Khả năng làm việc theo nhóm của sinh viên trường đại học kinh tế quốc dân hiện nay

Đề tài NCKH- Teamwork
CÔNG TRÌNH DỰ THI
GIẢI THƯỞNG “SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC”
NĂM 2008
Tên công trình:
Kh¶ n¨ng lµm viÖc theo nhãm cña sinh viªn tr-
êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay
Thuộc nhóm ngành: Khoa học xã hội
HÀ NỘI, 2008
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
1
Đề tài NCKH- Teamwork
CÔNG TRÌNH DỰ THI
GIẢI THƯỞNG “SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC”
NĂM 2008
Tên công trình:
Kh¶ n¨ng lµm viÖc theo nhãm cña sinh viªn tr-
êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay
Thuộc nhóm ngành: Khoa học xã hội
Họ và tên sinh viên: Phạm Thị Hà Nữ
Lê Thị Hồng Nữ
Lê Đăng Lộc Nam
Vương Thị Bích Hạnh Nữ
Nguyễn Thị Nguyệt Nữ
Cao Văn Thành Nam
Nguyễn Thị Thoa Nữ
Lớp: QTNL 47 Năm thứ: 3/4
Trường: Đại học Kinh tế Quốc dân
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS Vũ Thị Mai
HÀ NỘI, 2008
2

Đề tài NCKH- Teamwork
A.LỜI MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói:
Một người đâu phải nhân gian
Có chăng chỉ đốm lửa tàn mà thôi.
Vâng. Trong cõi nhân gian, mỗi con người là một và chỉ là một thực thể vô
cùng nhỏ bé, chỉ giống như “một đốm lửa tàn”. Phần nhỏ bé đó lại có một ham
muốn lớn lao là chinh phục và làm chủ cả vũ trụ bao la này, và nó có thể bùng
lên ngọn lửa sáng ngời nếu được tiếp thêm sức mạnh. Nhưng nếu riêng một
người, chỉ một cá nhân đơn độc thôi thì có lẽ sẽ không bao giờ có đủ khả năng
để tự mình có thể thực hiện được điều đó. Vì vậy một điều cần thiết và rất quan
trọng chính là sự hợp tác và phối hợp chặt chẽ với những cá nhân, những con
người có khả năng khác nhau. Đặc biệt, trong thời đại ngày nay, KHKT ngày
càng phát triển sẽ là phương tiện phục vụ đắc lực nhất để con người đạt được
ước mơ cao cả của mình. Tuy nhiên, tham vọng của con người không dừng lại ở
một điểm mà họ luôn muốn có nhiều thứ mới hơn và cao xa hơn. Cũng chính
KHKT hiện đại đã tạo ra những công việc phức tạp hơn, đòi hỏi phải có sự kết
hợp nhiều kỹ năng và trình độ của nhiều người với quá trình hoạt động một cách
thống nhất, tổ chức chặt chẽ. Bởi vậy doanh nghiệp luôn đòi hỏi ở người lao
động của mình khả năng hòa đồng với tập thể, biết cách làm việc với những
người khác, hay nói chung đó là khả năng làm việc theo nhóm. Làm việc theo
nhóm sẽ thúc đẩy hiệu quả làm việc, phát huy hết tiềm năng sẵn có của mỗi
người, giúp hoàn thiện cá nhân. Đây là một trong những kỹ năng mềm quan
trọng nhất mà công việc đòi hỏi rất cao đối với người thực hiện.
Là những sinh viên chuyên ngành Quản Trị Nhân Lực, những chủ nhân
tương lai của đất nước, nay mai sẽ góp mặt trên thị trường lao động, sẽ giải
quyết rất nhiều công việc phức tạp đòi hỏi nhiều khả năng khác nhau. Nhận thức
được tầm quan trọng lớn lao của việc học tập và rèn luyện kỹ năng này, nhóm
nghiên cứu quyết định chọn đề tài “Khả năng làm việc theo nhóm của sinh viên

3
Đề tài NCKH- Teamwork
trường ĐH KTQD hiện nay” để nghiên cứu. Với mục tiêu nghiên cứu về các
đặc điểm và lợi ích khi làm việc theo nhóm, về thực trạng khả năng làm việc
theo nhóm của sinh viên trường KTQD hiện nay. Tìm ra các nguyên nhân hạn
chế khả năng này và từ đó đưa ra các giải pháp xây dựng, bổ sung và hoàn thiện
thêm các kỹ năng làm việc nhóm giúp sinh viên rèn luyện các kỹ năng này và
biết cách để xây dựng nhóm làm việc hiệu quả nhất.
II.Phương pháp và kết quả nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một số phương pháp
như sau:
Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp bằng điều tra chọn mẫu lấy ý kiến: Thực
hiện điều tra mẫu với 619 sinh viên của 4 khóa 46, 47, 48 và 49 của trường
ĐHKTQD.
Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp, thống kê và phân tích: Tìm số liệu trên
các phương tiện thông tin như sách báo, báo điện tử… và phân tích số liệu thu
được.
Phương pháp so sánh và tổng hợp: So sánh các ý kiến, số liệu thu được, tổng
hợp lại thành từng vấn đề riêng cần nghiên cứu.
Dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Vũ Thị Mai nhóm nghiên cứu đề tài với 3
phần:
Phần 1: Lý luận chung
Phần 2: Thực trạng khả năng làm việc theo nhóm của sinh viên trường ĐH
KTQD hiện nay.
Phần 3: Nguyên nhân hạn chế khả năng làm việc theo nhóm của sinh viên
hiện nay và giải pháp.
4
Đề tài NCKH- Teamwork
B.NỘI DUNG

