Bài 8: SỰ CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức.
- Giúp hs hiểu được sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời (quỹ đạo), thời gian
chuyển động, tính chất chuyển động.
- Nhớ được vị trí: Xn phân, Thu phân, Đơng chí và Hạ chí.
2. Kĩ năng.
- Biết sử dụng quả địa cầu để lặp lại quá trình chuyển động tịnh tiến của Trái Đất
quanh quỹ đạo và chứng minh hiện tượng các mùa.
3.Thái độ. Hs có ý thức tìm tịi về sự chuyển động và các mùa trên Trái Đất
II. Phương pháp giảng dạy: Phân biệt được các mùa để áp dụng cho sinh hoạt và xản
xuất
III. Chuẩn bị giáo cụ.
GV: - Tranh sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt trời.
- Quả địa cầu.
HS: - Sưu tầm tranh ảnh liên quan bài học
- Trả lời câu hỏi trong sgk
IV. Tiến trình bài dạy:
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
- Vận động tự quay quanh trục của Trái Đất sinh ra hệ quả gì?
- Nếu Trái Đất khơng có hiện tượng tự quay thì hiện tượng ngày, đêm trên Trái Đất sẽ
ra sao?
3. Nội dung bài mới
a. Đặt vấn đề: Ngoài sự vận động tự quay quanh trục Trái Đất còn chuyển động quanh
Mặt Trời. Sự chuyển động tịnh tiến này đã sinh ra những hệ quả quan trọng nào? có ý
nghĩa như thế nào đối với sự sống trên Trái Đất ta cùng tìm hiểu bài 8.
b. Triển khai bài dạy.
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1
1. Sự chuyển động của Trái Đất
GV: Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng nào?
quanh Mặt Trời.
GV: Độ nghiêng của trục Trái Đất?
GV treo H23 sgk phóng to.
- Trái Đất chuyển động quanh Mặt
Yêu cầu hs theo dõi chiều mũi tên chuyển động.
Trời theo một quỹ đạo có hình Elíp
GV: Cùng một lúc Trái Đất tham gia mấy chuyển động
gần tròn.
HS: (Quanh trục và quanh Mặt trời).
- Hướng chuển động từ Tây sang
GV: Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng
Đông.
nào?
- Thời gian Trái Đất chuyển động
GV: Trái Đất chuyển động một vòng quanh trục hết bao
quanh Mặt Trời một vòng là 365 ngày
nhiêu thời gian?
6 giờ.
HS: (24 giờ/ một ngày đêm).
GV: Thời gian Trái Đất chuyển động hết một vòng quanh
Mặt Trời là bao nhiêu?
GV: Một năm có bao nhiêu ngày, tháng?
GV: Các ngày trong tháng được quy định ntn?
GV Giới thiệu cách tính các ngày trong tháng.
GV: Khi chuyển động quanh quỹ đạo khi nào Trái Đất gần
- Khi chuyển động trên quỹ đạo quanh
Mặt trời nhất? Khoảng cách là bao nhiêu? HS: Ngày 3- 4/1
Mặt Trời, trục Trái Đất bao giờ cũng
khoảng 147 tr/km
giữ độ nghiêng 66 033' trên mặt phẳng
GV: Khi nào Trái Đất xa Mặt Trời nhất? Khoảng cách?
quỹ đạo và hướng nghiêng của trục
HS: Ngày 4- 5/7 khoảng 152 tr/km
không đổi. Đó là sự chuyển động tịnh
GV: Khi chuyển động quanh quỹ đạo trục nghiêng và
tiến.
hướng nghiêng của Trái Đất có thay đổi khơng?
GV. Do trục của Trái Đất có độ nghiêng khơng đổi vì vậy
2. Hiện tượng các mùa.
2 nửa cầu sẽ luân phiên nhau ngả dần và chếch xa Mặt
- Sự phân bố ánh sáng, lượng nhiệt và
Trời sinh ra hiện tượng các Mùa. Vậy Trái Đất có các
cách tính mùa ở hai nửa cầu Bắc và
mùa nào? Quy ước ra sao?
Nam hoàn toàn trái ngược nhau.
Hoạt động 2
* Ngày 22/ 6:
Quan sát H23:
- Nửa cầu Bắc là mùa nóng có ngày
GV: Em có nhận sét gì về sự phân bố lượng nhiệt và ánh
Hạ chí (mùa Hạ)
sáng ở hai nửa cầu?
- Nửa cầu Nam là mùa lạnh có ngày
GV: Cách tính mùa ở hai nửa cầu?
Đơng chí (mùa Đơng)
GV: Ngày 22/6 nửa cầu nào ngả nhiều về phía Mặt Trời?
* Ngày 22/12:
Nửa cầu nào chếch xa?
- Nửa cầu Nam là mùa Nóng có ngày
HS: Ngày 22/6 ánh sáng Mặt Trời chiếu vng góc với
Hạ chí ( mùa Hạ )
đường Chí tuyến Bắc nên nửa cầu Bắc nhận được nhiều
- Nửa cầu Bắc là mùa lạnh có ngày
nhiệt và ánh sáng hơn -> mùa nóng (mùa Hạ).
Đơng chí ( mùa Đơng )
GV: Ngày 22/12 nửa cầu nào ngả nhiều về phía Mặt Trời?
* Ngày 21/3:
Nửa cầu nào chếch xa?
- Nửa cầu Bắc có ngày Xuân phân
GV: Cả hai nửa cầu Bắc và Nam hướng về phía Mặt Trời
(mùa Xuân)
như nhau vào các ngày nào?
- Nửa cầu Nam có ngày Thu phân
(Ngày 21/3& 23/9 ánh sáng Mặt Trời chiếu vng góc
(mùa Thu)
với đường Xích đạo nên sự phân bố ánh sáng và lượng
=> Là mùa chuyển tiếp từ Lạnh ->
nhiệt là như nhau.)
Nóng
GV: Cách tính Mùa theo Dương lịch và Âm lịch có giống
* Ngày 23/9:
nhau khơng?
- Nửa cầu Nam có ngày Xuân phân
HS: - Dương lịch tính theo sự chuyển động của Mặt Trời.
(mùa Xuân)
Âm lịch tính theo sự chuyển động của Mặt Trăng.
- Nửa cầu Bắc có ngày Thu phân (mùa
Thu)
=> Là mùa chuyển tiếp từ Nóng ->
Lạnh.
4. Củng cố:
Tại sao Trái Đất chuyển động quanh Mặ Trời lại sinh ra hai thời kì nóng và lạnh trái
ngược nhau ở hai nửa cầu?
Trái Đất có mấy Mùa? Nét đặc trưng của khí hậu từng Mùa?
5. Dặn dị
- Học bài và làm Bài tập cuối bài sgk trang 27.
- Đọc bài đọc thêm.
- Chuẩn bị trước bài 9 "Hiện tượng Ngày Đêm dài ngắn theo Mùa"