Cách chọn và nuôi thuần chào mào pptx

Cách chọn và nuôi thuần chào mào
Như các nghệ thuật nuôi dưỡng sinh vật mà mỗi cá nhân thích. Thì Chào Mào cũng nằm
trong những giống chim mà khiến cho các fans mê không chi bằng, trong đó có tôi. Như
diễn đàn ta đã hình thành, và fans mê Chào Mào lại được một forum riêng. Bạch Đề xin
giới thiệu những cách thức căn bản nuôi chim Chào Mào. Từ việc lựa chọn chim
bổi/mộc cho tới ngày thành một tay nuôi rành về giống Chào Mào này.
Khi vào thú chơi gì đi nữa cũng phải cần sự đam mê và siêng năng, chớ chỉ thích theo
phong trào thì không tài nào bền được và giỏi được. Khi mới vào thú nuôi Chào Mào,
một ai đó tình cờ do có duyên, hay sở thích muốn nuôi chim gì đó mà cơ duyên đưa đến.
Giá chim dạo này giao động từ 20 nghìn cho tới bạc triệu, và loại: Gián Cánh, Bạch Đề,
Bạch Tạng, Chào Mào bông, Mơ, là giống dị tướng bị đột biến, chim có màu trắng lạ
thường, như có cánh trắng, lông đốm đốm trắng trên lưng, đầu, hoặc đuôi nguyên một
hoặc vài cọng lông trắng, cánh trắng có một vài cọng lông trắng và cả móng trắng tùy
vào con, có con toàn móng trắng hết. Đặc biệt giống Bạch Tang thì bị đột biết hết cả
thân hình, toàn thân trắng tinh, đặc biệt hơn nữa là riêng cái lông dưới đít và cái tách của
nó vẫn còn đỏ. Xin nhắc một ai đó muốn mua giống Bạch Tang thì phải để ý cặp mắt,
bởi Bạch Tang như thế cặp mắt sẽ có màu đỏ, không còn đen nữa. Riêng giống chim
CM bông thì phải tùy độ đột biến của nó nằm ở đâu. Nếu nguyên cái đầu trắng còn thân
hình đen, thì chỗ bị đột biến là nơi đầu nên cặp mắt sẽ có màu đỏ, còn lại giống chỉ bông
trên lưng thì cặp mắt vẫn bình thường. khác với chim Chào Mào bình thường, và giá cả
có thể nói tới bạc triệu trở lên, tùy vào địa phương, nhu cầu và thể chất của con chim.
Cho nên cũng có vài người ham tiền thiếu đạo đức đã nhuộm màu trắng trên lông chim
và bán giá cao, sau khi chim thay lông hoặc tắm thời gian thì màu nhuộm trôi đi thì hổi
ôi. Cho nên phải cẩn thận và phải quen biết người giới thiệu để mua, còn không phải có
kinh nghiệm nhất định.
Chương 2: Kỹ thuật nuôi chim.
Khi mới vào việc mua một con chim để nuôi thật là khó, bởi ta không biết gì về chim rất
chi là khó. Từ việc không biết thế nào là con chim hay, chim trống hay mái, xem tướng
thế nào mới là một con chim chuẩn để nuôi.
Vâng, xin thưa quý bạn là Bạch Đề sẽ xin giới thiệu những gì mình trãi qua học hỏi tự
mình và rất chi là nhiều người để giúp các bạn tìm chim và nuôi thành chim thuần hay.

Ta có thể tìm chim từ tiệm bán chim, hoặc từ các bạn đi bẫy về. Từ tiệm bán chim theo
mình thì, thật là khó tìm bởi giá cao hơn người bẫy bán lại. Hai là chim đẹp hầu như
hiếm lắm, nếu có chim đẹp bổi/mộc thì giá lại cao hơn chim thường 2-3 lần.