PHẦN 1. LÝ LUẬN CHUNG
I. Những vấn đề khái quát về làm việc theo nhóm
1. Làm việc theo nhóm là gì?
Quá trình phát triển nhanh chóng như vũ bão của nền kinh tế cũng như
công nghệ của thế giới trong những thập niên trở lại đây đã phần nào cho thấy
tầm quan trọng của quá trình chuyên môn hóa, và sức mạnh của lao động tập
thể. Chính vì thế tầm quan trọng của Team work (làm việc theo nhóm) là vô
cùng quan trọng, nó góp phần năng cao năng suất lao động cũng như hiệu quả
làm việc của nhóm mà khi đơn lẻ từng cá nhân không có khả năng làm được.
Vậy Team work là gì? Team work chính là làm việc theo nhóm, có thể hiểu
đơn giản là một nhóm người cùng làm chung một công việc mà công việc ấy
nếu như chỉ có một cá nhân đơn thuần thì không thể làm được. Những cá nhân
này có các kỹ năng bổ sung cho nhau để phục vụ cho mục đích chung với trách
nhiệm tập thể và sự hợp tác qua lại giữa các thành viên.
2. Lợi ích của Team work là gì?
Có lẽ ai trong chúng ta cũng biết đến câu ca dao “Một cây làm chẳng nên
non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. Câu ca dao cũng đã phần nào cho ta thấy
rõ được sức mạnh và hiệu quả của làm việc nhóm. Mỗi người chỉ có thể giỏi
trong một vài lĩnh vực nào đó nhưng không thể nào giỏi hay biết tất cả, nhưng
nhóm thì hoàn toàn ngược lại, nhóm là nơi có thể hội tụ được tất cả những yếu
tố cần thiết cho mục tiêu của nhóm mà mỗi cá nhân không thể có đầy đủ. Chúng
tôi xin đưa ra một câu chuyện, đây là một câu chuyện có vẻ quen thuộc với
chúng ta nhưng được mở rộng bởi CEO của Coca Cola như sau:
Ngày xửa ngày xưa, có một con rùa và một con thỏ cãi nhau xem ai nhanh
hơn. Chúng quyết định giải quyết việc tranh luận bằng một cuộc thi chạy đua.
Chúng đồng ý lộ trình và bắt đầu cuộc đua. Thỏ xuất phát nhanh như tên bắn và
chạy thụt mạng một hồi, và sau khi thấy rằng đã bỏ khá xa bạn rùa, thỏ nghĩ nó
5
Đề tài NCKH- Teamwork
nên nghỉ mệt dưới một tán cây bên đường và thư giãn trước khi tiếp tục cuộc

đua. Thỏ ngồi dưới bóng cây và nhanh chóng ngủ thiếp đi. Rùa từ từ vượt qua
thỏ và sớm kết thúc đường đua, giành chiến thắng.Thỏ giật mình tỉnh giấc và
nhận ra rằng nó đã bị thua.
Bài học của câu chuyện trên là: chậm và ổn định đã chiến thắng cuộc đua.
Nhưng cuộc sống không quá đơn giản như thế, câu chuyện được tiếp tục phát
triển thêm: Thỏ vô cùng thất vọng vì để thua và nó cố suy nghĩ. Nó nhận ra rằng
nó đã thua chỉ vì quá tự tin, bất cẩn và thiếu kỷ luật. Nếu nó không xem mọi thứ
quá dễ dàng và chắc thắng, thì rùa không thể nào có cửa hạ được nó. Vì thế, nó
quyết định thách thức một cuộc đua mới. Rùa đồng ý. Lần này, thỏ chạy với tất
cả sức lực của nó và chạy suốt một mạch về đích. Nó bỏ xa rùa đến mấy dặm
đường.
Bài học của câu chuyện này: Nhanh và vững chắc sẽ chiến thắng cái chậm
và ổn định. Chậm và chắc là điều tốt, nhưng nhanh và tin cậy là điều tốt hơn.
Nhưng câu chuyện cũng không dừng lại ở đây. Rùa đã suy ngẫm kết quả và
nhận ra rằng: nó không có cách nào thắng được thỏ trên đường đua vừa rồi. Nó
suy nghĩ thêm một tí nữa và rồi thách thỏ một cuộc đua khác, nhưng có một chút
thay đổi về đường đua. Thỏ đồng ý.
Chúng bắt đầu cuộc đua. Như đã tự hứa với lòng mình là phải luôn nhanh,
thỏ bắt đầu chạy và chạy với tốc độ cao nhất cho đến bên bờ sông. Vạch đích
đến lại còn đến 2 Km nữa ở bên kia sông! Thỏ đành ngồi xuống và tự hỏi không
biết làm sao đây. Trong lúc đó, rùa đã đến nơi, lội xuống sông và bơi qua bờ bên
kia, tiếp tục chạy và kết thúc đường đua.
Ý nghĩa từ câu chuyện này? Trước tiên, cần phải xác định ưu thế của
mình, và sau đó là biết chọn sân chơi phù hợp.
Câu chuyện vẫn chưa dừng lại. Đến đây, thỏ và rùa đã trở thành đôi bạn
thân thiết và họ cùng nhau suy ngẫm. Cả hai nhận ra rằng cuộc đua sau cùng có
lẽ sẽ có kết quả tốt hơn. Vì thế, chúng quyết định tổ chức một cuộc đua cuối
cùng, nhưng chúng sẽ cùng chạy chung một đội. Cuộc đua bắt đầu, thỏ cõng rùa
chạy đến bên bờ sông, rùa lội xuống sông và cõng thỏ bơi qua bên kia bờ sông.
6

