LUẬN VĂN THẠC SĨ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG KIỂM sát điều TRA tội GIAO cấu với NGƯỜI từ đủ 13 TUỔI đến dLUẬN VĂN ưới 16 TUỔI

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

DƯƠNG THỊ CHÂU

ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG KIỂM SÁT ĐIỀU TRA
CÁC VỤ ÁN GIAO CẤU VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI
ĐẾN DƯỚI 16 TUỔI CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN
HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TIỀN GIANG
ChuyênLUẬN
ngành: Lý
luậnTHẠC
và lịch sử
nướcHỌC
và pháp luật
VĂN
SĨ Nhà
LUẬT
Mã số: 8.38.01.06
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nước và pháp luật
Mã số: 8.38.01.06

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ HUYỀN SANG

Nghệ An, năm 2020


1

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp “Áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra
các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang” là cơng trình nghiên cứu cá nhân của tôi trong
thời gian qua. Mọi số liệu sử dụng phân tích trong luận văn và kết quả nghiên cứu là
do tơi tự tìm hiểu, phân tích khách quan, trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm nếu có sự khơng trung thực trong thơng tin sử
dụng trong cơng trình nghiên cứu này.
Tác giả

Dương Thị Châu


2

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được bài luận văn thạc sĩ này, tơi xin bày tỏ sự cảm kích đặc biệt
tới người hướng dẫn của tôi, Tiến sĩ Phạm Thị Huyền Sang - Người đã định hướng,
trực tiếp dẫn dắt và hướng dẫn cho tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài nghiên cứu
khoa học.
Tôi cũng xin cảm ơn các thầy cô trong khoa Luật – Trường Đại học Vinh,
Giảng viên đã truyền đạt cho tôi những kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành trong
suốt thời gian học tập để tơi có được nền tảng kiến thức hỗ trợ rất lớn cho tơi trong q
trình làm luận văn thạc sĩ.
Xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang đã tạo điều kiện cho tơi tìm hiểu và nghiên cứu tại đơn vị. Cảm
ơn gửi đến các anh chị đồng nghiệp đã giúp đỡ, hướng dẫn và cung cấp tài liệu nghiên
cứu, trao đổi và giải đáp những vướng mắc trong quá trình nghiên cứu đề tài.
Đây là Luận văn đầu tiên nghiên cứu về áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều
tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân

cấp huyện, tỉnh Tiền Giang. Do đó sẽ khơng tránh được những hạn chế, thiếu sót, rất
mong nhận được sự góp ý sửa chữa của q Thầy, Cơ, bạn bè và các đồng nghiệp để
tác giả hoàn thiện hơn nữa Luận văn của mình và có thể áp dụng vào thực tiễn công
tác trong thời gian tới.
Chân thành cảm ơn.
Nghệ An, tháng 7 năm 2020
Tác giả

Dương Thị Châu


3

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.........................................................................................................1
LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................2
BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................5
DANH MỤC CÁC BẢNG...........................................................................................6
DANH MỤC CÁC BIỂU.............................................................................................7
PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................................................................8
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VỀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG KIỂM SÁT ĐIỀU
TRA CÁC VỤ ÁN GIAO CẤU VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN DƯỚI 16
TUỔI CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN CẤP HUYỆN....................................14
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra
các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân
dân cấp huyện..........................................................................................................14
1.2. Nguyên tắc, nội dung, các giai đoạn áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra
các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân
dân cấp huyện..........................................................................................................19

1.3. Các điều kiện bảo đảm áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp
huyện....................................................................................................................... 35
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1............................................................................................39
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG KIỂM SÁT
ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN GIAO CẤU VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN DƯỚI
16 TUỔI CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH
TIỀN GIANG.............................................................................................................40
2.1. Tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền
Giang và tình hình tội phạm tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
trên địa bàn huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang....................................................40
2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang............................................................................................49
2.3. Đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân huyện
Châu Thành, tỉnh Tiền Giang...................................................................................62


4

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2............................................................................................66
CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM ÁP DỤNG PHÁP LUẬT
TRONG KIỂM SÁT ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN GIAO CẤU VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ
13 TUỔI ĐẾN DƯỚI 16 TUỔI, CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN CẤP
HUYỆN....................................................................................................................... 67
3.1. Quan điểm bảo đảm áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
................................................................................................................................. 67
3.2. Giải pháp bảo đảm áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao

cấu với người đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang............................................................................................69
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3............................................................................................81
KẾT LUẬN VÀ KIỀN NGHỊ...................................................................................82
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................85


5

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cụm từ viết tắt
Áp dụng pháp luật

Viết tắt
ADPL

Bộ luật Hình sự
Bộ luật Tố tụng hình sự
Cơ quan điều tra

BLHS
BLTTHS
CQĐT

Kiểm sát điều tra

KSĐT

Viện kiểm sát
Viện kiểm sát nhân dân

VKS
VKSND

Xã hội chủ nghĩa

XHCN

DANH MỤC CÁC BẢNG


6

Bảng 2.1. Số liệu tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con
người giai đoạn 2016 - 2019

