1159THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐỊNH GIÁ BÁT ĐỘNG SẲN THẺ CHÁP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỀN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2

TR NG
I H C M TP. H CHÍ MINH
CH
NG TRÌNH ÀO T O
C BI T
----------

KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

GI I PHÁP M R NG HO T
NG
CHO VAY TIÊU DÙNG T I
NGÂN HÀNG TMCP XNK VI T NAM
CHI NHÁNH QU N 11

SVTH : Ph m Ng c Trúc Ph
MSSV : 0954032537
GVHD : TS. Tr n Th Sao

ng

Thành ph H Chí Minh – N m 2013


NH N XÉT C A GIÁO VIÊN H

NG D N

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
TP.HCM, ngày… tháng… n m 2013
Xác nh n c a GVHD

i


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

DANH M C CH

VI T T T

ACB

: Ngân hàng th

ng m i c ph n Á Châu

BIDV

: Ngân hàng

CBCNV

: Cán b cơng nhân viên

CBTD

: Cán b tín d ng

CBT

: Cán b th m đ nh

CVTD

: Cho vay tiêu dùng

EIB

: Ngân hàng Th

GDBD

: Giao d ch b o đ m

GTCG

: Gi y t có giá

H TD

: H p đ ng tín d ng

HSBC

: T p đồn Ngân hàng H ng Kơng và Th

KH

: Khách hàng

KHCN

: Khách hàng cá nhân

NHNN

: Ngân hàng nhà n

PTD

: Phịng tín d ng

STK

: S ti t kiêm

TCTD

: T ch c tín d ng

TMCP

: Th

TSBD

: Tài s n b o đ m

Vietcombank

: Ngân hàng Ngo i th

XNK

: Xu t nh p kh u

u t và Phát tri n Vi t Nam

ng m i C ph n Xu t Nh p Kh u Vi t Nam

ng H i

c

ng m i C ph n

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

ng Vi t Nam

ii


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

M CL C
CH
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5

NG 1: GI I THI U .............................................................................................. 1
T ng quan v n đ nghiên c u và lý do ch n đ tài .................................................. 1
M c đích nghiên c u ................................................................................................ 3
Ph ng pháp nghiên c u .......................................................................................... 3
Ph m vi nghiên c u .................................................................................................. 3
Gi i thi u k t c u khóa lu n ..................................................................................... 3

CH
NG 2: LÝ LU N C B N V NGHI P V CHO VAY TIÊU DÙNG C A
NHTM ................................................................................................................................ 5
2.1 Lý lu n chung v tín d ng ngân hàng ...................................................................... 5
2.1.1 Khái ni m ........................................................................................................ 5
2.1.2 Nguyên t c tín d ng ......................................................................................... 5
2.1.3 Phân lo i .......................................................................................................... 6
2.1.4 Vai trò .............................................................................................................. 7
2.2 Ho t đ ng cho vay tiêu dùng c a NHTM ................................................................ 7
2.2.1 S hình thành và phát tri n .............................................................................. 7
2.2.2 Khái ni m và vai trò c a cho vay tiêu dùng .................................................... 8
2.2.3
c đi m c a cho vay tiêu dùng .................................................................... 10
2.2.4 Phân lo i cho vay tiêu dùng .......................................................................... 11
2.2.5 Các nhân t t nh h ng đ n ho t đ ng CVTD.............................................. 14
2.2.6 Các ch tiêu đánh giá ho t đ ng CVTD t i NHTM ....................................... 16
2.3 Ph ng pháp nghiên c u ........................................................................................ 18
2.3.1 Ph ng pháp thu th p s li u......................................................................... 18
2.3.2 Ph ng pháp phân tích s li u ....................................................................... 18
CH
NG 3: TH C TR NG HO T
NG CHO VAY TIÊU DÙNG T I
EXIMBANK – CHI NHÁNH QU N 11 ....................................................................... 20
3.1 Gi i thi u khái quát v ngân hàng TMCP Xu t Nh p Kh u Vi t Nam _ chi nhánh
qu n 11 .............................................................................................................................. 20
3.2 Gi i thi u v ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i EXIMBANK – chi nhánh
qu n 11 .............................................................................................................................. 23
3.2.1 Các s n ph m cho vay tiêu dùng ................................................................... 23
3.2.2 Qui trình cho vay tiêu dùng ........................................................................... 25
3.3 Phân tích ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i EXIMBANK – chi nhánh qu n 11 ..... 28

3.3.1 Phân tích khai quát tình hình cho vay tiêu dùng ............................................ 28
3.3.2 Phân tích ho t đ ng cho vay tiêu dùng theo các tiêu th c............................. 32
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph ng
iii


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
3.3.3 ánh giá ho t đ ng cho vay tiêu dùng .......................................................... 38
CH
NG 4: GI I PHÁP M R NG HO T
NG CHO VAY TIÊU DÙNG T I
EXIMBANK – CHI NHÁNH QU N 11 ....................................................................... 42
4.1 nh h ng phát tri n và m c tiêu trong n m 2013 .............................................. 42
4.1.1 C h i và thách th c ...................................................................................... 42
4.1.2
nh h ng phát tri n và m c tiêu ................................................................ 43
4.2 Gi i pháp m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i chi nhánh qu n 11 ................ 44
4.2.1 V m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng ...................................................... 44
4.2.2 V nâng cao hi u qu và t ng c ng ch t l ng cho vay tiêu dùng ............. 47
4.2.3 Các gi i pháp khác ......................................................................................... 48
4.3 Ki n ngh đ i v i Ngân hàng TMCP xu t nh p kh u Vi t Nam ........................... 50
K T LU N ..................................................................................................................... 52

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

iv

Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 3.1: K t qu ho t đ ng kinh doanh c a chi nhánh giai đo n 2010 -2012 ................ 21
B ng 3.2: Khái quát tình hình cho vay tiêu dùng t i chi nhánh trong giai đo n
2010 -2012 ........................................................................................................................ 28
B ng 3.3: D n theo m c đích vay c a chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 ............ 32
B ng 3.4: D n theo kì h n c a chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 ........................ 34
B ng 3.5: Tình hình n quá h n, n x u c a ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i chi nhánh
trong giai đo n 2010 – 2012 .............................................................................................. 35
B ng 3.6: H s thu n cho vay tiêu dùng t i chi nhánh trong giai đo n
2010 – 2012 ...................................................................................................................... 39
B ng 3.7: Vòng quay v n cho vay tiêu dùng t i chi nhánh trong giai đo n
2010 – 2012 ....................................................................................................................... 40

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

v


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

DANH M C CÁC HÌNH

Hình 3.1: K t qu ho t đ ng kinh doanh c a chi nhánh trong giai đo n 2010 -2012....... 22
Hình 3.2: Quy trình tín d ng t i ngân hàng TMCP XNK Vi t Nam ................................ 25
Hình 3.3: Khái quát tình hình cho vay t i chi nhánh giai đo n 2010 – 2012 .................... 29
Hình 3.4: Khái quát tình hình cho vay tiêu dùng t i chi nhánh trong giai đo n
2010 – 2012 ...................................................................................................................... 30
Hình 3.5: S thay đ i t tr ng c a ho t đ ng cho vay tiêu dùng trong ho t đ ng cho vay
t i chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 ........................................................................ 31
Hình 3.6: D n theo m c đích vay t i chi nhánh trong giai đo n
2010 – 2012 ....................................................................................................................... 33
Hình 3.7: D n theo kì h n t i chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 .......................... 34
Hình 3.8: N quá h n t i chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 .................................... 36
Hình 3.9: N x u t i chi nhánh trong giai đo n 2010 – 2012 ........................................... 37

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

vi


Khóa lu n t t nghi p

CH

GVHD: TS.Tr n Th Sao

NG 1:
GI I THI U

1.1 T NG QUAN V N

TÀI

NGHIÊN C U VÀ LÝ DO CH N

Kho ng cách đây hai th p k , cho vay tiêu dùng còn là m t khái ni m khá m i đ i v
ho t đ ng c a các t ch c tín d ng t i Vi t Nam. Tuy nhiên, khi n n kinh t ngày m
phát tri n, đ i s ng ng i dân ngày càng đ c nâng cao, nhu c u chi tiêu đ ph c v đ
s ng ngày càng t ng thì cho vay tiêu dùng d n tr thành m c tiêu c a nhi u TCTD, đ
bi t là ngân hàng th ng m i.