Những chi tiết khi lựa chim trống đẹp hay: Chào mào trống và mái rất chi là giống nhau,
cho nên ngay cả một tay nuôi lâu ngày đôi khi còn nhầm lẫn. Tuy nhiên ta có thể dựa
vào vài chi tiết để chọn chim trống. Chim trống khác chim mái ở tướng to hơn cánh dài
hơn, đầu to hơn, tách đỏ của nó to nhiều lông hơn chim mái. Mũ thường thì cao hơn
chim mái, giọng hót được phong phú hơn tức là đi được từ 6-9 âm thanh dài, còn chim
mái chi đi được 3-4 âm thanh lập đi lập lại hoài là: wit' tu hìu. Muốn cho chắc ăn là chim
tróng trong lưởi có chấm đen cở 3-4 chấm ở cuối lưởi là trống. Tuy nhiên đôi khi có vài
cô chim mái tướng không thua chim trống cho nên rất dễ bị lộn (trường hợp này rất chi
là hiếm, như 95/100 vậy).
Khi chọn chim phải chọn con chim lanh lợi, lí lắc, nhìn thấy điệu bộ lanh lẹ. Cặp ức tức
là hai viền lông đen bên ngực nó. Phải to khá dài cho tới dài gần đụng nhau thì quả thật
là quý hiếm. Nói về mũ, mũ chim chỉ có hai loại thường được nuôi nhiều nhất là: mũ lân
và mũ rơm. Tuy nhiên mũ chim rất chi là phong phú, thấp có, cao có, to và nhỏ. Tuy
nhiên chỉ có hai loại là mũ rơm tức là to đều từ gốc tới đỉnh mũ cao chọc trời thẳng đứng
khá cong, và mũ lân là cong y như sừng đầu lân vậy. Cặp chân phải to dài, tướng chim
đòn dài, tức là thân hình nó dài. Nói về miệng chim, miệng chim ta chọn chú miệng
mỏng ngắn thì siêng hót lắm. Riêng loại ngủ đoản là phải ngắn hết mới quý như thân
hình ngắn, chân ngắn, miệng ngắn, mũ cong ngắn, đuôi đều ngắn thì mới quý mà ức
phải dài.
Cách tập luyện chim bổi: có hai cách nuôi từ chim bổi: đó là từ chim đã đỏ tách ngoài
trời, gọi là chim trời hoặc chim bổi già, gọi là già vì đã trưởng thành má đã đỏ. Chim
chuyền là chim con còn chuyền cành, và chim tơ là các chú đã bay được to xác như
chim đỏ tách bộ lông còn màu xám, có nơi gọi là chim má trắng. Đánh giá về hai giống
này thì: chim đỏ tách nuôi lên thường thì hay hẵn sau một năm, như giọng hót chất
lượng và cách đấu đá. Riêng chúng lâu dạn hơn chim chưa đỏ tách. Chim chưa đỏ tách
chỉ có cái lợi là dạn lẹ mà thôi, và sau khi thay lông thì đẹp lắm do không bay nhảy vô
độ. Tính độ hay của con tơ thì cở 30% là hay còn chim đã đỏ tách thì tới 80% sau mùa

thay lông thì ta có thể chơi đã lắm rồi, và đặc biệt là chim đã đỏ tách với ta nuôi cở 4
tháng đổi lên thì đã thấy chúng chịu đấu với chim lạ sung tí rồi, vì nuôi ở nhà nếu có
chim mồi thì nó sợ phần nào và quen với chim ở nhà, nếu các fans nuôi một cặp thì
chúng cũng quen nhau từ giọng hót và quen mặt nên ít đấu nhau. Các fans mới vào nghề
nuôi, như nuôi hai con bổi mới lên mình sẽ thấy ở nhà nó đấu đá và hót rất chi bình
thường cho tới khi ta nhờ bạn bè mang tới một con khác. Ta sẽ nghe chúng hót như rút
giọng, hót siêng nhiều hơn, có vẻ sung hơn. Đặc biệt khi treo cho hót cở nửa tiếng sau
rồi kê lồng cho đấu sẽ thấy nó đấu khác lạ.
