Phân tầng trong giai cấp công nhân việt nam hiện nay

Phan tang trong giai cap
cong nhan Viet Nam hien nay
Nguyin Thi T h u H a '
Trirdng Dai hoc Thuang mai.
Email:
Nhan ngay 20 thang 11 nam 2018. Chap nhan dang ngay 3 thang 12 nam 2018.
Tom tat: Hien tugng phan tang trong giai cap cong nhan Viet Nam hien nay dang dien ra ngay
cang manh me. Ben canh nhimg tac dgng ti'ch cue, hien tugng phan tang cung co nhung tac dgng
tieu cue den qua trinh phat trien cua giai cap cong nhan Viet Nam. Phan tang trong giai cap cong
nhan Viet Nam hien nay the hien d phan boa ve thu nhap (gifta cac nganh nghe, cac viing mien, cac
thanh phan kinh te) va phan boa ve trinh do hgc van, nghe nghiep. Phan tang trong giai cap cong
nhan lam giam nhip do phat tnen chung ciia giai cap cong nhan, lam giam ti'nh thong nhat va doan
ket, lam gia tang su thd a ve chfnh tri trong mgt bg phan giai cap cong nhan.
Tir khoa: Phan tang, tang ldp, giai cap cong nhan.
Phan loai nganh: Triet hgc
Abstract: Straufication has been taking place more and more strongly among Vietnam's working
class. In addition to the positive impacts, it also has negative ones on the development process of
the class. The stratification is reflected in the income differentiation among industries, regions and
economic sectors, and the differentiation in education levels and occupations, h slows down the
overall pace of development of the working class, reducing the unity and solidarity while
increasing the attitude of indifference towards political matters among a part of the class.
Keywords: Stratification, stratum, working class.
Subject classification: Philosophy

1. M d 6hu
Ting ldp trong giai d p la kit qua cua sy
phan hda giai cip d muc eao. Mdt giai c4p

bao gid cung cd nhieu tang Idp vdi trinh dp
giac ngd, lgi fch khac nhau. Trong mdi giai
cSp cd mdt tang Idp hat nhan; va chi cd lang

Icrp hat nhan mdi cd kha nang phan anh


Khoa hgc xa hgi Viet Nam, so 2-2019
dugc Ipi ich va quy tu nguyen vpng cho
toan Ihl giai cdp. D l i vdi giai cap cdng
nhan Viet Nam cung vay. So vdi cac giai
cap khac d Viet Nam hien nay, giai cap
cdng nhan cd mot dac dilm vugt trdi, dd la
tfnh thing nh^t, doan kit cao. Nhung tren
thyc ll, npi bp giai c4p e5ng nhan Viet Nam
van cd sy phan t§ng tren nhilu phuang dien
(thu nhap, tuli nghi, tay nghe, trinh dp giac
ngp chi'nh tri, trinh dp khoa hpc cdng
nghe...). Trong Nghi quylt TW 6 khoa X,
Dang Cpng san Viet Nam nhan dinh: "Cdng
nhan nudc ta khong ddng deu ve nhan thftc
xa hpi, giac ngd giai cap. ban linh chi'nh tri,
y thftc td chftc va ky luat lao dpng; sd cdng
nhan trf thuc tang manh nhung chenh lech
giua cac nganh nghe, ITnh vye, vimg mien;
cd sy chenh lech cao va phan hda ve thu
nhap gifta cic bd phan cdng nhan" [3,
tr.277]. Sy phan tang trong giai cap cdng
nhan Viet Nam dugc the hien tren nhieu
phuang dien. Bai viet nay phan tfch ly luan
ve phan tang trong giai cap cdng nhan ndi
chung va thyc trang phan tang dd d Viet
Nam hien nay.

2. Phan tang trong giai cap cong nhan
noi chung
Trong mpt giai cap bao gid cung ton tai
nhilu tang ldp ngudi vdi nhftng dia vi kinh
te, chfnh trj, xa hdi khac nhau. Sy hinh
thanh cac lang Idp nay la hien tugng phan
tang trong giai cip. Sy hinh tiianh ting Idp
trong giai cap la san pham cua su phan hda
trong ndi bp giai cip iy (phan hda ve sd
hftu, trinh dp, dia vi ehfnh tri...). Sy phan
hoa nay vfta phan anh ciu true eua mpt
giai cap vfta phan anh qua hinh phat triln
cua giai cap dd. Dd la qua trinh van ddng
hudng tam, hoac Iy tam. Hudng lam la sy

van dpng cua cac tang Idp tinh tien din
din dia vi cua tang Idp hat nhan. Ly tam la
sy van ddng theo xu hudng chuyen hoa
giai cap [7].
Phan ting trong giai cap cdng nhao
khdng phai la van de mdi. Trong cac tac
phim cua minh, C.Mae va Ph.Angghen
nhieu Ian diing cac khai niem "tang lop
edng nhan quy tdc" hay "tang Idp vo san
luu manh". V.I. Lenin nhan xet: "Cong
nhan ma rdi rac thi khdng la cai gi ca, cong
nhan ma thdng nhat thi Iai la tat ca" [7,
tr.57]. Nhieu ngudi thudng chft y den ve
sau cua cau ndi nay ma khdng may chii j
tdi ve trudc. Sy "rdi rac" trong giai cip

