Hướng dẫn viết bài tập làm văn số 6 nghị luận văn học lớp 9

Đề1:Suynghĩcủaemvềtìnhmẫutửtrongđoạntrích“Tronglòngmẹ”(“Nhữngngàythơấu”
củaNguyênHồng).
Đề2:Truyệnngắn“Làng”củaKimLângợichoemnhữngsuynghĩgìvềnhữngchuyểnbiếnmới
trongtìnhcảmcủangườinôngdânViệtNamthờikhángchiếnchốngthựcdânPháp?
Đề3:SuynghĩcủaemvềthânphậnngườiphụnữtrongxãhộicũquanhânvậtVũNươngtrong
“ChuyệnngườicongáiNamXương”củaNguyễnDữ.
Đề4:Suynghĩvềđờisốngtìnhcảmgiađìnhtrongchiếntranhquatruyệnngắn“Chiếclược
ngà”củaNguyễnQuangSáng.
Đề5:“LặnglẽSaPa”củaNguyễnThànhLonglàmộttruyệnngắngiàuchấtthơ.

HƯỚNGDẪNVIẾTBÀI
Đề1:Suynghĩcủaemvềtìnhmẫutửtrongđoạntrích“Tronglòngmẹ”(“Nhữngngàythơấu”
củaNguyênHồng).
I.Mởbài:
“Nhữngngàythơấu”–cuốnhồikítựtruyệnghilạinhữngtâmsựvềmộttuổithơcayđắng,bất
hạnhcủaNguyênHồng.
Đoạntrích“Tronglòngmẹ”đãmangđếnchongườiđọcnhữngtrangviếtcảmđộngvềtình
mẫutửthiêngliêng.
II.Thânbài:
1.HoàncảnhđángthươngcủabéHồng:
Mồcôichatừnhỏ,mẻbấtđắcdĩphảiđithahươngcầuthực.
Sốngtrongsựghẻlạnhcủangườicô,luônthiếuthốntìnhyêuthương.
Vôcùngnhớmẹ,khátkhaođượcgặpmẹ.
2.TìnhmẫutửcủamẹconbéHồng:
a.TìnhyêuthươngcủabéHồngdànhchomẹ:
*Khimẹđixa:
Đauđớn,xótxa,nhớmẹ.
Càngthườngmẹhơnkhingườicôđaynghiến,nóixấumẹ.
Luôntintưởngrằng“nhữngrắptâmtanhbẩn”khôngthểlàmthayđổitìnhcảmmàemdành
chomẹ.
Thươngmẹvôcùng(khinghethấymẹphảisốngtrongnghèokhổ,khithấymẹkhôngdám

vượtlêntrênnhữnghủtụcnặngnềđểsốngđànghoàng).
Cămgiậnnhữnghủtụcphongkiếnchàđạplênquyềnđượchưởnghạnhphúccủaconngười.
*Khimẹtrởvề:
Mừngkhônxiết(mớichỉnhìnthấy“thoángqua”mộtngườiphụnữđangngồitrênmàđãnghĩ
ngayđólàmẹmình,emgọimẹ,chạytheomẹ).
Hạnhphúctộtcùngkhiđượcngồitronglòngmẹ.
b.TìnhyêuthươngcủamẹdànhchobéHồng:
Vượtlêntrêndưluận,trởvềtrongngàygiỗđầucủachồngđểđượcgặpcon.
Vuimừngkhônxiếtkhiđượcômconvàolòng,âuyếmcon.
Mongmuốnđượcchămsóc,yêuthươngcon.
3.Suynghĩvềtìnhmẫutử:
Cảmđộngtrướctìnhmẫutửthiêngliêng,sâusắc,mãnhliệt.
Làtìnhcảmthiêngliêngcủamỗiconngười.
Tronghoàncảnhéole,tìnhmẫutửcàngtrởnênsâusắcvàcảmđộnghơn:Nóvượtlêncảnh
ngộ,nóbấtchấpsựdậpvùi,nóchânthànhvàgiảndị,nóđemhạnhphúcvàniềmtinđếncho
conngườitrongcảnhđờikhốnkhổ,tráingang.
III.Kếtbài:
Đoạntríchchotabiếtcảmthông,chiasẻvớinhữngngườisốngthiếutìnhyêuthươngcủamẹ.
Tathêmtrântrọngmẹ,trântrọngtìnhyêuthươngcủamẹ.

