Một số biểu hiện tổn thương tâm lí của trẻ sống trong gia đình không toàn vẹn tại việt nam

Mpt so bieu hien tdn tlii/dng tam ii cua tre
song trong gia dinii Idiong toan ven tai Viet Nam
Huynh Van S d n \ Nguyen Thj Diem My^

' Email: sonhuynhts@gmail com
^ Email:
TnlOng Oai hoc SK pham Thanh pho Ho Chi Minh
280 An DKdng VUOng. phJOng 4, quan 5,
ThSnli pho Ho Chi Minh, Vi?t Nam

TOM TAT: Ddi song gia dinh khdng hanh phuc trong nhOng gia dinh khdng tain
ven hi$n nay dang trd thanh mot trong nhUng tac nhin giy inh hudng va tSn
thuang tam li nang nS den con tri Thong qua viec tim hiiu nhin thdc cua cac
bac cha me ve nhidng bieu hien tdn thuang tim li cua con cii trong nhom gia
dinh nay, chung toi thay rang, nhom bieu hien "chu y"; "lo au • trim cim" va
"thu minh" la ba nhom bleu hien dac trUng va tieu biSu cua tri bi ton thuang
tam li do chinh gia dinh khong tron ven tac dong. Day la nhdng bieu hien ma
chung ta can quan tim theo doi vi 6$ xuat giai phap ho trq tim li, gdp phin
giim thieu ton thuang tam licua tre trong nhdng gia dinh khong toan v^n niy
lis KHOA: Bleu hien; ton thifdng tam It; gia dinh khong todn ven; Xri em.
• * Nhan bai 01/02/2019 •> Nhan ke't qiS phan bien va chinh sifa 20/02/2019 -> DuyK dang 25/03/2019,

1 . D$t va n d e

Sau 30 nam doi mai, xa hpi va con nguoi Viet Nam da
CO nhOng doi thay dang ke. Kinh te ho gia dinh (GD) da co
budc phat trien manh, tro thanh bp phan quan trpng trong
nen kinh te quoc dan, gop phan khong nho vao qua trinh
x6a doi giam ngheo. Cong tac dan so, ke hoach hoa GD,
cham soc giao due tre em da tich cue gop phan xay dung
GD am no, hanh phuc, xa hpi ngay cang on djnh va phat

trien. Vai tro ciia phu nff trong xa hpi va GD duoc de cao.
Cugc van dong "Toan dan doan ket xay dung doi song van
h6a" da lam eho xa hpi ngay cang co nhieu GD van hoa,
GD hieu hpc, toe ho van hoa, thon ban van hoa, gop phan
t?o dung cuoc song binh yen, van hoa hon, huong thien hon
trong moi GD va trong cpng dong xa hoi [1].
Tuy nhien, trong qua trinh hpi nhap kinh te quoc te va mo
rpng giao luu van hoa vai the gioi, ngoai yeu to tich cue,
h6i nhap ciang da keo theo vao dat nuac ta nhijTig bien doi
trong van boa, dao due xa hpi, lam gia tri dao due truyen
th6ng trong moi GD cung dang dan bj thay doi, tinh trang
li than, li hon gan day eo xu huong nam sau cao ban nam
truoc.Tbeo thong ke cua toa an nhan dan cae cap, so vu li
hon a nuoc ta dang gia tang nhanh chong, Hien nay, moi
nam co khoang 66.000 GD tan vo' va ket qua ngbien ciru
cua Nguyin Minh Hoa [2] cbo thay, cu 3 cap ket hon thi se
CO mpt cap chia tay. Su tan va GD nay anh huong khong
nho den doi song tam li con tre.
Nghien cuu nam 1990 do Jane Mauldon, Dai hpc California (MT) eho tbay, 35% tre em rai vao hoan canh nay co
nguy ca mac phai cac van de sue khoe, trong khi ti le nhiem
benh trung binh ciia eae tre khac la 26%.Tac gia Mauldon
giai thich, stress keo din va tram trpng bai nhirng thay doi
dang ke sau cupc li hon ciia cha me chinh la nguyen nhan.
Ngoai ra, eac em cung khong con dupe huong su quan tam
day dli ciia ca cha me va mpt moi truong an toan nhu truoc
de phat trign (Jane Mauldon, 1990).
TAP CHi KHOA HQC GIAO OIJC VIET NAM

