giai sgk khoa hoc tu nhien 6 bai 1 canh dieu gioi thieu ve khoa hoc tu nhien

Giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 1: Giới thiệu về khoa học
tự nhiên
Mở đầu trang 4 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Em hãy lấy một số
ví dụ về chất, năng lượng, thực vật và động vật trong thế giới tự nhiên?
Trả lời:
- Ví dụ về chất: Chất hữu cơ (đường, cồn, …), chất vơ cơ (muối, oxit, …)
- Ví dụ về năng lượng: năng lượng điện, năng lượng ánh sáng….
- Ví dụ về thực vật: thực vật rễ cọc (cây bưởi, cây xoài…), thực vật rễ chùm (cây
lúa, cây sả…)
- Ví dụ về động vật: động vật có xương sống (cá, lưỡng cư, bị sát…), động vật
khơng có xương sống (bọt biển, san hơ, sứa…)
Hình thành kiến thức, kỹ năng 1 trang 5 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh
diều: Hãy quan sát hình 1.1 và cho biết những hoạt động nào là hoạt động nghiên
cứu khoa học tự nhiên

Trả lời:
Những hoạt động là hoạt động nghiên cứu khoa học tự nhiên:
a/ Tìm hiểu vi khuẩn bằng kính hiển vi
b/ Tìm hiểu vũ trụ


c/ Tìm kiếm và thăm dị dầu khí ở vùng biển Việt Nam
g/ Lai tạo giống cây trồng mới
Luyện tập 1 trang 5 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Hãy tìm thêm
ví dụ về những hoạt động được coi là nghiên cứu khoa học tự nhiên và hoạt động
không phải nghiên cứu khoa học tự nhiên
Trả lời:
- Những hoạt động được coi là nghiên cứu khoa học tự nhiên:
+ Tìm hiểu đặc điểm sinh học của các lồi tơm.

+ Tìm hiểu về biến chủng covid

+ Tìm hiểu về biến đổi khí hậu


- Những hoạt động không phải là nghiên cứu khoa học tự nhiên:
+ Chơi bóng rổ:

+ Cấy lúa:

+ Đánh đàn:


Tìm hiểu thêm 1 trang 5 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Việt Nam
có rất nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khoa học khác nhau đã và đang đóng
góp cho sự phát triển đất nước. Trong số đó có hai nhà khoa học nổi tiếng là Tơn
Thất Tùng và Trần Đại Nghĩa
Hãy tìm hiểu các ông đã nghiên cứu về lĩnh vực khoa học gì và có đóng góp như
thế nào cho sự phát triển của đất nước.
Trả lời:

Tôn Thất Tùng là một bác sĩ phẫu thuật, nổi danh trong lĩnh vực nghiên cứu về
gan. Ơng có những đóng góp cho sự phát triển của đất nước:
+ Ông đã viết và bảo vệ thành công luận án tốt nghiệp bác sĩ y khoa với nhan đề
"Cách phân chia mạch máu của gan", được đánh giá rất cao và trở thành tiền đề cho
những cơng trình khoa học nổi tiếng của ơng.


+ Ơng đã viết cuốn sách tóm tắt kinh nghiệm nghiên cứu về giun với vấn đề "Viêm
tụy cấp tính và phẫu thuật", là cuốn sách khoa học thuộc ngành Y được xuất bản
đầu tiên tại nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa.

+ Ơng đã bắt tay xây dựng Trường Đại học Y Hà Nội.
+ Trong thời kỳ chiến tranh ác liệt, ông vẫn tham gia tổ chức điều trị, phát triển
ngành y tế, đồng thời với nghiên cứu khoa học, với đào tạo sinh viên, xây dựng nền
tảng trường Y khoa Việt Nam, dù phải di chuyển nhiều lần.
+ Ông là người đầu tiên mổ tim ở Việt Nam nǎm 1958.
+ Trong những năm 1960, ông đã nghiên cứu thành cơng phương pháp "cắt gan có
kế hoạch", thường được gọi là "phương pháp mổ gan khô" hay "phương pháp Tơn
Thất Tùng".
+ Ơng cũng là người đặt nền móng cho việc nghiên cứu tác hại của chất độc hóa
học điơxin đến con người và môi trường tại Việt Nam, phương pháp điều trị các vết
thương do bom bi, phương pháp điều trị ung thư gan bằng phẫu thuật kết hợp dùng
miễn dịch.

Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, là người đã đặt nền móng xây dựng
ngành khoa học kỹ thuật qn sự và cơng nghiệp quốc phịng Việt Nam.


Ông có những đóng góp cho sự phát triển của đất nước:
+ Kỹ sư Trần Đại Nghĩa cùng các cộng sự bắt tay nghiên cứu chế tạo súng và đạn
chống tăng Bazooka để bộ đội Việt Nam có vũ khí chống xe tăng và lơ cốt Pháp.
+ Ơng nghiên cứu chế tạo súng không giật (SKZ) cỡ 60mm. Súng SKZ 60 là loại
vũ khí cơng đồn nặng khoảng 26 kg, có thể tháo rời để mang vác, đầu đạn nặng
khoảng 9 kg, có thể xun thủng bê tơng dày trên 60cm.
Hình thành kiến thức, kỹ năng 2 trang 6 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh
diều: Hãy quan sát hình 1.2 và cho biết khoa học tự nhiên có vai trị như thế nào
trong cuộc sống của con người. Cho ví dụ minh họa.

Trả lời:
- Khoa học tự nhiên có vai trị cung cấp thơng tin mới và nâng cao sự hiểu biết của
con người.

Ví dụ: Tìm hiểu về hệ Mặt Trời giúp chúng ta biết được:
- Hệ hành tinh có Mặt Trời ở trung tâm và các thiên thể nằm trong phạm vi lực hấp
dẫn của Mặt Trời.
- Tất cả chúng được hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ
cách đây gần 4,6 tỷ năm.


- Đa phần các thiên thể quay quanh Mặt Trời và khối lượng tập trung chủ yếu vào
8 hành tinh có quỹ đạo gần trịn và mặt phẳng quỹ đạo gần trùng khít với nhau gọi
là mặt phẳng hồng đạo.

- Khoa học tự nhiên góp phần mở rộng sản xuất và phát triển kinh tế.
Ví dụ: Nghiên cứu giống lúa mới Ma Lâm 54 và Ma Lâm 232, cho năng suất cao
trên vùng đất hạn Bình Thuận:
- Nhân dân đã sử dụng hai giống này để sản xuất, kết quả lúa dễ làm, ít sâu bệnh,
đẻ cây nhiều so với các gống khác và cho năng suất cao.
- Giúp đáp ứng nhu cầu người dân, ổn định và phát triển kinh tế nơng nghiệp.

- Khoa học tự nhiên góp phần bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của con người.


Ví dụ: Nghiên cứu và sản xuất các vacxin phịng bệnh: bệnh lao, bệnh thủy đậu,
bệnh sởi…. giúp con người có sức khỏe tốt hơn trong cuộc sống.

- Khoa học tự nhiên góp phần bảo vệ mơi trường và ứng phó với biển đổi khí hậu.
Ví dụ: Nghiên cứu về đặc điểm địa hình ở tại các vùng núi cao để đưa ra các biện
pháp chống xói mịn, sạt lở đất vào mùa mưa….

Luyện tập 2 trang 6 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Hãy tìm các
hoạt động nghiên cứu khoa học tự nhiên đem lại lợi ích cho cuộc sống của con

người theo gợi ý trong bảng 1.1.


Trả lời:
Bảng 1.1
Vai trị của

Bảo vệ mơi

Cung cấp

Mở rộng sản

Bảo vệ sức

khoa học tự

trường

thông tin và

xuất và phát

khỏe và cuộc

nâng cao hiểu

triển kinh tế

sống của con

nhiên

biết của con

người

người
Hoạt động

Nghiên cứu xử

Nghiên cứu

Nghiên cứu

Nghiên cứu

nghiên cứu

lí ơ nhiễm

hành tinh sao

máy cấy

đặc điểm bệnh

khoa học tự

nước

Hỏa

tim

nhiên
Hình thành kiến thức, kỹ năng 3 trang 7 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh
diều: Hãy quan sát hình 1.3 và cho biết đối tượng nghiên cứu của từng lĩnh vực
thuộc khoa học tự nhiên


Trả lời:

a. Đối tượng nghiên cứu của lĩnh vực Sinh học thuộc khoa học tự nhiên là các sinh
vật và sự sống trên Trái Đất.

b. Đối tượng nghiên cứu của lĩnh vực Thiên văn thuộc khoa học tự nhiên là vũ trụ
(các hành tinh, các ngôi sao,…).


c. Đối tượng nghiên cứu của lĩnh vực Khoa học Trái Đất thuộc khoa học tự nhiên
là Trái Đất.

d. Đối tượng nghiên cứu của lĩnh vực Vật lí thuộc khoa học tự nhiên là vật chất,
năng lượng và sự vận động của chúng trong tự nhiên.

e. Đối tượng nghiên cứu của lĩnh vực Hóa học thuộc khoa học tự nhiên là các chất
và sự biến đổi các chất trong tự nhiên.

