CÁC ĐIỀU KIỆN NGANG GIÁ
By nguyễn diệp hà
Tỷ giá kỳ hạn là
ước lượng khơng
chệch của tỷ giá
giao ngay
Điểm kỳ hạn
Ngang giá lãi
suất có bảo
hiểm
Kỳ vọng thay đổi
tỷ giá giao ngay
Ngang giá sức
mua
Ngang giá lãi suất
khơng có bảo hiểm
Kỳ vọng chênh
lệch lạm phát
Hiệu ứng
Fisher quốc tế
Chênh lệch lãi
suất danh nghĩa
Ngang giá sức mua
Quy luật một giá
Quy luật một giá (Law of One Price – LOP)
Trong điều kiện khơng tính đến các chi phí giao dịch, thị
trường sẽ điều chỉnh khiến cho các hàng hố giống nhau
sẽ được bán với giá giống nhau dù ở các nước khác nhau.
VD: một chiếc bánh hamburger :
ở Mỹ giá 1$
ở Việt Nam giá 15.000đ
15.000 VND = 1 USD
USD/VND = 15.000
Ngang giá sức mua tuyệt đối
Ngang giá sức mua tuyệt đối (trạng thái tĩnh): biểu
hiện tương quan sức mua giữa hai đồng tiền tại một thời
điểm
P* : Giá cả rổ hàng hố cơ bản ở Mỹ (tính theo USD)
P : Giá cả rổ hàng hố cơ bản ở Việt Nam (tính theo
VND)
E : tỷ giá
Theo LOP, suy ra:
P = E x P*
Ngang giá sức mua tương đối
Ngang giá sức mua tương đối (trạng thái động): Biểu
hiện sự thay đổi của PPP qua thời gian, dẫn đến sự thay đổi
của tỷ giá thông thường kỳ hạn là 1 năm
Dạng thức tuyệt đối
Et = E0 x (1+π)/(1+ π*)
Eo : Mức tỷ giá đầu năm
Et : Mức tỷ giá sau thời gian t
π : lạm phát tại Việt Nam
π*: lạm phát tại Mỹ
Ngang giá sức mua tương đối
Dạng thức tương đối (tỷ lệ %)
E = (π π*)/(1π*) π π*
PPP dưới dạng tương đối phát biểu: biến động tỷ giá
giữa hai đồng tiền bằng mức chênh lệch biến động
mức giá ở hai nước (chênh lệch lạm phát)
Ngang giá sức mua tương đối
VD: Đầu năm 2008 tỷ giá USD/VND = 16020. Lạm phát
tại VN là 8,4%, tại Mỹ là 3,4%. Dự đoán TGHĐ
USD/VND cuối năm 2008 là bao nhiêu?
Tỷ giá thực
Tỷ giá thực
1.
Tính giá báo Economist theo USD tại Canada và Nhật
2.
Tính tỷ giá của C$ và ¥ so với $ theo PPP
3.
Đồng đơla Mỹ được định giá cao hay thấp so với đơla Canada
và n Nhật?
Ngang giá sức mua trong thực tế
Hạn chế của PPP:
Chi phí giao dịch: vận tải, thuế, thuế quan, chi phí thơng
tin……
Hàng hố khơng đồng nhất giữa các quốc gia
Một số hàng hố mang đặc tính phi mậu dịch (non
tradable)
Vấn đề hấp thụ tỷ giá của hàng hóa
Nhưng vẫn có giá trị áp dụng trong thực tế:
Trong nghiên cứu
Source: Runzheimer International
Giá cả hàng hố, dịch vụ một số nơi trên thế giới tính theo
USD
Khả năng hấp thụ tỷ giá của hàng hóa
Complete passthrough: khi giá đồng nội tệ tăng, giá
ngoại tệ của hàng hóa tăng tương ứng, bằng đúng sự
tăng giá của đồng nội tệ.
Tuy nhiên trên thực tế, giá ngoại tệ của hàng hóa
thường khơng tăng theo hoặc tăng ít partial
passthrough
Để đảm bảo tính cạnh tranh của hàng ở thị trường nước ngồi
Doanh nghiệp chấp nhận tỷ suất lợi nhuận thấp hơn, cắt giảm chi
phí….
Hàng hóa càng ít co dãn cầu theo giá thì khả năng hấp
thụ càng cao.
Ngang giá lãi suất
Ngang giá lãi suất có bảo hiểm
(covered interest rate parity CIP)
Ngang giá lãi suất khơng bảo hiểm
(Uncovered interest rate parity UIP)
Ngang giá lãi suất có bảo hiểm CIP
(1+iV) = (1+iS)*F/S (1)
Nếu (1) khơng cân bằng
đ
(1+iV) < (1+iS)*F/S
(1+iS)*F/S tồn tại cơ hội kinh doanh
chênh lệch lãi suất.
Nhưng cơ hội tồn tại khơng
F
lâu vì IRP sẽ nhanh chóng khơi
phục:
iV ↑, iS ↓, S ↑, F ↓
(1+iV)
1đ
đ
1+iV
S
$
1/S
1+iS
$
(1+iS)/S
Điểm kỳ hạn và chênh lệch lãi suất
Áp dụng CIP
(1+i) = (1+i*)F/S
(1+i)/(1+i*) = F/S
i – i* = (FS)/S
1. Điểm kỳ hạn bằng về độ lớn nhưng ngược dấu với
chênh lệch lãi suất giữa hai nước.
2. Đồng tiền có lãi suất cao sẽ có điểm kỳ hạn khấu trừ.
Kinh doanh chênh lệch lãi suất CIA
VD: Lãi suất ở Mỹ: 6,1%/năm, Lãi suất ở Anh: 9%/năm
Tỷ giá giao ngay: 1,500$ = 1£, Tỷ giá kỳ hạn: 1,460$ = 1£
Kinh doanh chênh lệch thế nào?
Quy tắc đầu tư:
Chênh lệch lãi suất < Điểm kỳ hạn đi vay bằng đồng
lãi suất cao và đầu tư vào đồng có lãi suất thấp
Chênh lệch lãi suất > Điểm kỳ hạn đi vay bằng đồng
lãi suất thấp và đầu tư vào đồng có lãi suất cao
Kinh doanh chênh lệch lãi suất CIA
Ngang giá lãi suất khơng có bảo hiểm UIP
Tỷ giá kỳ hạn là ước lượng khơng thiên lệch
của tỷ giá giao ngay
Nếu cả CIP và UIP đều đúng thì
(1+i)/(1+i*) = F/S = E(S)/S
F = E(S)
Khi đó, tỷ giá kỳ hạn (forward exchange rate) ngày hơm
nay (Ft,t+1) chính là ước lượng khơng thiên lệch (unbiased
predictor) của tỷ giá giao ngay tại thời điểm thanh tốn
Et(St+1) = Ft.t+1
Khơng thể đầu cơ tỷ giá có lời một cách liên tục!
Tỷ giá kỳ hạn là ước lượng không thiên lệch
của tỷ giá giao ngay
Hiệu ứng Fisher
Hiệu ứng fisher trong nước
Hiệu ứng Fisher đề cập đến mối quan hệ giữa lãi suất
danh nghĩa và lạm phát trong một quốc gia:
1+ i = (1+r)(1+π)
i = r + π +r π
i r + π
Lãi suất danh nghĩa bằng lãi suất thực cộng với một
phần bù cho lạm phát (inflation premium)
Hiệu ứng fisher quốc tế
Ý nghĩa: Chênh lệch lãi suất giữa hai nước bằng chênh
lệch giữa kỳ vọng lạm phát giữa hai nước. Hay lãi suất
thực giữa các nước là bằng nhau.