Nghien eim nam 2010 ve van de nay cung chi ra nhirng
con so thong ke khien nhieu nguai lo ngai. Theo do, 60%

eac em trai qua nhirng bien co GD to Ion tinh toi ca li hon,
mat mat nguoi than hay cha me tai hon, tot nghiep trung
hpc khi da 20 tuoi.Tuy nhien, chi tinh rieng li hon, ti le ia
78%. Tre cang nho khi cha me Ii hon xay ra thi cang bj anh
huong nhieu. Nhieu bien co lien tiep xay ra, sau hon nhan
do vo nhu cha hoac me tai hon se khien cac em kho khan
hem trong hpc hanh (Afua Hirsch, 2009).
Co the noi, su hut hang ve mat tam li trong GD khong
toan v^n (GDKTV) mang den cho dira tre bien doi manh
me trong doi song tam li. Theo nghien eiru trong suot 15
nam ciia tae gia Wolchik, S. va eong sir vg su tie dpng dai
ban ciia GD tan vo den tam li con tre cho thay sir tan va
hanh phiic GD dk lai nhiing t6n thuong tam li (TTTL) trong
mpt thai gian keo dai va co xu huong khong bao gia lanh
l$n trong tam li ciia tre [3].
Trong bai viet nay, chiing toi de cap din viee tim hieu
va phan tich mpt so bieu hien TTTL eiia tre s6ng trong
GDKTV tai Viet Nam nhu mpt minh chiing cho su c§n thiSt
eiia viec sang Ipe, nhan dien va dg xuit cac bien phap h6 tro,
can thiep TTTL eho tre s6ng trong GDKTV trong tuang lai.
Bdi bdo ndy die^c tdi tr^ bdi Chietmg trinh Khoa hgc vd
Cong nghf cdp quoc gia giai doan 2016 - 2020 "Nghien
cuu phdt trien khoa hpc gido due ddp irng yeu edu ddi
mdi cdn ban, todn difn nen gido due Vift Nam ", md sd
KHGD/16-20, Bp Gido due vd Ddo tao Vi^t Nam.
2. N p i d u n g n g h i e n CLITU
2 . 1 . PhiTdng phap nghien cu'u

Gioi ban nghien cuu tre em trong GD co cha me It hon va
GD me dan than tir 6 dgn 15 tuoi trgn dia ban Thanh ph6

H6 Chi Minh cung cac tinh Long An, Tay Ninh va dugc su
dong y eiia ban giam hieu, GV chu nhi?m, tiln hanh g5p
go cac em va phu huynh cua cae em gioi thieu npi dung
nghien cim dong thai khuygn khieh phy huynh, HS tham


Bang 1 : Vai net ve khach the nghign cDu HiiTc trang TTTL cua tr£ em trong GDKTV
Tlianh phan HS