Đề tài NCKH- Teamwork
Lên đến bờ, thỏ lại cõng rùa đưa cả hai cùng về đích. Và chúng cùng nhận ra
rằng đã về đích sớm hơn rất nhiều so với các lần đua trước.
Bài học của câu chuyện này là gì? Thật tuyệt vời nếu mỗi người đều thông
minh và đều có ưu điểm riêng, nhưng trừ khi các bạn cùng làm việc với nhau
trong một đội và cùng chia sẻ, cống hiến ưu thế của từng người, bạn sẽ không
bao giờ thực hiện công việc một mình được hoàn hảo bởi vì luôn luôn có những
trường hợp bạn không thể làm tốt hơn người khác.
Bạn có thể thấy rõ những lợi ích chính khi tham gia một nhóm là:
● Bạn sẽ có cảm giác kiểm soát được cuộc sống và bản thân của mình tốt hơn và
không cảm thấy sự lạm dụng quyền lực của bất cứ người nào trong nhóm cũng
không có sức ép của bất kỳ ai lên bạn.
●Khi tham gia nhóm bạn sẽ học hỏi được rất nhiều từ những thành viên trong
nhóm và trưởng nhóm về cách xử lý tình huống từ đơn giản cho đến phức tạp.
Từ đó tạo nên sự thống nhất trong mục tiêu và sự hoạt động của nhóm.
●Sẽ không còn cái “tôi” trong nhóm nữa, cái “tôi” đã bị phá vỡ, sự thân thiện và
cởi mở sẽ được tạo ra giữa các thành viên của nhóm.
●Phát huy được tính sáng tạo cao từ sự phối hợp các bộ óc sáng tạo của nhóm.
●Thỏa mãn được nhu cầu thể hiện và khẳng định mình của các thành viên trong
nhóm, cái mà khi họ đứng một mình khó mà thể hiện được.
...v...v...
3. Phân loại nhóm làm việc
Có rất nhiều cách phân loại nhóm làm việc tuỳ thuộc vào phạm vi nghiên cứu
và các tiêu thức khác nhau. Nhưng trong khuôn khổ nghiên cứu khả năng làm
việc nhóm của sinh viên, chúng tôi xin đưa ra 2 tiêu thức phân loại làm việc
nhóm sau:
3.1. Tính chính thức
Gồm 2 hình thức đó là nhóm chính thức và nhóm phi chính thức
* Nhóm làm việc phi chính thức
Đây là hình thức nhóm làm việc được hình thành một cách tạm thời, không

chính thức. Đặc điểm nổi bật của loại nhóm này là nó hình thành không theo
7
Đề tài NCKH- Teamwork
một dự tính trước nào, nó chỉ kéo dài trong một tiết học hay một buổi học. Và
khi tiết học hay buổi học đó kết thúc thì vấn đề thảo luận cũng đồng thời được
giải quyết và thường kết thúc sự tồn tại của nhóm.
* Nhóm làm việc chính thức:
Đây là hình thức nhóm làm việc được hình thành trước khi vấn đề được
thảo luận một cách lâu dài, ổn định và dựa trên tinh thần tự nguyện. Ví dụ như
các nhóm nghiên cứu khoa học. Vấn đề nghiên cứu của nhóm sẽ được cho trước,
các thành viên trong nhóm sẽ cùng nhau giải quyết vấn đề ở bên ngoài giờ học.
Vấn đề sẽ được thảo luận tại lớp học hay một địa điểm nào đó đã được ấn định
trước.
3.2. Theo sự quản lý
Gồm 2 hình thức đó là nhóm tự quản và nhóm dự án
*Nhóm làm việc tự quản
Đây là một nhóm nhỏ bao gồm các thành viên được trao quyền giải quyết
một nhiệm vụ diễn ra liên tục. Trong một số trường hợp, nhóm bầu chọn trưởng
nhóm cùng các thành viên mới và thậm chí có thể loại bỏ những thành viên
không thể đóng góp hay không đáp ứng được tiêu chuẩn của nhóm.
Hình thức nhóm này nhất thiết phải cùng làm việc trong thời gian tương đối
dài. Các thành viên của nhóm có quyền tự do nhất định trong việc quyết định
phương pháp làm việc hiệu quả nhất và tất cả mỗi người đều được khuyến khích
tự tìm kiếm các quy trình làm việc tối ưu cũng như liên tục cải thiện quy trình
làm việc của mình.
* Nhóm dự án
Khác với nhóm làm việc tự quản, nhóm dự án được tổ chức xoay quanh
một nhiệm vụ đột xuất trong một khoảng thời gian giới hạn. Nhiệm vụ này có
thể mất một tuần, một năm cũng có thể lâu hơn thế. Sau khi công việc hoàn tất
nhóm sẽ tự giải tán. Những dự án có quy mô lớn và lâu dài thường cần đến