Đề2:Truyệnngắn“Làng”củaKimLângợichoemnhữngsuynghĩgìvềnhữngchuyểnbiến
mớitrongtìnhcảmcủangườinôngdânViệtNamthờikhángchiếnchốngthựcdânPháp?
I.Mởbài:
KimLân–nhàvănthànhcôngvềđềtàingườinôngdânViệtNamtrướcCáchmạng.
Truyệnngắn“Làng”đãthểhiệnsâusắctìnhyêulàng,yêunước,yêucáchmạngcủanhững
ngườinôngdânViệtNam,thểhiện“nhữngchuyểnbiếnmới”trongtìnhcảmcủahọ.
II.Thânbài:
1.Giảithích“chuyểnbiếnmới”trongtìnhcảmcủangườinôngdân:tìnhcảmyêulàng,yêu
nướccủangườidânquêViệtNamtrongkhôngchiếnchốngPhápđãcónhữngnétmớimẻso
vớinhữngtìnhcảmtruyềnthống(yêulànggắnvớiyêunước,tíchcựcthamgiakhángchiến,

theoCụHồ,đánhđuổibọnTây,tiêudiệtbọnViệtgianbánnước–đólàbiểuhiệnsâusắccủa
lòngyêunước).
2.Nhữngbiểnhiệncủanhững“chuyểnbiếnmới”trongtìnhcảmcủangườinôngdân:
a.ỞnhânvậtôngHai:(tìnhyêulàngquêgắnvớitìnhyêuđấtnước)
Thểhiệntrongcáchkhoelàngmớimẻ(kiêuhãnh,tựhàovềviệclàngtheokhángchiến,tích
cựcthamgiakhángchiến…).
Thểhiệnbằnghànhđộngcụthể(thamgiatựvệđểbảovệlàng,đàohào,đắpụphụcvụkháng
chiến,đitảncư,hăngsaysảnxuất…).
Nhớlàngkhiđitảncư,mongđượctrởvềcùngdukíchlậplàngkhángchiến.
Lắngnghetintứckhángchiến:đauđớn,tủinhụckhinghetinlànggiặc;cămthùlàngkhinghe
tinlàngtheoTây(“Làngthìyêuthật,nhưnglàngtheoTâymấtrồithìphảithù”);sungsướng,hả
hêkhinghetincảichính(khoenhàbịTâyđốt…).
b.Ởnhữngnhânvậtphụ:
Nhữngngườiphụnữtảncư:khinhbỉnhữngkẻtheogiặc“cáigiốngViệtgianbánnướcthìcứ
chomỗiđứamộtnhát”.
ThằngcuHúcdùcònnhỏđãcótinhthầnkhángchiến“ủnghộCụHồChíMinhmuônnăm”.
MụchủnhàkhinghetinlàngChợDầutheogiặcthìđuổikhéogiađìnhôngHai,khinghetincải
chínhthìvuivẻ,thânthiện,cởimở,mờimọc…
3.Suynghĩvềnhững“chuyểnbiếnmới”trongtìnhcảmcủangườinôngdân:
Chuyểnbiếntìnhcảmphùhợpvớinhậnthức,vớichuyểnbiếncủathờiđại,vớiyêucầucủa
côngcuộcgiữanước(tìnhcảmyêunướcrộnglớnhơn,baotrùmtìnhyêulàngquê,yêunước
gắnvớiyêukhángchiến,ủnghộkhángchiến…)
Cảmđộngtrướctìnhcảmyêulàng,yêunướcchânthànhcủanhữngngườinôngdânchất
phác,hồnhậu.
TrântrọnglòngtrungthànhtuyệtđốivớiCáchmạng,vớiCụHồ,vớikhángchiến.
Yêulàng,yêuquêhương,đấtnước–đólàtìnhcảmthiêngliêngcủamỗiconngười.
Tronghoàncảnhchiếntranh,tìnhyêulàng,yêunướccàngtrởnênsâusắcvàcảmđộnghơn.
Tìnhyêulàng,yêunước,yêucáchmạngtạonênsứcmạnh,nghịlực,niềmtinđểconngười
vượtquamọikhókhăn,thửthách.
III.Kếtbài:

Nhữngchuyểnbiếnmớimẻtrongtâmhồnnhữngngườinôngdântrongkhángchiếnchống
Phápcànggiúptathêmhiểu,thêmtrântrọngvẻđẹptâmhồncủanhữngconngườimộcmạc,
giảndị…
Họđãgópphầnkhôngnhỏvàochiếnthắngchungcủatoàndântộc.