i
t
i
c

M t khác, theo cam k t gia nh p T ch c Th ng m i Th gi i (WTO), các doanh
nghi p có 100% v n n c ngoài đã đ c phép ho t đ ng t i n c ta, qua đó thúc đ y các
doanh nghi p trong n c gia t ng s n xu t, t o ra m t th tr ng hàng hóa đa d ng v c
m u mã và giá c . Ng i dân có nhi u l a ch n h n trong vi c mua s m c a mình, song
th c t cho th y không ph i ai c ng đ n ng l c tài chính đ th a mãn đ c nhu c u chi
tiêu c a mình. Nh n th y nhu c u c n đ c th a mãn c a ng i dân ngày càng l n s
mang đ n nhi u c h i trong vi c gia t ng thu nh p trong ho t đ ng c a mình, các ngân
hàng v i t cách trung gian tín d ng, đã vào cu c b ng nhi u gói h tr tiêu dùng h p d n
v lãi su t, th i h n vay. T đó, t o đi u ki n hình thành m t th tr ng CVTD sơi n i và
đa d ng, đ y tính c nh tranh khơng ch có s tham gia c a các ngân hàng trong n c mà
cịn có c các ngân hàng n c ngoài. c bi t, v i dân s c a n c ta đang d n ch m đ n
c t m c 90 tri u ng i, m c thu nh p càng t ng và n đ nh h a h n t o ra m t m ng th
tr ng CVTD r ng m cho các NHTM nói riêng và t t c các TCTD nói chung. Cùng v i
vi c ngày càng kh ng đ nh vai trò đem l i nhi u ngu n l i cho ngân hàng, th c hi n đ c
m c tiêu đa d ng hóa s n ph m đã đ ra c a các ngân hàng, đ ng trên l p tr ng c a gi i

tr , tôi cho r ng các s n ph m CVTD đóng vai trị r t thi t th c trong cu c s ng b i nó
t o đi u ki n cho chúng ta th a mãn nhu c u chi tiêu hi n t i b ng cách th c thanh toán
trong t ng lai, không c n ph i tr i qua m t kho ng th i gian tích l y lâu dài. Xu t phát
t nh ng đi u trên đã thúc đ y tơi vi t nên bài khóa lu n đ c p đ n v n đ này.
Song, trong ho t đ ng cho vay tiêu dùng v n cịn t n t i m t s ít h n ch khi n cho
ho t đ ng này v n ch a t ng x ng v i ti m n ng v n có c a nó. V n đ này d n dành
đ c nhi u m i quan tâm và tr thành l nh v c đ c nghiên c u nhi u nh ng bài báo,
cơng trình nghiên c u, khóa lu n t t nghi p, trong đó có th nh c đ n:

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

1


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
- Phan Phú Hồng (2009), Khóa lu n t t nghi p “Nghi p v cho vay tiêu dùng t i
ngân hàng th ng m i c ph n phát tri n nhà Tp. HCM HD Bank – Chi nhánh Hi p Phú”.
Giáo viên h ng d n: TS. Phan ình Nguyên, Tp. HCM.
Bài vi t kh i đ u b ng nh ng lý lu n chung v ho t đ ng tín d ng c a NHTM, qua đó
đ c p đ n ho t đ ng CVTD. Ti p đ n, ti n hành phân tích chuyên sâu th c tr ng ho t
đ ng CVTD t i chi nhánh qua các s li u c th đ ng th i đ c p đ n các đi m m nh,
y u, các h n ch , thách th c mà chi nhánh ph i đ i m t. T đó đ ra các gi i pháp kh c
ph c nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng CVTD t i ngân hàng TMCP Phát tri n nhà Tp.
HCM – Chi nhánh Hi p Phú.
- Nguy n Th Thanh Tuy n (2010), Khóa lu n t t nghi p “Phân tích tình hình cho
vay tiêu dùng t i ngân hàng TMCP Công Th ng Vi t Nam Chi nhánh 3 – Tp. HCM”.
Giáo viên h ng d n TS. Lê Xuân Quang, i h c M , Tp. HCM.

Bài vi t phân tích s l c v tình hình cho vay tiêu dùng t i ngân hàng TMCP Công
Th ng Vi t Nam, chi nhánh 3 – Tp. HCM, qua đó phân tích các nhân t nh h ng đ n
ho t đ ng CVTD t i ngân hàng. T đó đ ra các bi n pháp đ ho t đ ng CVTD t i chi
nhánh phát tri n h n n a.
- Bài vi t “Cho vay tiêu dùng Vi t Nam: Thu n l i và khó kh n”, đ ng trên
website . Thông qua cu c trao đ i gi a tác gi và ông
Paul Facer – thành viên Kh i D ch v Tài chính m b o c a Price Waterhouse Coopers,
bài vi t đã đem l i cho ng i đ c nh ng lu ng thông tin m i v nh ng thu n l i và khó
kh n mà CVTD đang ph i đ i m t, kèm theo đó là nh ng l i bình lu n v v n đ “ Li u
trong th c t có ph i CVTD ti m n khá nhi u r i ro ho c nh ng nh h ng mà CVTD
đem l i cho n n kinh t đa ph n đ u mang chi u h ng tiêu c c?”.
Cho vay tiêu dùng cùng nh ng v n đ liên quan đ n nó khơng nh ng tr thành m i
quan tâm nghiên c u trong nhi u tài li u mang tính h c thu t mà trong th c t , đã t lâu,
các t ch c tín d ng, trong đó có ngân hàng đã nh n th c đ c cho vay tiêu dùng là m ng
l nh v c đ y ti m n ng. Vì th , các ngân hàng hi n nay đang đ y m nh công tác phát tri n
m ng th tr ng này. Trong s đó, khơng th khơng k đ n ngân hàng TMCP xu t nh p
kh u Vi t Nam (Eximbank), m t trong nh ng ngân hàng TMCP đ u tiên n c ta, c ng
đang tích c c tham gia quá trình này. V i th m nh v nghi p v thanh toán xu t nh p
kh u, kinh doanh ngo i t c ng nh các s n ph m t ng t các ngân hàng khác,
Eximbank đã tích l y đ c khá nhi u kinh nghi m th c ti n trong quá trình ho t đ ng c a
mình. Do đó, ngân hàng Eximbank đã và đang hoàn thi n, b sung nh ng chi n l c,
nh ng s n ph m tín d ng m i, đ c bi t là v cho vay tiêu dùng nh m ph c v t t nhu c u
c a ng i dân và thông qua đó là thu v đ c nh ng kho n l i nhu n cho chính ngân
hàng. Tuy nhiên, t n t i trong l nh v c y, v n còn m t vài h n ch khi n cho nhi u ngân
hàng g p m t s tr ng i trong công tác ho t đ ng.
ng tr c đi u đó, ngân hàng
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

2


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
Eximbank c n tìm ki m cho mình nh ng gi i pháp m i nh m m r ng quy mô, c i thi n
ho t đ ng cho vay tiêu dùng đ ng th i h n ch r i ro trong ho t đ ng CVTD. Xu t phát
t nh ng lý do v a đ c phân tích trên, tơi vi t bài khóa lu n này v i đ tài nghiên c u
v “Gi i pháp m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i ngân hàng TMCP xu t nh p kh u
Vi t Nam (Eximbank) – chi nhánh qu n 11”.

1.2 M C ÍCH NGHIÊN C U
Vi c tìm hi u, nghiên c u ch đ v a nêu trên nh m đ t đ c ba m c đích sau:
- M t là, khai quát nh ng lý lu n chung v ho t đ ng cho vay tiêu dùng, làm n n
t ng lý thuy t cho bài khóa lu n.
- Hai là, phân tích ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i Eximbank – chi nhánh qu n 11,
t đó ph n ánh hi u qu c a công tác qu n lý ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i chi nhánh
th hi n qua nh ng s li u c th v nh ng v n đ c b n nh : doanh s cho vay, doanh
s thu n , d n cho vay và n quá h n. Bên c nh đó, vi c tìm hi u ho t đ ng CVTD t i
chi nhánh còn nh m cho th y đ c s thay đ i t tr ng c a cho vay tiêu dùng trong c
c u t tr ng c a ho t đ ng tín d ng; xu t phát t đi u đó, đã th hi n đ c vai trị đóng
góp c a l nh v c này trong ho t đ ng c a chi nhánh qu n 11.
- Ba là, trên c s lý thuy t c ng nh th c ti n hi n nay, b c đ u đ ra m t s gi i
pháp nh m góp ph n m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng c ng nh góp ph n đ ho t
đ ng cho vay tiêu dùng th c hi n m t cách hi u qu h n.

