dan gian co cau loi noi goi vang dong thoi lai co cau loi noi chang mat tien mua lua loi ma noi cho vua long nhau hay nhat 5 mau bdkul

DÂN GIAN CÓ CÂU LỜI NÓI GÓI VÀNG, ĐỒNG THỜI
CŨNG CÓ CÂU LỜI NÓI CHẲNG MẤT TIỀN MUA, LỰA
LỢI MÀ NĨI CHO VỪA LỊNG NHAU
Giải thích hai câu Lời nói gói vàng và Lời nói chẳng mất tiền mua –
mẫu 1
Con người chúng ta hơn loài động vật ở chỗ chúng ta biết dùng ngơn ngữ lời nói để giao
tiếp, để bộc lộ tình cảm với đồng loại. Thế nhưng lời nói khơng phải lúc nào cũng mang ý nghĩa
tốt đẹp mà nó đơi khi cịn mang sức sát thương vơ cùng mạnh mẽ. Vì thế mà dân gian ta mới có
câu rằng “Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau” hay “Lời nói gói
vàng” để khuyên con người cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói của bản thân.
Thật vậy, hai câu nói trên đã đúc kết vơ cùng chính xác về giá trị cũng như tầm quan
trọng của lời nói trong đời sống xã hội. Lời nói có thể đưa con người ta nên đỉnh cao của danh
vọng nhưng nó cũng có thể giết chết một con người chỉ trong một tích tắc. Cả cuộc đời không
biết chúng ta đã gặp bao nhiêu người, trải qua biết bao nhiêu cung bậc của cảm xúc và cách để
con người ta nhớ về nhau nhiều nhất đó chính là cách ứng xử, cách nói năng. Hai câu nói trên
tuy cách biểu đạt khác nhau song nó đều có chung một ý nghĩa khuyên con người nên hiểu giá
trị của lời nói để biết tơn trọng và khơng làm mất lịng nhau.
“Lời nói gói vàng” chỉ đơn giản thế thơi nhưng nó chứa đựng một ý nghĩa lớn lao. Lời
nói được ẩn dụ và so sánh quý giá như vàng vậy. Thế mới biết được rằng mỗi lời nói có giá trị
lớn lao như thế nào, vì thế không nên phát ngôn quá bừa bãi và tự do. Câu nói “Lời nói chẳng
mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau” lại rất thẳng thắn. Mang hàm nghĩa khuyên
răn con người nên cẩn trọng trong phát ngơn bởi lẽ nếu khơng cẩn thận nó có thể làm tổn
thương người khác sâu sắc. Lời nói ở câu này khơng q giá như vàng thậm chí “cịn chẳng mất
tiền mua” nhưng khơng phải vì thế mà bạn có thể rẻ rúng nó mà phải trau chuốt lựa chọn kỹ
càng khi phát ngơn đừng để nó làm mất hịa khí giữa người với người.
Ngơn ngữ, tiếng nói chính là một bước tiến hóa vơ cùng vĩ đại để phân biệt giữa con
người và động vật. Lời nói khiến con người trở nên có cảm xúc và tình cảm hơn. Nó làm xã hội
trở nên văn minh và tốt đẹp hơn rất nhiều lần. Một lời nói thốt ra nếu mang nghĩa tích cực có
thể khiến mối quan hệ xã hội trở nên tốt đẹp, mang đến cho bạn rất nhiều lợi ích, thiện cảm của
người xung quanh. Nhưng nếu bạn coi thường nó rẻ rúng có giá trị con người cũng sẽ bị suy
giảm theo. Nói về tầm quan trọng của lời nói cịn có rất nhiều câu như:

