NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG tác tư TƯỞNG, lý LUẬN TRONG QUÂN đội TRƯỚC yêu cầu mới là một vấn đề cấp BÁCH HIỆN NAY

Tiểu luận
Nâng cao hiệu quả công tác t tởng, lý luận trong
quân đội trớc yêu cầu mới là một vấn đề cấp bách
hiện nay.
Công tác t tởng, lý luận trong quân đội là một bộ
phận hữu cơ không thể tách rời công tác t tởng lý luận của
Đảng và giữ vị trí rất quan trọng đối với toàn bộ sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quân đội. Trong
những năm qua, dới sự lÃnh đạo của Ban Chấp hành Trung ơng, thờng xuyên và trực tiếp là Bộ Chính tri, Ban Bí th, sự
lÃnh đạo và chỉ đạo thống nhất của Đảng uỷ quân sự Trung
ơng và Bộ Quốc phòng. Công tác t tởng, lý luận trong quân
đội có sự chuyển biến tích cực góp phần tạo nên sự thống
nhất cao trong cán bộ chiến sỹ về đờng lối chủ trơng,
chính sách của Đảng và nhà nớc, chủ động giải đáp đợc
nhiều vấn đề cấp bách mà thực tiễn đòi hỏi.
Tuy nhiên, tình hình quốc tế và trong nớc hiện
nay đang đặt ra cho công tác t tởng, lý luận của Đảng cũng
nh của quân đội phải vợt qua những thử thách nghiêm
trọng. Điều đó một mặt bắt nguồn từ sự sụp đổ của chủ
nghĩa xà hội ở Liên Xô và các nớc xà hội chủ nghĩa Đông Âu
tạo cơ hội cho chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản
động quốc tế điên cuồng kích động nhằm phủ định chủ
nghĩa xà hội hiện thực và ý thức hệ của nó; các thế lực thù
địch - đặc biệt là các chính trị gia t sản, cùng các phần tử
cơ hội, bất mÃn lợi dụng sự kiện này ra søc tuyªn trun


quan điểm chính trị t tởng t sản phản động vào trong
nhân dân và quân đội ta. Mặt khác, đứng trớc thực tiễn
diễn biến phức tạp của tình hình, một bộ phận cán bộ,
đảng viên và nhân dân lâm vào trạng thái hoài nghi, bi

quan dao động, mất định hớng t tởng. Trong khi đó công
tác t tởng lý luận của quân đội tuy đạt đợc những tiến bộ
nhất định về nội dung, hình thức, phơng pháp hoạt động,
nhng vẫn tồn tại không ít hạn chế, cha thực sự ngang tầm với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quân đội cách mạng,
chính quy, tinh nhuệ, từng bớc hiện đại Chính vì vậy,
nâng cao hiệu quả công tác t tởng, lý luận trong quân đội
trớc yêu cầu mới là một vấn đề cấp thiết hiện nay.

I- Vai trò, chức năng và hình thức hoạt
động chủ yếu của công tác t tởng lý luận trong
quân đội.
1- Vai trò của công tác t tởng trong sự nghiệp
cách mạng của Đảng và sự nghiệp xây dựng, chiến
đấu của quân đội.
Công tác t tởng, lý luận của Đảng trong quân đội là
một bộ phận của công tác t tỏng của Đảng Cộng sản Việt
Nam, một mặt cơ bản của công tác đảng, công tác chính
trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam, là công tác tác
động vào đối với con ngời, trực tiếp bồi dỡng nâng cao
trình độ lý luận chính trị, t tởng, văn hoá, đạo đức cách
mạng, phát triển đời sống tinh thần của lực lợng vũ trang phù
hợp với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng và quân đội. Là công
2


tác đấu tranh trên lĩnh vực t tởng văn hoá chống mọi âm
mu thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch. Công tác t tởng, lý luận luôn là một trong những hoạt động có vai trò
quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp cách mạng của Đảng
và trong sự nghiệp xây dựng chiến đấu của quân đội.

Khẳng định vai trò quan trọng hàng đầu của
công tác t tởng, lý luận là xuất phát từ cơ sở khoa học của
chủ nghĩa Mác- Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa tồn
tại xà hội với ý thức xà hội. Trong khi khẳng định vai trò
quyết định của tồn tại xà hội, chủ nghĩa Mác - Lênin đồng
thời chỉ ra và nhấn mạnh đến vai trò to lớn của những t tởng tiên tiến - tức sự tác động của ý thức xà hội đối với tồn
tại xà hội, sự tác động đó thông qua vai trò của yếu tố con
ngời. con ngời đó phải có nhận thức, có hiểu biết, có năng
lực tổ chức thực tiễn ...Công tác t tởng, lý luận phải làm cho
ý thức hệ của giai cấp vô sản giữ vai trò quyết định, chiếm
vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và của toàn thể dân tộc. Đó là
lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, t tuởng Hồ Chí minh, đờng
lối quan điểm của Đảng. Khi ý thức hệ đà ăn sâu bám dễ
trong giai cấp và quảng đại quần chúng nhân dân lao
động thì nó sẽ tạo ra động lực to lớn của phong trào cách
mạng, ®iỊu ®ã nh M¸c tõng nãi:"Lý ln cịng sÏ trë thành
lực lợng vật chất, một khi nó thâm nhập vào quần chúng".
Do đó đối với Đảng cộng sản không những đợc vũ trang
bằng lý luận tiên phong, mà Đảng còn phải trang bị cho

3


quần chúng lý luận tiên phong đó, điều đó chính là vai trò
của công tác t tởng.
Trong quá trình lÃnh đạo cách mạng, Đảng ta và
Chủ tịch Hồ Chí Minh đà thờng xuyên chăm lo đến công tác
t tởng, những thắng lợi của cách mạng Việt Nam hơn 70
năm qua dới sự lÃnh đạo của Đảng đà chứng minh một cách

sinh động sự đóng góp to lớn của công tác t tởng.
Ngày nay, bớc sang thời kỳ mới, toàn Đảng, toàn
dân tiếp tục thực hiện hai nhiệm vụ chiến lợc: xây dựng và
bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xà hội chủ nghĩa,
đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân
giàu, nớc mạnh, xà hội công bằng, dân chủ và văn minh. Nhng sự nghiệp đó lại diễn ra trong điều kiện cuộc đấu tranh
giữa ta và địch trên lĩnh vực t tởng hết sức phức tạp. Do
vậy công tác t tởng, lý luận lại càng giữ vai trò đặc biệt
quan trọng.
Trong quân đội, công tác t tởng, lý luận là một bộ
phận hợp thành của công tác đảng, công tác chính trị, có
nhiệm vụ giáo dục quán triệt chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng
Hồ Chí Minh, đờng lối chủ trơng chính sách của Đảng cho
c¸n bé chiÕn sü; gi¸o dơc, båi dìng cho c¸n bộ chiến sỹ
phẩm chất chính trị đạo đức cách mạng; bảo vệ phát triển
các giá trị văn hoá tinh thần ...xây dựng

nhân cách tốt

đẹp của "Bộ đội Cụ Hồ". Đây là một trong những yếu tố
quan trọng nhất, trực tiếp quyết định đến sức mạnh chiến
đấu của quân đội. Điều đó nh Lênin từng dạy:" Trong cuộc

4


chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tuỳ thuộc vào tinh thần
của quần chúng đang đổ máu trên chiến trờng". Mặt khác,
ngày nay trớc sự tác động của cuộc chiến tranh vũ khí công
nghệ cao; trớc yêu cầu xây dựng quân đội theo hớng cách

mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bớc hiện đại, trong đó lấy
xây dựng chính trị làm cơ sở thì công tác t tởng lý luận
trong quân đội càng giữ vai trò quan trọng hơn bao giờ
hết.
2- Chức năng của công tác t tởng lý luận trong
quân đội.
Từ vai trò của công tác t tởng, lý luận nó chỉ ra
chức năng của công tác t tởng lý luận là: Chức năng phát
triển lý luận; chức năng bồi dỡng kiến thức cho cán bộ đảng
viên; chức năng giáo dục chính trị, t tởng cho quần chúng
nhân dân; chức năng chiến đấu; chức năng tổ chức. Thông
qua các chức năng cơ bản này mà thực hiện nhiệm vụ, nội
dung, biện pháp tiến hành công tác t tởng lý luận trong
quân đội.
3- Các hình thức hoạt động chủ yếu của công tác t tởng lý luận trong quân đội.
Là công tác xây dựng con ngời, do đó công
tác t tởng lý luận trong quân đội phải có nội dung
toàn diện, có hình thức phong phú, sinh động hấp
dẫn, có những hình thức hoạt động phù hợp với từng
đối tợng. Song có các hình thức hoạt động chủ yếu là:

5


huấn luyện giáo dục lý luận chính trị; tuyên truyền
cổ động; công tác văn hoá văn nghệ.v,v..

II- Thực trạng tình hình t tởng và công tác
t tởng, lý luận trong quân đội thời gian qua .
Tình hình t tởng, lý luận và công tác t tởng lý luận

trong quân đội là một bộ phận không thể tách rời tình
hình t tởng và công tác t tởng của Đảng, do đó trên cơ sở
những đánh giá của Đảng tại Hội nghị Trung ơng 5 (khoá IX),
liên hệ và quy chiếu những nội dung đó đối với quân đội
có thể đánh giá và khẳng định trên những nội dung cơ
bản nh sau:
Công tác t tởng lý luận trong quân đội những
năm qua có thể khẳng định rằng: công tác t tởng lý luận
đà bám sát nhiệm vụ, bám sát thực tiễn bộ đội, tập trung
nâng cao nhận thức, xây dng bản lĩnh chính trị, ý chí
quyết chiến, quyết thắng, tinh thần cảnh giác cách mạng;
Bồi dỡng phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống; chăm lo
đời sống văn hoá tinh thần cho bộ đội, góp phần quan trọng
xây dựng quân đội về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất
lợng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, giữ vững và tăng cờng
bản chất giai cấp công nhân, củng cố ngày càng vững chắc
trận địa t tởng của Đảng trong quân đội, bảo đảm cho
quân đội luôn vững vàng, kiên định mục tiêu chiến đấu,
là lực lợng chính trị trung thành của Đảng và nh©n d©n.

