Đau dây thần kinh hông
gây tê nhức hông, chân
Hội chứng đau dây thần kinh hông gặp khá phổ biến ở nước ta. Thông
thường nam giới mắc nhiều hơn nữ giới và gặp hầu hết trong độ tuổi
đang lao động.
Bệnh đau dây thần kinh hông làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và
qua đó ảnh hưởng đến khả năng lao động. Ngày nay, nhờ tiến bộ của khoa
học kỹ thuật mà việc chẩn đoán bằng cận lâm sàng như chụp bao rễ thần
kinh bằng thuốc cản quang tự tiêu, điện cơ đồ, chụp cắt lớp vi tính (CT),
chụp cộng hưởng từ và điều trị bệnh đau dây thần kinh hông có nhiều
thuận lợi hơn trước đây.
Đau dây thần kinh hông là gì?
Đau dây thần kinh hông (còn gọi là đau dây thần kinh tọa) chủ yếu là đau
các rễ thần kinh vùng thắt lưng (từ L5 đến cùng 1) và thoát vị đĩa đệm vùng
thắt lưng. Đặc điểm của đau dây thần kinh hông là đau lan dọc theo đường đi
của dây thần kinh hông. Đường đi của dây thần kinh này bắt đầu từ thắt lưng
(L5) đi xuống mông dọc theo hai mặt sau của đùi xuống cẳng chân rồi có thể
xuyên ra ngón cái, ngón út (còn tùy thuộc vào rễ bị đau là L5 hay cùng 1).
Dấu hiệu nhận biết bệnh đau dây thần kinh hông
Nổi bật nhất là triệu chứng đau: đau lưng sau đó là đau dây thần kinh hông.
Đau thường xuất hiện khi làm việc gì đó gắng sức như nhấc một vật nặng
bỗng đau nhói vùng thắt lưng, những giờ sau đó và những ngày sau có thể
đau tăng lên và bắt đầu lan xuống mông, xuống chân theo đường đi của dây
thần kinh hông. Tính chất đau cũng có khác nhau, đôi khi đau âm ỉ nhưng có
khi đau dữ dội như dao đâm. Ngay cả khi ho, hắt hơi hoặc cúi gập người
xuống cũng đau. Ban đêm thường đau tăng lên nhưng khi nằm nghỉ ngơi
trên giường có nền cứng, đầu gối hơi co lại thì đau có thể giảm và bệnh nhân
thấy dễ chịu hơn. Ngoài đau có thể thấy tê cóng, dấu hiệu kiến bò hoặc như
ai đó dùng kim châm phía bờ ngoài bàn chân chéo qua mu bàn chân đến
ngón cái hoặc ngón út.
Khi sờ vào vùng thắt lưng thấy cơ lưng phản ứng cứng. Cột sống mất đường
cong sinh lý bình thường. Bệnh nhân có tư thế ngay lưng, vẹo người để
chống đỡ với triệu chứng đau.
Hậu quả của đau dây thần kinh hông:
Đau dây thần kinh hông có thể chỉ xảy ra một bên nhưng cũng có trường hợp
bệnh xảy ra hai bên tùy theo nguyên nhân, ví dụ lao cột sống, thoát vị đĩa
đệm giữa, ung thư Đau dây thần kinh hông có thể đau cấp tính hoặc đau
mạn tính.
Thể đau cấp tính: Người bệnh đau dữ dội trong vài ngày, vài tuần có khi
lâu hơn và khi dùng thuốc giảm đau sẽ có tác dụng, vì vậy khi dùng thuốc
mà không có tác dụng thì cần được hội chẩn để có hướng điều trị khác.
Thể mãn tính: Bệnh không được điều trị dứt điểm từ đầu thì có thể trở
thành mạn tính, khi đó người bệnh thấy hay đau âm ỉ ở vùng mông và vùng
thắt lưng.
Ngoài ra, bệnh có thể tiến triển thành liệt nhẹ hoặc teo cơ.
Nên làm gì để phòng bệnh đau dây thần kinh hông?
Không mang vác nặng, đặc biệt là khi mang, vác vật nặng không đúng tư thế
(tư thế bị lệch).
Khi có hiện tượng dây thần kinh hông bị đau, đặc biệt là sau khi mang vác
vật nặng, lệch tư thế cần đến cơ sở y tế để được khám và xác định, không tự
tiện kéo, nắn hoặc làm các động tác thô bạo khác.
Điều trị đau dây thần kinh hông
Điều trị theo nguyên nhân là tốt nhất. Do vậy biện pháp tìm nguyên nhân
chính xác là rất quan trọng. Muốn làm được điều này bệnh nhân cần đến
khám ở cơ sở y tế chuyên khoa thần kinh để có hướng điều trị đúng.
Điều trị theo triệu chứng giảm đau, hạn chế làm căng dây thần kinh hông.
Trong giai đoạn cấp tính người bệnh nên nằm yên trên giường có nền cứng,
phẳng dùng một chiếc gối đặt vào khoeo chân làm cho đầu gối hơi gập lại để
làm chùng dây thần kinh hông, động tác này giúp cho giảm đau đáng kể
trong cơn đau cấp tính. Đây chỉ là biện pháp tình thế giải quyết giảm đau khi
cơn cấp tính, tiếp theo là phải đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị
đúng phác đồ.
Đối với loại bệnh mạn tính nên tập thể dục nhẹ nhàng, đúng động tác. Có thể
điều trị kết quả bằng kết hợp đông tây y (xoa bóp, bấm huyệt, thủy châm,
điện châm, thuốc đắp, thuốc uống ) nhưng phải do thầy thuốc đông y hoặc
lương y khám và điều trị.
Hiện nay trên thị trường đã có sản phẩm Tê nhức chân tay Bảo Nguyên
giúp hồi phục dây thần kinh hông bị tổn thương, làm giảm các triệu chứng tê
nhức từ thắt lưng xuống chân và hông.