Nghệ thuật Quanxi của người Trung Quốc trong kinh doanh

Nghệ thuật Quanxi của người Trung Quốc trong kinh doanh.
I. Quanxi là gì?
Nho giáo là một trong những hệ tư tưởng lâu đời không có ảnh
hưởng lớn đến đời sống tinh thần, chi phối hành động của người dân
Trung Quốc. Nho giáo được định nghĩa theo 5 mối quan hệ xã hội chính:
vua – tôi; phụ - tử; phu – thê; huynh - đệ; bầng hữu, và đề ra nghĩa vụ mà
các thành viên trong từng mối quan hệ ấy phải tuân theo.
Khái niệm Quanxi có nguồn gốc sâu xa từ truyền thống này.
Nhìn chung, Quanxi được định nghĩa như một quá đơn giản hoá
nếu đặt nó ngang hàng với việc xây dựng mạng lưới kinh doanh thông
thường.
Trở về với khái niệm nho giáo, Quanxi là một sự gắn kết tin cậy
từng cá nhân trong 5 mối quan hệ trên.
Các cam kết Quanxi được đặc trưng bởi sự có đi có lại lẫn nhau và
các bổn phận với nhau.
Nó được mô tả như một mô hình cho - nhận. Khi anh gặp khó
khăn, tôi giúp đỡ anh. Không nhất thiết ngay lúc đó, hoặc ngay sau đó
anh phải có hành động đáp lại. Mà đến một thời điểm tôi gặp khó khăn,
khi đấy anh giúo đỡ tôi. Bởi vì Quanxi dựa trên mối tin cậy 2 chiều, được
sử dụng bất cứ khi nào thấy cần, người ta không tính toán cụ thể về sự "
mang ơn - mắc nợ".
Duy trì thể diện – còn gọi là Mianzi - với bản thân và gia đình là
quan trọng vì từng người phải có thanh danh riêng ở một mức độ nhất
định để xem như có chữ tín, đến lượt nó, điều này sữ là cơ sở cho việc bồi
đắp và duy trì Quanxi.
* Trong kinh doanh, Quanxi được phát huy trong việc hợp tác
lằmn, mà một trong những điều quan trọng là giữ chữ tín.
1
Ở Trung Quốc, thành công kinh doanh phụ thuộc chặt chẽ vào việc
có mối quan hệ với những mạng lưới phi chính thức tốt. Thiết lập được
một mạng lưới các mối quan hệ giữa các cá nhân, giữa cá nhân - tổ chức,

tổ chức với nhau là một hoạt động chủ chốt trong chiến lược kinh doanh.
Trong văn hoá kinh doanh của người Hoa thì việc giữ thể diện, làm
mất hay đem lại thể diện có một sự tác động mạnh mẽ đến hoạt động kinh
doanh; nó là nguyên nhân của mọi sự bất đồng, sự trung thành hay tôn
trọng.
II. Tầm quan trọng của Quanxi liên quan đến bối cảnh kinh
doanh của người Trung Quốc.
1. Giảm thiểu rủi ro kinh tế - xã hội và chính trị từ bên ngoài.
Nhiều công ty Trung Quốc hoạt động trong các môi trường có mức
độ rủi ro cao về kinh tế - xã hội và chính trị. Ví dụ ở nhiều quốc gia Đông
Nam Á, người Hoa đã tập hợp thành một nhóm thiểu số trong dân cư và
kiểm soát một tỷ lệ lớn nền kinh tế quốc dân. Điều này thường khiếnhọ
trở thành tâm điểm của nỗi oán hận và phản ứng dữ dội của phía đông
dân cư. Duy trì các quan hệ ràng buộc Quanxi gắn bó lẫn nhau, sẽ cho
phép các nhóm này tồn tại và hoạt động trong môi trường đó. Ngoài ra
các công ty có thể dụă vào hệ thống Quanxi để tăng vốn - điều này rất
quan trọng khi các định chế cho vay quốc gia phân biệt đối xử với người
Hoa.
2. Luồn lách qua bộ máy quan liêu mờ ám
Trung Quốc có rất nhiều quy định nội tại, còn gọi là nội bộ, các
quy định không được tiếp cận công khai. Quanxi với những cá nhân thích
hợp có thể giúp một công ty hiểu rõ các mong muốn của chính phủ và
đảm bảo nhận được những phê duyệt cần thiết.
3. Đối phó với tình trạng vắng nhà nước pháp quyền
Người ta nói rằng, Quanxi sẽ lấp khoảng trống giữa luật và việc thi
hành luật. Từ rất lâu, Quanxi đã đặc biệt có giá trị trong quản trị kinh
2
doanh ở các quốc gia không có môi trường pháp luật và điều tiết ổn định
hoặc không có hệ thống toà án độc lập.Tiế
4.Tiếp cận các thông tin đáng tin cậy, các nguồn lực và kết cấu hạ