Cách nuôi chim bổi thành chim thuần mồi: bắt đầu nuôi thì nên nuôi hai con, thường
bổi đã đỏ tách thì khá nhát, nên ta phải treo gần người, nếu độ bay tung lồng của nó còn
nhiều quá thì che bớt nữa lồng rồi từ từ thời gian mà mở dần ra. Ta cũng có thể để vào
lồng hạn chế không cho tung đầu như lồng che bằng lưới ruồi, khiến nó không chui đầu
ra tróc đầu chảy máu. Nếu có lở tróc đầu chảy máu thì, qua mùa thay lông miếng vảy đó
sẽ tróc đi và mọc lông lên lại. Cách tập cho dạn người bằng cách treo gần chỗ người qua
lại treo thấp ngang nửa thân người, khi nó ghiền ăn một món gì đó, ta nên đút cho nó ăn
hơn là bỏ vào hủ đồ ăn, việc này sẽ giúp nó dạn hơn với chủ nó.
Trong thời gian nuôi cở 5 tháng đổi lên con chim phải khá dạn và hót siêng rồi. Lúc này
ta nên để ý chăm nó tí, như siêng cho tắm hơn vì còn là bổi trời còn nhát lắm tuy nhiên
các fans thấy cho tắm được từ ngày trước thì tốt lắm (cách cho tắm Bạch Đề sẽ xin viết
sau). Ngoài việc để gần người, trong quá trình nuôi từ ngày mang về, ta nên treo nhiều
chỗ, quanh nhà đặc biệt là trên cây, việc này giúp nó làm quen với chỗ lạ, mà sau này nó
sẽ đấu bắt cứ nơi nào. Tránh cho đấu với chim mồi người ta nhiều(hoặc chim mồi của
mình ở nhà nhiều) chỉ đôi khi kê tí mà thôi, bởi kê đấu nhiều lần như thế sẽ khiến nó sợ
(bởi chim bổi chưa qua mùa thay lông không có độ sung nhất định, còn sợ người không
đấu mạnh), cho dù ta nhìn nó vẫn đấu bình thường với chim mồi, nhưng không nên cho
đấu lâu. Bởi rất chi là nhiều chim mồi hay mà đấu riết sau này hễ gặp đối thủ mạnh nó
sẽ đấu tí là dừng đi, nên kê cho đấu với con ngang lứa với nó. Tôi nêu lên như thế vì cái
này giúp cho độ sung của nó về sau này chớ không phải nhất thời thấy nó sung mà ta kê
cho đấu đá vô độ.
Trong thời gian nuôi, nếu nó là chim dùng để bẫy sau này thì. Hầu hết ai cũng biết là đi

bẫy phải cần cây sào lồng. Mà hơn phần nửa số Chào Mào nuôi qua mùa thay lông mà ta
không dùng sào tập treo lồng thì nó sẽ sợ sào, bởi ta cầm cây sao đưa tới lồng. Bản năng
của nó nghĩ mình sẽ dùng xua đuổi nó. Cách tốt nhất là gác cây sào vào chỗ chắc rồi treo
lồng lên theo thế như ta đang cầm sào treo lồng vậy. Treo vài lần nó sẽ quen cây sào và
không sợ nữa. Rồi cứ như thế nuôi qua một mùa thay lông thì nó sẽ đẹp và hay lên,
muốn biết độ sung của nó thế nào thì nhờ một người bạn mang chim mồi lạ tới treo cho
hót xem nó phản ứng thế nào. Chào Mào mà nghe giọng chim là nó hót đối lại sung lắm,
và chim hay thì sẽ rút như vít vít vít liên hồi đó là thế kêu chim về lại lồng, mà ngoài
rừng khi đi bẫy, chim trời tới lồng rồi bay thì nó sẽ rút như thế. Khi kê cho đấu thấy độ
sung của nó đấu mạnh cách nhấp liên hồi, trận đấu kéo dài thì đã thành công rồi, còn nếu
nó chưa sung lắm thấy đấu tí rồi ngừng thì đem ra khuất ngay. Treo cho hót qua lại và
tiếp tục thử lại vài lần với thời gian cũng phải hơn 2 tuần. Các fans vẫn có thể mang đi
thử, theo tôi thì nếu nuôi đúng một năm thì có thể cho đi tập trận rồi, tức là mang tới chỗ
dợt treo cho hót, nhưng phải khuất không cho nhìn thấy chim khác. Cách tôi hay dùng là
nuôi qua năm(một mùa thay lông) là mang đi bẫy tập trận cho nó vào mùa chim tơ. Ra
rừng mới đầu thì chưa sung chớ đi vài lần nó sẽ sung hẵn lên, hay lên thấy rõ.
Và rồi trong thời gian trôi qua, ta chợt thấy chú chim ta chăm đã gọn đẹp lông lá mướt,
đấu đá và hót hay, thì lúc đã ta tự thưởng có chính mình một cái gật đầu mãn nguyện.
Cho nên nhiều dân nuôi rành chim vẫn thích tìm lùng chim bổi nuôi lên, vì có nhiều lý
do, như nó có nhiều kỷ niệm với ta, công sức ta chăm nó, có thử thách, và tràng đầy
nghệ thuật khi nuôi một con chim bổi thành mồi.
Chương 3: Cách chăm sóc chim Chào Mào.
Điều kiện nuôi Chào Mào thật đơn giản lắm không có gì khó. Ngoài bột/cám (tôi sẽ lấy
bài cám/bột ở topic đã có viết và bàn tiếp) cào cào/côn trùng, đặc biệt là trái cây. Ta có
thể cho chúng ăn đủ loại trái cây mềm đặc biệt là trái có màu đỏ như: cà chua, ớt Tây/ởt
Đà Lạt loại to to, chuối, cam. Theo vào tài liệu tôi đọc thì, cà rốt rất chi là tốt. Được gọi
là vua của rau quả. Vì nó cứng quá cho nên ta có thể hấp mềm cho chúng ăn. Bởi vì tôi
tin là những loại rau có sắc màu đỏ này giúp chim Chào Mào giữ cái đít màu đỏ còn tốt
cho dù nuôi lâu năm. Có ý kiến cho là ta nuôi theo môi trường tự nhiên của nó như cây
xanh hoa hòe màu đỏ, lại ảnh hưởng tới nó. Như thời kỳ thay lông ta dùng áo trùm lồng

màu sắc xanh, đỏ hoa hòe. Nếu được ta có thể thử hết những gì nêu ra. Bởi vì, đây là
những kinh nghiệm của tôi và tôi cộng lại những kinh nghiệm của các cao thủ lâu năm
trong nghề.
Phụ kiện lồng chim: Lồng cho Chào Mào thì không cầu kỳ quá, bởi chỉ cần đơn giản
rộng rãi cho chim nhảy để cặp chân được khỏe là tốt. Vì ta nuôi lồng hẹp quá chim
không được vận động tốt, khiến cặp chân yếu đi, đặc biệt nuôi từ chim con. Lồng nhỏ
gọn trừ khi là để ép chim bổi để cho chúng dạn lẹ mà thôi. Khi đã khá dạn ta nên cho
vào lồng rộng. Nói về chim con nuôi từ lúc mớm mồi thì cũng vậy. Khi chúng tự nhảy
được thì loại này đã dạn. Ta không nên dùng lồng nhỏ mà nuôi vì tuổi chim con đang
phát triển, không được độ dinh dưỡng tốt và điệu kiện hoạt động thì chim sẽ yếu đi mà
thôi.
