Ảnh hưởng của các độ mặn khác nhau lên một số chỉ tiêu sinh lý, tăng trưởng và tỉ lệ sống cá bống tượng giai đoạn giống

TR

NG
I H C C N TH
KHOA TH Y S N

HU NH HI U L C

NH H
TS

NG C A CÁC

M N KHÁC NHAU LÊN

CH TIÊU SINH LÝ, T NG TR

S NG CÁ B NG T
GIAI

NG VÀ T

NG (Oxyeleotris marmoratus)
N GI NG

LU N V N T T NGHI P CAO H C
CHUYÊN NGÀNH NUÔI TR NG THU S N

C n Th , 2009

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

TR

NG
I H C C N TH
KHOA TH Y S N

HU NH HI U L C

NH H
TS

NG C A CÁC

M N KHÁC NHAU LÊN

CH TIÊU SINH LÝ, T NG TR

S NG CÁ B NG T

NG VÀ T

NG (Oxyeleotris marmoratus)

GIAI

N GI NG

LU N V N T T NGHI P CAO H C

CHUYÊN NGÀNH NUÔI TR NG THU S N

CÁN B
TS.

H

NG D N

TH THANH H

NG

C n Th , 2009

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


XÁC NH N C A H I

NG

Lu n v n kèm theo ây v i t a
là “ nh h ng c a các
m n
khác nhau lên m t s ch tiêu sinh lý, t ng tr ng và t l s ng cá B ng
ng (Oxyeleotris marmoratus) giai o n gi ng” do Hu nh Hi u L c th c
hi n và báo cáo
c h i ng ch m lu n v n thông qua.

y viên

y viên, th ký

Ph n bi n 1

Ph n bi n 2

C n Th , ngày…… tháng…… n m 2009
Ch t ch H i ng

i

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


L IC MT
Tr c tiên tôi xin chân thành c m n Ban Giám Hi u, Ban Ch Nhi m
Khoa Th y S n, phòng ào T o tr ng
i H c C n Th ã t o
u ki n
thu n l i cho tôi
c h c t p và nghiên c u trong su t khóa h c và su t q
trình thí nghi m tài.
Tơi xin
c bày t lịng bi t n sâu s c n cơ h ng d n Ti n S
Th Thanh H ng ã t n tình h ng d n, quan tâm, giúp , ng viên và t o
m i
u ki n thu n l i t khi chu n b cho n khi k t thúc thí nghi m c ng
nh trong su t q trình hồn ch nh quy n lu n v n t t nghi p.

Xin chân thành c m n th y PGS. TS Nguy n Thanh Ph ng ã d y
d , quan tâm, giúp
và óng góp ý ki n cho tơi
c hồn thành t t thí
nghi m.
Xin
c g i l i c m n n các b n Nguy n H ng Thùy, Nguy n
Th Kim Hà công tác t i b môn dinh d ng và ch bi n th y s n, Khoa Th y
S n ã t n tình giúp
tơi trong su t th i gian ti n hành thí nghi m.
Xin g i l i c m n n các b n sinh viên l p nuôi tr ng th y s n và
b nh h c th y s n khóa 31 ã giúp
tôi r t nhi u trong th i gian qua.
Chân thành c m n Ban Qu n lý D án PhysCam ã h tr và t o
ki n t t cho tôi th c hi n nghiên c u.

u

C m n các anh ch , các b n cùng l p Cao H c khóa 13 ln ng
viên, ch d n và nhi t tình giúp
tơi trong su t q trình h c t p và hồn
thành lu n v n t t nghi p.
Chân thành c m n Ban Giám Hi u tr ng Trung C p Kinh T K
Thu t Cà Mau cùng các anh ch em, b n bè ng nghi p ã t o m i u ki n
thu n l i cho tôi
c yên tâm h c t p và nghiên c u.
Cu i cùng là lòng bi t n chân thành n gia ình, ng i thân và b n
bè ã ln ng h , ng viên, an i và giúp tôi v t qua r t nhi u khó kh n
có
c thành công ngày nay.

Chân thành c m n!

ii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


TÓM T T
Nghiên c u nh h ng c a các
m n khác nhau lên s t ng tr ng, t
l s ng, m t s ch tiêu sinh lý và huy t h c c a cá B ng T ng (Oxyeleotris
marmoratus) giai o n gi ng
c th c hi n nh m tìm ra
m n thích h p
cho s t ng tr ng t t nh t c a cá. K t qu thí nghi m ã ch ra r ng ng ng
m n c a cá B ng t ng (Oxyeleotris marmoratus) là 30 ppt. ASTT máu cá
ng d n theo s gia t ng
m n t 0 ppt lên 25 ppt v i giá tr thay i t
261±25,1 mOsm/kg n 332±19,3 mOsm/kg. ASTT máu cá
m nt 0 n
8 ppt (dao ng t 261±25,1 mOsm/kg n 287±12,3 mOsm/kg) cá
u hịa
ASTT cao so v i mơi tr ng,
m n 10 ppt ASTT máu cá t ng
ng v i
ASTT môi tr ng (292 mOsm/kg) và khi
m n t t 12 n 25 ppt cá u
hòa ASTT th p so v i môi tr ng.
K t qu th ng kê cho th y r ng khơng có s khác bi t v ASTT gi a
nghi m th c 3 và 5 ppt so v i nghi m th c i ch ng 0 ppt.

m n 8 ppt,
sau 6 gi và 24 gi ASTT máu cá cao h n có ý ngh a (p<0,05) so v i i
ch ng. Tuy nhiên, t 3 ngày tr v sau ASTT l i khác bi t khơng có ý ngh a.
ASTT máu cá
m n 20 n 25 ppt khác bi t có ý ngh a so v i các
m n
th p h n k t sau 24 gi .
Hàm l ng ion K+, Na+ khi cá
c ni trong mơi tr ng có
m n
t 15 n 25 ppt cao h n có ý ngh a so v i nghi m th c 0 ppt k t ngày th
7. Trong khi ó, v i hàm l ng ion Cl- thì s khác bi t có ý ngh a so v i i
ch ng ch xãy ra khi
m n t t 10-25 ppt. Tiêu hao oxy và ng ng oxy
c a cá các
m n 10, 15, 20 và 5 ppt u cao h n có ý ngh a so v i i
ch ng.
u này có th th y r ng hàm l ng ion trong máu cá gia t ng theo s
gia t ng c a m n trong môi tr ng s ng.
M t s ch tiêu huy t h c nh s l ng h ng c u, hàm l ng huy t s c
t , kh i l ng trung bình c a huy t s c t c a cá u gi m theo s gia t ng
c a
m n. So v i i ch ng, các ch tiêu trên
m n 15 và 20 ppt th p
n có ý ngh a so v i i ch ng. Ng c l i s l ng b ch c u gia t ng theo s
gia t ng c a m n, tuy nhiên s khác bi t là khơng có ý ngh a.
nghi m th c 0, 5 và 10 ppt, sau 3 tháng nuôi t l s ng c a cá t r t
cao trong khi ó nghi m th c 15 và 20 ppt t l s ng là 0% sau 48 và 44 ngày
nuôi t ng ng. T l s ng c a cá
t cao nh t

