GIÁO TRÌNH QUI TRÌNH BẢO QUẢN TÀI LIỆU pptx

GIÁO TRÌNH

QUI TRÌNH BẢO
QUẢN TÀI LIỆU

Mục lục

Hướng dẫn đóng sách thư viện

Làm vệ sinh bề mặt giấy

Sửa chữa đồ tạo tác bằng giấy

Duỗi và làm phẳng giấy bằng cách làm ẩm

Phương pháp bao kín bằng phim pô-li-ét-te sử dụng băng dính hai mặt

Cách làm khung và bản lề

Xử lý bảo quản đối với những công trình nghệ thuật và vật tạo tác trên giấy
không đóng thành tập

Cách xử lý bảo quản đối với tài liệu đóng thành tệp có giá trị

Lựa chọn và làm việc với người làm công tác bảo quản



Sherelyn Ogden - Trư

ởng bộ phận Bảo quản, Hiệp hội lịch sử
Minnesota
Sách có giá trị khác nhau và được sử dụng khác nhau, do
vậy cần lựa chọn cách đóng thích hợp khi chúng bị rách
nát. Đóng lại sách thư viện là một hình thức phổ biến hơn
cả. Đây là một sự lựa chọn hay nếu như lấy vấn đề kinh tế
và tính bền làm mục tiêu. Việc làm này phù hợp với
những cuốn sách có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về mặt
thông tin mà nó chứa đựng và không có giá trị như những
vật thể. Sách có ý nghĩa tạo tạc hoặc có tính liên hợp ngo
ài
giá trị về mặt thông tin cần được gửi tới chuyên gia bảo
quản để xử lý.
Mục tiêu của việc đóng sách thư viện đã thay đổi qua
nhiều năm. Trước đây, người đóng sách thư viện cố gắng
đưa ra cách đóng chắc chắn, kinh tế và thuận lợi cho việc
phục vụ. Tuy nhiên, khi người làm công tác thư viện và
người sử dụng bắt đầu chú ý tới chất lượng thẩm mỹ của
tài liệu thư viện và trở nên quan tâm tới việc mở rộng
cuốn sách và các vấn đề sao chụp có liên quan tới việc
khâu vắt, mục tiêu của việc đóng sách đã được mở rộng.
Năm 1984 Jan Merill – Oldham xác định các dặc tính cần
có khi đóng sách như sau: (1) Đóng s
ách ph
ải thuận lợi
cho vi
ệc bảo quản, giảm thiểu việc thay đổi trang bản gốc;
(2) đóng sách không được làm hư hại tới văn bản gốc và
rút ngắn tuổi thọ; (3) tài liệu được đóng phải mở được dễ
dàng trong khoảng 180 độ để thuận lợi cho việc sao chụp

tránh làm hỏng tài liệu; (4) tài liệu được đóng phải giữ
được ở trạng thái mở khi đặt trên một mặt phẳng như v
ậy
bạn đọc tự do cả hai tay để ghi chép được dễ dàng (1).
Ngày nay, khả năng mở rộng và can thiệp tối thiểu cũng
như tính bền và giá thành thấp là những mục tiêu hàng
đầu của nghề đóng sách thư viện.
Kết quả của việc mở rộng mục tiêu này là ấn phẩm sửa
đổi Chuẩn mực đóng sách thư viện (Library Binding
Institute Standard for Library Binding). ấn phẩm
Standard thứ 8 này bao gồm thay đổi về thông số tài liệu
và kỹ thuật nhằm phản ánh nhận thức cao hơn về tầm
quan trọng của việc sử dụng tài liệu có chất lượng lưu trữ
và hợp thức hóa, hoàn thiện các phương thức đóng sách.
Phiên bản cập nhật về chuẩn mực này hiện nay đang đư
ợc
Tổ chức Chuẩn mực Thông tin Quốc gia phối hợp với
Viện Đóng sách mở rộng. Chúng ta không nghĩ rằng sẽ có
sự khác biệt lớn so với ấn phẩm Standard thứ 8. ấn phẩm
thứ 8 được căn cứ trên giả thiết là người đọc có kiến thức
về tài liệu, xử lý tài liệu, máy móc và thuật ngữ được d
ùng
trong ngành đó
ng sách thư vi
ện v
à có th
ể lựa chọn đ
ư
ợc
một cách thích hợp trong số những cách thức đang có (2).