42

Bảng 2.2. Số liệu các vụ án và bị can về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới
16 tuổi giai đoạn 2016 - 2019......................................................................................44
Bảng 2.3. Số liệu tạm đình chỉ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
của CQĐT giai đoạn 2016 - 2019 60

DANH MỤC CÁC BIỂU


7

Biểu 2.1. Biểu đồ thể hiện tỷ lệ tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
trong nhóm tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người

43
Biểu 2.2. Biểu đồ thể hiện số lượng vụ án, bị can bị khởi tố về tội giao cấu với người
từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi......................................................................................44
Biểu 2.3. Biểu đồ thề hiện số lượng án tạm đình chỉ tội giao cấu với người từ đủ 13
tuổi đến dưới 16 tuổi giai đoạn 2016 - 2019

60


8

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới, phát triển đã kéo theo sự phát triển của
nền kinh tế thị trường đã làm xuất hiện nhiều mặt trái của nền kinh tế và xã hội đặc
biệt là tình hình tội phạm xảy ra ngày càng gia tăng. Trước tình hình tội phạm chung
xảy ra trên cả nước, tình hình tội phạm trên địa bàn huyện Châu Thành, tỉnh Tiền
Giang diễn biến ngày càng phức tạp.
Trong những năm qua, quán triệt Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ
Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cơng tác phịng, chống tội phạm
trong tình hình mới, các cấp uỷ Đảng, chính quyền huyện Châu Thành đã tập trung
lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống tội phạm. Kết quả
đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và Nhân dân cùng tham
gia đấu tranh phịng, chống tội phạm. Qua đó, góp phần giữ vững trật tự, an tồn xã
hội, an ninh chính trị của địa phương, tạo điều kiện cho địa phương phát triển kinh tế xã hội.
Trẻ em là đối tượng được bảo vệ một các đặc biệt, vì vậy mọi hành vi xâm phạm
đến quyền, sức khỏe, uy tín, danh dự đều được pháp luật bảo vệ và quy định hình phạt
nghiêm khắc đối với người có hành vi xâm phạm. Cùng với sự phát triển của nền kinh
tế thị trường đã làm xuất hiện mặt trái, đặc biệt tội phạm ngày càng phát triển phức tạp
trong đó có tội xâm phạm tình dục trẻ em.

Trước tình hính đó, các cơ quan tư pháp trên địa bàn huyện nói chung và Viện
kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang nói riêng, với chức năng là thực
hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, đã thực hiện nhiều biện pháp
phối hợp với các cơ quan tư pháp để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các loại tội
phạm nói chung và tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng;
việc xử lý đảm bảo đúng tội, đúng người, đúng pháp luật, góp phần giữ vững trật tự an
tồn xã hội, an ninh, chính trị tại địa phương.
Với vai trị là cơ quan thực hành quyền cơng tố, Viện kiểm sát nhân dân nói
chung và Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành , tỉnh Tiền Giang đã có nhiều nỗ


9

lực và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong áp dụng pháp luật trong kiểm
sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, góp phần bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cơng dân, ổn định tỉnh hình an ninh chính trị, quyền
trẻ em.
Tuy nhiên, qua những kết quả đạt được, hoạt động áp dụng pháp luật của Viện
kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang trong lĩnh vực này vẫn còn một
số hạn chế nhất định, chưa đáp ứng được yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp hiện
nay. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả chủ quan lẫn khách quan như: Chính sách
hình sự, các quy định áp dụng pháp luật trong tố tụng hình sự vẫn cịn vướng mắc, bất
cập, Viện kiểm sát chưa thực hiện tốt áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra ngay từ
giai đoạn đầu khi tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, dẫn đến nhiều vụ án phải kéo
dài thời hạn giải quyết; từ đó, phần nào ảnh hưởng đến q trình đấu tranh phịng,
chống tội phạm nói chung, tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại
trên địa bàn huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang nói riêng.
Bên cạnh đó, hiện vẫn chưa có một cơng trình nào nghiên cứu về áp dụng pháp
luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, hiện chỉ có các bài

viết trên báo, tạp chí, hiếm có các cơng trình nghiên cứu mang tính tổng thể về lý luận
và thực tiển.
Do đó, người viết lựa chọn đề tài: “Áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các
vụ án Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang” làm luận văn thạc sỹ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Trước tình hình tội phạm xâm hại tình dục trẻ em nói chung và nhất là tội giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng được phát hiên ngày càng nhiều.
Hiện nay, những vấn đề liên quan đến hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến
dưới 16 tuổi đã được một số nhà khoa học và cán bộ làm công tác thực tiễn tiến hành
nghiên cứu, cơng bố trong nhiều cơng trình khoa học. Điển hình, có một số cơng trình
tiêu biểu sau đây:


10

+ Luận văn thạc sĩ Luật học của Hà Quang Minh về “Tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi từ thực
tiển tỉnh Vĩnh Phúc”, 2018.
+ Luận văn thạc sĩ Luật học của Dương Văn Thịnh về “Tội giao cấu với trẻ em
trong Luật hình sự Việt Nam (trên cơ sở thực tiển trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên”,
2017.
+ Luận văn thạc sĩ Luật học của Lê Thị Bích Hạnh về “Tội giao cấu với trẻ em
trong Luật hình sự Việt Nam”, 2015.
+ Luận văn thạc sĩ Luật học của Hồ Thị Dung về “Các tội xâm hại tình dục trẻ
em – Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam và nghiên cứu so sánh với một số
nước”, 2014.
Ngồi ra cịn có một số bài viết, bài báo được đăng trên các tạp chí trung ương
như Tạp chí Kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tạp chí Tịa án của Tịa án
nhân dân tối cao cũng như một số bài tham luận trên các diễn đàn khoa hoc, các bài

viết trên Tạp chí Luật học của trường Đại học Luật Hà Nội…
Các cơng trình trên đã nghiên cứu về vấn đề áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra nói chung, quy trình áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và đề xuất những giải pháp hoàn thiện
pháp luật. Tuy nhiên, trước bối cảnh Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm
2017 và Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 vừa có hiệu lực vào ngày 01/01/2018 thì
chưa có cơng trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống dưới góc độ lý luận chung
vấn đề nhà nước và pháp luật về cơ sở lý luận của hoạt động áp dụng pháp luật trong
kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi từ thực
tiễn huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Do vậy, trên cơ sở kế thừa những kết quả đã
được nghiên cứu về vấn đề áp dụng pháp luật trong hoạt động kiểm sát điều tra của
Viện kiểm sát nhân dân nói chung từ các cơng trình đã được cơng bố, luận văn tập
trung nghiên cứu sâu tính mới về góc độ lý luận của hoạt động áp dụng pháp luật trong
kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và thực
trạng cũng như giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang giai đoạn


11

2016 – 2019 trong bối cảnh Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 và
Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 vừa có hiệu lực thi hành.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Thứ nhất: Làm rõ được những vấn đề lý luận về áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát
nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
Thứ hai: Đánh giá được thực trạng của việc áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát
nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.

Thứ ba: Đề xuất được các giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng áp dụng
pháp luật trong kiểm sát điều tra của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang đối với tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Làm rõ được khái niệm, đặc điểm và vai trò của của việc áp dụng pháp luật trong
kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Nghiên cứu tình hình tội phạm, nguyên nhân tội phạm giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền
Giang.
Phân tích tình hình, thực tiễn áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại Viện kiểm sát nhân dân huyện
Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
Làm rõ ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong áp dụng pháp luật trong
kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại Viện
kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
Đưa ra được quan điểm và đề ra các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả áp dụng
pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới
16 tuổi tại Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu: hoạt động áp dụng pháp luật của viện kiểm sát nhân dân
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Cơ quan điều tra cùng cấp.


12

- Phạm vi nghiên cứu:
Luận văn chỉ nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc áp dụng
pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới
16 tuổi, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Về không gian: Địa bàn huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
Về thời gian: Luận văn khảo sát thực tiễn trong khoảng thời gian 04 năm, từ năm
2016 đến năm 2019.
5. Những đóng góp mới của đề tài
- Về lý luận:
Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về áp dụng
pháp luật trong kiểm sát điều tra của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang ở giai đoạn điều tra nói chung và áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra
các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng, trên địa bàn
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
- Về thực tiễn:
Trên cơ sở khảo sát thực tế, Luận văn đánh giá, phân tích thực trạng của việc áp
dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến
dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang; đưa ra
các giải pháp nâng cao chất lượng áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án
hình sự nói chung và vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói
riêng.
Kết quả nghiên cứu của Luận văn có thể vận dụng vào hoạt động thực tiễn trong
ngành Kiểm sát nhân dân nói chung, Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang nói riêng. Ngồi ra cịn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc học tập
và nghiên cứu liên quan đến việc áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra.
6. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Luận văn được nghiên cứu đựa trên phương pháp duy vật biện chứng và duy vật
lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật
đồng thời chúng tôi cũng sử dụng một số phương pháp nghiên cứu truyền thống như
phương pháp nghiên cứu duy vật biện chứng, phương pháp tổng hợp, so sánh, phương
pháp phân tích, thống kê thực tiễn (qua số liệu tại Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang).

13

7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, nội dung của Luận văn được trình bày
trong 03 chương. Cụ thể:
Chương 1: Lý luận về áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, của Viện kiểm sát
nhân dân cấp huyện.

CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VỀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG KIỂM SÁT ĐIỀU
TRA CÁC VỤ ÁN GIAO CẤU VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN DƯỚI 16
TUỔI CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện
kiểm sát nhân dân cấp huyện
1.1.1. Khái niệm áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực
hiện, thể hiện ý chí của giai cấp thống trị trong xã hội, là nhân tố điều chỉnh các quan
hệ xã hội [1]. Để phát huy được hết vai trò của pháp luật, giúp pháp luật đi vào thực
tiễn cuộc sống thì phải đẩy mạnh công tác thực hiện pháp luật.
Áp dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó Nhà nước thơng qua
cơ quan có thẩm quyền hoặc nhà chức trách tổ chức cho các chủ thể thực hiện những
quy định của pháp luật hoặc tự mình căn cứ vào các quy định của pháp luật đề ra các
quyết định làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt một quan hệ pháp luật cụ thể.

