TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG HỒ CHÍ MINH
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TIỂU LUẬN MƠN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN
TÊN CHỦ ĐỀ: THỰC TRẠNG THU HÚT FDI CỦA VIỆT NAM
HIỆN NAY
Họ và tên sinh viên
: Đặng Minh Thành Tâm
Mã số sinh viên
: 030336200233
Lớp, hệ đào tạo
: MLM307_2021_D23, Hệ chính quy
CHẤM ĐIỂM
Bằng số
TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
1
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
MỤC LỤC
1.Những vấn đề lý luận ......................................................................................
1.1.
Khái niệm ......................................................................................
1,2.
Nội dung ........................................................................................
2.
Thực trạng chủ đề nghiên cứu ........................................................................
2.1.
Những thành tựu ............................................................................
2.2.
Những hạn chế cần khắc phục và nguyên nhân .............................
3.
Giải pháp ........................................................................................................
4.
Kết luận ..........................................................................................................
2
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
I.
1.1.
Những vấn đề lý luận
Khái quát
Trong bối cảnh hiện nay, đất nước ta đang trong giai đoạn phát triển kinh tế
mạnh mẽ. Các nguồn lực trong nước vốn mạnh mẽ, nhưng nó là chưa đủ cho những
chính sách phát triển mà đất nước hướng tới. Vì thế ta cần phải có những phương
án đầu tư và nguồn vốn cần thiết từ nước ngoài, đặc biệt là từ các nước phát triển.
Từ nhu cầu đó, FDI chính là một nguồn đầu tư đáng tin cậy.
Trước tiên ta cùng tìm hiểu khái niệm này. FDI là viết tắt của Foreign Direct
Investment, có nghĩa là sự đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Các tổ chức kinh tế đứng
đầu là cá nhân hoặc tổ chức của các nước phát triển sử dụng vốn để xây dựng các
cơ sở kinh doanh, sản xuất tại một đất nước khác (thường là các nước đang phát
triển). Các cá nhân, tổ chức đó cũng sẽ trực tiếp quản lý các cơ sở này nhằm tới một
nguồn thu lợi nhuận mang tính lâu dài.
1.2.
Nội dung
Vậy tại sao FDI lại ra đời? Các doanh nghiệp FDI sẽ có được rất nhiều lợi ích
trong việc kinh doanh và thu lợi nhuận. Cụ thể như sau:
+ Các nhà đầu tư này đầu tư vào một đất nước khác để tận dụng lợi thế kinh tế của
nước đó. Ngồi ra cịn tạo ra một nơi cung cấp nguyên liệu rộng lớn với một mức
giá rẻ hơn.. Những vấn đề như tài nguyên khống sản, số lượng nguồn nhân lực, vị
trí địa lí hay luật pháp của đất nước mà họ đầu tư vào sẽ có thể được tận dụng cho
các hoạt động kinh doanh.
+ Họ có được tồn quyền quản lý đối với những cơ sở trên từ đó có được các phương
hướng kinh doanh, thu lợi nhuận. Cho dù không phải là đất nước của các doanh
3
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
nghiệp này, nhưng các hoạt động kinh doanh của họ vẫn được nhà nước cơng nhận
và bảo hộ để có thể tự do kinh doanh các ngành nghề không trái pháp luật.
+Những ưu đãi mà các doanh nghiệp FDI có được. Các đất nước thu hút FDI như
nước ta thường sẽ có những chính sách ưu đãi về thuế hay chi phí kinh doanh để
kêu gọi đầu tư nước ngồi giúp cho các doanh nghiệp FDI có các lợi thế không nhỏ
trong kinh doanh.
+ Hơn nữa, các nước phát triển như Anh , Mỹ, Nhật Bản luôn cạnh tranh rất gắt gao
trong kinh tế thế giới. Nếu các đất nước này có các doanh nghiệp đầu tư ra nước
ngồi cịn giúp cho đất nước của họ có được lợi thế giao thương và nâng cao sức
mạnh kinh tế với các nước mạnh khác.
Đất nước ta cũng chủ trương kêu gọi thu hút các nguồn vồn đầu tư nước ngoài
khi thấy được những lợi ích mà nó mang lại:
+Trước hết, nó giải quyết được vấn đề việc làm cho một số lượng lớn nhân công
khi các doanh nghiệp này thường thuê mướn một số lượng lớn cơng nhân nhờ chi
phí rẻ. Ngồi ra cịn giúp nâng cao tay nghề cho các công nhân trong nước nhờ làm
việc trong một môi trường chất lượng tốt.