6


Có thể khái quát thành tựu nổi bật của công tác t
tởng, lý luận trong quân đội những năm qua đợc thể hiện
trên những vấn đề cơ bản sau:
Một là: công tác t tởng, lý luận đà quán triệt sâu sắc
đờng lối quan điểm của Đảng, các nghị quyết của Trung ơng, Bộ Chính trị, của Đảng uỷ quân sự Trung ơng, chỉ thị
công tác đảng, công tác chính trị của Tổng cục Chính trị
vào nhiệm vụ và các mặt hoạt động của quân đội. Công

tác t tởng lý luận đà luôn luôn đi đúng quan điểm của
Đảng, đúng sự chỉ đạo của cấp trên, giữ vững định hớng
chính trị và nguyên tắc hoạt động.
Hai là: các hoạt động công tác t tởng, lý luận đợc triển
khai toàn diện, đồng bộ; coi trọng chỉ đạo điểm, biết tập
trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, khâu then chốt, thời
điểm quan trọng; thờng xuyên hoàn thiện quy chế hoạt
động. Không ngừng đổi mới toàn diện cả nội dung, hình
thức, phơng pháp và tác phong công tác, chất lợng hiệu quả
ngày càng tăng lên, có ý nghĩa chính trị xà hội ngày càng
sâu sắc.
Ba là: công tác t tởng, lý luận đà góp phần củng cố,
xây dựng tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần
chúng ngày càng vững mạnh; phát huy d©n chđ, cđng cè kû
lt, x©y dùng mèi quan hƯ nội bộ, quan hệ quân dân
ngày càng bền vững, góp phần giải đáp những vấn đề bức
xúc nảy sinh ở cơ sở, tạo sự chuyển biến mọi mặt của đơn
vị.

7


Bốn là: công tác t tởng lý luận đà góp phần làm sáng
tỏ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng nền
quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng an ninh; xây
dựng lực lợng vũ trang về chÝnh trÞ ...cung cÊp nhiỊu ln
cø khoa häc cho viƯc xây dựng đờng lôí quốc phòng- an
ninh và xây dựng lực lợng vũ trang trong thời kỳ mới.
Năm là: công tác t tởng lý luận đà chủ động kiên quyết
đấu trạnh trên mặt trận t tởng lý luận chống diễn biến hoà

bình, bạo loạn lật đổ, âm mu phi chính trị hoá quân đội
của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch. Tích cực
đấu tranh ngăn chặn, khắc phục những biểu hiện suy
thoái về đạo đức lối sống, t tởng cá nhân chủ nghĩa; trực
tiếp góp phần làm trong sạch chính trị t tởng nội bộ của
quân đội.
Trên đây là những thành tựu của công tác t tởng
lý luận trong quân đội những năm qua, những thành tựu
đó có thể đợc đánh giá nh đánh giá của Đảng tại Hội nghị
Trung ơng lần năm (khoá IX) là:"chất lợng hiệu quả của công
tác t tởng, lý luận đợc nâng cao một bớc, các cấp uỷ đảng
đà coi trọng việc tuyên truyền giáo dục ý thức nâng cao
cảnh giác cách mạng, vạch trần các thủ đoạn phá hoại về t tởng , góp phần làm thất bại một bớc chiến lợc "diễn biến hoà
bình" của các thế lực". "tính tích cực năng động sáng tạo
của các tầng lớp nhân dân đợc phát huy ngày càng rõ trên
các lĩnh vực của ®êi sèng x· héi".

8


Tuy nhiên, công tác t tởng lý luận trong quân đội cũng
còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm cần khắc phục đó
là:
Một số cấp uỷ đảng còn biểu hiện chủ quan, giản
đơn, cha quan tâm đúng mức đến công tác t tởng lý
luận ; có lúc có nơi còn bị động trong nắm tình hình t tỏng của bộ đội, không kịp thời phát hiện và xử lý những
nảy sinh về t tởng ngay từ đầu, để nhiều vụ việc nghiêm
trọng sảy ra gây hậu quả xấu. Tính sắc bén sáng tạo và
phơng thức hoạt động trên một số mặt công tác t tởng lý
luận cha cao, cha linh hoạt.

Sự phối hợp giữa công tác t tỏng và công tác tổ
chức, cán bộ, chính sách cha đồng bộ, có lúc, có việc cha
chặt chẽ thiếu hiệu quả. Một bộ phận cán bộ đảng viên
trình độ lý luận, tính nhạy bén và bản lĩnh chính trị cha
tơng xứng vị trí, yêu cầu nhiệm vụ mới; trong cán bộ đảng
viên , chiến sỹ còn biểu hiện mơ hồ mất cảnh giác, cá nhân
chủ nghĩa, thiếu trách nhiệm, t tởng trung bình chủ
nghĩa, tình hình vi phạm kỷ luật còn kéo dài, chậm đợc
khắc phục.
Đội ngũ cán bộ làm công tác t tởng lý luận trong
quân đội còn nhiều bất cập, nhiều nơi vừa thiếu , vừa
yếu, lại thờng xuyên biến động đà làm ảnh hởng không nhỏ
đến hiệu quả công tác t tỏng lý luận trong quân đội thời
gian qua.

9


Từ thực tiễn công tác t tởng lý luận trong quân đội và
những thành tựu hạn chế của nó, có thể rút ra một số kinh
nghiệm đó là:
Thứ nhất: công tác t tởng phải luôn quán triệt
sâu sắc các quan điểm t tởng, đờng lối của Đảng và Đảng
uỷ quân sự Trung ơng, nắm vững nguyên tắc xây dựng
quân đội về chính trị; chỉ thị hớng dẫn công tác đảng,
công tác chính trị của cấp trên để triển khai các hoạt động
sát, đúng với mục tiêu yêu cầu và phơng hớng đặt ra.Trong
hoạt động phải giữ vững định hớng chính trị , giữ vững
nguyên tắc công tác.
Thứ hai: phát huy sức mạnh của các lực lợng, các

tổ chức, các mặt hoạt động công tác t tởng, lý luận, trong
đó phải đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ
chuyên trách làm công tác tởng lý luận cả về số lợng và chất
lợng đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ đợc giao. Tích cực chủ
động đổi mới toàn diện cả hình thức, biện pháp, phơng
thức và tác phong công tác; kịp thời sơ tổng kết và rút kinh
nghiệm, coi trọng chỉ đạo điểm và nhân điển hình.
Thứ ba: phải bám sát diễn biến thực tiễn của
cuộc sống xà hội, quân đội, nắm chắc nhiệm vụ tình
hình t tởng của bộ đội; hớng về cơ sở, nhạy bén phát hiện
và kịp thời xử lý những nảy sinh về t tởng từ cơ sở, tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ ở cơ sở, gắn giữa xây và chống, lấy
xây làm chính.

10


Thứ t: triển khai chỉ đạo phải toàn diện, song
phải nắm chắc các mặt, những nội dụng trọng tâm, trọng
điểm, những nhiệm vụ đột xuất, những thời điểm quan
trọng để tập trung lÃnh đạo, chỉ đạo và tập trung lực lợng
dứt điểm, kịp thời đúng kế hoạch.
Đánh giá về những yếu kém bất cập trong công tác t tởng, lý luận trong quân đội nó có rất nhiều nguyên nhân,
nhng tựu chung lại những nguyên nhân đó không nằm
ngoài những đánh giá của Đảng tại Hội nghị Trung ơng lần
thứ năm( khoá IX), đó là:"Đảng ta cha đặt đúng mức việc
chỉ đạo đổi mới nội dung, phơng pháp công tác t tởng, lý
luận trong giai đoạn mới. Cha xây dựng đợc quy chế bảo
đảm dân chủ , phát huy tự do t tởng trong động lý luận và
công tác t tởng. Chậm tăng cờng đổi mới công tác xây dựng

đội ngũ cán bộ làm công tác t tởng, lý luận. Cơ sở vật chất
kỹ thuật, điều kiện làm việc ở nhiều cơ quan đơn vị làm
công tác t tởng lý luận còn thiếu thốn lạc hậu".

III- Phơng hớng, nhiệm vụ và những biện
pháp nâng cao hiệu quả công tác t tởng, lý
luận trong quân đội thời kỳ mới.
Bớc vào thời kú míi cđa thÕ kû XXI, ®Êt níc ta tiÕp
tơc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu
dân giàu, nớc mạnh, xà hội công bằng, dân chủ và văn minh.
Sự nghiệp đó diễn ra trong bối cảnh tình hình trong nớc
và thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, đan xen. Những
đặc điểm và nội dung thời đại vừa tạo ra những thuận lợi
11


và thời cơ lớn cho nớc ta trong qúa trình ®ỉi míi ®i lªn chđ
nghÜa x· héi, ®ång thêi cịng đặt ra nhiều những thách
thức mới trong quá trình đổi mới, hội nhập, giữ vững định
hớng xà hội chủ nghĩa.
Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đà và đang đặt ra
nhiều những vấn đề hết sức phức tạp trớc âm mu thủ đoạn
của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động trong và
ngoài nớc; chúng đang tiến hành đẩy mạnh chiến lợc "diễn
biến hoà bình" bạo loạn lật đổ đối với cách mạng nớc ta một
cách quyết liệt hơn. Tình hình trên đặt ra cho công tác t
tởng, lý luận những yêu cầu nhiệm vụ rất nặng nề. Để tiếp
tục tăng cờng, củng cố trận địa t tởng của Đảng trong quân
đội ngày càng vững chắc, đáp ứng yêu cầu chính trị trong
thời kỳ mới, đòi hỏi công tác t tởng, lý luận trong quân đội

