VỀ VIỆC BỔ SUNG NƯỚC VÀ VITAMIN TRONG MÙA RÉT doc

VỀ VIỆC BỔ SUNG
NƯỚC VÀ VITAMIN
TRONG MÙA RÉT

Tác giả : TS. DS. NGUYỄN HỮU ÐỨC (Ðại học Y Dược -
TPHCM)
Hàng ngày, cơ thể ta phải được cung cấp
đủ với tỷ lệ cân bằng các nhóm chất dinh
dưỡng, bao gồm: chất đạm, chất đường -
bột, chất béo, vitamin và chất khoáng.
Ðồng thời, ta phải uống đầy đủ nước vì nước chiếm đến
gần 75% trọng lượng cơ thể, giữ nhiều vai trò quan trọng
trong hoạt động sinh lý và thường xuyên được bài tiết ra
ngoài. Tuy nhiên, có nơi có lúc, một số người đã không
uống đủ nước hoặc còn hạn chế sử dụng nguồn cung cấp
vitamin, đặc biệt là vitamin C từ rau quả tươi. Thường
gặp là ở miền Bắc nước ta, vào mùa đông trời rét, nhiều
người ít uống nước vì ngại phải đi tiểu thường xuyên;
Hoặc không dùng rau quả tươi, quả chua vì cho rằng có
tính "hàn" làm "lạnh bụng". Những trình bày sau đây sẽ
cho thấy việc bổ sung nước và vitamin đầy đủ trong mùa
rét là việc rất cần thiết.
VAI TRÒ QUAN TRỌNG CỦA NƯỚC ÐỐI VỚI CƠ
THỂ
Thông thường hàng ngày ta cần uống khoảng 2 lít nước để bù
vào lượng nước được bài tiết ra khỏi cơ thể (qua nước tiểu,
mồ hôi, hơi thở ). Vào mùa hè khí hậu nóng bức hoặc đối
với người lao động chân tay nặng, lượng nước uống vào mỗi
ngày đòi hỏi phải hơn 2 lít. Nước nhất thiết phải được cung

cấp đầy đủ để duy trì khối lượng tuần hoàn của máu, giúp tạo
môi trường vận chuyển và chuyển hóa các chất dinh dưỡng,
đặc biệt giúp điều hòa thân nhiệt v.v Trước nay không ít
người cho rằng nước có trong cơ thể chỉ đóng vai trò duy
nhất giúp điều hòa thân nhiệt, tức là giúp tạo mồ hôi, thải
nhiệt và làm mát da khi trời nóng, vì vậy hiểu lầm vào mùa
đông trời rét, do cơ thể không đổ mồ hôi nên không cần uống
nước. Thật ra, trong trường hợp này vẫn cần uống nước đầy
đủ (tất nhiên lượng nước có thể giảm đi so với khi trời nóng
bức) để bảo đảm cho cơ thể hoàn thành tốt các chức năng
sinh lý. Nếu nước không được cung cấp đủ, có thể sẽ dẫn đến
một số rối loạn trong cơ thể, đặc biệt nếu uống nước quá ít dễ
có nguy cơ bị sỏi niệu, táo bón (từ táo bón dễ dẫn đến bệnh
trĩ). Riêng đối với phụ nữ càng cần uống đủ nước, tránh táo
bón để giúp da dẻ mịn màng, tươi đẹp, nhất là trong mùa rét
da rất dễ bị khô. Ta nên dùng đa dạng các loại nước như
nước lã đun sôi để nguội, nước khoáng, nước trà, nước trái
cây (nước chanh, nước cam ) để tạo sự ngon miệng mà vẫn
duy trì đủ lượng nước cần thiết.
VAI TRÒ CỦA VITAMIN
Do cơ thể chúng ta không tổng hợp được vitamin, vì vậy cần
được cung cấp vitamin thông qua các thức ăn thức uống.
Trên lý thuyết, nếu ta ăn uống đầy đủ và cân bằng dưỡng chất
thì không sợ thiếu vitamin. Tuy nhiên, có thể do việc bảo
quản và chế biến thức ăn không tốt (như nấu chín các loại rau
cải sẽ bị mất vitamin C); Hoặc do sự hấp thu ở đường tiêu
hóa kém nên dù ăn uống đầy đủ cơ thể vẫn có thể thiếu
vitamin. Ðặc biệt, một số đối tượng sau thường có nguy cơ
thiếu vitamin: Người ăn kiêng (như ăn chay), người sau cơn
bạo bệnh, bệnh nhân lao phổi, phụ nữ có thai, phụ nữ cho con

bú, phụ nữ đang dùng thuốc ngừa thai, trẻ em chậm lớn,
người hút thuốc, nghiện rượu. Những đối tượng vừa kể có
khi phải dùng thuốc bổ sung vitamin.
Riêng đối với người ở miền Bắc nước ta, vào mùa đông trời
rét, ngoài việc ngại uống đủ nước, còn không thích ăn rau
quả tươi, quả chua nên thường dẫn đến thiếu vitamin C. Lâu
nay, vitamin C đã được thừa nhận là rất cần thiết cho sự tạo
thành collagen, chỉnh sửa mô trong cơ thể và tham gia vào
nhiều phản ứng chuyển hóa. Ðặc biệt, vitamin C có vai trò
quan trọng trong chức năng miễn dịch, giúp cơ thể tăng sức
đề kháng chống nhiễm trùng. Như vậy, vitamin C có tác dụng
giúp vết thương mau lành (do giúp tạo collagen), dùng để
phòng cảm cúm (do giúp cơ thể tăng sức đề kháng chống
nhiễm trùng). Do đó, trong mùa rét chúng ta cũng rất cần
vitamin C và quan điểm không nên ăn rau quả tươi, quả chua
vì sợ "lạnh bụng" là không đúng. Trong khi vào mùa rét, ta
rất dễ bị cảm cúm nên càng cần ăn nhiều rau quả tươi, quả
chua để tăng sức đề kháng, thậm chí có thể dùng thêm thuốc
bổ sung vitamin C.
Hiện nay, có dạng thuốc rất thích hợp để bổ sung vitamin là
dạng viên sủi. Khi uống, ta hòa tan viên sủi vào nước để trở
thành dạng thuốc lỏng, vừa giúp thuốc hấp thu nhanh vừa bổ
sung được một lượng nước cho cơ thể. Tuy nhiên cần lưu ý
chỉ nên dùng 1 viên sủi hàm lượng 1g vitamin C mỗi ngày
chứ không nên dùng quá nhiều. Ðối với người kiêng muối
(như người bị bệnh cao huyết áp được khuyên không nên ăn
mặn), phải xem xét lượng natri trong viên sủi có thích hợp
hay không? (đôi khi phải tránh dùng), vì trong viên sủi bọt có
chứa natri do chứa tá dược rã sinh khí (natri carbonat hoặc
natri bicarbonat) - mà thực chất việc kiêng muối cũng chính

là kiêng natri.