nhiều thành viên, có trưởng nhóm và nhà quản lý dự án làm việc toàn thời gian.
Trong khuôn khổ bài viết chúng tôi xin đề cập chủ yếu đến nhóm làm việc phi
chính thức, đây là hình thức làm việc chủ yếu của sinh viên hiện nay.
8
Đề tài NCKH- Teamwork
4. Quá trình hoạt động của nhóm
Quá trình hoạt động của nhóm luôn diễn ra theo một trình tự nhất định và về
cơ bản có thể thấy rõ qua trình tự sau:
● Đầu tiên khi nhóm đã có mục tiêu chung và đề án cụ thể thì nhóm sẽ thường
xuyên có những buổi họp và thảo luận chung nhằm đưa ra những ý tưởng cũng
như hướng đi cụ thể cho đề án mà nhóm đã chọn.
● Sau khi đã có hướng đi cụ thể nhóm sẽ tiếp tục thảo luận và lên một danh sách
cụ thể các công việc cần làm, tiến độ công việc và phân công công việc cụ thể
cho từng thành viên.
●Khi mà công việc đã được chỉ định cụ thể cho từng cá nhân, thì nhóm vẫn phải
thường xuyên tổ chức các cuộc họp định kỳ nhằm theo dõi và đánh giá thường
xuyên các công việc đã làm được của các thành viên. Từ đó đôn đốc và có
hướng xử lý kịp thời nếu có sai sót, đồng thời giúp đỡ lẫn nhau nếu như các
thành viên gặp khó khăn trong công việc.
● Khi thời gian thực hiện công việc của các thành viên đã hết, nhóm trưởng sẽ
họp lại và tổng hợp tất cả những việc mà các thành viên được giao. Sau khi
nhóm trưởng tổng hợp xong, các thành viên trong nhóm sẽ cùng ngồi lại và đánh
giá cũng như cho ý kiến chung để hoàn thiện đề án của nhóm.
● Công việc cuối cùng là cho ra đời đề án của nhóm. Tùy vào điều kiện, yêu cầu
và mục tiêu của đề án.
II. Nhóm làm việc hiệu quả
1. Nhóm hiệu quả là gì?
Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển thì yêu
cầu làm việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Đơn giản vì không ai là
hoàn hảo, làm việc theo nhóm sẽ tập trung những mặt mạnh của từng người và

bổ sung cho nhau. Hơn nữa, chẳng ai có thể cáng đáng hết mọi việc. Vậy nhóm
hiệu quả là gì?
Theo chúng tôi thì “Nhóm hiệu quả là nhóm làm việc trên tinh thần đồng
đội nghĩa là tạo ra một môi trường mà ở đó các thành viên luôn cảm thấy thoải
mái, tự tin để làm việc với nhau, hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau để cùng làm tốt công
9
Đề tài NCKH- Teamwork
việc của mỗi người nhằm đạt được các kết quả, mục tiêu chung của nhóm. Ở đó
các thành viên luôn cảm thấy được đánh giá đúng và phát huy tốt khả năng, sở
trường của mình, họ hiểu rằng họ không nhất thiết phải cạnh tranh với nhau để
được công nhận mà quyền hạn và trách nhiệm của các thành viên được phân
công một cách rõ ràng. Nhóm hoạt động mang tính tự nguyện nhưng có tổ chức
nhằm hạn chế những điểm yếu và phát huy tối đa những điểm mạnh của các
thành viên. Đồng thời nhóm đó cũng phải có một cơ chế thưởng phạt một cách
khách quan và chịu trách nhiệm rõ ràng”.
2. Đặc điểm của nhóm hiệu quả
2.1. Có một mục tiêu chung rõ ràng và thuyết phục
Mục tiêu chung là cái gắn kết các thành viên của nhóm, và nó phải thể hiện
một cách rõ ràng để các thành viên có thể thực hiện được, lợi ích của tập thể
phải được đặt lên trên lợi ích của bất kỳ cá nhân nào.
Việc xác định rõ rảng về mục tiêu chung của nhóm là điều quan trọng
nhưng vẫn chưa đủ, mục tiêu phải có sức thuyết phục, mọi người phải nhìn nhận
mục tiêu đó là khẩn cấp, tối quan trọng và xứng đáng nỗ lực. Thiếu mục đích
thuyết phục thì một số thành viên sẽ không đặt mục tiêu cá nhân sau mục tiêu
chung của nhóm.
2.2. Năng lực - mỗi thành viên phải có kỹ năng nào đó mà nhóm cần
Có thể bạn đã nghe nói đến câu “Một dây xích chỉ mạnh bằng một mắt xích
yếu nhất”. Điều đó chắc chắn áp dụng cho nhóm làm việc. Một nhóm làm việc
hiệu quả phải bao gồm những người có những năng lực quan trọng cho nỗ lực
chung. Mỗi người là một mắt xích trong chuỗi dây xích năng lực, có tài năng,