Tlianh phan phg huynh
Tan so

TilB%

Ti le %

Tan so

Nam

116

34.52

11.61

39

Nff

220

65.47

83 39

297

Nff

336

100

100

336

Tdng

Tieu hpc

150

44 64

44 64

150

Tieu hoc

THCS

186

55.36

55.36

186

THCS

Nam

Gidi tinh

Tong

Cap hoc

uap noc cLia uuii

336

100

100

336

Tong

TP. Ho Chi Minh

115

34 23

34.23

115

Thanh pho Ho Chi Mmh

Long An

110

32.74

32.74

110

Long An

Tay Ninh

111

33 04

33.04

111

Tay Ninh

Tong

336

100

100

336

Tdng

GD CO cha me 11 hon

252

75

75

252

Da II hon

GO me dtJn than

84

25

25

84

M^ don than

336

100

100

336

Tdng

Tons

Tinh/thanh pho

Trnh trang GO

Tong

gia trgn tinh than tu nguygn. Nhu vay, viec lira chgn mau
Trac nghiem CBCL gom 112 items do phu buynh danh
nghien ciru da dupe loc a giai doan dau tien la ebi khao sat gia vg bieu hien cua tre. Han che cua trac nghiem la doi
cac tre va phu huynh cac tre tir 6 dgn 15 tuoi trgn dja ban khi miic dp quan tam eiia phu huynh den tre thap, dan dgn
Thanh pho Ho Chi Minh, Long An, Tay Ninh co eha me thue trang la danh gia chua chinh xac vg bigu hien cua trg.
li hon boac GD me don than. Duoi day la rapt so kgt qua De khac phuc thuc trang nay va nham tim higu mgt each
thong kg cu tbg ve dac digm khach the nghien cim ban dau khach quan nhat vg bigu hien TTTL ciia tre trong GDKTV,
(xem Bang I).
chung toi tien hanh khao sat miic dp quan tam ciia cha me
Pbuang pbap trac nghiem, digu tra bang bang hoi, phuang voi con cai trong GDKTV voi cau hoi mot lua chpn trong
phap phong van va phuong phap toan thong ke dugc sir phieu khao sat "Su quan tam eiia ban doi voi con?", ba
dung, trong do phuang phap trac nghiem la phuong phap dap an dugc dua ra de phu buynh lua chgn ian iupt la Cao
chii dao. Dg xac djnh ti le tre trong GDKTV co TTTL, miic (Luon quan tam, theo doi, ho trg eon cai trong mgi hoat
do TTTL ciia tre em trong GDKTV, bigu hien ciia TTTL dpng trong dgi song hang ngay) - Trung binh (It quan tam,
eiia tre em trong GDKTV va anh huong ciia no den tu danh theo doi, ho trg con cai, nhung van danh su yeu thuang,
gia ciia tre. Lira chpn sti dung test da dugc chuan hoa ve kT quan tam a mpt mire dp nhat dinh) - Thap {khong quan
thuat su dung nham danh gia, do luong mpt chi bao ve tam tam, bo mac con cai). Cac truong hgp pbu huynb co mire do
li ciia mpt nguai hay nhom nguoi tren eo so doi chigu voi quan tam "thap" se dugc loai bo dg khong anh huong den
mpt thang do da dugc chuan boa hoac mpt he thong phan ket qua nghien ciiu chung. Sau day la ket qua cua viec tim
loai trgn nhiiTig nhom mau khac nhau vg phuong dien xa hieu nay (xem Bang 2).
hoi. Nghien eiiu sir dung cac trac nghiem: CBCL - Child
behavior checkhst - ciia Achenbach T. M nham sang Ipc ban
dau ve ti le tre nghien cuu trong GDKTV co TTTL, miic Bang 2: MiJlc dp quan tam cOa eha me vdi con cai trong GDKTV
dp TTTL ciia trg nghien cim trong GDKTV va bieu hien
ciia TTTL ciia tre nghien ciru trong GDKTV; ETES cua
Cao

25
51.02
Toulouse nham khao sat tu danh gia eua tre trong GDKTV.
Tir do, xac dinh anh huong ciia TTTL den tu danh gia cua
Trung binh
22
44.89
tre trong GDKTV.

ilS^^^H^^^^HS^^^M
Thap

2.2. Ket qua nghien eiru
2.2.1. Ket qua danh gia ve mii'c dp quan tam giSa eha me vdi eon
eai trong gia dinh khong toan ven

