Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (184.65 KB, 5 trang )
Bài thuốc thanh nhiệt, lợi thủy từ xa tiền (cây mã đề)
Xa tiền tử là hạt chín già phơi khô của cây mã đề (Plantago asiatica L.), xa tiền
thảo là cả cây mã đề phơi hay sấy khô. Trong xa tiền thảo và xa tiền tử có các hợp
chất saccharides, iridoids (aucubin, geniposidic acid) và flavonoids
(plantagoside)
Theo Đông y, xa tiền tử vị ngọt, tính hàn, vào các kinh can, thận, bàng quang và
phế, có tác dụng lợi niệu thẩm thấp; ngoài ra còn mát gan, sáng mắt. Xa tiền thảo
có tác dụng giống xa tiền tử; ngoài ra còn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trị tiểu
tiện ra máu. Xa tiền tác dụng lợi thủy, thanh nhiệt, minh mục trừ đờm. Dùng cho
các trường hợp vàng da phù nề, bệnh sỏi đường tiết niệu (đái máu, đái đục, đái dắt,
buốt), tiêu chảy, viêm kết mạc mắt, ho do viêm họng, viêm khí phế quản. Liều
dùng hằng ngày là mã đề thảo 20 - 50g (dạng tươi) vắt ép nước, nấu sắc; hạt 5 -
10g (dạng khô), nấu sắc uống.
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh có xa tiền
1. Lợi niệu thông lâm
Hạt mã đề 12g, cù mạch 12g, biển súc 12g, hoạt thạch 20g, quả dành dành 12g,
mộc thông 12g, đại hoàng 8g, ngọn cam thảo 4g, đăng tâm thảo 4g. Sắc uống. Trị
thấp nhiệt, tiểu nhỏ giọt và đục, tiểu dắt, tiểu ra máu, niệu đạo đau buốt và kết sỏi.
Hạt mã đề 20g hoặc cây mã đề 30g; sắc uống. Phối hợp phục linh bì 12g, trạch tả
12g, bạch truật 12g; sắc uống. Trị phù thũng, tiểu tiện không lợi.
Mã đề thảo 125g, cây nhọ nồi 125g. Sắc uống. Trị tiểu nhỏ giọt và ra máu.
2. Thẩm thấp, cầm tiêu chảy
Hạt mã đề 20g, sơn tra 12g. Sắc uống, hoặc thêm bột, nước cơm, đường trắng, pha