BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC
LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ
THỰC TIỄN
1: Tên tình huống
Thuyết minh về ô nhiễm môi trường
2: Mục tiêu giải quyết tình huống
Giúp bảo vệ môi trường xanh-sạch-đẹp
Giúp bảo vệ sức khỏe con người
Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người
Tích cực tuyên truyền, tham gia các hoạt động tập thể về bảo vệ
môi trường
3: Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình
huống
Để thực hiện bài thi này chúng tôi dùng phương pháp khảo sát, đối
chiếu, so sánh để tìm ra những nét nổi bật về tình trạng ô nhiễm
môi trường.
4: Giải pháp giải quyết tình huống
-Vận dụng kiến thức của các môn học như:Sinh học , Địa lí , Giáo
dục công dân , Hóa học …để giải quyết
tình huống
-Thực hiện các biện pháp đơn giản và dễ dàng như:không xả rác
bừa bãi, bỏ rác đúng nơi qui
định…
-Tuyên truyền mọi người hãy cùng nhau có ý thức bảo vệ một môi
trường sống trong lành hơn…
5:Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống . Môi trường là
không gian sinh sống của con người và sinh vật, là nơi bao gồm
các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất , là nơi
chứa đựng và phân hủy các chất thải do con người tạo ra trrong
cuộc sống và hoạt động sản xuất,…Môi trường có vai trò cực kì
quan trọng đối với đời sống của con người. Đó không chỉ là nơi
tồn tại, sinh trưởng và phát triển mà còn là nơi lao động và nghỉ
ngơi, hưởng thụ và trau dồi những nét đẹp văn hóa, thẩm mĩ…
Nhưng hiện nay tình trạng môi trường đang ô nhiễm trầm trọng,
cuộc sống của con người trên Trái Đất cũng đang bị đe dọa. Đây là
một trong những vấn đề nóng bỏng, nhức nhối, gây bức xúc trong
dư luận xã hội cả nước hiện nay.Vấn đề này đang đe dọa trực tiếp
đến sự phát triển kinh tế- xã hội bền vững, sự tồn tại của các thế hệ
hiện tại và tương lai.Vì vậy việc vận dụng kiến thức đã học để giải
quyết vấn đề ô nhiễm môi trường là rất quan trọng và cần thiết cho
xu hướng xã hội ngày nay.
Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn đồng
thời các tính chất vật lí, hóa học, sinh học của môi trường bị thay
đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác.Ô
nhiễm môi trường bao trùm tất cả các dạng ô nhiễm. Tuy nhiên, có
ba loại ô nhiễm môi trường chính là : ô nhiễm nguồn nước, ô
nhiễm không khí, và ô nhiễm đất. Môi trường đang bị ô nhiễm do
nhiều nguyên nhân khác nhau như: do tác động của con người, do
hóa chất bảo vệ thực vật, các chất hóa học, chất phóng xạ…
Vậy ô nhiễm nguồn nước là như thế nào? Chúng ta tìm hiểu về nó
trước nhé.Ô nhiễm nước xảy ra khi nước bề mặt chảy qua rác thải
sinh hoạt, nước rác công nghiệp, các chất ô nhiễm trên mặt đất, rồi
thấm xuống nước ngầm.Rất dễ hiểu,ví dụ như người dân sử dụng
thuốc trừ sâu để bảo vệ thực vật. Do ý thức của người dân không
tốt nên sau khi sử dụng xong họ vứt ngay vỏ bao bì
xuống đường-không đúng nơi qui định, ảnh hưởng đến sức khỏe
của mọi người. Nguồn nước bị ô nhiễm do dân cư ven các con
sông thải chất sinh hoạt xuống sông . Người dân chẳng may sử
dụng phải nguồn nước này , hay sống gần những nơi bị ô nhiễm sễ
dễ mắc các bệnh về đường ruột, bệnh ngoài da, bệnh đau mắt hột,
…Đặc biệt ảnh hưởng nhiều nhất là nghành nuôi trồng thủy sản.
Do môi trường sinh thái bị ô nhiễm , cá tôm chết nhiều hoặc bị
bệnh tác hại nghiêm trọng đến sản lượng, kinh tế người dân tốn
kém nhiều trong việc cải tạo môi trường. Các bạn thử nghĩ xem
nếu môi trường bị ô nhiễm nước nặng nề thì cuộc sống của chúng
ta sẽ như thế nào?Bởi nước là một thứ quan trọng không thể
thiếu.Do sự quản lí không tốt , và sử dụng lãng phí, nhiều nơi thiếu
nước trầm trọng như ở các tỉnh nam trung bộ, tây nguyên, tây
bắc… chính vì vậy, mỗi chúng ta cần có ý thức hơn trong việc bảo
vệ nguồn nước để giúp môi trường ngày một xanh-sạch-đẹp.Qua
đó ta thấy các môn học rất cần thiết trong mỗi chúng ta, nó bổ trợ
cho ta trong nhiều lĩnh vực.