2

4 08

Tong

Ket qua nghign ciiu cho thay, mire do quan tam giiia cha
So 15 thang 03/2019

7


NGHIgNCOruUUUAN

me voi con cai trong GDKTV a mire cao, trung binh va yeu,
eu thg nhu sau: Dirng vi tri thir nhat la miic dp quan tam a
mire "cao" voi 25/49 phu huynh (51.02%), dimg vi tri thir
hai la miic dp quan tam a mire "trung binh" voi 22/49 phu
huynh (44.89%). Digu nay co thg thay, phu huynh quan tam •
den con cai tii trung binh tra Ign voi tong 47/49 (95.91%).
Kgt qua nay triing khap voi quan digm day con cua nguoi
Viet trong nghien eiru eua tac gia Ngo Cong Hoan, truygn
tb6ng ciia cac GD Vigt Nam rat ygu thuang con cai trong
GD, khong bao gio dg dira tre phai chiu thiet thoi. Tre em
dugc sinh ra dii a bat ki tang tap, giai cap xa hgi nao, cac
bac cha me dgu c6 g^ng het sire dg cham lo timg li timg ti,
khong de con cua minh chiu thiet thoi. Tir do, hinh thanh
ngp s6ng "hi sinh dai bo, cung co doi con" trong cac GD
Viet [4]. Ngoai ra, Viet Nam dang tren da doi moi va tiep
thu nhigu thanh tuu khoa hpc kT thuat ciia thg gioi, trong do
CO eac phuang phap day con tign tien eiia nhigu quoc gia,
dac biet ia phuang phap day con loi song dpc lap, tu lue
canh sinh va luon tan dung thir thacb, kho khan de ren y chi,
nghi lyc trong cugc song ciia nguai Do Thai, nguoi Nhat,
nguoi MT,... [5]. Voi nhirng phuong phap nay, cac bac eha
me se it quan tam sau sat con cai cua minh ban va de cho
cac em tu lap trong chinh cugc song cua minh tir nho. Do
do, quan diem nay phii hgp voi kgt qua vg miic do quan tam
6 miic "trung binh" ciia eac bae phu huynh. Hoac co thg,
mire do quan tam a miic trung binh xuat phat tii hoan canh
GD Ii tan, cuoc song hon nhan cila eha me khong hanh phiic
anh huong dgn su quan tam danh cho con tre cua minh.
Cuoi eiing, chi co 2/49 phu huynh (4.08%i) danh gia co
mtic quan tam den con cai o iniirc "th§.p". >>fhu vay, nghien

ciru se tign hanh loai bo 2 truang hgp phu huynh co miic do
quan tam den con cai trong GDKTV "thap" va chi nghign
ciiu 47 tre em trong GDKTV dg dam bao tinh khach quan
ve bieu hien ciia TTTL.
2.2.2. Bieu hien ton thi/Ong tam li cua tr^ em trong gia dinh khong
toan ven qua 8 ehi bao cua Test CBCL do phu huynh danh gia

8 nhom bieu hien TTTL cua tre trong GDKTV qua 8 chi
bao cua Test CBCL do phu huynh danh gia bao gom "thu
minh", "lo au - tram cam", "roi loan co the", "van de ehii
y", "van de tu duy", "van dg xa hgi", "hanh vi vi pham quy
tac", "hanh vi hung tinh" (xem Bang 3).
Bang 3: Bieu hien cac nh6m TTTL cua Ui e m trong GDKTV

IT

8

Cdc nhom bieu hien

OTB

Xep hajig

3

1

Thu minh

1.72

2

Lo an - Tr5m cSm

1.74

2

3

ROI

lo^n ctJ th^

1.53

6

4

V^n d i chu y

1.80

1

5

Van dg til duy

1.64

4

TAP CHi KHOA HOC GIAO DIJC VIET NAM

6

Van de xa hpi

1.63

5

7

Hanh vi VI phgm quy tac Ling xil

1.47

8

8

Hanh vi hung tinh

1.50

7

Kgt qua ttr Bang 3 cho thay, khi so sanh cac nhom biSu
hien TTTL cua tre em trong GDKTV khong eo su chenh
lech nhigu, co 5/8 nhom bigu hien thuoc mire trung binh va
3/8 bigu hien thugc miic thdp. Cu the nhu sau: Dirag a vi
tri thii nhat la nhom bigu hien "van de chu y" vdi DTB =
1.80. Diing vi tri thii hai la bieu hien "Lo au - Tram cam"
voi DTB = 1.74. Dirng vi tri thir ba la bieu hi^n "Thu minh"
vdi DTB = 1.72. Tigp theo la bigu hien "vin de tu duy" vdi
DTB = L64. BiSu hien "Vin dg xa hpi" vdi DTB = 1.63.
Bigu hien "Roi loan co the" vdi DTB = L53. Bigu hien
"Hanh vi hung tinh" vdi DTB = 1.50. Va cuoi eiing la bieu
hien "hanh vi vi pham quy tac iing xii" vdi DTB ^ 1.47. So
sanh vdi nghien ciru ciia tac gia Pagan va Churchill vg sir
tae dgng eiia viec cha me li hon dgn tam li eon tre, nghien
ciai cho thay, so vdi tre em tir cac GD toan v?n, tre s6ng
trong GDKTV trd nen toi te hem va co xu hudng thii dich
vdi ngudi Idn, lo lang, nit lui, khong tap trung va de dang
gay hdn [6]. Nhu vay, co thg thdy su chgnh leeh giiia cac
nhom bieu hien khong nhieu, cho thay ro rang si^ tac dgng
qua lai, lign he mat thiet vdi nhau giira cac ngi dung (xem
Bang 4).
Bang 4: Bleu hien chong iSn nliOng TTTL cua tri em trong
GflKTV