nghi m th c 5 ppt
(95,33±8,08%) k
n là nghi m th c 10 ppt (89,33±7,02%). So v i nghi m
th c i ch ng (68,67±5,03%), t l s ng c a cá 5 và 10 ppt cao h n có ý
ngh a (P<0,05). K t qu t ng tr ng cho th y t ng tr ng tr ng l ng và t ng
tr ng chi u dài c a cá cao nh t nghi m th c 10 ppt, th p nh t là nghi m

iii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


th c i ch ng. K t qu sau 3 tháng nuôi cho th y t ng tr ng tr ng l ng và
ng tr ng chi u dài c a cá nghi m th c 5 và 10 ppt l n h n khác bi t có ý
ngh a so v i i ch ng.

iv

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


ABSTRACT
A study on effects of different salinities on physiological parameters,
growth and survival rates of the Marble goby (Oxyeleotris marmoratus)
juvenile was carried out. The parameters such as salinity tolerance, oxygen
dificit, oxygen consumption, osmotic and ionic regulation as well as
hematological changes were measured.
The results showed that the salinity tolerance of the Marble goby was
30 ppt. The blood osmolality increased gradually with the rise of the salinity
of the environment from 261±25,1 mOsm.kg-1 (0 ppt) to 332±19,3 mOsm.kg-1

(25 ppt). The blood osmolality regulation at salinity levels of 0 to 8 ppt (varied
from 261±25,1 mOsm.kg-1 to 287 ± 12,3 mOsm.kg-1) was higher than the
osmolarity of the environment. At salinity level of 10 ppt, however, the blood
osmolality was equivalent to environmental osmolality (292 mOsm.kg-1). The
osmolality increased from 294±7,0 mOsm.kg-1 to 332±19,3 mOsm.kg-1 in
salinity levels of 12 and 25 ppt, respectively.
There was no significant difference between the blood osmolality of the
fish in 5, 3 ppt and 0 ppt. After 6 and 24 h challenges, the osmolality of fish
blood at 8 ppt was significantly higher than that of fish at 0 ppt (P<0,05). After
3 days, however, there was no significant difference among the osmolality of
the fish in different salinity (P>0,05).. The blood osmolalities at 20, 22 and 25
ppt were significantly higher than those at lower salinity levels. Meanwhile,
there was no significant difference between 20, 22 and 25 ppt.
K+, Na+ concentrations of blood at 15 to 25 ppt were significantly
higher than that at 0 ppt after expose to the salinities 7 days while Clconcentration at 10–25 ppt were significantly higher than those at lower
salinity levels. Oxygen consumption and oxygen deficit at 0 ppt were
significantly lower than those at 5–20 ppt. It is therefore concluded that the
physiological parameters increased with the rise of salinity levels.
The hematological parameters such as red blood cells, hemoglobin
concentration, mean corpuscular haemoglobin gradually declined with the
increase of salinity levels. These parameters at the 15 and 20 ppt were higher
significantly different than that at 0 ppt. Conversely, white blood cells
increased with the rise of salinity levels. However, no significant difference
was found (P>0,05).
In the growth experiment, the survival rate of the fish were high after 3
months in the 0, 5 and 10 ppt. However, all fishes were reared to 15 and 20 ppt
died after 48 and 44 days, respectively. The fish body mass and total length of
fishes was highest at 10 ppt and it was significantly different among
v

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


treatments. High survival rate was found at 5 ppt (95,3±8,08%) followed by
10 ppt (89,3±7,02%) and these were significantly higher compared to those at
0 ppt.

vi

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


CAM K T K T QU
Tác gi xin cam k t, lu n v n này
c hoàn thành d a trên các k t qu
nghiên c u c a tác gi trong khuôn kh c a d án “Physiological constraints
in aquaculture in Mekong delta region (PhysCam)”. T t c các s li u và
k t qu
c trình bày trong lu n v n là trung th c và ch a t ng
c công b
trong th i gian tr c ây. D án có quy n
c s d ng k t qu c a nghiên
c u này ph c v cho d án.
C n Th , ngày ...... tháng ...... n m 2009
Tác gi

Hu nh Hi u L c

vii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


M CL C
Trang
XÁC NH N C A H I
NG .................................................................................i
I C M T ...........................................................................................................ii
TÓM T T ...............................................................................................................iii
ABSTRACT ............................................................................................................. v
CAM K T K T QU ............................................................................................ vii
C L C.............................................................................................................viii
DANH SÁCH HÌNH ................................................................................................ x
DANH SÁCH B NG .............................................................................................. xi
DANH M C T VI T T T.................................................................................. xii
PH N I: GI I THI U.............................................................................................. 1
PH N II: T NG QUAN TÀI LI U ......................................................................... 4
2.1 M t s
c m sinh h c c a cá B ng T ng.................................................4
2.1.1 c m hình thái và phân lo i ............................................................... 4
2.1.2 c m phân b : ...................................................................................4
2.1.3 c m môi tr ng s ng: ......................................................................5
2.1.4 c m dinh d ng: ..............................................................................5
2.1.5 c m sinh tr ng:..............................................................................6
2.1.6 c m sinh s n: ...................................................................................6
2.2 nh h ng c a các
m n lên sinh lý và t ng tr ng, t l s ng c a ng v t
th y s n ................................................................................................................ 7
2.2.1 nh h ng c a
m n lên u hoà áp su t th m th u và ion:................. 7

Vai trò i u hòa áp su t th m th u c a máu cá ................................................. 8
Vai trò c a th n và s ti t ni u trong u hòa áp su t th m th u..................... 9
nh h ng c a
m n lên u hoà áp su t th m th u................................... 10
thay i h ng c u, b ch c u trong máu ...................................................... 13
2.2.2 nh h ng c a
m n lên tiêu hao oxy ................................................. 14
2.2.3 nh h ng c a
m n lên t ng tr ng và t l s ng .............................. 16
PH N III: V T LI U VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U................................. 20
3.1 Th i gian và a m nghiên c u.................................................................. 20
3.2 i t ng nghiên c u:................................................................................... 20
3.3 V t li u nghiên c u ....................................................................................... 20
3.4 Ph ng pháp nghiên c u: .............................................................................. 21
3.4.1 Thí nghi m 1: Tìm ng ng
m n cá B ng T ng ................................ 21
3.4.2 Thí nghi m 2: nh h ng các m n khác nhau lên s bi n i áp su t
th m th u và ion c a cá B ng T ng .............................................................. 21
3.4.3 Thí nghi m 3: nh h ng c a
m n khác nhau lên tiêu hao oxy và
ng ng oxy c a cá B ng T ng ...................................................................... 22
3.4.4 Thí nghi m 4: nh h ng các
m n khác nhau lên t ng tr ng và t l
ng cá B ng T ng........................................................................................ 24
3.4.5 Y u t môi tr ng................................................................................... 28
3.5 X lý s li u.................................................................................................. 28
PH N IV: K T QU VÀ TH O LU N ............................................................... 29
4.1 Thí nghi m 1: Ng ng
m n c a cá B ng T ng....................................... 29
4.2 Thí nghi m 2: nh h ng c a các

m n khác nhau n kh n ng u hòa áp
su t th m th u và ion cá B ng T ng............................................................... 30
4.2.1 Kh n ng u hòa áp su t th m th u c a cá B ng T ng các
m n
và th i gian khác nhau .................................................................................... 30
4.2.1.1 S thay i áp su t th m th u máu cá theo
m n.............................. 32
viii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


4.2.1.2 S thay i áp su t th m th u cá theo th i gian................................... 34
4.2.1.3
m ng áp cá B ng T ng ............................................................. 36
4.2.2 nh h ng c a
m n n u hòa ion trong c th cá ........................ 38
4.2.2.1 S thay i hàm l ng ion Na+ trong máu cá theo
m n .................. 39
4.2.2.3 S thay i hàm l ng ion Cl trong máu cá theo
m n .................... 41
4.2.2.4 S thay i hàm l ng ion K+ trong máu cá cá theo
m n................ 44
4.3 Thí nghi m 3: nh h ng c a các
m n khác nhau lên tiêu hao oxy và
ng ng oxy c a cá B ng T ng.......................................................................... 48
4.3.1 Bi n ng tiêu hao oxy c a cá B ng T ng ............................................ 48
4.3.2 nh h ng c a
m n khác nhau lên ng ng oxy c a cá B ng T ng .. 50
4.4 Thí nghi m 4: nh h ng c a

m n khác nhau lên t ng tr ng và t l s ng
a cá B ng T ng ............................................................................................. 51
4.4.1 Các y u t môi tr ng n c nuôi............................................................ 51
4.4.2 S thay i ASTT và ion máu cá B ng T ng theo th i gian nuôi........... 54
4.4.2.1 S thay i ASTT máu cá B ng T ng................................................. 54
4.4.2.2 S thay i hàm l ng ion máu cá B ng T ng................................... 58
4.4.3 nh h ng c a các
m n khác nhau lên s thay i m t s ch tiêu
huy t h c cá B ng T ng ................................................................................ 62
4.4.3.1 Bi n ng s l ng h ng c u............................................................... 62
4.4.3.2 Bi n ng hàm l ng huy t s c t cá................................................... 65
4.4.3.3 Bi n ng kh i l ng trung bình c a huy t s c t cá ........................... 68
4.4.3.4 Bi n ng s l ng b ch c u............................................................... 70
4.4.4 nh h ng c a các m n khác nhau lên t ng tr ng và t l s ng cá
ng T ng .................................................................................................... 74
4.4.4.1 T ng tr ng c a cá B ng T ng các m n khác nhau................... 74
4.4.4.2 T l s ng c a cá B ng T ng các
m n khác nhau ....................... 79
4.4.4.3 H s tiêu t n th c n cá B ng T ng (FCR) ...................................... 81
PH N V: K T LU N VÀ
XU T.................................................................... 83
5.1 K t lu n ........................................................................................................ 83
5.2
xu t.......................................................................................................... 83
TÀI LI U THAM KH O....................................................................................... 84
PH L C ........................................................................................................... 94

ix

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

DANH SÁCH HÌNH
.............................................................................................................Trang
Hình 3.1:Cá B ng T ng gi ng (Oxyeleotris marmoratus) ........................... 20
Hình 3.2: Máy o áp su t th m th u .............................................................. 22
Hình 3.3: Máy o ion Na+, K+...................................................................... 22
Hình 3.4: Máy o ion Cl- .............................................................................. 22
Hình 3.5: H th ng thí nghi m tiêu hao oxy và ng ng oxy.......................... 24
Hình 3.6: H th ng b trí thí nghi m ............................................................. 25
Hình 4.1: S thay i ASTT máu cá theo th i gian ....................................... 35
Hình 4.2: S thay i ASTT máu cá sau 6 gi ............................................... 37
Hình 4.3: S thay i ASTT máu cá sau 24 gi ............................................. 37
Hình 4.4: S thay i ASTT máu cá sau 3 ngày ............................................ 37
Hình 4.5: S thay i ASTT máu cá sau 7 ngày ............................................ 37
Hình 4.6: S thay i ASTT máu cá sau 14 ngày .......................................... 37
Hình 4.7: S thay i hàm l ng ion Na+ máu cá ......................................... 41
Hình 4.8: S thay i hàm l ng ion Cl- máu cá cá....................................... 43
Hình 4.9: S thay i hàm l ng ion K+ máu cá cá ...................................... 47
Hình 4.10: Tiêu hao oxy cá B ng T ng các m n khác nhau ................ 49
Hình 4.11: nh h ng c a m n khác nhau lên ng ng oxy cá B ng T ng50
Hình 4.12: S thay i ASTT huy t t ng cá B ng T ng theo th i gian và
m n ...................................................................................................... 57
Hình 4.13: T ng tr ng kh i l ng cá B ng T ng theo th i gian................ 75
Hình 4.14: T ng tr ng chi u dài cá theo th i gian ....................................... 76
Hình 4.15: T c
t ng tr ng kh i l ng theo ngày c a cá các m n khác
nhau .......................................................................................................... 78
Hình 4.16: t c
t ng tr ng chi u dài theo ngày c a cá các m n khác

nhau .......................................................................................................... 78
Hình 4.17: T l s ng c a cá các m n khác nhau.................................... 80

x

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH SÁCH B NG
Trang
B ng 4.1: Ng ng
m n c a cá...................................................................... 29
B ng 4.2: Kh n ng u hòa áp su t th m th u cá B ng T ng theo m n
và th i gian ................................................................................................... 31
B ng 4.3: S thay i ion Na+ máu cá theo m n và th i gian........................ 40
B ng 4.4: S thay i hàm l ng ion Cl- theo
m n và th i gian.................... 42
B ng 4.5 s thay i ion K+ theo
m n và theo th i gian................................ 45
B ng 4.6: S bi n ng các y u t môi tr ng n c nuôi.................................. 53
B ng 4.7 S bi n i ASTT máu cá B ng T ng.............................................. 55
B ng 4.8 Bi n ng hàm l ng ion Cl- cá ......................................................... 59
B ng 4.9 s bi n i hàm l ng ion Na+ trong huy t t ng cá .......................... 59
B ng 4.10 S thay i hàm l ng ion K+ trong huy t t ng cá ......................... 61
B ng 4.11 Bi n ng s l ng h ng c u máu cá theo
m n và th i gian ........ 63
B ng 4.12 Bi n ng hàm l ng huy t s c t c a cá theo
m n và theo th i
gian ............................................................................................................... 66
B ng 4.13 Bi n ng kh i l ng trung bình c a huy t s c t cá B ng T ng ... 69

B ng 4.14 Bi n ng s l ng b ch c u cá theo
m n và th i gian ................ 71
B ng 4.15: H s tiêu t n th c n c a cá B ng T ng các m n khác nhau 81

xi

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH M C T

ASTT

VI T T T

Áp su t th m th u

xii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


PH N I: GI I THI U
Cá B ng T ng (Oxyeleotris marmoratus) là loài cá l n nh t trong h
cá B ng. Cá t ng tr ng có kích th c t ng i l n, cá l n có tr ng l ng
lên n 2kg v i chi u dài c th
n 50cm. Cá phân b t nhiên các n c
thu c vùng ông Nam Châu Á ch ng h n nh : Campuchia, Philippine,
Singapore, Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Vi t Nam (Senoo et al., 1994b).
Vi t Nam cá sinh tr ng và phát tri n t t, c bi t là khu v c

ng b ng
sông C u Long nhi t
t ng i n nh ít bi n ng l n r t thích h p v i
sinh tr ng, phát tri n c a cá B ng T ng.
Cá B ng T ng t i s ng có giá tr kinh t cao, là m t hàng xu t kh u
r t
c a chu ng các n c trong khu v c Châu Á, mang l i l i nhu n cao
cho ng i ni. Do ó, hi n nay phong trào ni cá B ng T ng ang d n
phát tri n. Giá cá th ng ph m th ng m c cao, lo i 300-400g/con
c
các v a thu mua giá kho ng 200.000 ng/kg, lo i t 0,5kg/con tr lên giá
250.000-320.000 ng/kg tùy theo th i giá. Cá B ng T ng
c ni v i các
hình th c nh : ni trong ao t, nuôi trong l ng, bè, nuôi h hay nuôi trên
b t cho hi u qu kinh t cao. Cá B ng T ng có th
c ni n hay nuôi
ghép.
Th i gian g n ây cá B ng T ng
c phát tri n nuôi r t nhi u
ng b ng sông C u Long nh t là các t nh
ng Tháp, Ti n Giang, B n
Tre, Trà Vinh, Cà Mau…. M c dù là loài cá n c ng t nh ng cá có th s ng
c trong mơi tr ng có
m n lên n 15‰. Do ó
t n d ng di n tích
m t n c ng i dân các t nh ven bi n nh : B n Tre, Trà Vinh, Cà Mau… ã
nuôi cá B ng T ng trong mơi tr ng n c l có
m n lên n 5 - 6 ‰. K t
qu th c t cho th y cá
c nuôi trong môi tr ng này t ng tr ng nhanh

n và ít xãy ra d ch b nh h n so v i khi nuôi trong môi tr ng n c ng t.
Cá B ng T ng là lồi cá có t ng tr ng t ng i ch m nh t là giai
o n cá gi ng, c ng nh
giai
n gi ng này t l s ng c a cá còn t ng i
th p. ây là tr ng i l n nh t cho ng i nuôi cá hi n nay và là v n c p thi t
c n
c các nhà nghiên c u tìm hi u
em l i hi u qu cao h n cho ng i
nuôi.
Chúng ta u bi t r ng i s ng c a cá g n li n v i môi tr ng n c,
i ho t ng s ng nh trao i ch t, hô h p, bài ti t… u thông qua mơi
tr ng n c. Chính vì v y khi các y u t môi tr ng nh : pH, oxy hịa tan,
m n… thay i có nh h ng r t l n n q trình sinh lý, sinh hóa trong
th cá ch ng h n nh : t c
ng tr ng, l s ng….
thích nghi và t n
i m t s loài ng v t th y n ã có nh ng bi n i v sinh lý, sinh hóa

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


t n i và sinh tr ng i n hình là kh n ng i u hòa áp su t th m th u khi
n ng mu i thay i hay kh
ng t ng ho t tính m t s men trong c th
thích nghi v i i u ki n thay i c a môi tr ng …. Xu t phát t các y u t
trên vi c nghiên c u sinh lý, sinh hoá
c ti n hành nh m gi i thích q trình

thích nghi c a ng v t th y s n. Cá s ng trong môi tr ng n c khi áp su t
th m th u
c cân b ng thì cá khơng ph i t n n ng l ng
i u hòa, nh ng
khi có s chênh l ch gi a mơi tr ng trong và mơi tr ng ngồi nh gi a
máu, ch c th và môi tr ng n c hay gi a máu và d ch n i bào a t bào
thì cá ph i t n n ng l ng
i u hịa cân b ng. T ó s tác ng n quá
trình sinh tr ng và phát tri n a cá thơng qua q trình v n ng và s i u
ti t các n i ti t t trong c th . Trong ó có c cá B ng T ng.
Cùng v i vi c phát tri n m r ng vùng nuôi cho ng v t th y n c
th là phát tri n m r ng vùng nuôi cá B ng T ng c ng nh v n
t ng
tr ng, phát tri n và d ch b nh trên cá… ã làm cho
i ng i chú ý n k t
qu nghiên c u v sinh lý, sinh hóa c bi t là s nh h ng a các n ng
mu i khác nhau lên t ng tr ng, l s ng a các loài ng v t ni mà trong
ó có v n quan tr ng là vi c i u hòa áp su t th m th u a cá.
Chính vì v y,
ánh giá kh n ng
u hòa áp su t th m th u và
nh ng thay i v sinh lý các
m n khác nhau t ó có th tìm ra
c
mơi tr ng có m n thích h p cho s phát tri n t t nh t c a cá, tài nghiên
c u “ nh h ng các
m n khác nhau lên m t s ch tiêu sinh lý, t ng
tr ng và t l s ng c a cá B ng T ng (Oxyeleotris marmoratus) giai
o n gi ng”
c ti n hành, ây là giai o n cá có t ng tr ng ch m nh t và

t l hao h t cao nh t trong su t chu k s ng c a cá. Nghiên c u
c ti n
hành t i khoa Thu S n tr ng i H c C n Th .
M c tiêu t ng quát tài:
Tìm ra
c
m n t t nh t cho sinh tr
ng.

ng phát tri n c a cá B ng

M c tiêu c th
tài:
ánh giá kh n ng u hoà áp su t th m th u, ion và s thay i huy t
h c c a cá B ng T ng các
m n khác nhau và s nh h ng c a các
m n lên t ng tr ng và t l s ng c a cá. Tìm ra
c ng ng m n, ng ng
oxy và tiêu hao oxy c a cá.

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


-

N i dung nghiên c u:
Xác nh ng ng m n, ng ng oxy và tiêu hao oxy cá B ng T ng.
ánh giá

c s nh h ng c a các
m n khác nhau lên i u hoà áp
su t th m th u và ion cá B ng T ng.
Theo dõi s t ng tr ng, phát tri n và t l s ng c a cá B ng T ng
các
m n khác nhau.
Theo dõi m t s ch tiêu huy t h c c a cá B ng T ng s ng trong các
m n khác nhau.

3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


PH N II: T NG QUAN TÀI LI U
2.1 M t s
2.1.1

c

c

m sinh h c c a cá B ng

ng

m hình thái và phân lo i

Theo Tr ng Th Khoa và Tr n Th Thu H ng (1993) khi nh lo i cá
c ng t vùng ng B ng Sông C u Long ã phân lo i cá B ng T ng nh

sau:
L p: Osteichthyes
L p ph : Artinopterygii
B : Perciformes
H : Eleotridae
Gi ng: Oxyeleotris
Lồi: Oxyeleotris marmoratus Bleeker
c m hình thái c a cá:
Cá B ng T ng là loài cá có kích th c l n, th t cá th m ngon, ít
ng, có giá tr kinh t cao. Cá có thân hình to kho , d p bên v phía sau. Cá
B ng T ng có u to, r ng, d p b ng, chi u r ng c a u b ng ho c l n h n
chi u cao thân. Cá có mõm dài, nh n, h ng lên trên, gi a mõm có u nhơ cao.
Cá có mi ng trên, r ng, hàm d i dài h n hàm trên và a ra phía tr c. R ch
mi ng xiên kéo dài ch m v i
ng th ng ng k qua gi a m t. Cá có r ng
nh n, g c r ng to, x p th a thành nhi u hàng. M t cá r ng n m l ng bên.
V y cá r t nh , vây l ng có hai ph n, vây ng c r t phát tri n và n m cao, vây
b ng phát tri n và n m m t d i c a thân và tr c vây ng c, vây i dài và
trịn. Lúc t i, thân cá có màu nâu n màu g ch, nh u en, m t b ng
nh t, l ng và hai bên có ch m en, các v y có màu nâu nh t và các ch m en
khơng u (Nguy n Anh Tu n, 1994. Trích d n b i Lê Nh Xuân và Bùi
Minh Tâm,1995).
2.1.2

c

m phân b :

Cá B ng T ng là loài cá c tr ng cho vùng nhi t i, phân b r ng
rãi các n c thu c vùng ông Nam Châu Á. Vi t Nam cá

c tìm th y
các l u v c thu c h th ng sông C u Long, sông Vàm C và sông
ng Nai
(Nguy n M nh Hùng và Ph m Khánh, 2005).
Cá B ng T ng có t p tính s ng áy, ho t ng nhi u v êm, ban
ngày cá th ng vùi mình xu ng bùn, c bi t khi g p nguy hi m chúng có th
chúi sâu n 1 mét l p bùn áy và có th s ng
ó hàng ch c gi . Trong ao
cá a s ng n ven b , nh ng n i có hang h c, rong c và th c v t thu sinh
th ng ng làm giá
(Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm, 1995).

4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


2.1.3

c

m môi tr

ng s ng:

Trong t nhiên cá phân b kh p các lo i hình th y v c: sơng r ch,
ng ao, ru ng…. Cá s ng thích h p môi tr ng n c không b nhi m
phèn, tuy nhiên chúng có th ch u ng kho ng pH= 5. Nhi t
thích h p
o

nh t cho cá phát tri n 26 – 32 C, cá c ng có th ch u ng nhi t
n c 15 –
41oC. Cá s ng n c ng t và có th ch u ng n
m n 15
ng khí trên 3mg/l, song cá có th ch u ng mơi tr ng
vì cá có c quan hơ h p ph (D ng Nh t Long, 2008).
2.1.4

c

m dinh d

. Cá c n có
ng khí th p

ng:

Cá B ng T ng là loài cá d
n hình, thích n ng v t nh cá, tép,
cua, c ... t i s ng và v a v i c mi ng. Nuôi trong ao, trong bè, cá n thêm
các loài th c n khác nh các lo i h t và th c n ch bi n. Là lồi cá d n th t
nh ng khơng r t
i con m i, mà ch n m rình r p s n b t. Cá B ng T ng
n m nh v êm h n ngày, n c l n cá n m nh h n n c ròng. Cung c p
th c n phù h p cho cá là cá t i s ng, bên c nh v i mơi tr ng n c t t thì
cá có h s chuy n i th c n kho ng 5-6 kg cá m i cho 1kg cá th ng
ph m.
ng th i, th c n
dinh d ng,
s l ng s giúp cá t ng tr ng

nhanh và t ng kh n ng kháng v i b nh t t (D ng T n L c, 2008)
Phân tích chi u dài ru t và chi u dài thân cá cho th y t l Li/L 0.5
nên cá mang c tính c a cá n ng v t (Niconski, 1963. Trích t Lê Nh
Xuân và Bùi Minh Tâm,1995). Theo Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm (1995)
thì t c
t ng tr ng c a cá sai khác có ý ngh a th ng kê gi a nghi m th c
cho n ban ngày và ban êm so v i các nghi m th c khác. Khi n c rong cá
n m nh h n khi n c kém, vào con n c l n cá b t m i nhi u h n khi n c
rịng. Cá thích n th c n t i s ng, khơng thích n th c n ng th i.
Theo Ph m Thanh Liêm (2001) t ngày th hai sau khi n th c n ch
y u c a cá là t o, sang ngày ti p theo chúng v n s d ng th c n là t o nh ng
b t u n ng v t phù du kích th c nh (Rotifer). B t u t ngày th n m
tr v sau cá ch n ng v t phù du nh : Rotifer, Ceriodaphnia, Daphnia,
Moina, nauplii c a Copepoda, Cyclops sp…. Ngoài ra cá B ng T ng giai
o n 1 – 2 tu n tu i c ng có th s d ng các lo i th c n nhân t o
c cung
c p nh : lòng
tr ng, b t u nành. T 20 ngày tu i tr i chúng n
c
trùng ch , sau m t tháng cá n th c n theo tính n c a lồi nh : tép, cá con…
v a kích c mi ng cá (Liêm, 2001).
T p tính b t m i c a cá B ng T ng là l a ch n con m i d b t, kích
c nh h n, s chuy n ng nhanh ch m c a con m i nh h ng n s l ng
m i n vào c a cá B ng T ng con. M i s ng có th tr thành lo i th c n

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

thích h p cho ng ni cá B ng T ng. Tuy nhiên vi c cung c p m i s ng
ph i m b o
s l ng, úng m t và úng c (Nguy n Phú Hoà, 2006).
Theo Munafi et al (2002. Trích b i Mai Vi t V n, 2005) t l s ng và t
l t ng tr ng cao nh t c a cá B ng T ng nghi m th c cho n u trùng
copepods trong môi tr ng n c xanh (0,14 mm/ngày và 43,20%). u trùng
c cho n t o spirulina, luân trùng, th c n nhân t o và trùng tiêm mao cho
t l t ng tr ng th p nh t và t l s ng cao nh t. T l s ng c a cá b t
cc i
thi n áng k khi cá
c cho n các lo i th c n khác nhau trong môi tr ng
ng n c xanh.
Nghiên c u giác quan b t m i và kh n ng tiêu hoá các lo i m i khác
nhau c a cá B ng T ng gi ng, Nguy n Phú Hoà (2008) cho r ng cá B ng
ng gi ng ch y u s d ng th giác
b t m i, t c
tiêu hoá m i c a cá
vào ban ngày nhanh h n so v i vào ban êm. Tu theo t ng lo i m i mà th i
gian tiêu hoá c a cá s khác nhau, ch ng h n nh cá B ng
ng gi ng tiêu
hố cá Mè Tr ng b t trong vịng 10 gi nh ng l i tiêu hố tép bị trong 12 gi .
2.1.5

c

m sinh tr

ng:

Cá B ng T ng là lồi có t c

t ng tr ng t ng i ch m nh t là
giai o n cá d i 100g/ con. T 100g tr lên t c
t ng tr ng c a cá khá
n. Giai o n cá t b t n gi ng ph i m t 2 – 3 tháng cá m i t chi u dài
kho ng 3 – 4 cm. T giai
n cá gi ng n khi cá t kích c 100g ph i m t
4 – 5 tháng. Trong t nhiên cá con cịn s ng sót sau khi n cá m t kho ng 1
m m i có th
t kích c 100 – 300g/con.
có
c cá th ng ph m t
400g/con tr lên khi th ni cá có kích c 100g/con c n th i gian nuôi t 5 –
8 tháng, nuôi trong bè t 5 – 6 tháng (Nguy n M nh Hùng và Ph m Khánh,
2005).
2.1.6

c

m sinh s n:

Cá B ng T ng thành th c sinh d c l n u trên d i 1 n m tu i. Mùa
v sinh s n t nhiên c a cá t tháng 4 – 11 và t p trung t tháng 5 – 8. Khi
n mùa sinh s n cá cái tìm cá c
b t c p và ti n hành sinh s n. Cá
tr ng dính và tr ng
c t p h p l i t o thành hình trịn bám vào giá th .
Ngồi t nhiên cá
tr ng dính vào các hang h c, r cây và các v t th khác
i n c. Sau khi
cá c canh t và tham gia p cùng cá cái, cá cái b i

quanh tr ng và dùng uôi qu t n c t o dịng ch y l u thơng cung c p oxy
cho tr ng phát tri n và n thành cá con. S c sinh s n c a cá B ng T ng khá
cao t 100.000 – 200.000 tr ng/kg cá cái, tuy nhiên trong i u ki n t nhiên
cá con có t l s ng r t th p (Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm, 1995).

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Trong i u ki n thích h p cá B ng T ng sinh s n quanh n m, cá có
tr ng l ng thành th c kho ng 200g và m i cá cái sinh s n 3 l n trong n m.
Trong t nhiên m i cá cái có th
2000 – 30.000 tr ng/t
(Tavarutmaneegul and Lin, 1998. Trích b i Mai Vi t V n, 2005). Theo Senoo
et al. (1993. Trích b i Mai Vi t V n, 2005) trong quá trình sinh s n cá B ng
ng tr ng dính vào b m t c a t
v im t
80 – 90 tr ng/cm2 và sau
khi
cá cái s r i kh i t
trong khi con c v n l i trong coi và b o v
tr ng.
Theo D ng T n L c (2007) cá B ng T ng sinh s n l n u sau 9 –
12 tháng tu i, mùa sinh s n t nhiên kéo dài t tháng 3 – 11, t p trung sinh s n
t tháng 5 – 8. M c sinh s n c a cá t 150.000 – 200.000 tr ng/kg cá cái. C
cá 150g có s tr ng nhi u nh t 270.000 tr ng, cá 250g cho 58.700 tr ng, cá
350g cho 76.000 tr ng. Cá tái phát d c kho ng 30 ngày sau khi , tr ng cá có
d ng hình qu lê dính vào giá th . Bãi
c a cá n m ven b và sâu trong

c n i có cây c thu sinh hay các g c thân cây chìm trong n c.
Trong i u ki n nhi t
26 – 30oC tr ng sau khi
25 – 26 gi s n
thành cá b t, cá m i n có chi u dài 2,5 – 2,85mm cá n m d i áy, b i co
gi t m t
n ng n. n 20 ngày tu i cá có chi u dài 7,65mm và hình thành
y các c quan, cá có hình d ng gi ng nh cá tr ng thành (Lê Nh Xuân
và Bùi Minh Tâm, 1995).
2.2 nh h ng c a các
ng v t th y s n

m n lên sinh lý và t ng tr

ng, t l s ng c a

2.2.1 nh h ng c a
m n lên i u hoà áp su t th m th u và ion:
Áp su t th m th u:
Th m th u là hi n t ng d ch chuy n c a dung môi t dung d ch lỗng
n dung d ch có n ng cao h n qua màng bán th m. Áp su t c n thi t làm
ng ng quá trình th m th u
c g i là áp su t th m th u.
Quy lu t th m th u
c p n các ti n trình mà qua ó áp su t th m
th u c a các d ch l ng và n c trong
th sinh v t
c gi
tr ng thái cân
b ng ng. Áp su t th m th u trong máu cá ch y u là do các mu i vô c qui

nh, cá bi n có hàm l ng mu i trong máu cao h n cá n c ng t. Mang cá có
kh n ng trao i n c c ng nh các khí O2, CO2… v i mơi tr ng ngồi. Do
ó, có dịng n c th m th u ra kh i c th cá bi n b i vì hàm l ng mu i
trong máu ít h n trong n c bi n. Ng c l i, có dịng n c th m th u t mơi
tr ng ngồi vào trong c th cá n c ng t b i vì hàm l ng mu i trong máu
cá cao h n so v i môi tr ng bên ngoài (Alan, 2000).

