tieu_luan_tt_hcm_7786

Phần I: Mở đầu
Quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam đã hun đúc nên truyền
thống nhân ái của dân tộc ta. Nhân dân ta đã trải qua mấy ngàn năm chinh phục
thiên nhiên, chống thiên tai, bão lụt, khai hoang mở đất. Nhân dân ta lại phải chống
chọi với nạn ngoại xâm liên miên từ phương Bắc xuống, rồi chủ nghĩa thực dân
phương lược. Công cuộc lao Tây xâm động gian khổ và chiến đấu hy sinh hun đúc
nên truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, trong đó nổi bật là lịng nhân ái, là tư
tưởng nhân văn, nhân đạoTình đồn kết, u thương lẫn nhau “Bầu ơi thương lấy
bí cùng”, “Thương người như thể thương thân” là nét đẹp nổi bật của con người
Việt Nam, nhất là trong cơn hoạn nạn, rủi ro. Lòng nhân ái của từng người dân đã
gắn chặt vận mệnh của họ với sự sống còn, tồn vong của dân tộc, với sự hùng
cường, thịnh trị của Tổ quốc. Càng yêu con người, càng thương con người, càng có
thêm ý chí kiên cường, bất khuất, dám xả thân, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ
quốc; dám vươn lên để tìm con đường thốt cho dân tộc khỏi đói nghèo, xây dựng
đất nước cường thịnh. Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong lịng một dân
tộc giàu truyền thống nhân ái. Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh lúc đầu thể hiện ở
những yêu cầu nhân bản bao qt nhất. Đó là tư tưởng địi lại cho con người những
gì mà con người vốn có, trước hết là quyền được sống, theo nghĩa "người ta sinh ra
ai cũng có quyền được sống, quyền mưu cầu hạnh phúc". Tư tưởng nhân văn Hồ
Chí Minh được nâng lên tầm cao hơn khi ở Người hội tụ những tư tưởng tiến bộ
tồn nhân loại, trong đó có các hệ tư tưởng nhân văn Phục hưng, Khai sáng. Đặc
biệt, tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh chỉ thật sự trở thành lý luận khoa học, học
thuyết vững chắc khi Người thấm nhuần tư tưởng cộng sản chủ nghĩa của các lãnh
tụ thiên tài C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I Lênin.Vì vậy em chọn đề tài này nhằm làm
rõ giá trị nhân văn trong tư tưởng của Người tìm kiếm phương châm hành động với
tình yêu thương con người trở thành lẽ sống,yêu thương con người gắn với lòng tin
con người,dung sức mạng con người để giải phóng và phục vụ con người
- Về phương pháp luận, Hồ Chí Minh sử dụng phương pháp biện chứng duy vật
hành động khoa học, không giáo điều, rập khn, máy móc hoặc xét lại, bảo thủ trì
trệ. Hồ Chí Minh ln nhắc chúng ta học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực
tiễn,bất cứ ai làm việc gì, ở cấp bậc nào đều phải đi sâu nghiên cứu lý luận, không

ngừng học tập nâng cao trình độ, đồng thời phải coi trọng tổng kết thực tiễn, bổ
sung, làm sáng rõ cho lý luận
Nhiệm vụ trong tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục tồn diện về các mặt đạo đức giác
ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất nhằm tẩy sạch ảnh
hưởng giáo dục nô dịch của thực dân cịn sót lại như: thái độ thờ ơ với xã hội, xa
với đời sống lao động và đấu tranh của nhân dân, học để lấy bằng cấp, dạy theo lối


nhồi sọ. Cần xây dựng tư tưởng: dạy và học để phục vụ Tổ quốc, giáo dục phải
toàn diện, phải nhằm mục tiêu đào tạo con người lao động mới,
Ý nghĩa của đề tài soi đường cho đảng và nhân dân trên con đường xây dựng đất
nước,nâng cao tư duy lí luận,rèn luyện bản lĩnh chính trị,nâng cao đạo đức cách
mạng năng lực công tác, thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng đại của Đảng và nhà
nước ta

Phần II: NỘI DUNG
I) Con người là vốn quý nhất - nhân tố quyết định thắng lợi của
cách mạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh dành tất cả tình thương yêu cho dân tộc Việt Nam. Khi trở
thành lãnh tụ của nước Việt Nam Dân chủ cộng hịa, Người khơng màng danh lợi
cá nhân, suốt đời chăm lo cho hạnh phúc của nhân dân, cho sự trường tồn của dân
tộc và sự phát triển của đất nước. Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh bao qt tồn
bộ cách mạng Việt Nam là giải phóng dân tộc, đem lại độc lập, tự do cho Tổ quốc,
hạnh phúc cho nhân dân. Tư tưởng đó được kết tinh thành một tuyên ngôn bắt hủ
không chỉ đối với nhân dân Việt Nam mà cịn đối với tồn thể lồi người tiến bộ:
Khơng có gì q hơn độc lập, tự do.
Để thực hiện lý tưởng nhân văn đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra con đường
đúng đắn cho cách mạng Việt Nam là "Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội". Giải phóng dân tộc là mục tiêu số một khi đất nước cịn nơ lệ. Vì vậy, ham
muốn tột bậc của Người là "làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta

được hoàn toàn tự do" (Sđd, t4, tr161). Độc lập, tự do trở thành bản chất cao quý
trong tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh, trở thành ngọn cờ chiến đấu và mục tiêu
suốt đời hy sinh, cống hiến của Người. Bởi đó là điều kiện tiên quyết đem lại hạnh
phúc và tiến bộ cho nhân dân Việt Nam.
Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh vơ cùng rộng lớn, nhưng tựu chung lại vẫn là tình
yêu thương con người. Tình yêu thương con người ở Hồ Chí Minh đã trở thành lẽ
sống của Người, yêu thương con người gắn với tin ở con người, dùng sức của con
người để giải phóng cho con người, vì con người và phục vụ con người.

I.1) Nhận thức về con người
Khác với một số quan niệm chưa đúng đắn về nhân dân lao động, về con người


tơn giáo, v.v.. Hồ Chí Minh đề cập con người cụ thể, lịch sử; khơng có con người
chung chung, trừu tượng phi nguồn gốc lịch sử hay con người kiểu tơn giáo. "Chữ
người, nghĩa hẹp là gia đình, anh em, họ hàng, bầu bạn… Nghĩa rộng là đồng bào
cả nước. Rộng hơn nữa là cả lồi người", Hồ Chí Minh đã từng nói như vậy, quan
niệm “bốn bể đều là anh em” rất rõ ràng, cụ thể. Tình thương yêu con người của
Hồ Chí Minh chính là sự đồng cảm với những người cùng chung cảnh ngộ, của
những người dân mất nước, nơ lệ, lầm than. Trái tim Người hồ nhịp với khát vọng
cháy bỏng được giải phóng của các dân tộc bị áp bức. Người đau nỗi đau chung
của nhân loại lầm than. Xuất phát từ tình yêu thương ấy mà Người đã đi tìm con
đường giải phóng cho dân tộc, giải phóng khỏi mọi áp bức, bất cơng. “Từ giải
phóng những người nơ lệ mất nước, những người lao động cùng khổ đến giải
phóng con người”. Đó chính là mục tiêu mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng
định trong Lời ra mắt của báo “Người cùng khổ” (Le Paria) tại nước Pháp năm
1921.
Đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân, từ khi về nước lãnh đạo nhân
dânđấu tranh giành chính quyền cách mạng, Hồ Chí Minh lại dùng đến khái niệm
"đồngbào", "quốc dân"... Khi miền Bắc quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Người dùng

thêm nhiềukhái niệm như "cơng nhân", "nơng dân", "trí thức", "lao động chân tay",
"lao động tríóc", "người chủ xã hội"...

I.2) Thương yêu con người, thương yêu nhân dân
Người từng nói: "Nghĩ cho cùng, mọi vấn đề... là vấn đề ở đời và làm người ở đời
và làm người phải là thương nước, thương dân, thương nhân loại đau khổ bị áp
bức". (Hồ Chí Minh: Nhà nước và pháp luật Việt Nam, Nxb Pháp lý, H.1990,
tr174).
Tình yêu thương con người ở Hồ Chí Minh xuất phát từ tình u thương của những
người đồng cảnh ngộ, mất nước, bị nô lệ, cùng chung số phận bị áp bức bóc lột, đi
tìm lối thốt cho dân tộc. không chung chung, trừu tượng kiểu tôn giáo, mà luôn
luôn được nhận thức và giải quyết trên lập trường của giai cấp vô sản, dành cho
các dân tộc và con người bị áp bức, đau khổ. Khi bôn ba nơi hải ngoại, chứng kiến
cảnh bị áp bức bóc lột của cơng nhân, của nhân dân lao động các nước tư bản chủ
nghĩa, chứng kiến cảnh bị áp bức của nhân dân các thuộc địa khác, tình yêu thương
con người ở Người mở rộng sang yêu thương những người cùng cảnh ngộ, những
người lao động nghèo đói, những người thuộc các dân tộc Việt Nam. Xuất phát từ
tình yêu thương ấy mà Người đã đi tìm con đường giải phóng cho dân tộc, giải
phóng khỏi mọi áp bức, bất cơng. Mục tiêu của Hồ Chí Minh đã từng nói rõ trong
lời ra mắt của báo Người cùng khổ (Le Paria) năm 1921: "đi từ giải phóng những


người nô lệ mất nước, những người lao động cùng khổ đến giải phóng con người".
Hồ Chí Minh thương u con người với một tình cảm sâu sắc, vừa bao la rộng lớn,
vừa gần gũi thân thương đối với từng số phận con người. Hồ Chí Minh ln sống
giữa cuộc đời và khơng có cái gì thuộc về con người đối với Hồ Chí Minh lại là xa
lạ. Người quan tâm đến tư tưởng, công tác, đời sống của từng người, việc ăn, việc
mặc, ở, học hành, giải trí của mỗi người dân, khơng qn, khơng sót một ai, từ
những người bạn thuở hàn vi, đến những người quen mới. Tình thương u con
người ở Hồ Chí Minh ln gắn liền với hành động cụ thể, phấn đấu vì độc lập của

Tổ quốc, tự do hạnh phúc cho con người.Với mục tiêu được xác định, Người trở về
nước thực hiện sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách áp bức của thực
dân Pháp và bè lũ tay sai. Với đường lối đúng đắn mà Người đề ra, tập hợp, đoàn
kết toàn dân tộc vào một Mặt trận thống nhất và tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ của
quốc tế, nhân dân ta đã đánh đuổi đế quốc thực dân, giải phóng dân tộc, nước ta
hồn tồn độc lập, thống nhất và xây dựng cuộc sống mới. Luôn thương u con
người, nên Hồ Chí Minh ln khát khao hịa bình, một nền hịa bình thật sự, trong
độc lập, tự do. Trước cách mạng, trong kháng chiến, Hồ Chí Minh ln có thái độ
nghiêm túc, thận trọng đối với vấn đề khởi nghĩa, tranh thủ khả năng phát triển hịa
bình để hạn chế sự đổ máu cho nhân dân ta và nhân dân các nước. Lãnh đạo Cách
mạng Tháng Tám năm 1945, Người chủ trương chủ yếu sử dụng bạo lực chính trị.
Đó là cuộc cách mạng ít đổ máu nhất. Sau Cách mạng Tháng Tám, Hồ Chí Minh
đã cố gắng làm tất cả những gì có thể làm được để tránh cuộc chiến tranh Việt Pháp. Nhưng khi bọn thực dân hiếu chiến quyết gây ra chiến tranh để buộc dân ta
sống kiếp đời nô lệ, mất nước thì Hồ Chí Minh kêu gọi cả dân tộc đứng lên chiến
đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì nền hịa bình và phẩm giá của nhân loại tiến
bộ. Hồ Chí Minh coi sinh mạng con người là q giá nhất. Theo Người, "khơng có
một trận đánh đẫm máu nào là "đẹp" cả, mặc dù thắng lớn. Người quý trọng
sứcdân, của dân; trọng người tài, đức, trân trọng "người tốt, việc tốt" dù rất
nhỏ".Người trân trọng từng ý kiến của dân, lắng nghe dân, học hỏi dân, bàn bạc
với dân, tự phê bình trước dân, trả lời ý kiến của dân, tôn trọng và chấp hành
nghiêm minh pháp luậtNgay sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công,
Người đề ra những nhiệm vụ cấp bách là diệt giặc đói và diệt giặc dốt cùng với
việc chống giặc ngoại xâm. Trước mắt phải xóa đói nghèo, làm cho kinh tế phát
triển "làm cho người nghèo thì đủ ăn, người đủ ăn thì khá giàu và người khá giàu
thì giàu thêm" (Hồ Chí Minh tồn tập, Nxb CTQG, H.1995, t5, tr65). Kinh tế có
phát triển, đời sống đồng bào có ấm no thì đất nước mới cường thịnh. Người từng
nói: Tơi thấy các cháu bụng ỏng, mắt choẹt, tơi hết sức đau lòng". Người yêu cầu
những người lãnh đạo chính quyền phải chăm lo đến đời sống nhân dân, phải chăm
lo từ việc "tương cà, mắm muối của dân", không được áp bức quần chúng nhân
dân.