“Chim khơn kêu tiếng rảnh rang
Người khơn ăn nói dịu dàng, dễ nghe”
Hay:
“Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”
Cách nói gây thiện cảm tốt nhất đó chính là biết kính trên nhường dưới, nói đúng ngữ
cảnh và tơn trọng người nghe, không thô tục, không chợ búa. Nhiều người cho rằng cách nói tốt
ở đây có nghĩa là chỉ biết nói những lời ngọt ngào để người nghe thấy vui thấy thích. Như thế
lại khơng tốt thậm chí bạn sẽ mang tiếng là giả dối. Điều quan trọng là chúng ta nên dùng câu từ
đúng thời điểm biết chỉ ra lỗi sai góp ý chân thành để người nghe sửa chữa và hoàn thiện bản
thân. Bởi việc bạn quá khéo léo sẽ khiến người khác hiểu sai về con người bạn và khơng mang
tính góp ý tích cực. Để minh chứng cho việc lời nói chính là cách để rút ngắn khoảng cách giữa
người với người ta có thể nói đến Bác Hồ. Trong bài tuyên ngôn độc lập của mình tại Quảng
Trường Ba Đình vào năm 1945, thay vì cách dùng từ ngữ xa lạ giữa một người đứng đầu đất
nước với dân chúng Bác đã nhẹ nhàng hỏi “Tơi nói đồng bào có nghe rõ khơng?”. Lời nói của
Bác tuy rất giản dị nhưng nó chứa đựng một sự quan tâm, xóa tan khoảng cách giữa vị chủ tịch
nước với nhân dân cần lao, thể hiện sức mạnh của sự đồn kết một lịng giữa người với người.
Trong cuộc sống hiện nay, khi mà xã hội ngày một phát triển ngôn ngữ tiếng Việt cũng
trở nên phong phú hơn nhờ sự giao thoa văn hóa giữa các nền văn hóa. Thế nhưng có một số bộ
phận nhất là giới trẻ đang khiến cho tiếng Việt trở nên xấu xí hơn. Bằng chứng là các bạn chửi
nhau, ăn nói thơ tục với nhau.... Điều đó đã vơ tình khiến cho con người trở nên xấu xí hơn và
xã hội trở nên thiếu nhân văn hơn. Vì thế tốt nhất chúng ta nên cẩn trọng trong giao tiếp hàng
ngày bằng cách hạn chế ăn nói thơ tục, tiếng “lóng”, tơn trọng sự trong sáng của tiếng Việt.
Hai câu nói trên dù có trải qua bao nhiêu năm nữa vẫn cịn nguyên giá trị với thời gian.
Nó trở thành một bài học sâu sắc để con người phải suy ngẫm. Hãy thay đổi cách cư xử, lời nói
hành động của mình để làm cho xã hội này ngày càng tốt đẹp văn minh hơn.

Sơ đồ tư duy

Dàn ý chi tiết
I. Mở bài
- Giới thiệu tầm quan trọng của lời nói
- Dẫn dắt hai câu nói
II. Thân bài
1. Giải thích ý nghĩa của hai câu nói
- Lời nói phản ánh trình độ hiểu biết, tư cách đạo đức, tính tình của mỗi con người cụ thể.
- Gói vàng: quan trọng, cần thiết, quý giá.
→ Lời nói có vai trị quan trọng và rất có giá trị (như gói vàng) vì nó là phương tiện để trao đổi
tư tưởng, tình cảm, kinh nghiệm với nhau.
- Chẳng mất tiền mua: ai cũng có, cùng được quyền sử dụng.