+Tiếp đó, các doanh nghiệp này cịn giúp cho đất nước tăng lên trong nguồn vốn và
nguồn thu ngân sách vơ cùng lớn. Góp phần lớn vào tăng trưởng GDP và tăng
trưởng kinh tế.
+Thêm nữa, việc thu hút FDI làm cho nền kinh tế ta hội nhập với nền kinh tế thế
giới. Chúng ta sẽ được tiếp xúc với các tiến bộ công nghệ, khoa học kỹ thuật một
cách sớm nhất. Từ đó khơng bị tụt hậu với tốc độ phát triển khoa học ký thuật với
các nước khác. Làm chúng ta đến gần hơn trong công cuộc cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước.
4
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
+Cuối cùng, đất nước ta sẽ tham gia vào một mạng lưới sản xuất tồn cầu chung.
Từ đó tạo ra quan hệ giao thương với các nước phát triển nhằm đẩy mạnh xuất khẩu.
Pháp luật Việt Nam cũng đã thừa nhận sự tồn tại và phát triển của FDI của Việt
Nam thông qua bộ Luật đầu tư vào năm 1987. Điều đó tạo ra một điều kiện tốt hơn
cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào nước ta.
II. Thực trạng chủ đề nghiên cứu
2.1. Những thành tựu
Sau 30 năm mở cửa chào đón FDI, đã có rất nhiều doanh nghiệp nước ngồi đầu
tư vào Việt Nam và góp một phần không thể thiếu vào công cuộc phát triển kinh tế
nước ta.
Đã có tới hơn 370 tỉ USD tiến vốn mà các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào
nước ta với khoảng 58% số lượng vốn trên đã được giải ngân. Đặc biệt hơn là chỉ
trong thời gian 8 tháng đầu năm 2020, đã có hơn 19,5 tỉ USD vồn FDI đầu tư. Tuy
chỉ bằng 86,3% so với cùng kì năm 2019 nhưng trong thời kỳ dịch bệnh covid-19
hoành hành ảnh hưởng đến kinh tế thì đây vẫn là một con số vô cùng lớn. Nhiều
chuyên gia đánh giá rằng đây chỉ là con số sụt giảm tạm thời và sẽ cải thiện trong
thời gian sau. Khả năng xuất khẩu của Việt Nam cũng đã tăng mạnh nhờ vào FDI.
Cụ thể, FDI đã góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, năm
2017 khu vực FDI đóng góp 72,6% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. FDI tạo
điều kiện cho nước ta có thể giao thương cùng vói các nước top đầu thế giới như
Anh, Pháp, Mĩ, hay Nhật Bản.
FDI cịn đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách với hơn 8 tỉ USD, chiếm khoảng
17% tổng ngân sách. Không những thế, các nguồn đầu tư nước ngồi cịn giải quyết
vấn đề nan giải suốt một thời gian dài là vần đề việc làm. Đã có khoảng 4 triệu lao
động làm việc trong các doanh nghiệp FDI, chiếm khoảng 26% tổng số lao động
5
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp FDI cịn đóng góp vào đào tạo nhân lực,
lao động khi có khoảng 57% doanh nghiệp (vào năm 2017) đào tạo nhân lực từ đó
giúp nâng cao tay nghề và kinh nghiệm cho các nhân công trong nước.
Sự phát triển của FDI cũng là đòn bầy cho sự tăng trưởng GDP mạnh mẽ của
Việt Nam qua các năm. FDI chiếm đến 16,3% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Thêm
nữa, các doanh nghiệp nhờ vào các tiến bộ khoa học và chất lượng nhân công cũng
sẽ vươn lên phát triển và cạnh tranh giúp nâng cao chất lượng các doanh nghiệp đến
từ nội địa.
