bai hoc duong doi dau tien tac gia bo cuc tom tat noi dung chinh dan y kkcac

Tác giả tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên - Ngữ văn lớp 6
I. Tác giả

- Tên: Tơ Hồi (1920-2014)
- Quê quán: quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), lớn
lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đơ, phủ Hồi Đức, tỉnh Hà Đơng, nay thuộc quận
Cầu Giấy, Hà Nội
- Phong cách nghệ thuật:
+ Ông hấp dẫn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động của người
từng trải, vốn từ vựng giàu có, nhiều khi rất bình dân và thơng tục, nhưng nhờ
cách sử dụng đắc địa và tài ba nên có sức lơi cuốn, lay động người đọc.
- Tác phẩm chính
+ Dế Mèn phiêu lưu kí (truyện, 1941); O chuột (tập truyện, 1942); Truyện Tây
Bắc (tập truyện, 1953); Miền Tây (tiểu thuyết, 1967); Ba người khác (tiểu
thuyết, 2006),...

II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
1. Thể loại:
- Truyện đồng thoại


2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- “Bài học đường đời đầu tiên”(tên do người biên soạn đặt) trích từ chương I
của “Dế Mèn phiêu lưu kí”
- “Dế Mèn phiêu lưu kí” được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm nổi tiếng và
đặc sắc nhất của Tơ Hồi viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất (Dế Mèn xưng “tôi” kể lại câu chuyện)
5. Tóm tắt:
Truyện kể về một chàng dế thanh niên cường tráng có tính kiêu căng,

tự phụ ln tự cho mình là người “sắp đứng đầu thiên hạ”. Với bản tính đó, Dế
Mèn trong một lần nghịch dại trêu chị Cốc đã dẫn tới cái chết thương tâm cho
Dế Choắt - anh bạn hàng xóm yếu ớt, tội nghiệp. Sau sự việc đó, Dế Mèn ân
hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình.
6. Bố cục:
Gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “đứng đầu thiên hạ rồi” : Giới thiệu vẻ đẹp và tính cách
của Dế Mèn.


+ Phần 2: Còn lại: Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của dế Mèn.
7. Giá trị nội dung:
+ Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết
cịn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết
thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời
cho mình.
8. Giá trị nghệ thuật:
+ Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn.
+ Nghệ thuật miêu tả lồi vật sinh động, đặc sắc.
+ Ngơn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.

III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm
1. Hình ảnh Dế Mèn
- Ngoại hình:
+ Càng: mẫm bóng
+ Vuốt:cứng, nhọn hoắt
+ Cánh: áo dài chấm đi
+ Đầu: to, nổi từng tảng
+ Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm
+ Râu: dài, cong vút

→ Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngồi tự tin, khỏe mạnh, cường
tráng
- Hành động:
+ Đi đứng oai về, làm điệu, nhún chân, rung đùi


+ Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó
+ Co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ.
+ Nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt sâu
→ Sử dụng dày đặc các động từ và tính từ
- Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi
⇒ Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh,cường tráng, hùng dũng nhưng tính
tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi…
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
- Hình ảnh Dế Choắt:
+ Trạc tuổi Dế Mèn
+ Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt
→ Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn
- Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng.
+ Lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”.
+ Cư xử : ích kỷ, khơng thơng cảm, bận tâm gì về việc giúp đỡ Choắt.
- Dế Mèn trêu chọc chị Cốc:
+ Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc
+ Kết quả: gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt
- Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc:
+ Hả hê vì trị đùa tai qi của mình: chui vào trong hang nằm khểnh, bụng
nghĩ thú vị…
+ Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít

+ Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt
+ Ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ,
có óc mà khơng biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.