TL lớp thanh kiểm tra 3 luật thuế GTGT, TNDN, TNCN sau khi lập BCTC và QT thuế 2013

CENSTAF GROUP
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU, ĐÀO TẠO CÁN BỘ VÀ TƯ VẤN
TÀI CHÍNH – KẾ TOÁN – THUẾ
(CENSTAF)

TÀI LIỆU KHÓA HỌC ĐẶC BIỆT
THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN VÀ KHẮC PHỤC CÁC SAI PHẠM VỀ THUẾ
GTGT, TNDN, TNCN SAU KHI NỘP BCTC VÀ QUYẾT TOÁN THUẾ NĂM 2012
HÀNG LOẠT CÁC SAI PHẠM VỀ THUẾ MÀ CÁC DN ĐÃ MẮC PHẢI TRONG NĂM
2012: NGUYÊN NHÂN – HẬU QUẢ PHÁP LÝ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIÚP DN GIẢI
TRÌNH QUYẾT TOÁN THUẾ 2012 THÀNH CÔNG? ĐỊNH HƯỚNG QUẢN LÝ THUẾ
NĂM 2013

PHẦN I
THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN VÀ KHẮC PHỤC CÁC SAI PHẠM VỀ KHẤU
TRỪ THUẾ GTGT SAI THEO CHÍNH SÁCH THUẾ NĂM 2012 – NHỮNG LƯU Ý
VÀ CÁCH HOÀN THIỆN TRÁNH THIỆT HẠI CHO DN TRONG NĂM 2013
(Các Bài tập ứng dụng và các giải pháp quản lý thuế hiệu quả cho DN)?
1/ Trong đợt thanh kiểm tra tháng 4-2013 tại DN X, Đoàn TKT phát hiện các sai phạm
liên quan đến các điều kiện cần và đủ để 1 DN được khấu trừ thuế GTGT năm 2012? Tại
sao trong kiểm tra quyết toán thuế GTGT Đoàn thanh-kiểm tra lại hay loại (không cho
khấu trừ) những hóa đơn, chứng từ không hội đủ các điều kiện đó? Vậy các điều kiện để
khấu trừ thuế GTGT chuẩn là như thế nào? Cơ sở pháp lý để DN vận dụng mà không sợ
bị xuất toán trong kê khai, khấu trừ thuế GTGT?
2/ Thanh kiểm tra và phát hiện các sai phạm trong khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi thanh
toán tiền vật tư, hàng hóa, DV, TSCĐ năm 2012:
Năm 2012 tại 1 số DN có phát sinh các nghiệp vụ thanh toán như sau thì có được khấu
trừ thuế GTGT đầu vào không? Tại sao các Đoàn thanh kiểm tra lại hay xuất toán để truy
thu và xử phạt? TH nào DN bị phạt và TH nào không bị phạt? Cơ sở pháp lý và Giải
pháp cho DN?
1

a/ Bên mua đã thanh toán bằng tài khoản của cá nhân Giám đốc/chủ DN? TH nào bị xuất
toán, TH nào được chấp nhận? Cơ sở pháp lý và Giải pháp cho DN?
b/ Bên mua đã thanh toán bằng tài khoản cá nhân của nhân viên trong cty? TH nào bị
xuất toán, TH nào được chấp nhận? Cơ sở pháp lý và Giải pháp cho DN?
c/ Bên mua thanh toán bằng Séc của bên mua? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp
nhận?
d/ Bên mua thanh toán thông qua con nợ của mình là tổ chức? TH nào bị xuất toán, TH
nào được chấp nhận?
e/ Bên mua thanh toán thông qua con nợ của mình là các cá nhân? TH nào bị xuất toán,
TH nào được chấp nhận?
f/ Bên mua thanh toán qua hình thức hàng hóa đổi dịch vụ? TH nào bị xuất toán, TH nào
được chấp nhận?
g/ Bên mua và bên bán là một thì thanh toán như thế nào để được khấu trừ thuế GTGT?
TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
2
h/ Bên mua (cty) và bên bán (chi nhánh, XN) mua bán hàng với nhau nhưng không thanh
toán thì có được khấu trừ không? TH độc lập và phụ thuộc tài chính?
i/ Bên mua thanh toán thuế GTGT bằng tiền mặt? TH nào bị xuất toán, TH nào được
chấp nhận?
k/ Bên mua thanh toán trước tiền hàng (thanh toán <100% hoặc = 100%) giá trị hóa đơn
xuất trước khi giao hàng? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
l/ Bên mua thanh toán sau khi giao hàng (thanh toán < 100% hoặc = 100%) giá trị hóa
đơn xuất ngay khi giao hàng? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
m/ Bên mua thanh toán sau khi giao hàng (thanh toán < 100% hoặc = 100%) giá trị hóa
đơn xuất sau khi giao hàng? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
n/ Bên mua thanh toán sau khi giao hàng nhưng hóa đơn xuất sớm (trước khi giao hàng)?
3
o/ Bên mua thanh toán tiền hàng qua NH nhưng bằng thẻ VISA cá nhân? TH nào bị xuất
toán, TH nào được chấp nhận?
p/ Bên mua thanh toán tiền hàng qua NH nhưng thanh toán qua SIM điện thoại, Ví điện

tử hay Paypal (qua các cty cung cấp DV thanh toán trực tuyến qua mạng internet) thì có
được khấu trừ không? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
q/ Bên mua mua hàng có giá trị từ 20trđ trở lên thanh toán trả chậm có qui định trong
HĐKT nhưng khi kê khai thuế GTGT đầu vào không ghi rõ thời hạn thanh toán vào phần
ghi chú trên bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, DV mua vào bị xuất toán khấu trừ thuế
GTGT đầu vào năm 2012 là đúng hay sai? Cơ sở pháp lý và giải pháp cho DN?
u/ Bên mua thanh toán trả chậm theo HĐKT nhưng đến thời hạn thanh toán không thanh
toán được nhưng cũng không điều chỉnh giảm thuế GTGT đầu vào và khi thanh toán qua
NH lại điều chỉnh tăng thuế GTGT trở lại theo đúng qui định của PL quản lý thuế (TT
28/2011/TT-BTC) nên bị Đoàn TKT xuất toán thuế GTGT là đúng hay sai? Cơ sở pháp
lý và giải pháp cho DN?
+ Nếu trước khi Đoàn TKT vào kiểm tra:?
+ Nếu Đoàn TKT vào kiểm tra:?
+ Nếu sau khi Đoàn TKT vào kiểm tra DN:?

4
3/ Qua quá trình thanh kiểm tra đã phát hiện 1 số trường hợp khấu trừ thuế GTGT đầu
vào hay bị các Đoàn thanh kiểm tra truy phạt thuế GTGT, các giải pháp cho DN tránh bị
sai phạm?:
a/ Đối với sản phẩm hàng hóa để cho, biếu, tặng, khuyến mại, quảng cáo dưới
các hình thức, phục vụ cho sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của DN?
b/ Bên nhận hóa đơn xuất cho, biếu, tặng, khuyến mại, quảng cáo có thuế
GTGT đầu vào có được khấu trừ không?
c/ Bên mua hàng nhận các hóa đơn bên bán xuất giảm giá, chiết khấu thương
mại cho các lần mua hàng trong tháng (quí) thì bên mua có còn được khấu trừ
thuế GTGT đầu vào khi mua các lô hàng được giảm giá, CKTM không?
d/ Đối với hóa đơn GTGT bên mua nhận nhưng bên bán xác định sai thuế suất
thuế GTGT (TS 5% nhưng lại viết sai hóa đơn thành 10%)? DN hay bị xuất
toán và bị xử phạt? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
e/ Đối với hóa đơn GTGT đầu vào bên mua nhận nhưng bên bán xác định sai đối tượng

chịu thuế GTGT với TS 10% nhưng thực tế hàng hóa/DV đó không chịu thuế GTGT thì
xử lý như thế nào?
f/ Đối với việc nhận hóa đơn GTGT đầu vào (có thuế suất 10%) tiền bồi thường
theo HĐKT ký giữa 2 bên mua bán?
5
g/ Đối với hóa đơn GTGT của vật tư, hàng hóa và TSCĐ bị tổn thất do DN mua
vào phục vụ SXKD nhưng gặp thiên tai, hỏa hoạn, lũ lụt gây ra?
h/ Đối với hóa đơn GTGT của tài sản DN bị tổn thất nay mua mới hay sửa chữa
có thuế GTGT đầu vào được cty bảo hiểm đền có được khấu trừ hay không?
Tại sao DN hay bị phạt? TH nào bị xuất toán, TH nào được chấp nhận?
i/ Đối với TH thuế GTGT đầu vào của vật tư, hàng hóa, DV phục vụ cho hoạt động
không chịu thuế GTGT và không phải kê khai thuế GTGT thì có được khấu trừ hay
không? Tại sao DN hay bị sai TH này?
k/ DN mua vật tư, HH đầu vào có thuế GTGT 10% nhưng trong quá trình SXKD DN đã
để vượt định mức (nhà nước/DN) thì DN có được khấu trừ thuế GTGT đầu vào không?
l/ DN nhận hóa đơn bên cho vay xuất có thuế GTGT đầu vào thì có được khấu trừ
không? Hiện nay các DN đang lúng túng hay không hiểu cho vay thế nào là vi phạm Bộ
luật dân sự, luật ngân hàng và luật các tổ chức tín dụng để xuất hóa đơn có thuế GTGT
hay không có thuế GTGT?
3/ Nếu DN không biết cách kiểm tra trước hay sau khi nộp BCTC và QT thuế dẫn đến
không phát hiện sai phạm về khấu trừ thuế GTGT đầu vào thì bị xử phạt như thế nào?
6
a/ Xử phạt hành chính về khấu trừ thuế GTGT sai như thế nào? Mức phạt là bao nhiêu
và văn bản nào xử phạt đối với hành vi khấu trừ thuế GTGT sai?
b/ Xử phạt hình sự về khấu trừ thuế GTGT sai như thế nào? Mức phạt là bao nhiêu và
văn bản nào xử phạt đối với hành vi khấu trừ thuế GTGT sai để nhằm mục đích trốn
thuế?
4/ Thanh kiểm tra và phát hiện các sai phạm do DN ghi nhận doanh thu tính thuế GTGT
và thuế GTGT đầu ra sai qui định dẫn đến việc các Đoàn thanh kiểm tra hay truy thu và
xử phạt thuế GTGT và thuế TNDN như thế nào?