Bạn đọc chủ yếu của ấn phẩm này là những người đóng
sách thư viện. Để đáp ứng nhu cầu của người l
àm công tác
thư viện về vấn đề giải thích, trao đổi và bối cảnh lịch sử,
cuốn sách A Guide to the Library Binding Institute
Standard for Library Binding đã được chuẩn bị. Cuốn
Guide này nhằm tạo điều kiện để bạn đọc có thể sử dụng
chuẩn mực này một cách thuận lợi nhất (3). Khi ký hợp
đồng đóng sách thư viện, cần phải tuân thủ theo cả
Standard và Guide. Các hợp đồng ký kết với người đóng
sách thư viện cần phải nói rõ phương pháp và tài liệu
thích hợp cho kho sách của thư viện. Hợp đồng cần phải
chi tiết tới mức tối đa. Hai hợp đồng mẫu đư
ợc đăng trong
Recource Guide: Managing a Library Binding Program.
Mặc dầu cần tham khảo Standard và Guide, song số
lượng đóng sách giới hạn khi ký hợp đồng l
à bao nhiêu thì
lại không thành vấn đề vì điều này đôi khi không nói cụ
thể được. Trong những cơ quan nhỏ có số lượng sách
đóng ít, thời gian làm việc của nhân viên rất chặt chẽ và
kiến rhức của nhân viên về đóng sách có giới hạn. Những
cơ quan như thế này bao gồm bảo tàng nhỏ, các hiệp hội
lịch sử và địa danh lịch sử.
Hư
ớng dẫn d
ư
ới đây đ
ư
ợc đ

ưa ra đ
ể đáp ứng nhu cầu của
những cơ quan này, nhằm mục đích giúp đỡ những người
làm công tác thư viện trong việc qui định rõ công tác
đóng
sách để có thể đạt được chuẩn mực cơ bản và tránh được
hư hỏng. Cũng cần phải nhớ rằng tất cả các nguyên tắc
đều có trường hợp ngoại lệ và như vậy có những cuốn
sách không thích hợp với các hướng dẫn này.
Trong một số trường hợp, hướng dẫn này có thể gây ra
chi phí đóng sách cao hơn nhiều lần so với mức bình
thường vì phải bỏ nhiều thơig gian, công sức và sự chú
tâm đặc biệt. Tuy nhiên chi phí cao này không phải là cản
trở đối với những cơ quan có số lượng sách đóng nhỏ.
Một số người làm công tác đóng sách khi được hỏi đã cho
biết rằng cơ quan của họ sẽ tiến hành những biện pháp
như vậy nếu như họ được yêu cầu. Bạn có thể cần kiếm
một người đóng sách mà thực sự quan tâm đến loại công
việc này. Để chọn một người đóng sách, nên chọn người
được đào tạo từ Library Binding Institute. Bằng cách lựa
chọn này, bạn có thể yên tâm rằng người đóng sách quen
thuộc với các bước cũng như là xu hướng hiện tại và kỹ
thuật mới.
+ Người đóng sách không được xén các mép của sách trừ
phi bị hư hỏng hoặc các trang chưa đựơc cắt. Việc bảo
qu
ản gờ l
à c
ần thiết, không một điều lệ n
ào v

ề cắt xén đảm
bảo rằng trang ảnh gấp, hình ảnh và văn bản in lệch ra
ngoài cạnh của trang giấy sẽ không bị xén
+ Cần bảo quản các trang dễ rách và các t
ập đặc biệt bằng
cách khâu lại. Tập nào cần thì đóng lại bìa. Nếu một cuốn
sách quan trọng bị hư hỏng nặng, yêu cầu đóng lại cuốn
sách bằng cách khâu gáy xử dụng đường khâu ban đầu
nếu như có thể. Đây là cách lựa chọn tốn kém . Một cách
làm khác là làm h
ộp đựng sách thay thế. Những cuốn sách
không thể đóng hoặc khâu lại qua gáy cần phải đư
ợc đóng
bằng cách dán keo đôi thì tốt hơn là khâu gáy sách. Người
đóng sách có thể được quyền tự quyết định khi nào thì c
ần
khâu gáy sách (thường là vì cuốn sách dày và nặng). Tuy
nhiên kỹ thuật này không nên dùng thường xuyên. Nếu
như thường xuyên phải dùng cách này, cần xin ý kiến của
nhà tư vấn, người có thể đánh giá được quyết định của
người đóng sách.
+ Về việc sửa chữa trang giấy, nên sử dụng loại băng dính
có chất keo dính tổng hợp chuyên dùng cho giấy, chỉ cần
miết nhẹ không gây tổn hại cho giấy, chứ không nên dùng
loại băng dính gia dụng dành cho nhựa. Mặc dù việc sử
dụng giấy Nhật Bản và sửa chữa bằng việc dán hồ bột là
một phương thức bảo quản chuẩn mực, việc cần thiết sửa
ch
ữa theo cách n
ày đ