Ngoài ô nhiễm nguồn nước , ô nhiễm không khí cũng gây tác hại
đến cho con người . Ô nhiễm môi trường không khí là sự có mặt
một chất lạ hoặc một sự biến đổi quan trọng trong thành phần
không khí, làm cho không khí không sạch hoặc gây mùi khó chịu,
giảm thị lực khi nhìn xa do bụi.Hiện nay, ô nhiễm khí quyển là
vấn đề thời sự nóng bỏng của cả thế giới chứ không phải riêng của
quốc gia nào. Môi trường khí quyển đang có nhiều biến đổi rõ rệt
và có ảnh hưởng xấu đến con người và các sinh vật . Ô nhiễm khí
đến từ con người lẫn tự nhiên.Hàng năm con người khai thác và sử
dụng hàng tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt.Đồng thời cũng thải ra
môi trường một khối lượng lớn các chất thải khác nhau như:chất
thải sinh hoạt, chất thải từ các nhà máy và xí nghiệp làm cho hàm
lượng các loại khí độc hại tăng lên nhanh chóng .Những cây xanh
có thể cung cấp không khí trong lành, giúp cho con người khoan
khoái thư giãn, sức khỏe tốt hơn.Nhưng con người, họ đâu nghĩ
đến điều đó.Hàng năm họ vẫn chặt biết bao cây gỗ để giúp tăng lợi
nhuận kinh tế. Như thế là họ đang giết chính cuộc sống của mình.
Ngoài ra, số lượng rác thải ở nước ta ngày một nhiều.Rác bị thải
bừa bãi liên tục, ngày càng nhiều nếu không được thu dọn sẽ bốc
mùi, gây ô nhiễm môi trường không khí. Đặc biệt là thải ra môi
trường bao bì ni lông. Có vẻ như khi chúng ta thải ra môi trường
biết bao túi ni lông mà không nghĩ đến hậu quả của nó.Nguy hiểm
nhất là khi ta đốt nó. Khí đốt bay lên lẫn vào trong không khí, nếu
chúng ta hít phải thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, viêm họng,
tức ngực, khó thở,… có thể dẫn tới tử vong. Mỗi ngày ở Việt Nam
thải ra hàng triệu bao bì ni lông. Vấn đề này chúng ta nên áp dụng
môn GDCD để giải quyết vấn đề vì sau khi học xong môn này sẽ
giúp cho phẩm chất đạo đức của chúng ta tốt hơn, có ý thức hơn
như : không vứt rác bừa bãi , thay thế túi ni lông bằng túi giấy, túi
vải hoặc giặt sạch sẽ để tái sử dụng. Các nhà máy xí nghiệp thải ra
khí độc hại nếu người dân hít vào sẽ có nguy cơ mắc bệnh rất cao.
Chúng ta cần sử dụng môn Sinh học để đưa ra các biện pháp nhanh
chóng giúp cho người kịp cứu chữa.Ô nhiễm không khí còn ảnh
hưởng đến hệ sinh thái: SO2 và các oxit nitơ làm hủy diệt các khu
rừng và các cánh đồng, làm độ Ph giảm trong đất hoặc khói bụi do
các phương tiện giao thông thải ra lẫn với sương mù tạo nên sự
ngột ngạt, gây nhiều bệnh cho con người, làm giảm ánh sáng mặt
trời mà ánh sáng mặt trời rất cần cho thực vật để thực hiện quá
trình quang hợp nó cũng giảm tầm nhìn …. Gây mất mát lớn cho
cuộc sống. Điều đáng lo ngại nhất là con người thải vào không khí
các loại khí độc như : CO2 đã gây hiệu ứng nhà kính. Theo nghiên
cứu thì chất khí quan trọng gây hiệu ứng nhà kính là CO2 , nó
đóng góp 50% vào việc gây hiệu ứng nhà kính, CH4 là 13%, nitơ
5%, CFC là 22%, hơi nước ở tầng bình lưu là 3%,…Nếu như
chúng ta không ngăn chặn được hiện tượng này thì trong vòng 30
năm tới mặt nước biển sẽ dâng lên từ 1,5 đến 3,5m. Có nhiều khả
năng lượng CO2 sẽ tăng gấp đôi vào nửa đầu thế kỉ sau. Điều này
sẽ thúc đẩy quá trình nóng lên của Trái Đất diễn ra nhanh chóng.