Đề3:SuynghĩcủaemvềthânphậnngườiphụnữtrongxãhộicũquanhânvậtVũNươngtrong
“ChuyệnngườicongáiNamXương”củaNguyễnDữ.
I.Mởbài:
Từxaxưa,ngườiphụnữđãtrởthànhmộtđềtàiquenthuộctrongcáctácphẩmvănchương,
trongcadao,trongnhữngtruyệndângian.
Đếnvănhọctrungđại:hìnhảnhngườiphụnữđãđượcthểhiệncụthể,sâusắchơn.Nhânvật
VũNươngtrongtácphẩm“ChuyệnngườicongáiNamXương”củaNguyễnDữlànhânvậttiêu
biểuchovẻđẹptâmhồnvàsốphậnđầyđaukhổcủangườiphụnữtrongxãhộiphongkiến.
II.Thânbài:
1.VũNươnglàngườiphụnữcóphẩmchấttốtđẹpnhưngcuộcđờilạiđầyđaukhổ,bất
hạnh:
Làmộtngườiphụnữđẹp:vẻđẹphìnhthức(tưdungtốtđẹp);vẻđẹpnhâncách(yêuthương
vàthủychungvớichồng,hiếuthảovớimẹchồng,thươngcon,hếtlòngchămlohạnhphúcgia
đình).
Phảichịunhữngđaukhổ,bấtcông,ngangtrái:bịchồngnghioanmàkhôngnghenàngthanh
minh,giãibày;bịmắngnhiếcthậmtệrồiđuổiđi,đaukhổtộtcùng,nàngphảitìmđếncáichết.
Khôngtựbảovệđượchạnhphúccủamình.
2.Suynghĩvềthânphậnngườiphụnữtrongxãhộiphongkiến:
Sốngcamchịu,nhẫnnhục…(sựcamchịu,nhẫnnhụccànglàmchonhữngbấtcông,ngang
tráiđènặnglêncuộcđời,sốphậncủahọ).
Khôngthểquyếtđịnhđượctươnglaivàhạnhphúccủamình(VũNương,ngườiphụnữtrong
“Bánhtrôinước”củaHồXuânHương,ThúyKiềutrong“TruyệnKiều”củaNguyễnDu…)
Hiểunguyênnhângâyranỗibấthạnhchohọ(chếđộđathê,tưtưởngtrọngnamkhinhnữ,
chiếntranh…đãgâyranhữngbấthạnh,oantrái…chongườiphụnữtrongthơHồXuânHương,
trong“Chinhphụngâm”củaĐoànThịĐiểm…).

Cảmthươngchosốphậnđaukhổ,bấthạnhcủanhữngngườiphụnữtrongxãhộiphongkiến.
III.Kếtbài:
Quacuộcđời,sốphậnđầyđaukhổcủaVũNương,ngườiđọccànghiểuhơnnhữngbấthạnh,
oantráimàngườiphụnữphảichịuđựngtrongxãhộiphongkiến.
Liênhệvớihiệntại:ngườiphụnữngàycàngđượcbìnhđằng,đượctôntrọng…từđó,thêm
trântrọngnhữnggiátrịtốtđẹpcủacuộcsốnghiệntại.
Mơướcvềtươnglai:Ngườiphụnữkhôngcònphảichịunhữngbấtcông,đaukhổ…

Đề4:Suynghĩvềđờisốngtìnhcảmgiađìnhtrongchiếntranhquatruyệnngắn“Chiếclược
ngà”củaNguyễnQuangSáng.
I.Mởbài:
Tìnhcảmgiađìnhlànhữngtìnhcảmthânthương,gắnbótrongtâmhồncủamỗiconngười,
nóđãtrởthànhmộtđềtàiquenthuộctrongvănhọc.
Truyệnngắn“Chiếclượcngà”củaNguyễnQuangSánglàbàicavềtìnhphụtửthiêngliêng
tronghoàncảnhchiếntranhtànkhốc.
II.Thânbài:
1.TìnhcảmcủachaconôngSáu:
a.ChiếntranhđãgâyracảnhchialichogiađìnhôngSáu:
ÔngSáuđikhángchiếnkhiđứaconđầulòng(béThu)chưađầymộttuổi.
Ởchiếnkhu,ôngnhớconnhưngchỉđượcnhìnconquatấmảnhnhỏ.
BéThudầnlớnlêntrongtìnhyêucủamánhưngemchưamộtlầnđượcgặpba,emchỉbiếtba
quatấmhìnhchụpchungvớimá.
b.Chiếntranhđãkhôngthểchiacắtđượctìnhcảmgiađình,tìnhphụtửthiêngliêng:
*BéThurấtyêuba:
EmcươngquyếtkhôngnhậnôngSáulàcha(khithấyôngkhônggiốngvớingườitrongtấm
hìnhchụpchungvớimá).
Emphảnứngmộtcáchquyếtliệt,thậmchícònxấcxược,bướngbỉnh(đểbảovệtìnhyêuem
dànhchoba…).
Emânhậntrằntrọckhôngngủđượckhiđượcngoạigiảnggiải.
Lúcchiatay,emgọi“ba”,hôncảlênvếtthẹodàiđãtừnglàmemsợhãi,emkhôngchobađi…

