nghệ thuật sống

1
Nghệ thuật sống

Nguồn :
/>
Hosted @ : />

Những Hòn Đá Cuội
Chút Suy Tư Trong Ngày
Sống Trọn Vẹn Từng Ngày
Bươm Bướm Bay
Ngọn Đèn Trong Đêm
Một Dấu Chấm Đen
Câu Hỏi Quan Trọng Nhất
Những Con Sò Trên Bãi Biển
Là Bạn Của Một Ai Đó
Khi Thượng Đế Tạo Ra Người Cha
Nó Là Bạn Cháu
Bốn Từ Làm Thay Đổi Cuộc Đời
Anh Đâu Là Tất Cả
Thông Điệp Của Cánh Diều
10 Lời Khuyên
Để Phát Huy Tính Sáng Tạo
Ngộ Nhận Trong
Hãy Mở Kho Truyện Kể
Khoảnh Khắc… Mưa…
Chữ Nhẫn Làm Đầu
"Tôi Không Sống Với Quá Khứ"
Làm Người Lớn Khó Lắm
Mảnh Đĩa Vỡ

Tách Kỳ Diệu
Người Thầy Tốt Nhất
Tâm Sự Cùng "Đồng Nghiệp- Con"
Sức Mạnh Của Nụ Cười
Nếu Như Một Ngày Nào Đó, Tự Nhiên Cả Thế Giới Không Còn Nói Tiếng …. Mẹ
Hãy Mở Lòng Ra Với Mọi Người
Một Cử Chỉ Đẹp
Để Tỏ Lòng Biết Ơn
Người Con Trai
Sách Chết
Cô Bé Và Chiếc Xe Đạp
Thế Giới Hấp Dẫn
Tặng Quà
Bông Hồng Mùa Báo Hiếu
Để Đơn Giản Hóa Cuộc Sống Của Bạn

2
Để Đơn Giản Hóa Cuộc Sống Của Bạn
Điều Tôi Đã Học Được Từ Nhà Máy
Để Chiến Thắng Tình Yêu Cần Phải Học Cách Thất Bại
Hoa Cho Mẹ
Bài Ngữ Pháp Cho Bạn Trẻ
Người Bạn
Người Thầy Của Tuổi Thơ
Ngọn Nến Trong Đêm
Hai Bà Mẹ
Cao Hơn Núi Thái-Rộng Hơn Biển Đông
Xoa Diu Nỗi Đau
Và Câu Trả Lời
Một Thời Để Sống-Một Thời Để Yêu

Huyền Thoại Goá Phụ
Một Câu Chuyện Cảm Động
Đôi Hoa Tai Hình Giọt Nước
Mẹ Tôi Thầy Tôi
Người Cha Không Thể Quên Của Tôi
Hãy Là Chính Mình
Cậu Bé Chờ Thư
Những vết đinh
MỘT CÂU CHUYỆN ĐẸP
NGƯỜI CHÀO BÁO
THƯ TÌNH
TÌNH BẠN
ĐỪNG THAY ĐỔI THẾ GIỚI
ĐỂ ĐỌC KHI CON MỘT MÌNH
MÓN QUÀ MỘT NỬA
BƯƠM B
ƯỚM BAY
HÃY THẮP LÊN MỘT QUE DIÊM
ĐÁNH NHAU BẰNG GẬY
XIN THẦY HÃY DẠY CHO CON TÔI
CÂU HỎI QUAN TRỌNG NHẤT
BÀI HỌC TỪ LOÀI NGHỖNG
CẬU BÉ CHỜ THƯ
LỜI NHẮN GỬI TỪ MỘT NGƯỜI BẠN
CHIẾC CẦU
ĐỨA BÉ CỦA HOÀ BÌNH
THƯ VIẾT CHO BA
ĐÔI BÀN TAY
GIÁNG SINH ĐẸP NHẤT
SỐNG TRỌN VẸN TỪNG NGÀY

CHÚT SUY TƯ TRONG NGÀY
NGỌN NẾN TRONG ĐÊM
ĐÔI BÀN TAY ÂU YẾM
HAI HẠT NG
ỌC

3
NƠI NÀO CÓ TÌNH YÊU…
CÀ PHÊ MUỐI

Những hòn đá cuội
Báo tncn số 37-99 có đăng một mẩu chuyện :
Trong một buổi nói chuyện với một nhóm các doanh nhân, một chuyên gia
trình bày về cách sử dụng thời giờ có hiệu quả. Đứng trước những người khá
thành đạt trong cuộc sống, ông mĩm cười : "sau đây là một câu hỏi trắc
nghiệm". Oâng ta lấy từ gầm bàn một cái lọ rộng miệng cỡ bốn lít và một túi
chứa những hòn đá cuội to bằng nắ
m tay. Oâng lần lượt đặt từng hòn đá vào lọ
cho đến khi không thể bỏ vào được nữa. "cái lọ có đầy chưa?" - ông hỏi.
"Đầy rồi" - mọi người đáp. "thật không ?" - ông lấy từ gầm bàn ra một cái túi
sỏi nhỏ đổ từ từ vào lọ tất cả các khoảng trống giữa các hòn đá cuội. Oâng
nhoẻn miệng cười và hỏi: "cái lọ đầy chưa?"
Lần nầy thì dườ
ng như mọi người bắt kịp ông. Ai đó trả lời : "chắc là chưa".
"Tốt!". Oâng nói và lấy ra một túi cát đổ vào lọ và cát chen đầy vào các khoảng
trống giữa những hòn đá cuội và hòn sỏi. Một lần nữa ông hỏi : "cái lọ đầy
chưa?".
"Chưa" - mọi người nhao nhao. "tốt" – ông lập lại và quơ lấy bình nước đổ vào
lọ cho đến khi nước ngập đến miệng lọ. Oâng ngướ
c nhìn mọi người và hỏi :

"minh họa nầy nói lên điều gì ?".
Một nhà kinh doanh nhanh nhẹn đáp : "vấn đề là dù cho kế hoạch làm việc của
bạn có sít sao thế nào đi nữa, nếu cố gắng bạn luôn có thể làm thêm nhiều việc
nữa!".
"Không phải - ông đáp : đó không phải là vấn đề. Điều mà minh họa vừa rồi
nói lên là: nếu bạn không đăït những hòn đá cuội vào lọ trước, b
ạn sẽ không
bao giờ có thể nhét chúng vào được".
Cái gì là những "hòn đá cuội" trong cuộc sống của bạn? Có thể là những dự án,
một hoài bão mà bạn muốn thực hiện, thời gian với những người mà bạn
thương yêu, học vấn bạn, sức khoẻ của bạn … nhưng nhớ đặt những hòn đá
cuội đó vào lọ trước hoặc bạn sẽ không bao giờ nhét chúng vào được. Chúng ta

4
luôn cố gắng làm thật nhiều việc trong khoảng thời gian giới hạn của mình.
Nhưng điều quan trọng là những việc mà bạn đang làm có thật sự có ý nghĩa?
Thế thì tối nay hay sáng mai khi bạn suy ngẫm về câu chuyện nầy, hãy tự hỏi
chính bản thân mình rằng điều gì là những "hòn đá cuội" trong cuộc sống của
chính mình bạn và hãy đặt chúng vào trong lọ trước.
Lạy chúa, tất cả chúng con đề
u có một số giờ trong một ngày. Xin cho chúng
biết tận dụng thời gian để tạo thuận lợi cho cuộc sống và không chịu nhượng
bộ cho đến khi đạt được mục đích. Xin chỉ cho chúng con thấy những "hòn đá
cuội" nào phải đặt vào trước hết. Ước gì chúng con rèn luyện những gì chúng
con có để cải thiện chính mình. Xin hãy dạy chúng con biết rằng chúng con có
thể đạt được mục đích qua những công việc gian khổ
và qua sự chuẩn bị chu
đáo. Amen
Chút suy tư trong ngày
Một bác thợ mộc đến tuổi về hưu nói cho ông chủ thầu biết những dự tính của

mình trong thời gian sắp tới. Bác sẽ xin nghỉ hưu để vui hưởng tuổi già với con
cháu. Bác biết rằng nếu nghỉ việc thì tài chính của gia đình sẽ có phần nào thiếu
hụt nhưng bác tin rồi đây gia đình mình sẽ có cách xoay trở được.
Oâng chủ thầu tỏ ra tiếc khi thấy người thợ lành ngh
ề xin thôi việc. Oâng ta đề
nghị bác cố xây giúp cho hãng thêm một ngôi nhà nữa là nghĩ coi như là vì ông.
Bác thợ đồng ý làm nhưng ai cũng hiểu rằng bác miễn cưỡng nhận lời chứ
không thực lòng muốn nhận công việc này.
Bác ta gọi đại một đám thợ có tay nghề kém và mua những loại vật tư kém chất
lượng để xây dựng căn nhà ấy. Khi ngôi nhà được xây xong, ông chủ thầu đến
tiếp nhận công trình và trao vào tay bác chiếc chìa khoá nhà. Oâng nói vớ
i bác :
"đây là nhà của anh. Tôi biếu anh món quà này để cảm ơn anh đã làm việc cho
công ty bấy lâu nay".
Chúng ta thì có khác gì bác thợ ấy. Chúng ta xây dựng cuộc đời mình một cách
cẩu thả, tùy tiện với tâm lý đối phó thay vì tích cực và chủ động làm cho nó
thật tốt đẹp. Ơû một vài thời điểm quan trọng trong cuộc đời mình, chúng ta
không hề dốùc hết sức lực để thực hiện mọi việc cho thật tốt. Thế r
ồi khi không
trông thấy tình trạng tồi tệ và nhận ra rằng mình đang sống trong căn nhà do
chính tay mình dựng nên thì chúng ta cảm thấy bị sốc. Giá như được biết trước,
hẳn chúng ta sẽ hành động khác đi.