[BO^^^^^MkS^toS^M
8 nhdm bieu Nan

3

6.38

7 nhOm bi^u high

6

12.77

6 nh6m bieu hien

6

12.77

5 nh6m bl^u hien

13

27.66

4 nhfim bieu hien

9

19.15

3 nhdm bleu hien

10

21.28

TONG

47

100%

Kgt qua Bang 4 cho thSy, bigu hien chdng lan nhihig
TTTL cua tre trong GDKTV tdi thigu tu 3 nhom bigu hien
trd len va toi da la 8 nhom bieu hien dua tren 8 chi bao cua
test CBCL, cu the nhu sau:
Dimg 6 vi tri thii nhit rai vko "5 nhdm bieu hien" vdi
27.66%. Diing vi tri thu hai rai vao "3 nhdm bigu hien" vdi
21.28%.. Dung vi tri thii ba rai vao "4 nhom bigu hien" vdi
19.15%. Digu nay cd the thay rang, nhiing TTTL cua tre
em trong GDKTV chii ygu rai vao khoang trung binh tii 3
nhom bigu hien - 5 nhdm bieu hi?n vdi tdng 68.09%. DiSu
dang quan ngai la s6 lugng tre em cd bilu hien chdng lin
TTTL tren 6 bigu hifn ciing khdng hg nhd. Trong do, s6
lugng tre em d miic "6 bigu hi^n" va "7 bigu hi?n" co ti I?


phan tram bang nhau la 12.77% va cuoi ciing ti le tre em cd
"8 bieu hien" la 6.38%. Qua dd, c6 thg thiy s6 lugng tre em
c6 bigu hien chdng lin TTTL tren 6 bigu hien la 31.92%.
Day la mgt con so khong he nho, anh hudng va chi phoi Idn
dgn ddi song ea nhan cac em. Va theo thdi gian, ngu khong
dugc thao gd nhiing TTTL, cac chi sd nay cd tbg tang Ign

bdi tat ca nhirng con s6 nay khong chi dung lai d day khi ma
cac em ngay cang trudng thanh va dang phai doi dien vdi
cac bieu hien nay mdi ngay.
Theo^ tac gia Arkes, viec li hdn ciia cha me anh hudng
nang ne dgn ddi sdng tam li cua con cai trong GD, dac biet
tac dpng manh den net nhan each ciia tre tu6i vi thanh nign.
Cac em cd nhigu kha nang sir dung rugu 2 - 4 nam trude khi
cha me li hon (khi GD dang xay ra xung dot, khong hanh
phuc). Sau khi li hon, vi thanh nign co nguy co sir dung
rugu va can sa tang len. Tam quan trpng ciia cac hieu img
v§n tdn tai khi thdi gian troi qua tu cupe li hon do [7].
Mgt nghien cim khac ciia nhom tac gia Anthony, C. J.,
DiPema, J. C , va Amato, P. R. cung cho thay, he qua sau
cupc li hdn ciia cha me cd lien quan dgn nhung tac dong tigu
cue ddi vdi ket qua hgc tap ciia nhirng tre dang trong giai
doan trudng thanh, dac biet la ddi vdi be gai [8].
Nhu vay, co thg thay rang nhung bigu hien TTTL trong
GDKTV bao gdm nhieu bieu hien ciing liic, cd moi lign ket
mat thigt vdi nhau va tae dpng Idn den mpi ITnh vuc trong
ddi sdng sinh hoat cung nhu ddi sdng tam li cac em. Dieu
nay rung Ign hdi chuong bao dgng vdi cac nha nghign cim,
cac CO quan chiic nang lien quan, nhat la trong ITnh vuc tam
li hgc tham van - tri lieu, tim hieu giiip thao gd van de tam
li cua cae em (xem Bang 5).
Ket qua nghien ciru cho thay, TTTL ciia tre em trong
GDKTV dua vao 8 nhom bigu hien ed nhimg bieu hien
TTTL dien hinh vdi DTB =1.91 nam d mire cao. Dimg d
vi tri thir nhit la ngi dung "Con thich d mpt minh" (thugc
nhom bigu hien "thu minb") vdi DTB = 1.98. Diing d vi tri