→ Lời nói là cơng cụ có sẵn, dễ kiếm, dễ chọn, trong tầm tay của mọi người nên phải có cách
nói sao cho “vừa lịng nhau”, cho dễ nghe.
2. Vai trị của lời nói
- Để giao tiếp trong cuộc sống hằng ngày; là phương tiện để trao đổi những thơng tin, tâm tư,
tình cảm…
- Lời nói cũng thể hiện nhân cách của mỗi con người.
+ Lời nói điềm tĩnh, nhẹ nhàng, ngôn ngữ trong sáng thường thể hiện một con người lịch sự,
văn minh, có học thức, có văn hóa…
+ Lời nói cộc cằn, thơ lỗ… thường thể hiện một con người thiếu văn hóa, thơ thiển…
3. Làm như thế nào để sử dụng lời nói đúng mực, hiệu quả?
- Trong giao tiếp phải bình tĩnh, cởi mở, suy nghĩ kĩ trước khi nói: cần phải nói gì, nói như thế
nào để vừa đạt được mục đích nói vừa làm người nghe dễ tiếp thu.
- Phải hiểu các nguyên tắc ứng xử để sử dụng lời nói cho đúng mực và đạt hiệu quả giao tiếp.
III. Kết bài
- Khẳng định giá trị của hai câu nói trên
- Rút ra bài học cho bản thân

Các bài văn mẫu khác:

Giải thích hai câu Lời nói gói vàng và Lời nói chẳng mất tiền mua –
mẫu 2
Lời nói từ xưa đã trở thành một công cụ đặc biệt giữa con người và con người. Người ta
thường nói rằng:
“Lời nói chẳng mất tiền mua


Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau”
Hay “Lời nói gói vàng” muốn nói đến tầm quan trọng của lời nói.
Lời nói là phương tiện biểu đạt hữu hiệu nhất của tâm hồn và tình cảm. Chỉ có lời nói
giúp chúng ta hiểu được về người khác một cách đơn giản nhất. Trong cuộc sống, con người sử
dụng chúng để giao tiếp, trao đổi mọi thứ xoay quanh chúng ta. Lời nói ấy có thể là những điều
tốt đẹp, cũng có thể là chê bai, và cũng có thể là những điều xấu xa nhất. Nhưng chung quy lại,
chúng luôn có một giá trị và ý nghĩa nhất định. Những lời nói tốt đẹp khiến chúng ta cảm thấy
hưng phấn và thoải mái tự tin hơn thì những lời chỉ trích chê bai tuy làm chúng ta khó chịu đồng
thời trở thành động lực để ta có thể khắc phục và phản bác lại những lời chê bai đó... Nhiều khi
lời nói khi được phát ngơn ra có thể trở thành châm ngôn sống, triết lý nhân sinh sâu sắc như:
“Học, học nữa, học mãi” của Lênin nhưng đôi lúc nó cũng trở thành những lời phỉ báng đáng
khinh thường của những kẻ bn bán ngồi chợ. Lời nói, ngơn luận ln là con dao hai lưỡi,
chúng có cả mặt tốt lẫn mặt xấu. Chỉ phụ thuộc vào con người, họ sử dụng phương tiện ấy như
thế nào?
Con người từ thuở ấu thơ đã được cha mẹ dạy dỗ từng tiếng nói. Khi đó là lúc chúng ta
hình thành những cơ sở và nền tảng để xây dựng nên ngôn ngữ. Nhưng một đứa trẻ không thể
làm chủ được hết lời nói của mình, nên chúng cần được cha mẹ dạy bảo để nhìn nhận được
những lời hay ý đẹp, điều nên nói và khơng nên nói. Khi lớn dần, con người ta ý thức được lời
nói, biết được giá trị của chúng và hiểu rằng “Lời nói gói vàng”. Từng lời từng câu của chúng ta
đều có một trọng lượng nhất định tác động đến mọi người xung quanh. Như khi bạn giận, một