5
Hãy hình dung mình là bác thợ mộc, còn cuộc đời ta chính là ngôi nhà. Mỗi
ngày bạn đóng đinh, lát sàn hoặc xây tường, bạn hãy xây nhà mình một cách
khôn ngoan. Bạn chỉ có một cuộc đời mà thôi. Ngay cả trong trường hợp bạn
chỉ còn sống một ngày, ngày sống đó càng đáng để bạn sống sao cho tử tế và
có tư cách.
Tấm bảng gắn trên tường ghi rằng: "sống là thực hiện một kế hoạch do chính

mình vạch ra"
. Cuộc sống của bạn hôm nay là kết quả từ thái độ sống và
những lựa chọn của bạn trong quá khứ. Cuộc sống của bạn ngày mai sẽ là kết
quả từ thái độ sống và những lựa chọn của bạn ngày hôm nay.
( trích ttcn số 19 – 99)
Sống trọn vẹn từng ngày
Trong một buổi diễn thuyết vào đầu năm học, brian dison – tổng giám đốc của
tập đoàn coca cola – đã nói chuyện với sinh viên về mối tương quan giữa nghề
nghiệp với những trách nhiệm khác của con người.
"bạn hãy tưởng tượng cuộc đời như một trò chơi tung hứng. Trong tay bạn có 5
quả bóng mang tên là: công việc, gia đình, sức khỏe, bạn bè và tinh thần. Bạn
đang tung chúng lên không trung. Bạn sẽ hiể
u ngay rằng công việc là một quả
bóng cao su. Vì khi bạn làm rơi nó xuống đất, nó sẽ nảy lên lại. Nhưng bốn quả
bóng còn lại: gia đình, sức khoẻ, bạn bè và tinh thần đều là những quả bóng
bằng thủy tinh. Nếu bạn lỡ tay đánh rơi một quả, nó sẽ bị trầy sướt, bị nứt, bị
hư hỏng hoặc thậm chí bị vỡ nát mà không thể sửa chữa
được. Chúng không
bao giờ trở lại như cũ. Bạn phải hiểu điều đó và cố gắng phấn đấu giữ cho được
sự quân bình trong cuộc sống của bạn.
bạn làm thế nào đây? Bạn đừng hạ thấp giá trị của mình bằng cách so sánh
mình với những người khác. Đó là gì mỗi người chúng ta là những con người
hoàn toàn khác nhau, chúng ta là những cá nhân đặc biệt. Bạn chớ đặt mục tiêu
của bạn vào những gì mà người khác cho là quan trọng. Chỉ có bạn mới biết rõ
điều gì là tốt nhất cho chính mình.
Bạn chớ nên thờ ơ với những gì gần gũi với trái tim của bạn. Bạn hãy nắm chắc
lấy như thể chúng là những phần quan trọng trong cuộc sống của bạn. Bởi vì
nếu không có chúng, cuộc sống của bạn sẽ mất đi ý nghĩa.
Bạn ch
ớ để cuộc sống trôi qua kẽ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc

ảo tưởng về tương lai. Chỉ bằng cách sống cuộc đời mình trong từng khoảnh
khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình.

6
Bạn chớ bỏ cuộc khi bạn vẫn còn điều gì đó để cho đi. Không có gì là bế tắc
khi bạn thôi không cố gắng nữa.
Bạn chớ ngại nhận rằng mình vẫn chưa hoàn thiện. Đó chính là sợi chỉ mỏng
manh ràng buộc mỗi người chúng ta lại với nhau.
Bạn chớ ngại mạo hiểm. Nhờ mạo hiểm với đời mình mà bạn học biết cách
số
ng dũng cảm
Bạn chớ khóa kín lòng mình với tình yêu bằng cách nói bạn không có thời gian
yêu ai. Cách nhanh nhất để nhận biết tình yêu là hãy cho đi. Cách nhanh nhất
để đánh mất tình yêu là nếu giữ thật chặt. Còn phương thế tốt nhất để giữ được
tình yêu là bạn hãy chắp cho nó đôi cánh.
Bạn chớ băng qua cuộc đời nhanh cho đến nỗi không những bạn quên mất nơi
mình sống mà còn có khi quên cả bạn định đi về
đâu.
Bạn chớ quên nhu cầu tình cảm lớn nhất của con người là cảm thấy mình được
đánh giá đúng.
Bạn chớ ngại học. Kiến thức không có trọng lượng. Nó là kho báu mà bạn có
thể mang theo bên mình một cách dễ dàng.
Bạn chớ phí phạm thời giờ hoặc lời nói một cách vô trách nhiệm. Cả hai điều
đó một khi mất đi thì sẽ không khi nào bắt lại được. Cuộc đời không ph
ải là
một đường chạy mà nó là một lộ trình mà bạn hãy thưởng thức từng chặng
đường mà mình đi qua.
Quá khứ đã là lịch sử. Tuơng lai là một mầu nhiệm. Còn hiện tại là một món
quà của cuộc sống. Chính vì thế mà chúng ta gọi đó là tặng phẩm.
( trích ttcn số 21 – 99)

BƯƠM BƯỚM BAY
Khi con nhộng chui ra khỏi được cái kén chật hẹp của mình, nó sẽ tung bay vào
trời xanh rộng bao la đầy hoa và nắng. Và đây là giây phút hạnh phúc nhất
trong cuộc đời của nó.
Một ngày kia, tổ kén trên cành cây hé mở một chút. Một người ngồi gần đó
quan sát : đã hàng mấy tiếng đồng hồ chú bướm chứ cố gắng chui ra khỏi cái lỗ
nhỏ xíu ở đầu kén. Rồi bỗng chú bướm bất động, dường như nó đ
ã kiệt sức và

7
không thể chui ra thêm một đoạn nào nữa. Thế là người đàn ông quyết định
giúp đỡ chú bướm. Oâng ta lấy kéo và tỉa cái miệng kén cho rộng thêm ra. Chú
bướm liền chui ra một cách dễ dàng. Nhưng nó chỉ là một thân nhộng trần trụi
với đôi cánh nhăn nhúm và khô héo như chiếc lá cháy xém dưới ánh mặt trời.
Người đàn ông tiếp tục quan sát chú bướm vì ông ta nghĩ rằng thế nào đôi cánh
đó cũng mọc lớn lên để k
ịp nâng thân bướm khi nó rời khỏi kén. Thế nhưng cả
hai điều đó đều không xảy ra. Chú bướm dùng thời gian ngắn ngủi còn lại của
đời mình trườn quanh với một thân nhộng trần trụi và đôi cánh khô nhăn nhúm
. Nó chẳng bao giờ có thể bay được.
Điều người đàn ông tốt bụng kia không biết đến là miệng kén chỉ mở rất hẹp và
con nhộng kia cần nỗ lực hết s
ức mình, đến mức kiệt sức để có thể chui ra. Và
cách thiên nhiên tạo ra loài bướm là chính khi con nhộng dùng hết sức của
mình để chui ra khỏi miệng kén như vậy, có thể nó sẽ tiết ra một chất diïch
nhờn và bơm vào đôi cánh của nó để đôi cánh sẽ lớn dần lên và chú bướm có
thể tung bay vào bầu trời xanh bao la ngay khi nó rời hẳn cái kén.
Nhiều lần trong đời chúng ta cần phải nỗ lực đến kiệt sức
để có thể đạt được
điều mà mình mơ ước. Nếu cuộc sống cho chúng ta một cuộc đời không có

những trở ngại và gian truân, thì chính cuộc đời đó sẽ làm cho chúng ta què
quặc. Chúng ta sẽ rất yếu ớt và không thể có được một sự mạnh mẽ mà lẽ ra
chúng ta phải có. Chúng ta chẳng thể nào tung bay lên được.
Nếu chúng ta xin sức mạnh, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta những gian
truân để làm chúng ta m
ạnh mẽ lên.
Nếu chúng ta xin sự khôn ngoan, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta những
vấn nạn để chúng ta phán đoán và giải quyết.
Nếu chúng ta xin sự thịnh vượng, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta một khối
óc và sức mạnh của cơ bắp để làm việc.
nếu chúng ta xin lòng can đảm, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta những
người đang gặ
p hoạn nạn để chúng ta giúp đỡ.
Nếu chúng ta xin tình yêu, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta những người
đang gặp hoạn nạn để chúng ta giúp đở.
Nếu chúng ta xin sự giúp đở, cuộc sống sẽ gởi đến cho chúng ta những cơ hội .
Chúng ta thường không nhận được những gì mình muốn nhưng lại nhận được
mọi thứ mình cần.

