Nghiên cứu ảnh hưởng nước thải từ làng nghề sản xuất tinh bột mì quận thủ đức và đề xuất giải pháp kỹ thuật quản lý hợp lý và thân thiện với môi trường

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG NƯỚC THẢI TỪ
LÀNG NGHỀ SẢN XUẤT TINH BỘT MÌ QUẬN THỦ ĐỨC
VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP KỸ THUẬT QUẢN LÝ HỢP LÝ
VÀ THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG.

VIỆN KHOA HỌC ỨNG DỤNG HUTECH
Chuyên ngành: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG

Giảng Viên Hướng Dẫn : Th.S Trịnh Trọng Nguyễn
Sinh Viên Thực Hiện

: Bùi Thị Bích Thủy

Mã số sinh viên

: 1411090442

Lớp

: 14DMT03

TP. Hồ Chí Minh, 2018


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tơi và đƣợc sự hƣớng dẫn
khoa học của Th.S Trịnh Trọng Nguyễn. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài
này là trung thực. Những số liệu trong bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét,
đánh giá đƣợc chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài
liệu tham khảo.
Ngồi ra trong đồ án còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng nhƣ số liệu
của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc.
Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về
nội dung luận văn của mình. Trƣờng đại học Cơng Nghệ TP.HCM không liên quan
đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tơi gây ra trong q trình thực hiện.

TP. Hồ Chí Minh, ngày…..tháng…..năm 2018
Sinh viên thực hiện

Bùi Thị Bích Thủy


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đồ án tốt nghiệp đại học này ngoài sự cố gắng của bản thân, em
còn nhận đƣợc sự giúp đỡ của các tập thể, cá nhân tại Viện Khoa Học Ứng Dụng
Hutech, Trƣờng đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.
Em xin chân thành cảm ơn ban Giám hiệu nhà trƣờng, các thầy cô tại Viện
Khoa Học Ứng Dụng Hutech đã tạo điều kiện và giúp đỡ em trong q trình thực hiện

khóa luận tốt nghiệp.
Thực tế ln cho thấy sự thành công nào cũng đều gắn liền với sự hỗ trợ, giúp đỡ
của những ngƣời xung quanh dù cho sự giúp đỡ đó là ít hay nhiều, trực tiếp hay gián
tiếp. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu làm đồ án tốt nghiệp đến nay, em đã nhận
đƣợc sự quan tâm, chỉ bảo, giúp đỡ của thầy cơ, gia đình và bạn bè. Đặc biệt em xin
chân thành cảm ơn Th.S Lâm Vĩnh Sơn và Th.S Trịnh Trọng Nguyễn đã tận tâm chỉ
bảo hƣớng dẫn em qua từng buổi thảo luận về đề tài. Nhờ có những lời hƣớng dẫn, dạy
bảo ấy bài đồ án tốt nghiệp này của em đã hoàn thành một cách suất sắc nhất.
Mặc dù đã cố gắng hoàn thiện đồ án tốt nghiệp, tuy nhiên em vẫn không tránh
khỏi những thiếu sót, xin thầy cơ giúp đỡ và chỉ dạy.
Em xin chân thành cảm ơn.
TP. Hồ Chí Minh, ngày…..tháng…..năm 2018
Sinh viên thực hiện

Bùi Thị Bích Thủy


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................i
DANH MỤC BẢNG ....................................................................................................... ii
DANH MỤC HÌNH ẢNH ............................................................................................. iii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề..................................................................................................................... 1
2. Mục đích của đề tài ..................................................................................................... 1
3. Mục tiêu của đề tài ...................................................................................................... 1
4. Yêu cầu của đề tài ........................................................................................................ 2

5. Ý nghĩa của đề tài .......................................................................................................... 2
5.1 Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học .......................................................... 2
5.2 Ý nghĩa thực tiễn......................................................................................................... 2
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ TINH BỘT MÌ VÀ ................................................... 3
NGÀNH SẢN XUẤT TINH BỘT MÌ ............................................................................ 3
1.1 Tổng quan về tinh bột mì .......................................................................................... 3
1.1.1 Giới thiệu cây khoai mì ............................................................................................ 3
1.1.2 Thời vụ thu hoạch cây khoai mì ............................................................................... 4
1.1.3 Cấu tạo củ khoai mì ................................................................................................. 5
1.1.4 Thành phần và tính chất hóa học của củ khoai mì .................................................. 6
1.1.5 Tổng quan về tinh bột ............................................................................................ 11
1.1.6 Ứng dụng của tinh bột khoai mì trong đời sống .................................................... 17
1.2 Tổng quan về ngành sản xuất tinh bột mì ............................................................. 22
1.2.1 Tình hình chế bến tinh bột mì trên thế giới và khu vực Châu Á ............................ 22
1.2.2 Tình hình sản xuất tinh bột mì ở Việt Nam ............................................................ 23