Việt Nam đang là một quốc gia mà các nhà đầu tư nước ngồi để mắt đến. Và làn
sóng đầu tư này dự đốn vẫn cịn rất lớn mạnh và ồ ạt . Hiện nay, đã có rất nhiều
doanh nghiệp hàng đầu thế giới đầu tư vào Việt Nam và đóng góp rất lớn vào nền kinh
tế nước ta. Có thể kể đến như Toyota, Honda, Unilever, Samsung,… Nguyễn Chí
Dũng- Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã nói: “Các doanh nghiệp FDI đã tạo tiền
đề, đồng thời tạo tác động lan tỏa trực tiếp và gián tiếp đối với các khu vực kinh tế
khác của Việt Nam. FDI đã mang đến cho chúng ta vốn, kinh nghiệm, công nghệ,…
những thứ mà ở thời điểm đó gần như Việt Nam khơng có gì”.
2.2.
Những hạn chế cần khắc phục
Tuy FDI ở Việt Nam có thể coi là đã có những thành cơng vượt mong đợi,
nhưng nó vẫn tồn động những hạn chế, những vấn đề cần phải giải quyết để hướng
tới một nền kinh tế tốt hơn.
Thứ nhất, một số nhà đầu tư nước ngồi gặp khó trong việc tiếp cận thị trường Việt
Nam và không biết cách để xây dựng cơ sở kinh doanh tại đây. Vấn đề chính của việc
này đến từ bộ luật kinh doanh của nước ta. pháp luật của chúng ta tuy đã thừa nhận các
doanh nghiệp có vồn đầu tư nước ngồi. Tuy nhiên những điều luật còn rắc rối, thiếu
nhất quán và gây cản trở cho các hoạt động thu hút đầu tư. Số lượng văn bản thành
luật rời rạc, gây khó khăn cho các nhà đầu tư. Một số điều luật, quy
6
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
định tỏ ra không phù hợp. Đặc biệt, luật pháp còn nhiều lỗ hổng khiến xảy ra các
hiện tượng đầu tư “chui”, khơng chính chủ hoặc mượn tay người Việt để kinh
doanh gây ảnh hưởng khơng tốt trong q trình tính tốn doanh nghiệp.
Thứ hai, thu hút q nhiều vốn đầu tư từ nước ngoài khiến nến kinh tế nước ta
mất tự chủ khi phải phụ thuộc nhiều vào nền kinh tế nước ngồi. Nó khiến cho
nước ta mất chủ động trong việc tiếp nhận công nghệ khi hầu hết các công nghệ
mới hiện tại đều tiếp thu từ các doanh nghiệp này. Chúng ta gần như chắc chắn sẽ
bị ảnh hưởng bởi các đợt suy thoái kinh tế của các nước có doanh nghiệp đầu tư. Và
cả các kênh giao thương quốc tế cũng do các doanh nghiệp này quản lý. Điều này
có thể khiến cho các thành tựu mà các doanh nghiệp FDI đạt được sẽ không mang
lại nhiều lợi ích như mong muốn.
Thứ ba, FDI cịn gây ra các tranh chấp nội bộ, chèn ép xung đột bởi sự khác biệt
về tư duy kinh doanh và phát triển. Việt Nam có thể phải chấp nhận các yêu cầu của
các doanh nghiệp nước ngoài về tự do kinh doanh, các xu hướng mà có thể ảnh
hưởng xấu cho cả nền kinh tế Việt Nam.
Thứ tư, những ưu đãi cho các doanh nghiệp FDI là quá cao và chưa hợp lí. Khi đầu
tư, các doanh nghiệp FDI sẽ có được các chính sách ưu đãi đặc biệt như miễn thuế,
giảm thuế, giảm tiền thuê đất, nhà xưởng và nhận được sự bảo hộ của Nhà nước. Theo
một số chuyên gia, điều này gây ra sự mất cân đối giữa các doanh nghiệp trong nước
và nước ngồi, gây khó khăn cho việc phát triển của các doanh nghiệp non trẻ. Kể cả
các doanh nghiệp nước ngồi khác cũng khó có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp
được nhiều ưu đãi. Nó cịn có thể gây ra tình trạng ”tự mua sản phẩm của mình” khi
các nhà đầu tư tăng giá các sản phẩm mang tính đầu vào.
Ngồi ra, FDI cịn có những ảnh hưởng tiêu cực khác như ảnh hưởng xấu đến môi
trường từ các chất thải công nghiệp và sinh hoạt từ các doanh nghiệp FDI, các nguy
7
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
cơ suy thoái kinh tế hiện hữu, sự hờ hững của các doanh nghiệp này vào cân bằng
kinh tế nội địa và cả xung đột kinh tế, an ninh chính trị…
III.