8
( ntd – biên dịch từ internet – trích ttcn số 22 – 99)
NGỌN ĐÈN TRONG ĐÊM
Cách đây nhiều năm, khi người vợ trẻ của tôi ốm nặng, tôi đã tự hỏi làm sao có
thể chịu đựng nổi gánh nặng về thể chất và tinh thần khi chăm sóc nàng. Một
đêm, khi tôi gần như không còn nghị lực và sức chịu đựng nữa thì một biến cố
từ lâu bị lãng quên chợt hiện về trong ký ức.
Lúc đó tôi lên mười, cũng là thời gian mẹ tôi đang trong cơn bệnh thập tử nhất
sinh. Một đêm lúc thức dậy uống nước, đi ngang qua phòng ba mẹ, tôi chợt
thấy ở đó đèn vẫn còn sáng. Tôi nhìn vào. Ba đang ngồi trên ghế cạnh gường
mẹ, chẳng làm gì cả, còn mẹ đang ngủ. Tôi hoảng hốt chạy vào: "chuyện gì vậy

ba? Sao ba không ngủ?".
Ba chạm nhẹ vào người tôi : "không sao hết. Ba chỉ xem chừng mẹ thôi". Tôi
không thể nói chính xác là như thế nào, nhưng ký ức về bi
ến cố xảy ra từ rất lâu
đó đã cho tôi thêm sức mạnh tiếp tục gánh vác việc gia đình. Ngọn đèn đáng
nhớ đó và sự ấm áp từ căn phòng ba mẹ đã là một sức mạnh thần kỳ; và lời nói
của ba đã theo tôi mãi: "ba chỉ xem chừng mẹ thôi". Cái trọng trách mà tôi
đang gánh vác bằng cách nào đó dường như dễ chịu hơn, như thể có một nguồn
lực
được vực dậy từ quá khứ hay từ chính bản thân tôi.
Trong những khoảnh khắc tinh thần suy sụp, nhưng ký ức tuổi thơ thường trở
thành nguồn lực vô cùng cho nhân cách, đó là những lăng kính chứa đựng
những cảm nhận của ta về cuộc đời. Như james barrie đã từng viết: "thượng đế
cho chúng ta ký ức để chúng ta có thể có được hoa hồng giữa tháng mười
hai giá rét".
( lại Tú Quỳnh theo reader’s digest
trích ttcn số 37 – 97)
MỘT DẤU CHẤM ĐEN
Nếu như có thể thay đổi một điều gì đó trong cuộc sống của mình….
"Khoảng cách giữa đạo đức và thói xấu hẹp hòi đến nỗi chỉ vừa đủ cho
hoàn cảnh xen vào…"
J. M. Braude
Tôi là một người con thật thà, một người con hiếu thảo, ai cũng bảo thế. Nhưng
với tôi, chưa xứng đáng bởi một lần trong đời tôi đã là thằng móc túi.

9
Xuất thân từ miền trung nghèo khó, bố mẹ vẫn cố vay mượn để tôi được đi học
đại học. Năm đó tôi đậu cả ba trường, nhưng chọn trường tài chính kế toán với
ước mong sau này có tiền bù đắp phần thiếu hụt trong cuộc sống của bố mẹ.
Thời sinh viên tôi rất chăm chỉ học tập và đã gánh vác phần nào cho bản thân

và gia đình, bởi tôi được học bổng bốn năm liền. Và cuối cùng tôi cũng đã tốt
nghiệp với luận văn đạt điểm xuất sắc.
Sau ngày lấy giấy chứng nhận một tuần, tôi bắt đầu hành trình gõ cửa kiếm
việc. Nhưng thật bất hạnh, đến đâu người ta cũng lắc đầu nhẹ nhàng. Có lẽ tôi
là người không biết điều và điều kiện không cho tôi biết điề
u. Gần chục ngày
sau tiền hết, tôi may mắn được bà dì họ đón về làm gia sư cho đứa con đang
học lớp 10.
Người ta chăm chỉ quyết định đến 90% thành đạt. Vì vậy mà 10% còn lại của
cô em vẫn chỉ đủ cho nó tổng kết các môn là 5 phẩy chứ còn vào đại học thì….
Hai tháng viết thư liên miên về nhà mà nội dung quanh quẩn là lời động viên
mẹ già: "mẹ đừng lo, con không thể thất nghiệp đâu, mà con ch
ỉ đợi công việc
phù hợp chuyên ngành con học để phát huy khả năng". Tôi cứ gầy đi theo từng
bức thư. Cuối cùng tôi quyết định rời khỏi nhà dì. Tôi tìm đến nhà anh con của
dì để tá túc và hằng ngày đi tìm việc. Anh chị rất là tốt. Một ngày do hướng dẫn
của trung tâm xúc tiến việc làm, tôi đã thi đậu vào một công ty liên doanh. Tôi
lại không thể có 200 usd trả trung tâm nên đành trở về nhà anh chị, mặt lầm lì
hẳn đ
i. Và một buổi chiều lại ra đi. Xách ba lô đi bộ dọc đường mà đến ga hà
nội lúc nào không hay. Trong túi còn 20.000 đồng mà chưa dám ăn gì. Trời
mưa, tối đó tôi run cầm cập vì lạnh. Một "hài cốt" lại hỏi tôi: "lên cơn hả?".
Không cần trả lời ông ta kéo tôi đi kiếm chác một cái gì đó. Tôi cười và từ chối.
Sáng sau, tôi đi xe buýt đến nơi tập trung nhiều công ty xúc tiến việc làm. Lúc
đó tại cửa hàng bách hóa, tôi đi theo m
ột bà già mang một chiếc giỏ xách. Tôi
tìm cách đánh cắp chiếc giỏ và trong đó có một số tiền nhỏ đủ tiêu dùng vài
hôm. Và tôi trở thành tên ăn cắp lúc đó. Sau đó tôi xin vào một công ty xây
dựng và sau một tuần thì được nhận vào làm. Ngày 20 tết tôi được gọi lên
phòng tổ chức với nhiệm vụ theo đội công trình đi cà mau.

Giờ đây tôi đã ổn định công việc, thỉnh thoảng tôi dành dụm tiền mua quà và
gởi tiền về
cho bố mẹ. Chị tôi hay bảo với các cháu rằng: "sau này chúng mày
có hiếu như cậu sơn thì mẹ yên tâm". Tôi chỉ cười và thấy mình có lỗi. Tôi vẫn
thường hay dặn bố mẹ cố giữ gìn tiền bạc hay đồ đạt khi đi chợ hay tới chỗ
đông người.
Tôi vẫn nhớ cái nơi, mà con người chưa bao giờ ưu ái cho tôi. Nhưng nhớ nhất
nơi đó có bà già mà cả đời tôi luôn cầu mong cho bà được m
ọi sự tốt lành. Mỗi

10
khi tôi nhìn thấy bà già là lòng tôi đau nhói. Tôi quyết tâm giúp đỡ tất cả những
người già trong những trường hợp có thể để bù đắp một chấm đen trong đời tôi.
Khánh Sơn trích ttcn số 8 - 98
Câu hỏi quan trọng nhất
Vào tháng thứ hai của một khoá học tại trường đào tạo nghiệp vụ y tá, giảng
viên cho chúng tôi làm một bài kiểm tra về kiến thức phổ thông. Tôi vốn là sinh
viên chăm chỉ cho nên dễ dàng trả lời mọi câu hỏi trong bài kiểm tra, trừ câu
hỏi cuối: "chị tạp vụ ở trường tên là gì?". Tôi nghĩ đó chỉ là một câu hỏi vui.
Tôi đã trông thấy chị ta vài lần. Chị có dáng người cao, mái tóc nâu sẫm và
khoảng 50 tuổ
i, nhưng làm thế nào mà tôi có thể biết được tên chị kia chứ? Tôi
nộp bài và bỏ trống không trả lời câu hỏi đó.
Trước khi tan học, một sinh viên đứng lên hỏi giảng viên về cách tính điểm câu
hỏi cuối trong bài kiểm tra vừa làm. Giáo sư bộ môn trả lời: "tất nhiên là có
tính điểm. Trong mọi ngành nghề, các anh chị luôn phải gặp gỡ và tiếp xúc với
nhiều người. Tất cả những con ngườ
i đó đều có ý nghĩa. Họ đáng được anh chị
quan tâm chú ý đến, cho dù tất cả những gì ta có thể làm cho họ chỉ là một lời
chào hỏi và một nụ cười".