Cầu cho chim: hồi giờ tôi chỉ dùng loại to vừa đủ để chân chim bám vào, không quá to,
lại không nhỏ, bởi vì nhỏ quá chim đậu lâu ngày móng sẽ mọc dài ra lẹ. Chân không
được bám vững. Thời này có vài fans dùng cầu thế như cong, uốn lượng. Theo vài ý
kiến là: việc cong uốn như thế khiến con chim đứng đậu không cân bằng thân hình, sẽ
gây ra bị tật cho chân chim.
Vấn đề bệnh tật của Chào Mào: Theo các fans thì tiêu chảy thì do thay đổi cám/bột, nuôi
vệ sinh không tốt, chim gần thay lông v.v.v. chim đi phân chảy hoặc bị đi dính chảy
khiến con chim yếu và xù lông. Tôi để ý nhất là vấn đề vệ sinh! Như hủ nước uống và
hủ bột để lâu không thay, chim ăn bột rồi rơi cám vào đấy, khiến nước uống hôi chua,
cám bột để bị ẩm ướt, bột mua bị hư. Đặc biệt là ta nuôi loại lồng đấy chỉ có miếng váng
và lót báo ở trên. Loại này khiến ta phải thay báo hâu như 2 ngày một lần, bởi Chào Mào
ăn hay vứt đồ ăn ra. Đặc biệt là ngày ta cho chúng ăn trái cây như chuối, cà chua. Mà ta
cho nhiều quá khiến nó ăn không hết. Trái cây rơi xuống dưới rồi nó lở đi phân dính và
và trái cây để lâu hư, và rồi vô tình nó xuống ăn thì bị đường ruột mà thôi.
Cách trị như: ta có thể dọn sạch lồng, vệ sinh hủ bột/nước. Cho cám ăn mới sạch. Không
nên cho ăn mồi tươi và trái cây vào giai đoạn này. Qua vài ngày nó sẽ khỏi.
Vài cách khác của các fans là: dùng nước trà đậm hoặc là dùng thuốc đau bụng của
người uống là Berberin thì phải, pha tí vào nước cho chim uống.
Một vấn đề cũng xin bổ sung về lồng nuôi chim CM, theo HLong thì nên nuôi CM bằng

Lồng gỗ nan tre là đẹp nhất, hiện đa số lồng chúng ta nuôi chim CM là loại đáy ván,
theo kinh nghiệm của HLong loại này không thích hợp với việc nuôi CM. Vì như anh
Bạch Đề đã phân tích như trên, sử dụng lồng đáy ván ngoài miếng bố lót lồng, chúng ta
nên lót thêm giấy báo, tạm thời là vậy, vì giấy báo là loại phổ biến, rẻ tiền và có khả
năng hút ẩm, nhưng nếu không thay thường xuyên thì rất mất vệ sinh.
Tập tính của một chú CM hay thường rất hay sục sạo trong lồng, nhảy lên nhảy xuống
rất nhiều và thường hay lăng xăng ở đáy lồng, thậm chí còn phá bố lồng hay cắn xé giấy
báo lót lồng , nếu việc vệ sinh không thường xuyên và đều đặn sẽ dẫn đến những bệnh
tật thường gặp khi tiếp xúc với môi trường kém vệ sinh nhất là phần chân và lông chim
sẽ dễ bị hư đặc biệt là phần lông đuôi.
Lồng nuôi CM phù hợp nhất vẫn là lồng đáy nan, nhưng vì điều kiện còn phải giữ vệ
sinh nhà cửa nên phải có tấm hứng phân chim. Nếu điều kiện nuôi mà có sân vườn thì
vấn đề này không có gì là khó khăn cả, ở đây HLong chỉ xin xin đề lồng nuôi chim treo
trong nhà!