cần nắm vững những vấn đề cơ bản sau:
1- Phơng hớng công tác t tởng, lý luận trong
những năm tới là:
Tiếp tục quán triệt sâu sắc những nội dung cơ
bản về đờng lối chính trị, đờng lối cách mạng, đờng lối
quân sự, v.v...của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới đợc
xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 9
và các nghị quyết Trung ơng (khoá IX), song trên lĩnh vực t
tởng, lý luận cần nắm vững những nội dung về phơng hớng
công tác t tởng, lý luận đợc xác

định trong nghị quyết

Trung ơng 5 (khoá IX) trên những vấn đề cơ bản nh sau:

12


Kiên định mục tiêu lý tởng độc lập dân tộc gắn
liền với chủ nghĩa xà hội, chủ nghĩa Mác- Lênin và t tởng Hồ
Chí Minh, sự lÃnh đạo và các nguyên tắc hoạt động của
Đảng; quán triệt đờng lối đổi mới, phát huy sức mạnh tổng
hợp của toàn Đảng, toàn dân, từ Trung ơng đến cơ sở. Đổi
mới mạnh mẽ nội dung và phơng pháp công tác t tởng; đẩy
mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, góp phàn làm
sáng rõ hơn nữa con đờng đi lên chủ nghĩa xà hội ở nớc ta,
đồng thời triển khai liên tục và sâu rộng công tác tuyên
truyền giáo dục nhằm phát huy chủ nghià yêu nớc, phẩm chất
đạo đức cách mạng, năng lực sáng tạo, ý chí tự lực tự cờng
đi đôi với đề cao tinh thần quốc tế chân chính; khơi dậy

và nâng cao ý chí cách mạng tiến công, tinh thần đại đoàn
kết dân tộc, quyết tâm nắm bắt thời cơ, vợt qua thách
thức, cổ vũ phong trào thi đua yêu nớc, động viên khí thế
và tinh thần chủ động sáng tạo trong lao động học tập và
công tác, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nớc vì mục tiêu dân giàu, nớc mạnh, xà hội
công bằng, dân chủ và văn minh.
Trên cơ sở phơng hớng chung của công tác t tởng,
lý luận đợc Đảng xác định tại Hội nghị Trung ơng năm (khoá
IX), do tính chất, đặc điểm nhiệm vụ và đối tợng hoạt
động trong lĩnh vực quân sự, cho nên đối với quân đội,
ngoài những nội dung trên, cần phải quán triệt và thực hiện
tốt những vấn đề cơ bản sau: đó là nắm vững những
quan điểm cơ bản của Đảng về nhiệm vụ cách mạng,

13


nhiệm vụ quốc phòng an ninh và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc
đợc xác định trong Nghị quyết đại hội IX, nghị quyết Đại
hội đại biểu toàn quân lần thứ 7; tiếp tục đổi mới đồng
bộ, toàn diện để nâng cao chất lợng, hiệu quả công tác t tởng theo hớng chiều sâu, sát cơ sở, sát nhiệm vụ, tạo cơ sở
phát triển toàn diện vững chắc. Mặt khác phải nâng cao
nhận thức chính trị, tăng cờng bản chất giai cấp công
nhân, phẩm chất đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành
pháp luật, kỷ luật quân đội, nắm và dự báo những vấn đề
thực tiễn nảy sinh để định hớng giải quyết công tác t tởng
kịp thời. Tăng cờng đấu tranh chống lại mọi âm mu thủ
đoạn của kẻ thù chống phá ta trên lĩnh vực t tởng văn hoá;
xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị t tởng và tổ

chức đủ sức hoàn thành mọi nhiệm vụ đợc Đảng, nhân
dân, dân tộc giao phó trong mọi tình huống.
2 - Nhiệm vụ của công tác t tởng trong quân đội
thời gian tới ( theo nghị quyết Trung ơng 5- khoá IX)
- Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý
luận, tiếp tục làm sáng tỏ hơn lý luận về chủ nghĩa xà hội
và con đờng đi lên chủ nghÜa x· héi ë níc ta. Ph¸t triĨn
khoa häc x· hội và nhân văn góp phần làm sáng tỏ những
luận cứ khoa học và thực tiễn phục vụ việc hoạch định chủ
trơng, chính sách xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng
an ninh, nhất là xây dựng quân đội về chính trị; phục vụ
trực tiếp việc quán triệt và thực hiện thắng lợi đờng lối

14


đổi mới của Đảng và đấu tranh có hiệu quả trên lĩnh vực lý
luận - t tởng.
- Tập trung quán triệt quan điểm t tỏng nghị
quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, gắn chặt với việc
quán triệt và thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Trung
ơng (khoá IX) và nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần
thứ VII, các nghị quyết của Bộ Chính trị, Đảng uỷ quân sự
Trung ơng ; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng; trung
thành tuyệt đối với Đảng, với chế ®é x· héi chđ nghÜa;
chn bÞ tèt vỊ chÝnh trÞ, t tởng và tổ chức cho bộ đội để
sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ đợc
giao trong bất cứ hoàn cảnh và điều kiện nào, bảo đảm
cho quân đội hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ cả trớc
mắt và lâu dài.

- Các hoạt động công tác t tëng, lý ln cÇn tËp
trung phơc vơ nhiƯm vơ huấn luyện

và sẵn sàng chiến

đấu, nâng cao chất lợng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu
của quân đội lên một bớc cơ bản vững chắc hơn; chuẩn bị
mọi mặt về chính trị tinh thần, phẩm chất đạo đức, ý chí
quyết đánh và quyết thắng, mu trí sáng tạo, dũng cảm
ngoan cờng, có niềm tin vào vũ khí trang bị kỹ thuật và
cách đánh của ta, tin tởng vào thắng lợi trong cc chiÕn
®Êu cđa ta chèng chiÕn tranh vị khÝ công nghệ cao của
địch.
- Công tác t tởng lý luận phải góp phần giáo dục
làm cho cán bộ chiến sỹ trong quân đội xác định rõ kẻ thù,

15


đối tợng tác chiến, có năng lực đấu tranh làm thất bại chiến
lợc diễn biến hoà bình, bạo loạn lật đổ "phi chính trị hoá
quân đội" của các thế lực thù địch, trớc hết là trên lĩnh vực
chính trị t tởng, lý luận. Kiên quyết đấu tranh trên lĩnh vực
t tởng, lý luận của Đảng trong quân đội, đấu tranh chống lại
các quan điểm sai trái, phản động, đi ngợc lại lợi ích của
Đảng, của dân tộc, của nhân dân. Đặc biệt xây dựng
chính trị nội bộ trong sạch vững mạnh cả về chính trị, t tởng và tổ chức ; chống mọi biểu hiện "tự diễn biến", nhất
là đối với cán bộ cao cấp, cán bộ chủ trì cấp chiến dịch,
chiến lợc, cán bộ ở những cơ quan trọng yếu.
- Chăm lo bồi dỡng chủ nghĩa yêu nớc xà hội chủ

nghĩa , phẩm chất, đạo đức, lối sống trong sạch lành mạnh
cho cán bộ chiến sỹ; đề cao ý thøc ®éc lËp tù chđ, ý chÝ tù
lùc tù cêng trong xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.
Kiên quyết đấu tranh chống tiêu cực lạc hậu , chống các
hành vi vi phạm kỷ luật, nhất là những vụ việc nghiêm trọng
ảnh hởng đến bản chất truyền thống "Bộ đội Cụ Hồ". Khắc
phục mọi khó khăn gian khổ cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn
quân đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nớc vì mục tiêu dân giàu, nớc mạnh, xà hội công bằng,
dân chủ và văn minh
-Trong điều kiện hiện nay khi mà kẻ thù đà và
đang dùng mọi âm mu thủ đoạn ( kể cả vũ trang và phi vũ
trang) nhằm xoá bỏ chủ nghĩa xà hội ở nớc ta. Đặc biệt trên
mặt trận t tởng và văn hoá, chính trị và t tởng, lý luận vµ

16


chính trị, t tởng, lý luận,v.v... Do đó ngoài những nhiệm vụ
chủ yếu trên, trong điều kiện hiện nay nhiệm vụ của công
tác t tởng, lý luận phải nâng cao chất lợng và hiệu quả công
tác tuyên truyền cổ động, báo chí xuất bản, phát thanh
truyền hình, văn hoá văn nghệ, thông tin đối ngoại...để
báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình thật sự là tiếng
nói của Đảng, nhà nớc, đồng thời là diễn đàn của cán bộ
chiến sỹ, để cán bộ, chiến sỹ thông qua các phơng tiện
này thực hiện quyền làm chủ của mình; Báo chí, xuất bản,
phát thanh, truyền hình phải tăng cờng những nội dung có
tính định hớng chính trị, khẳng định những thành tựu
của công cuộc đổi mới trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,

trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ; tích cực
và thờng xuyên hơn trong đấu tranh, phê phán các quan
điểm thù địch sai trái, nhất là trên các vấn đề "dân chủ"
và "nhân quyền" hiện nay. Các bài viết, bài nói cần tăng
sức hấp dẫn, gắn chặt lý luận với thực tiễn, tăng tính chiến
đấu, góp phần xây dựng củng cố lòng tin của cán bộ, chiến
sỹ với công cuộc đổi mới. Đa dạng hoá nội dung và hình
thức thông tin, báo chí, để thông tin báo chí đáp ứng sát
hơn nhu cầu thông tin đến đợc với đông đảo bạn đọc
trong các đơn vị quân đội. Khắc phục các hiện tợng tiêu
cực trong hoạt động báo chí, xuất bản; đồng thời phát huy
vai trò và sức mạnh của văn hoá văn nghệ trong công tác t tởng, trong việc xây dựng ngời quân nhân cách mạng có
đủ những đức tính đà đợc xác định trong Nghị quyết