Tôi đã không quên bài học đó trong suốt cuộc đời mình. Tôi cũng đã biết được
tên của chị làm tạp vụ trong trường. Chị ta tên là dorothy.
Đàm Thư (trích báo ttcn số 17 – 99)
những con sò TRÊN BÃI BIỂN
Sáng sớm tinh mơ trên một bãi biển vắng. Cát trắng như trải dài đến tận chân
trời xa tít. Những ngọn sóng nhấp nhô xô bọt trắng xóa lên những mỏm đá. Một
cậu bé đang dạïo chơi buổi sáng trên bãi biển bất chợt nhận thấy những con sò
nhỏ bị đợt thủy triều đêm trước đánh dạt lên bãi cát. Cậu bé nghĩ rằng chỉ vài
giờ nữa thôi khi mặt trời lên , nh
ững con sò bé bỏng đáng thương đó sẽ chết
dần đi trên bãi cát nóng. "thật là bất công nếu những con sò vô tội kia phải
chết" . Cậu bé nghĩ và cúi xuống nhặt từng con sò ném trở lại với biển. Những
đợt sóng nhảy múa như hòa cùng niềm vui của những con sò được cứu sống.
Say sưa với công việc của mình, cậu bé không hề để ý đến một ông lão đang
đứng gần đó. "chào anh bạ
n trẻ. Anh đang làm gì với những con sò thế?" – ông
lão cất giọng hỏi khi cậu bé ngẩng đầu lên. "dạ cháu đang mang lại sự công

11
bằng cho những con sò bé bỏng đáng yêu này – cậu bé sôi nổi, ánh mắt lên
niềm tự hào về công việc của mình – "chúng không đáng phải chết như thế và
phải được cứu sống". Oâng lão xoa đầu cậu bé mĩm cười. Tôi đã đi dạo hằng
ngày trên bãi biển này suốt 20 năm qua- giọng ông lão trầm trầm hoà trong
tiếng sóng biển – mỗi buổi sáng, tôi đã nhìn thấy hàng vạn con sò nằm chờ chết
trên bãi biển này. Trên thế giới này còn có hàng vạn bãi biển như thế. Liệu anh
bạn có thể mang lại công bằng cho tất cả những con sò đó?". Cậu bé im lặng
suy nghĩ, tay vẫn mân mê con sò nhỏ trong tay. Sau một thoáng do dự, cậu bé
nói: "cháu biết là cho dù có làm việc này cả đời đi chăng nữa, cháu cũng không
thể mang lại sự công bằng cho hàng triệu con sò trên thế gian này". Cậu cúi
nhìn con sò trong tay rồi ngẩng mặt nhìn ông lão. "nhưng với

con sò mà cháu
đang cầm trong tay – mắt cậu bé ánh lên sự cương nghị – cháu biết chắc là
mình có thể làm điều đó". Và cậu ta giang tay ném con sò xuống biển. Gương
mắt nhăn nheo và đen sạm của ông lão bỗng ánh lên một niềm vui khó tả khi
ánh bình minh đang lấp lánh ngoài biển rộng.
Các bạn trẻ, có những công việc tưởng chừng như ngoài sức của mình, của một
người bình thường trong cuộc số
ng, nhưng nếu mọi người cùng cố gắng thực
hiện những gì mà mình có thể làm được cho cuộc sống này thì cuộc sống sẽ
tươi đẹp hơn. Khi bạn đọc xong câu chuyện này, hãy bắt đầu ném những con sò
trong tay mình xuống biển…
(Minh Triết theo internet. Trích báo ttcn số 44 – 99)
Là bạn của một ai đó
Điều quan trọng nhất bạn đã làm trong đời là gì?
Với tôi, đó là vào ngày 08.10.1990, ngày kỷ niệm sinh nhật lần thứ 65 của mẹ
tôi. Chúng tôi đã tổ chức một cuộc họp mặt gia đình. Trước đó, tôi đi chơi
tennis với một anh bạn thời trung học mà đã lâu tôi không gặp. Chúng tôi kể
cho nhau nghe mọi chuyện đã qua kể từ lần chúng tôi gặp nhau cuối cùng. Hai
vợ chồng anh vừa có một chú nhóc c
ưng mà họ suốt ngày để mắt đến không
rời.
Đang chơi thì một chiếc xe hơi nổ máy ầm ầm, lao vào sân, bóp còi inh ỏi. Đó
là cha của anh ấy. Oâng ta hét to với cậu con trai là đứa bé đã ngừng thở và
người ta đã đưa vào bệnh viện cấp cứu.
Người cha trẻ lao ra xe và trong tích tắc, chiếc xe mất hút trong đám bụi mù.

12
Tôi đứng sửng một lúc trên sân. Rồi tự hỏi phải làm gì bây giờ? Theo bạn đến
bệnh viện ư ? Việc ấy chẳng có ích gì. Đứa bé đang được các y tá và bác sĩ
chăm sóc rồi. Còn mình có nói hay làm gì đó cũng chẳng thay đổi được gì.

Đem đến cho bạn một sự động viên tinh thần chăng? Tại sao không nhỉ? Nhưng
gia đình bên bạn tôi và vợ anh ấy rất đông. Tôi biết bố mẹ hai bên đều đang vây
quanh họ cả rồi. Tôi chỉ làm phiền thôi. Hơn nữa, tôi còn phải dự lễ kỷ niệm
sinh nhật với gia đình và mọi người đang chờ tôi. Tôi quyết định về nhà và nắm
tin tức của bạn sau vậy.
Khi nổ máy xe, tôi đột nhiên nhận ra là chiếc xe hơi của bạn còn bỏ lại trên sân.
Chìa khoá xe còn treo lại đó.
Tôi miển cưỡng quyết định tạt qua bệnh viện để gởi l
ại chìa khóa. Khi đến nơi,
tôi lặng lẽ len vào phòng và đứng nép gần cánh cửa, không biết phải làm gì lúc
này. Một bác sĩ xuất hiện. Oâng ta tiến đến gần đôi vợ chồng trẻ và bằng giọng
tram tĩnh báo cho họ biết con họ đã chết.
Hai vợ chồng ôm nhau oà khóc trong cái im lặng nặng nề và đau đớn. Khi cơn
chấn động đã dịu xuống, bác sĩ hỏi họ có muốn đến bên con một lát không. B
ạn
tôi và vợ anh đứng lên và đi qua những người thân trong gia đình. Khi đi ngang
qua cửa, người mẹ trẻ nhận ra tôi. Cô tiến lại gần, ôm lấy tôi và khóc. Bạn tôi
cũng nắm lấy tay tôi và nói : cảm ơn bạn đã đến đây.
Suốt buổi sáng, tôi đã ở đó, bên cạnh bạn tôi và vợ anh. Họ ôm con như một lời
từ giã lần cuối. Đó là điều quan rọng nhất mà tôi đã làm trong
đời. Từ đó, tôi
học được cách quân bình tốt nhất giữa công việc và cuộc sống. Tôi hiểu rằng
dù thành đạt đến đâu đi nữa cũng chẳng là gì so với việc mất đi một quan hệ,
mất đi những kỳ nghỉ và những thú vui cùng gia đình. Và tôi hiểu rằng điều
quan trọng nhất trong cuộc đời, không phải là tiền bạc, sự thành đạt xã hội hay
danh vọng, mà
đơn giản là những giây phút khi ta là bạn của một ai đó.
k.t theo selection trích báo ttcn số 16 – 97
Đó là một đêm giao thừa ở st. Petersburg.tôi lang thang một mình du lịch trên
đất nga. Hoàng hôn buông xuống, ánh nắng mặt trời mùa đông nhợt nhạt nhưng

cảnh quang thật tuyệt vời với những ngôi giáo đường mái vòm trông thật kiêu
hãnh.
Đột nhiên tôi trượt chân trên mặt băng rồi nghe tiếng xương gãy. Không gượng
dậy nổi, tôi nằm đau đớn. Không biết làm gì hơn, tôi la to cầu c
ứu… một thanh
niên trẻ trong bộ đồng phục cán bộ chạy tới, rồi sau đó xuất hịên thêm hai
thanh niên – một nam một nữ nữa. Cả ba người khiêng tôi vào văn phòng gần