a/ Thanh kiểm tra và phát hiện các sai phạm do kế toán xác định DT tính thuế GTGT và
thuế GTGT đầu ra thiếu (chậm hoặc trốn DT) đối với việc bán hàng hóa hữu hình (TM,
SX và XL) như thế nào? Các đk cần và đủ giúp DN xác định đúng tránh bị sai và bị phạt
nhiều như hiện nay? Cơ sở pháp lý chuẩn để tránh sai phạm?
b/ Thanh kiểm tra và phát hiện các sai phạm do kế toán xác định DT tính thuế GTGT và
thuế GTGT đầu ra thiếu (chậm hoặc trốn DT) đối với việc bán hàng hóa vô hình (cung
cấp DV) như thế nào? Các đk cần và đủ giúp DN xác định đúng tránh bị sai và bị phạt
nhiều như hiện nay? Cơ sở pháp lý chuẩn để tránh sai phạm?

PHẦN II
7
THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN VÀ KHẮC PHỤC CÁC SAI PHẠM VỀ CÁC
KHOẢN CHI PHÍ SXKD NĂM 2012 – NHỮNG LƯU Ý VÀ CÁCH HOÀN THIỆN
TRÁNH THIỆT HẠI CHO DN DO QT CHI PHÍ NVL, HH NĂM 2012 SAI
(Các Bài tập ứng dụng và các giải pháp quản lý thuế hiệu quả cho DN)?
I/ THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN CÁC SAI PHẠM ĐỐI VỚI CHI PHÍ NVL,
HH TRONG QUYẾT TOÁN THUẾ TNDN 2012
1/ Cty A năm 2012 thực hiện định mức NVL để phục vụ hoạt động SX như
sau:
- Năm 2012 Cty không xây dựng định mức NVL để phục vụ hoạt động SX
thì bị Đoàn thanh kiểm tra thuế xuất toán toàn bộ chi phí NVL hay bị ấn
định chi phí NVL? Cơ sở pháp lý cho DN?
- Năm 2012 Cty có xây dựng định mức NVL nhưng không đăng ký định
mức cho CQ thuế quản lý theo qui định của PL thuế TNDN thì bị Đoàn
thanh kiểm tra xuất toán toàn bộ chi phí NVL hay bị xử phạt vi phạm HC
về chế độ báo cáo? Phân tích và hướng dẫn cơ sở pháp lý cho DN để không
bị xuất toán?
- Năm 2012 Cty có xây dựng định mức bổ sung (do thay đổi định mức) và
định mức các SP mới nhưng quên không đăng ký bổ sung hoặc có đăng ký
thì lại vượt quá thời hạn luật định thì bị xuất toán hay bị xử phạt hành chính

về chế độ báo cáo thuế?
- Năm 2012 cty không xây dựng tỷ lệ hao hụt vật tư/HH phục vụ hoạt động
SXKD thì số vật tư/HH bị hao hụt có được QT vào chi phí được trừ hay
không?
- Năm 2012 cty có xây dựng tỷ lệ hao hụt vật tư/HH phục vụ hoạt động
SXKD nhưng không đăng ký với CQ thuế quản lý thì số vật tư/HH bị hao
hụt có được QT vào chi phí được trừ hay không?
8
2/ Các tháng năm 2012 cty B kiểm kê hàng tồn kho (vật tư, HH, TP) phát
hiện ra có nhiều vật tư, HH, TP bị thiếu do mất mát, hư hỏng. GĐ và KT cty
đã ra quyết định hạch toán và QT vào chi phí tổn thất nhưng Đoàn TKT lại
xuất toán và xử phạt thuế TNDN là đúng hay sai? TH nào đúng và TH nào
sai? Giải pháp cho DN?
3/ Đối với vật tư, HH mua vào của cá nhân không có hóa đơn tài chính thì
DN bị xuất toán là đúng hay sai? TH nào bị xuất toán và TH nào không cần
hóa đơn vẫn không bị xuất toán chi phí vật tư, HH?
4/ Hiện nay các DN đang giải lãi bằng PP xuất khống hàng tồn kho (vật tư,
HH, TP) để tăng chi phí giá vốn hàng bán (TK 632). Vậy các Đoàn TKT
kiểm tra phát hiện như thế nào? Cách xử phạt ra sao?
II/ THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN CÁC SAI PHẠM ĐỐI VỚI CHI PHÍ
KHẤU HAO TSCĐ TRONG QUYẾT TOÁN THUẾ TNDN 2012
1/ Năm 2012 DN có các TSCĐ mua vào đầy đủ hóa đơn đúng qui định nhưng
Đoàn TKT không chấp nhận chi phí khấu hao vì các TSCĐ đó không phục vụ
cho hoạt động SXKD là đúng hay sai?
2/ Cty bị Đoàn TKT xuất toán đối với các TSCĐ tạm dừng SX theo mùa vụ
hay đưa đi sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ không đúng qui định?
9
3/ Năm 2012 cty không đăng ký PP trích khấu hao các TSCĐ vì năm trước đã
đăng ký rồi nên Đoàn TKT xuất toán chi phí khấu hao TSCĐ là đúng hay sai?
Giải pháp cho DN tránh bị xuất toán?