17


Trung ơng 5 khoá VIII, góp phần xây dựng một xà hội lành
mạnh và văn minh.
Công tác văn hoá văn nghệ cần tiếp tục quán triệt
tinh thần nghị quyết Trung ơng 5 (khoá VIII) và những quan
điểm của Đại hoọi IX về xây dựng nền văn hoá Việt Nam
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Đẩy mạnh thực hiện
cuộc vận động xây dựng môi trờng văn hoá mới ở các đơn
vị cơ sở với chất lợng và hiệu quả cao hơn, nhằm nâng cao
đời sống văn hoá tinh thần của các đơn vị, góp phần lành
mạnh hoá các quan hệ xà hội. Cần nhận thức rằng, xây dựng
môi trờng văn hoá mới là một cuộc vận động lớn, có vị trí
quan trọng trong xây dựng quân đội nhân dân vững
mạnh là một nội dung hết sức cơ bản trong thực hiện công

tác đảng, công tác chính trị hiện nay.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ công tác t tởng, lý luận
trong điều kiện hiện nay, đặc biệt đối với quân đội, do
chức năng nhiệm vụ và đối tợng cụ thể là những cán bộ,
chiến sỹ thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến
đấu thắng lợi bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xà hội
chủ nghĩa, cần phải nắm vững và thực hiện tốt các biện
pháp cơ bản sau:
3- Những biện pháp cơ bản nhằm nâng cao chất
lợng và hiệu quả công tác t tởng, lý luận trong quân
đội điều kiện hiện nay.
- Tăng cờng sự lÃnh đạo và chỉ đạo của các cấp uỷ
đảng và ngời chỉ huy về công tác t tởng văn hoá. Đây là

18


biện pháp cơ bản đầu tiên nhằm nâng cao hiệu quả công
tác t tởng lý luận của Đảng, bởi vì Đảng cộng sản thông qua
công tác t tởng để đa nhân tố tự giác đến quần chúng,
nói cách khác Đảng cộng sản thông qua công tác t tởng để
phát triển hệ t tởng , thông qua công tác t tởng để truyền
bá, giác ngộ thức tỉnh họ, động viên họ thực hiện nhiệm vụ
chính trị do Đảng xác định. Do đó trong quân đội vấn
đề tăng cờng vai trò lÃnh đạo của các cấp uỷ đảng và vai
trò của ngời chỉ huy về công tác t tởng lý luận là một
nguyên tắc, một yêu cầu và là một biện pháp hàng đầu
không thể thiếu đợc của việc nâng cao chất lợng và hiệu
quả của công tác t tởng, lý luận trong điều kiện hiện nay.
Vai trò lÃnh đạo và chỉ đạo của các cấp uỷ đảng và ngời

chỉ huy cần đợc cụ thể hoá thành các quy chế, quy định
và cơ chế chính sách quản lý các hoạt động liên quan tới
lĩnh vực t tởng lý luận; đồng thời phải xử lý kịp thời và
nghiêm minh những vi phạm làm ảnh hởng đến hiệu quả
công tác t tởng lý luận trong quân đội hiện nay.
-Phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi lực lợng, mọi
phơng tiện, mọi tổ chức trong quân đội tham gia vào việc
nâng cao chất lợng và hiệu quả công tác t tởng lý luận, bởi
đây là một lĩnh vực hoạt động rất đa dạng phong phú và
phức tạp , đồng thời nó tác động tới tất cả các đối tợng cán
bộ chiến sỹ trong quân đội, và ở đâu có hoạt động của bộ
đội thì ở đó cần phải có hoạt động của công tác t tởng lý
luận, chính vì vậy phải phát huy sức mạnh tổng hợp của các

19


lực lợng, phơng tiện để tăng cờng chất lợng và hiệu quả
công tác t tởng lý luận trong quân đội hiện nay.Trong cấp
uỷ có ngời chuyên trách công tác t tởng, mỗi ngời đảng viên
có trách nhiệm tuyên truyền, giải thích đờng lối chủ trơng,
chính sách của Đảng và nhà nớc; hiểu rõ tâm trạng và làm
tốt công tác giáo dục vận động quần chúng; kịp thời đập
tan những luận điệu t tởng phản động của kẻ địch. Nâng
cao trách nhiệm tiến hành công tác t tởng cho đội ngũ cán
bộ chỉ huy, cán bộ chính trị, cơ quan chính trị, tổ chức
đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức
quần chúng trong đơn vị. Đồng thời phát huy vai trò của các
phơng tiện thông tin tuyên truyền cả truyền thống và hiện
đaị vào việc nâng cao chất lợng công tác t tởng lý luận

