KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM HIỆU LỰC CỦA THUỐC MAPBOXER 30EC PHÒNG TRỪ MỐI CHO CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG potx

KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM HIỆU LỰC CỦA THUỐC
MAPBOXER 30EC PHÒNG TRỪ MỐI CHO CÔNG TRÌNH
XÂY DỰNG

Nguyễn Văn Đức, Trương Quang Chinh
Nguyễn Thị Hằng
Phòng Nghiên cứu Bảo quản Lâm sản
Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam

TÓM TẮT
Mối là một trong những loài côn trùng gây hại đáng kể cho công trình xây dựng, vì vậy
chúng ta cần phải ngăn chặn sự phá hoại của chúng. Thuốc phòng chống mối là loại vật tư cần
thiết, Mapboxer 30EC, Termidor là những loại thuốc mới, chuẩn bị nhập khẩu vào nước ta.
Để đánh giá khả năng sử dụng của thuốc trong điều kiện khí hậu Việt Nam, cần khảo nghiệm
hiệu lực phòng trừ mối của chúng cho công trình xây dựng. Kết quả khảo nghiệm cho thấy
Mapboxer 30EC ở các nồng độ 1,6%, 1,8%, Termidor ở 2% và 2,5% đã có hiệu lực phòng trừ
mối trong công trình xây dựng. Đó là cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý và sử dụng
thuốc bảo vệ thực vật quyết định nhập khẩu thuốc vào Việt Nam.
Từ khoá: Bảo vệ thực vật, thuốc phòng chống mối, Mapboxer 30EC, Termidor.

MỞ ĐẦU
Xã hội càng phát triển, nhu cầu xây dựng ngày càng tăng. Chúng ta đều muốn được ở,
làm việc trong căn phòng tiện nghi, phù hợp và bền vững. Nhưng thực tế trong điều kiện khí
hậu nhiệt đới gió mùa ở nước ta, công trình xây dựng luôn có nguy cơ bị côn trùng mối, mọt
gây hại xâm nhập.
Ngày nay, vấn đề phòng chống mối cho nền móng công trình xây dựng đang được quan
tâm, bảo đảm an toàn công trình, ngăn chặn mối phá hoại. Năm 1998, kỹ thuật phòng chống
mối cho công trình xây dựng đã được tiêu chuẩn hoá, do Bộ Xây dựng ban hành TCXD: 204
“Bảo vệ công trình xây dựng – phòng chống mối cho công trình xây dựng mới”. Để phục vụ

cho mục đích đó, thuốc phòng mối là loại vật tư cần thiết, được nhà nước thống nhất quản lý.
Hàng năm, Cục Bảo vệ Thực vật- Bộ Nông nghiệp và PTNT tiến hành rà soát, loại bỏ các loại
thuốc có khả năng gây độc cao cho người và môi trường, đồng thời giới thiệu các loài thuốc
mới ưu việt hơn. Thuốc Mapboxer 30EC và Termidor xin đăng ký nhập khẩu vào Việt Nam.
Để có cơ sở khoa học cho việc sử dụng thuốc trong điều kiện nước ta, Viện Khoa học Lâm
nghiệp Việt Nam, một đơn vị màng lưới của Cục Bảo vệ thực vật, được giao nhiệm vụ tiến
hành khảo nghiệm hiệu lực phòng mối của thuốc cho công trình xây dựng.
NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP KHẢO NGHIỆM
Nội dung khảo nghiệm: Khảo nghiệm hiệu lực của thuốc Mapboxer 30EC đối với mối
cho công trình xây dựng.
Phương pháp khảo nghiệm: Áp dụng qui trình khảo nghiệm hiệu lực của thuốc diện
hẹp, do Trung tâm Kiểm định Thuốc bảo vệ thực vật phía Bắc cung cấp.
Số lần nhắc lại: 4 lần (mỗi lần 1 đĩa Petri, kích thước đĩa 60x15mm)
Đối tượng khảo nghiệm: Mối nhà (CoptoTermidormes formosanus Shiraki)
Thuốc khảo nghiệm: Mapboxer 30EC.
Nguồn gốc thuốc: Thuốc do Trung tâm Kiểm định Thuốc bảo vệ thực vật phía Bắc- Cục
Bảo vệ Thực vật cấp.
Cơ quan khảo nghiệm: Phòng Nghiên cứu Bảo quản Lâm sản- Viện Khoa học Lâm nghiệp
Việt Nam
Chuẩn bị thuốc theo các lô khảo nghiệm trong bảng 1.