*ÔngSáuluôndànhchobéThumộttìnhyêuthươngđặcbiệt:
Khixacon,ôngnhớconvôcùng.
Khiđượcvềthămnhà,ôngkhôngđiđâu,chỉquanhquẩnởnhàđểđượcgầncon.
Ôngvôcùngđaukhổkhithấyconlạnhlùng(khiconcươngquyếtkhôngchịugọi“ba”).
Ôngdồnhếttìnhyêuthươngconvàoviệctựtaylàmchiếclượcngàchocon.
Ânhậnvìđãđánhcon.
Trướckhinhắmmắt,ôngcốgửichoconkỉvậtcuốicùng…
2.Suynghĩvềtìnhcảmgiađìnhtrongchiếntranh:
Cảmđộngtrướctìnhchaconsâunặng.
Làtìnhcảmthiêngliêngcủamỗiconngười.
Tronghoàncảnhchiếntranhtànkhốc,tìnhcảmgiađìnhcàngđượcthửtháchcàngtrởnên
thiêngliênghơn.
Tìnhcảmgiađìnhtạonênsứcmạnh,nghịlực,niềmtinđểconngườivượtquamọikhókhăn,
thửthách.
Tìnhcảmgiađình,tìnhchaconđãhòaquyệntrongtìnhyêuquêhươngđấtnước.
III.Kếtbài:
“Chiếclượcngà”–mộtcâuchuyệnxúcđộngvềtìnhphụtửthiêngliêngtrongchiếntranh.
Câuchuyệnthêmmộtlầnnữakhẳngđịnhtìnhcảmgiađình,tìnhchacon…luônbấtdiệttrong
mọihoàncảnh.

Đề5:“LặnglẽSaPa”củaNguyễnThànhLonglàmộttruyệnngắngiàuchấtthơ.
I.Mởbài:
NguyễnThànhLong–câybútchuyênviếttruyệnngắnvàkháthànhcôngvớinhữngtrangvăn
nhẹnhàng,tinhtếvàsâulắng.
“LặnglẽSaPa”đượcsángtácnăm1970,làmộttruyệnngắnthànhcôngbởiđãđểlạitrong
lòngđộcgiảnhữngrungcảmkhóquênvềmộttruyện“giàuchấtthơ”.
II.Thânbài:
1.Giớithiệungắngọnnộidungcủatácphẩm:
“LặnglẽSaPa”kểvềcuộcgặpgỡtìnhcờgiữacácnhânvật:ônghọasĩ,côkĩsư,anhthanh
niênlàmcôngtáckhítượngthủyvănkiêmvậtlíđịacầutrênđỉnhYênSơncao2600m.

2.Chấtthơcủatruyện:
a.VẻđẹpcủathiênnhiênSaPa:đượctáihiệnmộtcáchsinhđộng,thơmộng(hìnhảnh
nhữngcâythôngrungtíttrongnắngnhưnhữngngóntaybằngbạc,mâycuộntrònlạitừngcục,
lăntrêncácvòmláướtsương…;ngônngữmiêutảthiênnhiênrấtgợicảm,giàuchấttạohình
cànglàmtăngthêmvẻđẹpthơmộngcủacảnh,…)
b.Vẻđẹptâmhồncủanhữngconngườibìnhdị:
Nhânvậtanhthanhniên:yêucuộcsống(yêucáiđẹp,sốngngănnắp,trồnghoa…);tấmlòng
yêunghề,tinhthầntráchnhiệmcaovớicôngviệc;anhhiểuđượcýnghĩacủacôngviệcmình
làm;khiêmtốn,anhluônquantâmtớingườikhácmộtcáchtựnhiên,chânthành…
Cácnhânvậtphụxuấthiệntrựctiếp(ônghọasĩ,bácláixe,côkĩsư):tâmhồntinhtế,nhạy
cảm;sựquantâmtớimọingười,…
Cácnhânvậtphụxuấthiệngiántiếpqualờigiớithiệucủaanhthanhniên(anhcánbộnghiên
cứusét,báckĩsưnôngnghiệp…):tựnguyệnhisinhhạnhphúcriêngcủamìnhvìlợiíchchung
củacộngđồng;niềmsaymêcôngviệc…
III.Kếtbài:
Vẻđẹpcủathiênnhiên,conngườiSaPađãtạonênchấtthơ,sứchấpdẫnchotruyện.