Luyện tập 3 trang 8 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Hãy lấy ví dụ
về đối tượng nghiên cứu của các lĩnh vực khoa học tự nhiên, theo gợi ý trong bảng
1.2:

Trả lời:
Các lĩnh vực chủ

Vật lí

Hóa học

Sinh học

yếu của khoa

Thiên văn

Khoa

học

học Trái

học tự nhiên

Đất

Đối tượng

Năng lượng

Chất hữu

Đặc điểm

Sự hình

Tìm hiểu

nghiên cứu

điện

cơ

của quần

thành dải

về biển

thể và

ngân hà

và đại

quần xã

dương

sinh vật
Tìm hiểu thêm 2 trang 8 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Hãy xây
dựng bộ sưu tập hình ảnh về các lĩnh vực nghiên cứu của khoa học tự nhiên: vật lí,
hóa học, sinh học, thiên văn học, khoa học Trái Đất.
Trả lời:
- Bộ sưu tập hình ảnh về lĩnh vực nghiên cứu của Vật lí:


Nghiên cứu về năng lượng tái tạo: năng lượng Mặt Trời

Nghiên cứu sự xuất hiện dòng điện xoay chiều


Nghiên cứu về các loại máy cơ đơn giản

Tìm hiểu về sự nhiễm điện


Tìm hiểu về các lực
- Bộ sưu tập hình ảnh về lĩnh vực nghiên cứu của Hóa học:

Tìm hiểu về cấu tạo của xăng - nhiên liệu phổ biến cho các loại xe

Tìm hiểu các yếu tố liên quan tới tốc độ phản ứng hóa học


Tìm hiểu về đường đơn và đường đơi

Tìm hiểu về sự biến đổi chất

Tìm hiểu về các hợp chất hữu cơ
- Bộ sưu tập hình ảnh về lĩnh vực nghiên cứu của Sinh học:


Tìm hiểu về thủy tức

Tìm hiểu đặc điểm của các lồi bị sát

Tìm hiểu về quần xã sinh vật


Tìm hiểu về động vật thủy sinh

Tìm hiểu về sự hình thành và sinh sản của vi khuẩn
- Bộ sưu tập hình ảnh về lĩnh vực nghiên cứu của Thiên văn học:

Tìm hiểu về sự hình thành vũ trụ


Tìm hiểu sự hình thành hố đen

Tìm hiểu về các vì sao

Tìm hiểu và chế tạo kính thiên văn
Giải thích các hiện tượng kì lạ trên bầu trời
- Bộ sưu tập hình ảnh về lĩnh vực nghiên cứu của Khoa học Trái Đất:

Tìm hiểu về sự tự quay của Trái Đất

Tìm hiểu sự sống trên Trái Đất bắt đầu từ đâu

Tìm hiểu về các nhân tố hình thành đất


Tìm hiểu về sự hình thành và hoạt động của bão

Tìm hiểu về sự hình thành và hoạt động của núi lửa
Hình thành kiến thức, kỹ năng 4 trang 9 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh
diều: Hãy quan sát hình 1.4 và nêu tên những vật sống, vật không sống?


Trả lời:
- Những vật sống: Con cá, con chim, con bạch tuộc, mầm cây.


- Những vật không sống: Xe đạp, cái cốc, đôi giày

Hình thành kiến thức, kỹ năng 5 trang 10 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh
diều: Hãy quan sát hình 1.5 và cho biết những đặc điểm giúp em nhận biết vật sống?


Trả lời:
Những đặc điểm giúp nhận biết được vật sống, phải thỏa mãn đầy đủ các điều kiện:
- Vật sống thu nhận chất cần thiết
- Vật sống thải bỏ chất thải
- Vật sống có khả năng vận động
- Vật sống có khả năng lớn lên

- Vật sống có khả năng sinh sản
- Vật sống có khả năng cảm ứng
- Vật sống có khả năng chết
Luyện tập 4 trang 11 Bài 1 Khoa học tự nhiên lớp 6 - Cánh diều: Hãy lấy ví dụ
về vật sống, vật khơng sống trong tự nhiên đánh dấu tích vào những đặc điểm để
nhận biết vật đó là vật sống hay vật khơng sống theo gợi ý bảng 1.3?


Trả lời:
Vật

Đặc điểm nhận biết

Xếp loại

trong

Thu

Thải

Vận

Lớn

Sinh

Cảm

Vật

Vật

tự

nhận

bỏ

động

lên

sản

ứng

sống

không

nhiên

chất cần

chất

thiết

thải

√

Con

sống

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

√

gà
Cây

√

hoa
hồng
Xe
máy

√