Hoạt động ADPL được phát sinh trong những trường hợp sau đây:


14

- Khi áp dụng các biện pháp cưỡng chế của Nhà nước hoặc áp dụng các chế tài
của pháp luật đối với các chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật.
- Khi quyền và nghĩa vụ pháp lý của chủ thể không tự phát sinh, thay đổi hoặc
chấm dứt nếu Nhà nước khơng có can thiệp.
- Khi quan hệ pháp luật đã được phát sinh nhưng quyền và nghĩa vụ các bên tham
gia quan hệ pháp luật có sự tranh chấp và không được thực hiện. Các bên không tự giải
quyết được và yêu cầu Nhà nước can thiệp.
Chúng ta thấy rằng việc áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là một dạng của áp dụng pháp luật
nói chung. Đây là trường hợp áp dụng pháp luật: Khi Nhà nước cần thiết thấy phải tiến
hành giám sát một hoạt động của chủ thể khi tham gia trong các quan hệ điều tra, kiểm
sát điều tra các tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Cơ sở để phát
sinh hoạt động của Viện kiểm sát đó là các quyết định của cơ quan điều tra, hành vi
của người tiến hành tố tụng trong hoạt động tố tụng hình sự ở giai đoạn điều tra các vụ
án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Có thể các quyết định và hành vi
đó được ban hành, thực hiện đúng hoặc không đúng theo quy định của pháp luật. Khi
đó, Nhà nước sẽ thơng qua hoạt động kiểm sát của Viện kiểm sát để phát hiện những vi
phạm. Từ đó đưa ra kịp thời các yêu cầu hoặc kiến nghị đối với chủ thể trong quá trình
điều tra tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và tiến hành các biện
pháp khắc phục và sửa chữa nhằm bảo đảm việc giải quyết tội giao cấu với người từ
đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.
Áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13
tuổi đến dưới 16 tuổi là một hoạt động mang tính quyền lực nhà nước của VKSND
nhằm cá biệt hóa các quy phạm pháp luật về tố tụng hình sự đối với các chủ thể trong
quá trình giải quyết vụ án hình sự nói chung và các chủ thể trong q trình giải quyết

những vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng. Hiến
pháp năm 2013 đã bổ sung thêm nguyên tắc đặc thù của Viện kiểm sát nhân dân, đó là
"Khi thực hành quyền cơng tố và kiểm sốt hoạt động tư pháp, kiểm sát viên tuân theo
pháp luật và chịu sự chỉ đạo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân" [2], được quy
định tại Khoản 2, Điều 109 Hiến pháp.


15

Từ những phân tích trên về áp dụng và thực hiện pháp luật, có thể nhận thấy khái
niệm áp dụng pháp luật trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người
từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi như sau:
Áp dụng pháp luật trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là một hình thức thực hiện pháp luật đặc thù,
mang tính quyền lực nhà nước do VKSND thực hiện trên cơ sở quy định pháp luật
nhằm mục đích là đảm bảo sự tuân thủ pháp luật trong hoạt động điều tra các vụ án
về giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, bảo vệ quyền con người, quyền
công dân và truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với mọi chủ thể phạm tội.
ADPL trong kiểm sát điều tra không chỉ phát hiện vi phạm pháp luật, mà nó cịn có
mục đích quan trọng hơn là xác định nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm pháp
luật trong hoạt động điều tra vụ án hình sự, qua đó đưa ra các giải pháp, đề xuất phù hợp
và hữu hiệu để khắc phục những vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo những quy định của
pháp luật được thực hiện đầy đủ, nghiêm và chính xác.
1.1.2. Đặc điểm áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
Áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13
tuổi đến dưới 16 tuổi của VKSND có một số đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hoạt động chỉ do VKSND tiến hành theo pháp
luật quy định.

Tại Khoản 1, Điều 107 Hiến pháp 2013, có quy định “Viện kiểm sát nhân dân
thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp” [2]. Thơng qua đó, VKSND
góp phần thực hiện quyền lực nhà nước, bảo vệ pháp chế và chế độ XHCN, bảo vệ tài
sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự và nhân phẩm của công dân, bảo vệ tài sản của Nhà
nước. Bảo đảm mọi hành vi vi phạm đến quyền lợi ích hợp pháp của cơng dân, của tập
thể và lợi ích của Nhà nước đều phải được xử lý nghiêm.
Hiến pháp 2013 quy định Viện kiểm sát nhân dân có chức năng kiểm sát việc
tuân theo pháp luật của các cơ quan tư pháp và thực hành quyền công tố, đây là cơ


16

quan duy nhất có chức năng trên. Cơng tác kiểm sát điều tra vụ án hình sự của
VKSND được quy định tại Điều 15 của Luật tổ chức VKSND năm 2014.
Tại Điều 15 của Luật tổ chức VKSND năm 2014 quy định:
“1. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra và lập hồ sơ vụ
án của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động
điều tra.
2. Kiểm sát hoạt động tố tụng hình sự của người tham gia tố tụng, yêu cầu, kiến
nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý nghiêm minh người tham gia tố
tụng vi phạm pháp luật.
3. Giải quyết tranh chấp về thẩm quyền điều tra.
4. Yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt
động điều tra cung cấp tài liệu liên quan để kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong
việc khởi tố, điều tra khi cần thiết.
5. Kiến nghị, yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành
một số hoạt động điều tra khắc phục vi phạm trong việc khởi tố, điều tra.
6. Yêu cầu Thủ trưởng Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành
một số hoạt động điều tra thay đổi Điều tra viên, cán bộ điều tra, xử lý nghiêm minh
Điều tra viên, cán bộ điều tra vi phạm pháp luật trong hoạt động tố tụng.

7. Kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm
và vi phạm pháp luật.
8. Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong kiểm sát điều tra vụ án hình sự
theo qui định của Bộ luật tố tụng hình sự” [3].
Từ các quy định trên của pháp luật, VKSND có quyền áp dụng các biện pháp cần
thiết trong hoạt động kiểm sát điều tra nhằm bảo đảm các hoạt động điều tra tội giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được thực hiện đúng theo các quy định
của pháp luật. Đảm bảo cho việc khởi tố điều tra tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi
đến dưới 16 tuổi được tuân theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo việc truy tố
phải đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.


17

Thứ hai, áp dụng pháp luật trong kiểm sát, điều tra tội giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi của VKSND phải tuân thủ những quy định về trình tự, thủ tục
do pháp luật quy định.
Trong hoạt động kiểm sát điều tra, khám phá tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi
đến dưới 16 tuổi của cơ quan điều tra và trong thực hành quyền công tố, kiểm sát các
hoạt động tư pháp của VKSND, đây là quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của
hai cơ quan: Công an và Viện kiểm sát. Đây là hoạt động quan trọng trong quá trình
giải quyết các vụ án hình sự. Hoạt động kiểm sát điều tra có vai trị quan trọng như vậy
nên pháp luật nói chung và pháp luật tố tụng hình sự nói riêng đã quy định rõ ràng và
chặt chẽ việc ADPL trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án hình sự. Pháp luật tố
tụng hình sự quy định rất chặt chẽ trình tự, thủ tục của các hoạt động điều tra như: Thụ
lý tố giác tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, đình
chỉ, tạm đình chỉ vụ án, nhập - tách vụ án, các biện pháp ngăn chặn, thời hạn điều tra,
thời hiệu điều tra… Tóm lại, trong quá trình điều tra, hoạt động kiểm sát việc tuân theo
pháp luật của VKSND đều được quy định rất chặt chẽ vào theo các trình tự thủ tục do
pháp luật tố tụng hình sự quy định.

Thứ ba, quyết định áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của VKSND được pháp luật bảo đảm thi
hành.
Thi hành các quyết định ADPL đã được ban hành là giai đoạn cuối của q trình
ADPL và nó có ý nghĩa hết sức quan trọng. Sau khi một quyết định áp dụng pháp luật
đã được ban hành mà không được hoặc khơng thể thi hành trên thực tế thì cũng đồng
nghĩa với việc quyết định ADPL đó đã bị vơ hiệu hóa. Đồng thời, nó cũng vơ hiệu hóa
vai trị của các cơ quan thực thi và bảo vệ pháp luật, gây tổn hại nghiêm trọng đến
pháp chế XHCN. Các quyết định áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đã được BLHS năm 2015 sửa đổi bổ
sung 2017, BLTTHS năm 2015 quy định đầy đủ và chặt chẽ. Việc thực hiện quyết định
ADPL của VKSND sẽ bảo đảm cho quá trình giải quyết những vụ án hình sự theo
đúng quy định của pháp luật, đảm bảo cho pháp luật được thực hiện nghiêm chỉnh và
thống nhất.


18

Điều 20 của BLTTHS năm 2015 quy định:
“Viện kiểm sát thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật
trong tố tụng hình sự, quyết định việc buộc tội, phát hiện vi phạm pháp luật nhằm bảo
đảm mọi hành vi phạm tội, người phạm tội, pháp nhân phạm tội, vi phạm pháp luật
đều phải được phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh, việc khởi tố, điều tra, truy tố,
xét xử, thi hành án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để lọt tội phạm và
người phạm tội, pháp nhân phạm tội, không làm oan người vô tội” [4].
Đây không phải là quy định chung cho tồn bộ q trình kiểm sát hoạt động điều
tra các vụ án hình sự mà nó cịn là quy định cho cả quá trình VKSND tiến hành hoạt
động kiểm sát điều tra các vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16
tuổi.
1.1.3. Vai trò áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu với