câu nói của bạn đã thể hiện rõ thái độ ấy. Khi bạn buồn, lời nói khơng thể mang sắc thái vui vẻ.
Đơn giản lời nói ln có một giá trị nhất định dù bé nhỏ hay to lớn. Vậy nên ông cha ta luôn răn
dạy rằng: “Uốn lưỡi bảy lần hãy nói” nhằm giúp chúng ta suy nghĩ trước khi phát ngôn để làm
sao chúng ta sử dụng phương tiện giao tiếp một cách tốt nhất
Cuộc sống hiện đại, sức mạnh của ngôn luận ngày càng phát triển mạnh mẽ. Một người
muốn tham gia bầu cử tổng thống, họ cũng phải sử dụng khả năng ngơn luận, đưa ra những lời
nói thuyết phục chúng dân. Chính vì lời nói rất quan trọng nên mỗi nước ln có bộ ngoại giao,
nó chính là đại diện phát ngơn của một nước đối với tồn thế giới. Hay đơn giản, một lời nói
bình thường của các bạn cũng sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ, đó có thể là những lời nói khẳng khái
cũng có thể là lời dối trá lừa lọc. Nếu bạn nói dối, lời nói ấy sẽ mất đi giá trị vốn có của nó,
ngược lại nếu "lời hay ý đẹp" càng tăng thêm giá trị của nó. Và hơn hết lời nói sẽ càng tốt đẹp
hơn nếu nó đi đơi với việc làm. Moliere nói rằng:" Người ta thường giống nhau ở lời nói, chỉ


khác nhau ở việc làm". Vậy nên mỗi người hãy học cách gắn kết lời nói và việc làm của mình
vào làm một để sống ý nghĩa hơn.
Nhưng trong cuộc sống thức tế, vẫn có những kẻ phát ngơn bừa bãi, không suy nghĩ, họ
tạo ra những màn cãi nhau trên mạng xã hội và ngay cả đời thường. Những lời nói lăng mạ và sỉ
nhục người khác cất lên một cách thiếu suy nghĩ, khiến người khác tổn thương về mặt tinh thần,
thậm chí là tổn hại thể xác. Vì vậy, mỗi người chúng ta nên ý thức và suy nghĩ cẩn trọng về lời
nói của mình.
Lời nói trong cuộc sống luôn là kim chỉ nam cho hành động. Chúng thể hiện thái độ
sống của mỗi người. Vì vậy hãy giữ gìn giá trị của lời nói, cũng chính là xây dựng một cuộc
sống tốt đẹp.

Giải thích hai câu Lời nói gói vàng và Lời nói chẳng mất tiền mua –
mẫu 3
Hằng ngày con người quan hệ giao tiếp với nhau bằng lời ăn tiếng nói. Vì vậy, lời nói
đóng vai trị quan trọng trong việc khởi tạo những mối quan hệ tốt đẹp, xây dựng văn hóa giao
tiếp của dân tộc. Sớm nhận thức được điều đó, ngay từ xưa ơng cha ta đã có câu: “Lời nói gói

vàng”, đồng thời cũng có câu: “Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau”.
Đó cũng là lời nhắc nhở mọi người về giá trị của lời nói và cũng là lời khuyên về cách sử dụng
lời nói làm sao cho ý nghĩa để đẹp lịng nhau.
Lời nói quả thật mang ý nghĩa cực kỳ to lớn trong cuộc sống. Người ta nói: “Lời nói gói
vàng”, hiển nhiên khơng phải lời nói bọc vàng trong đó bởi lời nói là cái vơ hình khơng phải vật
thể rõ ràng mà có thể bọc chứa. Tuy nhiên lời nói ra có thể chứa những ý nghĩa quý báu, đáng
quý hơn cả vàng bạc, vật chất. Lời nói ra đúng lúc, đúng nơi mang ý nghĩa to lớn. Một lời
khun ngăn có lý, có tình có thể giúp một con người đang sa vào những con đường lầm lỡ
quay đầu lại, giúp họ đi đúng con đường của mình, đưa cuộc đời họ ra ánh sáng mới. Một lời
động viên an ủi cho những người không may, vấp phải khó khăn, bất hạnh trong cuộc sống giúp
họ có thêm nghị lực để vươn lên, thấy mình được quan tâm và hạnh phúc. Chẳng phải như vậy
không quý hơn vàng bạc sao? Lời nói cũng gắn kết con người với nhau, nó là biểu hiện của
những tâm hồn đẹp. Có những người quý mến nhau, kết bạn chỉ đơn thuần vì lời nói là như thế.
Những lời nói ra trở thành những câu nói bất hủ đi vào lịch sử bởi nó mang ý nghĩa sâu sắc, lớn
lao tác động đến xã hội. Chẳng hạn như câu nói của Bác Hồ, Lê nin,...Chỉ cần một câu nói ý
nghĩa có thể cứu vớt hàng triệu người lâm vào khủng hoảng, đường cùng. Từ đó ta thấy được
giá trị to lớn của lời nói.