1.3 PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Ph ng pháp nghiên c u đ c áp d ng ch y u trong n i dung bài khóa lu n bao g m
ph ng pháp thu th p thơng tin và ph ng pháp phân tích.
- V ph ng pháp thu th p thông tin: thông tin th c p s đ c tham kh o t nhi u
kênh có s n nh báo cáo tài chính c a ngân hàng, các báo cáo c a NHNN, các ngu n tài
li u khác có liên quan… kèm theo đó là l ng thơng tin do chính tác gi thu th p qua quá
trình th c t p tr c ti p t i chi nhánh, ph ng v n các CBCNV đ tìm hi u v kinh nghi m
th c t trong quá trình làm vi c c a h ,… sau đó ti n hành ch t l c, tính tốn, l a ch n
nh ng thông tin phù h p v i ch đ nghiên c u.
- V ph ng pháp phân tích: ph ng pháp này s d ng nh ng thông tin đã đ c
thu th p, k t h p v i ph ng pháp so sánh bi n đ ng s li u qua t ng n m, đ i chi u v i
tình hình kinh t hi n nay nh m đ a ra nh ng nh n đ nh v tình hình CVTD t i chi nhánh
c ng nh đ ra m t s gi i pháp dành cho ho t đ ng này.

1.4 PH M VI NGHIÊN C U
Ph m vi nghiên c u c a khóa lu n đ c gi i h n trong m t s v n đ , lý lu n th c ti n có liên quan
tr c ti p đ n ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i Eximbank – chi nhánh qu n 11 trong giai đo n 2010 – 2012,
qua đó đ ra m t s gi i pháp m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i chi nhánh.

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

3


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

1.5 GI I THI U K T C U KHÓA LU N

Ngoài ch ng 1 là ph n gi i thi u và k t lu n, n i d ng c a bài nghiên c u bao g m 3
ch ng:
- Ch ng 2: Lý lu n c b n v nghi p v cho vay tiêu dùng c a ngân hàng th ng
m i
C n c vào nh ng ngu n tài li u chuyên ngành, ti n hành trích l c và đ c p nh ng
thơng tin liên quan đ n ch đ nghiên c u. Tr c h t là nh ng lý lu n c b n v khái
ni m, phân lo i và nguyên t c c a tín d ng ngân hàng. K đ n, là đi sâu tr c ti p vào
nh ng lý lu n c b n v nghi p v CVTD t p trung các v n đ chính nh : khái ni m,
vai trị, phân lo i CVTD và nh ng nhân t nh h ng đ n ho t đ ng này. Cu i cùng, đ
c p đ n nh ng ph ng pháp nghiên c u đã đ c ti n hành đ th c hi n bài khóa lu n
- Ch ng 3: Th c tr ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i ngân hàng Eximbank
– chi nhánh qu n 11
Ti n hành phân tích th c tr ng ho t đ ng CVTD, đ u tiên là thông qua vi c đánh giá
danh m c s n ph m và qui trình cho vay tiêu dùng hi n có t i chi nhánh. Ti p đ n, phân
tích khai qt tình hình CVTD thơng qua s thay đ i t tr ng c a ho t đ ng này trong
ho t đ ng tín d ng, phân tích d n CVTD d i các tiêu th c nh theo kì h n, theo m c
đích vay, t l n quá h n, n x u; so sánh đ th y s thay đ i k t qu đ t đ c gi a các
n m, kèm theo đó là nh ng gi i thích, nêu ra nguyên nhân c a s thay đ i. Sau cùng, đ
c p đ n nh ng thành t u và h n ch c ng nh nguyên nhân gây ra h n ch mà chi nhánh
hi n ph i đ i m t.
Ch ng 4: Gi i pháp m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng t i ngân hàng
Eximbank – chi nhánh qu n 11.
D a trên c s lý thuy t c ng nh th c t ho t đ ng t i chi nhánh, đ nh h ng phát
tri n c a H i s , di n bi n c a n n kinh t k t h p v i vi c tìm hi u nh ng chính sách
qu n lý c a NHNN, b c đ u đ ra nh ng gi i pháp nh m m r ng và t ng c ng ch t
l ng ho t đ ng CVTD t p trung vào các v n đ nh phát tri n ngu n nhân l c, chi n
l c marketing… kèm theo đó là nh ng ki n ngh đ n ngân hàng Eximbank Vi t Nam.

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

4


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao

CH
NG 2:
LÝ LU N C B N V NGHI P V CHO VAY
TIÊU DÙNG C A NHTM
2.1 LÝ LU N CHUNG V TÍN D NG NGÂN HÀNG
2.1.1 Khái ni m
“Tín d ng ngân hàng là quan h chuy n nh ng quy n s d ng v n t ngân hàng cho
khách hàng trong th i h n nh t đ nh v i m t kho n chi phí nh t đ nh.” (PGS TS.Nguy n
Minh Ki u, 2007, tr.305).
C ng nh các quan h tín d ng khác, tín d ng ngân hàng bao g m ba n i dung sau:
- Th nh t, đây là m i quan h chuy n nh ng v n t ng i s h u sang ng i c n
v n nh m s d ng vào m t m c đích chính đáng.
- Th hai, m i quan h chuy n nh ng này ch mang tính t m th i và có th i h n
nh t đ nh.
- Cu i cùng, m i quan h chuy n nh ng này có kèm theo chi phí.

2.1.2 Ngun t c tín d ng
Tín d ng ngân hàng c n đ m b o hai nguyên t c c b n sau:
- M t là, v n vay ph i có m c đích s d ng h p pháp, s d ng đúng m c đích
đã th a thu n trong h p đ ng tín d ng và có hi u qu kinh t .
Tín d ng ngân hàng cung ng v n cho n n kinh t nh m h ng đ n m c tiêu thúc đ y

đ i s ng kinh t xã h i phát tri n. Ngân hàng s không h tr v n cho nh ng ho t đ ng
kinh doanh trái pháp lu t. Do v y, khách hàng ph i nêu rõ m c đích s d ng v n vay
trong đ n xin vay v n, h p đ ng tín d ng và b t bu c ph i s d ng v n đúng m c đích đã
th a thu n. V phía ngân hàng, tr c khi cho vay c n tìm hi u m c đích vay c a khách
hàng đ ng th i ki m tra xem khách hàng có s d ng v n vay đúng nh m c đích đã cam
k t hay khơng. Vi c làm đó, m t m t giúp cho ngân hàng đ m b o kh n ng thu h i n
vay sau này, gi m thi u r i ro khi cho vay qua vi c k p th i đình ch và thu h i n khi
phát hi n bên vay không tôn tr ng nguyên t c cho vay. M t khác, vi c s d ng v n vay
đúng m c đích đã cam k t giúp h nâng cao đ c hi u qu s d ng v n, đ m b o đ c
kh n ng hoàn tr n cho ngân hàng, đ ng th i nâng cao đ c uy tín c a h v i ngân
hàng.
- Hai là, hoàn tr đ y đ n g c và lãi vay theo đúng th i h n đã cam k t trong
h p đ ng tín d ng.
ây là m t nguyên t c quan tr ng trong tín d ng ngân hàng. Nguyên t c này đ c đ
ra xu t phát t tính ch t t m th i nhàn r i c a ngu n v n mà ngân hàng đem cho vay. i
đa s ngu n v n mà ngân hàng s d ng đ cho vay là v n huy đ ng đ c t các khách
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

5


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
hàng g i ti n. Do v y, sau khi đ c vay trong m t th i h n nh t đ nh, khách hàng vay
ti n ph i hoàn tr v n vay l i cho ngân hàng đ ngân hàng th c hi n ngh a v , đáp ng
nhu c u rút ti n đúng th i h n đã th a thu n c a các khách hàng đã g i ti n cho ngân
hàng. H n n a b n ch t c a quan h tín d ng là quan h chuy n nh ng t m th i quy n
s d ng v n vay nên sau m t th i gian vay v n nh t đ nh, v n vay ph i đ c hồn tr

kèm theo đó là chi phí đ có đ c quy n s d ng v n đ c g i là lãi.

2.1.3 Phân lo i
V ý ngh a, khái ni m tín d ng r ng h n khái ni m cho vay. Cho vay ch là m t trong
nh ng hình th c c p tín d ng. Bên c nh cho vay cịn có các hình th c c p tín d ng khác
nh chi t kh u, cho thuê tài chính, bao thanh tốn… V ph n phân lo i, tín d ng ngân
hàng (sau đây đ c xem xét v i ý ngh a là cho vay) đ c phân thành nhi u lo i tùy theo
nh ng tiêu th c khác nhau, c th nh sau:
a) C n c vào th i h n tín d ng
- Cho vay ng n h n: là lo i cho vay có th i h n d i 12 tháng. M c đích c a lo i
hình tín d ng này th ng là nh m tài tr cho vi c b sung nhu c u v n l u đ ng.
- Cho vay trung h n: là lo i hình cho vay có th i h n t trên 12 tháng đ n 60 tháng.
Lo i tín d ng này th ng có m c đích là tài tr cho vi c đ u t vào các tài s n c đ nh.
- Cho vay dài h n: có th i h n trên 60 tháng. M c đích c a nó th ng là nh m tài
tr đ u t vào các d án đ u t .
b) C n c vào m c đích s d ng v n
Theo tiêu th c này, tín d ng ngân hàng đ c phân thành các lo i sau:
- Cho vay ph c v s n xu t, kinh doanh, công th ng nghi p.
- Cho vay tiêu dùng cá nhân
c) C n c vào m c đ tín nhi m c a khách hàng
D a theo tiêu th c này, có th phân tín d ng ngân hàng thành hai lo i sau:
- Cho vay khơng có b o đ m: là lo i hình c p tín d ng khơng c n có tài s n th
ch p, c m c c a bên khách hàng, ho c khách hàng đó khơng c n có s b o lãnh c a m t
ng i khác; mà ch d a vào uy tín c a b n thân khách hành vay v n đ quy t đ nh cho
vay.
- Cho vay có b o đ m: là lo i hình tín d ng d a trên c s các b o đ m cho ti n vay
nh th ch p, c m c tài s n ho c có s b o lãnh c a m t bên th ba đ quy t đ nh cho
vay.
d) C n c vào ph ng th c cho vay
Theo tiêu th c này, tín d ng ngân hàng đ c phân thành các lo i sau:

- Cho vay theo món vay
- Cho vay theo h n m c tín d ng
- Cho vay theo h n m c th u chi
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

6


Khóa lu n t t nghi p

D
-

GVHD: TS.Tr n Th Sao

e) C n c theo ph ng th c hoàn tr
a theo tiêu th c trên, tín d ng ngân hàng bao g m
Cho vay tr n m t l n khi đáo h n
Cho vay tr góp
Cho vay tr n nhi u l n nh ng khơng có k h n c th

2.1.4 Vai trị
Tín d ng ngân hàng có vai trị r t l n đ i v i n n kinh t và xã h i th hi n nhi u m t
khác nhau, c th nh sau:
- Là đ ng l c thúc đ y n n kinh t , là công c thúc đ y q trình s n xu t, kinh doanh
thơng qua vi c đáp ng nhu c u v n c a m i thành ph n tham gia vào n n kinh t m t
cách k p th i, đ y đ và linh ho t.
- Góp ph n thay đ i c c u s n xu t, c c u kinh t , cung ng v n cho nh ng ngành

kém phát tri n và ngành kinh t m i nh n th hi n qua tính tuân th , tính phù h p gi a
nh ng chính sách đ u t tín d ng c a ngân hàng v i chính sách, đ nh h ng phát tri n
n n kinh t c a Chính ph trong t ng th i k .
- T o đi u ki n thu n l i cho công tác qu n lí và đi u hịa l u thơng ti n m t c a
NHNN.
- Góp ph n t ng c ng và m r ng quan h kinh t đ i ngo i.

2.2 HO T
NG CHO VAY TIÊU DÙNG C A NHTM
2.2.1 S hình thành và phát tri n
So v i các hình th c tín d ng khác, cho vay tiêu dùng ra đ i có l mu n h n, nó ch
xu t hi n trong nh ng n m cu i th k XX. Nguyên nhân chính d n đ n đi u này, b i n i
t i b n ch t giá tr các kho n vay c a hình th c này th ng nh đ ng th i ti m n r i ro
m t n r t cao do vi c tr n ph thu c khá nhi u vào thu nh p c a đ i t ng vay. Vì l
đó, mà có th i, ngân hàng th ng khơng coi tr ng hình th c ti m n ng này.
Cho vay tiêu dùng ch th c s phát tri n sau khi các n c trên th gi i tr i qua cu c
chi n tranh th gi i th hai, s phát tri n m nh m c a n n kinh t kéo theo h qu là thu
nh p ng i dân đ c nâng cao và n đ nh. Kèm theo đó v i s l c quan vào m t t ng lai
t i sáng, h b t đ u t ng m nh các kho n chi tiêu dành cho tiêu dùng, s a ch a n i
nh m t ng ngày c i thi n đ i s ng c a chính mình.
N n kinh t phát tri n còn thúc đ y s gia t ng s n xu t, kinh doanh c a các công ty
nh m th a mãn nhu c u tiêu dùng c a ng i dân. Song v i nhi u lo i m t hàng giá c
cao, không ph i ng i tiêu dùng nào c ng có đi u ki n ti p c n b i dù nhu c u t nhiên là
vô h n nh ng kh n ng thanh tốn l i có h n, t đó, h n ch s l ng tiêu th đ u ra c a
nhà s n xu t. Nh m gi i quy t v n đ đó, các cơng ty đã ti n hành bán tr góp cho khách
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

7

Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
hàng nh m đ y m nh s c tiêu th và nâng t m v th c nh tranh. Tuy nhiên, đi u ki n này
ch áp d ng đ i v i m t s lo i m t hàng nh t đ nh, do đó khơng th a mãn đ c nhu c u
đa d ng c a ng i tiêu dùng.
kh c ph c đ c đi u đó, các t ch c tín d ng thơng qua
cho vay tiêu dùng đã t o địn b y giúp ng i dân có th ti p c n v i nhi u lo i m t hàng
nh ng m c giá đa d ng, cho phép h đ c quy n s d ng tr c kh n ng mua trong
t ng lai c a mình, đ ng th i qua đó đã gián ti p kích thích s n xu t phát tri n. Nh n
th c đ c t m quan tr ng c a CVTD, các đ nh ch tài chính đã và đang tích c c ch y đua
trong cơng cu c khai thác ti m n ng c a lo i cho vay này.
Ngày nay, l nh v c này khơng cịn là m c tiêu riêng c a ngân hàng và các cơng ty tài
chính, mà các cơng ty b o hi m, ch ng khoán… c ng nh m đ n nó. Chính q trình c nh
tranh kh c li t, giành nhau t ng th ph n nh trên nhi u l nh v c nh m tránh m t đi l i
nhu n, đã thúc đ y ngân hàng c n có s đa d ng, tính h p d n và hi n đ i th hi n qua
t ng s n ph m d ch v c a mình, mà cho vay tiêu dùng là m t trong s đó. Xu t phát t
đi u y, cho vay tiêu dùng đã và đang phát tri n khá m nh m .
T i Vi t Nam, cho vay tiêu dùng b t đ u xu t hi n vào kho ng nh ng n m 1993 –
1994 và ch th c s phát tri n vào nh ng n m 2002 tr l i đây. Vào th i kì s kh i c a
mình, các s n ph m thu c hình th c cho vay này khá đ n đi u. Thêm vào đó, v i hành
lang pháp lý ch a đ c qui đ nh rõ ràng, các NHTM cịn khá lúng túng trong cơng tác
cho vay, vì th k t qu đem l i ch a ph n ánh đúng ti m n ng c a nó. Hi n nay, khi m t
s v n b n h ng d n hoàn ch nh và c th h n ra đ i, đã giúp l nh v c này kh ng đ nh
đ c chính mình, và tr thành m t trong nh ng m c tiêu c a các NHTM.

2.2.2 Khái ni m và vai trò c a cho vay tiêu dùng
a) Khái ni m
Trên th c t có r t nhi u đ nh ngh a v CVTD, có tài li u cho r ng: “CVTD là các

kho n vay nh m tài tr nhu c u chi tiêu c a ng i tiêu dùng, bao g m cá nhân và h gia
đình” (TS.Võ Th Thùy Anh,2009, tr.84), m t tài li u khác l i đ nh ngh a: “Cho vay tiêu
dùng là lo i cho vay nh m đáp ng nhu c u chi tiêu và mua s m ti n nghi, sinh ho t gia
đình nh m nâng cao đ i s ng dân c ” (PGS TS.Nguy n Minh Ki u, 2007, tr. 1436).
Nh ng nhìn chung, ta có th hi u đ nh ngh a cho vay tiêu dùng nh sau:
Cho vay tiêu dùng là m t hình th c c p tín d ng, qua đó ngân hàng trao cho khách
hàng (cá nhân ho c h gia đình) quy n s d ng m t l ng giá tr (ti n) trong m t th i
gian nh t đ nh, nh m h tr cho nhu c u sinh ho t nh trang tr i chi phí nhà , đ dùng
trong gia đình, chi phí h c t p, ph ng ti n đi l i, y t … v i nguyên t c khách hàng s
ph i hoàn tr g c và lãi t i m t th i đi m xác đ nh trong t ng lai.
Nh v y, cho vay tiêu dùng s giúp cho khách hàng có c h i nâng cao ch t l ng
s ng c a mình vì h có th s d ng tr c các s n ph m, d ch v tr c khi h có kh n ng
chi tr . Tuy nhiên, khác v i hình th c cho vay đ ph c v s n xu t kinh doanh, ng i đi
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph ng
8


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
vay c n s d ng kho n vay vào đúng m c đích tiêu dùng, tránh tr ng h p s d ng cho
các ho t đ ng sinh l i. Ngu n tr n ph i t thu nh p c a ng i đi vay (l ng, thu nh p
t các ho t đ ng khác…) và đ c l p v i kho n ti n vay đ ph c v m c đích tiêu dùng.
b)

Vai trò
 Xét trên ph ng di n ng i tiêu dùng:
L i ích quan tr ng nh t mà CVTD đem l i cho ng i tiêu dùng chính là vi c h có c
h i s d ng tr c hàng hóa, d ch v tr c khi h có đ kh n ng chi tr . Th c t , ph n
l n ng i tiêu dùng th ng khơng có ngay ti n đ h ng nh ng ti n ích trong th i đi m
hi n t i mà ph i qua th i gian tích l y lâu dài, đ c bi t đ i v i nh ng nhu c u mang tính

c p bách nh y t , giáo d c, ng i tiêu dùng có th g p khó kh n trong vi c xoay s chi
tr . CVTD xu t hi n nh m t đáp án dành cho bài toán gi a nhu c u tiêu dùng và kh
n ng thanh toán đ th c hi n nhu c u đó, qua đó đem l i ch t l ng cu c s ng ti n nghi
và đ y đ h n dành cho ng i tiêu dùng, đ ng th i khuy n khích h tích c c làm vi c
nh m t ng thu nh p và bi t cách s ng ti t ki m đ tr n vay.
 Xét trên ph ng di n ngân hàng
N u CVTD đem đ n cho ng i tiêu dùng s th a mãn cho nhu c u chi tiêu, thì v i
ngân hàng, nó c ng đem l i ít nhi u nh ng l i ích quan tr ng.
u tiên, m c dù b n ch t ho t đ ng cho vay này ti m n khá nhi u r i ro, nh ng
ti m n ng sinh l i mà nó đem l i là m t đi u không th bàn cãi. B i ch ng nào con ng i
v n còn nhu c u tiêu dùng thì CVTD v n cịn t n t i, đi u đó xu t phát t th c t không
ph i thu nh p c a ai c ng có th th a mãn nhu c u c a chính mình.
- Bên c nh đó, m t trong nh ng m c tiêu c a b t kì ngân hàng nào trong ho t đ ng
c a mình c ng đ u mu n đó là t i đa hóa l i nhu n kèm theo đó phân tán đ c r i ro đ
tránh t n th t, CVTD s giúp ngân hàng th c hi n đi u đó; vì tuy có giá tr nh
t ng
kho n vay, nh ng v i s l ng kho n vay khá l n s giúp ngân hàng t ng đ c dòng thu
nh p đ ng th i phân tán r i ro.
- Ngoài ra, CVTD giúp ngân hàng m r ng đ c m i quan h giao d ch c a mình
thơng qua s l ng khách hàng tìm đ n ngân hàng đ ngh vay. T đó t o địn b y cho
vi c m r ng phát tri n, các d ch v khác, t ng kh n ng huy đ ng v n ti n g i trong dân
c qua đó đa đ ng hóa đ c các ho t đ ng kinh doanh, nâng t m v th trong đi u ki n
c nh tranh kh c li t nh hi n nay.
 Xét trên ph ng di n n n kinh t
CVTD đem l i nhi u tác đ ng tích c c cho n n kinh t :
u tiên, c n ph i k đ n vai trò quan tr ng c a nó trong chi n l c kích c u, vì
khi kh n ng thanh tốn c a ng i tiêu dùng đ c h tr , chi tiêu t ng lên, nhu c u v
hàng hóa, d ch v c ng t ng, qua đó ph n nào t o ra đ c s dung hòa gi a cung c u
trong n n kinh t .
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

9


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
- Không nh ng th , s h tr càng nhi u, nhu c u tiêu dùng càng đa d ng thúc đ y
nhà s n xu t có s sáng t o, s t ng gia s n xu t, k t h p v i vi c đ a ra nh ng chi n
l c kinh doanh đúng đ n, giúp cho ho t đ ng s n xu t ngày càng hi u qu , làm t ng c
h i làm n cho nhà s n xu t, đ ng th i gi i quy t đ c v n đ th t nghi p, đóng góp vào
s phát tri n v ng m nh c a n n kinh t .
- K đ n, CVTD góp ph n nâng cao đ i s ng dân c là m t đi u không th ch i cãi.
Nh vào đó, ng i dân có đ c m t đ i s ng đ y đ , ti n nghi, khi n tinh th n h ng
kh i, chí thú làm n đ có th tr n vay, giúp cho xã h i phát tri n lành m nh.
- Cu i cùng, CVTD v i nh ng th t c đ n gi n, nhanh g n, lãi su t h p lý, s góp
ph n đ y lùi v n n n cho vay nóng, vay n ng lãi, góp ph n xây d ng m t xã h i t t đ p
h n.

2.2.3

c đi m c a ho t đ ng CVTD

i t ng khách hàng: là cá nhân và h gia đình v i m c đích vay nh m ph c v
nhu c u tiêu dùng. Do đó, có th d n đ n tr ng h p thông tin v đ i t ng vay đ c bi t
là nh ng thông tin liên quan đ n v n đ tài chính s th ng khó đ y đ , đ chính xác
khơng cao n u h c tình gi kín ho c che gi u. H n th n a, ngu n tr n c a h ch
y u xu t phát t l ng và ngu n thu nh p khác, v n là nh ng ngu n th ng bi n đ ng
theo th i gian, k n ng, kinh nghi m làm vi c, tình tr ng s c kh e và chu kì kinh t . Vì

v y, n u có b t kì s gian l n có ch ý nh m chi m d ng v n thì ngân hàng s khó tránh
kh i t n th t.
- Quy mô: Quy mô c a t ng kho n vay nh b i ch y u các kho n vay này ph c v
cho nhu c u tiêu dùng nh s m s a nhà , xe c … nh ng tài s n có giá tr nh so v i
nh ng tài s n ph c v m c đích kinh doanh, s n xu t. Tuy nhiên, do nhu c u tiêu dùng
trong dân c là r t l n, th ng xuyên và đa d ng, đ c bi t là khi n n kinh t càng phát
tri n, ni m tin l c quan vào n n kinh t khi n cho nhu c u tiêu xài, mua s m đ ph c v
cu c s ng càng nhi u, chính vì l đó mà tuy giá tr c a t ng kho n vay nh nh ng xét v
t ng th , s l ng kho n vay c n đ c ngân hàng đáp ng là r t l n.
- Chi phí CVTD: th ng đ c đánh giá là khá cao trong các lo i hình cho vay. Lý
gi i cho v n đ này là do m c dù giá tr c a t ng kho n vay CVTD nh , th i gian cho vay
th ng ng n nh ng s l ng kho n vay tiêu dùng là r t nhi u khi n cho t ng chi phí dành
cho nó là r t l n. Bên c nh đó, đ th c hi n b t k kho n vay nào, ngân hàng c ng c n
ph i tr i qua đ y đ các b c trong quy trình cho vay t khi ti p nh n, th m đ nh khách
hàng, xét duy t, gi i ngân, cho đ n theo dõi tình hình s d ng v n và thu h i n . i u đó,
d n đ n chi phí dành cho CVTD khá l n. Không nh ng th , CVTD ti m n r i ro khá cao
so v i các lo i hình cho vay khác do thơng tin t khách hàng th ng không đ y đ , do đó
kho n chi phí dành cho cơng tác thu th p thơng tin ph c v q trình th m đ nh, xét duy t
khá l n.
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

10


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
- Lãi su t cho vay: trong l nh v c CVTD, lãi su t th ng cao h n so v i m c lãi
su t cho vay trong lãnh v c th ng m i và công nghi p. Xu t phát t hai nguyên nhân

chính là chi phí dành cho CVTD cao, kèm theo đó là kh n ng ngân hàng ph i đ i m t
v i r i ro m t là khá l n.
- R i ro CVTD: khá cao. Hai r i ro mà ngân hàng ph i đ i m t đó là r i ro khách
hàng không tr n đúng h n và r i ro khách hàng khơng cịn kh n ng tr n . Nhi u
nguyên nhân d n đ n hai r i ro trên có th k đ n vi c ngân hàng th ng quy t đ nh
CVTD d a vào tình hình tài chính c a khách hàng, chính đi u này d n đ n r i ro r t cao.
B i tình hình tài chính c a h có th bi n đ ng khi n cho h m t kh n ng tr n . M t
khác, có nh ng tr ng h p khách hàng g p nh ng bi n c b t ng nh h ng đ n s c
kh e, n ng l c làm vi c gi m khi n thu nh p gi m d n đ n vi c thu h i n s di n ra khó
kh n. Bên c nh đó, đ o đ c c a ng i đi vay c ng là m t nguyên nhân d n đ n r i ro cho
ngân hàng b i m t khi h c tình dây d a, khơng tr n đ chi m đo t v n thì vi c t n
th t là đi u ngân hàng không th tránh kh i. Ngồi ra, khơng có m t qui trình cho vay
ch t ch và h p lý, kèm theo đó là đ i ng nhân viên có kinh nghi m và trình đ chun
mơn khơng cao s c ng khi n d n đ n r i ro. Chính vì l đó, các ngân hàng th ng qu n
lý m t cách ch t ch lo i hình này.
- L i nhu n CVTD: đem l i là khá l n b i CVTD có đ r i ro l n nên lãi su t cho
vay th ng khá cao, tuy giá tr kho n vay nh , nh ng v i s l ng kho n vay là khá l n
nên t ng m c sinh l i mà nó đem l i cho ngân hàng là khá l n. Bên c nh đó, dù lãi su t
vay cao nh ng s l ng khách hàng tìm đ n ngân hàng đ vay hình th c này l i khá
nhi u do ng i đi vay s n sàng ch p nh n m c lãi su t nh th vì h r t quan tâm đ n
m c đ th a mãn nhu c u tiêu dùng c a mình thay cho vi c xét đ n tính lãi l nh trong
ho t đ ng kinh doanh. Chính vì l đó, m c l i nhu n đem l i t CVTD l n khi n ngân
hàng r t quan tâm và đ y m nh phát tri n hình th c cho vay này.

