Những trò chơi máy tính có làm hại tới khả năng học tập
của trẻ?
Thời đại ngày nay, các trò chơi dành cho trẻ trong tất cả các độ tuổi từ
máy vi tính được phổ biến khá rộng rãi và luôn luôn sẵn có, nhưng: việc
chơi một trò chơi trên máy vi tính có làm ảnh hưởng tới khả năng học tập
của trẻ hơn hay là có ích với chúng?
Cuộc tranh luận về ảnh hưởng của các trò chơi vi tính tới trẻ đã và đang
diễn ra trong một thời gian dài. Có nhiều quan điểm khác nhau khi các
chuyên gia xem xét vấn đề này. Có những người đưa ra quan điểm: Bất
cứ loại hình trò chơi vi tính nào cũng gây hại cho khả năng học tập của
một đứa trẻ, trong khi một số khác lại cho rằng các trò chơi này thực tế lại
có một mức độ lợi ích nào đó, và một số lượng lớn chưa xác định được
quan điểm về vấn đề này.
Khả năng gây hại tiềm tàng.
Những vấn đề xung quanh khả năng gây hại tiềm tàng từ trò chơi vi tính
thường xuất phát từ tư tưởng các trò chơi vi tính và trò chơi game video là
không có giới hạn, không phải thực hiện những thao tác thể chất, gây hại
cho sức khỏe và sự học tập của trẻ. Có nhiều trò chơi bao gồm những
mức độ khác nhau của bạo lực, những thông điệp phân biệt chủng tộc,
hay các hình ảnh đồ họa không phù hợp với trẻ em.
Các nghiên cứu tiến hành về khả năng gây hại tiềm tàng từ việc sử dụng
máy tính và chơi các trò chơi video cũng hệt như trên, những đứa trẻ tiêu
phí hàng giờ vào chơi các trò chơi không tốt tương tự.
Chơi các trò chơi như trên một cách quá chừng có thể gây hại đến sức
khỏe trẻ, nhất là khi nó không lành mạnh, không đáng để dành hàng giờ
ngồi tại một vị trí, chỉ để thực hiện các cử động hạn chế bằng tay và nhìn
chằm chằm vào một cái máy tính hay màn hình tivi. Có nhiều trường hợp
xấu được báo cáo, ví dụ như về sự phát triển sai lệch của trẻ em khi xuất
hiện nhiều dấu hiệu bệnh RSI ở cẳng tay và cánh tay trẻ do ngồi hàng giờ
chơi trò chơi vi tính.
Những lợi ích tiềm tàng.
Thay vì phủ định phạm vi ảnh hưởng xấu của những trò chơi vi tính,
những nhà giáo dục tiến bộ thừa nhận tiềm năng mà chúng có thể mang
lại là không thể phủ nhận. Miễn là các bậc phụ huynh có thể giám sát các
loại hình trò chơi trẻ tham gia, thì sẽ không có bất cứ mối nguy hiểm
nghiêm trọng nào cả. Thực tế, có những trò chơi mà cơ sở giá trị của nó
lại mang tính giáo dục cao sẵn có cho trẻ, có thể nâng cao khả năng giáo
dục và học tập chứ không phải là gây tổn hại.
Với hầu hết các gia đình trẻ hiện nay có ít nhất một máy tính trong nhà, trẻ
lớn lên và quan tâm tới những gì diễn ra quanh mình, cách bố mẹ và
người xung quanh làm việc. Trẻ em hiện tại có thể nắm được cách sử
dụng máy tính ngay từ lúc rất nhỏ, điều này giúp cung cấp cho trẻ những
kỹ năng mà các thế hệ trước đó không có.
Với những trẻ dưới 5 tuổi và đang trong tuổi mẫu giáo, có khá nhiều trò
chơi vi tính sẵn có được thiết kế đặc biệt giúp dạy trẻ những yếu tố giáo
dục cần thiết thông qua sự vui nhộn và cách học tương tác cao. Bởi hầu
hết các trò chơi vi tính này được thể hiện dưới kịch bản một câu chuyện
hay trò chơi giải trí, trẻ không có ý thức gò bó rằng mình đang làm quen
với kiến thức cơ bản về toán học, hay các thuật ngữ tiếng Anh - thực tế
đây lại là phương pháp tốt nhất giúp trẻ mầm non học tập.
Với trẻ lớn hơn, từ 6 tuổi trở lên, sự đa dạng các trò chơi giáo dục dành
cho thế hệ hiện hành đang được sản xuất mạnh và sử dụng trên các định
dạng như Nintendo DS. Ví dụ, có những trò chơi giúp trẻ động não, hay
những trò chơi đặc biệt được tạo ra cho lứa tuổi này, giúp trẻ học tập các
kỹ năng then chốt trong khi trẻ vẫn khá thích thú và bị lôi cuốn vào trò
chơi, bởi tính chất vui tươi sảng khoái của bản thân trò chơi đó. Để vượt
qua được quan điểm rằng trò chơi vi tính khiến trẻ em ngồi hàng giờ dài
đằng đẵng là bất lợi, trách nhiệm của người lớn là phân chia các khoảng
thời gian nhỏ trong ngày để hướng dẫn trẻ chơi trò chơi, hoàn thành
nhiệm vụ được giao, mà không rơi vào tình trạng sa đà.
Cũng theo Wii, các trò chơi vi tính dành cho trẻ em cần tập trung vào tính
chất vui chơi cũng như sự hài hước, nhưng phải theo một cách thức mà
nhiều người, thậm chí cả gia đình có thể tham gia và có nhiều sự tương
tác về thể chất hơn so với trước đây.
Để kết luận, một điều chắc chắn là vẫn tồn tại nhiều tranh cãi quanh vấn
đề liên quan tới trò chơi vi tính, chắc chắn phải ngăn chặn không để trẻ
chơi những trò chơi hàng giờ cho tới khi kết thúc mà không có bất cứ sự
nghỉ ngơi giữa chừng nào. Tuy nhiên, sử dụng một cách hợp lý những trò
chơi phù hợp với lứa tuổi của trẻ, và trò chơi phải thể hiện rằng chúng có
thể cung cấp những cơ hội học tập, giúp trẻ những kiến thức về kỹ năng
và khả năng đưa ra quyết định của trẻ. Vấn đề cốt yếu là làm sao tạo
được sự cân bằng đúng đắn giữa học - chơi - đảm bảo sức khỏe của trẻ.