trong quân đội hiện nay.
-Mở rộng dân chủ, phát huy tự do t tởng, khai thác
mọi tiềm năng sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, nghiên
cứu lý luận, nêu cao vai trò gơng mẫu của đội ngũ cán bộ
đảng viên trong việc nâng cao chất lợng công tác t tởng lý
luận. Trong quân đội, trớc hết là ngời chủ trì và cấp uỷ các
đơn vị phải thực hiện nói đi đôi với làm, nói và làm đúng
đờng lối, chính sách pháp luật nhà nớc. Mỗi cán bộ, đảng
viên phải thực sự là tấm gơng sáng về mọi mặt cho quần
chúng noi theo. Nêu cao tinh thần tự học tự rèn luyện trong
mỗi cán bộ, đảng viên. Nâng cao chất lợng tự phê bình và
phê bình trong các đảng bộ; động viên để quần chúng
đóng góp ý kiến phê bình cán bộ đảng viên

20


- Tích cực đào tạo bồi dỡng nâng cao trình độ
năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác t tởng lý luận . Điều
này đặt ra cấp thiết bởi công tác t tởng lý luận trong quân
đội hiện nay phần lớn diễn ra ở hoạt động giáo dục chính
trị t tởng cho bộ đội. Hiệu quả công tác t tởng lý luận phụ
thuộc phần lớn vào trình độ đào tạo về lý luận và phơng
pháp của ngời cán bộ chính trị. Các đơn vị cần phải thờng
xuyên chăm lo bồi dỡng những phẩm chất năng lực này cho
đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị mình, cần định kỳ mở
các lớp tập huấn, bồi dỡng kỹ năng, phơng pháp và nội dung
tiến hành công tác t tởng lý luận, cần phải có kế hoạch bổ
sung, đào tạo cho đủ số lợng cán bộ đảm bảo chất lợng để
họ có điều kiện hoàn thành nhiệm vụ đợc giao.

-Kiện toàn tổ chức, bộ máy, tăng cờng đầu t cho
công tác t tởng lý luận trong các đơn vị quân đội. Kiện
toàn hệ thống tổ chức bộ máy, định rõ chức năng, nhiệm
vụ, phân công và phối hợp chặt chẽ giữa cấp trên và cấp dới,
giữa các cơ quan chính trị, tham mu, hậu cần, kỹ thuật,
giữa nhà trờng và đơn vị, khắc phục tình trạng phân tán,
trùng lắp, chồng chéo, kém hiệu quả của các cơ quan và
ngời làm công tác t tởng lý luận. Đồng thời tăng dần mức
đầu t về cán bộ, kinh phí, tạo động lực cho công tác t tởng
lý luận bằng các chính sách đÃi ngộ hợp lý, mặt khác từng bớc hiện đại hoá điều kiện làm việc, trang thiết bị hệ thống
thông tin t liệu trong và ngoài quân đội; trong và ngoài níc.

21


-Phải đổi mới phơng pháp tác phong công tác t tởng t văn hoá, phải bám sát thực tiễn, bám sát đối tợng, phải
dự báo đợc tình hình chính xác kịp thời; không bị động
trớc những tình huống diễn biến phức tạp trong và ngoài nớc, cũng nh trong phạm vi từng cơ quan đơn vị. Tổ chức tốt
hệ thống nghiên cứu d luận xà hội, làm tốt công tác dự báo,
đề xuất những giải pháp tiến hành công tác t tëng lý ln
cã hiƯu qu¶ trong tõng thêi kú.
- Rà soát và hoàn chỉnh lại các quy chế, mẫu biểu
chỉ đạo và hoạt động công tác t tởng văn hoá từ Tổng cục
Chính trị đến các đơn vị cơ sở trong toàn quân, đồng
thời phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với các cơ quan chức
năng trong và ngoài quân đội cùng sự giúp đỡ của chính
quyền địa phơng, phát huy sức mạnh tổng hợp của các binh
chủng làm công tác t tởng lý luận.
Tóm lại, công tác t tởng lý luận trong quân đội trớc
tình hình mới đà và đang đặt ra nhiều vấn đề cần phải

đợc đổi mới và kiện toàn cả về nội dung hình thức và phơng pháp tiến hành. Song ở một góc độ tiếp cận của một
ngời nghiên cứu trên cơ sở quán triệt sâu sắc những nội
dung cơ bản tinh thần nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ IX, đặc biệt là nghị quyết Hội nghị Trung ơng lần
thứ 5 (khoá IX). trên đây chỉ là những nội dung cơ bản
nhất đề cập đến những vấn đề cấp thiết hiện nay.Thực
hiện tốt những nội dung có tính chất giải pháp đó chính là
đà góp phần nâng cao vai trò công tác t tëng lý luËn trong

22


quân đội và thiết thực góp phần quan trọng vào sự nghiệp
xây dựng và bảo Tổ quốc Việt Nam xà héi chđ nghÜa trong
t×nh h×nh h×nh míi.

23