giai sgk khoa hoc tu nhien 6 bai 44 chan troi sang tao chuyen dong nhin thay cua mat trang

Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 44: Chuyển động nhìn thấy của Mặt
Trăng
Mở đầu trang 191 SGK KHTN lớp 6:
Vào các đêm khác nhau, chúng ta nhìn thấy Mặt Trăng có hình dạng khác
nhau? Tại sao?
Lời giải:
Vào các đêm khác nhau, chúng ta nhìn thấy Mặt Trăng có hình dạng khác
nhau. Đó là do vị trí của Mặt trăng trong quỹ đạo xoay quanh Trái đất mỗi
ngày đều khác nhau. Mặt trăng quay một vòng quanh Trái đất với chu kỳ
quỹ đạo 27,32 ngày. Trong một chu kỳ này, Mặt trăng được Mặt trời chiếu
sáng từ các góc khác nhau.
Hình thành kiến thức mới 1 trang 191 SGK KHTN lớp 6:
Quan sát hình 44.1 và cho biết Mặt Trăng có phải tự phát ra ánh sáng hay
khơng? Vì sao?

Lời giải:
- Mặt Trăng không tự phát ra ánh sáng. Mặt Trăng nhận ánh sáng từ Mặt
Trời chiếu tới và phản xạ ánh sáng của Mặt Trời.
- Vì nếu như Mặt Trăng phát ra ánh sáng thì tồn bộ bề mặt của Mặt
Trăng phải sáng, chứ không phải bị khuyết một phần như hình.
Hình thành kiến thức mới 2 trang 191 SGK KHTN lớp 6:


Quan sát hình 44.2, em hãy cho biết tại sao chúng ta có thể nhìn thấy
được Mặt Trăng.

Lời giải:
Chúng ta có thể nhìn thấy Mặt trăng bởi vì có ánh sáng từ Mặt trời chiếu
tới Mặt trăng phản xạ xuống Trái Đất vào mắt ta.
Hình thành kiến thức mới 3 trang 192 SGK KHTN lớp 6:
Em hãy nêu các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng mà em biết.

Lời giải:
- Hình dạng của Mặt Trăng:


+ Trăng tròn.
+ Trăng khuyết.
+ Trăng bán nguyệt.
+ Trăng lưỡi liềm.
+ Khơng trăng.
Hình thành kiến thức mới 4 trang 192 SGK KHTN lớp 6:
Trong hình 44.4, em hãy chỉ ra bề mặt của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu
sáng và phần bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái đất có thể nhìn thấy.

Lời giải:


- Bề mặt của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng là phần sáng, là
phần mũi tên vàng chỉ như hình vẽ (bề mặt đó chính là phần trắng được
chiếu sáng trên Mặt Trăng).
- Bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái đất có thể nhìn thấy được khi ánh sáng
từ phần đó phản chiếu xuống Trái Đất, là phần mũi tên đỏ chỉ như hình vẽ
(tùy vị trí người quan sát ở Trái Đất mà quan sát được diện tích bề mặt
Mặt Trăng khác nhau).
Hình thành kiến thức mới 5 trang 193 SGK KHTN lớp 6:
Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát
thấy Mặt Trăng có hình dạng như thế nào? Chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi
vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng trong hình 44.3.

Lời giải:

- Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình, người trên Trái Đất quan sát
được thấy Mặt Trăng có hình dạng:


+ Vị trí 1: Trăng bán nguyệt đầu tháng.
+ Vị trí 2: Trăng lưỡi liềm đầu tháng.
+ Vị trí 3: Khơng trăng.
+ Vị trí 4: Trăng lưỡi liềm cuối tháng.
+ Vị trí 5: Trăng bán nguyệt cuối tháng.
+ Vị trí 6: Trăng khuyết cuối tháng.
+ Vị trí 7: Trăng trịn.
+ Vị trí 8: Trăng khuyết đầu tháng.
Sự tương ứng giữa mỗi vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng:
vị trí 1 và 5, 2 và 6, vị trí 3 và 7, vị trí 4 và 8.
Hình thành kiến thức mới 6 trang 193 SGK KHTN lớp 6:
Làm việc nhóm để chế tạo mơ hình quan sát các hình dạng nhìn thấy của
Mặt trăng.
Lời giải:
- Học sinh làm việc nhóm và tự thực hiện.
- Ví dụ mơ hình:


Luyện tập trang 193 SGK KHTN lớp 6:
Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa Trăng bán nguyệt đầu tháng và
Trăng bán nguyệt cuối tháng.
Lời giải:
Trăng bán nguyệt đầu tháng

Trăng bán nguyệt cuối
tháng

Giống nhau

Hình dạng đều là Trăng bán nguyệt, chỉ có một nửa Mặt Trăng được chiếu
sáng.