kiến thức, kinh nghiệm, bí quyết, kỹ thuật để thực hiện công việc. Bất kỳ năng
lực nào yếu kém đều phải được củng cố để đạt thành công. Nếu thiếu bất kỳ
năng lực cần thiết nào thì phải được bổ sung.
2.3. Tận tụy với mục tiêu chung của nhóm
Sự hiểu biết về mục tiêu chung là điều cực kỳ quan trọng, nhưng một nhóm
thực sự hiệu quả còn phải tiến xa hơn một bước. Họ phải có các thành viên tận
tâm với mục tiêu đó, biết hợp tác chặt chẽ để thôi thúc họ làm việc và tiếp tục
10
Đề tài NCKH- Teamwork
khi họ gặp khó khăn. Và để tăng cường sự tận tâm thì nên thực hiện một số giải
pháp như: giữ cho nhóm có quy mô nhỏ, bố trí các thành viên trong nhóm tương
tác cùng nhau, công nhận nỗ lực và thành quả của các thành viên...
2.4.Mọi thành viên đều đóng góp và được hưởng lợi
Bạn đã bao giờ tham gia một nhóm chèo thuyền chưa? Nếu rồi bạn sẽ biết
rằng mọi thành viên trong nhóm đều phải kéo tay chèo của mình cùng cường độ
và tốc độ với người khác. Ở đó không có chỗ cho những người lười biếng.
Nhóm làm việc cũng như vậy. Việc thực hiện công việc phụ thuộc vào sự đóng
góp của mọi người đến mục tiêu chung của nhóm và không chấp nhận những
thành viên không đóng góp nỗ lực chung với nhóm.
Vì mỗi thành viên phải đóng góp vào công việc của nhóm, nên mỗi thành
viên đều phải nhận được lợi ích rõ ràng. Những lợi ích này có thể xuất hiện dưới
nhiều hình thức: tiền thưởng, phần thưởng tinh thần, kinh nghiệm học hỏi...
Thiếu lợi ích rõ ràng, các cá nhân sẽ không đóng góp hết mình.
2.5.Môi trường khuyến khích và hợp tác
Nhóm là một tổ chức nhỏ hình thành trong một môi trường hoạt động rộng
lớn, trong đó các yếu tố như : nguồn lực, thông tin, sự hỗ trợ... sẽ ảnh hưởng tới
hiệu quả hoạt động của nhóm. Các thành viên trong nhóm phải trung thực, cởi
mở, cư xử đúng mực, phải biết tự động viên mình và động viên các thành viên
khác trong nhóm để đạt hiệu quả hoạt động của nhóm. Các thành viên đều rất
bình tĩnh và tự tin mặc dù họ có thể xứng đáng là những “ngôi sao” trong nhóm

nhưng họ luôn tạo điều kiện để cả nhóm “toả sáng” cùng nhau.
2.6. Có một trưởng nhóm có năng lực
Nhóm trưởng là cầu nối giữa các thành viên trong nhóm với nhau và là cầu
nối giữa nhóm với các nhóm khác cũng như các tổ chức liên quan trong môi
trường hoạt động của nhóm. Chính vì vậy mà vai trò của trưởng nhóm là rất
quan trọng, nó giống như đầu tàu của một đoàn tàu vậy. Trưởng nhóm là người
định hướng cho nhóm đó hoạt động và đạt được mục đích. Một người trưởng
nhóm có năng lực sẽ giúp nhóm hoạt động hiệu quả và đạt được các mục đích.
3.Tiêu chuẩn đánh giá nhóm hiệu quả
11
Đề tài NCKH- Teamwork
Để nhóm làm việc thực sự hiệu quả thì phải xây dựng các tiêu chuẩn đánh
giá xem nhóm có hiệu quả hay không hay nói cách khác điều quan trọng để làm
nên một nhóm hiệu quả là gì?
Theo chúng tôi nó được chia thành 2 nhóm yếu tố sau:
* Các yếu tố kết quả, gồm:
+ Đạt được các mục tiêu của nhóm: Đây là yếu tố quan trọng đối với sự hình
thành, tồn tại và phát triển của một nhóm. Thể hiện được nhóm đó sau một quá
trình hoạt động đã đạt được những mục tiêu mà nhóm đã hoạch định từ trước
hay không.
+ Số lượng công việc được hoàn thành: Cho biết những công việc mà nhóm đã
hoàn thành cũng như các công việc chưa hoàn thành.
+ Kiến thức và kỹ năng làm việc: Yếu tố này cho biết để làm việc nhóm hiệu
quả thì các thành viên cần phải có kiến thức cũng như các kỹ năng để hoàn
thành công việc.
* Các yếu tố quy trình, gồm:
+ Tinh thần trách nhiệm: Thể hiện khả năng và mức độ tham gia vào việc giải
quyết vấn đề của các thành viên.
+ Tính đồng đội và sự hợp tác: Nhóm làm việc có thực sự hợp tác cùng nhau nỗ
lực để đạt tới mục tiêu chung.