13
đó. Cơn đau càng lúc càng dữ dội. Tôi bỗng cảm thấy vô cùng tuyệt vọng. Sau
đó không lâu, xe cứu thương đến. Bác sĩ bóp nắn chân phải tôi khiến cơn đau
thắt càng kinh khủng. Ngay lúc đó, tôi không tự chủ nỗi và nôn thốc nôn tháo.
Họ đưa tôi vào xe cứu thương. Lúc đó một nhân viên của công ty du lịch
intourist đến. "tôi tên là galina – cô nhân viên du lịch tự giới thiệu – bà không
sao đâu".
Khi Thượng Đế Tạo Ra Người Cha
Khi thượng đế tạo ra các ông bố, ngài bắt đầu tạo một thân hình cao to. Nữ thần
đứng cạnh hỏi: "đó là kiểu bố gì vậy? Nếu ngài định tạo ra bọn trẻ nhỏ bé thì tại
sao làm những ông bố cao lớn như vậy? Hắn sẽ phải quì gối khi chơi bi, gập
người khi đặt bọn trẻ vào giường và cúi mình khi hôn chúng".
Thượng đế mỉm cười, nói: "vâng , nhưng nếu như ta cho hắn mộ
t thân hình cỡ
trẻ con, ai sẽ khiến lũ trẻ phải nhìn lên?".
Và khi thượng đế tạo ra bàn tay bố, đó là những bàn tay to và gân guốc.
Nữ thần lắc đầu nói: "những bàn tay lớn sẽ không thể xoay xở với kim băng gài
tã, với những hột nút nhỏ xíu và những chiếc ruybăng mềm mại cột tóc đuôi
gà".
Thượng đế mỉm cười và nói: "ta biết, nhưng những bàn tay như vậy sẽ đủ l
ớn
để giữ cho bé trai những món nó đánh rơi khỏi túi và cũng đủ nhỏ để nâng niu

khuôn mặt của các con".
Sau đó thượng đế nặn đôi chân dài, ốm và đôi vai rộng. Nữ thần làu bàu: "ngài
không thấy rằng ngài đang tạo ra một ông bố không thể ôm con trong lòng
sao?".
Thượng đế nói: "một người mẹ cần ôm con trong lòng, còn một người cha cần
có đôi vai rộng để kéo xe trượt tuyết, để giữ thăng bằ
ng cho bọn trẻ tập xe đạp,
để bọn trẻ tựa dầu ngủ trên đường về nhà từ rạp xiếc".
Lúc thượng đế đang làm dở dang những bàn chân to chưa từng thấy, nữ thần
buột miệng hỏi: "thật là sai lầm. Ngài có thật nghĩ rằng những cái xuồng to bè
kia sẽ lật khỏi giường khi đứa bé khóc hay có thể đi qua bữa tiệc sinh nhật nhỏ
mà không giẫm phải chân ít nh
ất ba vị khách tí hon?".

14
Thượng đế mỉm cười trả lời: "chúng sẽ ổn thôi. Rồi người sẽ thấy, chúng sẽ đỡ
đứa trẻ khi nó cưỡi ngựa hay khi nó hoảng sợ vì lũ chuột trong nhà kho, và
chúng sẽ mang những đôi giày to khiến bọn trẻ trầm trồ khi ướm chân vào".
Thượng đế làm việc suốt đêm, ngài cho bố lời nói với giọng nói đầy cương
quyết và uy quyền, cho bố đôi mắt nhìn thấu mọ
i sự nhưng bình tĩnh và kiên
nhẫn. Cuối cùng, gần như suy nghĩ lại, ngài cho bố thêm những giọt nước mắt.
Khi đó,thượng đế quay qua hỏi nữ thấn: "bây giờ các ông bố cũng đầy tình
thương như các bà mẹ, ngươi có thích không?".
Và nữ thần đã không nói thêm gì.
lại Tú Quỳnh (theo reader’s digest
trích ttcn. Số 3 - 98).
Nó Là Bạn Cháu
Cho dù được định hướng trước, những khối bêtông vẫn rơi xuống trại trẻ mồ
côi trong một làng nhỏ. Một hai đứa trẻ bị chết ngay lập tức. Rất nhiều em khác

bị thương, trong đó có một bé gái khoảng tám tuổi. Dân làng yêu cầu thị trấn
lân cận liên lạc với lực lượng quân đội hoa kỳ giùp đỡ về mặt y tế. Cuối cùng
một bác sĩ và một y tá người mỹ mang dụng cụ đến. Họ nói rằng bé gái bị
thương rất nặng , nếu không được xử lý kịp thời nó sẽ chết vì sốc và mất máu.
Phải truyền máu ngay. Người cho máu phải có cùng nhóm máu với cháu bé.
Một cuộc thử nghiệm nhanh cho thấy không ai trong hai người mỹ có nhóm
máu đó, nhưng phần lớn các đứa trẻ mồ côi bị thương lại có. Người bác sĩ nói
vài tiếng việt lơ lớ, còn cô y tá thì nói ít tiếng pháp lõm bõm. H
ọ kết hợp với
nhau và dùng nhiều điệu bộ, cử cgỉ cố giải thích cho bọn trẻ đang sợ hãi rằng
nếu họ không kịp truyền máu cho bé gái kia thì chắc chắn nó sẽ chết. Vì vậy,
họ hỏi có em nào tình nguyện cho máu không . Đáp lại lời yêu cầu là sự im
lặng với những đôi mắt mở to. Một vài giây trôi qua, một cánh tay chậm chạp,
run rẫy giơ lên, hạ xuống, r
ồi lại giơ lên.
"Oà, cảm ơn, cháu tên gì vậy?" Cô y tá nói bằng tiếng pháp.
"Hân ạ" cậu bé trả lời.
Họ nhanh chóng đặt hân lên cáng, xoa cồn lên cánh tay và cho kim vào tĩnh
mạch. Hân nằm im không nói lời nào.

15
Một lát sau cậu bé nấc lên, song nó nhanh chóng lấy cánh tay còn lại để che
mặt.
Người bác sĩ hỏi: "có đau không hân?". Hân lắc đầu nhưng chỉ vài giây sau lại
có tiếng nấc khác. Một lần nữa cậu bé cố chứng tỏ là mình không khóc. Bác sĩ
hỏi kim có làm nó đau không, nhưng cậu bé lại lắc đầu.
Bây giờ thì những tiếng nấc cách quãng nhường chỗ cho tiếng khóc thầm, đều
đều. Mắt nhắm nghiền lại, cậ
u bé đặt nguyên cả nắm tay vào miệng để ngăn
không cho những tiếng nấc thoát ra. Các nhân viên y tế trở nên lo lắng. Rõ ràng

là có điều gì không ổn rồi. Vừa lúc đó có một nữ y tá người việt đến. Thấy rõ
những căng thẳng trên mặt của cậu bé, chị nhanh chóng nói chuyện với nó,
nghe nó hỏi và trả lời bằng một giọng hết sức nhẹ nhàng. Sau một lúc, cậu bé
ngừng khóc và nhìn chị y tá bằng ánh mắ
t tỏ vẻ hoài nghi. Chị y tá gật đầu. Vẻ
mặt cậu ta nhanh chóng trở nên nhẹ nhỏm.
Chị y tá khẽ giải thích với những người mỹ : "cậu bé cứ nghĩ là mình sắp chết.
Nó hiểu nhầm. Nó nghĩ các vị muốn nó cho hết máu để cưú sống bé gái kia".
"Thế tại sao nó lại tự nguyện cho máu?" - người y tá lục quân hỏi.
Chị y tá người việt phiên dịch câu hỏi lại cho cậu bé và nhậ
n được câu trả lời
rất đơn giản : "vì nó là bạn cháu".
Tuyết Linh dịch từ she’s my friend. trích báo ttcn số 29 – 99
Bốn từ làm thay đổi cuộc đời
BOB GREENE
"Bộ con ngu đần đến mức không làm được bất cứ chuyện gì sao?". Câu nói
này được một người mẹ thốt ra với đứa con trai khi cậu bé bỏ mẹ đi ra xa.
Giọng nói đủ lớn và những người xung quanh đều có thể nghe được. Bị la
mắng, đứa trẻ lặng lẽ quay lại bên cạnh mẹ, đôi mắt sụp xuống.
Có lẽ không có gì to lớn, nhưng những giây phút như thế này đôi khi t
ồn tại cả
một thời gian dài. Và một lời vài lới nói - mặc dù vào lúc nói chẳng có ý nghĩa
bao nhiêu - có thể có một ảnh hưởng to lớn. "bộ con ngu đần đến mức không
làm được bất cứ chuyện gì sao?". Những lời nói như thế này có thềû vang vọng
mãi trong tâm hồn trẻ.

16
Gần đây tôi nghe câu chuyện của malcolm dalkoff. Trong 24 năm qua, ông là
một nhà văn viết quảng cáo chuyên nghiệp. Khi còn là một cậu bé, dalkoff rất
rụt rè và thiếu tự tin, ông có rất ít bạn. Vào một ngày tháng 10 - 1965, cô giáo

ruth brauch dạy tiếng anh ở trung học cho lớp một bài tập. Các học sinh đã đọc
qua tiểu thuyết to kill a mockingbird. Bài tập của họ là viết tiếp chương cuối
của cuốn tiểu thuyết này. Dalkoff không nhớ ông đã viết gì và được bao nhiêu
đ
iểm, nhưng điều đến bây giờ ông vẫn còn nhớ và không thể nào quên là bốn
chữ mà cô giáo brauch đã phê bên lề bài viết: bài viết rất tốt!
"Sau khi đọc lới phê của cô, tôi về nhà và viết một truyện ngắn, một điều mà tôi
luôn mơ ước thực hiện nhưng không bao giờ tin rằng tôi có thể làm được" - ông
nói.
Những tháng ngày còn lại của năm đó, ông viết nhiều truyện ngắn và luôn luôn
mang đế
n trường để cô brauch đánh giá. Cô khuyến khích ông, nhưng cũng rất
nghiêm khắc và thẳng thắn. "cô đúng là những gì tôi cần", dalkoff nói.
Oâng được bầu làm đồng biên tập viên của tờ báo trường. Lòng tự tin tăng lên,
tầm nhìn được mở rộng ra, ông đã khởi đầu một cuộc đời thành công mỹ mãn.
Dalkoff vững tin rằng không một điều gì xảy ra nếu như cô giáo brauch không
viết bốn chữ kia vào bên trang giấy nộp bài của ông.
Nhân ngày h
ọp mặt lần thứ 20 của trường, dalkoff đã về thăm lại cô brauch.
Oâng đã cho cô biết lời phê bốn chữ của cô mang lại cho ông những gì. Oâng
cũng nói với cô rằng bởi vì cô đã cho ông niềm tin trở thành một nhà văn, cho
nên ông có thể chuyển niềm tin này sang vợ ông, mà sau này bà cũng trở thành
nhà văn.
Bài viết rất tốt! Chỉ một vài từ, nhưng chúng có thể làm thay đổi mọi chuyện.
Kim ngọc ( theo reader’s digest. Trích ttcn số
27-98 ).
Anh đâu là tất cả
Nếu phải đưa ra một liều thuốc cho sự sầu khổ thì bạn sẽ "kê đơn" gì ?
Ngày ấy tôi đã yêu anh bằng một tâm hồn cao thượng, trong sáng. Tôi cứ nghĩ
mình chân thật sẽ được đáp lại bằng sự chân thật. Tôi đến với anh khi anh đang

tuyệt vọng. Tôi đã đau cùng với nỗi đau của anh, bất chấp mọi sự cản ngăn của
bạn bè vì ai cũng cho là anh ch
ỉ muốn lợi dụng tôi. Để đáp lại lòng chân tình
của tôi, anh đã lấy người con gái khác mà không một lời từ biệt. Và tôi gần như
đã ngã gục.

17
Những lúc một mình tôi điều khóc, trái tim của tôi như bị bóp chặt, tôi thấy
cuộc sống vô nghĩa. Bạn bè an ủi, động viên cũng không giúp ích gì cho tôi
được. Sau ngày làm việc, tôi đi dọc bờ biển cho khuây khỏa, nhưng đứng trước
biển mênh mông vô tận tôi càng thấy rõ sự cô đơn vô hạn của mình, hít thở bầu
không trong lành, mát mẻ của biển tôi lại cảm thấy khó thở, những lời nói của
người bạn đ
i cùng không lọt được vào tai tôi. Tóm lại tôi cứ mãi mê gặm nhấm
nỗi khổ đau cho đến tận cùng. Rồi tôi nhớ lại lời mẹ tôi kể về một phụ nữ thất
tình đã hóa điên. Đột nhiên tôi sợ hãi quá trước tình trạng của tôi hiện tại, và
khẳng định chỉ có mình mới có thể cứu được mình thôi. Thế là tôi quyết định
lao vào công việc. Tôi bảo bạn tôi về phép để tôi dạy thay (chúng tôi là giáo
viên xa nhà số
ng tập thể); trường làm báo chào mừng ngày 20 - 11, tôi tình
nguyện biên tập, trang trí cho tờ báo. Sáng tôi dạy, trưa tôi dạy, rồi tôi học đánh
bóng bàn để chơi cùng các đồng nghiệp. Chiều tôi dẫn học sinh đi ngắm biển
cả, đồng lúa, vườn cây Giúp các em quan sát và tả cảnh chuẩn bị cho bài tập
làm văn về miêu tả cảnh. Tối đến tôi chấm bài, soạn giáo án hay tham khảo tài
liệu chuyên môn. Tôi làm việc cho tới khi nào giấc ngủ đến mới thôi.
Thời gian trôi qua, tôi đã lấy lại thế quân bình trong tình cảm, nỗi đau lắng dịu,
tâm trí tôi bớt nặng nề, tôi phát hiện ra xung quanh mình còn biết bao nhiêu
việc phải làm, còn biết bao nhiêu người thương mến mình và ngược lại. Anh
đâu phải là tất cả!
Lê Thị Thanh Trúc (trích ttcn số 25-98).

Thông điệp của cánh diều
Con chó collie bé nhỏ của tôi đã chết vì ngựa đá. Bây giờ nó đã nằm trong cái
hộp chôn sâu dưới đất với tấm bia tôi vẻ bằng sáp: trilby… một con chó… một
người bạn của tôi. Nó chỉ mới bảy tuổi và tôi cũng vừa lên bảy, chúng tôi đã
cùng lớn lên bên nhau.
Tôi còn quá nhỏ khi mẹ mất để biết thế nào là mất mát. Vì vậy sự việc đau lòng
này hoàn toàn xa lạ đối với tôi. Tôi không chịu đựng nổi. Thay vì khóc, nướ
c
mắt tôi hóa thành băng đá đè nặng trên ngực. Tôi ngồi trên ghế cạnh cửa sổ,
không nói nên lời. Nhưng một giọng nói nho nhỏ, yếu ớt cứ thúc thít : "trilby…
trilby…".
Dì hatty gọi tôi ăn trưa. Tôi không trả lời. Cha tôi đến bên cạnh. Tôi cũng
chẳng nhìn lên. "cha nghĩ trời hôm nay thả diều thật tuyệt – ông nói- con nghĩ
sao ? ". Tôi không trả lời.

18
Tôi nghe tiếng ông trong nhà bếp: "tôi định làm cho tommy một con diều – ông
nói với dì hatty – một con diều to. Bà có mảnh giấy nào không?"
Cha và tôi kéo con diều lên đồi. Tôi có thể nghe được mùi đất ngay ngáy trên
cánh đồng. Gió thổi tung đôi bím tóc và cái váy bông xòe của tôi.
Cha nói : "nào con giữ như thế này khi cha chạy. Thử xem ta có thể thả nó bay
ngay lần đầu không?".
Tôi giữ con diều. Cha chạy. "nào, buông ra" – ông la lên. Tôi đã không kịp thả.
Con diều rơi lạch phạch xuống cỏ như con chim gãy cánh.
"Con còn thấp quá- cha nói – vậy thì cha sẽ giữ nó, còn con chạy nhé!".
Vì vậy, lần này tôi chạy. Tôi ngã, bò dậy và lại chạy. Và lần này con diều bay
lên cao. Cao mãi, cao mãi.
Cha nhìn tôi mĩm cười : "con muốn gởi thư cho các vị thần không?". Oâng lấy
ra một cái bao thư cũ, và chỉ tôi cách xé nó thành hình vuông với một cái lỗ ở
giữa và một rãng bên hông. "nào hãy trượt nó theo sợi dây - ông nói – và con

hãy nghĩ về lá thư muốn viết".
Tôi đẩy mảnh giấy lên cao. Cha phụ một tay. Chẳng mấy chốc gió mang nó đi
thật xa.
"Con sẽ thực hiệ
n được mong ước chứ cha?" – tôi nhảy loi choi.
Cha bật cười : "con ước gì vậy?".
"Aø đó không phải là ước, là một lời cầu nguyện, cha à". Gương mặt cha bỗng
trở nên nghiêm trang : "con cầu nguyện gì, con gái?".
Tôi lúc lắc đầu : "cho trilby – tôi thì thầm – sẽ trở về với chúng ta, sẽ sống lại".
Cha nhìn tôi thật lâu. Vẫn giữ dây diều, ông quỳ gối cạnh tôi để gương mặt ông
sát mặt tôi. Tôi có thể thấy được gương mặt¨ mình trong m
ắt ông.
"Con ơi – ông nói – cha xin lỗi. Đó là điều duy nhất mà chúng ta không thể cầu
xin được".
"Vậy thì con chẳng thèm gởi thư – tôi oà khóc, dựa vào ông mà thút thít – con
chẳng còn ước gì nữa". Cha giữ tôi gần ông : "có chứ con. Con không ước mãi

19
nhớ đến trilby sao? Và rất hạnh phúc vì con đã có nó bên cạnh trong nhiều năm
vui vẻ sao?".
Khi đó, như thể tôi thấy trilby chạy ào vào tôi. Tôi khóc và khóc thoả thuê bám
vào vai cha. Nhưng bây giờ nước mắt làm tan băng gía trong tim tôi. Cha đã
cho tôi ý niệm về cái chết không phải là ra đi vĩnh viễn. Bây giờ, nhiều năm đã
đi qua, tôi biết được rằng những lời lẽ như cha nói sẽ còn phải nói nhiều lần
trong đời. Nhưng ngày đó, chúng
đối vời tôi thật mới mẽ, và sự khuây khỏa
mầu nhiệm chúng mang đến cho tôi bây giờ như thể tôi nghe chúng lần đầu
tiên. Khi ngồi nhớ lại tôi oà khóc. Nước mắt là giải pháp tốt, hồi ức cũng tốt. Vì
nếu không có sầu khổ thắm đượm trong tim, sẽ không có chỗ cho niềm vui.
Buồn và vui luôn đi cạnh nhau, trong những năm tháng còn lại của đời mình,

tôi phải nhận thức được chúng.
lại tú quỳ
nh – theo reader’ s digest. ( trích báo ttcn số 19 – 98 )
10 lời khuyên