edng nhan cd Ie la bieu hien cua mpt ket
cau nbieu tang d giai cap nay. Qua day co
the nhan djnh rang, xuyen sudt qua trinh
hinh thanh va phat trien, trong npi bo giai
cap cdng nhan ludn tdn tai nhieu tang lap
khac nhau. "Tap doan xa hgi nay la mpt tap
hgp kha gan bd cua nhieu tang ldp" [7,
tr.55] va la mpt "ket can thdng nhat".
Giai cap cdng nhan vdn la "con de" cua
nen dai cdng nghiep, la san pham ciia
phuong thftc san xuat cdng nghiep. Ma
phuong thuc san xuat edng nghiep tu khi ra
ddi cbo den nay da trai qua rat nbieu giai
doan phat trien vdi nhung trinh dp rat khac
nhau; va ngay ca trong cung mdt giai doan
thi trinh do cua cac bp phan cdng nghiep
cung khdng gidng nhau. Cd bp phan d trinh
dp cdng nghe cao; cd bg phan d trinh dp lac
hau ban han. Theo logic nay, giai cap cong
nhan cd mat d nhung bd phan cdng nghiep
khae nhau vdi nhung trinh do khac nhau,
trong nhftng nganh nghe khac nhau. Su
khac biet nay lam nay sinh hang loat nhung
khac biet khac v l (khac biet vl thu nhap,
dia vi xa hgi, y thuc chfnh tri...). Dieu do
dan den sy hinh thanh nhung nhdm ngucri
hay nhftng tang Idp khac nhau trong giai


Nguyen Thi Thu Ha

cap cong nhan. Nhu vay, phan tang trong
giai cap cdng nhan la til yeu, nd xuit phat
lu chfnh quy luat phat triln khdng diu cua
phuang thftc san xuat cdng nghiep, sy phan
hda trinh do cua ngudi cdng nhan trong
cdng nghiep.
Hien nay, vdi sy phat h i l n ngay cang
manh me ciia khoa hpc - cdng nghe, cua
loan cau hda kinh te, sy phan tang trong
giai cap edng nhan vSn tdn tai va cd nhung
diln bien phuc tap vdi nhilu chilu khac
nhau. Cach mang khoa hpc cdng nghe vua
tao ra dieu kien thuan lgi d l thuc diy cac
tang Idp trong giai cap cdng nhSn hoan
thien tay nghe, xda di khoang each vl trinh
dp cong nghe; nhung nd cung ddng thai tao
ra hd sau ngan each giua bd phan edng
nhan cd trinh dp cao vdi bd phan cdng nhan
khdng the vucm len de dat den trinh do hien
dai. Toan cau hda mgt mat tao dieu kien
bien thyc boa khau bieu cua C.Mac va
Ph.Angghen "vd san toan the gidi lien hiep
lai"; nhung mat khae, nd cung tao ra cudc
canh hanh kha manh cua giai cap cdng
nhan tren thi trudng hang hda sftc lao dpng.
Mat tfch eye cua sy phan tang nay bieu bien
qua trinh phat trien dan tien tdi hoan thien
cua giai cap cdng nhan theo xu hudng
"hudng tam". Mat tieu eye cua nd la dan
den sy "chia tach", "rdi rae" trong ndi bd

giai cap edng nhan, lam nay sinh xu budng
"ly tam", va tdi can trd qua trinh thuc hien
sft menh lich sft cua giai cap nay.

3. T h y c t r a n g phan tang trong giai cap
cong n h a n d Viet Nam hien nay
3.1. Phdn tdng ve thu nhdp
Mac du, trai qua nhieu Ian dieu chinh luong
tdi thilu, nhung thu nhap cua cdng nhan

Viet Nam vin cd su phan tang kha ro net.
Thu nhap (keo theo la muc sdng) cua da so
cdng nhan van cdn rat thap, bdi le luong tdi
thieu viing cni cd the bao ve dugc nhung
ngudi cd mftc luong thap nhat trong cac
doanh ngbiep. Khdng phai luang tdi thieu
tang tbi thu nhap cua cdng nhan se cao ban.
Trong kbi dd, luang cua bp phan cong nhan
(co tnnh do cao, lam viec trong eae nganh
kinh te mui nhgn, thude dien can bd lanh
dao, quan ly d mdt sd doanh nghiep) lai kha
cao, dieu do tao ra khoang each Idn trong
thu nhap cua giai cap cdng nhan. Thu nhap
eua bp cd the chenh nhau den ca chuc Ian
(dae biet gifta cdng nhan trf thftc vdi cdng
nhan lao dpng chan tay gian dan); mftc
sdng cua hp cung cd nhieu khac biet.
Xet theo loai hinh doanh nghiep, tbeo sd
lieu cua Tdng cue Thdng ke, nam 2015 thu
nhap binb quan 1 thang cua cdng nhSn

trong doanh nghiep nha nudc la 9.509.000
ddng/thang; eua cdng nhan trong doanh
nghiep ngoai nha nude la
6.225.000
ddng/thang (trong do cdng nhan trong
doanh ngbiep tu nhan ehi dat muc thu nhap
4.588.000 ddng/thang); cua cdng nhan
trong doanh nghiep 100% vdn nudc ngoai
la 7.244.000 ddng/thang, va cua cdng nhan
trong doanh nghiep lien doanh vdi nudc
ngoai 10.448.000 ddng/thang [ U , lr.375].
Nhu vay, cdng nhan lam viec d doanh
nghiep lien doanh vdi nudc ngoai cd thu
nhap binb quan cao nhat, cao ban cdng
nhan trong doanh nghiep nha nudc va gap
2,3 lan cdng nhan lam viec trong cac cdng
ty tu nhan. Mat khac, sy chenh lech ve thu
nhap gifta cac bp phan cdng nhan trong
cung mpt doanh nghiep ciang cd xu hudng
ngay cang gia tang, nhat la d eac doanh
nghiep cd vdn dau tu tryc tiep nudc ngoai
(cd nhieu doanh nghiep muc chenh lech