+ Sự nỗ lực của các thành viên.
+ Sự hứng thú với công việc.
+ Khả năng giao tiếp.
+ Khả năng giải quyết vấn đề và giải quyết mâu thuẫn.
+ Khả năng hoạch định và thiết lập các mục tiêu.
+ Phong cách lãnh đạo của trưởng nhóm.
.....
12
Đề tài NCKH- Teamwork
PHẦN 2. THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG LÀM VIỆC THEO
NHÓM CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐH KTQD HIỆN NAY
I.Những đánh giá về khả năng làm việc nhóm của sinh viên hiện
nay
1. Những ưu thế của sinh viên trong làm việc nhóm
Theo điều tra cho thấy sinh viên có rất nhiều điểm mạnh (ưu thế ) để làm
việc theo nhóm:
Thứ nhất, về thể lực
Sinh viên là những người trẻ tuổi, có dáng vóc, sức khoẻ tốt, có đủ điều
kiện về sức khoẻ để tham gia các hoạt động của nhóm, có thể chịu đựng được
những áp lực mà nhóm làm việc tạo ra
Thứ hai, về trí lực
+ Tuy tuổi đời còn rất trẻ nhưng các bạn sinh viên có sự hiểu biết về rất nhiều
lĩnh vực khác nhau, họ tiếp thu, học hỏi được rất nhiều kiến thức bổ ích ngay từ
khi còn ngồi trên ghế nhà trường, trong giảng đường đại học, qua các phương
tiện truyền thông đại chúng như: truyền hình, Internet, báo chí… cũng như qua
các mối quan hệ xã hội. Họ nắm bắt kiến thức nhanh, có khả năng nghiên cứu,
tìm hiểu, giải quyết các vấn đề phát sinh…. Sự thích ứng nhanh với môi trường
là một trong những ưu thế nổi trội của sinh viên, cùng với những kiến thức mà
họ có được tôi tin chắc sẽ giúp cho nhóm làm việc một cách thực sự có hiệu quả
và có chất lượng cao.

+ Bên cạnh đó sinh viên còn là những con người tài năng, thông minh, sáng tạo,
có óc phân tích, tổng hợp, có tư duy tốt và đặc biệt họ rất năng động, luôn tự tin
vào bản thân. Điều này giúp cho họ có thể trở thành một người trưởng nhóm
điều hành nhóm của mình hoạt động hiệu quả, hay là những thành viên có đầy
đủ khả năng đảm nhiệm tốt công việc được giao phó. Số liệu điều tra về khả
năng đảm nhận vai trò trưởng nhóm của sinh viên như sau:
13
Đề tài NCKH- Teamwork
Bảng 1: Khả năng làm trưởng nhóm
Yếu tố
Năm
Có thể
Không chắc
vì chưa
làmbao giờ
Quen làm
theo kế
hoạch của
người khác
Không có
khả năng
Tuyệt
đối (%)
Tuyệt
đối (%)
Tuyệt
đối (%)
Tuyệt
đối (%)
Tổng

Năm 1 91 48.7 79 42.2 12 6.4 5 2.7 187
Năm 2 140 55.1 84 33.1 20 7.9 10 3.9 254
Năm 3 80 55.9 50 35 9 6.3 4 2.8 143
Năm 4 21 60 12 34.2 1 2.9 1 2.9 35
Tổng 332 53.6 225 36.3 42 6.8 20 3.3 619
(Số liệu điều tra 619 sinh viên trường ĐH KTQD)
Qua điều tra cho thấy hầu hết sinh viên đều cho rằng mình có thể đảm nhận
vai trò trưởng nhóm. Khả năng đảm nhận vai trò này của sinh viên các khóa cuối
tốt hơn so với các khóa mới. Bởi vì sinh viên năm cuối có độ tự tin hơn hẳn về
khả năng của mình khi làm việc theo nhóm cũng như điều hành nhóm hoạt động
có hiệu quả.
Thứ ba, về tâm lực
Ngoài những ưu thế về thể lực, trí lực sinh viên còn có ưu thế nổi trội về
tâm lực đó là:
+ Sinh viên rất năng động, sôi nổi. Điều này được chứng minh qua việc tham gia
các phong trào của nhà trường, của địa phương nơi sinh viên đang học như:
phong trào thanh niên tình nguyện của trường đại học kinh tế quốc dân, chiến
dịch mùa hè xanh, tiếp sức mùa thi…
+ Họ muốn giao tiếp và mở rộng kiến thức và các mối quan hệ của mình, họ có
tinh thần học hỏi rất cao… Sinh viên ngày nay là một thế hệ khao khát, họ khao
khát được sống, học tập và làm việc. Vì vậy những kiến thức trong nhà trường
không làm họ thoã mãn, nhất là những kiến thức có thể sử dụng được vào công
việc sau này. Khao khát này đến từ sự thiếu hụt chuyên môn sâu, thiếu hụt kiến
thức xã hội và nhất là thiếu hụt công cụ tổng quát để xử lý cuộc sống: Đó là tư
14
Đề tài NCKH- Teamwork
duy logic, tư duy phê phán và tư duy độc lập. Khi làm việc theo nhóm ưu thế
này được phát huy một cách hiệu quả bởi qua làm việc nhóm sinh viên có thể
trau dồi kiến thức, kỹ năng, học tập kinh nghiệm của các thành viên trong nhóm.
Khả năng giao tiếp ngoài xã hội của sinh viên rất tốt, điều này được thể hiện qua

