Lạm phát ở Việt Nam và những giải pháp cơ bản để kiềm chế lạm phát ở Việt Nam.DOC

Lời Nói Đầu
Nói đến lạm phát là chúng ta liên tởng ngay đến một nền kinh tế vì nó
tồn tại song song với các chế độ khác nhau trong những thời kỳ lịch sử khác
nhau nhng các biểu hiện của nó vô cùng đa dạng và phức tạp. Do vậy để hiểu
đợc lạm phát và khắc phục lạm phát ở nớc ta là một việc không dễ dàng gì.
Cùng với quá trình phát triển kinh tế và sự đổi mới cơ chế đất nớc ,Việt
Nam đã có những bớc chuyển mình đáng kể nh các sách báo đã cho biết các
thông tin và tiết kiệm - đầu t có chiều hớng đi xuống từ năm 1997. Đúng ra
tiết kiệm đầu t phải cao hơn các năm trớc nhờ chỉ số lạm phát thấp nhất trong
mời năm qua, thực tế việc cắt viện trợ làm xuất hiện hiệu quả hoạt động kinh
tế vĩ mô sẽ tồi tệ hơn nữa, chính phủ đã phản ứng lại cú sốc này bằng cách tự
do hoá giá cả và cải cách cơ cấu cách đã làm giảm mức lạm phát so với thời
kỳ 1985-1988 trong một thời gian ngắn việc Việt Nam chuyển từ ngoại thơng
Liên xô sang thị trờng Đông á mà không bị suy thoái là phi thờng điều đó cho
thấy sức mạnh tiềm năng của nền kinh tế là lớn .
Mặc dù cuộc cải cách của Việt Nam thời kỳ 1981- 1991 đã gây ấn tợng
lớn nhng nền kinh tế vẫn cha ổn định mức lạm phát vẫn còn quá cao mà nền
kinh tế của Việt Nam vẫn còn phải đối phó với hàng loạt những vấn đề nghiêm
trọng trong thời gian trớc mắt này nhng từ năm 1994 trở về đây tình trạng lạm
phát nớc ta đã giảm đi nhiều điều đó thể hiện nền kinh tế nớc ta đã ổn định đ-
ợc một phần lớn so với thời kỳ trớc đây.
Tiểu luận này em đề cập tới vấn đề: Lạm phát ở Việt Nam và những giải
pháp cơ bản để kiềm chế lạm phát ở Việt Nam. Trong bài viết có sử dụng
một số sách tham khảo nh: lạm phát và chống lạm phát, lý thuyết lạm phát và
một số sách báo khác

1
Chơng I: Khái quát chung về lạm phát
I. Khái niệm:
Lạm phát là sự tràn ngập trong lu thông, một dấu hiệu, khối lợng giá trị
quá thừa dẫn đến sự mất giá của tiền tệ và sự phân phối lại thu nhập quôc dân.

Lạm phát có thể xảy ra trong nhiều trờng hợp khác nhau :có thể tiền tệ
tăng nhng hàng hoá không tăng hoặc tăng ít, có nhiều trờng hợp tiền tệ tăng
mà hàng hóa giảm hoặc có trờng hợp tiền tệ giảm nhng tốc độ giảm của hàng
hóa cao hơn, và các trờng hợp trên sẽ dẫn đến một hậu quả là tổng số tiền lu
thông vợt quá giá trị của hàng hóa trong lu thông. Điều đó dẫn đến tất yếu
đồng tiền sẽ mất giá, sự mất giá cảu tiền tệ có thể đợc biểu thị thông qua giá
cả của vàng và tỉ giá hối đoái
Đứng về mặt kinh tế mà xét thì lạm phát xảy ra khi khối cung tiền tệ trong
lu thông tăng nhanh hơn mức tăng của sản xuất.
II. Phân loai lạm phát
1> Lạm phát thấp:

Loai lạm phát này xẩy ra với mức tăng chậm của gía cả đợc giới hạn ở
mức độ một con số hàng năm (tức là > 10%). Trong điều kiện lạm phát thấp
gía cả tơng đối thay đổi chậm và đợc coi nh là ổn định.
2> Lạm phát phi mã:
Mức độ tăng của gía cả đã ở hai con số trở lên hàng năm trở lên.
Lạm phát phi mã gây tác hại nghiêm trọng trong nền kinh tế. Đồng tiền mất
giá một cách nhanh chóng-lãi suất thực tế giảm xuống dới 0 (có nơi lãi suất
thực tế giảm xuống tới 50-100/năm), nhân dân tránh giữ tiền mặt
3>. Siêu lạm phát
2
Tiền giấy đợc phát hành ào ạt, gía cả tăng lên với tốc độ chóng mặt trên
1000 lần/năm. Ví dụ nh siêu lạm phát ở Đức. Từ tháng 1/1922 đến tháng
11/1923 chỉ số gía cả tăng 10 triệu lần.
III. Sự phát triển của khái niệm lạm phát trong điều kiện hiện đại
Trong điều kiện hiện đại khi mà nền kinh tế của một nớc luôn đợc gắn
liền với nền kinh tế thế giới thì biểu hiện của lạm phát đợc thể hiện qua một số
yếu tố mới.
Trong điều kiện hệ thống ngân hàng đựơc mở rộng, lạm phát còn thể hiện

ở chỗ khối lợng tiền ghi sổ tăng vọt nhanh chóng, bên cạnh khối lợng tiền giấy
phát ra trong lu thông. Nhng điều cần chú ý là khi khối lợng tiền ghi sổ tăng
lên có nghĩa là khối lợng tín dụng tăng lên, nó có tác động lớn đến sự tăng tr-
ởng của nền kinh tế. Nh vậy lạm phát trong điều kiện hiện đại còn có nghĩa là
sự gia tăng các phơng tiện chi trả trong đó có khối lợng tín dụng ngắn hạn gia
tăng nhanh chóng.
Bên cạnh đó lạm phát trong điều kiện hiên đại còn là chính sách của Nhà
nớc nhằm kích thích sản xuất, chống lại nạn thất nghiệp, bù đắp các chi phí
thiếu hụt của ngân sách, lạm phát đôi khi đợc những kẻ bóc lột lợi dụng để
bóc lột nhiều hơn nữa những ngời làm công ăn lơng. Tuy nhiên không nhất
thiết là lạm phát phải có lợi duy nhất cho những ngời bóc lột, và đôi khi nó lại
là chính sách kích thích sự phát triển kinh tế vì nó có tác dụng làm tăng khối l-
ợng tiền trong lu thông, cung cấp thêm vốn cho các đơn vị sản xuất, kích thích
sự tiêu dùng của Chính phủ và nhân dân. Vì vậy nó kích thích sự phát triển
kinh tế của đất nớc.
Tuy nhiên việc sử dụng chính sách nh vậy là cần phải thận trọng vì nó dẫn
đến sự quá đà đa lạm phát tiến lên với tốc độ cao
IV. Nguyên nhân của lạm phát trong điều kiện hiên đại
Lạm phát có nhiều nguyên nhân không giống nhau, vì vậy khái niệm về
lạm phát cũng khác nhau
3
1. Lạm phát để bù đắp các thiếu hụt của ngân sách
Đây là nguyên nhân thông thờng nhất do sự thiếu hụt ngân sách chi tiêu
của Nhà nớc (y tế, giáo dục, quốc phòng) và do nhu cầu khuếch trơng nền
kinh tế. Nhà nớc của một quốc gia chủ trơng phát hành thêm tiền vào lu thông
để bù đắp cho các chi phí nói trên đang thiếu hụt.
Nguyên nhân của lạm phát ở đây đợc xác định là lạm phát do cầu hàng
hoá vợt khả năng cung. Hàng hoá bị săn đuổi bởi lợng chi tiêu quá lớn. Và bản
chất của nó là chi tiêu quá nhiều trong lúc lợng cung hàng hoá bị hạn chế.
2. Lạm phát do nguyên nhân chi phí

Trong điều kiện hiện nay, xu hớng tăng gía cả các loại hàng hoá và tiền l-
ơng công nhân luôn luôn diễn ra trớc khi nền kinh tế đạt đợc một khối lợng
công ăn việc làm nhất định. Điều đó có nghĩa là chi phí sản xuất đã đẩy gía cả
tăng lên ngay cả trong các yếu tố sản xuất cha đợc sử dụng đầy đủ, lạm phát
xẩy ra.
Lạm phát nh vậy có nguyên nhân là do sức đẩy của chi phí sản xuất.
Tuy nhiên chúng ta cũng có thể thấy rằng nếu tốc độ tăng tiền lơng nhanh
hơn tốc độ tăng của năng suất lao động sẽ đẩy chi phí sản xuất tăng lên có
nghĩa là chi phí tiền công trong một đơn vị sản phẩm tăng lên đã đẩy giá cả
hàng hoá tăng lên. Thực chất ở các nền kinh tế t bản khi các cuộc đấu tranh
của công đoàn dạt đợc một thoả thuận về mức lơng mới, thì các nhà t bản lại
tìm cách lấy lại khoản mà họ đã mất đi do tăng tiền lơng cho công nhân bằng
cách nâng giá bán hàng hoá lên.