Khác nhau

Mặt Trăng có phần sáng sẽ tăng dần. Mặt
Trăng đã đi được 1/4 chặng đường quỹ đạo
của nó hay là nó đã đi được phần tư đầu của
chặng đường.

Mặt Trăng có phần sáng sẽ
giảm dần. Mặt Trăng đã đi
được 3/4 chặng đường quỹ
đạo của nó hay là nó đã đi
vào phần tư cuối của chặng
đường.

Mọc vào ban ngày, đến chiều tối thì đạt đến
đỉnh và lặn vào nửa đêm.

Mọc vào nửa đêm, đạt đến
đỉnh vào rạng sáng và lặn
vào ban trưa.

Vận dụng trang 194 SGK KHTN lớp 6:
Từ mơ hình bên (hình 44.6), em hãy phát triển để có thể quan sát phần
quả bóng được chiếu sáng tương ứng với các hình dạng nhìn thấy khác

của Mặt Trăng.


Lời giải:
Từ mơ hình hình 44.6, ta tiếp tục kht 4 lỗ màu đỏ như hình đối diện với
4 lỗ đã khoét.

Bài 1 trang 195 SGK KHTN lớp 6: Vào đêm khơng Trăng, chúng ta
khơng nhìn thấy Mặt Trăng vì
A. Mặt Trời không chiếu sáng Mặt Trăng.
B. Mặt Trăng không phản xạ ánh sáng mặt trời.
C. Ánh sáng phản xạ từ Mặt Trăng không chiếu tới Trái Đất.
D. Mặt Trăng bị che khuất bởi Mặt Trời.
Lời giải:
Vào đêm không Trăng, chúng ta khơng nhìn thấy Mặt Trăng vì ánh sáng
phản xạ từ Mặt Trăng không chiếu tới Trái Đất.
→ Chọn đáp án C
Bài 2 trang 195 SGK KHTN lớp 6: Chúng ta nhìn thấy Trăng trịn khi
A. một nửa phần được chiếu sáng của Mặt Trăng hướng về Trái Đất.
B. toàn bộ phần được chiếu sáng của Mặt Trăng hướng về Trái Đất.
C. toàn bộ Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng.
D. Mặt Trăng ở khoảng giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Lời giải:


Chúng ta nhìn thấy Trăng trịn khi tồn bộ phần được chiếu sáng của Mặt
Trăng hướng về Trái Đất.
→ Chọn đáp án B
Bài 3 trang 195 SGK KHTN lớp 6: Chu kì của Tuần Trăng là 29,5 ngày.
Khoảng thời gian đó cho biết điều gì?

Lời giải:
Khoảng thời gian đó cho biết thời gian để Mặt Trăng quay trở lại vị trí nằm
giữa Mặt trời và Trái đất.
Bài 4 trang 195 SGK KHTN lớp 6: Em hãy vẽ hình để giải thích hình ảnh
nhìn thấy Trăng bán nguyệt cuối tháng.
Lời giải:

Bài 5 trang 195 SGK KHTN lớp 6: Em hãy tìm hiểu về hiện tượng nhật
thực và hiện tượng nguyệt thực. Hãy vẽ hình để giải thích các hiện tượng
đó.


Lời giải:
Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời thẳng hàng và Mặt
Trăng ở giữa Trái Đất và Mặt Trời. Đứng quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt
Trăng che khuất hồn tồn hay một phần Mặt Trời. Khi đó, Trên Trái Đất
xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối

Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời thẳng
hàng và Trái Đất ở giữa Mặt Trăng và Mặt Trời. Mặt Trăng bị che khuất
bởi Trái Đất và trên Mặt Trăng xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối.