ĐỀ TÀI:KHAI THÁC - PHÁT TRIỂN DU LỊCH GẮN LIỀN VỚI GÌN GIỮ - BẢO TỒN TẠI KHU DU LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN TỈNH NINH BÌNH docx

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO







CÔNG TRÌNH DỰ THI

GIẢI THƢỞNG “SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC”
NĂM 2008




TÊN CÔNG TRÌNH:
KHAI THÁC - PHÁT TRIỂN DU LỊCH
GẮN LIỀN VỚI GÌN GIỮ - BẢO TỒN
TẠI KHU DU LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN
TỈNH NINH BÌNH



THUỘC NHÓM NGÀNH: XH1a

SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TÓM TẮT CÔNG TRÌNH
Ninh Bình là một tỉnh giàu tiềm năng du lịch trong số 63 tỉnh -
thành phố của Việt Nam. Với ñịnh hướng lấy du lịch làm ngành kinh tế
trọng tâm, Ninh Bình ñã ñề ra các mục tiêu cụ thể cho vấn ñề phát triển -
khai thác và bảo tồn các di tích thắng cảnh của tỉnh. ðịnh hướng phát
triển du lịch của Ninh Bình giai ñoạn 2005 - 2010 là lấy việc phát triển
khu du lịch sinh thái Tràng An làm trọng tâm, thúc ñẩy ngành du lịch của
tỉnh phát triển.
Khu du lịch sinh thái Tràng An bắt ñầu ñi vào xây dựng từ năm
2003 và dự kiến hoàn thành vào năm 2015. Năm 2008, nhân kỷ niệm
1040 năm ðinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng ñế, Khu du lịch sinh thái Tràng
An mở cửa khai trương giai ñoạn I vào Tuần lễ du lịch Ninh Bình (08-
14/04/2008) và ðại lễ Phật ðản Liên Hợp Quốc lần thứ V (17/05/2008).
Dự kiến khu du lịch sinh thái Tràng An sẽ hoàn thành cơ bản vào năm
2010 nhằm chào mừng và cùng với Hà Nội sẽ là 2 ñịa ñiểm chính tổ chức
kỷ niệm “1.000 năm Thăng Long - ðông ðô - Hà Nội”.
Khu du lịch sinh thái Tràng An ñã nhận ñược nhiều sự quan tâm và
ñầu tư lớn từ các cấp chính quyền. ðây là một khu sinh thái ñược ñầu tư xây
dựng với quy mô quốc gia và có các ñịnh hướng phát triển tầm khu vực và
quốc tế. Hiện nay, với 2 trọng ñiểm tham quan là Quần thể hang ñộng Tràng
An và Khu văn hoá tâm linh Núi chùa Bái ðính, khu du lịch sinh thái Tràng
An ñang thu hút ñược sự chú ý của ñông ñảo khách nội ñịa và một lượng
không nhỏ khách quốc tế.
Do mới ñưa vào khai thác du lịch, hạ tầng cơ sở chưa hoàn thiện,

chưa có ñội ngũ quản lý… nên chắc chắn hoạt ñộng của khu du lịch sinh
thái Tràng An còn gặp nhiều khó khăn và nhiều vấn ñề bất cập yêu cầu
ñược giải quyết. Một trong những vấn ñề quan trọng và ñược quan tâm


Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình




SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
nhiều nhất, ñó là vấn ñề cân bằng giữa việc khai thác, phát triển giá trị kinh
tế - du lịch với việc giữ gìn và bảo tồn các giá trị văn hoá - lịch sử -
tinh thần của khu du lịch .
Hiện tại, dự án “Xây dựng khu du lịch sinh thái Tràng An” với sự chỉ
ñạo của Chính phủ, Sở Du lịch Ninh Bình làm chủ ñầu tư và Doanh nghiệp
Xây dựng Xuân Trường chịu trách nhiệm thi công là dự án lớn nhất và quy
mô nhất tại Tràng An. Bên cạnh việc hoàn thành dự án “Xây dựng khu du lịch
sinh thái Tràng An” ñúng dự kiến, Tỉnh Ninh Bình cũng khuyến khích các nhà
ñầu tư quan tâm ñầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, khu lưu trú… tại khu du lịch
sinh thái Tràng An.
Trong quá trình xây dựng, bảo tồn và khai thác, ban quản lý dự án
ñã có những giải pháp cho vấn ñề ñược nêu trên và bước ñầu thực hiện
các giải pháp ñó. Tuy nhiên việc cân bằng giữa bảo tồn và khai thác là
một việc khá khó khăn, thực tế giải quyết vấn ñề còn chưa triệt ñể. Sự tác
ñộng qua lại giữa bảo tồn và khai thác là sự tác ñộng có ý nghĩa biện
chứng, vấn ñề này vừa có thể là yếu tố thúc ñẩy, vừa có thể là yếu tố kìm
hãm cho việc giải quyết vấn ñề còn lại. Công trình nghiên cứu khoa học
chỉ ra và làm rõ 5 tác ñộng giữa khai thác tới bảo tồn, và 5 tác ñộng theo

hướng ngược lại; phân tích các giải pháp thực tế ñã ñược sử dụng ñể giải
quyết mối quan hệ này. Qua ñó rút nhìn nhận, ñánh giá các biện pháp
hiệu quả cần tiếp tục phát huy và chỉ ra các mặt hạn chế cần tìm giải pháp
khắc phục.
Căn cứ vào thực trạng khai thác, bảo tồn tại khu du lịch sinh thái
Tràng An, các giải pháp cụ thể ñã ñược áp dụng ñể giải quyết vấn ñề cân
bằng hai mặt bảo tồn và khai thác; xét trong hoàn cảnh cụ thể của khu du
lịch sinh thái Tràng An, công trình nghiên cứu ñưa ra các giải pháp nhằm
giải quyết triệt ñể các vấn ñề còn tồn tại, giải quyết các vấn ñề phát sinh
trong quá trình quản lý. Trong ñó, bao gồm hai nhóm giải pháp: các giải
pháp về vấn ñề bảo tồn góp phần giữ gìn và nâng cao giá trị kinh tế khu

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình




SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
du lịch; các giải pháp về vấn ñề khai thác kinh tế du lịch gắn liền với vấn ñề
bảo tồn.
Các giải pháp ñược ñề xuất trong công trình có ý nghĩa thực tế
trong giai ñoạn 2002 - 2015 và quá trình phát triển sau ñó, khi ñưa vào
thực tiễn cần phải ñược kiểm tra, ñánh giá mức ñộ hiệu quả ñổi với từng
giai ñoạn phát triển của khu du lịch, ñưa ra ñược phương án tối ưu.
Với quy mô và tốc ñộ phát triển hiện tại cũng như dự kiến, khu du
lịch sinh thái Tràng An trong thời gian tới sẽ nhanh chóng trở thành khu
du lịch Quốc gia, thu hút ñông ñảo khách du lịch nội ñịa và quốc tế. Với
mục tiêu phát triển khu du lịch sinh thái Tràng An trở thành Di sản Thiên
nhiên Thế giới và Cố ñô Hoa Lư trở thành Di sản Văn hoá Thế giới, du

lịch Ninh Bình cần ñặc biệt quan tâm tới vấn ñề bảo tồn các giá trị sinh
thái - văn hoá - tư tưởng - lịch sử - tinh thần tại ñây ñồng thời phát triển
kinh tế du lịch, làm tiền ñề thúc ñẩy kinh tế xã hội phát triển.

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình




SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
MỤC LỤC


LỜI NÓI ðẦU
01
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ KHU DU LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN 03
I.Khái quát về khu du lịch sinh thái Tràng An 03
1.Khu du lịch sinh thái Tràng An trong tổng thể ngành du lịch 03
2.Các phân khu chức năng của khu du lịch sinh thái Tràng An 05
II.Các giá trị văn hoá - du lịch 17
1.Khu du lịch sinh thái Tràng An và giá trị lịch sử - văn hóa - tinh thần 17
2.Khu du lịch sinh thái Tràng An và giá trị kinh tế - du lịch 21
PHẦN II: THỰC TRẠNG VỀ VẤN ðỀ KHAI THÁC - BẢO TỒN TẠI KHU DU
LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN 24
I.Thực trạng khai thác tại khu du lịch sinh thái Tràng An 24
1.Các dự án hướng ñến khai thác khu du lịch sinh thái Tràng An 24
2.Các vấn ñề phát sinh trong quá trình khai thác 26
II.Thực trạng bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An 30
1.Tình hình bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An 30
2.Các vấn ñề phát sinh trong quá trình bảo tồn 34
III.Mối quan hệ giữa khai thác và bảo tồn 36
1.Những tác ñộng của khai thác tới vấn ñề bảo tồn 36
2.Những tác ñộng của bảo tồn tới vấn ñề khai thác 38

3.Thực trạng giải quyết mối quan hệ giữa khai thác và bảo tồn 40
PHẦN III: NHỮNG GIẢI PHÁP KHAI THÁC - PHÁT TRIỂN DU LỊCH ðẢM
BẢO GIỮ GÌN VÀ BẢO TỒN TẠI KHU DU LỊCH SINH THÁI
TRÀNG AN
45
I. Phƣơng hƣớng phát triển du lịch - dịch vụ giai ñoạn 2005 - 2010 tại khu du
lịch sinh thái Tràng An
45
II. Các giải pháp về vấn ñề khai thác - bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An 47
1.Giải pháp bảo tồn góp phần giữ gìn và nâng cao giá trị kinh tế 47
2.Giải pháp khai thác kinh tế du lịch gắn liền với vấn ñề bảo tồn 54
KẾT LUẬN 66




Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình




SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT


Từ viết tắt Nội dung hoàn chỉnh
HðND Hội ñồng nhân dân
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông

Thung Thung lũng
UBND Uỷ ban nhân dân
UNESCO United Nations Educational Scientific and Cultural
Organization - Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá
của Liên hiệp quốc
USD ðô la Mỹ
VNð Việt Nam ñồng


DANH MỤC BẢNG BIỂU


STT Nội dung Trang
1. Các kỷ lục ñã ñược xác nhận tại Chùa Bái ðính 10
2. Cơ cấu sử dụng ñất của khu du lịch sinh thái Tràng An 25














Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn

tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình



- 1 -
LỜI NÓI ðẦU
Ninh Bình là một tỉnh giàu tiềm năng về du lịch trong hệ thống các
tỉnh thành Việt Nam. Vì vậy trong nhiều năm trở lại ñây, Ninh Bình ñã xác
ñịnh du lịch là ngành kinh tế trọng ñiểm, cần ñược quan tâm, ñầu tư và phát
triển. Theo quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình, toàn tỉnh
ñã quy hoạch làm 7 khu du lịch chính. Trong ñó, khu du lịch sinh thái Tràng
An nằm trong lịch trình ñầu tiên (Khu du lịch Tam Cốc - Bích ðộng - Tràng
An - Cố ñô Hoa Lư)
1
.
Khu du lịch sinh thái Tràng An là khu du lịch rộng lớn, ñộc ñáo,
mang ñầy ñủ các giá trị văn hoá - lịch sử - xã hội - tôn giáo - tự nhiên,
gắn liền với khu du lịch Tam Cốc - Bích ðộng và Cố ñô Hoa Lư. Với quy
mô rộng lớn, mang tầm cỡ quốc gia và quốc tế, khu du lịch sinh thái
Tràng An ñã thu hút ñược sự quan tâm của các cấp chính quyền và nhân
dân. Với sự chỉ ñạo của ðảng, Nhà nước, Chính phủ, các Sở ban ngành
liên quan, việc tôn tạo và khai thác khu du lịch sinh thái Tràng An ñã
hoàn tất xong bước I và bước ñầu ñi vào khai thác giá trị du lịch - kinh tế.
Với mục tiêu phát triển khu du lịch sinh thái Tràng An trở thành
Di sản Thiên nhiên thế giới và Cố ñô Hoa Lư trở thành Di sản Văn hoá
thế giới, khu du lịch sinh thái Tràng An ngày càng ñược tỉnh Ninh Bình
quan tâm quy hoạch, mở rộng, tôn tạo, xây dựng và phát triển. Tuy nhiên,
việc phát triển một khu du lịch mang nhiều giá trị ñộc ñáo như thế cần
phải ñược quan tâm, có những ñịnh hướng ñúng ñắn ñể việc phát triển và
khai thác du lịch gắn liền với việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị

tự nhiên, văn hoá, xã hội và tinh thần của khu du lịch ñược ñảm bảo.
Hiện nay dự án ñầu tư “Xây dựng khu du lịch sinh thái Tràng An”
của Công ty xây dựng Xuân Trường với mức vốn ñầu tư gần 2.614 tỷ
ñồng ñã chuẩn bị bước sang giai ñoạn thứ II. ðề tài nghiên cứu khoa học


1
Xem phụ lục I.
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình



- 2 -
“Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn tại khu du
lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình” ra ñời là cần thiết và phù hợp
trong giai ñoạn hiện nay của dự án “Xây dựng khu du lịch sinh thái Tràng
An”.
Với việc khảo sát tình hình thực tế; tìm hiểu, nghiên cứu các văn bản
pháp quy, các chính sách, các tạp chí, báo ñài; thống kê, tổng hợp các số liệu…
công trình nghiên cứu về vấn ñề khai thác du lịch gắn liền với
bảo tồn trên
phạm vi Khu du lịch sinh thái Tràng An thuộc tỉnh Ninh
Bình trong khoảng
thời gian từ năm 2002 ñến năm 2015.
ðề tài nghiên cứu khoa học “Khai thác - phát triển du lịch gắn liền
với gìn giữ và bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh
Bình” hướng ñến việc ñánh giá các giá trị sinh thái tự nhiên, giá trị lịch sử
- văn hoá - xã hội của khu du lịch sinh thái Tràng An; ñánh giá khả năng kinh
tế - du lịch, thu hút ñầu tư của khu du lịch; ñồng thời ñưa ra ñược biện pháp

khai thác - phát triển tiềm năng kinh tế, du lịch gắn liền với việc gìn giữ và
bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An.
Với mục tiêu trên, ñề tài nghiên cứu khoa học bao gồm 3 nội dung chính
sau:
− Tổng quan về khu du lịch sinh thái Tràng An.
− Thực trạng về vấn ñề quản lý - phát triển - bảo tồn tại khu du lịch
sinh thái Tràng An.
− Những giải pháp khai thác - phát triển du lịch ñảm bảo giữ gìn
và bảo tồn tại khu du lịch sinh thái Tràng An.
Tôi hy vọng ñây sẽ là ñề tài nghiên cứu khoa học sát thực, tổng
quan về tình hình tại khu du lịch sinh thái Tràng An, ñồng thời ñưa ra
ñược những giải pháp giải quyết các vấn ñề còn tồn tại một cách hiệu
quả.




Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình



- 3 -
PHẦN I:
TỔNG QUAN VỀ KHU DU LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN

I.

Khái quát chung về khu du lịch sinh thái Tràng An:
1. Khu du lịch sinh thái Tràng An trong tổng thể ngành du lịch:

Việt Nam với 63 tỉnh - thành phố ñược biết ñến là một ñất nước du
lịch ñang nổi lên trên bản ñồ du lịch thế giới, ñược Hội ñồng Thương
mại và
Du lịch thế giới dự báo là một trong 10 ñất nước du lịch năng
ñộng nhất
trong thập kỷ sắp tới
1
. Những kết quả ñó có ñược là nhờ chủ trương ñúng ñắn
của ðảng và Nhà Nước về phát triển du lịch - dịch vụ, ñưa du lịch - dịch vụ trở
thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Ninh Bình là tỉnh có tiềm năng du lịch ña dạng và phong phú. Với
vị trí nằm ở cực Nam của tam giác ñồng bằng sông Hồng, có dãy núi Tam
ðiệp nối liền miền Bắc và miền Trung, lại từng là kinh ñô của Việt Nam
thế kỷ X nên Ninh Bình có nhiều di tích lịch sử. Ninh Bình hội tụ ñầy ñủ
các yếu tố của một Việt Nam thu nhỏ: có rừng, núi, sông, biển với các
khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển thế giới,
khu du lịch quốc gia. Ninh Bình có cơ sở ñể ñề cao vị trí của du lịch dịch
vụ trong nền kinh tế của tỉnh, kỳ vọng vào việc phát triển Ninh Bình trở
thành Thành phố du lịch của cả nước. Ninh Bình ñang ngày càng có
nhiều chính sách kêu gọi ñầu tư vào lĩnh vực du lịch, dịch vụ, coi ñây là
lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
Khu du lịch sinh thái Tràng An ñược xây dựng tại 2 huyện Hoa
Lư, Gia Viễn và một phần thành phố Ninh Bình thuộc Tỉnh Ninh Bình.
ðây là nơi có nhiều tuyến giao thông ñi qua, cách Hà Nội hơn 100km,
cách thành phố Nam ðịnh khoảng 50km, nằm trong quần thể Cố ñô Hoa


1
“Việt Nam: một trong 10 ñiểm du lịch năng ñộng nhất” - Trang thông tin ñiện tử Bộ Văn
hoá - Thể thao và Du lịch Việt Nam - 13/06/2008.

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình



- 4 -
Lư, cách Cúc Phương 15km, cách thành phố Ninh Bình 7km…, cách Khu di
tích Phố Cát 10km, cách thị xã Tam ðiệp 16km
1
…
Khu du lịch sinh thái Tràng An nằm giữa vùng di tích thắng cảnh
của cả nước: trong vòng bán kính từ 10-20km của khu du lịch là Vườn
Quốc gia Cúc Phương, Suối nước nóng Kênh Gà, Khu di tích Phố Cát,
Tam Cốc, Chùa Bích ðộng, ñền thờ Vua Lê, Cố ðô Hoa Lư, ñền ðinh
Tiên Hoàng, ñộng Hoa Sơn, hang con Moong, Nhà thờ Phát Diệm…
Phong cảnh khu du lịch với hồ nước trong xanh, rừng thông trên các ngọn
ñồi, núi non hang ñộng tự nhiên kết hợp với quần thể rừng Cúc Phương,
Cố ñô Hoa Lư, Tam Cốc - Bích ðộng… sẽ tạo nên một khu vực du lịch
rộng lớn, liên hoàn của Ninh Bình. Với sự kết hợp hài hoà giữa cảnh vật,
văn hoá ẩm thực, sự ñan xen giữa những vẻ ñẹp hoang sơ và những kiến
trúc mới mẻ, ñẹp ñẽ, những dịch vụ cao cấp, ñây sẽ trở thành trung tâm
du lịch của Ninh Bình.
Cùng với việc Ninh Bình ñược bầu chọn là một trong 10 thành phố
ñẹp nhất Việt Nam năm 2008, tuần lễ du lịch Ninh Bình 2008, kỷ niệm
1040 năm Vua ðinh Tiên Hoàng lên ngôi hoàng ñế… khu du lịch sinh thái
Tràng An sẽ trở thành ñiểm ñến lý tưởng cho du khách nội ñịa và quốc tế, trở
thành ñiểm sáng trên bản ñồ du lịch Ninh Bình, bản ñồ du lịch Việt Nam và
quốc tế
2
.

Hiện nay, tại Việt Nam ñã có 5 di tích, 2 kiệt tác ñược UNESCO -
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc - công nhận là Di
sản thế giới
3
. Với mục tiêu phát triển khu hang ñộng Tràng An trở thành di
sản thiên nhiên thế giới, khu du lịch sinh thái Tràng An sẽ trở thành một
trong 10 khu du lịch nổi tiếng nhất Việt Nam.



1
Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường - “Dự án ñầu tư xây dựng Khu du lịch sinh thái
Tràng An” - Ninh Bình, tháng 02/2008.
2
Xem phụ lục II.
3
“Di sản thế giới tại Việt Nam”, Trang thông tin ñiện tử UNESCO Việt Nam.
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình



- 5 -
Danh thắng Tràng An - Hoa Lư ñã nhận ñược sự ñầu tư rất lớn
của Nhà nước và các nhà ñầu tư ñể ñề nghị UNESCO công nhận là di sản
thế giới. Với những giá trị tiềm ẩn suốt gần 1.000 năm, Tràng An ngay
sau khi ñược phát hiện ñã nhận ñược sự quan tâm của các cấp chính
quyền. Trong các lần về thăm và làm việc tại Ninh Bình của Tổng Bí thư
Nông ðức Mạnh (26-27/07/2004), Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải
(11/02/2004), Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan (19-20/08/2003), Chủ

tịch nước Nguyễn Minh Triết (27/01/2008), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
(24/12/2006;
02/2008), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng
(02/02/2007)… các ñồng chí lãnh ñạo cấp cao của ðảng - Nhà Nước ñều
khẳng ñịnh Ninh Bình cần chú trọng phát triển khu du lịch sinh thái
Tràng An, ñưa khu du lịch này trở thành trọng ñiểm du lịch của cả nước.
2. Các phân khu chức năng của khu du lịch sinh thái Tràng An:
Khu du lịch sinh thái Tràng An nằm trên ñịa bàn huyện Hoa Lư,
huyện Gia Viễn và thành phố Ninh Bình của Tỉnh Ninh Bình. Với tổng diện
tích ñất 2.171,48ha. Trong ñó: xã Trường Yên: 774,00ha; xã Ninh Xuân:
375,56ha; xã Gia Sinh: 529,6ha; xã Ninh Hải: 159,6ha; xã Ninh Hoà:
74,00ha; phường Ninh Khánh: 31,49ha; xã Ninh Nhất: 183,55ha; phường
Tân Thành: 43,68ha
1
.
Khu du lịch sinh thái Tràng An bao gồm 7 phân khu chức năng:
− Khu các ñiểm di tích lịch sử (ñền, chùa).
− Khu du lịch hang ñộng.
− Khu văn hoá trung tâm.
− Khu ñón tiếp và hướng dẫn du lịch. −
Khu hồ lớn.
− Khu núi chùa Bái ðính.
− Khu dịch vụ du lịch.

1
Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường - “Dự án ñầu tư xây dựng Khu du lịch sinh thái
Tràng An” - Ninh Bình, tháng 02/2008.
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình

- 6 -

BẢN ðỒ TỔNG THỂ KHU DU LỊCH SINH THÁI TRÀNG AN
(Nguồn: Nguyễn Xuân Thảo - Xây dựng Thành phố du lịch Hoa Lư)


n giữ và bảo tồn
h Ninh Bình


- 7 -
Trong ñó khu du lịch hang ñộng và khu núi chùa Bái ðính là hai phân
khu có vai trò trọng tâm.
a. Quần thể hang ñộng Tràng An:
Quần thể hang ñộng Tràng An là một quần thể danh lam - thắng cảnh
thuộc vùng bảo vệ ñặc biệt của Cố ñô Hoa Lư với nhiều hang ñộng, núi non,
sông hồ và các di tích lịch sử nằm xen kẽ nhau.
Về giá trị sinh thái tự nhiên, Quần thể hang ñộng Tràng An có
diện tích khoanh vùng là 1.566 ha, trong ñó núi và rừng ñặc dụng là 980
ha, diện tích xây dựng cơ sở hạ tầng là 522 ha. Quần thể hang ñộng Tràng
An bao gồm những dải ñá vôi, các thung lũng và những sông ngòi ñan
xen, ñược ví như một trận ñồ bát quái. Theo ý kiến của Giáo sư Trần
Quốc Vượng: “Vua ðinh Tiên Hoàng lập ñô ở Hoa Lư năm 968 không
phải chỉ ñơn giản dựa vào dãy núi non hiểm trở mà còn dựa vào hệ thống
hang ñộng Tràng An này”
1
.

QUẦN THỂ HANG ðỘNG TRÀNG AN
(Nguồn: Ảnh tư liệu)

1
“Hang ñộng Tràng An”, Trang thông tin ñiện tử Bách khoa toàn thư mở Việt Nam.
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 8 -
Quần thể hang ñộng Tràng An nằm trong khu rừng ñặc dụng Hoa
Lư (rừng văn hoá - lịch sử - môi trường Hoa Lư). Theo số liệu thống kê
chưa ñầy ñủ, tại ñây có khoảng hơn 310 loại thực vật bậc cao, nhiều loại

rêu tảo và nấm. Trong ñó, một số loài gỗ thuộc diện quý hiếm như: sưa,
lát, nghiến cùng nhiều loài có giá trị cao ñược sử dụng làm thực phẩm,
làm thuốc chữa bệnh như: hoài sơn, kim ngân, bách bộ, rau sắng… Ngoài
ra còn có khoảng 30 loài thú, hơn 50 loài chim, hàng chục loài bò sát, một
số loài thú quý hiếm như: sơn dương, báo gấm, chim phượng hoàng…
Khu hang ñộng Tràng An với hơn 100 hang ñộng, hơn nửa số ñó là
hang xuyên thuỷ ñộng, có thể dùng ñò ñi từ hang này sang hang kia. Chạy
dài hơn 20km cạnh các hang là các thung lũng nối liền. Hiện nay, ñã có 18
hang ñược nạo vét và khơi thông với nhau trong tổng số 48 hang ñộng chính,
31 thung lũng lớn nhỏ ñã ñược phát hiện và quy hoạch, ñang ñược cải tạo (trừ
các thung lũng có rừng nguyên sinh), chuẩn bị tiến hành xây dựng các ñảo sinh
thái…

b. Khu tâm linh Núi chùa Bái ðính:
Tôn giáo và tín ngưỡng tôn giáo là một trong những vấn ñề luôn
luôn ñược quan tâm sâu rộng nhất trong ñời sống con người. Ngoài tín
ngưỡng dân gian, Việt Nam còn có một số tôn giáo lớn như: ñạo Phật,
ñạo Thiên Chúa, ñạo Tin Lành, ñạo Hồi, ñạo Cao ðài, ñạo Hoà Hảo…
Trong ñó, ñạo Phật ñã du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ thứ II, trải qua
nhiều thăng trầm và còn tồn tại ñến ngày nay. Hiện nay, số người theo
ñạo Phật và chịu ảnh hưởng của ñạo Phật khoảng trên 70% dân số cả
nước. Những khu văn hoá tâm linh liên quan ñến tôn giáo ngày càng
ñược chú trọng gìn giữ, tôn tạo và phát triển. Bởi ñây là những khu di tích
mang ý nghĩa lịch sử, văn hoá, tinh thần, có ảnh hưởng sâu rộng ñến ñời
sống nhân dân.


Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình

- 9 -
Chùa Bái ðính cổ thuộc ñịa phận xã Gia Sinh - huyện Gia Viễn -
tỉnh Ninh Bình là một ngôi chùa cổ ñã ñược Nhà nước công nhận là Di tích
Lịch sử - Văn hoá cấp Quốc gia từ ngày 18/06/1997
1
.
Chùa Bái ðính cổ ñược Thiền sư Nguyễn Minh Không (1065-
1141) phát hiện. Ông ñã phát hiện ra ñộng trên núi Bái ðính khi ñến ñây
tìm cây thuốc chữa bệnh cho vua Lý Thần Tông (1128-1138) và biến
ñộng thành chùa - ñây là ñiểm ñặc biệt của chùa Bái ðính cổ. Chùa Bái
ðính cổ gồm nhiều hang, mỗi hang là một gian thờ Phật, thờ Mẫu, thờ
Thần… Tại ñây còn lại vườn thuốc của Thánh Nguyễn Minh Không, với
nhiều loại thuốc quý: sinh ñịa, hoài sơn, sâm bồ, ngũ da bì, bồ chích, ñậu
xương, ñơn xương, vôi hạc, lông công, xấu hổ, hoàng bá, bạch chỉ, huyết
dụ, ñẳng sâm…
Hiện nay, trên ñồi Ba Rau, gần với chân núi Bái ðính, chùa Bái
ðính mới ñang ñược xây dựng. Công trình ñược khởi công từ năm 2003,
dự kiến sẽ hoàn thành cơ bản vào năm 2010 kỷ niệm 1.000 năm Lý Thái
Tổ dời ñô từ Hoa Lư ra Thăng Long, và dự kiến hoàn thành vào năm
2015. Ngày 17/05/2008 chùa Bái ðính khánh thành giai ñoạn I nhân dịp
cùng với khu di tích Yên Tử, vịnh Hạ Long - Quảng Ninh ñón ñoàn ñại
biểu các nước về chiêm bái trong chương trình ðại lễ Phật ðản Liên Hợp
Quốc lần thứ V (lần ñầu tiên tổ chức tại Việt Nam). Mặc dù chùa Bái
ðính chưa hoàn thành, nhưng ñây ñã trở thành ngôi chùa lớn nhất Việt
Nam, và khi xây dựng xong sẽ trở thành ngôi chùa lớn nhất khu vực
ðông Nam Á.
Diện tích tổng thể của khu văn hoá tâm linh núi chùa Bái ðính là
700 ha, hiện ñã và ñang hoàn thiện một số công trình chính trong giai
ñoạn I, mới sử dụng 50 ha, bao gồm các hạng mục: Tam quan nội, tháp

chuông, ñiện Quan Thế Âm Bồ Tát, chùa Pháp Chủ, ñiện Tam Thế, hành

1
Lã ðăng Bật, “Chùa Bái ðính - Ngôi chùa lớn nhất Việt Nam”, Sở Thông tin
Truyền thông Ninh Bình, Ninh Bình 2008.
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 10 -
lang La Hán, giếng Ngọc. ðến giai ñoạn II, khu văn hoá tâm linh sẽ mở rộng
hết 700 ha, xây dựng thêm các công trình: tháp Bồ ðề 9 tầng, khu thờ Mẫu,
khu thờ Tổ, khu tháp mộ sư, khu nhà tăng thiện viện, khu nhà khách, khu bảo
tàng Phật giáo Việt Nam…
Tuy ñang trong quá trình xây dựng, nhưng chùa Bái ðính ñã là ngôi
chùa xác lập ñược nhiều kỷ lục nhất Việt Nam. Trung tâm sách kỷ lục Việt
Nam ñã cấp các bằng “Xác nhận kỷ lục”:

Bảng 1: Các kỷ lục ñã ñược xác nhận tại Chùa Bái ðính
Kỷ lục ñược xác nhận
Pho tượng Phật Thích Ca bằng
ñồng cao và nặng nhất Việt Nam

ðại hội ñồng chuông lớn nhất
Việt Nam (phá kỷ lục Việt Nam)
Ngôi chùa có bộ tượng Tam Thế
bằng ñồng lớn nhất Việt Nam
Ngôi chùa có giếng lớn nhất Việt
Nam

Lễ trồng cây Bồ ñề nhiều nhất
Việt Nam
Ngày xác nhận Quy mô công trình
04/05/2006
Tượng Phật Thích Ca
bằng ñồng cao
10m,
nặng 100 tấn
12/12/2007
Chuông ñồng nặng 36
tấn, ñường kính 3,45m,
chiều cao 5,40m.
12/12/2007
Bộ 3 tượng Tam Thế,
mỗi tượng nặng 50 tấn.
12/12/2007
Giếng Ngọc có nước
màu xanh ngọc, chu vi
97,3m, ñường kính
30m, chiều sâu 10m.
17/05/2008
100 cây Bồ ñề chiết từ
cây Bồ ñề Ấn ðộ trồng
vào ngày 17/05/2008.
(Nguồn: Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam)

Chùa Bái ðính ñược xây dựng phù hợp với kiến trúc ñình chùa
Việt Nam và cảnh quan thiên nhiên khu vực, cũng giống như các ngôi
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn

tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 11 -
chùa cổ Việt Nam khác, nhưng có quy mô lớn hơn rất nhiều. Tại ñây còn có
500 bức tượng La Hán bằng ñá nguyên khối cao từ 1,5m ñến 2m; 200 tượng
Quan Thế Âm nhỏ bằng ñồng; 1.284 tượng Thích Ca Mâu Ni nhỏ bằng ñồng;
1.808 tượng Phật nhỏ bằng ñồng
1
…
Trong ñó, chuông ñồng lớn nhất Việt Nam là kỷ lục chùa Bái
ðính tự phá kỷ lục chiếc chuông ñồng nặng 27 tấn của mình. Ngoài ra,
chùa Bái ðính còn những kỷ lục khác chưa ñược chính thức công nhận:
ngôi chùa có diện tích lớn nhất Việt Nam, ngôi chùa có nhiều tượng Phật
lớn nhất Việt Nam, ngôi chùa có nhiều tượng La Hán nhất Việt Nam,
chuông ñồng lớn nhất ðông Nam Á (chiếc chuông ñồng 27 tấn của chùa
Bái ðính là chuông lớn thứ 2 ðông Nam Á), tượng Phật lớn nhất ðông
Nam Á.

LỄ CẮT BĂNG KHÁNH THÀNH CHÙA BÁI ðÍNH GIAI ðOẠN I
(Nguồn: Trang thông tin ñiện tử Báo Ninh Bình)



1
Lã ðăng Bật, “Chùa Bái ðính - Ngôi chùa lớn nhất Việt Nam”, Ninh Bình 2008
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 12 -

PHO TƢỢNG ðỨC PHẬT THÍCH CA BẰNG ðỒNG CAO VÀ NẶNG NHẤT
VIỆT NAM

BỘ TƢỢNG PHẬT TAM THẾ BẰNG ðỒNG LỚN NHẤT VIỆT NAM

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 13 -

QUẢ ðẠI HỒNG CHUNG BẰNG ðỒNG NẶNG NHẤT VIỆT NAM
(PHÁ KỶ LỤC VIỆT NAM)

GIẾNG NƢỚC LỚN NHẤT VIỆT NAM
(Nguồn: Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam)


Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 14 -

HAI QUẢ CHUÔNG BẰNG ðỒNG LỚN NHẤT VIỆT NAM
(Nguồn: Trang thông tin ñiện tử Du lịch Ninh Bình)




















LỄ TRỒNG CÂY BỒ ðỀ TẠI ðẠI LỄ PHẬT ðẢN LIÊN HỢP

QUỐC LẦN THỨ V
(Nguồn: Ảnh khảo sát thực tế)

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 15 -
Với văn hoá Phật giáo của người dân Việt Nam hiện nay, một
không gian tâm linh quy mô, rộng lớn và bề thế như chùa Bái ðính là cần thiết
ñể gìn giữ và nuôi dưỡng những giá trị tinh thần tốt ñẹp, hướng tâm con người
ñến với ñiều thiện. Hơn nữa, với vẻ ñẹp, sự thống nhất trong tổng thể khu du
lịch sinh thái Tràng An rộng lớn, khu văn hoá tâm linh núi chùa Bái ðính hy
vọng sẽ trở thành ñiểm ñến của ñông ñảo du khách quốc tế, thúc ñẩy ngành du
lịch Việt Nam phát triển nhanh chóng, quảng bá sâu rộng văn hoá Việt Nam
với bạn bè quốc tế.

c. Các phân khu chức năng khác:
Cũng như các khu du lịch lớn khác tại Việt Nam, khuôn viên du lịch
không thể thiếu các khu ñón tiếp, khu Văn hóa trung tâm và khu dịch vụ du
lịch. ðây là khu vực hoàn toàn nhân tạo, dựa trên cảnh quan chung và phù hợp
với ñặc trưng, văn hóa tổng thể của khu du lịch. Hiện nay, các hạng mục này
chưa ñược khởi công xây dựng, dự kiến sẽ ñược khởi công vào giai ñoạn thứ II
của dự án - tháng 12/2008.
 Khu Trung tâm Tràng An: với chức năng ñón tiếp và hướng
dẫn khách du lịch, là nơi tổ chức các lễ hội lịch sử - văn hoá - thương mại
- du lịch, lễ hội làng nghề truyền thống… các hội nghị, hội thảo tầm cỡ
quốc gia và quốc tế. Với chức năng trên, khu Trung tâm ñược quy hoạch
xây dựng gồm: hai bến thuyền xây dựng có kiến trúc ñẹp quy mô ñảm
bảo phục vụ khách du lịch bằng thuyền và phục vụ ăn nghỉ, giải trí, mua

bán các sản phẩm ñặc sản của ñịa phương; hệ thống cổng vào, hệ thống
giao thông nội bộ, cây xanh, thảm cỏ và hệ thống hạ tầng ñược thiết kế
ñồng bộ, mang bản sắc dân tộc và hiện ñại ñáp ứng ñầy ñủ chức năng của
khu trung tâm.
Khu Trung tâm Tràng An sẽ bao gồm các hạng mục công trình kiến
trúc sau: Cổng Ngọ Môn và cổng phụ, nhà quản lý toàn khu, ñài phun
nước lớn, khu bán ñồ lưu niệm, khu công viên nước, phòng hội thảo, sân

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 16 -
khấu ngoài trời, khu ẩm thực Việt Nam, khu kỹ thuật ñiện nước chiếu sáng
vệ sinh công cộng, cổng vào khu nghỉ, bãi gửi xe và nhà gửi xe, khu
nhà bảo
vệ toàn khu, ñường giao thông ñi lại, quảng trường ánh sáng
rộng, khối
khách sạn du lịch (200 phòng), khối khách sạn du lịch sang trọng (100
phòng), bể cảnh và sân vườn, nhà hàng thuỷ tạ với cá món ăn Âu Mỹ, khu biệt
thự ñơn lập, nhà thi ñấu Bowling và phòng thể chất, sân tennis, hồ bơi và bể
vây, khu thể dục thể thao và gửi ñồ, khu tập chơi Golf 1 lỗ ngoài trời, khu
tập chơi Golf và ñiện tử trong nhà, khu kỹ thuật -
ñiện nước - chiếu sáng, nhà vệ sinh công cộng.


Khu công viên văn hoá:
sẽ ñược xây dựng dọc theo tuyến
ñường trục chính Tràng An thuộc vị trí cửa ngõ vào trung tâm khu du lịch sinh
thái Tràng An và Cố ñô Hoa Lư. Khu công viên văn hoá bao gồm các hạng

mục công trình xây dựng: khu quản lý ñiều hành, khu công viên, khu quảng
trường, khu ẩm thực, khu thương mại, khu tôn giáo, khu cây xanh - mặt nước -
vườn hoa, sân bãi và ñường giao thông.

Việt Nam hiện nay có 26 khu resort ñược xếp hạng từ 3 ñến 5 sao,
như vậy với quy mô phát triển của mình, khu du lịch sinh thái Tràng An
sẽ không chỉ là một khu du lịch sinh thái ñộc ñáo mà còn bao gồm một
khu resort lý tưởng ñối với khách du lịch. Sau khi hoàn thành các hạng
mục xây dựng, Tràng An có cơ hội lớn ñể trở thành khu du lịch quốc gia
thứ 22, học hỏi và tiếp thu những kinh nghiệm của khu du lịch Tam Cốc -
Bích ðộng.









Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 16 -

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 17 -

II.

Các giá trị văn hoá - du lịch
1. Khu du lịch sinh thái Tràng An và giá trị lịch sử - văn hóa -
tinh thần:
Ninh Bình với Cố ñô Hoa Lư ñược ñánh giá là một thành phố du lịch

cổ kính của Việt Nam. Các khu du lịch tại Ninh Bình ñều gắn liền với 3 triều
ñại ðinh - Tiền Lê - Lý - 3 Nhà nước phong kiến Trung ương tập quyền ñầu
tiên trong lịch sử Việt Nam. Bởi vậy các khu di tích ở Ninh Bình ñều ít nhiều
giữ ñược những giá trị lịch sử quý báu. Khu du lịch sinh thái Tràng An cũng
có những ñền, thung, chùa, phủ, miếu mạo… các di vật cổ… gắn liền với 3
triều ñại ấy.
Về giá trị lịch sử, quần thể hang ñộng Tràng An là nơi phòng thủ
hiểm yếu bảo vệ kinh ñô Hoa Lư của các triều vua ðinh, Lê, Lý. Sau khi
vua Lý Công Uẩn dời ñô từ Hoa Lư ra Thăng Long, Tràng An dường như
bị quên lãng gần 1.000 năm. Quần thể hang ñộng này thực sự ñược phát
hiện và khoanh vùng bảo vệ từ năm 2002. Tại ñây ñã khai quật ñược
nhiều di chỉ khảo cổ có giá trị. Khi nạo vét ở các hang ñộng, các nhà khảo
cổ học ñã phát hiện ñược các di tích từ thế kỷ thứ X. Có khu vực với rất
nhiều phế tích quan trọng khẳng ñịnh ñó là nơi sinh hoạt của các nhà
nước phân quyền ngày xưa ở thời nhà Trần vào thế kỷ thứ XIV như nồi
gốm, các bát ñĩa cổ. Các phế tích này rất giống với các phế tích tìm thấy ở
Hoàng thành Thăng Long.
Năm 2007 các nhà khảo cổ học ñầu ngành của nước Anh và các
nhà khoa học Việt Nam ñã có những chuyến khảo sát Hang Báng - một
trong những hang ñộng thuộc khu du lịch sinh thái Tràng An. Các nhà
khoa học ñã phát hiện những công cụ chặt bằng ñá cuội thuộc thời kỳ văn
hoá Sơn Vi, những mảnh gốm thuộc thời kỳ văn hoá ða Mút. Kết hợp với
các cổ vật có niên ñại từ thế kỷ X ñến thế kỷ XIV ñược phát hiện trước ñó
tại các thung và hang ñộng, các di chỉ khảo cổ này là những tư liệu quý ñể
các nhà khoa học tìm hiểu về thời ñại ñồ ñá cũ, về ñời sống của người
Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình


- 18 -

nguyên thuỷ, tìm hiểu về các triều ñại ðinh - Tiền Lê - Lý - Trần. Những
phát hiện mới này sẽ là tiền ñề quan trọng ñể tỉnh Ninh Bình có hướng
khoanh vùng bảo vệ, quy hoạch và ñầu tư lớn vào khu du lịch sinh thái
Tràng An.
Quần thể hang ñộng Tràng An không chỉ có những ðộng xuyên
thủy mà còn có các ñảo xây dựng các phủ, ñền tồn tại gần 1.000 năm tuổi
như: ðền Trần - ðền Nội Lâm thờ thần Quý Minh; Phủ ðột thờ hai vị
tướng trung thành nhà ðinh; Phủ Khống thờ vị quan chấn ải phái Nam
kinh ñô và 7 vị quan ñại thần trung thành ñã khâm liệm Vua ðinh Tiên
Hoàng. Tại Phủ Khống vẫn còn lại một gốc thị rất lớn ñã nghìn năm tuổi,
và một cây thị nhỏ mọc lên từ gốc thị này, cây thị này có hai loại quả mọc
ñan xen nhau ở các cành: quả tròn và quả sáp (dẹt) không hạt.
Việc phát lộ ra hệ thống hang ñộng ở quần thể cố ñô Hoa Lư có
một ý nghĩa ñặc biệt quan trọng. Sự kiện này xảy ra ñồng thời với việc
phát lộ ra Hoàng thành Thăng Long. Việc phát lộ ra hệ thống hang ñộng
Tràng An ñã dần hé mở ra sự ñúng ñắn của việc ñịnh ñô của vua ðinh
Tiên Hoàng tại Hoa Lư thời kỳ ñầu của một Nhà nước phong kiến tập
quyền. ðó cũng là một căn cứ quan trọng ñể nhà vua khẳng ñịnh ñộc lập
chủ quyền của dân tộc dựa trên cơ sở sức mạnh của dân tộc. ðây là gạch
nối giữa Hoa Lư và Thăng Long, làm cho nhân dân Việt Nam có sự hồi
tưởng những diễn biến lịch sử ñã diễn ra ở kinh thành Hoa Lư và sự nối
tiếp ở kinh thành Thăng Long cho ñến Hà Nội hôm nay.
Còn tại chùa Bái ðính cổ, các nhà nghiên cứu ñã phát hiện các
dấu vết về khảo cổ học thời tiền sử, ñó là ngấn nước biển ở ñộ cao 150m
và một mảng trầm tích vỏ sò biển. “Theo tài liệu ñịa chất, thì cách ñây
khoảng 300 ngàn năm ở kỷ ðệ tứ có một ñợt biển tiến Xi-xilian nước
dâng cao trên 120m, nhưng ñợt biển tiến này tồn tại ngắn chỉ một thời
gian rồi rút lui. Có lẽ vì vậy mà ngấn sóng ñể lại không sâu, và lớp vỏ sò

Khai thác - phát triển du lịch gắn liền với gìn giữ và bảo tồn
tại khu du lịch sinh thái Tràng An - Tỉnh Ninh Bình