Giải pháp
Những vấn đề nêu trên gây ra khá nhiều bất cập và lo ngại của Việt Nam trong
việc thu hút vồn đầu tư FDI. Dưới đây là những giải pháp nên làm để giải quyết
hoặc ít nhất là hạn chế được các khó khăn gặp phải:
Trước hết là cần phải có một bộ luật hồn thiện hơn. Các điều luật cần phải
được xây dựng một cách minh bạch, rõ ràng, tránh những lỗ hổng. Đầu tiên là các
điều luật về đầu tư, các điều kiện đầu tư rồi các hình thức góp vốn hay các quy định
về địa bàn doanh nghiệp để thống nhất các hoạt động doanh nghiệp FDI trong việc
kiểm sốt dễ dàng hơn đồng thời khơng gây cản trở trong quá trình thu hút FDI của
nước ta.
Tiếp theo là Việt Nam phải nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước, tránh gây
tình trạng quá phụ thuộc vào nước ngoài. Nhà nước cần chủ động trong việc rà sốt
cơng nghệ và nâng cao tiếng nói trên trường quốc tế. Nâng cao hợp tác với các nhà
đầu tư trong nước để nâng cao cạnh tranh, cải thiện năng suất kinh tế.
Ngồi ra thì cần có sửa đổi về chính sách khuyến khích đối với các doanh
nghiệp FDI. Cần có những con số ưu đãi chính xác hơn đủ để thu hút vốn đầu tư
nước ngoài nhưng cũng khơng để họ có q nhiều lợi thế gây chèn ép các doanh
nghiệp trong nước hay có quá nhiều tiếng nói trong kinh tế nước nhà.
Thêm nữa ta cần nâng cấp chất lượng cơ sở vật chất, chất lượng kỹ thuật
trong
nước. Nâng cao chất lượng các tuyến đường giao thông quốc tế như đường hàng
không, đường biển để tạo thuận lợi cho các hoạt động giao thương quốc tế với các
nước trên thế giới để tăng sức thu hút tới các nhà đầu tư.
8
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
cao
Các giải pháp khác như tăng đa dạng hóa trong đầu tư kinh doanh, nâng
chất lượng bảo vệ môi trường, bảo vệ an ninh trật tự quốc gia cũng cần phải hết sức
lưu tâm và giải quyết tốt để có thể hướng đến một đất nước có sức thu hút tuyệt vời
hơn trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.
IV.
Kết luận
FDI tuy ra đời muộn hơn các hoạt động kinh tế đối ngoại khác trong nước ta
nhưng những thành tựu mà hình thức này đạt được trong hơn 30 năm qua thật sự là
quá đỗi tuyệt vời và khiến Việt Nam đạt một bước lớn trong cơng cuộc cơng nghiệp
hóa- hiện đại hóa đất nước. Những lợi ích mang lại của FDI trên mặt kinh doanh
thật sự khổng lồ cho cả các nước đầu tư và các nước được đầu tư. Tuy còn gặp phải
các vấn đề nhiêu khê rắc rối trong khâu tiến hành mà chúng ta cần khắc phục tuy
nhiên em tin chắc rằng trong tương lai, với sự tiến bộ và chính xác hơn trong việc
thu hút các vốn đầu tư, FDI vẫn sẽ tiếp tục mang đến cho nước ta các thành công
mới, các bước tiến mới, giúp đất nước ta ngày một vững mạnh và ngày nào đó sẽ
sánh vai với các cường quốc trên thế giới.
9
TIEU LUAN MOI download : moi nhat
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Thúy Hiền (2021), Thành tựu 75 năm phát triển kinh tế: Chọn lọc dòng vốn FDI
mới, 05/08/2021.
Thái Linh (2018), Khắc phục hạn chế của dòng vốn FDI, 06/08/2021.
Trần Nam (2018), FDI - Cú hích tạo việc làm, cải thiện nguồn nhân lực,
05/08/2021.
Lưu Nguyên Sơn (2020), Doanh nghiệp FDI: Cần một hệ thống pháp luật thống
nhất và minh bạch, 07/08/2021.
Trần Văn Tường (2021), Khái niệm và đặc điểm của doanh nghiệp FDI,
05/08/2021
10
TIEU LUAN MOI download : moi nhat