Lời nói quả thật ý nghĩa như vậy nhưng có phải nó tốn tiền gì để mua đâu. Lời nói xuất
phát từ mỗi người, nó ảnh hưởng đến người đó và những người xung quanh họ. Nói sao để
người khác nghe cảm thấy hài lòng, dễ chịu mới là cách nói của những người khéo léo. Cũng là
lời nói, khơng phải dùng cái gì để mua nhưng tại sao lại q nhiều người khơng biết dùng
những từ ngữ đẹp, có giá trị để nói chuyện với nhau mà lại cứ nói chuyện lại làm cho người
khác bực mình, khó chịu. Nhiều cuộc nói chuyện nhiều khi trở thành những cuộc đấu khẩu thậm
chí là ẩu đả lẫn nhau cũng bởi lẽ đó. Do vậy, qua cách ăn nói với nhau hằng ngày người ta cũng
đánh giá được mức độ tri thức văn hóa của con người. Vậy nên ơng bà ta khun lựa lời mà nói
cho vừa lịng nhau. Hiển nhiên nói cho vừa lịng khơng phải những lời xu nịnh, sai sự thật để
nghe cho sướng tai mà dễ chịu. Lời nói có giá trị mà làm vừa lịng nhau phải là những lời nói
xuất phát từ tâm, mong muốn góp ý, xây dựng, kết hợp với cách nói năng phù hợp, gây được sự

chú ý về tình cảm. Chỉ có những lời nói chân thành cùng nghệ thuật nói chuyện tốt mới đạt
được hiệu quả giao tiếp.
Lời nói nằm trong tầm kiểm sốt của mỗi người, muốn nói ra cho vừa lịng nhau thì phải
“Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói” như ơng bà đã dạy. Hãy suy nghĩ chín chắn trước mọi lời nói,
bởi lời nói ra rồi khơng rút lại được. Nếu lỡ nói những câu khơng suy nghĩ có thể gây hại cho
người khác hay chính bản thân ta. Phải rèn luyện cách nói chuyện, giao tiếp với mọi người
thông qua học hỏi thêm nhiều từ mới, học cách nói chuyện hay của người khác, đồng thời giữ
cho lời nói của mình ln có giá trị. Tức là khi bạn nói ra câu gì người khác thường quan tâm
lắng nghe, coi trọng nó. Để có được điều đó phải tạo được niềm tin với mọi người. Khơng thể
nói những câu vơ nghĩa, hời hợt suốt ngày, người ta sẽ đâm ra xem thường những gì bạn nói.
Một điều quan trọng nữa là khi nói phải ở trong trạng thái tự tin và cảm thông chia sẻ với người
khác. Có như vậy bạn mới lấy được lòng của người khác và được mọi người yêu quý.
Vậy nên, đúng như ơng bà ta dạy "Lời nói gói vàng" và "Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau". Hai câu nói trên khơng hề mâu thuẫn mà ngược lại cịn bổ
sung ý nghĩa cho nhau. Đó là những kinh nghiệm ứng xử, giao tiếp của ông bà để lại. Chúng ta
phải biết học hỏi để lời nói có giá trị và đẹp lịng mọi người.