khả năng kết hợp khi làm việc với các thành viên khác nhau.
Bảng 2: Khả năng làm việc với người khác trong nhóm
Yếu tố
Năm
Với tất cả các
thành viên
khác
Với người
có trình độ
cao hơn
Với người có
trình độ
ngang bằng
Với người có
trình độ kém
hơn
Tuyệt
đối %
Tuyệt
đối %
Tuyệt
đối %
Tuyệt
đối %
Tổng
Năm 1 164 87.7 10 5.3 13 7 0 0 187
Năm 2 205 80.7 21 8.3 28 11 0 0 254
Năm 3 63 44.1 77 53.8 3 2.1 0 0 143
Năm 4 31 88.6 2 5.7 2 5.7 0 0 35
Tổng 463 74.8 110 17.8 46 7.4 0 0 619

(Số liệu điều tra 619 sinh viên trường ĐH KTQD)
Phần lớn sinh viên đều cho rằng họ có thể làm việc được với tất cả các hành
viên trong nhóm của họ. Như vậy khả năng thích nghi của sinh viên rất tốt và rất
dễ hòa đồng.
+ Họ là những người có tham vọng, hoài bão, luôn khát khao được khám phá và
giành được chiến thắng. Chiến thắng trong nhóm đó chính là sự làm viếc có hiệu
quả của nhóm, là sự tiếp thu học hỏi kinh nghiệm của các thành viên và sự thể
hiện của cá nhân mỗi thành viên vào thành công chung của nhóm. Nếu biết hâm
nóng ưu thế này của họ thì họ có thể làm rất tốt.
+ Họ là người luôn sống hết mình với lý tưởng, họ luôn muốn thử nghiệm, tìm
kiếm những điều mới lạ. Họ tư duy và xử lý quan hệ xã hội của họ theo một
cách riêng, họ sử dụng lý trí rất nhiều, có xu hướng xử lý các mối quan hệ xã hội
trên tiêu chí hợp lý và logic cá nhân. Điều này là cần thiết cho làm việc theo
nhóm của sinh viên hiện nay.
15
Đề tài NCKH- Teamwork
Qua những phân tích trên ta thấy sinh viên có rất nhiều ưu thế để làm việc
nhóm. Nếu sinh viên biết phát huy những ưu thế này vào làm việc nhóm ngay từ
khi bước vào giảng đường đại học thì sau này ra trương họ sẽ vận dụng được
vào trong công việc của mình một cách hiệu quả.
2. Những thuận lợi và khó khăn
1.1 .Sự thích nghi của sinh viên với làm việc nhóm
Trên thế giới, Teamwork là hình thức làm việc rất phổ biến trong học sinh
sinh viên… Nó xuất phát từ những đặc điểm phát triển của thanh niên sinh viên,
sự thích nghi của lứa tuổi này với cuộc sống và hoạt động mới, chúng ta có thể
thấy quá trình sự thích nghi này biểu hiện ở các mặt như sau:
+ Nội dung học tập của sinh viên mang tính chuyên ngành, tiên tiến tiếp cận
khoa học công nghệ trên thế giới.
+ Phương pháp học tập mang tính khoa học, thường xuyên được đổi mới.
+ Môi trường sinh hoạt mở rộng không chỉ trong phạm vi quốc gia, mà đã mở

rộng ra tầm quốc tế.
+ Nội dung và cách thức giao tiếp với thầy cô, bạn bè, các hoạt động xã hội rất
phong phú, đa dạng….
1.2. Những khó khăn sinh viên gặp phải
Thứ nhất, thực tế cho thấy: Không phải bất kì sinh viên nào cũng phù hợp
với sự thích ứng này, mà nó tuỳ thuộc vào đặc tính tâm lý cá nhân và môi trường
sống cụ thể. Có những sinh viên rất dễ dàng hoà nhập với môi trường xã hội
nhưng lại khó khăn trong việc tiếp cận phương pháp học ở đại học. Ngược lại,
có nhưng sinh viên ít khó khăn trong tiếp thu tri thức, dễ vượt qua được việc “tự
học là chính” ở giảng đường đại học nhưng lại lúng túng thiếu tự tin trong cư xử
giao tiếp với bạn bè, các nhóm hoạt động trong lớp, trong trường. Một số hoà
đồng cởi mở nhưng một vài người lại khép kín, sống thu mình lại… Vậy nguyên
nhân là do đâu?
Bản thân người sinh viên gặp một loạt các mâu thuẫn cần giải quyết:
+ Mâu thuẫn giưa ước mơ kỳ vọng của sinh viên với khả năng để thực hiện nó.
16
Đề tài NCKH- Teamwork
+ Mâu thuẫn giữa mong muốn học tập, nghiên cứu chuyên sâu ngành học của
mình với yêu cầu phải thực hiện toàn bộ chương trình học theo thời gian biểu
nhất định.
+ Mâu thuẫn giữa lượng thông tin rất nhiều trong xã hội với khả năng tiếp thu và
thời gian có hạn.
Thứ hai, liên hệ với thực tế nước ta hiện nay, đang trong quá trình hội nhập
và phát triển những lề thói làm việc cũ, tàn dư của xã hội cũ không dễ xoá bỏ
một sớm một chiều. Một loạt các nhân tố khác ví như lợi ích cá nhân, niềm tin
sai lệch về việc có được quyền lực và sự thành công khi làm việc nhóm và cả
những yếu tố văn hoá tàn cũ đã ăn sâu bám rễ vào nhiều thế hệ.
Do đó đối với sinh viên, những khó khăn đó cũng không loại trừ và việc tập
hợp mọi người thành một nhóm làm việc hiệu quả không phải là dễ.
Thứ ba, sinh viên có thể coi là tầng lớp tiếp thu cái mới một cách nhanh