Theo HLong, thì đạt yêu cầu vệ sinh như trên có thể đề cập đến hai loại lồng nuôi chủ
yếu:
1. Lồng nuôi mà các Fan ở Huế hay dùng ( giống như Hoangvpb đã post hình),đây là
loại lồng vuông, đáy lồng bằng nan, nhưng lại có thêm cái khay hứng phân chim có thể
rút ra vào thật thuận tiện. Loại lồng này HLong rất thích vì nó đơn giản nhưng đẹp và
tiện lợi.
2. Lồng tròn hiện có loại lồng đáy hai lớp, lớp trên là nan, và lớp dưới là miếng ván
hứng phân chim, phần nan thì dính liền với lồng, phần đáy có thể tháo ra để vệ sinh
nhưng không tiện lợi trong việc lấy ra vào bằng lồng vuông của Huế.
Trên đây là các vấn đề HLong xin chia sẻ thêm, có gì thiếu sót, các Fan bổ sung thêm
nhé!
Chương cuối cùng: Những cách giải trí từ chim Chào Mào.
Nói đến Chào Mào thì, chúng được nuôi rất chi phổ biến ở Thái Lan, Việt Nam ta,
Singapore và Malai. Ở Thái họ có thi tiếng hót Chào Mào hàng tuần, cuối tới là
Singapore và Malai cũng có thi. Ở Việt Nam ta thì chơi hót đấu là nhiều.
Như ngày này đi làm cả tuần do đời sống công nghiệp bận rộn. Tuy nhiên, nếu rãnh ta

có thể mang vài chú chim mồi lên núi ngồi cùng bạn bè treo bẫy.
Để giải trí quên đi những ngày mệt nhọc. Thú đánh bẫy Chào Mào cũng rất chi là vui,
bởi giửa chim mồi và chim rừng, ta có thể thưởng thức được những tuyệt chiêu của từng
chú Chào Mào, từ đấu giọng với chim rừng cho tới cách nước chơi của con chim tức là
bung cánh múa me v.v.v
hoặc cuối tuần ta vẫn có thể mang ra cho chúng hót dượt với chim bạn bè cùng tách cafe
thì còn gì bằng.
Khi thưởng thức giọng chim thì các fans ở HN mê lấy giọng chuông tức là tiếng chim
vang như tiếng chuông reo vang, và giọng thổ âm thanh trầm nặng. Và mỗi con một
giọng, cho nên nhiều fans ưa tìm nhiều chú chim khác giọng nhau coi như là sưu tầm
giọng CM vậy.
Ở Huế và Đà Nẵng các dân ghiền phần đông chú trọng tới giọng thổ nặng này được gọi
là âm thanh đổ, giọng đổ bắt buộc phải đi âm thanh đầu tiên bằng câu "wẹd" nghe rất
nặng. Họ mê lấy cách thức đấu đá bằng giọng, bằng cử chỉ của con chim Chào Mào, cho
nên fans hay hội tụ lại một nơi nào đó để treo chim hót đấu để giái trí, và đối với fans
ghiền Chào Mào, không chi bằng khi được lên núi ngồi rình bẫy chim Chào Mào.
Ở Đà Lạt nghe nói chim Cam Ly là nơi chim giọng hay vì nơi suối nước. Giọng Chào
Mào hót nghe hay tiếng như suối chảy róc rách. Cho tới xuống miền Nam từ Hóc Môn
cho tới Bình Dương. Các fans mê Chào Mào lại mê lấy giọng chim gốc của mình mà
ngày này hầu như không còn nhiều. Cho nên việc lựa chọn chim gốc về để truyền dạy
giọng cho các cậu chim con đầy công phu và nhiều bình luận về chất giọng của chim
gốc nơi địa phương họ.
Bạch Đề cũng xin giới thiệu về các bạn gần VN ta như Thái, Sing và Malai.
Ở Thái Lan họ thi chim hót từ sáng sớm kéo dài gần 4 tiếng, chú nào hót nhiều giọng
hay thì được giải, và phụ kiện lồng của họ cũng thật là cầu kỳ.