Giải thích hai câu Lời nói gói vàng và Lời nói chẳng mất tiền mua –
mẫu 4
Từ xưa, lễ nghi đã trở thành bài học đầu đời, khi mỗi con người cất tiếng nói , việc đầu
tiên là học lễ nghi. Trong lễ nghi bao gồm cả cách giao tiếp với mọi người xung quanh. Và câu


nói “Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau” hay “Lời nói gói vàng” là
những câu nói có ý nghĩa lớn lao trong việc răn dạy con người cách ứng xử giao tiếp.
Khi trưởng thành, chúng ta được ông bà cha mẹ dạy chào người lớn là ngoan, lên mười
lăm tuổi ta đủ nhận thức được rằng chào hỏi người khác là phép xã giao, phép lịch sự tối thiểu
mà mỗi con người cần có. Như vậy lời nói đóng vai trị rất quan trọng trong việc hình thành
cách ứng xử của con người. Lời nói chính là cơng cụ, phương tiện để con người giao tiếp với
nhau, thể hiện và biểu đạt suy nghĩ, cảm xúc bằng ngơn từ. Lời nói khơng thể mua được bằng
vật chất bởi nó khơng phải thứ ta khơng thể chạm vào bằng tay, nhìn bằng mắt mà chỉ có thể

nghe bằng tai. Cả câu tục ngữ là một bài học nhận thức cho ta biết tầm quan trọng của lời nói,
răn dạy chúng ta về cách ứng xử và giao tiếp trong cuộc sống.
Vì sao ý nghĩa câu tục ngữ trên lại là một lời khuyên đúng đắn? Bởi trong thực tế, lời
nói là cơng cụ cần thiết của con người trong mọi tình huống, hồn cảnh nào. Có thể đó là lời
chào hỏi, lời cảm ơn , lời mời.. Khơng những thế lời nói tốt đẹp, cách thể hiện ngơn từ khéo léo
giúp con người được lịng tất cả mọi người, đơi lúc có lợi cho bản thân mình. Lời nói khéo léo
cịn thể hiện bản thân là một con người có học, tế nhị và tinh tế. Và khi ta biết cách giao tiếp,
ngôn ngữ trở nên hữu dụng và đẹp đẽ biết nhường nào. Khi ta nhắc đến lịch sử, ta nhớ về sứ giả
lỗi lạc một thời Mạc Đĩnh Chi, người có ngoại hình thấp bé, khơng ưa nhìn nhưng nhờ tài ăn nói
của ông, ông được vua và các quan nước giặc nể phục khơng thơi. Như vậy, lời nói là thứ khơng
mua được bằng tiền những khi có nó, ta có thể dùng nó để kiếm tiền. Giống như những người
bán hàng, sở hữu thuật ăn nói khéo léo thuyết phục được khách hàng mua sản phẩm , đó chính
là nghệ thuật bán hàng. Và khi người khác giúp đỡ ta, ta cất tiếng cảm ơn, thì lúc này lời nói
chính là thước đo giá trị nhân phẩm của mỗi người.
Vậy ta nên làm những gì để khéo léo trong cách cư xử? Trước hết ta nên rèn luyện vốn
ngôn ngữ của bản thân, để nó trở nên phong phú hơn, giàu có hơn. Điều quan trọng nhất là phải
lễ phép với người lớn tuổi hơn mình. Sau đó con người mới có thể học cách giao tiếp, cách ăn
nói với người xung quanh. Thiết nghĩ để chúng ta có thể cư xử một cách khơn khéo thì khơng
nên q bồng bột nổi cáu trước một vấn đề nào đó chưa giải quyết được. Bên cạnh đó, ta cần
phê phán những kẻ khơng biết ăn nói, ln nói trúng khơng, ngại đối ngoại giao tiếp. Hay
những kẻ nói nhiều, nói dài nhưng nói dại, hay phát ngơn một cách bừa bãi thiếu tế nhị. Ơng
cha ta xưa cũng có câu: “Uốn lưỡi bảy lần hãy nói” cũng răn dạy chúng ta về cách cư xử trong
cuộc sống.