2
Bảng 1. Thuốc dùng trong khảo nghiệm
TT

T
ê
n thu
ố

c

K
ý

hi
ệ
u

N
ồ
ng
đ
ộ

(%)

Ghi ch
ú

1 MAPBOXER 30EC A 1,6 16 ml/1lít nước
2 MAPBOXER 30EC B 1,8 18 ml/1lít nước
3 Termidor C 2,0 20 ml/1lít nước
4 Termidor D 2,5 25 ml/1lít nước
5 Lentrek SS 2,5 25 ml/1lít nước

6 Đối chứng ĐC 0 Không xử lý

Bố trí khảo nghiệm
Xử lý đất

Đất ruộng được sấy khô để xác định độ ẩm, sau đó phun đều dung dịch thuốc theo các
nồng độ khảo nghiệm để đất đạt độ ẩm ban đầu. Lượng dung dịch dùng để xử lý đất trong các
khảo nghiệm là 7ml/đĩa petri.
Xác định hiệu lực trừ mối
+ Lấy một phần đất xử lý như trên cho vào 4 đĩa petri tương ứng với mỗi nồng độ: 2 cấp
nồng độ x 4 đĩa/1cấp = 8 đĩa
+ Đặt trong mỗi đĩa 1 mảng giấy lọc ẩm (làm nguồn thức ăn)
+ Thả vào mỗi đĩa 80 mối thợ, 3 mối lính
+ Đặt các đĩa mối trong môi trường nhiệt độ 26
0
C, độ ẩm 80%.
+ Chỉ tiêu theo dõi và thời điểm đánh giá:
Ngày đầu tiên: Đếm số mối sống sau 3, 6, 9, 12, 18, 24 giờ xử lý thuốc.
Các ngày tiếp theo: Đếm số mối sống sau 3, 10, 14, 21 ngày xử lý thuốc.
KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM
Trong ngày đầu tiên, định kỳ sau 3 giờ, quan sát tình trạng hoạt động của mối. Các ngày
tiếp theo được đếm số mối sống sau 3, 10, 14, 21 ngày xử lý. Kết quả hiệu lực của thuốc
được trình bày trong bảng 2.
Bảng 2. Kết quả khảo nghiệm thuốc Mapboxer
Nồng độ % Đĩa 1 Đĩa 2 Đĩa 3 Đĩa 4
1,6 Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết
1,8 Sau 6 giờ mối chết sau 6 giờ mối chết Sau 6 giờ mối chết sau 6 giờ mối chết
Lentrek 2,5 Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết sau 12 giờ mối chết
Đối chứng mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh
Theo cơ chế gây chết cho mối có một số dạng như theo đường tiêu hoá, tiếp xúc qua da,
theo đường hô hấp, có thể là tổng hợp các dạng trên. Trong đó dạng ngộ độc theo đường tiêu
hoá có thời gian dài nhất. Theo đường hô hấp, thuốc tác dụng tới hệ thần kinh sẽ gây chết cho
mối nhanh nhất.
Kết quả khảo nghiệm ở bảng 2 cho thấy thuốc Mapboxer 30EC sau 9 giờ với nồng độ
thuốc 1,6%, sau 6 giờ đối với nồng độ 1,8%, mối đã chết hết.