4/ Trong năm 2012 DN sử dụng nhiều PP trích khấu hao đối với các TSCĐ vì
DN KD đa ngành nghề (TM, SX, XL, DV) nhưng bị xuất toán chi phí khấu
hao vì Đoàn TKT cho rằng DN đã vi phạm nguyên tắc nhất quán là đúng hay
sai? Giải pháp để DN không bị xuất toán?
5/ TSCĐ A giá trị 10 tỷ đ có thời hạn trích KH theo PL 01 TT 203/2009/TT-
BTC là 5 năm - 10 năm. Năm 2012 DN trích KH TSCĐ (5 năm) nhanh hơn so
với năm 2011 (10 năm) và năm 2010 (8 năm) nên bị Đoàn TKT xuất toán do
trích nhanh vì vi phạm nguyên tắc nhất quán là đúng hay sai? Giải pháp để
không bị xuất toán?
6/ Cũng TSCĐ A ở trên năm 2011 DN trích KH TSCĐ là 10 năm nhưng năm
2012 DN thua lỗ nên đã trích KH dài hơn 15 năm thì Đoàn TKT không có ý
kiến gì là đúng hay sai? DN có được chấp nhận không? Giải thích?
7/ Từ trước năm 2012 và năm 2012 cty có xây dựng 1 số nhà VP, xưởng, kho
để phục vụ hoạt động SXKD. Các TSCĐ này đều có đầy đủ hóa đơn tài chính
đầu vào đúng qui định, được quyết toán các năm trước 2012 không bị xuất
toán nhưng khi đoàn TKT vào kiểm tra DN lại xuất toán toàn bộ các khoản chi
phí khấu hao của các TSCĐ trên do DN vi phạm quyền sở hữu. Nghĩa là các
TSCĐ trên không có các chứng minh thuộc quyền sở hữu hợp pháp của DN.
TH này các Đoàn TKT và kiểm toán đang xuất toán rất nhiều hiện nay là đúng
hay sai? Cơ sở pháp lý và giải pháp cho DN?
10
8/ Trong BCTC DN quên không ghi chỉ tiêu TSCĐ nên bị Đoàn TKT xuất
toán là đúng hay sai trong khi đó DN có đầy đủ hóa đơn, chứng từ và ghi chép
trong sổ sách kế toán đúng qui định? Cơ sở pháp lý và giải pháp?
9/ Trước đây DN mua TSCĐ có thời hạn trích KH từ 6 đến 10 năm, DN đã 2
lần thay đổi PP trích KH TSCĐ nhưng đến năm 2012 DN lại thay đổi PP trích
KH TSCĐ cho phù hợp với thực tế SXKD của năm 2012 (DN đã làm văn bản
đăng ký PP trích KH TSCĐ gửi CQ thuế quản lý và nhất quán trong năm ) thì
2012 chỉ có PP đó) nhưng DN bị xuất toán mặc dù DN KD có lãi cao là đúng
hay sai?

III/ THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN CÁC SAI PHẠM ĐỐI VỚI CHI PHÍ
TIỀN LƯƠNG, TIỀN CÔNG, TIỀN THƯỞNG TRONG QT THUẾ TNDN 2012
1/ Cty A năm 2012 có chi các khoản lương sau theo anh (chị) có được tính vào chi phí
được trừ hay không? Tại sao Đoàn TKT lại xem xét để xuất toán chi phí lương của cty?
a/ Cty có trụ sở tại HN (TPHCM) nhưng xúc tiến các hoạt động thương mại ở các tỉnh
trên 3 miền Bắc, Trung, Nam và ký HĐLĐ với NLĐ làm KD ở ngoại tỉnh (trả lương
theo thời gian và có tham gia BHXH cho những NLĐ ở ngoại tỉnh) nhưng khi thanh
kiểm tra DN, Đoàn TKT lại có ý kiến xuất toán chi phí lương này và cho rằng lao động
làm KD ở ngoại tỉnh ở trên VP cty không thể theo dõi được do đó không chấp nhận chi
phí lương thời gian này? Việc xuất toán là đúng hay sai? Giải pháp để DN không bị
xuất toán?
b/ Cty thuê lao động thời vụ (ngắn hạn) không ký HĐLĐ chỉ có các chứng từ như bảng
chấm công, bảng thanh toán lương, khối lượng công việc hoàn thành, qui chế lương của
cty thì các chứng từ trên có được chấp nhận là chi phí được trừ không? Tại sao Đoàn
TKT lại xuất toán? Giải pháp cho DN?
11
c/ Ngoài tiền lương tháng 13 ra thì năm 2012 cty còn trả lương tháng 14,15,16 thì có được
chấp nhận là chi phí được trừ trong QT thuế TNDN không? Tại sao DN lại bị Đoàn TKT
xuất toán? Giải pháp để được tính vào chi phí được trừ cho DN?
d/ Đối với chi phí tiền lương trên bảng lương lại cao hơn mức lương được qui định trong
HĐLĐ (lương đóng BHXH) nên Đoàn TKT xuất toán phần lương cao hơn này? Vì sao?
Giải pháp?
e/ Xuất toán phần lương mềm (lương theo SP, DT, hiệu quả kinh doanh) vì DN không
chứng minh đúng qui định của luật thuế TNDN và BLLĐ mặc dù DN đã xây dựng được
chính sách lương mềm ứng dụng và hoạt động rất hiệu quả. Vì sao DN bị xuất toán? Cơ
sở pháp lý và Giải pháp tránh tổn thất cho DN?
f/ DN trích lập dự phòng quĩ lương 2012 và chi sang 2013 nhưng bị Đoàn TKT xuất
toán và truy phạt thuế TNDN 2012 là đúng hay sai? TH nào đúng và TH nào sai? Giải
pháp?
g/ Do cuối năm 2012 Cty gặp nhiều khó khăn về tài chính nên các khoản lương tháng

12, 13 hay các khoản chi lương bổ sung 2012 cty không chi được mà đến tận Quí II-
2013 mới chi do đó bị Đoàn TKT xuất toán và xử phạt. Vậy để được QT vào chi phí
được trừ đúng qui định PL thuế TNDN mặc dù lương năm 2012 chi quá Quí I-2013 thì
xử lý như nào? Giải pháp cho DN?
2/ Trong năm 2012 cty chi các khoản thưởng sau đây, theo anh (chị) có được
tính vào chi phí được trừ hay không? Tại sao các Đoàn TKT lại xuất toán?
12
Giải pháp và cơ sở pháp lý giúp các DN chi các khoản thưởng dưới đây được
QT vào chi phí được trừ năm 2012?
a/ Cty chi thưởng sản lượng, doanh thu, hiệu quả nhưng lại vượt quá quĩ lương
hay khi xây dựng đơn giá lương không có khoản thưởng trong đơn giá lương?
b/ Cty chi thưởng đột xuất cho những CBNV có thành tích xuất sắc trong các
công việc của cty?
c/ Cty chi tiền thưởng các ngày lễ, tết,… của Nhà nước (Giỗ tổ Hùng vương,
tết độc lập 30/4, tết tây, tết ta, ) và các ngày lễ quan trọng của cty (ngày thành
lập cty, 8/3, ) bị các Đoàn TKT xuất toán và yêu cầu phải lấy từ Quỹ khen
thưởng hoặc LN sau thuế của cty để chi?
d/ Xuất toán các khoản thưởng sáng kiến, cải tiến mặc dù DN chứng minh khi
áp dụng sáng kiến vào hoạt động SXKD có hiệu quả rất cao vì DN chỉ có
chứng từ là giấy đề xuất thưởng của bộ phận có sáng kiến được TGĐ duyệt,
thiếu sự xác nhận của cơ quan có thẩm quyền? Đúng hay sai? Giải pháp?
IV/ THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN CÁC SAI PHẠM ĐỐI VỚI CHI PHÍ LÃI
VAY, CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ, CHI TRỢ CẤP MẤT VIỆC LÀM TRƯỚC KHI
LẬP BCTC VÀ QT THUẾ TNDN 2012
A/ THANH KIỂM TRA CÁC KHOẢN CHI PHÍ LÃI VAY HAY BỊ XUẤT TOÁN
2012
13
Cty X năm 2012 đã chi các khoản chi phí lãi vay như sau, theo anh (chị) tại sao
các Đoàn TKT lại xuất toán và xử phạt? Các giải pháp giúp DN tránh bị sai và
bị phạt?

1/ Cty chi lãi vay phục vụ hoạt động SXKD nhưng vốn điều lệ trong Giấy chứng
nhận ĐKKD và vốn góp thực (TK 411) không giống nhau nên bị xuất toán? TH
nào bị xuất toán và TH nào DN sẽ không bị xuất toán? Cơ sở pháp lý và giải
pháp giúp DN?
2/ Cty chi trả lãi vay cho cá nhân nhưng cty chưa nộp thuế TNCN 5% từ hoạt
động đầu tư vốn của cá nhân cho vay bị xuất toán là đúng hay sai?
3/ Cty bị xuất toán phần chi phí lãi vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản của
NHNN đối với TH vay của các DN (không phải là Ngân hàng) là đúng hay sai?
4/ Cty bị loại ra khỏi chi phí được trừ chi phí lãi vay trong TH cty lấy vốn vay
(ngắn hạn hay dài hạn) để cho DN khác vay là đúng hay sai?
5/ Cty chi trả lãi vay của DN khác cho vay (không phải NH) nhưng không có
hóa đơn tài chính của chi phí lãi vay mà chỉ có chứng từ thu (Phiếu thu/GBC)
và chứng từ chi (Phiếu chi/UNC) nên bị Đoàn TKT xuất toán là đúng hay sai?
6/ Cty bị loại ra khỏi chi phí được trừ đối với chi phí lãi vay của DN phi Ngân
hàng (phi tổ chức tín dụng) vì các DN này không có chức năng KD tiền tệ là
đúng hay sai? Giải pháp?
14
7/ DN phi ngân hàng cho cty vay nhưng vi phạm về qui định cho vay trong Bộ
luật dân sự, luật ngân hàng và luật các tổ chức tín dụng do đó cty đi vay bị xuất
toán chi phí là đúng hay sai? Giải pháp?
B/ THANH KIỂM TRA CÁC KHOẢN CHI PHÍ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ BỊ
XUẤT TOÁN 2012
1/ Năm 2012 kế toán các DN phải áp dụng các chế độ kế toán và chính sách thuế
của nhà nước như thế nào liên quan đến chênh lệch tỷ giá trong khi đó có nhiều
văn bản như sau: QĐ 15/2006/QĐ-BTC, CMKT số 10 (CLTG), TT
123/2012/TT-BTC và TT 179/2012/TT-BTC? Đâu là những văn bản chỉ xử lý
về kế toán, tài chính còn đâu là văn bản áp dụng cho quyết toán thuế TNDN với
các cơ quan TKT đi thu thuế để DN tránh bị sai và bị phạt nhiều như hiện nay?
2/ Trong năm 2012 cty có phát sinh các khoản CLTG liên quan đến doanh thu,
chi phí khi bán hàng và mua hàng thì cty hạch toán vào DT và CP đồng thời

cuối năm QT vào DT tính thuế và chi phí được trừ là đúng hay sai?
3/ Cuối năm 2012 cty có đánh giá lại số dư các tài khoản ngoại tệ như các khoản
tiền mặt, TGNH, công nợ phải thu, công nợ phải trả có gốc ngoại tệ như sau là
đúng hay sai?
a/ Đối với các TK tiền mặt, TGNH, nợ phải thu gốc ngoại tệ cuối năm đánh giá
lại phát sinh CLTG sau khi bù trừ giữa số (lãi/lỗ) được tính vào DT và chi phí
tài chính trong kỳ và QT vào DT tính thuế và chi phí được trừ là đúng hay sai?
b/ Đối với các khoản công nợ phải trả (dài hạn và ngắn hạn) gốc ngoại tệ cuối
năm đánh giá lại phát sinh lãi/lỗ CLTG thì được hạch toán DT/CP tài chính và
QT vào DT/CP tính thuế TNDN trong kỳ là đúng hay sai?
15
c/ Đối với việc xử lý CLTG phát sinh trong năm/ đánh giá cuối kỳ được xác
định theo tỷ giá giao dịch bình quân liên NH do NHNN công bố vào thời điểm
thanh toán/cuối năm hay xác định theo tỷ giá giao dịch của NHTM nơi DN có
giao dịch phát sinh?
d/ Năm 2011 DN được chia LN/trả cổ tức đối với các khoản CLTG của các
khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm (trừ CLTG của khoản công nợ phải
trả gốc ngoại tệ ngắn hạn cuối năm) nhưng năm 2012 DN đánh giá lại các
khoản mục tiền tệ gốc ngoại tệ cuối năm không được chia LN/trả cổ tức là đúng
hay sai?
C/ THANH KIỂM TRA CÁC KHOẢN CHI PHÍ DỰ PHÒNG TRỢ CẤP MẤT
VIỆC LÀM BỊ XUẤT TOÁN 2012
1/ Năm 2012 DN vẫn tiến hành trích dự phòng trợ cấp mất việc làm theo TT
82/2003/TT-BTC ngày 14/8/2003 của BTC để tính vào chi phí tối đa 3% trên
tổng quĩ lương đóng BHXH của các lao động vào làm trước 1/1/2009 là đúng
hay sai?
2/ Năm 2012 DN chi tiền trợ cấp mất việc làm cho NLĐ bị mất việc do cty thay
đổi cơ cấu hoặc công nghệ được hạch toán và quyết toán vào chi phí được trừ là
đúng hay sai? TH nào đúng và TH nào sai sẽ bị xuất toán, xử phạt thuế?
3/ Trường hợp đối với các DN trước đây không trích Quĩ dự phòng trợ cấp

MVL hoặc các DN có trích Quĩ này nhưng đã chi hết Quĩ thì khi phát sinh chi
trợ cấp MVL cho NLĐ DN không được QT vào chi phí được trừ là đúng hay
sai?
16
4/ Nếu trong năm 2012 DN chi trợ cấp MVL cho NLĐ và hạch toán vào chi phí
dẫn đến DN bị lỗ thì DN được chuyển lỗ theo luật định hay DN phân bổ dần
vào chi phí ở các năm sau (thời gian phân bổ không hạn chế) là đúng hay sai?
5/ Trường hợp DN cuối năm 2012 còn có số dư Quĩ dự phòng trợ cấp MVL rất
lớn chưa dùng đến thì phải hoàn nhập vào thu nhập khác nhưng DN muốn hoàn
nhập dần dần ở các năm sau có được không hay phải hoàn nhập 100%?

PHẦN III
THANH KIỂM TRA PHÁT HIỆN VÀ KHẮC PHỤC CÁC SAI PHẠM VỀ VIỆC
TÍNH TOÁN, KÊ KHAI VÀ QUYẾT TOÁN THUẾ TNCN NĂM 2012 ĐỐI VỚI
GIẢM TRỪ GIA CẢNH VÀ CÁC KHOẢN THU NHẬP TỪ TIỀN LƯƠNG, TIỀN
CÔNG, TIỀN THƯỞNG; TIỀN ĂN CA, TIỀN HOA HỒNG MÔI GIỚI; ĐẦU TƯ
VỐN VÀ CHUYỂN NHƯỢNG VỐN 2012
(Các bài tập tình huống phong phú và những lưu ý, cách hoàn thiện tránh thiệt
hại cho DN trong QT thuế TNCN 2012?)
1/ Thanh kiểm tra thuế TNCN về giảm trừ gia cảnh năm 2012:
Cty X có các trường hợp về giảm trừ gia cảnh như sau, theo anh (chị) thì cty X
sẽ tính giảm trừ gia cảnh như thế nào? Kê khai tháng và Quyết toán thuế TNCN
năm ra sao?
- Anh B sinh con trai từ tháng 1/2012 và chuyển Bản sao Giấy khai sinh cho
phòng kế toán/nhân sự làm thủ tục đăng ký giảm trừ gia cảnh sau đó 2
tháng?
- Chị C sinh con gái từ tháng 5/2012 và do không để ý đến việc được hưởng
giảm trừ người phụ thuộc nên cuối năm 2012 (tháng 12/2012) chị C mới
chuyển Bản sao Giấy khai sinh cho phòng kế toán/nhân sự làm thủ tục đăng
ký giảm trừ gia cảnh?