Khoa hgc xa bgi Viet Nam, sl 2 - 2019
luang giua cdng nhan tryc tiep san xual va
luong eua can bp quan ly, lanh dao doanh
nghiep len tdi 14-15 lan).
Xet theo nganh nghi san xuat kinh
doanh thu nhap binb quan cua mdt ngudi

cdng nhan trong nganh ndng, lam nghiep va
thfty san la 4.562.000 ddng/thang; nganh
khai khoang la 10.020.000 dong/thang;
hong nganh cong nghiep che biln, che tao
la 6.346.000 dong/thang; hong nganh xay
dyng la 6.214.000 ddng/thang; trong nganh
tai ehfnh, ngan hang va bao biem la
15.990.000 ddng/thang [11, tr.377-379].
Chenh lech thu nhap eua ngudi cdng nhan d
nganh cd thu nhap cao vdi nganh cd thu
nhap thip la 3,5 lin. Bd phan cong nhan cd
thu nhap binh quan cao tap trung chu ylu d
cac nganh san xuit kinh doanh co tfnh chat
dpc quyln, nhftng nganh kinh te mui nhpn,
ddi boi trinh dp tay nghe cao.
Xet theo viing mien, thu nhap binh quan
1 thang cua ngudi cdng nhan d cac tinh,
thanh pho Ha Npi, Bac Ninh, Quang Ninh,
Thai Nguyen, Tp. Hd Chf Minh, D6ng Nai,
Ba Ria
Vung Tau la tren 7.000.000
ddng/thang; d cac tinh Thai Binh, Phu Thp,
San La, Nghe An, Binh Thuan, Dac Lac la
4.500.000 trieu ddng/thang, d Bac Lieu chi
dat 3.937.000 dong/thang; d Ba Ria - Vung
Tau la 9.476.000 ddng/thang [11, tr.382383]. Nhftng con sd neu tren da chung minh
rang, tinh trang phan lang ve thu nhap ngay
cang trd nen sau sac trong npi bp giai cap
cdng nhan Viet Nam.
3.2. Phdn tdng ve trinh dp

Tnnh dp hpc van va trinh dp tay nghe cua
giai cap cdng nhan Viet Nam hien nay cung
cd su phan lang kha rd ret. Ve tiinh dp hpc
van ed sy phan hda sau sac gifta cac nganh

44

nghi, cac vimg mien va cac thanh phan
kinh tl. Nam 2013 van cdn 3,1% sd cong
nhan cd trinh dp tieu hpc, 26,8% cdng nhan
cd trinh do trung hgc ca sd, sd cdng nhdn
cd trinh do trung hpc phd thdng la 70,1%.
N I U chia tbeo nganh nghe, thi da phin cdng
nhan d nganh san xuat kinh doanh, cd trinh
dp hgc vin thip, ty Ie cdng nhan tot nghiep
trung hpc phd thdng d nganh ndng, lam,
thuy san cbi chilm gin 50%; ty Ie d nganh
dich vu, thuong mai, dich vu la cao nhat
(84,6%) [10, tr.61]. N I U xet tnnh dp hpc
vin theo loai hinb doanh nghiep tbi edng
nhan lao ddng trong doanh nghiep nba nudc
cd trmh do trung hgc pho thdng la 70,2%,
ty le dd d trong doanh ngbiep ngoai nha
nudc la 70,7%, trong doanh ngbiep cd von
diu tu nude ngoai la 69,7% [10, h.61]. Ty
le nay kha tuong duong nhau.
Trinh dp chuyen mdn, ky nang nghe
nghiep ciia cdng nhan Viet Nam hien nay
cftng khdng ddng deu. Theo khao sat ciia
Vien Cdng nhan va Cdng doan nam 2014,

ty le cong nhan chua qua dao tao chiem
8,8%; cdng nhan dugc dao tao tai cac doanh
ngbiep ehiem 48,0%; cdng nhan cd tnnh dp
trung cap chiem 17,9%; trinh dp cao dang
chiem 6,6% va tnnh dp dai hpc chiem
17,4%[I0,tr.62].
Ve moi tuong quan gifta trinh dp chuyen
mdn, tay nghe vdi nganh, nghe san xuat
kinh doanh, cdng nhan dugc dao lao chuyen
mdn d cac nganh dich vu va thuong mai
chiem ty Ie cao han so vdi nganh khac. Cu
the: cd 57,2% cdng nhan dugc dao tao
chuyen mdn trong nganh thuang mai va
dich vu; con sd tuong ty trong nganh xay
dyng, giao thdng van tai la 40,95%; trong
cac nganh Ihuang mai, dich vy la 31,3%;
trong nganh ca khf, dien tft la 23,3%; hong


Nguyen Thi Thu Ha
nganh del may la 28,9%; trong nganh giay
da la thip nhit vdi 20,4% [10, h.63].
Nhimg nam gan day, trong ca cau nen
kinh te da xuat hien mdt sd nganh kinh te
mui nhgn (nhu: dien lye, hda dau, ddng tau,
cdng nghe thdng tin, edng nghe dien tft,
hang khdng, dich vu, du lich, xuat khau...).
O cac nganh nay, trinh do hgc van, chuyen
mdn, ky nang nghe ngbiep eua edng nhan
dupc nang len dang ke; da hinb thanh mpt

bd phan cdng nhan trf thuc nang dpng, tiep
can nhanh vdi khoa hpc - edng nghe bien
dai, thfch ftng nhanh vdi co che thi trudng.
Vf dy, ty Ie tdt nghiep cao dang, dai hpc trd
len trong tdng sd cdrig nhan (can bd, cdng
nhan vien) cua Tap doan Dau khf Viet Nam
la 43,3%. Ty Ie do a Tap doan Dien lye Viet
Nam la 28,58%; d Tap doan Than - Khoang
san la 16%; d Tap doan Buu ehfnh vien
thdng la 26,5%; d Ngan hang Cdng thuong
la 72,6%; d Ngan hang Ngoai thuang la
94,1%; d Ngan hang Chfnh sach xa hpi la
7 4 , 7 % [ 1 , tr.l9].
Thyc trang tren cho thay, mac du da cd
nhieu chuyen bien tfcb eye, song trinh dp
trinh dp chuyen mdn, ky nang nghe nghiep
cua giai cap cdng nbSn Viet Nam cd sy
phan ling kha ro. Mdt ty le Idn cdng nhan
chua dugc qua dao tao nghe tai eac trudng
Idp, CO sd dao tao nghe chuyen nghiep. Sd
nay phan nhieu la nhung lao dpng ndng
thdn va hpc sinh sau khi tdt nghiep phd
thdng dugc cac doanh nghiep tuyen dung
vao lam cac cdng viec gian dan, mang ifnh
thdi vu. Ddi tugng nay cd hieu qua cdng
viec thap, ihu nhap khdng dn dinh, ddi song
gap nhilu khd khan. Ngugc Iai vdi bp phan
nay la bd phan edng nhan tri thuc cd trinh
dp cao. Hg lam viec trong cac nganh cdng
nghiep hien dai, ed thu nhap cao, eude song

dn djnh va sung tue. Sy phan tang ve trinh

dp dan den sy phan tang ve thu nhap, mftc
sdng, dieu kien sdng; dieu dd lam giam ti'nh
doan ket cua giai cap nay.
3.3. Nguyen nhdn cua sic phdn tdng trong
giai cdp cong nhdn Viet Nam
Thu nhdt, sy tdn tai cua nhieu hinh thftc sd
hftu, nhieu thanh phan kinh te la mgt trong
nhftng nguyen nhan din den sy phan tang
trong giai cap cdng nhan Viet Nam. Bdi vi,
mpt khi tdn tai nhieu hinb thftc sd hiJu thi
khdng phai Iiic nao Igi ich cua ngudi lao
ddng, cua tap the ngudi lao dpng va ciia xa
hdi cung ddng nhat. Nhiing edng nhan cd
CO phan trong cac cdng ty, nha may, xf
nghiep se cd thu nhap eao; edn Iai nhftng
ngudi khdng cd ed phan, ihu nhap se thap.
Hien nay, qua trinh cd phan hda dang dugc
thuc day manh me, ty Ie cdng nhan cd cd
phan (trong cac cdng ly, nha may, xf
nghiep...) ngay cang cao. Sy Idn tai nbieu
thanh phan kinh te cung dan den tam Iy
"con de", "con nudi" trong giai cap cdng
nhan. 0 eac thanh phan kinh te lien doanh,
lien ket, nhieu doanh nghiep thu nhap chua
cao va chfnh sach bao dam quyen lgi, lgi
fch cho ngudi cung chua tdt. Ngugc Iai, d
Ihanh phan kinh te nba nudc van de nay
dugc quan tam thuc hien tdt ban.

Thic hai, kinh le tbi tru'dng cftng la
nguyen nhan dan den phan hda sue lao
ddng trong giai cap cdng nhan. Thi trudng
lao dpng dang thieu cdng nhan Ianh nghe,
thfta edng nhan lao dpng gian don. Bd phan
edng nhan lanh nghe de dang tim dugc viec
lam va cd mue thu nhap cao, edn bd phan
cdng nhan lao dpng gian dan khd tim dugc
viec lam han va thu nhap cung thap hon,
tham chf ed mdt bp phan cdn khong dupc
thi trudng chap nhan.

45


Khoa hpc xa hoi Viet Nam, so 2 - 2(Ug_
Thti ba, su phat tii6n va iing dung khoa
hpc - cong nghe vao san xuat la mot nguyen
nhan din den su phan tSng vl trinh dp va thu
nhap n-ong giai cip cong nhan. Khi may moc
dupc ung diing nhiSu trong san xuat thi dpi
ngu cong nhan co trinh dp cao ngay cang
duoc trong dung. Dac biet, a mot so ngaiih
nghS moi (nhu dJu Idii, dien tit, tin hgc, vien
thong...), nguoi cong nhan cin co trinh dp
cao. Thu nhap ciia bp phan nay ciing cao
hon hjn so vai bp phan cong nhan lam viec
trong cac nganh nghS truyjn thong. Them
niia, su hinh thanh va phat triln cua nen kinh
t6 tri thirc dang tao ra dpi ngii cong nhan tri

thuc CO tri tue, trinh dp tay nghe ngay cang
cao. Hp se dem lai mpt buoc nhay vpt ve
nang suit, chit lupng lao dpng. Thu nhap
cua hp se tro nen ngay cang cao so voi mat
bing chung ciia xa hoi. Kinh tl tri thitc cung
se lam cho mpt bo phan cong nhan co the tro
thanh thit nghiep hoac b6 sung vao dpi quan
lao dpng du bi. Boi khi kinh tl tri thiic phat
triln, CO ciu nganh kinh tc se co bien dpng
manh. Nhiing nganh cong nghiep truyen
thing se giam din, trong khi mpt s6 nganh
dich vu, nhQng nganh sii dung cong nghe
tien tiln se gia tang. Mpt bp phan khong nho
cong nhan se tro nen tut hau, khong co kha
nang thay dli dl thich nghi kip voi su bien
dli cua CO ciu nganh nghe; bi danh bat khoi
quy dao san xuat.

nhan theo hucmg truang thanh va hucmg ve
hat nhan giai cip. Qua trinh nay lam tang
cuong ti'nh thong nhit cho giai cip cong
nhan. Tuy nhien, nhihig han che, thieu sot
trong viec hoach dinh chien Iuac phat trien
giai cip cong nhan tac dpng tieu cue den
qua trinh phan ting trong giai cap cong
nhan. Vi du: truoc day ca che bao cap da
lam giam dpng luc phin dau dl vuon len
dia vi cao han v l trinh dp van hoa, tay
nghi, thu nhap cua cong nhan; viec sip xep,
tinh gian bp may, giam bien che khien cho

rit nhilu cong nhan miit viec lam, dan den
phai nhat nilm tin, lung lay y thiic chi'nh tri
ciia bp phan nay; viec quan ly, phan phoi
phiic lai trong lao dong chua tit; dieu do da
lam gia tang chenh lech thu nhap qua Ion
giiia cac bp phan cong nhan; t?o ra su each
biet lan vl thu nhap va mite s6ng trong npi
bp giai cap cong nhan.

Thir nam, trong giai cip cong nhan con
kh6ng it nguoi ngai hpc tap, cham doi moi,
cham tilp thu khoa hpc va cong nghe hien
dai, thu dpng trong flm kilm viec lam va
ngai thay d6i nghi nghiep. Nhieu cong
nhan chua nhan thuc duac diy du vai tro, vj
trf ciia minh ciing nhu cua giai cap rainh_;
thilu tfnh tien phong guang mau; thieu no
luc trau d l i hpc vin ky nang nghe nghiep.
Chfnh dilu nay da lam cho ho ngay cang
tra nen lac hau va co xu huong "ly tam", ho
tro thanh mpt tro luc tren con duong dita
Thu- tu, nhiing yeu to vi mo co anh giai cip cong nhan phat triln tien toi hien
hucmg kha 1cm den su phan tang trong giai dai bit kip xu t h i cua giai cap cong nhan
cap cong nhan. Nhirng tac dpng tich cue, the gioi.
thuan chieu trong duong loi, chinh sach
phat trien giai cap cong nhan cua Dang va
Nha nuoc Viet Nam khien qua trinh phan 3.4. He qua ciia su phdn tang trong giai
tang trong giai cap cong nhan dien ra theo cdp cong nhdn Viet Nam
chieu thuan voi muc tieu "phat trien giai
cip cong nhan Viet Nam ca ve so lupng va Truoc hit, cin khing dinh ring, khong phai

chat lupng, trinh dp van hoa, tay nghe, giac mpi su phan hoa, phan ting trong giai cap
ngp chfnh trj". Dieu niiy tao nen mpt qua cong nhan diu la tieu cue. Tren mpt so mat,
trinh chuyen dich Ion trong giai cap cong mpt s6 ITnh vuc, su phan ting se kich thfch
46


Nguyin Thi Thu Ha
qua trinh phat trien cua giai cap cdng nhan
Viet Nam. Nd ddi hdi ngudi cdng nhan phai
nd luc phan dau nang cao trinh dp de dap ung
yeu cau cua sy nghiep cdng nghiep hda, hien
dai hoa (CNH), (HDH) dit nudc va hpi nhap
kinh te qude te. Trong giai doan hien nay, khi
chung ta dang thuc hien nguyen tae phan phdi
theo lao ddng, thi sy khae biet vl thu nhap
cua ngudi cdng nhan (nhat la vdi nen kmh l l
qua dp nhu nudc ta) la mdt tat yeu khdng thi
hanh khdi. Su phan phdi "binh quan", eao
bang nhu hudc day lam thui chpl tai nang,
lam mat y chf phan dau eua ngudi lao ddng.
Ben canh do, de thyc hien thang loi sy ngbiep
day manh CNH, HDH dit nude, ehiing ta
cung rat can mdi dpi ngQ cdng nhan cd trinh
dp vugt trdi ve nang Iyc chuyen mon va ky
nang nghe ngbiep. Viec hinh thanh va pbal
trien dpi ngu cdng nhan tn' thftc la mdt doi bdi
tat yeu. Day la ddi ngu het sftc quan trgng,
quyet dinb tuang Iai cua nen kinh le. Viec
dam bao va nang cao thu nhap cho bd phan
cdng nhan nay la ca sd de chung ta xay dung

dugc mdt ddi ngu cdng nhan tri thftc ddng
dao, ddng gdp to Idn vao qua trinh xay dyng
va phat trien dat nudc. Sy phan tang cd mat
tfch eye, vi do la dau hieu phat trien ve ehat
cua cdng nhan tren cae khfa canh nhu trinh dp
hpc van, trinh dp chuyen mdn, ky nang nghe
nghiep, y thftc giae ngp giai cap.
Tuy nhien, sy phan tang giai cap cdng
nhan Viet Nam hien nay cd nhiing ban che
nhu sau. Mpt la, sy phan tang giai cap cdng
nhan lam giam nhip do phat trien chung cua
giai cap cdng nhan. Su phan tang ve thu
nhap dan den nhimg bat binh dang xa hdi,
xuat hien mau thuan va lgi ich khac biet
giua cae bd phan edng nhan trong cac thanh
phan, nganh kinh te khac nhau va tham chi
la trong ca rapt thanh phan, mgt nganh kinh
le; dieu dd tao ra sy phan hda giau ngheo
trong npi bd giai cap cdng nhan. Trong khi
do, sft menh cua giai cap edng nhan la dau

tranh cho sy tien bg va cdng bang cua xa
hpi, day lui nhimg mau thuan va sy khac
biet ve lgi fch ciia ngudi lao dpng. Han the,
tang ldp cdng nhan cd trinh dp thap, khdng
theo kip su tien bp eua khoa hpc va cong
nghe se bi tyt hau, va rat cd the bi dao thai
ty nhien. Hp budc phai quay trd Iai vdi dia
vi eua giai cap ndng dan hoac gia nhap vao
cac giai tang khac trong xa hdi,

TLai la, sy phan tang giai cap cdng nhan
lam giam tfnh thdng nhat, do^n ket trong
giai cap cdng nhan. Thieu tinh thdng nhat,
doan ket, giai cap cdng nhan khdng the thuc
bien thang lgi sft menh lich su cua minh.
Tren thyc te, khi ma cimg nam trong mdt
giai cap, nhung thu nhap cua ngudi eong
nhan d nhftng nganh, nhftng loai hinh
doanh nghiep khac nhau lai chenh nhau den
ca chuc lan, va tham chf, cd ca su mau
thuan ve Igi feb, tbi hg khd trd thanh mdt
khoi thong nhat. Khi trinb dp nhan thuc,
trinh dp tay nghe, y thftc chfnh tri cua hp cd
sy khae biet, thi hg se rat khd cd sy ddng
thuan va tieng ndi chung.
Ba Id, phan tang trong giai cap cdng
nhan tac ddng tieu cue den qua trinh thyc
hien sft menh lich su ciaa giai cap nay. Mdt
bp phan cdng nhan, do thu nhap cdn thap,
chua du sdng, nen khd cd thdi gian va dieu
kien de quan tam den eac van de chfnh tri xa hpi. Su bang quan, thd a ve chfnh tri, su
tai xuat hien tam ly lam thue d ngudi cdng
nhan se la nguyen nhan Idn gay can trd giai
cap cdng nhan doan kel dau tranh de thyc
hien su menh cua giai cap minh.
3.5. Gidi phdp hgn che nhicng tdc dPng tieu
ciec cda qud trinh phdn tdng trong giai cdp
cong nhdn Viet Nam
Tiru nhdt, can xay dyng, hoan thien chfnh
saeh tien lucmg cho ngudi cong nhan; dieu

chinh muc luang tdi thieu chung tiep can
47


Khoa hgc xa hpi Viet Nam, so 2-2019
nhu ciu, mftc song toi thieu cua ngudi lao
dpng va gia dinb hp; khic phuc chfnh sach
tiln luong tdi thilu cdn thap nhu hien nay
dl bao dam tiln trinh hdi nhap. Viec dieu
cbinh tiln luang tdi thieu chung phai tren
ca sd tang trudng kinh te, kha nang chi tra
ciia doanh nghiep, bien dpng chi so gia tieu
dung (CPI), tuang quan mftc sdng gifta khu
vuc nong thdn va thanh thi, cac tang Idp
dan cu, Thyc hien Ip trinh thdng nhat muc
luang tii thilu va cd ca che tien luang cu
the cho cac loai hinb doanh ngbiep. Trong
dd, can nghien cftu lam rd luan eft ve lien
luong toi thieu viing va tfnh den kha nang
chi tra cua doanh nghiep, nhat la doanh
nghiep vfta va nho. Ben canh dd, can md
rpng quyen ty chii cua doanh nghiep trong
viec xep luang, tra luong cbo ngudi lao
dpng, phu thupc vao nang suat lao ddng va
hieu qua san xuat kinh doanh ciia doanh
nghiep. Song, doanh ngbiep cung phai xay
dyng cbinh sach tien luong phiJ hgp vdi
dieu kien cua dan vi mmh, xay dung djnh
mftc, dan gia lien luong, thang, bang
luang, quy che tra luang theo sy hudng

dan cua nha nudc; ap dung ca chi thda
thuan thuc sy, dinh ky bang nam gifta cac
ben ve tien luong trong doanh nghiep;
nSng mat bing ehung trong thu nhap cua
ngudi cong nhan, nit ngin sy chenh lech
trong Ihu nhap cua hg.
Thu hai, can diy manh sy nghiep CNH,
HDH gan vdi phat trien kinh tl tri thuc va
chu dpng hpi nhap kinh l l quIc le nham
nang cao nang suit lao dpng, cai thien thu
nhap cho ngudi cdng nhan. CNH, HDH
(vdi npi dung ca ban la chuyin dli can ban,
toan dien cac boat ddng san xuit, kinh
doanh, dich vu va quan Iy kinh ll - xa hdi tft
cho theo nhung quy trinh cdng nghe thu
cong la chfnh sang sft dung mdi each pbl

biln nhung quy trinh cdng nghe, phuong
tien va phuang phap tien tien hien dai) tao
ra nang suat lao ddng, hieu qua, trinh do
van minh kinh te - xa hgi cao. Qua trinh nay
gdp phan quan trgng nang cao nang suat,
chit lugng lao dpng; dd la ca sd quan trgng
dl cai thien thu nhap cua ngudi edng nhan.
Day ciang la tien de co ban de phat trien giai
cap cong nhan theo budng trf thftc hoa, hinh
thanb ngay cang ddng dao bg phan cong
nhan hf tbftc, tien tdi xoa dan ranh giai
trinh dp trong giai cap edng nhan.
Thie ba, can nang cao trinh dp hpc vin,

trinh do chuyen mdn, ky nang nghe nghiep,
timg budc tri thuc hda giai cap cdng nhan,
Trong bat ky thdi dai nao, ve nguyen tac,
tang trudng kinb te bao gid cung dugc quy
dinh bdi nhan td con ngudi vi xet den ciing,
trinh dp ciia xa hdi tuy thudc trudc het vao
nang luc, trf tue cua ngudi lao dgng. Vdi co
che phan phdi tbeo bien nay thi thu nhap
cua ngudi cdng nhan ti le thuan vdi trinh do
chuyen mdn, ky nang nghe nghiep va hieu
qua lao ddng cua hp. Vi vay, giao due dao
tao la yeu to quyet dinh den chat Iugng giai
cap cdng nhan tren mgi phuang dien. Khi
ngudi cdng nhan co trinb do hgc van, tay
nghe cao, cd trinh do nam bat va sang tao
cdng nghe mdi, thi hp thfch ftng dupc voi
nhung ddi hdi cua lien bd khoa hpc va ky
thuat, de dang tim kiem viee lam va moi
trudng lam viec thuan lgi de nang cao thu
nhap cua ban than. Vi vay, yeu cau ciia giao
due trong bdi canh hien nay la phai gan dao
tao vdi viec lam, dao tao vdi su dung, dao
tao dap ftng nhu cau cua xa hdi va theo
hudng tri thuc hda, nhim nit ngin khoang
each ve trinh dp giua cac bd phan trong giai
cip cong nhan.
Thie tu, can tang cudng giao dye ban ITnh
chfnh ti:i, y thuc giac ngp giai cip cho cong

Nguyen Thj Thu Ha
nhan. Nang eao ban ITnh chfnh tri, f thftc
giac ngd giai cap la van de het sftc quan
trgng de giai cap cdng nhan thuc bien thang
Igi sft menh lieh su cua minh. Vi vay, can
tang cudng giao due, bdi dudng y thftc giai
cap, y chf each mang, nang cao ban ITnh
chinh tri cho giai cap cdng nhan lam cho hg
thyc sy vftng vang, kien dinh vdi muc tieu,
Iy ludng cfta giai cap minh; cd long tin, cd
quyet lam eao ung hd va thyc hien thang lgi
dudng Idi ddi mdi dat nudc theo myc tieu
"dan giau, nudc manh, xa hdi edng bang,
dan chu, van minh". Can xay dyng niem tin
khoa bpc vung chac cho cdng nhan, giftp
cdng nhan nhan thftc rd dugc rang, sy
ngbiep xay dyng chu nghTa xa hpi d nudc ta
thanh cdng hay khdng hoan toan phu thudc
va sftc manh cua toan the giai cap edng
nhan chft khdng phai chi d mdt vai lang Idp
trong giai cap. Ddi vdi bp phan edng nhSn
trong cac doanh nghiep ngoai nha nudc va
doanh nghiep cd vdn dau tu nudc ngoai,
can phai giao due de hp hieu duge rang,
lam viec d khu vyc ngoai qudc doanh eung
cd gia tri nhu khu vyc quoc doanh. Cdng
nhan can phai tham gia phat trien eac thanh
phan kinh te nay vdi tinh than ty giac, cd y
thue Id chftc ky luat cao, nang suat lao ddng
tot (de nang cao thu nhap cua ban than,

ddng thdi can phat hien, dau tranh ngan
chan nhftng viec lam sai trai cua cac Id chirc
nay lam cho khu vyc kinh te ngoai quoc
doanh phat trien theo dung dinh hudng xa
hpi chu nghTa).