Chính vì vậy con người cần phải có những biện pháp hữu hiệu để
khắc phục hiện tượng hiệu ứng nhà kính này. Nói đến đây ta còn
nhận ra, những vấn đề này cũng liên quan đến môn Địa và môn Sử.
Vì sự tham vọng làm bá chủ thế giới nên các cuộc chiến tranh
xung đột đã xảy ra. Tiêu biểu như nước Việt Nam thân yêu của
chúng ta. Nước ta là một nước có vị trí địa lí thuận lợi, giàu tài
nguyên thiên nhiên nên sớm bị các nước tư bản dòm ngó xâm
chiếm.Như chúng ta đã biết , khi mỗi cuộc chiến tranh đi qua nó để
lại những hậu quả nghiêm trọng gây ảnh hưởng vật chất lẫn tinh
thần, gây nhiều mất mát, đau thương…Và điều đó khiến cho môi
trường ngày càng ô nhiễm nặng nề. Qua đó cho chúng ta thấy
những môn học giúp ích cho ta rất nhiều, nó giúp ta nhận ra một
bài học đáng quí là:tôn trọng hòa bình, độc lập, không nên gây
chiến tranh xâm lược. Điều đó sẽ giúp bầu không khí của chúng ta
trong lành hơn,các nước tập trung vào phát triển kinh tế để ngày
một vững mạnh hơn.
Còn một loại ô nhiễm nữa mà chúng ta chưa nhắc đến đó chính là
ô nhiễm đất-nó ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của mỗi con
người.Ô nhiễm đất là hậu quả các hoạt động của con người làm
thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn sinh thái
của các quần xã trong đất. Môi trường đất là nơi trú ngụ của con
người và hầu hết các sinh vật cạn, là nền móng cho các công trình
xây dựng dân dụng, công nghiệp và văn hóa con người. Đất là một
nguồn tài nguyên quí giá, con người sử dụng tài nguyên đất vào
hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo nguồn cung cấp lương
thực , thực phẩm cho con người. Thế nhưng hiện tượng xả rác
xuống đất hiện nay đã trở nên phổ biến.Biểu hiện cụ thể như: ăn
xong một que kem hay một chiếc kẹo người ta vứt que, vứt giấy
xuống đất. Uống xong một lon nước ngọt hay chai nước suối vứt
lon vứt chai ngay tại chỗ vừa ngồi mặc dù thùng rác để cách đó rất
gần. Thậm chí khi ăn xong một tép kẹo cao su, họ cũng không
mang đến thùng rác mà vo tròn rồi vứt ngay tại chỗ mà không nghĩ
đến người khác… Vậy do đâu mà hiện tượng xả rác bừa bãi lại
tràn lan như vậy? Điều đó cũng là một vấn đề quan trọng làm ô
nhiễm môi trường đất. Đó là những thói quen xấu lười biếng và lối
sống lạc hậu ích kỉ chỉ nghĩ đến quyền lợi cá nhân của một số
người. Họ sống theo kiểu: “ Của mình thì giữ bo bo, của người thì
để cho bò nó ăn”. Họ nghĩ đơn giản chỉ cần nhà mình sạch còn ai
bẩn thì mặc kệ. Việc giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường
sống chưa được quan tâm đúng mức đặc biệt khi vứt túi ni lông
xuống lòng đất, sau hàng chục năm cũng không thể tiêu hủy được
gâyảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của con người. Riêng
chỉ với Việt Nam, thực tế suy thoái tài nguyên đất là rất đáng lo
ngại. Với nhịp độ gia tăng dân số và tốc độ phát triển công nghiệp,
hoạt động đô thị hóa như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày
càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày càng suy thoái,…Đất bị ô
nhiễm có thể trở lên cằn cỗi, không thích hợp cho cây trồng. Điều
nay sẽ ảnh hưởng đến các cơ thể sống khác trong lưới thức ăn .
Chính vì vậy việc vận dụng các kiến thức đã học giúp ích cho
chúng ta rất nhiều trong cuộc sống, nó giúp cho chúng ta giải quyết
những tình huống bất ngờ mà ta không nghĩ đến, một cách thông
minh hơn, ngắn gọn hơn và đầy đủ nhất.
6:Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Từ những tình huống trên, chúng ta-mỗi con người đang sống
trong đất nước Việt Nam hãy có ý thức hơn, góp phần chung tay
xây dựng một môi trường xanh-sạch –đẹp.