17
- Ông D đã làm thủ tục đăng ký giảm trừ gia cảnh (bản thân ông ấy và 01
người phụ thuộc) ở cty A trước đây rồi nhưng tháng 6 năm 2012 Ông D
chuyển sang làm việc tại cty B thì ông D có phải làm lại thủ tục đăng ký với
CQ thuế quản lý cty B không? Ông D được giảm trừ mấy tháng trong năm
2012?
- Đến tháng 10/2012 ông D giảm 1 người phụ thuộc thì có phải đăng ký giảm
không? Thủ tục như thế nào?
- Đến tháng 12/2012 ông D tăng 1 người phụ thuộc thì có phải đăng ký tăng
không? Thủ tục như thế nào?
- Anh B làm việc tại cty A từ tháng 1/2012 nhưng đến tháng 7/2012 anh ta
thôi làm việc tại cty A thì giảm trừ gia cảnh của anh B năm 2012 là bao
nhiêu tháng?
2/ Cty B năm 2012 trả các khoản tiền lương, thưởng cho CBCNV như sau, anh (chị) hãy
tính, kê khai và quyết toán thuế TNCN năm 2012 như thế nào?
a/ Tiền lương tháng 12/2011 trả vào tháng 1/2012 và tiền lương tháng 1,2,3,4,5 trả vào 6
tháng đầu năm 2012 còn tiền lương tháng 7 đến tháng 11/2012 trả vào 6 tháng cuối năm
2012 thì tính thu nhập chịu thuế TNCN, thu nhập tính thuế TNCN và thu nhập được
miễn thuế TNCN năm 2012 như thế nào?
b/ Tiền lương tháng 12/2012 cty trả vào tháng 1/2013 thì khoản thu nhập này có được
hưởng miễn thuế TNCN theo chính sách miễn thuế 6 tháng cuối năm 2012 hay không?
Cơ sở pháp lý?
18
c/ Tiền lương tháng 13/2012 (thậm chí tháng 14 trở lên), lương bổ sung năm 2012 và các
khoản thưởng tết của năm 2012 nhưng cty chi trả trong Quí I-2013 có được miễn thuế
TNCN theo chính sách miễn giảm thuế 2012 hay vẫn phải nộp thuế TNCN? Kê khai và
QT như thế nào?
d/ Do gặp khó khăn về tài chính nên lương Quí II-2012 cty trả cho CBNV vào các tháng
7,8,9/2012 còn lương Quí IV-2012 cty chi trả vào Quí I-2013 thì tính thuế TNCN như thế
nào? Cty có được miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ Quí IV-2012 không?

e/ Cty tuyển dụng lao động mới trong năm 2012 (từ 01/4/2012 đến 31/12/2012) thì tiền
lương và tiền thưởng năm 2012 được trả trong năm 2012 thì phải kê khai và QT thuế
TNCN như thế nào? Cty có được QT thuế TNCN năm 2012 thay cho các cá nhân trên
không? HĐLĐ phải ký với thời hạn bao lâu thì được QT thay và không được QT thay?
f/ Năm 2012 DN gặp nhiều khó khăn nên đã cho 1 số NLĐ thôi việc (mất việc) và DN đã
chi tiền lương trợ cấp mất việc, thôi việc theo qui định của BLLĐ (khoản 1 điều 17
BLLĐ SĐ 2007). TGĐ cty còn chi thêm 3 tháng lương hỗ trợ cho NLĐ đi tìm công việc
mới thì kê khai và QT thuế TNCN 2012 như thế nào?
g/ NLĐ nghỉ thai sản được hưởng chế độ thai sản của NN nhưng NLĐ chỉ nghỉ 3 tháng
và đi làm sớm 1 tháng được cty trả lương thì DN phải kê khai nộp thuế TNCN như thế
nào? Thu nhập khi được nghỉ thai sản theo chế độ có được miễn thuế TNCN không? Cơ
sở pháp lý?
h/ Do năm 2012 gặp nhiều khó khăn nên nhiều cty đã không có tiền mặt mà thưởng cho
NLĐ bằng chính các SP của cty mình đang SXKD, khi xuất kho SP/HH để thưởng cho
NLĐ cty đã xuất hóa đơn GTGT để kê khai, nộp thuế GTGT, TNDN thì khoản thưởng
này có phải kê khai, nộp thuế TNCN nữa không?
19
i/ Năm 2012 cty ký HĐLĐ với NLĐ là 24 tháng và trả lương 4tr/1 tháng nhưng NLĐ
làm việc được 2,5 tháng thì nghỉ do thu nhập thấp (như vậy thực tế làm việc < 3 tháng) thì
có phải tạm giữ 10% trên thu nhập từ tiền lương, công để nộp thuế TNCN cho Nhà nước
không? Kê khai và QT thuế TNCN trường hợp này như thế nào?
3/ Cty A chi tiền ăn ca cho NLĐ như sau theo anh (chị) những TH nào phải đưa
vào thu nhập để xác định thu nhập chịu thuế TNCN và TH nào được miễn thuế
TNCN? Cơ sở pháp lý chứng minh vì hiện nay nhiều DN xác định sai?
- Chi ăn ca cho NLĐ bằng tiền (TM/CK)?
- Chi ăn ca cho NLĐ bằng SP của cty?
- Chi ăn ca cho NLĐ 1 phần bằng tiền và 1 phần bằng cơ sở vật chất của cty
(bếp nấu, nhà ăn, gas,…)?
- Chi ăn ca cho NLĐ không chi bằng tiền mà cũng không chi bằng SP mà
phát phiếu ăn ca để NLĐ tự ăn như sau:

+ Ăn ở bếp ăn tập thể của cty (DN tự nấu ăn)?
+ Ăn ở các tổ chức/cá nhân cung cấp suất ăn (không cho nhận bằng tiền và
không được hoàn bằng tiền mặt nếu NLĐ không sử dụng phiếu ăn)?
4/ Cty X có xây dựng chính sách chi hoa hồng môi giới năm 2012 cho các tổ
chức, cá nhân thực hiện môi giới cho cty. Vậy theo anh (chị) thì những TH sau
đây cty X phải kê khai, nộp thuế TNCN 2012 như thế nào? Việc cơ quan thuế
quản lý yêu cầu các tổ chức/cá nhân nhận tiền hoa hồng môi giới phải có hóa
đơn tài chính là đúng hay sai? Cơ sở pháp lý để QT thuế TNCN đúng và QT
thuế TNDN không bị xuất toán?
- Cty chi hoa hồng môi giới mua hàng cho tổ chức và cá nhân trong nước?
- Cty chi hoa hồng môi giới mua hàng cho tổ chức và cá nhân nước ngoài?
20
- Cty chi hoa hồng môi giới bán hàng cho tổ chức và cá nhân trong nước?
- Cty chi hoa hồng môi giới bán hàng cho tổ chức và cá nhân nước ngoài?
5/ Thanh kiểm tra thuế TNCN về hoạt động đầu tư vốn và chuyển nhượng
vốn 2012
a/ A, B, C cùng đầu tư góp vốn vào cty ABC và được chia lãi năm 2012 là
500trđ/1 người.
Vậy A, B, C có phải nộp thuế TNCN cho khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư
vào cty ABC hay không? A, B, C có được miễn thuế TNCN theo chính sách
thuế của NN hay không? TH nào không được miễn thuế (phải nộp thuế
TNCN) và TH nào được miễn thuế TNCN? Tại sao các DN khi chi khoản thu
nhập này hay bị truy thu và xử phạt theo qui định của PL thuế?
b/ Cty X chia lãi (lợi tức) cho các cổ đông 2012 (bằng lợi nhuận sau thuế và
Quĩ đầu tư phát triển/ Quĩ khác) mỗi người góp vốn là 1 tỷ đồng thì có phải nộp
thuế TNCN trong các TH sau đây hay không? Cách kê khai và QT thuế TNCN
2012 như thế nào?:
- Cty chia bằng tiền (TM/TGNH)?
- Cty không chia bằng tiền mà có quyết định số lãi chia đó làm tăng vốn điều
lệ cty lên (được các thành viên thông qua)?

- Số tiền được chia từ lãi và Quĩ trên được cộng dồn từ năm 2009, 2010, 2011
và được chi bằng tiền mặt/CK vào năm 2012 và 2013 thì xác định miễn thuế
và nộp thuế TNCN như thế nào?
- Sang năm 2013 một số cổ đông lại chuyển nhượng số cổ phiếu đó còn 1 số
khác lại rút vốn (đủ đk được rút vốn) thì tính, kê khai và QT thuế TNCN
21
trong TH này như thế nào? Tại sao các DN và cá nhân lại rất hay bị truy
thu và xử phạt đối với TH này? Giải pháp hay cho DN?

* Chú ý:
- Các bài tập tình huống trên đây là những sai sót và vi phạm của GĐ và kế
toán năm 2012 dẫn đến các tổn thất về kinh tế rất lớn do không được các đoàn thanh
kiểm tra tài chính, thuế chấp nhận mà phần lớn các doanh nghiệp đã, đang và sẽ
mắc phải đặc biệt là các DNNQD, DNNN, DN có VĐTNN và đặc biệt là các giải
pháp thực tế giúp GĐ và kế toán nắm vững chính sách để làm đúng và hiệu quả cho
DN. Do vậy những người quản lý trọng yếu trong DN (Ban Giám đốc DN và kế
toán trưởng) phải xử lý đúng luật để tránh những sai sót xảy ra gây thiệt hại lớn cho
DN mình.
- Trong quá trình làm việc thực tiễn tại DN mình nếu có những khó khăn,
vướng mắc các anh (chị) vui lòng trao đổi với giảng viên để được hướng dẫn cụ thể
với mong muốn lớn nhất là luôn được tư vấn cho các DN hoạt động hiệu quả cao.
Chúc các anh (chị) sức khỏe, hạnh phúc và ngày càng thành công trong
công tác quản lý thực tế đặc biệt là lĩnh vực tài chính, kế toán, thuế đang ngày
càng trở nên nóng bỏng và rất quan trọng trong hoạt động của Doanh nghiệp!
Hẹn gặp lại các anh (chị) ở những khoá học tiếp theo.
Chân thành cảm ơn!
oo0oo
22