Để phát huy tính sáng tạo
Dám suy nghĩ khác mọi người.
Hãy rời khỏi những con đường mòn đã vạch sẵn, đừng cầu toàn theo ý tưởng
của đa số và dám tránh xa chủ nghĩa xu thời trong trường hợp cần thiết. Đưa ra
một ý tưởng riêng của mình có thể làm phật lòng người khác, song như thế bạn
sẽ làm quen với cách suy nghĩ độc lập.
Giải quyết theo cách của mình.
Đối với mỗi vấn đề, bạn hãy tậ
p tìm ra giải pháp theo cách của mình.
Đừng chỉ tìm một giải pháp duy nhất.
Nên tìm ra ít nhất hai giải pháp cho mỗi vấn đề. Chẳng hạn đối với câu hỏi
"2 với 2 là mấy?", bạn có thể trả lời là 4 hoặc 22.
Thay đổi cách diễn đạt và suy nghĩ.
Một bài tập hiệu quả nhằm có được cái nhìn mới trên những điều bình thường,
đó là chơi chữ hay ráp nối mẫu tự để sáng tạo các từ m
ới. Tương tự, bạn có thể

20
tự hỏi một chiếc xe hơi, một chiếc ghế, một tay nắm cửa… ngoài chức năng
bình thường còn dùng vào việc gì khác?
Tự đặt câu hỏi "nếu".
Nếu ngày mai thành phố không còn xe hơi? Nếu ngày mai tôi lạc vào hoang
đảo?… nếu thường xuyên đặt những câu hỏi dạng này, đầu óc bạn sẽ quen với
việc tìm ra các giải pháp sáng tạo cho một vấn đề nào đó.
Sáng tạo những câu chuyện và trò chơi.

Nếu
đang buồn bã ở một nơi công cộng, bạn hãy chơi đùa bằng cách quan sát
những người chung quanh, tưởng tượng ra cuộc sống của họ và xây dựng kịch
bản từ thái độ hoặc hình dáng của mỗi người.
Phá vỡ những thói quen.
Đừng ngồi vào bàn ăn cùng một chỗ, đừng đi lại trên cùng một con đường,
đừng thực hiện những động tác như nhau khi đến văn phòng…
Tìm kiếm mặ
t tích cực của sự vật.
Nếu không có được kết quả như tiên liệu thì bạn hãy chấp nhận nó. Đôi khi, đó
là một kết quả thú vị hơn nhiều so với những gì bạn tìm kiếm. Nhiều phát minh
lớn đã ra đời như thế.
Giữ đầu óc phê bình.
Mỗi khi có điều gì hoạt động không đúng, bạn hãy tự hỏi sai lầm xuất phát từ
đâu và bằng cách nào ngườ
i ta có thể khiến nó hoạt động hợp lý và tốt đẹp trở
lại.
Tìm những cái mới.
Để làm điều này, bạn hãy tìm kiếm những thông tin và quan sát trong những
lãnh vực rất khác nhau rồi phối hợp chúng lại. Đó là những gì gutenberg đã làm
khi đặt chồng máy ép và hôïp mực dấu lên nhau để tưởng tượng ra máy in.
phan sơn theo quo trích báo ttcn số 8- 98
ngộ nhận trong

21
tình yêu

Tình yêu là sự cuốn hút.
Nhiều cô cậu mới lớn tưởng rằng mình đã yêu sau lần đầu tiên tiếp cận với một
đối tượng khác giới: nàng đẹp quá, hấp dẫn từ ánh mắt, gương mặt và dáng

người. Chàng thì rất thanh lịch, nói hay và thật là nồng nhiệt trong cách ứng xử.
Thế là khởi đầu một cuộc săn đuổi.
Tình yêu là chiếm hữu.
Trong quan hệ lứa đôi nhiề
u người coi người yêu là tài sản của mình. Họ muốn
độc quyền chiếm hữu và quản lý rất chặt chẽ. Họ ghen tuông và sẵn sàng làm
khổ người yêu, làm hại người thứ ba và trả thù khi không được yêu. Các nhà
phân tâm học cho thấy mẫu người như thế là những con người ích kỷ, họ chẳng
yêu ai hết mà chỉ biết yêu mình.
Tình yêu là tình dục.
Nhiều bạn trai thiếu tự chủ đã đẩy bạn gái vào thế chân tườ
ng với câu doạ nạt:
"nếu em không cho anh…tức là em không yêu anh, chúng ta đành phải chia tay
thôi". Và nhiều bạn gái dù đã quyết tâm giữ gìn "chiếc then cài tạo hóa "của
mình, cũng yếu lòng nhượng bộ cho quan hệ tình dục trước hôn nhân để rồi từ
đó biến thành kẻ lệ thuộc, phải van xin để có một ngày cưới nếu không muốn là
người bị bỏ rơi.
Tình yêu là chỉ tiêu.
Nhiều người đàn ông cho rằng họ đi làm
đưa về cho vợ một số tiền thế là đủ.
Có chị em phụ nữ tâm sự mong ước một tình yêu chân thành của chồng hơn tất
cả mọi sự nhưng không có.
Có bạn gái khi được người yêu cho nhiều tiền và tặng nhũng món quà quí giá
đã vội vàng nhận lời cầu hôn để rồi than thân trách phận vì bị phụ bạc. Cũng có
không ít nam giới mắc phải sai lầm là mang lợi nhuận để mua chuộ
c tình yêu
và họ đã nhanh chóng phải trả giá là nàng chỉ chung sống một thời gian rồi xin
ly hôn để được chia tài sản.
Tình yêu là thương hại.

22
Có những cuộc hôn nhân đến từ môït lòng thương hại vì một bên đã nuôi
dưỡng mình, đã hy sinh cho mình quá nhiều hoặc đã theo đuổi mình quá lâu.
Nhưng vì không có tình yêu nên thường đưa đến buồn chán, ân hận và nuối
tiếc. Và người thứ ba đã xuất hiện.
Phạm thị oanh.
( chuyên viên tư vấn tâm lý giáo dục và tình yêu – hôn nhân – gia đình )
Hãy mở kho truyện kể
Eileen Silva Kimdig
Tối chủ nhật ấy, các con tôi rất vui. Quây quần chung quanh bàn ăn, chúng tôi
cùng sống những khoảnh khắc thật hiếm hoi. Chúng tôi kể chuyện.
- các con còn nhớ khi chúng ta đi sở thú và bố đã sợ khi nghe cọp gầm không?.
- bố đã kể khi ông nội cho các hướng đạo sinh leo lên xe tang để đưa họ đến
nơi đóng trại, nhớkhông ?
chúng tôi phì cười, hoan hỉ, kể cả các chi tiết nhỏ. Kể chuyện với nhau là nh
ư
hát bài ca ngợi tình thương và sự hòa hợp. Các câu chuyện đều có hồn. Chúng
đem lại cho ta niềm hy vọng và chỉ cho ta con đường đi tới. Nào hãy lấy ví dụ
của cô học trò nhỏ rất tự hào nói rằng bà cố của cô là một trong các nữ thủ thư
đầu tiên của thành phố vào đầu thế kỷ trước. Cô bé nói:
- bà chưa học đến đại học. Nhưng bà chịu khó tự học. Trong gia đình cháu, các
phụ nữ
đều rất thông minh. Bà nội là giáo viên, như mẹ cháu vậy. Còn cháu là
nhà sinh vật học đáy biển.
bao lâu các em cần người ta kể chuyện cho các em thì bấy lâu các em cần nói
theo cách của mình. Trẻ nhỏ dễ chuyển từ chuyện thật sang chuyện tưởng
tượng, và cha mẹ sai lầm khi lơ là chuyện kể của các em. Các câu chuyện như
trò chơi xếp hình: cần thận sắp xếp chúng để đem lại một ý nghĩa cho một sự

kiện.

Một bà mẹ trẻ kể tôi nghe giai thoại sau đây: khi bà cho đứa con trai ba tuổi
uống viên thuốc, nó ngước mắt nhìn bà và nói: khi mẹ còn bé , mẹ đau bụng, và
con biết mẹ sẽ là mẹ của con. Lúc ấy con từ trời cao bay xuống như thiên thần,
với chiếc ô, để đem thuốc ho cho mẹ. Mẹ tin con là anh hùng không?