người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
Áp dụng pháp luật trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án về tội tội giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là một trong những loại hình áp dụng pháp
luật nói chung. Do vậy, áp dụng pháp luật trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án
về tôi tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi cũng có những đặc điểm
chung như ở các loại hình áp dụng pháp luật khác. Đồng thời, các loại hình ADPL do
cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện ln có mối quan hệ mật thiết với nhau, tác
động lẫn nhau vì đều có mục đích và nhiệm vụ chung là thi hành pháp luật.
ADPL trong hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án về tội giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi là một hình thức thực hiện pháp luật có tính chất đặc biệt về
chủ thể tiến hành, về quy trình thủ tục, về cơ chế đảm bảo. Đồng thời đây cũng là hoạt
động của cơ quan nhà nước. Điều đó thể hiện ở chỗ: nếu như thi hành pháp luật, sử
dụng pháp luật và tuân thủ pháp luật là những hình thức phổ biến mà mọi chủ thể pháp
luật đều có thể thực hiện thì ADPL là hình thức đặc thù bởi ln có sự tham gia của
Nhà nước, thơng qua các cơ quan hoặc người có thẩm quyền.
Vai trị của áp dụng pháp luật trong giải quyết các vụ án hình sự rất quan trọng,
bằng hoạt động này mà VKSND có thể thực hiện được các chức năng của mình trong


19

kiểm sát điều tra các vụ án hình sự nói chung và các vụ án về tội giao cấu với người từ
đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng. ADPL trong hoạt động kiểm sát, điều tra ngồi
mục đích phát hiện vi phạm pháp luật, nó cịn có một mục đích quan trọng hơn là qua
đó xác định được nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm pháp luật trong hoạt động
điều tra các vụ án hình sự nói chung và các vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13
tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng.
1.2. Nguyên tắc, nội dung, các giai đoạn áp dụng pháp luật trong kiểm sát
điều tra các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện
kiểm sát nhân dân cấp huyện

1.2.1. Nguyên tắc áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
- Nguyên tắc đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa
Nguyên tắc này địi hỏi các hoạt động tố tụng hình sự phải tuân theo đúng các
quy định của pháp luật thể hiện việc khởi tố và điều tra các vụ án về tội giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, việc áp dụng các biện pháp tố tụng hình sự phải
căn cứ đúng quy định của pháp luật. Các hoạt động ADPL trong kiểm sát điều tra của
Viện kiểm sát phải dựa trên căn cứ pháp luật quy định. Quyền chế ước của Viện kiểm
sát đối với cơ quan điều tra chỉ được giới hạn trong phạm vi mà luật pháp quy định.
- Nguyên tắc tôn trọng và bảo vệ các quyền cơ bản của công dân
Ngun tắc này địi hỏi trong q trình ADPL trong kiểm sát điều tra các vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, CQĐT và Viện kiểm sát phải tôn
trọng và bảo vệ các quyền cơ bản của công dân đã được pháp luật ghi nhận. Quá trình
ADPL trong kiểm sát điều tra, CQĐT, VKS đều phải tuân thủ hai nguyên tắc quan
trọng là không bỏ lọt tội phạm và không làm oan người vô tội. Viện kiểm sát phải
kiểm sát, giám sát chặc chẽ từng bước việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn đó cũng
như các hoạt động điều tra của CQĐT có liên quan đến quyền con người. Nguyên tắc
này chi phối trong mọi hoạt động kiểm sát điều tra của VKSND.
- Nguyên tắc đảm bảo xác định đúng sự thật của vụ án
Theo quy định tại Điều 15 của BLTTHS 2015 có quy định:


20

“Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố
tụng. Người bị buộc tội có quyền nhưng khơng buộc phải chứng minh là mình vơ tội.
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành
tố tụng phải áp dụng các biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách
khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác
định vơ tội, tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của người bị

buộc tội.”[4]
Theo quy định trên thì CQĐT, VKS và Tòa án nhân dân phải áp dụng mọi biện
pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan và làm rõ những
chứng cứ xác định vơ tội, những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của
bị can, bị cáo. Việc chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan tiến hành tố tụng. Vì vậy,
mục đích chính của hoạt động kiểm sát điều tra do VKSND thực hiện là nhằm xác
định sự thật của vụ án.
- Nguyên tắc cấp trên chỉ đạo cấp dưới trong hoạt động tố tụng hình sự
Điều 7 của Luật tổ chức VKSND năm 2014 quy định: “Viện kiểm sát nhân dân
do Viện trưởng lãnh đạo. Viện trưởng Viện kiểm sát cấp dưới chịu sự lãnh đạo của
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp trên. Viện trưởng các Viện kiểm sát cấp dưới
chịu sự lãnh đạo thống nhất của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao”[3]. Đồng
thời, Điều luật này cũng được áp dụng triệt để cả trong hoạt động kiểm sát điều tra các
vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Cấp dưới chịu sự chỉ đạo của cấp trên hay còn gọi là nguyên tắc “thủ trưởng chế”
trong hệ thống của các cơ quan nhà nước. Đặc biệt là đối với hệ thống VKSND các
cấp nguyên tắc này đảm bảo tính tập trung và thống nhất trong các hoạt động của bộ
máy của Viện kiểm sát, giúp Viện kiểm sát cấp trên có thể hướng dẫn chun mơn
nghiệp vụ cho các Viện kiểm sát cấp dưới. Đồng thời, phát huy được tính chỉ đạo Viện
kiểm sát cấp trên với Viện kiểm sát cấp dưới trong hoạt động kiểm sát.
- Nguyên tắc Viện kiểm sát kiểm sát hoạt động điều tra đối với hoạt động điều
tra của CQĐT
Viện kiểm sát có quyền kiểm sát hoạt động điều tra của CQĐT theo pháp luật và
có thể yêu cầu CQĐT hủy bỏ các quyết định trái pháp luật của CQĐT. Mục đích nhằm