3. Lạm phát ỳ
Lạm phát ỳ là một khái niệm của các nhà kinh tế t bản, là lạm phát chỉ
tăng với một tỷ lệ không đổi hàng năm trong một thời gian dài. ở những nớc
có lạm phát ỳ xẩy ra, có nghĩa là nền kinh tế ở nớc đó có một sự cân bằng
4
mong đợi, tỷ lệ lạm phát là tỷ lệ đợc trông đợi và dợc đa vào các hợp đồng và
các thoả thuận không chính thức. Tỷ lệ lạm phát đó đợc Ngân hàng Trung -
ơng, chính sách tài chính của Nhà nớc, giới t bản và cả giới lao động thừa
nhận và phê chuẩn nó. Đó là một sự lạm phát nằm trong kết cấu biểu hiện một
sự cân bằng trung hoà và nó chỉ biến đổi khi có sự chấn động kinh tế xảy ra
(tỷ lệ ỳ tăng hoặc giảm).
5
Ch ơng II
Tác động và giải pháp khắc phục lạm phát
I. Tác động của lạm phát

Một vấn đề đặt ra ở đây là rất khó đánh giá đúng tác hại của lạm phát
1. Lạm phát làm phân phối lại thu nhập của cải giữa các giai cấp khác
nhau

Nhìn một cách xác thực thì khi lạm phát xẩy ra thì ngời bị thiệt hại là ng-
ời làm công ăn lơng, những ngời gửi tiền là bị thiệt hại, còn những ngời có tài
sản, những ngời đang vay nợ là có lợi. Để tránh thiệt hại đáng tiếc xảy ra thì
chúng ta phải làm nh thế nào, điều đó đã đợc một số nhà kinh tế đa ra bài toán
lãi suất cần phải đợc điều chỉnh sao cho phù hợp với đúng tỉ lệ lạm phát
Một cách tổng quan hơn là khi có dự đoán về lạm phát thì ngời làm ăn
kinh tế ngầm dự trữ vàng, đầu t vào bất động sản và ngồi chờ lạm phát xẩy ra.
và nhờ bất động sản đã giàu lên nhanh chóng. Còn những ngời làm công ăn l-
ơng đã nghèo nay càng nghèo hơn. và ngợc lại khi giá vàng bị đẩy lùi trở lại
thì những kẻ dự trữ vàng vẫn không bị thiệt hại gì
Tóm lai trong những thời kỳ này, ngời gửi tiền tiết kiệm là bị thiệt hại
nhiều nhất.
2. Tác động của lạm phát đối với phát triển kinh tế và công ăn việc làm

Khi có lạm phát xảy ra nói chung nó có tác động làm tăng trởng nền
kinh tế và tạo ra công ăn việc làm đó là đối với nền kinh tế thông tin . còn đối
với nền kinh tế bao cấp thì sao?đó sẽ là điều hoàn toàn ngợc lại, vì việc sản
xuất nhiều hay ít đều do Nhà nớc quy định quy định, chỉ tiêu gía cả dợc Nhà
nớc ấn định, nên sự thúc đẩy của lạm phát với gia tăng sản xuất là không có.
Nhìn chung ở giai đoạn hiện nay mọi ngời đều có chỗ làm cả nhng không đủ
việc để làm. Đây là một dạng thất nghiệp trá hình.
6
Trong nền kinh tế thị trờng, lạm phát đồng nghĩa với cung tín dụng lớn
lên quá nhanh chóng, nó tạo cơ hội cho các nhà kinh doanh để đầu t thêm,
công ăn việc làm cũng đợc tạo ra. Nhng khi lạm phát giảm thì lao động và t
bản bị bỏ không, không sử dụng hết năng lực của nền kinh tế. Lúc này các