7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Cá n c ng t ph i liên t c th i n c ra kh i c th qua q trình bày
ti t d i d ng urine lỗng
u hoà n ng
mu i trong máu.
ng th i do
b m t mu i qua mang, da và m t l ng nh qua urine, cá ph i h p thu mu i
tích c c vào trong máu. S h p thu này
c th c hi n b i các t bào chloride
trong mang cá, q trình này có s d ng n ng l ng t ATP và
c xúc tác
+
+
b i men Na /K – ATPase. Các t bào chloride trong cá n c ng t v n chuy n
Na+ và Cl- m t cách c l p. Nh ng ion này trong n c trao i v i NH4+, H+,
c bài ti t ra ngoài
HCO3- trong máu cá t i b m t c a mang và do ó chúng
(Payan and Girard, 1984,
c trích b i Alan, 2000).

i v i cá bi n ph i có
nhi u t bào chloride h n so v i cá n c ng t có th bài ti t l ng mu i t
n t l cao. các loài cá r ng mu i, chúng có th thay i s v n chuy n
tích c c Na+ và Cl- qua mang, hay thay i n ng
và thành ph n các ion
trong urine trong vòng vài gi (Alan, 2000).
Alan (2000) cho bi t r ng quy lu t c a quá trình i u hồ áp su t th m
th u cịn
c ki m sốt b i các hormon. Trong ó cortisol và prolactin là
nh ng hormon quan tr ng nh t trong vi c ki m soát quy lu t th m th u. Trong
ó cortisol làm gia t ng vi c gi l i mu i trong máu cá n c ng t và làm gi m
mu i trong máu cá n c m n (Eddy, 1981,
c trích b i Alan, 2000).
Prolactin có tác d ng làm gi m kh n ng th m th u các ion và n c qua màng
t bào, ng n c n s bài ti t chloride trong cá bi n nên prolactin có vai trị quan
tr ng trong vi c
u hoà áp su t th m th u khi cá di trú vào môi tr ng n c
ng t (Foskett et al. 1983, trích b i Alan, 2000). Ng c l i cortisol là hormone
quan tr ng trong vi c
u hoà áp su t khi cá t n c ng t vào môi tr ng l
m n (Bern and Madsen, 1992, trích b i Alan, 2000). Ngoài ra adrenalin và
m t s hormone khác c ng có vai trị trong vi c u hồ áp su t th m th u.
Theo Alan (2000) có r t nhi u tác nhân làm thay i quy lu t th m th u
nh nhi t , n ng
mu i, các ô nhi m vô c , h u c , th m chí c vi c b t
cá vì s làm cá ti t urea và thay i hàm l ng hormon trong c th .
Vai trò i u hòa áp su t th m th u c a máu cá
Theo Pushocob (1954) và Stroganov (1963) (trích d n b i Bùi Lai và
ctv. 1985) thì s l ng máu cá ít h n ng v t có x ng s ng b c cao và ch
ng

ng v i máu c a l ng thê có i (3%) (Mott,1957) (trích d n b i
Bùi Lai và ctv. 1985). Các lồi cá khác nhau có l ng máu khác nhau c ng
nh l ng máu trong c th cá
u ki n sinh thái khác nhau là khác nhau.
Cá n c ng t có l ng máu ít h n cá bi n, cá
c ng t 2,7% và cá bi n là
4,1% (Bùi Lai và ctv, 1985) ng th i cá c có nhi u máu h n cá cái. Theo
Welsker (1958) thì cá Squalus suckii c là 5,2% và cá cái là 4,4% (trích d n
b i Bùi Lai và ctv,1985).

8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Vi c
u hòa áp su t th m th u c a máu có s tham gia c a m t s
cation ch y u nh Na+, K+, Ca2+, Mg2+ các cation này liên k t v i các anion
ng ng là Cl-, HCO3-, CO3-, HPO42-. Huy t t ng máu ch a g n 90% là
c, 6 – 7% ch t h u c , 1,3 – 1,8% là ch t khoáng, thành ph n các ion trong
máu khác nhau theo nhóm cá và khác nhau theo gi i tính. Theo Kalathicob và
Rich (trích d n c a Stroganov trích t Bùi Lai,1985) cho th y cá s n bi n
Acanthias acanthias có 829,5 mg% Cl- trong khi cá s n n c ng t Pristis
microdon có 602,8 mg% Cl- , cá x ng bi n cottus có 575,9 mg% Cl- và cá
ng n c ng t C. carpio là 289,4 mg% Cl-, c ng nh theo Pushocob (trích
d n c a Stroganov,1962. Trích t Bùi Lai, 1985) n ng
ion trong máu cá
c và cái khác nhau:
N ng
ion (mg%)

+
Na
K
Ca2+ Tác gi
c
309,7 18,1 9,3
Pora
C. carpio
Cái
275,7 20,1 13,7 Pora
c
449,9 31,5 10,4 Pora
T. abrus hergylta
Cái
361,5 42,1 25,2 Pora
Trong huy t t ng ngồi các mu i khống tham gia vào i u hịa th m
th u cịn có m t s h p ch t h u c mà c bi t quan tr ng là các s n ph m
phân gi i protein nh urea, acid uric, oxydtrimethylamin (TMO), creatinin,
amoniac. Trong ó TMO là s n ph m không gây c và có ý ngh a l n trong
i u hịa áp su t th m th u cá. Ngoài ra các acid amin t do c ng có ý ngh a
l n trong u hòa áp su t th m th u (Bùi Lai và ctv, 1985).
Vai trò c a th n và s ti t ni u trong u hòa áp su t th m th u
Áp su t th m th u
c t o nên khi có s chênh l ch n ng
các ch t
hòa tan gi a mơi tr ng trong và mơi tr ng ngồi mà trong c th cá là s
chênh l ch n ng
các ch t hòa tan c a d ch c th , máu và d ch n i bào cách
nhau b i màng t bào. T bào ch ho t ng bình th ng khi áp su t th m th u
ng i n nh, tuy nhiên cá m c

n nh là t ng i th p và s thay
i áp su t th m th u ph thu c vào tr ng thái sinh lý c th và i u ki n mơi
tr ng. Theo Stroganov (1962. Trích t Bùi Lai,1985) cho th y áp su t th m
th u máu cá bi n l n h n cá n c ng t và trong cùng m t môi tr ng thì cá
s n l n h n cá x ng.
Lồi cá

Gi i tính

+

9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Áp su t th m th u (at)
Máu
Môi tr ng
Cá s n bi n
26,6
24,8
Cá s n n c ng t
11,8
0,3
Cá x ng bi n
8,8
24,8
Cá x ng n c ng t
6,3