21

bảo đảm cho quá trình điều tra, xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật phải tuân
theo đúng quy định của pháp luật, xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Đồng

thời, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của người dân khi thực hiện các hoạt
động tố tụng hình sự.
Nguyên tắc này yêu cầu CQĐT phải tuân thủ các quyết định ADPL của Viện
kiểm sát trong hoạt động tố tụng hình sự. Viện kiểm sát phải áp dụng các biện pháp
được quy định trong BLTTHS để các hành vi phạm tội đều được điều tra và xử lý
chính xác, khơng để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội.
- Nguyên tắc phối hợp giữa Viện kiểm sát và CQĐT trong hoạt động tố tụng
hình sự
Đây là một nguyên tắc thể hiện mối quan hệ phối hợp giữa CQĐT và Viện kiểm
sát trong tố tụng hình sự. Nguyên tắc này thể hiện được bản chất của Nhà nước ta là
đảm bảo cho công tác đấu tranh phòng và chống tội phạm, phát huy hết sức mạnh của
tập thể nhằm đạt được hiệu quả cao trên thực tế.
Nội dung nguyên tắc đòi hỏi CQĐT phải tiến hành điều tra các vụ án hình sự nói
chung cũng như các vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
phải theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo hiệu quả mối quan hệ phối hợp giữa
CQĐT và Viện kiểm sát trong việc thực hiện chức năng kiểm sát cũng như giải quyết
vụ án.
1.2.2. Nội dung áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện
ADPL luôn phải tiến hành theo những quy định mà pháp luật đã đặt ra nhưng do
trên thực tế nhiều văn bản quy phạm pháp luật thuộc nhiều lĩnh vực, nhiều ngành luật
khác nhau cùng tồn tại. Nên việc ADPL cũng có nhiều trình tự, thủ tục khác nhau. Có
một số quy phạm pháp luật được áp dụng với quy trình đơn giản, nhưng cũng có
những quy phạm pháp luật được áp dụng là cả một quá trình phức tạp với sự phối hợp
và tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Để việc ADPL được thực hiện một cách chính xác và đạt hiệu quả cao trong kiểm
sát điều tra các vụ án hình sự nói chung và các vụ án về tội giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng, cần tuân thủ theo những bước sau:

22

+ Bước 1: Nghiên cứu và đánh giá các tình huống, các chứng cứ có liên quan đến
vụ án do CQĐT cung cấp.
Đây là giai đoạn đầu tiên và có ý nghĩa quan trọng đối với việc ADPL trong
KSĐT vụ án về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Việc nghiên cứu,
đánh giá các tình huống và chứng cứ có trong hồ sơ cũng như thủ tục tố tụng do
CQĐT tiến hành trong các vụ án với mục đích là xác định căn cứ pháp lý. Căn cứ vào
đó, VKS sẽ đánh giá được hành vi của đối tượng có tính chất, mức độ nguy hiểm cho
xã hội như thế nào:
- Chủ thể thực hiện hành vi phạm tội, căn cứ pháp lý?
- Có hành vi phạm tội xảy ra không?
- Mức độ hành vi đó có đến mức phải xử lý hình sự hay không?
- Hành vi vi phạm xảy ra ở đâu? Thời điểm nào?
- Đối tượng thực hiện là ai?
- Phương tiện, cơng cụ phạm tội là gì?
- Đặc điểm nhân thân của đối tượng phạm tội?
- Năng lực chịu trách nhiệm hình sự của người phạm tội?
- CQĐT thu thập tài liệu, chứng cứ có đúng theo quy định của pháp luật hay
không?
Nếu CQĐT thu thập tài liệu, chứng cứ chưa đúng theo quy định hoặc thu thập
không đầy đủ, khơng tồn diện thì việc đánh giá chứng cứ của VKSND sẽ gặp khó
khăn, dẫn đến sai lầm khi ra các quyết định ADPL. Vì vậy, phạm vi của hoạt động
kiểm sát điều tra của VKSND đối với CQĐT phải được bắt đầu từ giai đoạn tiếp nhận
và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm liên quan tới hành vi phạm tội của CQĐT.
VKSND thông qua các tố giác, tin báo về tội phạm hoặc tài liệu, chứng cứ của
CQĐT gửi đến để đánh giá sự kiện pháp lý đã xảy ra:
- Tài liệu, chứng cứ của CQĐT thu thập có hợp pháp hay khơng?
- Hành vi phạm tội của đối tượng có đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự hay
khơng?