òi h
ỏi tr
ình
đ
ộ kỹ thuật cao, thể hiện
tính cấp bách của đóng sách bảo quản. Hỏi người đóng
sách chất liệu gì sẽ được sử dụng cho việc sử chữa và nếu
bạn không chắc chắn về chất lượng, hỏi người bảo quản
xem chất liệu này có phù hợp không? Hãy nhớ rằng băng
dính sửa chữa không phù hợp với các sách có ý nghĩa tạo
tác hoặc (associational) mà chỉ dành cho các sách có giá tr
ị
về mặt thông tin mà nó chứa đựng.
+ Trong quá trình đóng sách cần sử dụng các chất liệu
bền, ổn định về mặt hóa học.Vấn đề dáng chú ý nhất là
trang lót, trang giấy này đựơc nhập liền sát trang đầu tiên
và trang cuối cùng của sách. Trang lót phải có tính kiềm
và đạt tiêu chuẩn ANSI Z-39.48-1992. Yêu cầu người đ
óng
sách trả lại nhãn sách hoặc bất kỳ cái gì đáng quan tâm.
+ Yêu cầu người đóng sách gọi bạn khi có vấn đề gì liên
quan đến chất liệu hoặc cách thức.
Mỗi một tập sách đã được đóng khi trả lại thư viện phải
được kiểm tra nhằm đảm bảo rằng chất lượng công việc
đạt tiêu chuẩn, đáp ứng được thông số kỹ thuật. Điều này
có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì sản phẩm chất
lượng cao. Hướng dẫn đối với việc kiểm tra chất lượng tài
liệu đã được đóng có trong A Guide to the Library
Binding Institute Standard for
Library Binding.

Chú thích
1. Jan Merrill-
Oldham, “Binding for Research Libraries”,
The New Library Scene (August 1984): 1,4-6.
2. Paul A. Parisi and Jan Merrill-Oldham, eds., Library
Binding Institute Standard for Library Binding, 8th ed.
(Rochester, NY: Library Binding Instutute, 1986).
Foreword.
3. Jan Merrill-Oldham and Paul Parisis, Guide to the
Library Binding Institute Standard for Library Binding,
(Chicago and London: American Library Association,
1990), VII
4. Jan Merrill-Oldham, Managing a Library Binding
Program, Jutta Reed-Scott, Series ed. (Wasington, DC:
Association of Research Libraries, Preservation Planning
Program, 1993).
Lời cảm ơn
Tác giả xin chân thành cảm ơn s
ự giúp đỡ của Jan Merrill
–
Oldham, Paul Parisis và Robert deCandido trong việc
chuẩn bị bài hướng dẫn kỹ thuật này

Sherelyn Ogden - Trưởng Bộ phận Bảo quản, Hiệp hội lịch
sử Minnesota
Khi nào thì lau chùi
Mặc dù không cần thiết làm sạch bụi hoặc vết bẩn trên
những tờ giấy cũ, xong lau chùi thường sẽ làm cho diện
mạo của vật tạo tác đẹp hơn. Lau chùi cũng có thể sẽ l

àm
mất đi một số chất mà có thể gây hư hại cho giấy.
Thuật ngữ lau chùi đề cập đến một loạt cách thức bảo
quản. Một trong những cách đơn giản nhất là lau bề
ngoài hoặc lau khô. Việc làm này được thực hiện bằng
một bàn chải mềm hoặc một hỗn hợp tẩy. Nếu như đó là
vết bẩn trên bề mặt thĩ việc xử lý bề mặt khô có thể cung
cấp mọi lau chùi cần thiết. Giấy cũng có thể được lau
bằng nước. Đặt vật tạo tác trong nước là cách thông
thường nhất để lau chùi bằng nước, nhưng cũng có
những cách xử lý bằng nước mà không cần phải nhúng
vào nước. Cách lau chùi phức tạp nhất là sử dụng hóa
chất. Hai dạng cơ bản có sử dụng tác nhân tẩy trắng
hoặc dung môi hữu cơ. Các phương thức lau chùi này,
đặc biệt là cách sử dụng chất tẩy trắng rất thích hợp khi
bề mặt của vật tạo tác có ý nghĩa quan trọng. Một người
t
ập sự cũng có thể thực hiện một cách an to
àn vi
ệc lau
chùi bề ngoài hoặc lau khô. Nếu công việc lau chùi yêu
cầu kỹ lưỡng, công việc này nên do người bảo quản đảm
nhiệm. Lau chùi bề ngoài nên thực hiện trước khi lau
chùi ướt và sửa chữa. Nếu như vật tạo tác không được
lau chùi khô trước khi rửa, bụi bẩn bên ngoài có thể
thấm sâu vào trang giấy. Chất keo sử dụng khi sửa chữa
cuĩng có thể làm dính chặt vết bẩn .
Kỹ thuật lau chùi bề ngoài được mô tả ở đây có thể được
áp dụng trong giấy sách, bản viết tay, bản đồ và các loại
tài liệu khác. Kỹ thuật này không được áp dụng cho giấy