chóng nhất, nhưng lại rất ít có điều kiện làm việc nhóm. Cụ thể theo số liệu mà
chúng tôi điều tra được thì trong tổng số 619 sinh viên được hỏi rằng “bạn đã
từng làm việc theo nhóm chưa?” thì có 572 sinh viên (chiếm 92.41%) lựa chọn
là “đã từng làm việc nhóm”, trong khi đó số chưa bao giờ làm việc nhóm là 47
sinh viên (7.59%). Vậy thực trạng những sinh viên đã từng làm việc nhóm thì có
mức độ làm việc như thế nào?
Nghiên cứu tiếp trong tổng số 619 sinh viên về vấn đề “mức độ làm việc theo
nhóm của bạn như thế nào?”Thì chỉ có 161 sinh viên (26%) trả lời là “thường
xuyên”, 342 bạn (55.25%) trả lời “thỉnh thoảng”, 69 bạn (11.16%) trả lời là “đôi
khi”, thậm chí có 47 sinh viên (7.59%) trả lời là “ chưa bao giờ”.
Con số trên cho thấy một thực tế là làm việc nhóm chưa được áp dụng rộng
rãi trong chương trình giảng dạy và học tập của sinh viên, và do vậy, nhận thức
của mọi người về làm việc nhóm và hiệu quả của nó còn nhiều hạn chế là điều
không tránh khỏi. Nếu các nhà quản lý có quan tâm đúng mức về vấn đề này,
lượng kiến thức từ thực tiễn sẽ có tác dụng bổ sung rất lớn cho những lý thuyết
mà sinh viên được truyền đạt.
17
Đề tài NCKH- Teamwork
Thứ tư, đối với sinh viên Việt Nam, “Teamwork” đã được nói đến nhiều
nhưng hình như nó mới chỉ được nghe nói chứ chưa thực hiện theo đúng nghĩa
của nó. Nó mới chỉ là 1 hình thức làm việc mới mẻ và chưa có được hiệu quả
thực sự.
Cũng trong số liệu điều tra 619 sinh viên trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân
được hỏi về “kết quả công việc mà bạn đã từng làm việc theo nhóm”, thì chỉ có
215 sinh viên (34.73%) trả lời là ”tốt”, 353 sinh viên (57.03%) trả lời “bình
thường”, 51 sinh viên (8.24%) trả lời là “kém hiệu quả”. Tuy nhiên tỷ lệ làm
việc theo nhóm hiệu quả cho thấy, càng sinh viên năm cuối thì chất lượng làm
việc theo nhóm càng hiệu quả và tốt hơn sinh viên năm đầu. Có thể thấy rõ hơn
thực trạng này qua bảng phân tích điều tra:
Bảng 3: kết quả công việc làm việc theo nhóm

Kết
quả
Năm
Tổng số
sinh viên
Tốt Bình thường Kém hiệu quả
số tuỵêt
đối %
số tuyệt
đối %
số tuyệt
đối %
Năm 1 187 50 26.74 113 60.43 24 12.83
Năm 2 254 95 37.40 142 55.91 17 6.69
Năm 3 143 55 38.46 79 55.24 9 6.3
Năm 4 35 15 42.86 19 54.29 1 2.85
Tổng 619 215 34.73 353 57.03 51 8.24
( Kết quả điều tra 619 sinh viên Trường ĐH KTQD)

Từ bảng kết quả trên cho thấy, kết quả thực hiện công việc theo nhóm đạt
loại tốt của sinh viên năm 4 chiếm 42.86%, còn sinh viên năm 1-2 lần lượt chỉ là
26.74% và 37.4%. Như vậy chất lượng của thực hiện công việc theo nhóm của
sinh viên năm 4 tốt hơn hẳn các sinh viên năm 1-2. Ngoài ra nếu như kết quả
thực hiện công việc theo nhóm của năm 1 kém hiệu quả là 12.83% thì của năm 4
chỉ là 2.85%, đã giảm rất nhiều so với tỉ lệ của năm.
Điều này có thể được lý giải như sau:
+ Sinh viên năm 1-2 học theo chương trình tín chỉ theo học cùng 1 môn ở 1 lớp
rất đông (thường là lớp có quy mô trên dưới 100 sinh viên) lại đến từ các lớp
18