Thuốc so sánh Lentrek là loại thuốc đã được khảo nghiệm, được cấp phép lưu hành trên
thị trường, với nồng độ sử dụng 2,5% (theo khuyến cáo) mối chết hết sau 12 giờ.
Trong điều kiện khảo nghiệm tương tự như trên trong phòng thí nghiệm, kết quả thử thuốc
Termidor như bảng 3
Bảng 3. Kết quả khảo nghiệm thuốc Termidor
Nồng độ % Đĩa 1 Đĩa 2 Đĩa 3 Đĩa 4
2,0 Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết sau 12 giờ mối chết
2,5 Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết Sau 9 giờ mối chết
Lentrek 2,5 Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết Sau 12 giờ mối chết sau 12 giờ mối chết
Đối chứng mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh mối khoẻ mạnh


3
Kết quả ở bảng 3 cho thấy thuốc Termidor sau 12 giờ với nồng độ thuốc 2,0%, sau 9 giờ
đối với nồng độ 2,5%, mối đã chết hết.
Mỗi loại thuốc có nồng độ hiệu lực phòng trừ mối khác nhau, để sử dụng có hiệu quả cần
pha thuốc theo đúng nồng độ đã qui định.
Trong quá trình khảo nghiệm, để loại trừ các yếu tố tác động bất thường đến môi trường
khảo nghiệm, cần bố trí lô mẫu đối chứng, là cơ sở để so sánh, đánh giá độ chính xác của kết
quả. Mối đối chứng sống khoẻ mạnh, quá trình lấy mẫu và điều kiện khảo nghiệm đã thực
hiện theo đúng qui trình. Đó là điều kiện đủ, đảm bảo để đánh giá kết quả khảo nghiệm.
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Thuốc Mapboxer và Termidor được bố trí khảo nghiệm theo quy trình do Trung tâm Kiểm
định thuốc BVTV Phía Bắc cung cấp, là các loại thuốc ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thần kinh
của mối, dẫn tới mối chết nhanh trong tất cả các công thức khảo nghiệm. Kết quả cho thấy
thuốc Mapboxer 30EC với nồng độ 1,6 % và 1,8%, Termidor ở 2% và 2,5% có hiệu lực
phòng trừ mối cho công trình xây dựng, tương đương với thuốc Lentrek nồng độ thuốc 2,5%,
loại thuốc đang được phép sử dụng ở Việt Nam.
Để đánh giá khả năng hiệu lực của thuốc dùng cho phòng trừ mối hại công trình xây dựng
được toàn diện, cần tiến hành khảo nghiệm về sự ổn định của thuốc theo qui trình khảo

nghiệm diện rộng, thời gian theo dõi dài hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trung tâm kiểm định thuốc bảo vệ thực vật Phía Bắc, 2007. Qui trình khảo nghiệm thuốc
Mapboxer 30EC phòng trừ mối trong công trình xây dựng.
Bộ Nông nghiệp và PTNT, 2006. Tiêu chuẩn ngành 04TCN 108: 2006- Bảo quản Lâm
sản- Khảo nghiệm hiệu lực của thuốc bảo quản với Mối.
Bộ Xây dựng, 1998. Tiêu chuẩn Xây dựng TCXD: 204 “Bảo vệ công trình xây dựng –
phòng chống mối cho công trình xây dựng mới”.
Nguyễn Chí Thanh, 1971. Phòng trừ mối cho công trình xây dựng và kho tàng, Nxb
Nông nghiệp, Hà Nội.
Nguyễn Chí Thanh, 1994. Chống mối, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.

TESTING RESULT OF MAPBOXER 30EC EFFECTIVENESS
AGAINST TERMIDORMITE FOR CONSTRUCTION WORKS
Nguyen Van Duc, Truong Quang Chinh
Nguyen Thi Hang
Forest products Preservation Reasearch Division
Forest Science Institute of Vietnam

SUMMARY
Termite is one of the insect species that cause considerable damage to construction works,
thus we must prevent their attack. Termite control preparations are necessitated material,
Mapboxer 30EC and Termidor are new termite control preparations to be imported into our
country. For effective use of these preparations and evaluation of their effectiveness in
natural, climatic conditions in Vietnam, testing is needed. Results of Mapboxer 30EC and
Termidor testing at concentrations 1.6%, 1.8% and 2%, 2.5% respectively prove that these
preparations are effective in termite control in construction works and provide useful
scientific base for managers and users of insecticides before imported in Vietnam.

Key words: Plant protection, Termidormite control preparation, Mapboxer 30EC, Termidor.


4