Ihl chfnh tri - xa hdi. Cac cap Ianh dao phai
thudng xuyen lang nghe y kien cua cdng
nhan, quan tam dung mftc den dpi ngu cdng
nhan trong cac thanh phan kinh te. Can xay
dyng he thdng chfnh sach phu hgp de dam
bao Igi fch cua mdi tang ldp va eua ca giai
cap cdng nhan trong qua trinh day manh
CNH, HDH dit nudc. Hudng quan tam
trudc tien la vai tro chu dao cua cdng nhan
trong thanh phan kinh te nha nudc can dugc
tiep tyc xay dung va the hien rd tren thyc
te. Cdng nban trong thanh phan kinb te nha
nudc can phai vuon len bang chfnh su "an
nen lam ra" cua minh, bang tfnh tien phong
giai cap, giac ngp Iy tudng de lao ra "sue
hut" ddi vdi cac tang Idp edn Iai trong giai
cap cdng nhan. Ben canh dd cung can ehii y
den bp phan cdng nhan trong cac thanh
phan kinh le ed vdn dau tu nudc ngoai. Can
cd ca che giam sat va bao ve quyen Ipi cho
ngudi cong nhan trong eac doanh nghiep
thupc thanh phan kinb te nay.

4. Ket lu^n

Phan tang trong giai cap cong nhan la mpt
van de xa hdi kha phftc tap va cd anh hudng
khdng nhd den qua trinh thyc hien sft menh
lich su cua giai cap nay. Trong tuang lai, sy
phan tang chua the mat di ngay ma co the se
dien ra manh me ban. Vi vay, trong chien
lugc xay dung giai cap cdng nhan Viet Nam
d nhung giai doan tiep tbeo, can nhimg
Thic ndm, can tang cudng sy Ianh dao nghien cuu cu the va sau sat hem nfta ve van
cua Dang, quan Iy cua Nha nudc va phat de nay, can tim ra giai phap hftu hieu nhat
buy vai trd cua cac td eac chfnh tri - xa hdi nham budng sy phan tang trong giai cap
trong qua trinh phat trien giai cap cdng eong nhan theo xu the "hudng tam", can lao
nhan; tao sy ddng thuan, doan kel, gan bd nen sue manh, sy doan kel, thdng nhat trong
trong giai cap cdng nhan la trach nhiem Idn giai cap nay hudng tdi myc tieu xay dung
lao thupc vl Dang, Nha nudc va cac doan giai cap cdng nhan Viet Nam thyc sy vihig


Khoa hgc xa hgi VietNam, so 2 - 2Q19
manh; tao tiln d l tiiuan lgi de giai cap cdng
nhan thyc hien thing Igi su nghiep day manh
CNH, HDH dit nudc.

[5]

Pham Van Giang (2017). 5ir biin ddi cita giai
cdp cong nhan Viet Nam dirdi tdc dgng cQa hpi
nhdp quoc te hien nay. Luan an Tien si, Hoc
vien Chi'nh tri Quoc gia Ho Chi Minh, Ha Npi.

[6]

Tai lieu tham khao

Le H&u NghTa, Le Nggc Hiing (D6ng Chu
bien) (2012), Ca cdu xa hoi. phdn tdng m h$\
Irong diiu

[1]

Ban Tuyen giao Tmng irang (2008), Nghi
quyil HOI nghi Trung uong 6, Khaa X. Nxb

[7]

Chinh tri qu6c gia, Ha Ngi
[2]

phdt trien ly lugn ve giai cdp cong nhdn Vtet

quoc gia. Ha Ngi.
[8]

Nguyen Dinh Tan (2CX)5), Ca cdu xd hoi vd phan

[9]

Nguygn Dinh Tin (Chii bien) (2010), Xu

tdng xd hoi, Nxb Ly loan chi'nh In, Ha Ngi

Nam trong dieu kien kinh te tht trudng, day
manh cdng nghiep hda, Men dgi hoa vd hgi
nhgp qudc te, Nxb Lao dgng, Ha Ngi.
[3]

Dang cong san Viet Nam (2009), Vdn kien Hgi
nghi Ban Chdp hdnh Trung irang Ddng khda X
(Hpi nghi Idn ihu ba, lu, ndm, sdu, bdy vd
chin), Nxb Chi'nh tn quoc gia, Ha No).

[4]

huang phdn lang xd hgi trong qud trinh phdl
Irien kinh li Ihi truong d Viet Nam hien nay.
Nxb Lao dong, Ha Npi.
[10] Vii Quang Thg (Chii bien) (2015), Xdy dtmg
loi sdng vdn hoa cua cong nhdn Vtit Nam • tj

Pham Van Giang (2012), Xu hirdng van ddng

ludn vd ihirc tiin, Nxb Lao dgng, Ha Noi.

ciia giai cdp cong nhdn Viet Nam Irong qud

[11] Tong cue Thong ke (2017), Nien gidm tliong

trinh doi mai, Nxb Chi'nh In quoc gia, Ha Ngi.

50

Nguyen An Nmh (2008), Ve xu hudng cong
nhdn hda d nudc ta hiin nay, Nxb Chinh Iri

Hoang Chf Bao, Nguyen V\k Thong, Biii Dinh
Bon (Dong Chii bien) (2010), Mdi sd van de

kien ddi mdt d Viet Nam, Nxb

Chinh tri quoc gia, Ha Noi

ke ndm 2016. Nxb T h i n g ke, HaNgi