báo giòn dễ rách, bìa sách, tranh ảnh hoặc in khắc đa (
những loại có dòng kẻ nổi như tranh in trạm trổ, bản
khắc axít ). Hoặc nó cũng không được dùng cho phấn
màu, bút chì, than chì, màu nước hoặc các phương tiện
khác mà không liên quan tới giấy nếu không chúng sẽ bị
chất làm trầy mòn hủy hoại. Vật tạo tác được quét màu
bằng tay cũng không nên xử lý bằng cách này nếu không
màu sẽ bị nhòe.
Việc lau chùi những vật thể như vậy cần do người bảo
quản chuyên nghiệp tiến hành.
Cung cấp và thiết bị
Ch
ất liệu cần thiết cho việc lau ch
ùi khô là bàn ch
ải mềm
và hỗn hợp tẩy rửa. Có rất nhiều loại và nhãn hiệu
thương mại hốn hợp tẩy rửa. Chúng khác nhau về thành
phần và được bán dưới dạng bột hoặc khối . Phần lớn
thuốc tẩy dạng bột rất hại cho giấy nếu như không tẩy
sạch sau khi lau chùi. Một số còn làm cho giấy bị trầy
xước, đặc biệt là đối với loại giấy giòn. Thuốc tẩy dạng
khối cũng có thể để lại dư lượng gây hỏng, do vậy cần
phải chú ý xóa sạch hỗn hợp tẩy rửa. Thuốc tẩy dạng
khối loại không màu như Eberhard-Faber Magic Rub
Eraser và Staedtler Mars Plastic Eraser được xem là có
ít khả năng gây hại cho giấy hơn cả. Nhiều người làm
bảo quản thích dùng hỗn hợp dạng khối rồi nghiền ra
thành bột, loại này hiện nay các nhà cung cấp vật liệu
bảo quản đều có.
Lau chùi như thế nào

Để bắt đầu công việc, hãy dọn quang đãng một khu vực
có bề mặt trơn tru, sạch sẽ và rộng. Bắt đầu việc lau chùi
bằng cách đánh sạch bề ngoài của vật thể bằng bàn chải
mềm để tẩy hết các vết bụi bẩn. Lau toàn bộ trang giấy.
Cẩn thận tránh làm chỗ rách trở nên trầm trọng hơn
bằng cách lau chỗ rách theo đúng chiều. Đảm bảo rằng
bụi được quét hết ra khỏi hai lề phía trong của cuốn
sách.

Thông thường bụi bám vào giấy rất chắc, vì vậy sử dụng
hợp chất tẩy rửa sẽ có hiệu quả hơn là bàn chải. Nhưng
đầu tiên vẫn dùng bàn chải để quét bụi bám hờ bên
ngoài. Vì dư lượng hỗn hợp tẩy rửa có thể còn đọng lại
trên giấy cho dù trang giấy có được chải cẩn thận đến
mấy sau khi lau, chỉ nên dùng hỗn hợp tẩy rửa khi thật
cần thiết. Nếu hỗn hợp tẩy rửa không tẩy được vết bẩn
thì không nên sử dụng.
Đầu tiên cần kiểm tra trên một vết bẩn ở vị trí khuất để
đảm bảo rằng không có hư hại nào xảy ra. Để trang giấy
ngay ngắn và dùng ngón tay miết nhẹ thuốc tẩy trong
phạm vi một vùng nhỏ. Khi đã chắc chắn rằng thông tin
không bị xóa thì mới bắt đầu lau. Rắc thuốc tẩy lên vật
tạo tác cần phải lau chùi. Dùng ngón tay, nhẹ nhàng mi
ết
thuốc tẩy lên bề mặt của vật thể theo vòng hình tròn nh
ỏ,
tránh để lại vệt. Bắt đầu từ giữa và tiếp tục ra phía ngoài
rìa. Khi lau gần ra phía ngoài, không di theo hình vòng
tròn mà miết thẳng từ giữa ra ngoài. Như vậy sẽ tránh
làm rách rìa mép, cạnh rìa của trang giấy thường rất