23
đứa bé lẫn lộn điều mẹ nó đã kể về bệnh sưng phổi của bà lúc bà còn bé, băng
video mà nó đã xem, câu chuyện thiên thần mà cả nhà mới đọc, và loại thuốc
phải uống khi bị ốm. Bà mẹ nói thêm:
Tôi rất ngạc nhiên về lượng thông tin tập họp, và cách thức nó diễn tả.
Các chuyện kể cũng có ảnh hưởng tốt đối với những người lớn. Cứ để
cho họ
diễn tả thoải mái qua các chuyện kể là chúng ta đã trả lại cho họ phần tình
người mà xã hội đã từ khước đối với họ, vì xã hội chú trọng quá đến giới trẻ.
Đừng khuyến khích họ hoặc lắng nghe họ một cách lơ đãng, vì như thế là lên
án bao câu hỏi còn chưa có câu trả lới.
Tôi biết một nữ y tá lo lắng nhiều cho mẹ của cô. Bà mẹ dời
đến chỗ ở nhỏ sau
khi chồng chết. Mặc dù đây là quyết định được đưa ra vào lúc rất sáng suốt,
nhưng vẫn làm cho bà sầu khổ vô cùng. Cô y tá giải thích:
Bà cứ nói bà thà chết còn hơn, vì bà chỉ là gánh nặng cho người chung quanh.
Cho đến một ngày một đôi vợ chồng trẻ đến ở căn hộ bên cạnh. Cô vợ , một
giáo viên, có thói quen nói chuyện với người hàng xóm bên tách cà phê. Bà già
không ngại kể cách làm các món ăn và hướng dẫn cô giáo cách tẩ
y vết cà phê
trên khăn bàn. Cô y tá nói:
Bà càng chia sẻ các chuyện và kinh nghiệm, bà càng yêu thích cuộc sống. Tôi
rất quí trọng bà, nhưng tôi không hiểu bà đến như thế.
Người ta không luôn có thì giờ để lắng nghe hoặc kể chuyện. Một phụ nữ than:
Tôi làm việc liên lỉ. Tôi có chồng, ba con và ngôi nhà cần chăm sóc. Thì giờ

qua nhanh như gío thổi. Đương nhiên rồi, nhưng nên nói thêm là thời gian một
khi qua đi thì không bao giờ trở lại nữa.
Đối với một tác giả có nhiề
u sách về nghệ thuật kể chuyện, mỗi người đều có
kho truyện riêng, đầy những kinh nghiệm và kỷ niệm của cả cuộc đời. Bạn cần
dùng thời giờ mở kho này ra, trải nó ra lên giừơng để xem bạn đã gom góp
được những gì. Đấy là kho tàng đích thực: những chuyện vui, chuyện buồn,
bữa ăn xế chiều chuẩn bị cho con cái, những cây hoa đã trồng trong sân…
Đừng để mấ
t cơ hội tìm lại bản sắc của mình, khẳng định lại các giá trị chung,
tạo ra những kỷ niệm với con cái. Nếu mọi gia đình dùng thì giờ trải ra bao
chuyện của mình, cả nhà có thể cùng nhau dệt nên một tấm vải tuyệt đẹp.

24
n . T . Đa theo se1ection – trích báo ttcn số 36- 98
Khoảnh khắc… mưa…
Tôi ngồi bên khung cửa kính trong quán café có máy lạnh, nhìn những giọt
mưa chiều nhảy nhót ở bên ngoài. Đường phố không ngập nước nhưng bong
bóng mưa vẫn phập phồng.
Mưa vẫn còn rất to. Nếu được đôi khi rảnh rỗi ngồi nhìn mưa như thế này thật
là thú vị, và cũng hơi lãng mạng đấy chứ? Dù sao thì cũng thấy tâm hồn thanh
thản và nhẹ nhàng hơn. Chợt nhớ, hồi còn đi họ
c có thói quen mỗi lần tan
trường cùng nhỏ bạn lang thang trong mưa, vô tư cười vang cả góc phố để
những cơn mưa quất vào mặt rát buốt, cảm giác vừa sợ sợ, vừa thích thú. Thích
nhất là vừa đạp xe vừa thè lưởi ra hứng mưa những giọt nước mưa ngọt lịm và
mát lạ. Thế những không hiểu tự bao giờ cuộc sống đã làm cho con người thay
đổi, ngay cả những thói quen t
ưởng không bao giờ mất đi.
Lúc này ở trên đường có một chiếc honda bị xẹp bánh, một người đàn ông gầy

gầy có khuôn mặt khắc khổ cố sức dắt xe, còn đứa trẻ mặc cái áo mưa cũ, bóng
nhỏ xiêu xiêu trong mưa chạy theo. Chợt một chiếc xe con hiệu camry đời mới
chạy ào qua vũng nước, nước bắn tung toé lên hai người một già một trẻ ấy.
Người đàn ông có vẻ gi
ận dữ, miệng lẩm bẩm câu gì đấy rồi quay lại dỗ về đứa
trẻ. Bên trong quán mấy người bạn đang bàn về chuyện thi cử, chuyện tình
cảm, đi pinic ở đâu… mấy bàn bên kia đang sôi nổi về chuyện làm ăn, nhà
hàng kia có cô em rất xinh…
Trời đang tạnh dần, những chiếc xích lô trống trơn, ướt nhèm đang chậm chạp
chạy trên đường, những khuôn mặt buồn và m
ệt mỏi đen sạm vì mưa nắng.
Tôi khuấy ly cà phê đen ngòm không soi nổi bóng mình trong ấy. Thấy lòng
trống vắng và thật buồn khi nghĩ tới việc về nhà, ngôi nhà rộng thênh thang,
lạnh lẽo vì thiếu hơi ấm của một gia đình hạnh phúc, thiếu tiếng cười tình cảm
của cha mẹ dành cho nhau.
Tôi bước ra ngoài, mưa đã dừng hẳn, đường phố đẹp và trời trong xanh hơn sau
cơn mưa và cả
những dòng xe không hối hả nữa. Thỉnh thoảng những chiếc xe
honda đắt tiền chạy qua không để lại chút khói, rơi lại đằng sau những tiếng
cười cả vô tư lẫn quái dị
Bỗng một hình ảnh làm cho tôi lặng đi. Hình như họ là một gia đình. Người
đàn ông cầm lái đang vui vẻ trò chuyện với đứa bé ngồi trước khoảng chừng
hơn mười tuổi, phía sau yên xe người ph
ụ nữ bế một đứa bé nhỏ hơn đang mỉm

25
cười. Bốn người trên một chiếc xe đạp không còn mới nữa nhưng trông họ thật
hạnh phúc. Chiếc xe từ từ đi qua mà tôi còn thấy rõ bánh xe phía sau như
nghiêng qua nghiêng lại…
"Hạnh phúc đâu chỉ có cơm ngon và áo đẹp", ai đó đã nhận định như vậy.

Vâng! Hạnh phúc còn có cả những điều thiêng liêng và giản dị. Tôi nghe lòng
mình nhói đau, niềm đau không biết chia sẻ.
Ơû phía trong, mọi người vẫn cười đ
ùa với nhau, vẫn sôi nổi bàn đủ thứ chuyện
trên đời…
Thanh Tuyết (trích ttcn số 6-98)
Chữ nhẫn làm đầu
Nếu như phải gọi tên một điều tiêu biểu cho lòng tốt mà tôi chứng kiến trong
đời, tôi sẽ nói: "cám ơn cha mẹ đã cho tôi một tấm lòng, trong đó lấy chữ
nhẫn làm đầu".
Trước mắt mười anh em chúng tôi, cha là một mẫu người khắc khổ, ít mói. Cha
đã lớn lên trong một gia đình khá giả, là con trai độc nhất. Đất đai, gia sản lần
lượt được nội cầm , bán để bỏ vào cuộ
c vui. Hàng chục mẫu đất được thả theo
mây khói. Nội qua đời vì bệnh lao khi cha vừa tròn 15 tuổi. Bao nhiêu nợ nần
còn lại gia đình phải gánh chịu. Cha lầm lũi theo những người nông dân đi làm
mướn. Tuổi thơ của cha trôi theo dòng đời nghiệt ngã. Rồi cha đã gặp mẹ, một
cô gái vùng quê đầy dâu, tằm và đám cưới được rước dâu trên chiếc xuồng ba
lá vào ban đêm vì sợ bom pháo của giặc pháp. Những đứa con lần lượ
t ra đới,
nỗi khổ như càng chồng chất. Chiến tranh càng khốc liệt hơn, những vùng quê
không còn là chốn dung thân. Cha mẹ phải dắt dìu đàn con lưu lạc ra tỉnh,
nhưng cũng là lúc cha nhận ra được điều gì mới: "các con phải nhẫn nhục, cố
gắng học hành, không thể nào sống cuộc đời như cha mẹ!"
Trời sinh mẹ ra để làm dâu, sinh con, chứ mẹ chưa biết lo gì cho mẹ. Gần 40
tu
ổi, mẹ chưa biết được vị nước mắm. Ơû quê của cha mẹ, người ta quen dùng
nước dừa pha muối và điểm thêm nước màu dừa cho giống màu nước mắm của
những nhà khá giả. Cha đã tập cho mẹ sức chịu đựng, nhẫn nhục để nuôi dạy
đàn con khôn lớn. Nhẫn nhục như chiếc đèn dầu mù u quê mình leo lét trước

gió. Cuộc đời mẹ như con rái cá vùng sông nước, l
ặn lội trong mọi thời tiết để
tìm cho được con tôm con tép, những đọt rau trai hay bông lục bình cho bữa ăn
của cả nhà. Giờ tóc mẹ đã bạc, mắt mẹ đã mờ, chỉ còn nói với đàn cháu mỗi
câu: "tắt bớt đèn điện đi, tụi bây xài phí quá" và thoáng có đứa cháu nào cười
nho nhỏ!