2.2.4 Phân lo i cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng đã và đang tr thành m t trong nh ng ho t đ ng tín d ng đa d ng
nh t b i ngân hàng d n đã n m b t đ c xu h ng tiêu dùng đa d ng trong dân c nên đã
ti n hành phát tri n nhi u hình th c cho vay tiêu dùng khác nhau nh m khai thác tri t đ
l nh v c ti m n ng này. Có r t nhi u tiêu th c đ phân lo i CVTD, c th nh sau:
a) C n c vào m c đích vay

N u c n c vào tiêu th c này, có th phân cho CVTD thành 2 lo i:
- Th nh t là cho vay tiêu dùng c trú: đây là lo i hình cho vay mà ngân hàng cung
ng nh m h tr cho bên đi vay có kh n ng mua s m, xây d ng và s a ch a nhà c a đ
đ nh c , sinh s ng. ây là món vay mang đ c đi m là có giá tr l n và th i gian dài. c
bi t, n u trong các lo i hình cho vay khác, ngân hàng quan tâm đ n tình hình tài chính c a
b n thân đ i t ng đi vay, thì khi xét đ n lo i hình này, ngân hàng cịn r t quan tâm đ n
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

11


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
giá tr và tình hình bi n đ ng giá theo th i gian và đi u ki n kinh t c a lo i tài s n này.
B t đ ng s n th ng có giá tr l n, n u không k p th i theo dõi s bi n đ ng đ k p th i
có gi i pháp, thì h u qu mà ngân hàng ph i gánh l y là r t l n.
- Th hai là cho vay tiêu dùng phi c trú, lo i hình cho vay nh m tài tr cho vi c
chi tiêu, mua s m ph ng ti n đi l i, s m s a đ dùng gia đình, trang tr i h c phí, du
l ch… Ng c l i v i cho vay tiêu dùng c trú, hình th c vay này có th i gian vay ng n và
giá tr nh , đ ng th i r i ro th p h n.
b) C n c vào ph ng th c hồn tr
CVTD có th đ c phân thành các lo i hình cho vay sau:
- Cho vay tiêu dùng tr m t l n: theo ph ng th c vay này, bên đi vay s thanh
toán m t l n cho ngân hàng khi đáo h n kho n vay. a ph n các kho n vay này có giá tr
khơng l n, th i h n vay không dài và th ng đ c khách hàng s d ng đ đáp ng cho
nh ng nhu c u tiêu dùng t c th i đ trang tr i cho chi phí s a ch a nhà , s a ch a xe c ,
vi n phí…
- Cho vay tiêu dùng tr góp: là ph ng th c vay th ng áp d ng cho các kho n vay

có th i h n ng n ho c trung h n mà theo đó ng i đi vay s thanh toán n (g m c g c và
lãi) thành nhi u l n theo nh ng k h n mà ngân hàng đã qui đ nh trong su t th i h n vay.
ây là m t hình th c cho vay ph bi n nh t hi n nay, b i nó giúp khách hàng có đi u
ki n s d ng các tài s n nh ôtô, mua s m nhà c a… v n là nh ng tài s n có giá tr khá
l n do đó, v i thu nh p đ nh kì hàng tháng, ng i dân khó có th ti p c n v i chúng.
Trong cho vay tiêu dùng tr góp, s ti n thanh tốn m i kì và k h n tr n s đ c th a
thu n tr c sao cho vi c tr n c a khách hàng đ c di n ra m t cách thu n l i và không
nh h ng đ n nh ng kho n chi tiêu thi t y u khác trong cu c s ng. Nh ng u đi m
đ c t n d ng t i đa s giúp cho ng i đi vay đ y m nh ho t đ ng tiêu dùng, t đó phù
h p v i ch tr ng kích c u c a Chính ph , t o đi u ki n đ các t ch c s n xu t tiêu th
đ c s n ph m.
Tuy nhiên, đ i l i, thông th ng ngân hàng th ng yêu c u khách hàng tr tr c m t
ph n giá tr tài s n c n mua s m, ph n giá tr c n tr tr c này ít hay nhi u tùy thu c vào
m c đ bi n đ ng giá c a tài s n, và giá tr tài s n sau khi đã qua s d ng trên th tr ng
tiêu th . S ti n tr tr c này m t m t giúp khách hàng c m th y h đã s h u tài s n này
và có trách nhi m s d ng và b o qu n t t chúng, m t khác giúp cho ngân hàng h n ch
r i ro.
- Cho vay tiêu dùng tu n hồn: là hình th c cho vay, mà thơng qua s cho phép
c a ngân hàng, khách hàng có th s d ng th tín d ng ho c phát hành các lo i séc đ c
phép th u chi d a trên tài kho n vãng lai. Theo ph ng th c này, thì trong th i h n vay
đã đ c th a thu n t tr c gi a hai bên, xét đ n nhu c u chi tiêu và thu nh p t ng kì,
khách hàng đ c phép vay và tr n nhi u k m t cách tu n hoàn theo h n m c tín d ng
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

12


Khóa lu n t t nghi p

GVHD: TS.Tr n Th Sao
nh t đ nh. Nh ng khách hàng có nhu c u tiêu dùng th ng xuyên có xu h ng thích s
d ng lo i hình này b i tính ti n l i mà nó đem l i, ng i đi vay ch c n làm th t c m t
l n nh ng có th đ c phép vay nhi u l n. Tuy nhiên, lo i hình CVTD này là có lãi su t
cao nh t trong các lo i hình CVTD b i nó ti m n nhi u r i ro và t n khá nhi u chi phí
trong vi c qu n lý tài kho n th u chi.
c) C n c vào ngu n g c c a kho n vay
D a vào c n c này, có th chia CVTD thành 2 lo i: cho vay tiêu dùng gián ti p và cho
vay tiêu dùng tr c ti p.
- Cho vay tiêu dùng gián ti p: là ph ng th c cho vay mà qua đó, ngân hàng và
cơng ty bán l ti n hành mua bán các kho n n mà bên bán hàng đã bán ch u cho ng i
tiêu dùng. Các ph ng th c cho vay tiêu dùng th ng g p là: ph ng th c truy địi hồn
tồn, ph ng th c truy địi h n ch , ph ng th c khơng truy địi và ph ng th c mua l i.
C s phân lo i các ph ng th c này d a vào m c đ r i ro mà ngân hàng ph i ch u.
- Cho vay tiêu dùng tr c ti p: là lo i hình CVTD mà t b c đ u tiên là ti p xúc
bên đi vay, cho đ n th m đ nh, đánh giá nhu c u tiêu dùng c a h , ti n hành thu n đ u
đ c ngân hàng tr c ti p đ ng ra th c hi n. Cho vay tiêu dùng tr c ti p có các ph ng
th c cho vay ch y u nh : ph ng th c cho vay tr theo đ nh k , ph ng th c th u chi và
ph ng th c th tín d ng.
Trên đây là nh ng cách phân lo i CVTD trên lý thuy t, tuy nhiên trong th c t , m i
ngân hàng trong quá trình ho t đ ng c a mình, l i có nh ng tiêu th c phân lo i khác
nhau, đ n c là ngân hàng TMCP Xu t Nh p Kh u Vi t Nam có cách phân lo i CVTD
theo các tiêu th c nh sau:
a) D a vào m c đích s d ng v n vay
C n c vào tiêu th c này, CVTD đ c phân thành nh ng ph ng th c nh sau:
 Cho vay tiêu dùng b t đ ng s n: là kho n vay đ c c p nh m tài tr cho nhu c u
mua s m, xây d ng, c i t o nhà c a c a cá nhân hay h gia đình. Nh ng kho n vay này
th ng có giá tr l n và th i gian dài.
 Cho vay tiêu dùng ph ng ti n v n t i: là kho n vay đ i v i các đ i t ng có nhu
c u mua ph ng ti n ph c v đi l i.

