Văn 12 Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật A Phủ trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài

Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng
nhân vật A Phủ trong truyện ngắn
“Vợ chồng A Phủ” của Tơ Hồi.
a) Giới thiệu chung
- Tơ Hồi là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn xuôi hiện đại Việt Nam. Ông
thường quan tâm đến số phận những con người bất hạnh, nghèo khổ. Tơ Hồi cũng là cây bút tài năng
trong lĩnh vực tả cảnh; cảnh khắc họa nội tâm nhân vật chân thực, tinh tế; cách kể chuyện sinh động, hấp
dẫn.
- Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”
+ Là truyện ngắn thành công hơn cả của tập “Truyện Tây Bắc”
+ Tác phẩm ra đời từ “nỗi ám ảnh mạnh mẽ” của nhà văn sau tám tháng sống, tìm hiểu, gắn bó với đồng
bào các dân tộc Tây Bắc.
- Hình tượng nhân vật A Phủ:
+ Là hình tượng nhân vật góp phần tơ đậm, khắc sâu hơn giá trị nội dung cũng như nghệ thuật của tác
phẩm, làm nên thành công mới của nhà văn trong nghệ thuật xây dựng nhân vật
+ Là hình tượng nhân vật có số phận đặc biệt và cá tính đặc biệt
b) Cảm nhận về hình tượng
- Vào lúc xung đột giữa ước vọng sống chính đáng bình dị, chính đáng trong Mị với hiện thực phũ phàng
được đẩy đến mức căng thẳng thì A Phủ xuất hiện. Sự xuất hiện của A Phủ báo hiệu cho một xung đột
mới bắt đầu.
=> Cách giới thiệu nhân vật của tác giả vừa tự nhiên vừa bất ngờ tạo được sự chú ý đối với người đọc
- Số phận đặc biệt của A Phủ:
+ Mồ cơi cả cha lẫn mẹ ngay từ khi cịn thơ dại, khơng một người thân thích trên đời vì một trận dịch đậu
mùa hãi hùng; bị người làng vì “đói bụng” bắt đem xuống bán đổi lấy thóc của người Thái lúc mới mười
tuổi, “khơng có bố mẹ, khơng có ruộng, khơng có bạc”
+ Sớm nếm trải cảnh sống làm thuê “cho nhà người, lần nữa mùa này sang mùa khác”
+ Bị cột chặt vào kiếp sống làm người ở gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra: đánh A Sử, con trai của thống lí –
một thứ “con trời” không ai dám động đến ở cái vùng núi cao này, A Phủ bị phạt vạ nhưng nghèo phải
vay tiền thống lí, thống lí bắt đi ở để trừ nợ

* Nhà văn đã tập trung miêu tả thật ấn tượng cảnh A Phủ bị phạt vạ. “Cứ mỗi đợt bọn chức việc hút thuốc
phiện xong, A Phủ lại phải ra quỳ giữa nhà, lại bị người xô đến đánh. Mặt A Phủ sưng lên, môi và đuôi
mắt giập chảy máu. Người thì đánh, người thì quỳ lạy, kể lể, chửi bới. Xong một lượt đánh, kể, chửi, lại
hsut. Khói thuốc phiện ngào ngạt tuôn qua các lỡ cửa sổ. Rồi Pá Tra lại ngóc cổ lên, vuốt tóc, gọi A Phủ..
cứ như thế, suốt chiều, suốt đêm, càng hút, càng tỉnh, càng đánh, càng chửi, càng hút”
Sở trường quan sát đời sống sắc sảo cùng vốn kiến thức phong phú về tập quán và phong tục của đồng
bào dân tộc đã giúp Tơ Hồi viết nên những câu văn ngắn, ngắt nhịp dồn dập, lời văn trùng điệp, giọng
văn thản nhiên cùng phép liệt kê đã dựng lại chân thực, sống động một tập tục đã trở thành hủ tục bất
cơng đối với những người lao động nghèo khó, “thấp cổ bé họng” ở miền núi trước cách mạng.
Người đọc hình dung rất rõ bộ mặt lạnh lùng, vơ cảm cùng bản chất thú tính tàn bạo của bọn thống trị
miền núi Tây Bắc. Các thế lực cường quyền cấu kết, lợi dụng thần quyền để tước đoạt trắng trợn và thô
bạo nhất quyền sống, quyền tự do của con người.
Khơng chỉ vậy, người đọc cịn cảm nhận đau xót về số phận “trâu ngựa” của A Phủ (liên hệ đoạn văn
miêu tả cảnh A Sử trói Mị trong đêm mùa xuân)
* Cảnh A Phủ bị trói đứng giữa sân nhà thống lí trong những đêm đơng giá buốt ở vùng cao chỉ vì để hổ
ăn mất nửa con bị, một lần nữa tơ đậm số phận bất hạnh của nhân vật.
- Tính cách đặc biệt của A Phủ:
+ Một người lao động khỏe mạnh, giỏi giang:
* Cảnh sống bất hạnh của trẻ mồ côi; cuộc sống vất vả cực nhọc của kẻ làm thuê; kiếp sống tủi nhục của
người đi ở gạt nợ đã hun đúc nhân vật thành chàng trai lao động khỏe mạnh “chạy nhanh như ngựa”, “biết
đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bị tót rất bạo”
* A Phủ trở thành niềm ao ước của đám con gái trong làng “Đứa nào được A Phủ cũng được bằng con
trâu tốt trong nhà, chẳng mấy lúc mà giàu”
+ Một con người gan góc, táo bạo:
•