giòn. Hãy kiểm tra kỹ các vết bẩn phá hủy hoặc l
àm mòn
trang giấy. Tránh những khu vực màu hoặc các ký hiệu
chì mà có thể có ý nghĩa về mặt lưu trữ .
Ph
ải th
ư
ờng xuy
ên ch
ải sạch thuốc tẩy v
à b
ụi bẩn bong
ra trong quá trình lau chùi. Trong lúc làm luôn luôn ph
ải
chú ý để đảm bảo rằng bạn không làm phai màu hoặc
không làm rách, không tẩy hoặc làm mất thông tin mà
chỉ là làm sạch bụi bên ngoài. Nếu thuốc tẩy có màu đậm
đặc hơn cả vết bẩn, cần phải kiểm tra đề khẳng định
rằng mực hoặc màu không bị bay đi.
Lau chùi sạch sẽ thuốc tẩy, không để sót lại trên vật tạo
tác là việc làm cần thiết. Chải kỹ toàn bộ các cạnh của
vật thể và đặc biệt chú ý tới lề của cuốn sách, nơi này
thuốc tẩy rất dễ tích tụ. Chuyển các vật thể đã đư
ợc xử lý
ra khỏi khu làm việc. Cần phải giữ khu vực làm việc
không có bột tẩy do quá trình lau chùi tạo ra đọng lại.
Nếu như bột tẩy vẫn còn lại trên bề mặt của nơi làm vi
ệc,
vật tạo tác cần phải lau chùi được đặt ở trên đó và bị chà
xát, do vậy có thể tạo ra lỗ trong vật tạo tác. Làm việc

trên một tấm giấy bồi rộng màu nâu có thể giúp bạn loại
bỏ được bột tẩy.
Trong khi bột tẩy làm mất đi bụi bẩn bề mặt, thuốc tẩy
dạng khối có thể còn tẩy rửa được kỹ hơn. Thuốc tẩy
khối có thể mài trên giấy mềm và những người có kinh
nghiệm về lau chùi bề mặt rất hay dùng. Nên dùng thuốc
tẩy dạng khối hơn là dạng bột. Thuốc tẩy khối tương đối
an toàn. Đ
ể đề ph
òng, hãy th
ử ở một vết bẩn kín đáo
trước. Mài nhẹ theo một hương nhất định hoặc theo v
òng
tròn nhỏ. Chú ý không tạo ra những khoảng sáng vì nó
sẽ tương phản với mầu bề mặt. Không xát thuốc tẩy lên
chì, màu hoặc mực.
Tấm lau chùi khô được làm bằng cao su lưu hoá, đầu
tiên nó được sản xuất để lau muội khói sau hoả hoạn,
hiện nay nó đang được dùng ngày càng nhiều trong việc
lau bụi bên ngoài bám trên các vật tạo tác. Theo báo cáo
thì những tấm lau chùi này không để lại dư lượng gây
hại cho giấy hoặc không làm mòn giấy. Chúng sẽ bị giảm
chất lượng nếu bị đưa ra ngoài ánh sáng lâu, do vậy
chúng cần phải được bảo quản trong hộp kín và tối. Vì
bề mặt của thuốc tẩy khối bị bẩn trong quá trình dùng
do vậy có thể gọt mỏng lớp bẩn và bỏ đi. Khi dùng tấm
lau chùi cũng cần thực hiện các biện pháp đề phòng như
khi sử dụng thuốc tẩy dạng bột và dạng khối đã liệt kê ở
trên.
Nguồn cung cấp

Danh sách này không liệt kê toàn bộ nhà cung cấp.
Chúng tôi gợi ý bạn lấy thông tin từ những người bán
hàng để có thể so sánh giá cả và có thể tiếp cận được
nhi
ều loại sản phẩm đang có.