Trong thực tế cuộc sống cho thấy, chính văn hóa hành vi trong giao tiếp sẽ nói lên thật
nhiều sự thanh lịch đích thực của một con người. Câu nói là một bài học ứng xử quý giá mà mỗi
con người luôn phải nỗ lực học hỏi , tiếp thu một cách chân thành.

Giải thích hai câu Lời nói gói vàng và Lời nói chẳng mất tiền mua –

mẫu 5
Sở dĩ con người khác với con vật ở chỗ con người biết sử dụng lời nói làm phương tiện
giao tiếp với người khác, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của mình. Đó là những ý nghĩa khái qt
chung của câu nói: Lời nói gói vàng” hay “Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa
lịng nhau” muốn gửi gắm cho ta. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa thực tiễn của hai câu nói
trên trong cuộc sống. Để hiểu hai câu nói trên, ta phải hiểu được những từ ngữ mà nó chứa
đựng.
Lời nói là gì? Lời nói là một phương tiện giao tiếp bằng ngơn ngữ, một cơng cụ của lồi
người giúp cho ta có thể giao tiếp, bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ, trao đổi kinh nghiệm, thơng tin…
Mỗi người chúng ta có thể nói ra điều mình muốn, khơng cần một yếu tố nào tác động, vì thế lời
nói chẳng mất tiền mua. Nếu lời nói đã chẳng mất tiền mua thì ta nên lựa lời mà nói cho vừa
lịng nhau. Lựa lời là chọn lọc những từ ngữ diễn đạt thích hợp với vai vế của từng người, từng
hoàn cảnh, từng sắc thái hồn cảnh khác nhau. Chẳng những thế, ở câu nói: Lời nói gói vàng,
lời nói được ví như vàng, một vật có giá trị về vật chất, được nâng niu, gìn giữ, nghĩa là lời nói
cũng q giá như thế, cũng cần có sự cẩn thận trong khi sử dụng nó. Như vậy, hai câu nói trên
muốn khẳng định nếu biết chỉnh chủ lời nói thì ta sẽ được mọi người tôn trọng, yêu mến, xây
dựng được các mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp và đạt được tình cảm, mục đích giao tiếp
khi nói, khơng làm tổn thương người khác, gắn kết tâm hồn con người lại với nhau, viết nên
những cảm xúc, ấn tượng đẹp trong giao tiếp. Sở dĩ ta phải ăn nói thật cẩn thận như thế là vì lời
nói vừa có thể xây dựng các mối quan hệ xã hội và cũng có thể hủy hoại nó. Nhất là trong kinh
doanh hay ngoại giao, lời nói cịn quyết định sự thành bại của cuộc đời ta và có thể là của cả
một quốc gia. Ngồi ra, về giá trị tinh thần, lời nói thể hiện tác phong đạo đức lẫn trình độ văn
hóa của từng người. Nếu ta biết lựa chọn đúng những từ ngữ khéo léo, phù hợp với hồn cảnh
thì sẽ thu được sự đồng tình, tình cảm, sự tơn trọng của đối tượng giao tiếp. Ngược lại, nếu ta ăn
nói q thơ lỗ thì có thể gây mất lịng người khác hay gây ra những hiểu lầm khiến cho quan hệ
giữa người với người trở nên căng thẳng hay xảy ra thù hận, căm ghét, hậu quả tai hại khó
lường!
Tuy thế, trong cuộc sống, có những lời nói có thể làm lắng đọng lòng người, tạo cảm
xúc đẹp trong khi giao tiếp, xóa tan khoảng cách giữa hai con người xa lạ với nhau. Giống như