 Cho vay tiêu dùng dành cho CBCNV: là kho n vay đ i v i đ i t ng là cán b
công nhân viên nh m tài tr cho nhu c u tiêu dùng, mua s m, sinh ho t…
 Cho vay tiêu dùng du h c: là kho n vay đ i v i đ i t ng có thân nhân là nh ng
ng i đi du h c nh m m c đích h tr tài chính cho vi c du h c.
 Cho vay tiêu dùng khác: là nh ng kho n vay ph c v cho các nhu c u tiêu dùng
còn l i không thu c nh ng nhu c u đã li t kê phía trên nh khám ch a b nh, du l ch, c i
h i…

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

13


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
b) D a vào th i gian vay
 Cho vay tiêu dùng ng n h n: áp d ng cho các kho n vay đ n 1 n m nh m tài tr
cho các tr ng h p mang tính nh t th i nh h c t p, du l ch, khám ch a b nh…
 Cho vay tiêu dùng trung h n: áp d ng cho các kho n vay t 1 n m đ n 5 n m.
M c đích ch y u c a kho n vay này th ng s d ng cho nh ng nhu c u sinh ho t h ng
ngày.
 Cho vay tiêu dùng dài h n: áp d ng cho các kho n vay trên 5 n m tr lên. Kho n
vay này th ng đ c s d ng đ mua nhà , mua ph ng ti n đi l i, trang thi t b s
d ng có giá tr l n.
c) D a vào hình th c đ m b o
Theo tiêu th c này, CVTD bao g m hai lo i hình sau:
 Cho vay tiêu dùng có tài s n đ m b o (Th ch p): là ph ng th c cho vay tiêu
dùng mà khách hàng c n có tài s n th ch p ho c c m c , mà d a vào đó, ngân hàng đ c

đ m b o m c đ an toàn kho n vay c a h .
 Cho vay tiêu dùng khơng có tài s n đ m b o (Tín ch p): là ph ng th c cho vay
tiêu dùng mà khách hàng không c n có tài s n th ch p ho c c m c , mà vi c đ m b o
m c đ an toàn kho n vay d a vào uy tín c a chính b n thân khách hàng.

2.2.5 Các nhân t

nh h

ng đ n ho t đ ng CVTD

Trong quá trình hình thành và phát tri n c a mình, CVTD ch u tác đ ng c a r t nhi u
các nhân t , đ c phân thành 3 lo i chính:
a) Các nhân t thu c môi tr ng kinh t
- Môi tr ng kinh t : đây là m t trong nh ng nhân t tác đ ng m nh đ n ho t đ ng
CVTD b i có lúc nó t o c h i đ CVTD phát tri n, l i có lúc nó l i t o ra thách th c c n
tr CVTD. B i n n kinh t bao g m m t h th ng các lãnh v c ho t đ ng ràng bu c l n
nhau, vì th ch c n có s bi n đ ng b t th ng, thì t t c các lãnh v c đ u b tác đ ng.
CVTD là m t trong s đó, h n th n a, CVTD có đ nh y c m cao v i s bi n đ ng c a
n n kinh t . Khi n n kinh t h ng th nh, ch t l ng đ i s ng c a ng i dân cao, khi n h
kiên đ nh v i ni m tin thu nh p trong t ng lai s có chi u h ng t ng và n đ nh. Chính
vì đi u đó, h s vay tiêu dùng nhi u h n đ ph c v cho nhu c u hi n t i, qua đó góp
ph n cho s phát tri n c a CVTD. Tuy nhiên, m i chuy n l i di n ra ng c l i n u n n
kinh t r i vào tình tr ng suy thối, và t đó, s t ng tr ng c a CVTD s g p nhi u tr
ng i.
- Môi tr ng pháp lý: b t k ch th tham gia vào n n kinh t đ u có quy n t do
kinh doanh trên l nh v c ho t đ ng c a mình nh ng v n ph i n m trong khuôn kh c a h
th ng pháp lu t. Ho t đ ng CVTD t i NHTM c ng không ngo i l . Nh vào m t khung
pháp lu t đ c quy đ nh đ y đ , rõ ràng và ch t ch s tránh đ c nh ng trò gian l n, l i
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

14


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
d ng khe h c a pháp lu t đ tr c l i, t đó t n h i đ n l i ích c a c hai bên tham gia
ho t đ ng cho vay. Chính nh nh v y, ho t đ ng cho vay này m i có th phát tri n. M t
khác, thơng qua h th ng pháp lu t, môi tr ng c nh tranh trong lãnh v c CVTD s đ c
di n ra lành m nh, góp ph n xây d ng tính n đ nh cho ho t đ ng này. Bên c nh đó,
ngồi các quy đ nh c a pháp lu t thì các chính sách, quy đ nh c a NHNN, Lu t các t
ch c tín d ng c ng nh h ng đ n ho t đ ng CVTD, các bên khi tham gia ho t đ ng này
đ u ph i ch p hành m t cách nghiêm ch nh.
- Môi tr ng xã h i: đây c ng là m t trong nh ng nhân t nh h ng sâu s c đ n
ho t đ ng CVTD. c tr ng c a mơi tr ng này là thói quen, ni m tin, tâm lý, đ a v , n i
… s quy t đ nh r t l n đ n hành vi tiêu dùng c a ng i dân. Ho t đ ng CVTD s
không th phát tri n m nh t i n i ng i dân có thói quen c n cù, thích ti t ki m, tâm lý
ng i tiêu dùng; song đi u trái ng c s di n ra n u NHTM ti n hành CVTD t i n i mà
dân c có thói quen thích tiêu xài, thu nh p cao nh ng khơng thích ti t ki m đ chi tiêu
nh ng kho n ti n l n. Vì v y, v i m i vùng đ nh c có t p quán s ng, thói quen khác
nhau s d n đ n vi c nhu c u vay đ tiêu dùng hàng hóa, d ch v khác nhau, ph n ánh rõ
đ c tr ng c a vùng đó.
- Mơi tr ng dân s : nhân t này c ng tác đ ng khá l n đ n CVTD. V i nh ng đ c
đi m bao g m c c u dân s theo đ tu i, gi i tính, thu nh p… đây là nh ng đ c tr ng
mà b t c ngân hàng c ng đ u quan tâm, b i tính quy t đ nh c a nó đ n hành vi tiêu dùng
c a ng i dân. Th c t ph n ánh r ng, khi đ tu i con ng i càng t ng thì s có xu h ng
t ng vi c ti t ki m thay vì tiêu dùng, vì th nhu c u tiêu dùng s có xu h ng gi m d n.
i u này s di n bi n ng c l i n u m t vùng có c c u dân s tr . T đó, bu c ngân

hàng c n đ a ra nh ng chính sách tín d ng h p lý, phù h p v i môi tr ng dân s , n i
mà ngân hàng đó ho t đ ng.
b) Các nhân t thu c ngân hàng
Ngoài ch u s tác đ ng c a các y u t xu t phát t môi tr ng n i ngân hàng ho t
đ ng, các nhân t xu t phát t chính b n thân ngân hàng c ng tác đ ng khá l n đ n công
tác CVTD. Chúng bao g m nh ng nhân t d i đây:
nh h ng phát tri n c a ngân hàng: là m t trong nh ng đi u ki n tiên quy t
quy t đ nh thành công c a công tác CVTD. M i ngân hàng có riêng m t đ nh h ng phát
tri n c a mình d a trên s tích l y nghiên c u v đi m m nh và đi m y u c a chính ngân
hàng đó. nh h ng phát tri n v ch ra cho ngân hàng m c tiêu đ đ t đ n trong con
đ ng ho t đ ng. Vì th , n u trong đ nh h ng phát tri n c a mình, ngân hàng khơng
xem tr ng ho t đ ng CVTD, nó s khơng đ c đ y m nh đ u t . Ng c l i, n u ngân
hàng mu n phát tri n ho t đ ng này theo đ nh h ng đã đ ra, h s v ch ra nh ng chi n
l c c th đ thu hút khách hàng, khai thác đ c ti m n ng c a lãnh v c này.