Danh sách đầy đủ tên nhà cung cấp có thể lấy từ
NEDCC. Xem phần Technical Leaflets của trang web
NEDCC: www.nedcc.org hoặc liện hệ với NEDCC để có
được phiên bản cập nhật nhất.
Cung cấp vật liệu lau bên ngoài:
Bookmakers International, Ltd.
6701 B Lafayette Avenue
Riverdale, MD 20737
Telephone: (301) 459-7629

Charrette Corporation
31 Olympia Avenue
P.O.Box 4010
Woburn, MA 01888
Toll Free: (800) 626-7889
Telephone: (781)935-6000
Fax: (617) 935-4387
E-mail:
Talas
568 Broadway
New York, NY 10012
Telephone: (212) 219
-
0770

Fax: (212) 219-0735
URL: www.talas-nyc.com
University Products
517 Main Street
P.O.Box 101
Holyoke, MA 01041
Toll Free: (800) 628-1912
Telephone: (413) 532-3372

Sherelyn Ogden - Trưởng bộ phận Bảo quản, Hiệp hội lịch
sử Minnesota
Một phương pháp được nhiều người sử dụng khi sửa
chữa giấy rách hoặc gia cố những vùng yếu trên một
trang giấy là dùng những dải giấy trong, dai không có
axit, dính kèm với chất keo nước không m
àu, không axit.
Sau đây là các chất liệu gợi ý cho việc sửa chữa tài liệu,
sách, và các vật thể giấy khác.
Giấy
Giấy sửa chữa được sử dụng nhiều sản xuất ở Nhật Bản
t
ừ sợi kozo. Loại giấy n
ày (thư
ờng đ
ư
ợc gọi l
à gi
ấy lúa)
tồn tại ở nhiều trọng lượng khác nhau với các tên như

Sekishu, Tengujo, Kizukishi và Usumino. Lượng sợi của
giấy Nhật khác nhau, một số giấy chứa sợi không có chất
lượng bảo quản. Để đảm bảo, chỉ nên dùng giấy có chứa
100% sợi kozo, mitsumata hoặc gampi hoặc sự kết hợp
của những sợi này. Loại giấy Nhật này rất lý tưởng cho
việc sửa chữa vì trải qua thời gain, nó không bị mất màu
hoặc trở nên giòn. Giấy có sợi dài, dai, dễ thích ứng, như
vậy sửa chữa sẽ rất bền. Loại giấy nhẹ hơn rất phù hợp
với việc sửa chữa tài liệu vì chúng đục, không lộ và sẽ
không che khuất thông tin của tài liệu. Hầu hết những
người làm công tác bảo quản đều sử dụng dải giấy có lỗ
thủng chứ không cắt mép vì mép sờn sẽ làm việc sửa
chữa mờ, khó nhận biết.
Chất keo
Sử dụng chất keo thích hợp là việc làm cần thiết. Bất kỳ
một chất keo nào được dùng cho việc sửa chữa các vật
thể bằng giấy đều phải có các thuộc tính sau:
Đủ độ chắc chắn: nó phải giữ được vật thể trong một
thời gian dài
Không có xu hướng ngả màu: nó không được chuyển
sang màu vàng, đen hoặc ố bẩn
Có kh
ả năng chuyển đổi: nó phải cho phép trang giấy
sửa chữa dễ dàng tách rời ra mà không cần nhiều can
thiệp và không làm ảnh hưởng xấu tới vật thể, thậm chí
là sau nhiều năm.
Rất ít chất keo hiện đang có bán đáp ứng được tất cả các
tiêu chuẩn. Keo dán trong thư viện và keo dán giấy
tường trải qua thời gian có thể không còn kết dính khi v
à

thường chứa các thành phần gây hại.
Keo dán làm từ cao su, xi măng hay động vật thường
chuyển màu tối hoặc ố bẩn. Một vài chất keo dính tổng
hợp như hồ trắng, trải qua lâu ngày s
ẽ rất khó khăn hoặc
là không thể tháo gỡ ra được.
Cần phải tránh băng keo miết (tự dính). Hầu hết chất
dính trên băng keo qua thời gian sẽ gây ra ố bẩn và cần
phải có hợp chất tẩy độc và chuyên môn k
ỹ thuật để tháo
gỡ.
Trong những năm gần đây băng keo miết được quảng
cáo là mang tính lưu trữ đã được sử dụng. Loại này có
thể là bền hơn những loại băng keo tương tự nhưng vì
người ta chưa biết đến tính chất lão hóa của nó, tránh sử
dụng nó cho những vật thể có giá trị. Chất dính trên
những băng keo mà yêu cầu sự ẩm ướt ít gây hại hơn
nhưng hầu hết đều gây bẩn và loại băng keo này cũng
nên tránh dùng đ
ối với các vật

th
ể có giá trị.

Nhìn chung nên tránh các sản phẩm thương mại thậm
chí chúng có tiếng là an toàn bởi vì sản phẩm thương m
ại
thường bị nhà sản xuất thay đổi. Băng keo không gây
bẩn năm nay có thể có công thức kết dính khác với năm
tới.