ở Quảng trường Ba Đình ngày 02 tháng 09 năm 1945, Bác Hồ đã nói: Tơi nói đồng bào có nghe
rõ không? đã làm mọi người xúc động về ngôn từ gần gũi của vị lãnh tụ. Cùng với đó, âm nhạc
là một nghệ thuật, sự thăng hoa tuyệt vời từ lời nói, nó tạo cho ta cảm giác tươi đẹp, lâng lâng
theo từng nốt nhạc. Và ngược lại, chỉ vì những xích mích trong lời nói mà có thể dẫn tới chiến
tranh, lòng thù ghét giữa con người với nhau hay những vụ ẩu đả giữa những đấng trí thức có
học.
Mặt khác, ở đời có những lời nói khó nghe, làm mất lịng ta của những người thẳng tính
nhưng họ chỉ có ý tốt là muốn ta sửa sai, thấy được lỗi lầm của mình, điều đó chân thành và
đáng quý biết bao, đó là những lời thật mất lịng. Tuy thế, có những lời ngọt ngào, êm tai, rất
được lịng ta, nhưng đó là những lời dối trá, xu nịnh, không hề tạo cho ta một điều tốt nào cả,
đấy là những lời ngọt chết ruồi của những kẻ xảo quyệt, gian ngoa. Thế nên, trong lời nói cần có
sự chân thành, khơng vị kỷ, khơng vụ lợi thì mới đạt được thành cơng trong giao tiếp.
Giả sử nếu thế giới khơng có lời nói, lại càng khơng có âm nhạc thì đời sống tinh thần
của con người sẽ rất nghèo nàn, thế giới sẽ như chìm vào băng giá của sự lạnh lùng, sịng phẳng
và khơ khốc trong buồn tẻ. Vì thế, mỗi ngày được sống, ta hãy biết chọn những lời hay ý đẹp
mà nói, phù hợp với những đạo lý làm người, hướng tới ý nghĩa cao đẹp của lời nói để làm
phong phú thêm nét đẹp văn hóa của nhân loại.
Để đạt được những tình cảm trong lời ăn tiếng nói, ta cần phải biết kiềm chế những cảm
xúc tiêu cực như nóng nảy, giận dữ, quát mắng, nhất là với những người thân yêu đối với ta. Và
một điều rất quan trọng nữa là ta nên suy nghĩ thật cẩn thận trước khi nói ra điều mình nghĩ,
xem điều đó có phù hợp với sắc thái hồn cảnh lúc ấy hay khơng để tránh làm tổn thương người
khác, điều đó có nghĩa là Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói".
Cần tránh lối nói thô kệch, cộc lốc, hớ hênh, vô phép bởi những điều đó tạo ra định kiến
xấu về phẩm chất của ta. Cũng khơng nên dùng những từ ngữ q bóng bẩy, kiêu kỳ bởi mục
đích giao tiếp khơng phải là sự nể nang mà là sự đồng tình quan điểm, tình cảm của đối tượng
giao tiếp. Như thế, ta cần phải luyện cho mình một kỹ năng nói đúng cách, giản dị, sáng suốt,
bình tĩnh và phù hợp với những đạo đức xã hội. Điều này, ta nên học tập ở Chủ tịch Hồ Chí
Minh, một người có tác phong sống giản dị trong lời nói, bài viết, đời sống thường ngày và đời
sống chính trị. Và trên hết, cần tránh lối nói chen vào ngơn ngữ khác trong khi giao tiếp bằng

tiếng Việt, đây là lối sống không tốt đang được giới trẻ phổ biến. Vì thế, nếu biết lựa lời mà nói
thì ta sẽ giành được tình cảm của mọi người, khẳng định được giá trị của bản thân. Đồng thời,
nói năng bằng tiếng Việt thuần túy cũng là cách giữ gìn những nét đẹp của ngơn ngữ dân tộc.


Nét đẹp ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam là ở dân ca, ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Trong
câu nói: “Lời nói gói vàng” hay “Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lịng
nhau” dân gian muốn khuyên ta rằng: lời nói có giá trị quyết định phẩm chất, đạo đức của con
người ta và nhờ thế ta có được những mối quan hệ xã hội lành mạnh, tốt đẹp.