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

15


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
- Chính sách tín d ng t i ngân hàng: là m t h th ng các qui đ nh, ch tr ng v
h n m c tín d ng, các lo i hình cho vay có th cung ng, k h n vay, các ph ng th c
thanh toán n … qua đó, chi ph i ho t đ ng do chính b n thân ngân hàng đ ra nh m s
d ng hi u qu ngu n v n huy đ ng t trong dân c , đ t đ c nh ng m c tiêu đ ra. Tùy
vào t ng chu k kinh t và đ nh h ng phát tri n, ngân hàng s có nh ng chính sách tín
d ng phù h p. Nh vào chính sách tín d ng, CBCNV s có đ c khung tham chi u đ xét

cho vay đ ng th i có đ c h ng gi i quy t đúng đ n khi có b t kì tr c tr c nào x y ra,
t đó cho th y vai trò quan tr ng c a vi c đ ra m t chính sách tín d ng đ i v i ho t đ ng
CVTD.
- Trình đ chun mơn c a đ i ng cán b công nhân viên: nhân t này đóng vai
trị quan tr ng trong ch t l ng c a m t kho n vay tiêu dùng. B i chính nh ng CBCNV
là ng i đ u tiên ti p xúc v i khách hàng, th m chí, h là ng i gi nhi m v th m đ nh
t cách vay c a khách hàng, th t không ngoa khi b o r ng, chính h , t o nên hình nh
ngân hàng trong lịng ng i tiêu dùng. Vì v y, v i m t đ i ng nhân viên có trình đ
chun mơn cao, thái đ đón ti p khách hàng ni m n , chu đáo, s thu hút m t l ng l n
khách hàng đ n v i ngân hàng. Không nh ng v y, bên c nh m t trình đ chun mơn
gi i, m t cán b tín d ng đ c đánh giá cao trong ho t đ ng c a mình cịn đ c th hi n
thông qua đ o đ c hành ngh c a anh ta, nh t là trong b i c nh hi n đ i nh hi n nay,
vi c th a c tr c l i là đi u r t d di n ra.
Các nhân t khác: c s v t ch t, trang thi t b c ng đóng góp quan tr ng trong
vi c thu hút khách hàng. V i m t c s v t ch t, công ngh hi n đ i, thi t b t i tân s
nhanh chóng gi i quy t các yêu c u c a khách hàng, t đó đem đ n cho h s ti n l i,
tho i mái khi giao d ch. M t khác, qua vi c đ y m nh công tác marketing, xây d ng m t
h th ng thu th p thông tin đ y đ và t i tân, s đem l i hi u qu trong vi c th m đ nh t
cách vay c a ng i tiêu dùng, t đó đem l i cho ngân hàng nhi u ngu n l i, đ ng th i
tránh đ c r i ro khơng đáng có.
c) Các nhân t thu c khách hàng
Bên c nh các nhân t xu t phát t n i t i ngân hàng, ho t đ ng CVTD còn ch u nh
h ng c a các nhân t xu t phát t phía khách hàng, c th nh sau:
o đ c c a khách hàng: đ c đánh giá d a vào n ng l c pháp lý và đ tín
nhi m c a ng i đó. N ng l c pháp lý đ m b o c s hình thành các ho t đ ng kinh
doanh, s n xu t đ tr n vay, trong khi đ tín nhi m ph n ánh s chân thành, s n lòng tr
n c a khách hàng. Qua đó, cho th y đ c, đây là m t trong nh ng đi u ki n tiên quy t
đ xét cho vay tiêu dùng.
- Kh n ng tài chính c a khách hàng: là m t trong nh ng nhân t quan tr ng, nh
h ng đ n CVTD. ây là m t nhân t đ c ngân hàng khá quan tâm b i, ho t đ ng

CVTD có đ c đi m khá r i ro so v i các lo i cho vay khác, vì th c t th ng thì vi c tr
SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

16


Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
n cho ngân hàng đ c đ m b o b i chính thu nh p h ng k c a khách hàng thay vì là
các tài s n b o đ m. Vì th , ngân hàng s u tiên cho nh ng kho n vay mà ng i đ ngh
vay có kh n ng tài chính t t và n đ nh.

2.2.6 Các ch tiêu đánh giá ho t đ ng CVTD t i NHTM
a) D n cho vay tiêu dùng
Là m t ch tiêu quan tr ng đánh giá k t qu ho t đ ng CVTD. D n cho vay tiêu
dùng ph n ánh t i m t th i đi m, t ng s ti n ngân hàng đã cho vay nh ng v n ch a thu
h i đ c. Ch s này t ng ph n ánh đ c công tác cho vay tiêu dùng đã đ c đ y m nh,
s l ng khách hàng tìm đ n giao d ch v i ngân hàng t ng lên. i u đó ph n nào đem l i
nhi u ích l i cho ngân hàng.
b) T l d n CVTD trên t ng d n cho vay
Ch tiêu này ph n ánh t tr ng d n CVTD so v i t ng d n cho vay, nó ph n ánh
lên m c đ phát tri n c a CVTD, ngh a là ngân hàng ngày càng chú ý, đ cao v trí c a
ho t đ ng này trong công tác c p tín d ng c a mình qua vi c đ ra nhi u chi n l c phát
tri n, đ y m nh đ u t , m r ng công tác CVTD.
D n CVTD
T l d n cho vay tiêu dùng
x 100%
=

trên t ng d n cho vay (%)
T ng d n
c) H s thu n
H s này ph n ánh hi u qu tín d ng trong công tác thu h i n c a ngân hàng. H s
này ch ra r ng t i m t th i k nào đó, v i doanh s cho vay nh t đ nh, ngân hàng s thu
v đ c bao nhiêu đ ng v n.
Doanh s thu n
x 100%
H s thu n (%)
=
Doanh s cho vay
d) T l n quá h n
N quá h n đ c đ nh ngh a là m t kho n n đ n h n thanh tốn, nh ng khách hàng
khơng có kh n ng tr n và không đ a ra đ c b t k lý do chính đáng nào đ ngân hàng
ch p nh n gia h n kho n n này. T l n quá h n trên d n ph n ánh đ c tình hình thu
n c a ngân hàng đ i v i nh ng kho n n đ n th i đi m đáo h n.
Vi c t l này càng cao s đem đ n khá nhi u r i ro cho ngân hàng trong đó c n k
đ n vi c thu h i ch m tr s khi n cho nh ng k ho ch đ u t , phát tri n c n có v n t i
th i đi m đó b trì tr , kèm theo đó là vi c m t d n hình nh t t đ p c a ngân hàng.
N quá h n
x 100%
T l n quá h n (%)
=
T ng ngu n v n

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

17

Khóa lu n t t nghi p
GVHD: TS.Tr n Th Sao
e) T l n x u
Bên c nh n quá h n, n x u là m t v n đ mà ngân hàng h t s c quan tâm. N u ph n
tr m n x u trong d n càng cao, đi u đó ph n ánh ch t l ng tín d ng th p kém trong
ho t đ ng c a ngân hàng.
Không nh ng th , s gia t ng c a t l này cịn cho th y, ho t đ ng tín d ng t i ngân
hàng đã khơng tn th theo chính sách tín d ng c a chính nó nói riêng và c a NHNN nói
chung, qua vi c khơng đánh giá đúng t cách vay c a khách hàng, tài s n th ch p không
đúng qui đinh,… đ c bi t là không phân tán đ c r i ro khi c ch p cho vay đ i v i m t
s đ i t ng thu c m t s nhóm ngành đã đ c NHNN và Chính ph c nh báo. T đó,
d n đ n h l y, m t v n, nh h ng x u đ n hình nh c a chính ngân hàng đó và n u t i
t h n có th d n đ n tình tr ng phá s n. Theo qui đ nh hi n nay, t l này ph i nh h n
ho c b ng 3%.
T l n x u (%)

N x u
T ng d n

=

x 100%

f) Vịng quay v n tín d ng
ây là ch s đo l ng t c đ luân chuy n v n tín d ng c a ngân hàng, ph n ánh th i
gian thu h i n là nhanh hay ch m. N u ch tiêu này c a ngân hàng có s vịng ln
chuy n trong m t n m càng l n, đi u đó đ ng ngh a v i vi c đ ng v n đ c luân chuy n
liên t c, đem l i hi u qu cao.

Doanh s thu n

Vịng quay v n tín d ng (vịng)

=

D n bình qn

Trong đó:
D n đ u k + D n cu i k
D n bình quân

=

2

2.3 PH
NG PHÁP NGHIÊN C U
2.3.1 Ph ng pháp thu th p s li u
Vi c thu th p s li u ph c v bài khóa lu n đ c ti n hành nh sau:
 Thu th p s li u quá kh thông qua h s l u tr , s li u th c t phát sinh t i ngân hàng
Eximbank chi nhánh qu n 11, c th s li u thu c Báo cáo tài chính c a chi nhánh nh B ng cân đ i k
toán, B ng báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh.

ng th i, k t h p v i vi c quan sát quá trình làm vi c c a các anh ch CBCNV t i chi nhánh
trong th i gian th c t p, ti n hành ph ng v n, th o lu n v i h đ đúc k t kinh nghi m và thu th p d li u
t nh ng tr ng h p th c t phát sinh.

SVTH: Ph m Ng c Trúc Ph

ng

18