0,3
S khác bi t trên là do có s
u ti t c a th n và s ti t ni u. Vì khi
máu vào trong b u vi huy t qu n các ch t có phân t nh nh glucose, mu i,
c
c l c vào túi Crowman
c g i là n c ti u nguyên th y i xu ng
n th n
c t bào th ng bì ng th n h p thu tr l i nh ng ch t c n thi t
cho c th nh glucose, acid amin, n c mu i và m t s ch t mà trong
c
ti u ngun th y khơng có ho c có r t ít nh urea, creatinin…. Q trình h p
thu này òi h i c th ph i t n m t ph n n ng l ng và có s tham gia c a
m t s enzym t ng ng.
Theo Bùi Lai và ctv (1985) hàm l ng urea trong n c ti u cá s n là
0,1 – 0,6%, cá Chép là 0,7% hay m t loài cá u i thu c Dasyatidea urea
trong máu n 1,65 – 1,73% nh ng trong n c ti u ch có 0,1 – 0,4%. Cá s n
và cá x ng n c m n bài ti t n c ti u r t ít nh cá Nhám Mustelus canis
0,9ml/kg/gi , cá x ng Scorpaena là 0,05ml/kg/gi trong khi cá n c ng t
ti t n c ti u r t nhi u nh cá s n Pristis microdon có t c
ti t n c ti u là
10,4ml/kg/gi , cá Chép là 5ml/kg/gi .
u này có
c là do th n cá n c
m n kém phát tri n và s l ng qu n c u malpigi ít và nh trong khi cá n c
ng t thì trái l i hồn toàn.
Trong n c ti u cá x ng và cá s n c ng có s khác bi t l n. n c ti u
cá x ng có nhi u creatinin và amoniac. Theo Smith (1929)(trích t Bùi Lai
và ctv, 1985) cho r ng các ch t d khu ch tán nh urea thì
c ti t qua mang

và m t ph n qua th n trong khi các ch t creatinin và acid uric ch y u do th n
ti t ra.
nh h ng c a
m n lên i u hoà áp su t th m th u
Theo Ð Th Thanh H ng và Châu Tài T o (2004) cho r ng i s ng
c a thu sinh v t có m i quan h ch t ch v i các thành ph n lý hoá và sinh
v t h c c a môi tr ng. Nhi u nghiên c u cho th y b t c s thay i nào v
tính ch t mơi tr ng u d n t i các bi n i v sinh lý, c m sinh tr ng
và s t n t i c a sinh v t.
Nghiên c u nh h ng c a
m n th p lên i u hoà áp su t th m th u
+
+
và ho t tính men Na /K ATPase
tôm Th Chân Tr ng (Litopenaeus
vannamei)
Th Thanh H ng (2008) th y r ng khi chuy n tr c ti p tơm t
mơi tr ng có
m n 28‰ xu ng 0,5‰ ho c 1‰ thì áp su t th m th u c a
d ch máu tôm gi m r t nhanh t 800 mOsm xu ng 540 mOsm sau 6 gi , khi
Nhóm cá

10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


gi m
m n c a tôm t ng t xu ng 3‰ thì áp su t th m th u c a d ch máu
tôm c ng gi m t ng t t 800 mOsm xu ng 560 mOsm sau 6 gi và 1 ngày

thí nghi m. Theo ó n ng
ion Na+ trong d ch máu tôm 28‰ không thay
i (380 mmol/L) nh ng gi m nhanh và có ý ngh a i ch ng (p< 0,05)
m n 0,5‰ (180 mmol/L) và 1‰ (200 mmol/L) sau 6 gi .
Nghiên c u nh h ng c a 3 n ng
mu i khác nhau (15, 35, 55‰)
lên s thay i áp su t th m th u c a cá M ng milkfish (Chanos chanos)
Swanson (1998) th y r ng, sau 2 gi áp su t th m th u c a cá t giá tr cao
nh t 430 mOsmolkg-1 55‰ và cao h n có ý ngh a so v i hai nghi m th c
còn l i là 372 mOsmolkg-1 35‰ và 363 mOsmolkg-1 15‰ (p<0,01). Tuy
nhiên sau 4 gi thí nghi m, áp su t th m th u c a cá nghi m th c 55‰ gi m
có ý ngh a (p<0,01) so v i 2 nghi m th c còn l i.
Th Thanh H ng và ctv (2004) kh o sát s thay i áp su t th m
th u và m c
tiêu hao oxy c a tôm sú gi ng PL15
i nh h ng c a các
n ng
mu i 0, 1, 3, 6 và 15‰, cho th y khơng có s khác bi t có ý ngh a
th ng kê (p>0,05) v m c tiêu hao oxy. Tuy nhiên, áp su t th m th u c a máu
tôm nghi m th c 0‰ khác bi t r t có ý ngh a so v i nghi m th c còn l i
(p<0,01). Áp su t th m th u nghi m th c 1‰ không có s khác bi t so v i
nghi m th c 3‰ nh ng khác bi t có ý ngh a so v i nghi m th c 6 và 15‰
(p<0,01). Áp su t th m th u t ng d n t mơi tr ng có n ng
mu i th p n
mơi tr ng có n ng mu i cao.
Theo Sardella (2004a) khi nghiên c u c ch c a s c ch u ng
m nl nh n
m n c a n c bi n c a cá Rô Phi lai California (Oreochromis
mossambicus X O. urolepishornorum) ã cho th y r ng v i ph ng pháp
thu n hoá cá t ng

m n 10 g/l/ ngày, v i
m n t 35 n 95 g/l k t qu
cho th y cá Rơ Phi lai này có s
u hồ cân b ng bên trong c th theo s
thay i
m n c a môi tr ng, b ng cách gia t ng t l u ng n c vào và gia
ng ho t ng trao i ion Na+/ K+ - ATPase mang cá khi cá
m n 65g/l
sau 24 gi so v i
m n 45 và 55g/l thì khơng có s thay i.
m n
65g/l tr lên có s thay i l ng t bào Chloride, ng th i gia t ng s
u
hoà huy t t ng và ion. Áp su t th m th u c a huy t t ng gia t ng không
áng k
m n 75g/l sau 24 và 120 gi thí nghi m.
Khi pH quá cao hay quá th p u có tác ng l n n kh n ng
u
hịa áp su t th m th u c a màng t bào, làm r i lo n quá trình trao i mu i c gi a c th c a sinh v t v i mơi tr ng ngồi (Boyd, 1982). B i vì khi
pH c a mơi tr ng n c cao s t o ra nhi u NH3 và ng c l i t o ra nhi u H2S
ho c NO2-, các y u t này u nh h ng n i s ng th y sinh v t nói chung
và u trùng tơm bi n nói riêng. Khi pH v t qua gi i h n 8,3 thì h u h t

11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add