tầng
Quanxi có thể hữu ích khi muốn có thông tin đáng tin cậy, khi phải
đối phó với sự thiếu thốn hàng hoá, vượt qua những khó khăn trong giao
thông liên lạc.
Quanxi cũng quan trọng khi giúp đỡ các doanh nghiệp dự đoán sự
thay đổi thị trường. Do các luồng thông tin được lưu truyền tự do và hiệu
quả giữa những thành viên trong mạng lưới và mạng lưới Quanxi là
không có biên giới giữa các quốc gia nên các doanh nghiệp có thể phản
ứng nhẹ nhàng trước những nhu cầu và điều kiện thị trường đang thay
đổi.
5. Tuyển dụng nhân viên đáng tin cậy
Trong phương thức tận dụng từ mạng lưới Quanxi để thuê nhân
viên, đôi khi dẫn đến việc tuyến dụng dựa trên lòng tin nhiều hơn là năng
lực,các ông chủ Trung Quốc thường tin rằng người lao động có can kết và
lòng trung thành cao sẽ bù được những thua thiệt về tính hiệu quả.
III. Những vấn đề về hành vi kinh doanh nào nảy sinh liên
quan đến Quanxi
1. Tham nhũng
Tham nhũng chính là kết quả của việc lạm dụng những thuận lợi
mà Quanxi mang lại. Hay nói cách khác, tham nhũng là hành vi của
Quanxi tiêu cực.
Người Trung Quốc có xu hướng phân định rạch ròi giữa việc sử
dụng Quanxi hợp lí và việc lạm dụng co dưới hình thức hối lộ hoặc tham
nhũng.
2. Chủ nghĩa thân quen
3. Thói bao che dung túng trong tuyển dụng
3
Theo tư tưởng của người Trung Quốc, đặc biệt những công ty gia
đình nhỏ, việc thuê những người họ biết trước và tin tưởng đã làm tăng
mối quan ngại về thói bao che dung túng khi những người có năng lực tốt

hơn lại bị từ chối để nhận những người có Quanxi tốt. Ngoài ra, các quyết
định tuyển dụng đôi khi còn bị ảnh hưởng bởi những Quanxi mà người
được tuyển mới tiềm năng có thể mang về cho tổ chức ấy.
4. Tặng qùa và bố trí việc tiêu khiển ( là truyền thống văn hoá trong
xây dựng và nuôi dưỡgn Quanxi)
5. Thiếu minh bạch trong tài chính
Quanxi xoay quanh những ràng buộc về chữ tín, nhưng đúng là
những ai chưa có Quanxi thường bị xem xét cẩn thận, hoặc ít nhất cũng bị
nghi ngờ. Các công ty kinh doanh Trung Quốc rất gióng với những công
ty tư nhân ở những nơi khác, đều rất do dự khi chia sẻ thông tin về công
ty của mình với những đối tác bên ngoài không liên kết.
6. Báo động
Báo động tương đối hiếm trên các văn hoá dựa trên Quanxi. Do
việc thực hiện các bổn phận cá nhân trong mối quan hệ nhìn chung được
coi trọng hơn là việc tôn trọng nhận thức chung của cá nhân và xã hội về
sự công bằng, tính liêm chính và lợi ích chung. Điều này làm giảm khả
năng là một số cá nhân sẽ có một lựa chọn khó khăn về mặt đạo đức khi
phải báo cáo hành vi sai trái với những cơ quan thẩm quyền bên ngoài.
Ngaòi ra đôi khi còn có các mối lo ngại chính đáng rằng đối tác khác sẽ
lậtngược tình thế và buộc tội ngược lại.
IV. Quanxi tạo điều kiện thuận lợi hay ngăn cản hành vi sai
trái?
Có rất nhiều mối lo ngại được đặt ra, liệu rằng có phải Quanxi nuôi
dưỡng các điều kiện để các hành vi sai trái có thể bắt rễ? Tham nhũng -
một căn bệnh phổ biến trong những công ty Trung Quốc có phải do
4
Quanxi gây ra? Quanxi có dẫn đến những sự hình đình chỉ về các phán
xét đạo đức hay không?
Những câu hỏi trên thật không hề dễ dàng trả lời, bởi Quanxi có tác
động theo cả hai mặt.

Hiện nay, Trung Quốc vẫn đang kịch liệt phẩn đối sử dụng những
hành vi Quanxi không chính đáng, và tách biệt nó trong mối quan hệ với
việc sử dụng Quanxi chính đáng.
Quanxi bắt nguồn từ chữ đức và dựa trên những mối quan hệ uy tín
xã hội. Dính líu vào các hành vi sai trái nhằm mưu lợi cá nhân kjhông chỉ
làm mất thể diện bản thân, mà còn làm ảnh hưởng xấu đến công ty hoặc
mạng lưới mà cá nhân đó tham gia. Theo quan điểm này Quanxi hạn chế
những hành vi bất chính.
Tuy nhiên cá nhân được tín nhiệm có thể nắm quyền tự quyết rất
lớn mà không bị giám sát chặt chẽ, điều này tạo điều kiện cho hành vi sai
trái.
Các động thái trái ngược nhau sẽđạt được mức cân bằng cuối cùng
khi nào vẫn là một câu hỏi để ngỏ. Nhưng với việc giám sát trong và
ngoài công ty ngày càng phổ biến, áp lực buộc phải tuân thủ những chính
sách, chuyên môn hoá công tác quản lý, tăng cường sự minh bạch trong
luật pháp và những quy định, nhiếu nhân tố ảnh hưởng tới môi trường sẽ
cho phép Quanxi lùi những hành vi sai trái.
V. Quanxi tiến triển như thế nào trong tương lai?
Có hai trường phái tư duy khác nhau về tiến triển trong tương lai
của Quanxi trong môi trườgn kinh doanh phát triển nhanh ở Trung Quốc.
Một số người cho rằng, vai trò của Quanxi đang giảm khi đối mặt với các
lực lượng thị trường và dự kiến rằng ở cả thị trường Trung Quốc và nước
ngoài, các công ty kinh doanh sẽ cạnh tranh trên một san chơi bình đẳng,
dựa trên những giao dịch khách quan.
5