- Người phạm tội có đủ năng lực để chịu trách nhiệm hình sự khơng?
- Có đủ cơ sở để áp dụng biện pháp ngăn chặn không?
VKSND phải đánh giá các yếu tố cấu thành tội phạm (chủ thể, khách thể, chủ
quan, khách quan) của đối tượng đã thực hiện hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi
đến dưới 16 tuổi. Như vậy có thể thấy rằng, việc nghiên cứu ban đầu hồ sơ vụ án có ý
nghĩa hết sức quan trọng đối với Viện kiểm sát để ban hành các văn bản ADPL có chất


23

lượng, đảm bảo vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được giải
quyết đúng quy định của pháp luật.
- Bước 2: Xem xét các quy phạm pháp luật được áp dụng trong hoạt động KSĐT
vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Việc xem xét các quy phạm pháp luật được áp dụng trong hoạt động KSĐT vụ án
giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được thực hiện dựa trên ý thức, trình
độ hiểu biết pháp luật của lãnh đạo VKSND, Kiểm sát viên. Qua các tài liệu, chứng cứ
mà CQĐT đã thu thập, lãnh đạo VKSND, Kiểm sát viên phải đưa ra được những đánh
giá đầy đủ sự kiện pháp lý đã xảy ra từ đó định hướng giải quyết vụ án và đưa ra các
quyết định ADPL thật sát với vụ án. Qua đó, giúp VKSND xác định được nội dung
quy phạm pháp luật được áp dụng trong quá trình kiểm sát điều tra vụ án giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Để làm được điều đó, địi hỏi lãnh đạo VKSND, Kiểm sát viên phải phải làm rõ
được tư tưởng, nội dung và ý nghĩa của quy phạm pháp luật được lựa chọn. Để việc
ban hành các quyết định ADPL được chính xác thì việc lựa chọn quy phạm pháp luật
phải đúng.
Như vậy, trong quá trình ADPL đòi hỏi những vấn đề sau:
+ Lựa chọn đúng các quy phạm pháp luật;
+ Quy phạm pháp luật được áp dụng phải cịn hiệu lực và khơng mâu thuẫn với
các văn bản quy phạm pháp luật khác;

+ Bảo đảm tính khả thi của văn bản quy phạm pháp luật
+ Phải nhận thức đúng, chính xác nội dung và tư tưởng của quy phạm pháp luật.
- Bước 3: Ban hành văn bản ADPL
Các quyết định như quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn.. là
các văn bản ADPL của Viện kiểm sát.
Đây là giai đoạn quan trọng nhất của cả quá trình kiểm sát điều tra vụ án giao cấu
với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Các quyết định phê chuẩn, quyết định không
phê chuẩn của VKSND được ban hành sau khi đã được kiểm tra, đối chiếu một cách
thận trọng, khách quan với toàn bộ tài liệu, chứng cứ mà CQĐT đã được thu thập
trong hồ sơ vụ án. Các quyết định này của VKSND sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến lợi ích
của Nhà nước, tình hình an ninh trật tự trên địa bàn và quan trọng hơn là ảnh hưởng
đến quyền con người, quyền tự do của công dân. Do vậy, việc ban hành các quyết định


24

này đòi hỏi được đặt ra đối với Lãnh đạo VKSND, Kiểm sát viên là phải tuân thủ một
cách nghiêm khắc các trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định.
Như vậy, để ban hành văn bản ADPL trong KSĐT vụ án giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi, Lãnh đạo VKSND, Kiểm sát viên phải nắm vững về mặt
pháp luật, có khả năng tổng hợp, đánh giá các tình tiết vụ án.
- Bước 4: Thực hiện các quyết định ADPL đã ban hành
Đây là bước cuối trong quá trình ADPL. Các văn bản ADPL của VKSND trong
KSĐT vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi chính là quyết định,
quyết định không phê chuẩn, quyết định phê chuẩn. Những quyết định này khi được
ban hành bắt buộc CQĐT phải thi hành và tổ chức thực hiện..
Việc nghiên cứu về ADPL trong hoạt động KSĐT vụ án giao cấu với người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi có ý nghĩa quan trọng, nó góp phần nâng cao chất lượng
ADPL trong KSĐT các vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Viện kiểm sát phải giám sát đối với CQĐT toàn bộ hoạt động điều tra vì đây vừa

là chức năng, vừa là nhiệm vụ của ngành kiểm sát được pháp luật quy định. Nó đảm
bảo để các quyết định của VKSND được thực hiện nghiêm minh
1.2.3. Các giai đoạn áp dụng pháp luật trong kiểm sát điều tra các vụ án giao
cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của Viện kiểm sát nhân dân cấp
huyện
1.2.3.1. Áp dụng pháp luật trong kiểm sát việc giải quyết nguồn tin tội phạm về
hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
* ADPL trong kiểm sát việc giải quyết nguồn tin tội phạm về hành vi giao cấu với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo hướng khởi tố vụ án hình sự:

Theo Điều 143 BLTTHS 2015 quy định:
“ Chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm. Việc xác định
dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ:
1. Tố giác của cá nhân;
2. Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;
3. Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;
4. Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;
5. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội
phạm;