển  học  thuyết  Mác  về  nhân  tố  quyết  định  thắng  lợi  của 
một chế độ xã hội, về giai cấp, về hai nhiệm vụ cơ bản của giai 
cấp vô sản, về chiến lược, sách lược của đảng vô sản trong điều 
kiện lịch sử mới, về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xây dựng 


CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN VÀ THỰC TIỄN PHONG TRÀO CÁCH MẠNG THẾ 
GIỚI 

n
n

Chủ nghĩa Mác­Lênin với cách mạng vơ sản Nga (1917) 
Chủ nghĩa Mác­Lênin với phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc và xây 
dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi thế giới. 
Ø Những sự kiện trên đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào cơng nhân và phong trào 
giải  phóng  dân  tộc  trên  thế  giới.  Vai  trị  định  hướng  của  chủ  nghĩa  Mác 
Lênin đã đem lại những thành quả lớn lao cho sự nghiệp vì hịa bình, độc lập 
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. 
Ø Ở nước ta: giữ vững sự lãnh đạo của Đảng; kiên trì mục tiêu chủ nghĩa xã 
hội; nghiên cứu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác­Lênin và tư tưởng Hồ 
Chí  Minh  phù  hợp  với  điều  kiện  cụ  thể  của  nước  ta  và  bối  cảnh  thế  giới 
hiện nay. 


NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN 

II. ĐỐI TƯỢNG, MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU VỀ 
PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP, 
NGHIÊN CỨU NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN 
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN 
TS. BÙI QUANG XUÂN


ĐỐI TƯỢNG VÀ MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU 

"Những  nguyên  lý  cơ  bản  của  chủ  nghĩa  Mác­Lênin"  là:  "những  quan  điểm  cơ 
bản, nền tảng của chủ nghĩa Mác­Lênin trong phạm vi ba bộ phận cấu thành 
nó. 
nTrong phạm vi lý luận triết học của chủ nghĩa Mác­Lênin:  nghiên cứu những 
nguyên lý cơ bản về thế giới quan và phương pháp luận chung nhất, bao gồm: 

Ø

Những  nguyên  lý  của  chủ  nghĩa  duy  vật  biện  chứng  với  tư  cách  là  hạt 
nhân lý luận của thế giới quan khoa học 

Ø

Phép biện chứng duy vật với tư cách là khoa học về mối liên hệ phổ biến 
và sự phát triển, 

Ø

Những quy luật chung nhất của sự vận động, phát triển của tự nhiên, xã 
hội, tư duy. 


ĐỐI TƯỢNG VÀ MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU 

Trong  phạm  vi  lý  luận  kinh  tế  chính  trị  của  chủ  nghĩa 
Mác­Lênin, 
n Nghiên  cứu  học  thuyết  giá  trị  lao  động,  học  thuyết  giá  trị 
thặng dư, học thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ 
nghĩa tư bản độc quyền nhà nước; 
n Khái  quát  những  quy  luật  kinh  tế  cơ  bản  của  phương  thức 
sản xuất tư bản chủ nghĩa từ giai đoạn hình thành đến giai 
đoạn phát triển cao của nó. 


ĐỐI TƯỢNG VÀ MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU 

Trong phạm vi chủ nghĩa xã hội khoa học, 
n Nghiên  cứu  về  sứ  mệnh  lịch  sử  của  giai  cấp  cơng 
nhân và tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa; 
n Những  quy  luật  của  sự  hình  thành,  phát  triển  của 
hình  thái  kinh  tế  xã  hội  cộng  sản  chủ  nghĩa  và 
những định hướng cho hoạt động của giai cấp công 
nhân. 


MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU, HỌC TẬP MƠN NHỮNG 
NGUN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC­LÊNIN
­  Nắm vững quan điểm khoa học, cách mạng, nhân văn của chủ 

nghĩa Mác Lênin. 
­  Hiểu  rõ  cơ  sở  lý  luận  Tư  tưởng  Hồ  Chí  Minh  và  Đường  lối 
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. 
­  Xây  dựng  thế  giới  quan,  phương  pháp  luận  khoa  học  và  vận 
dụng sáng tạo những nguyên lý đó trong hoạt động nhận thức và 
thực tiễn, hiểu rõ nền tảng tư tưởng của Đảng 
­  Xây  dựng  niềm  tin,  lý  tưởng  cách  mạng,  rèn  luyện  tu  dưỡng 
đạo  đức,  đáp  ứng  yêu  cầu  của  con  người  Việt  Nam  trong  sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. 


q
q

q

MỘT SỐ YÊU 

CẦU CƠ BẢN 
VỀ PHƯƠNG 
PHÁP HỌC 
TẬP, NGHIÊN 
CỨU 

q

q

Phải hiểu đúng tinh thần, thực chất của nó. 
Phải  đặt  chúng  trong  mối  liên  hệ  với  các 
luận điểm khác, 
Phải  theo  nguyên  tắc  gắn  kết  những  quan 
điểm  cơ  bản  của  chủ  nghĩa  mác­lênin  với 
thực tiễn cách mạng việt nam
Phải gắn với quá trình giáo dục, tu dưỡng, 
rèn  luyện  bản  thân,  đáp  ứng  yêu  cầu  xây 
dựng con người việt nam 
Hệ  thống  lý  luận  không  ngừng  phát  triển 
trên cơ sở phát triển thực tiễn của thời đại, 
do  vậy,  cần  đặt  nó  trong  lịch  sử  phát  triển 
tư tưởng của nhân loại


TĨM LƯỢC CUỐI BÀI
§

Trong bài học này, chúng ta đã cùng nhau tìm 
hiểu các nội dung sau:

I.
II.

Khái lược về chủ nghĩa mác­lênin 
Đối  tượng,  mục  đích  và  u  cầu  về 
phương  pháp  học  tập,  nghiên  cứu 
những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa 
mác­lênin 


CHÚC THÀNH CÔNG    
& HẠNH PHÚC
TS. BÙI QUANG XUÂN