Hồ làm từ bột
Nhiều năm nay, người làm bảo quản ưa chuộng hồ tự
quấy từ bột. Phần lớn hồ này đều được làm từ bột gạo
hoặc bột mì. Có rất nhiều công thức làm hồ này. Sau đây
là một công thức làm hồ từ bột mì
1- Cho một phần bột mì và bốn phần nước sạch vào một
cái xoong hoặc ngăn trên của nồi hấp hai ngăn.
2- Quấy đều và để yên khoảng 20 phút.
3- Nếu dùng nồi hấp hai ngăn, hãy đổ vào ngăn dưới một
ít nước, đảm bảo rằng ngăn trên không bị dính nước.
4- Để lửa vừa phải và nấu, liên tục quấy bằng một dụng
cụ đánh trứng làm từ dây kim loại.
5- Khi hồ trở nên đặc, hãy vặn nhỏ lửa và tiếp tục quấy.
Quấy khoảng nửa tiếng rồi bắc ra. Hồ phải đặc và có
màu đ
ục. Hồ đ
ư
ợc nấu trở n
ên đ
ặc rất khó quấy. Để
quấy dễ hơn, có thể dùng thìa gỗ thay thế dụng cụ đánh
trứng, nhưng đó phải là thìa không được dùng nấu thức
ăn.
6- Khi đã nấu xong, hồ phải đư
ợc trữ trong một hộp sạch
sẽ. Phải để nguội mới dùng. Trước khi dùng hồ phải
được lọc. Cái lọc hồ của Nhật làm việc này rất tốt
Hồ nấu nhanh từ bột mì
Sản phẩm của trường đại học, một nhà cung cấp nguyên
liệu bảo quản đã đưa ra công thức làm hồ bột mì nhanh.

(1) Mặt thuận lợi của công thức này là một lượng hồ nhỏ
có thể được chuẩn bị dễ dàng. Nếu cần thiết hãy lọc hồ
trước khi dùng.
Cho 1 thìa ca phê bột mì vào hộp đựng an toàn của lò vi
sóng, 5 thìa nước sạch . Vặn lò vi sóng ở mức cao trong
khoảng từ 20 đến 30 giây. Bỏ hồ ra và quấy. Lại đặt vào
lò trong khoảng 20-30 giây nữa. Bỏ ra và quấy. Tiếp tục
vài lần tiến trình này cho đến khi nào hồ cứng và đục.
Nếu làm với số lượng lớn hơn trong lò vi sóng thì tăng
thời gian nấu giữa các lần quấy. Hồ phải nguội trước khi
dùng.
Pha loãng và tích trữ hồ
Yêu c
ầu về độ đặc của hồ khác nhau, dựa v
ào t
ừng loại
sửa chữa. Một độ đặc tương tự như kem là vừa phải cho
mọiloại sửa chữa. Hồ phải được hòa loãng bằng nước
sạch để có được độ đặc như yêu cầu
Hồ bột không được để trong tủ lạnh, đậy kín hoặc tích
trữ ở nơi khô, lạnh. Nếu làm như vậy nó chỉ giữu được
khoảng 1 tuần hoặc ít hơn. Một số nhà bảo quản gợi ý
cho thêm chất bảo quản. Tuy nhiên chất bảo quản được
dùng ở đây lại rất độc. Nên làm hồ với số lượng ít thì tốt
hơn là dùng chất bảo quản và tích trữ nó trong khoảng
thời gian dài. Nếu hồ chuyển màu, mốc hoặc có m
ùi chua
thì phải bỏ ngay đi. Bỏ đi nếu như các đ
ốm đen xuất hiện
trong hồ bới vì đó là dấu hiệu của nấm mốc hoặc vi

khuẩn.
Chất xen–lu–lô-za cồn mêtyl
Quấy hồ tốn nhiều thời gian vì vậy sẽ không thực tế nếu
chỉ thỉnh thoảng mới dùng chúng. Chất keo dính đơn
giản hơn có thể được làm từ xen lu lô za mêtyl dưới dạng
bột và được bán dưới dạng sền sệt (nhìn chung, độ đặc
càng cao thì xen lu lô za mêtyl càng ổn định). Trộn 1 thìa
đầy xen lu lô za mêtyl với 1/2 chén nước sạch. Để yên vài
giờ trước khi dùng. Nó sẽ đặc lại khi để nguy
ên nhưng có
thể loãng ra tới độ thích hợp khi cho thêm nước v
ào. Xen
lu lô za mêtyl
không ch
ắc nh
ư h
ồ bột nh
ưng c
ũng giữ
chắc được tương đối nếu không cầm vào tài liệu đó quá
nhiều hoặc nó được gói trong phim pô-li-ét-te. Xen lu lô
za mêtyl tồn tại tốt trong vài tuần và không cần chất bảo
quản.
Các bước bảo quản
Tách dải băng bảo quản
Đối với công việc bảo quản cần phải có cạnh sách mềm
mại nhằm tăng khả năng kết dính và ngăn cho giấy
không bị rách ở những chỗ phải bảo quản. Để tách dải
băng bảo quản, kẻ những đường nước sạch song song l
ên