thii hai la npi dung "Con ban hay cai eg, li su" (thudc nhdm
bieu hien "hanh vi hung tinh") vdi DTB = 1.97. Diing d vi
tri thir ba la npi dung "Con ban cam thiy lung tiing trong
mgi viec" (thuoc nhdm bigu hien "van dg chii y") vdi DTB
= i.94.'
Tigp theo la npi dung "Con ban hay cam thiy minh kem
cdi" (thugc nhdm bigu hien "lo au - trim cam") vdi DTB
= 1.93. Ndi dung "Con ban khong thg diit bo nhirng y nghT,
bi am anh vl mdt digu gi do" (thudc nhdm bieu hien "vin
de tu duy") vdi DTB = 1.92. Not dung "Con ban cam thiy
thit vgng, budn riu hoac tram cam" va "Con ban hay da
nghi" (ca hai diu thudc nhom bigu hien "lo au tram cam")
vdiDTB=l,91.
Ndi dung "Con ban long ngong, vung vl" (thudc nhdm
bigu hien "vin dh xa hoi") vdi DTB = 1.88. Ngi dung "Coii
ban khd tap trung chii y" (thugc nhdm bigu hien "van dg
ehu y") vdi DTB = 1.87 va cu6i ciing la ngi dung "con
ban hay budng binh" (thugc nhdm bigu hienthupc nhdm
"Hanh vi hung tinh') vdi DTB = 1.86. Day dugc xem xet
nhu nhimg bieu hien dign hinh ciia TTTL trong GDKTV.
So sanh vdi nghign ciru ciia nhdm tac gia Ladan Hashemi
va Halleh Homayuni, ta nhan thay co su tuang ddng ve cac
bigu hien TTTL thudng gap d tre song trong GDKTV, miic
do tram cam, cang thang, lo lang ciing vdi nhiing bJeu hien
vg ldi sdng "Thich mdt minh", each li xa hpi, han che giao
tiep, dg gay han va cham chap trong hanh dpng, tu duy cua
nhung tre trong GDKTV (cha me li hon, li than) cao ban
dang ke vg cae van de cam xuc va hanh vi so vdi nhirng
tre sdng trong GD toan ven. Ngoai ra, cac van dg ve cam
xiic va hanh vi d mixc dp trung binh, nghigm trpng va rSt

nghiem trpng pho bien d tre em trong GD li than ban la li
hon [9] (xem Bang 6).
Kgt qua kigm nghiem so sanh ve bieu hien TTTL cua tre
qua cac bien sd dgc lap: gidi tinh, tinh/thanh phd, cap hpc
va tinh trang GD cd su khac nhau. Cu the nhu sau:

Bang 5: NhOIng bieu hien TTTL cua Uh em trong GDKTV dien hinh

lObrJuhlSnTni
Con thich d mot minh (thupc nh6m "Thu minh")
Con ban hay cai co. li sil (thupc nhom "htinh vi hung tinh")
Con ban cam thay lung tiing trong moi viec (thuoc nhom "van de chu y")
Con ban hay cam thay minh k^m coi (thuoc rhbm "lo au - tram cam")
Con ban khong th^ diJt bo nhu'ng y nghi, bj am anh ve mot dieu gi 66 (thuoc nhbm "van de td duy")
Con ban cam thciy that vgng, buon rau hoSc tram Ctim (thuoc nhdm "lo au - tram cam")
Con ban hay da nghi (thuoc nhom °lo au - tram cam")
Con ban long ngbng, vung ve (thuoc nhdm "van de xa hdi")
Con ban khd tap trung chii y (thuoc nhdm "van iJe chu y")
Con ban hay bi/dng binh (thudc nhdm "banh vi hung tinh")
OTB Chung