Người chăm lo đến việc nâng cao dân trí, chống giặc dốt, xóa nạn mù chữ, phát
triển giáo dục. Người từng nói "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu". Người yêu
cầu đảng cầm quyền phải chăm lo đến nâng cao trình độ học vấn cho nhân dân,
chăm lo phát triển mọi mặt của dân tộc ta. Người thường nói chế độ thực dân đã
dùng mọi thủ đoạn ngu dân để đầu độc dân tộc ta, để hủ hóa nhân dân ta bằng
những thói xấu như lười biếng, gian xảo, tham ô. Cho nên phải làm sao để dân tộc
Việt Nam trở thành một dân tộc dũng cảm, yêu nước, yêu lao động, một dân tộc
xứng đáng với nước Việt Nam độc lập, "sánh vai với các cường quốc năm châu".
Tình u thương con người ở Hồ Chí Minh không chỉ giới hạn ở nhân dân Việt
Nam mà ở tình bác ái bao la. Người từng vạch rõ: "Trừ bọn Việt gian bán nước, trừ
bọn phát xít thực dân, là những ác quỷ mà ta phải kiên quyết đánh đổ, đối với tất cả
những người khác thì ta phải yêu quý, kính trọng, giúp đỡ... Phải thực hành chữ
Bác-Ái" (Hồ Chí Minh tồn tập, Nxb CTQG, H.1995, t5, tr644). Người cịn nói
"Lịng u thương của tơi đối với nhân dân và nhân loại không bao giờ thay đổi"
và trước lúc đi xa, Người viết "Đầu tiên là vấn đề con người" và "Cuối cùng tơi để
lại mn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các
cháu thanh niên và nhi đồng. Tôi cũng gửi lời chào thân ái đến các đồng chí, các
bầu bạn và các cháu thanh niên, nhi đồng quốc tế".
Chăm lo, bồi dưỡng, phát huy sức mạnh của con người, tin tưởng vững chắc vào
khả năng và phẩm giá tốt đẹp của con người. Cách mạng Tháng Tám thành công,
tại cuộc họp đầu tiên của ủy ban nghiên cứu kế hoạch, kiến quốc, Hồ Chí Minh nêu
rõ mục tiêu của Nhà nước là: "Làm cho dân có ăn. Làm cho dân có mặc. Làm cho
dân có chỗ ở. Làm cho dân có học hành". Người cịn nói: "Chúng ta đã hy sinh
phấn đấu để giành độc lập. Chúng ta đã tranh được rồi... Chúng ta tranh được tự
do, độc lập rồi mà dân cứ chết đói, chết rét, thì tự do, độc lập cũng khơng làm gì .
Dân chỉ biết rõ giá trị của tự do, của độc lập khi mà dân được ăn no, mặc đủ".

I.3)Tin vào sức mạnh, phẩm giá và tính sáng tạo của con người

Hồ Chí Minh kế thừa tư tưởng kiệt xuất của các anh hùng, hào kiệt của dân tộc như
Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi... về sức mạnh của nhân dân "Khoan thư sức dân để
làm kế bền gốc, sâu rễ", "đẩy thuyền cũng là dân mà lật thuyền cũng là dân".
Người còn kế thừa tư tưởng nhân văn "lấy dân làm gốc" và chủ nghĩa nhân đạo
hiện thực của học thuyết Mác để hình thành tư tưởng nhân văn mới, tin tưởng
mãnh liệt vào sức mạnh, tính chủ động, sáng tạo của quần chúng nhân dân và lịng
tơn trọng, kính trọng nhân dân lao động. Người nói "Trong bầu trời khơng có gì
q bằng nhân dân. Trong thế giới khơng gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của
nhân dân".


nhũng, lãng phí… Vì thế trong cơng tác cán bộ, Đại hội X đã đưa ra mục tiêu
chung là xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức,
lối sống lành mạnh, khơng quan liêu, tham nhũng, lãng phí, có tư duy đổi mới,
sáng tạo, có kiến thức chun mơn, nghiệp vụ đáp ứng u cầu của thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa… Đại hội X đã đề ra mục tiêu những năm
tới của giáo dục và đào tạo là: Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới
cơ cấu tổ chức, nội dung, phương pháp dạy và học, thực hiện “chuẩn hóa, hiện
đại hóa, xã hội hóa” chấn hưng nền giáo dục Việt Nam
Nội dung và phương pháp giáo dục phải tồn diện, cả đức, trí, thể, mỹ, phải
đạo đức, lý tưởng và tình cảm cách mạng, lối sống xã hội chủ nghĩa lên hàng
đầu. Hai mặt đức, tài thống nhất với nhau, khơng tách rời nhau, trong đó "đức"
là gốc, là nền tảng cho tài năng phát triển. Phải kết hợp giữa nhận thức và hành
động, lời nói với việc làm... Có như vậy mới có thể "học để làm người". "Trồng
người" là công việc "trăm năm", không thể nóng vội "một sớm một chiều",
khơng phải làm một lúc là xong, cũng không phải tùy tiện, đến đâu hay đến
đó.Nhận thức và giải quyết vấn đề này có ý nghĩa thường trực, bền bỉ trong suốt
cuộc đời mỗi con người, trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Vì
vậy khơng được coi nhẹ, sao nhãng sự nghiệp giáo dục. Theo tinh thần của V.I.
Lênin: "Học học nữa, học mãi" và của Khổng Tử: "Học không biết chán, dạy

khơng biết mỏi", Hồ Chí Minh cho rằng: "Việc học khơng bao giờ cùng, cịn
sống cịn phải học".Cả cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một hình mẫu của
con người nhân văn của thời đại mới. Trong con người Hồ Chí Minh là sự
thống nhất giữa lịng u thương con người với lịng tin, sự tơn trọng và ý chí
cùng hành động triệt để giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con
người.
Phần III: Kết luận
Cả cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một hình mẫu của con người nhân văn
của thời đại mới. Trong con người Hồ Chí Minh là sự thống nhất giữa lòng yêu
thương con người với lòng tin, sự tơn trọng và ý chí cùng hành động triệt để giải
phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Tính nhân văn cao cả
trong tư tưởng Hồ Chí Minh là đặt hạnh phúc nhân dân lên trên hết. ở Hồ Chí
Minh, nhân dân khơng phải là một khái niệm chung chung, mơ hồ mà là cộng đồng
Việt Nam, là đồng bào, là từng con người, từng cuộc đời, từng hoàn cảnh cụ thể.
Cho đến lúc đi xa, Người chỉ nghĩ đến sự đoàn kết toàn dân, sự phát triển và tiến
bộ của Đảng, của dân tộc; Người vẫn dành mn vàn tình thương u cho mọi
người.Lời dạy của Bác mn vàng kính u cũng chính là tâm niệm của mỗi thanh
niên. Đảng và Nhà nước ta luôn dành sự quan tâm tin tưởng đặc biệt đối với thế hệ


trẻ, đó chính là niềm cổ vũ lớn lao, là lao động mạnh mẽ để tuổi trẻ tự tin, vững
bước. Chúng ta là sinh viên “tuổi trẻ ĐHBK” hôm nay hãy ra sức học tập, rèn
luyện và làm theo lời Bác. Ln tu dưỡng đạo đức của mình, để sau này chúng ta
là những giáo viên tương lai hoàn thiện cả về đức và tài .
Với tư cách là một sinh viên cũng là thành phần của hàng ngũ người chủ tương lao
của đất nước mỗi sinh viên chúng em phải biết tự tu dưỡng: “Học, học nữa, học
mãi”. Học tập, vận dụng tốt tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh: “Học đi đôi với
hành”. Là một thế hệ trẻ chúng ta phải năng động, sáng tạo, góp phần thực hiện
thành cơng CNH, HĐH đất nước, vì dân giàu nước mạnh, xây dựng xã hội công
bằng dân chủ văn minh, vì tương lai của tồn dân tộc và của tuổi trẻ.

Do thời gian có hạn, nên em chỉ nghiên cứu “Tìm hiểu giá trị nhân văn trong tư
tưởng Hồ Chí Minh”. Trong quá trình tìm hiểu và trình bày trong đề cịn có nhiều
thiếu sót, bản thân em kính mong được sự giúp đỡ của Quý thầy cô giáo trong khoa
và giảng viên bộ môn để em không ngừng nâng cao nhận thức về tư tưởng, đạo
đức, tấm gương Hồ Chí Minh.
Em xin chân thành cảm ơn!

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1)Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục – NXB LĐ Hà Nội 2005.
2) Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh của bộ giáo dục và đào tạo.
3) Tư tưởng Hồ Chí Minh- TS Phạm Ngọc Anh. PGS TS Bùi Đình Phong đồng
chủ biên- NXB lý luận chính trị ( trang 169).
4)Tạp chí cộng sản(www.tapchicongsan.org.vn)
5)Cổng thơng tin tư liệu về HCM (www.thehehochiminh.net)
6) Đoàn thanh niên cộng sản HCM
7) Báo Vietnamnet.vn