giấy Nhật, dùng bút lông mềm, nhỏ của họa sĩ, bút kẻ có
chấm nước (thay thế mực), hoặc miếng gạc bông nhỏ.
Tách giấy bảo quản dọc theo đường kể ướt. Tạo các dải
băng có độ rộng khác nhau để phù hợp với các miếng
rách khác nhau: 1/4”, 1/2" và 3/4’’ là độ rộng thích hợp
nhất. Nếu cần phải bảo quản nhiều chỗ thì việc tách các
dải băng ra trước là có lợi.
Dán băng bảo quản
Sử dụng một miếng thủy tinh hoặc miếng nhựa phẳng
làm bề mặt để dán, quết hồ bột hoặc xen lu lô za mêtyl
lên băng giấy Nhật bằng một bàn chải phẳng (rộng
kho
ảng 1/4”). Quết l
ên c
ả phần sợi
nhô ra
ở r
ìa c
ủa dải
băng. Sau đó nâng dải băng lên bằng một cái kẹp và đặt
lên chỗ rách. Nếu như đó là tài liệu một mặt, hãy bảo
quản ở mặt trái. Giấy nhẹ hơn có xu hướng bị rách khi
quết hồ vào. Vì lý do này mà việc dùng những dải băng
không dài quá 2 inch là dễ nhất. Đối với những chỗ rách
dài, có thể dùng vài dải băng ngắn xếp nối đuôi nhau.
Thao tác những dải băng mỏng, ướt khi bảo quản đòi h
ỏi
phải thực hành nhiều. Một khi băng bảo quản đã được
đặt vào vị trí, hãy trải một tấm giấy không có silic hoặc
pô-li-ét-te (Reemay, Hollytex) lên trên. Đập nhẹ lên chỗ

bảo quản.
Làm khô trang giấy bảo quản
Nếu có thể, đè trọng lượng lên chỗ bảo quản trong khi
chờ khô. Việc làm này đảm bảo sự kết dính tốt và tránh
cho giấy khỏi bị cong. Công việc đè trọng lượng có thể
được tiến hành như sau: trước tiên đặt một miếng giấy
báo hoặc giấy không có pôliette lên trên và dưới khu vực
cần làm khô. Chèn những tờ giấy thấm vào gi
ữa, đặt một
miếng kính lên trên cùng và đè trọng lượng (khoảng 1
pound) lên trên tấm kính. Vật đè nặng có thể là những
túi đạn chì hoặc những miếng chì có phủ vải. Cần phải
đề trọng lượng trong khoảng 1 tiếng hoặc hơn. Có thể sử
dụng bàn là dán của người làm phim ảnh , đặt ở chế độ
t
ừ thấp đến trung b
ình
đ
ể đẩy nhanh quá tr
ình làm khô.
Không được để bàn là dán tiếp xúc trực tiếp với tài liệu.
Đặt một miếng giấy không có pôliette vào giữua b
àn là và
tài liệu. Là cho tới khi khô (10-20 giây), sau đó đè trọng
lượng lên trên trong vài phút để làm phẳng.
Chú thích
Nhiều người làm công tác bảo quản giấy chuẩn bị hồ
trong lò vi sóng chỉ khi nào lượng hồ cần ít. Công thức
đặc biệt này do Nancy Heugh, Heugh-Edmonson,
Conservation Services, Kansas City, MO đưa ra.

Nguồn cung cấp
Danh sách này không liệt kê toàn bộ nhà cung cấp.
Chúng tôi gợi ý bạn lấy thông tin từ những người bán
hàng để có thể so sánh giá cả và có thể tiếp cận được
nhiều loại sản phẩm đang có.
Danh sách đầy đủ tên nhà cung cấp có thể lấy từ
NEDCC. Xem phần Technical Leaflets của trang web
NEDCC: www.nedcc.org hoặc liện hệ với NEDCC để có
được phiên bản cập nhật nhất.
Bookmakers Internatinal, Ltd
6701B Lafayette Avenue
Riverdale, MD 20737