10
L91
So 15 ttiang 03/2019


NGHIEN C O T U U L U A N

Bang 6: So sanh bieu hien TTTL cua Ui qua cac bien so dpc lap

Vg mat gidi tinh, ket qua kiem nghiem cho thay, giiia nam
va nu cho thiy Sig = 1.345 va Sig > 0.05, suy ra khong co
sir khac biet vg bigu hien TTTL cila tre trong GDKTV ve
mat gidi tinh. C tre nam, cd DTB = 2.88 va tre nu- cd DTB
= 3.1. Dii su chenh lech kha nho nhung phan anh phan nao
thue te nhung bieu hien TTTL nay xuat hien d tre nir nhigu
ban tre nam.
v l tinli/thanh ph6 sinh sdng, ket qua kiem nghiem cho
thiy Sig = 2.55 > 0.05 Vi vay, khong co su khac biet vg
dia dilm sinh s6ng ciia nhung tre trong GDKTV vdi cac
bieu hien TTTL do GDKTV gay ra. Ngoai ra, dir ligu cdn
phan anh, DTB tai Thanh pho Hd Chi Minh la cao nhat
(3.57), Con s6 nay cho thiy nhiJng tre sdng trong GDKTV
tai Thanh pho Ho Chi Minh gap phai nhieu van de va co
nhigu bigu hign TTTL hem so vdi khu vue tinh Long An va
Tay Ninh.
Ve mat cap hpe, kgt qua kigm nghiem giua cap Tigu hpc
va cap Trung hpc co sd (THCS) cho thay Sig = 1.76 va Sig
> 0.05, khdng co su khac biet ve bieu hien TTTL ciia tre
trong GDKTV vg mat cap hgc. O cap Tieu hpc, cd DTB =
2.90 va cip THCS cd DTB = 3.08. Su chgnh lech khdng
qua Idn va digu nay hoan toan phii hpp vdi dac diem phat
trien tam li liia tuoi. Bdi vi d cap THCS, eac em bat dau vao
dp tuoi day thi, tu duy, tri nhd, ehu y... deu ngay cang phat
trign, hoan thien hon so vdi Tieu hgc.
Ve tinh trang GD, kgt qua kiem nghiem giira GD co cha
me li hon va GD cd me don than cho thay Sig = 0.01 va Sig
< 0.05. Suy ra, co su khac biet ve bigu hien TTTL ciia tre
trong GDKTV d mat tinb trang GD. GD co cha me li hon
CO DTB = 2.49 va GD ed me dcm than ^ 3.49, co sir chgnh

leeh. Qua ket qua, cd the thay duge nhiing trg song trong
GD CO me don than cd it bigu hien TTTL hon tre sdng trong
GD CO cha me li hdn. Dieu nay hoan toan phii hgp vdi thuc
te bdi nhiing tre em song trong GD me don than co the thieu

JO

TAP CHI KHOA HOC G)A0 DUC VIET NAM

tinh cam cua cha nhung cac em dugc song trpn trong tinh
yeu thuong eiia me. Day la su lua chgn ngay tir ban dau cua
ngudi me trong su vui vg, ddn nhan. Con doi vdi tre song
trong GD co cha me H hdn, thudng cac em phai chimg kign
eanh cha me gay gd, cai nhau, tham chi bao luc khien cac
em mit nilm tin vao cugc song. Nhat la khi kgt thiic cupc
hon nhan nay, nhiing ngudi trong cugc thudng chi trich dli
phuong, noi vdi con nhiing dieu khong tot vg ddi phuong,
lam giam hinh anh, gia trj cua cha hoac me khign cac em
khi chimg kiln canh nay thudng roi vao trang thai lo so,
budn kho, mat niem tin bdi ngay ca sdng trong chinh GD
minh nhung eac em van bi ton thucmg, thigu an toan, bi
dua vao cugc tranh luan ciia ngudi Idn. Nhu vay, co the
thiy moi trudng, hoan canh GD anh hudng rat Idn den nhan
thiic, cam xiic, hanh vi cua tre em.
3. Ket luan
Bieu hien TTTL ciia trg em trong GDKTV thong qua
bang danh gia ciia 336 phu huynh cua test CBCL cho thay
cao nhat !a nhdm bigu hien "Chii y". Diing vi tri thii hai la
bigu hign "Lo au - Tram cam". Dung vi tri thii ba la bieu
hien "Tbu minh". Phan tich sau vg nhung bieu hien TTTL