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

1.2.3 Quy trình sản xuất tinh bột mì nói chung .............................................................. 24
1.2.4 Quy trình sản xuất tinh bột mì của Thái Lan ......................................................... 26
1.3 Các phƣơng pháp xử lý nƣớc thải tinh bột mì ..................................................... 29
1.3.1 Xử lý cơ học ........................................................................................................... 29
1.3.2 Xử lý hóa học ......................................................................................................... 29
1.3.3 Xử lý hóa lý ............................................................................................................ 29
1.3.4 Xử lý sinh học ........................................................................................................ 30
1.4 Các công nghệ xử lý đang đƣợc áp dụng và nghiên cứu tại Việt Nam............... 31
CHƢƠNG II: ĐỐI TƢỢNG NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP .............................. 34

NGHIÊN CỨU ............................................................................................................... 34
2.1 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 34
2.1.1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................ 34
2.1.2 Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 34
2.1.3 Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................... 34
2.2 Nội dung nghiên cứu ............................................................................................... 34
2.3 Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................ 34
2.3.1 Phương pháp kế thừa ............................................................................................. 34
2.3.2 Phương pháp điều tra thu nhập thông tin, số liệu thứ cấp .................................... 35
2.3.3 Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa. ............................................................. 35
2.3.4 Phương pháp lấy mẫu và phân tích nước thải....................................................... 35
2.3.5 Lấy mẫu và bảo quản mẫu ..................................................................................... 36
2.3.6 Phương pháp so sánh kết quả phân tích ................................................................ 36
CHƢƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................. 37
3.1 Lịch sử hình thành của làng nghề .......................................................................... 37
3.2 Điều kiện tự nhiên- kinh tế, xã hội ......................................................................... 37


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

3.3 Quy trình sản xuất tinh bột mì của làng nghề ..................................................... 38
3.4 Hiện trạng sản xuất của làng nghề ........................................................................ 38
3.4.1 Nguyên liệu, nhiên liệu, sản phẩm ......................................................................... 38
3.4.2 Các thất thải trong quá trình sản xuất tinh bột mì ................................................ 39
3.4.3 Nguồn gốc nước thải sản xuất tinh bột mì ............................................................. 40
3.5 Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trƣờng từ sản xuất tinh bột mì của làng
nghề ............................................................................................................................... 41
3.5.1 Hiện trạng ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất .................................... 41

3.5.2 Ảnh hưởng của khí thải .......................................................................................... 43
3.5.3 Ảnh hưởng của nhiệt độ và tiếng ồn ...................................................................... 44
3.5.4 Ảnh hưởng từ nước thải sản xuất đến môi trường xung quanh ............................. 44
3.6 Đánh giá hiện trạng nƣớc thải tinh bột mì............................................................ 47
3.6.1 Thành phần nước thải tinh bột mì tại các cơ sở sản xuất. .................................... 47
3.6.2 So sánh các chỉ tiêu với QCVN 40:2011/BTNMT ................................................. 48
3.7 Khảo sát ngƣời dân địa phƣơng đƣờng Tam Châu (quận Thủ Đức) về ảnh
hƣởng của nƣớc thải của các cơ sở sản xuất tinh bột mì. ........................................ 55
3.7.1 Khảo sát nước thải của các cơ sở sản xuất tinh bột mì có ảnh hưởng đến môi
trường không. .................................................................................................................. 56
3.7.2 Khảo sát mức độ ảnh hưởng của nước thải sản xuất tinh bột mì đến môi trường
như thê nào. .................................................................................................................... 57
3.7.3 Khảo sát dựa trên bảng 3.6, với mức độ ảnh hưởng như thế thì đã gây ơ nhiễm
mơi trường chưa. ............................................................................................................ 58
3.7.4 Khảo sát nước thải sản xuất tinh bột mì thải ra tập trung nhiều ở đâu. ............... 59
3.7.5 Khảo sát nước thải sản xuất tinh bột mì thải ra mơi trường thì làm cho nước ở
địa phương biến đổi như thế nào. ................................................................................... 60
3.7.6 Khảo sát nước thải sản xuất tinh bột mì thải ra mơi trường gây ảnh hưởng như
thế nào đến chất lượng nước giếng. ............................................................................... 61
3.7.7 Khảo sát nước thải có đặc điểm về mùi như thế nào............................................. 62


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

3.7.8 Khảo sát phạm vi phát tán mùi của nước thải tinh bột mì. ................................... 63
3.8 Đề xuất giải pháp thân thiện với môi trƣờng........................................................ 64
3.8.1 Thí nghiệm làm sản phẩm giấy bằng phương pháp thủ công................................ 64
3.8.2 Sản phẩm giấy thủ công ......................................................................................... 66

CHƢƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 69
4.1 Kết luận .................................................................................................................... 69
4.2 Kiến nghị .................................................................................................................. 70
4.2.1 Đối với các cơ sở sản xuất tinh bột mì quận Thủ Đức .......................................... 70
4.2.2 Với cơ quan quản lý môi trƣờng ............................................................................ 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 71
PHIẾU KHẢO SÁT ...................................................................................................... 72


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TSS : Turbidity & Suspendid Solids
COD : (Chemical Oxygen Demand) Hàm lƣợng chất thải có khả năng phân hủy
theo phƣơng pháp hóa học.
BOD : (Biochemical Oxygen Demand) Hàm lƣợng chất thải có khả năng phân
hủy theo phƣơng pháp sinh học.
DO : (Dessolved Oxygen) Nồng độ oxi hòa tan.
QCVN: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nƣớc thải.

i


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. 1: Phân loại cây khoai mì ................................................................................ 4
Bảng 1. 2: Thành phần hóa học của cây khoai mì ...................................................... 6
Bảng 1. 3: Thành phần hóa học trong vỏ củ khoai mì và bả mì ............................... 7
Bảng 1. 4: Thành phần hóa học trong củ khoai mì tƣơi ............................................ 7
Bảng 1. 5: Công nghệ xử lý nƣớc thải tại một số nhà máy chế biến ....................... 33
Bảng 2. 1: Kế hoạch lấy mẫu, phân tích nƣớc .......................................................... 35
Bảng 3. 1: Tính chất nƣớc thải ngành tinh bột mì ................................................... 45
Bảng 3. 2: Kết quả phân tích nƣớc thải tại cơ sở 1................................................... 47
Bảng 3. 3: Kết quả phân tích nƣớc thải tại cơ sở 2................................................... 47
Bảng 3. 4: Kết quả phân tích nƣớc thải tại cơ sở 3................................................... 48
Bảng 3. 5: Kết quả khảo sát ngƣời dân địa phƣơng ................................................. 56
Bảng 3. 6: Kết quả khảo sát ngƣời dân địa phƣơng ................................................. 57
Bảng 3. 7: Kết quả khảo sát ngƣời dân địa phƣơng ................................................. 58
Bảng 3. 8: Kết quả khảo sát ngƣời dân địa phƣơng ................................................. 59
Bảng 3. 9: Kết quả khảo sát ngƣời dân địa phƣơng ................................................. 60
Bảng 3. 10: Kết quả khảo sát ý kiến ngƣời dân ........................................................ 61
Bảng 3. 11: Kết quả khảo sát ý kiến ngƣời dân ........................................................ 62
Bảng 3. 12: Kết quả khảo sát ý kiến ngƣời dân ....................................................... 63

ii


Đồ án tốt nghiệp

Th.S Trịnh Trọng Nguyễn

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1. 1: Cây khoai mì ................................................................................................ 3
Hình 1. 2: Cấu tạo củ khoai mì ..................................................................................... 5
Hình 1. 3: Cơng thức cấu tạo của tinh bột ................................................................ 11

Hình 1. 4: Cấu tạo của amylose .................................................................................. 13
Hình 1. 5: Cấu tạo của amylopectin ........................................................................... 13
Hình 1. 6: Phản ứng thủy phân của tinh bột............................................................. 16
Hình 1. 7: Phản ứng tạo phức giữa tinh bột với Iot ................................................. 17
Hình 1. 8: Ứng dụng của tinh bột mì ......................................................................... 21
Hình 1. 9: Quy trình sản xuất tinh bột mì nói chung ............................................... 25
Hình 1. 10: Quy trình sản xuất tinh bột mì của Thái Lan ....................................... 28

Hình 3. 1: Quy trình sản xuất tinh bột mì tại làng nghề .......................................... 38
Hình 3. 2: Biểu đồ thể hiện độ pH nƣớc thải tinh bột mì của 3 cơ sở sản xuất. .... 48
Hình 3. 3: Biểu đồ thể hiện hàm lƣợng COD trong nƣớc thải của 3 cơ sở sản xuất
....................................................................................................................................... 49
Hình 3. 4: Biểu đồ thể hiện hàm lƣợng BOD5 trong nƣớc thải của 3 cơ sở ........... 50
Hình 3. 5: Biểu đồ thể hiện hàm lƣợng tổng chất rắn lơ lửng trong nƣớc thải của
3 ..................................................................................................................................... 51
Hình 3. 6: Biểu đồ thể hiện tổng Nitơ trong nƣớc thải của 3 cơ sở sản xuất ......... 52
Hình 3. 7: Biểu đồ thể hiện tổng Phospho trong nƣớc thải của 3 cơ sở sản xuất .. 53
Hình 3. 8: Biểu đồ thể hiện hàm lƣợng Xyanua (CN-) trong nƣớc thải của 3 cơ sở
....................................................................................................................................... 54
iii