món nợ của ngân hàng và các chủ nợ khác sẽ dễ dàng thu lại đợc, nhng nếu là
ngân hàng t nhân họ sẽ không bị thiệt hại gì cả mà chỉ có ngời gửi tiền mới bị
thệt hại. Nhng nếu ngân hàng là của Nhà nớc chủ yếu hoạt động
bằng vốn ngân sách thì thật là một nguy cơ khi có lạm phát, vốn đợc cấp sẽ bị
hao mòn dần, càng bổ sung thêm vốn thì tốc độ lạm phát càng tăng lên nhanh.
Tất nhiên lạm phát tăng lên thì có khuynh hớng tăng tiền lơng và chi phí sản
xuất. Trong điều kiện bao cấp do kinh tế phát triển không phù hợp vớ mức
tăng của lạm phát nên tài sản quốc gia sẽ bị mất mát đáng kể và đến khi Nhà
nớc sử dụng các biện pháp để đẩy lùi lạm phát thì lập tức nhiều món tiền cho
vay của Nhà nớc khó đợc hoàn trả (nợ khó đòi tăng lên) và Nhà nớcvẫn cứ bị
nghèo đi.
Tuy nhiên cần lu ý là tuỳ thuộc vào mức độ lạm phát mà sự thiệt hại của
lạm phát sẽ nh thế nào. Lạm phát thấp vừa phải chỉ gây tác động vừa phải.
Lạm phát cao sẽ gây tác hại lớn hơn. Về khía cạnh chính trị, lạm phát làm
nhân dân phẫn nộ. Xung đột giai cấp sẽ xẩy ra ở các nớc t bản, ở các nớc xã
hội chủ nghĩa nhân dân sẽ phản ứng do việc phân phối không công bằng: bộ
phận sản xuất luôn luôn đợc tăng thu nhập trong khi bộ phận hành chính sự
nghiệp bị sụt giảm.
3. Các tác động khác của lạm phát
+>Lạm phát cân bằng có dự tính trớc
Đây là một cuộc lạm phát vừa cân bằng vừa dự đoán trớc đợc không có
ảnh hởng gì đến sản lợng thực tế, hiệu quả hoặc phân phối thu nhập.
+>Lạm phát không cân bằng
Thực tế là lạm phát thờng đẩy các chi phí tăng lên, đẩy thuế tăng lên.
Có nghĩa là nó ảnh hởng dến sản lợng và thu nhập.
7
Khi lạm phát tăng, ngời ta có xu hớng giữ hàng hoá bất động sản và các
loai hàng hoá không bị mất giá nh vàng, đồ cổ. Tiền ở ngân hàng sẽ bị ngời
gửi rút ra để mua hàng hoá, các nhà sản xuất kinh doanh phải tính toán các
khoản dự trữ tiền mặt của mình vừa phải để không bị thiệt hại. Nhng tiền tệ

vẫn cứ phải đI vào lu thông, nên quay vòng của nó tăng rất nhanh, làm cho l-
ợng tiền lu thông bị d thừa càng lớn, tốc độ lạm phát, làm cho lợng tiền lu
thông bị d thừa càng lớn, tốc độ lạm phát sẽ bị đẩy lên nhanh hơn.
Trong các nền công nghiệp có điều tiết lạm phát có tác động tế nhị hơn
là các nhà kinh doanh công nghiệp và thơng nghiệp thờng xin điều chỉnh giá
cho phù hợp với sự tăng giá của thị trờng.
Khi lạm phát phát triển gía cả sẽ không chính xác, quá trình mua bán sẽ
trở nên hỗn loạn. Điều đó ảnh hởng rất lớn đến việc phân phối lại thu nhập
quốc dân.
Nh vậy sự tác hại của lạm phát có thể tóm lợc qua một số điểm sau:
+> Nếu lạm phát là cân bằng và dự đoán trớc đợc thì lạm phát không gây
ra tác hại gì cả
+>Nếu lạm phát là cân bằng nhng không dự đoán trớc đợc thì nó sẽ gây ra
sự phân phối lại thu nhập quốc dân giữa các tầng lớp dân c.
+>Nếu lạm phát là không cân bằng nhng có dự đoán trớc đợc thì nó sẽ
không gây ra tác hại đối với phân phối thu nhập quốc dân nhng gây ra thiệt hại
về hiệu quả kinh tế.
+>Nếu lạm phát là không cân bằng và không dự đoán trớc đợc nó sẽ gây
ra thiệt hại về hiệu quả của nền kinh tế và phân phối lại thu nhập quốc dân.
+>Dù muốn hay không Nhà nớc đều không dung thứ cho một tỷ lệ lạm
phát cao. Và một đIều quan trọng mà chúng ta cần thấy đợc là lạm phát kích
kinh tế
II. Các giải pháp khắc phục lạm phát
1. Chính sách xiết chặt lợng cung tiền tệ
8