dign hinh eua tre trong GDKTV, bieu hien "Con thich a
mdt minh" dirng vi tri cao nhat, Thu hai la npi dung "Con
ban hay cai cp, li su". O vj tri thir ba la ndi dung "Con ban
cam thay liing tung trong mpi viec". Dii ket qua trgn chi
dupe nhin nhan dudi mpt chieu Rich la nhan dinh ciia cha
me nhirng trg dang song trong GDKTV nhtmg ciing phan
anh phan nao thuc trang nhirng bigu hien TTTL ma cac em
gap phai khi song trong moi trudng GDKTV. Ket qua nay
la tign dg cho nhirng nghien ciru sau han vg cac bien phap
h§ trg, giam thieu TTTL cua tre song trong GDKTV trong
tuong lai.


Tai ligu tham khao
[1]

[2]

[3]

[4]
[5]

Huong, D. T., (2014), Thuc trang vdn di sue khoe tdm
thdn d Ire em tie 6 - 18 tuoi tgi 02 ca sd cham soc, gido
due tre md coi (Luan van thac si tam li hgc), Trudng Dai
hoc Giao due - Dai hpc Qu6c gia Ha Npi.
Hoa, N. M., (2018), Digidm li le li hon- Hgc cdch sdng
chung. Truy cap tai: />aspx?Cat_ID=l25&NewsJD-3274884
Wolchik, S,, Christopher, C , Tetn, J. Y., Rhodes, C. A., &

Sandler, I. N., (2018), Long-Term Effects of a Parenting
Preventive Intervention on Young Adults' Attitudes
Toward Divorce and Marriage. Joumal of Divorce &
Remarriage,l-18,
Hoan,N. C.,(1993), Tam U hoc gia dinh. Tnrdng Dai hoc
Su pham Ha Npi.
Bao Dan tri, (2016), Phuang phdp gido due lien tien den
tuNhglBdnden VietNam.lmyckptai
a.
vn/giao-duc-khuyer-hoc/phuong-phap-giao-duc-tien-tiennhat-ban-den-viet-nam-20160513134202117.htm

[6]

Fagan, P. F., & Churchill, A., (2012), The effects of
divorce on children. Mam Research, 1-48.
Arkes, J., (2013), The temporal effects of parental divorce
onyouth substance use. Substance Use & Misuse, 48(3),
290-297.
[8] Anthony, C. I , DiPema, J. C , & Amato, P. R , (2014),
Divorce, approaches to learning, and children s academic
achievement A longitudinal analisis of mediated and
moderated effects, Joumal of school psychology, 52(3),
249-261.
[9] Ladan Hashemi & Halleh Homayuni, (2017),
Emotional
Divorce: Child's Well-Being. Journal
of Divorce d Remarriage 58:8, 631 - 644
DOi:
10.1080/10502556 2016.1160483
[ 10] Dawson, D., (1991, Famili structure anh children s health

and well-being- data from the 1988 National Health
Interview Survey on child health. Journal of Marriage and
Famili, 53(3), 573-584, DOL 10.2307/352734.

[7]

PSYCHOLOGICAL TRAUMA'S SYMPTOMS OF CHILDREN LIVING
IN THE INCOMPLETE FAMILIES IN VIETNAM
Huynh Van S o n \ Nguyen Thi Diem My^
' Email,
- Email,
Ho Ctii Minh City University ot Pedagogy
280 An Duong Vuong Street, ward 4, dis&ict 5,
Ho Chi Mmh City, Vietnam

ABSTRACT: Unhappy family life in incomplete families is now becoming one of
the most influential factors and causing psychological traumas for children.
Through learning about parents' perceptions of their children's psychological
trauma symptoms in this family group, we found that the three symptom
groups which show the characteristics of psychological trauma symptoms due
to incomplete families are "Attention"; "Anxiety - depression" and "Seizure".
These are the situations we need to consider and propose
psychological
solutions, contributing to minimizing the psychological trauma for children in
these families.
KEYWORDS: Symptoms; psychological trauma: incomplete families; children.

So 15 thang 03/2019

ii