A Phủ là đứa trẻ gan bướng tìm cách trốn thốt lên núi khi bị bắt xuống đồng bằng lúc cịn rất nhỏ
tuổi.

•

A Phủ là chàng thanh niên gan góc khi thạo săn bị tót: khi thản nhiên vác nửa con bị bị hổ ăn dở
và nói với thống lí chuyện “đi lấy con hổ về” coi đó là việc dễ dàng; điềm nhiên cãi lại thống lí,
kho6gn biết sợ cái uy của bất cứ ai; thản nhiên đi lấy cọc và dây mây, rồi đóng cọc để người ta
trói đứng mình thế mạng cho con bị bị mất. Đó là một con người khơng sợ cái chết.

+ Một người mạnh mẽ, chuộng tự do:
•

A Phủ như một mầm sống khoẻ khoắn đã vượt qua được dự dàng lọc nghiệt ngã của tự nhiên trận
dịch đậu mùa.


•

Hành động đánh A Sử trong một đêm mùa xuân cho thấy rõ sức mạnh thể chất cụng như tinh
thần chuộng tự do của nhân vật “Một người to lớn chạy vụt ra vung tay ném con quay rất to, […]
A Phủ đã xộc tới, nắm cái vòng cổ, kéo dập đầu xuống, xé vai áo, đánh tới tấp”. A Phủ đánh A
Sử theo nhận thức hồn nhiên; trừng trị kẻ xấu, đứa phá đám cuộc chơi. Nhưng sâu xa, hành động
cịn có ý nghĩa chống lại sự bất cơng và thể hiện ý thức về tự do của nhân vật.

•

Tính cách chuộng tự do của A Phủ được nhà văn khắc hoạ ấn tượng qua chi tiết miêu tả nhân vật
cuối phần đoạn trích tác phẩm trong sách giáo khoa “A Phủ bỗng khuỵu xuống, không bước nổi.
Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy” khi bất ngờ được
Mị cắt dây trói giải cứu vào một đêm đơng.

c) Đánh giá chung
- Nếu nhân vật Mị được khắc hoạ chủ yếu qua điểm nhìn từ bên trong với thế giới nội tâm chân thực, tinh

tế thì hình tượng A Phủ chủ yếu được nhìn từ bên ngồi với những hành động đầy ý nghĩa. Nghệ thuật
xây dựng hình tượng này tiếp tục chứng tỏ khả năng quan sát, phát hiện mới mẻ của tác giả về những nét
riêng, lạ trong tập quán, phong tục của các dân tộc vùng Tây Bắc trước Cách mạng.
- Bên cạnh một cơ Mị bề ngịai tưởng sống câm lặng, cam chịu, nhẫn nhục mà bên trong vẫn ln cháy
bóng khao khát một cuộc sống tự do, hạnh phúc đã có hêm một A Phủ giỏi trong lao động và cũng rất
mạnh mẽ, táo bạo, gan góc trong cuộc sống. Những phẩm chất này biểu hiện sinh lực sống dồi dào của
những người lao động miền núi Tây Bắc khiến họ có đủ sức mạnh vượt lên bất cứ hồn cảnh nghiệt ngã
nào.
- Cùng với hình tượng nhân vật Mị, hình tượng A Phủ đã góp phần làm nên giá trị hiện thực, nhân đạo
sâu sắc, mới mẻ của tác phẩm.